[Home]
[Überblick]
Handschriftenverzeichnis

Handschriftenbeschreibungen
[Text]
[Übersetzungen]
[Capitula Angilramni]
[Collectio Danieliana]
[Lizenz]
[Kontakt]
[Links]
[Impressum]
[Inhalt]

Projekt Pseudoisidor

Pseudoisidor

Capitula Angilramni

Collectio Danieliana

Pseudoisidor Teil I

Pseudoisidor Teil II

Pseudoisidor Teil III

Papst Felix II. an alle Bischöfe und Priester

Inhaltsverzeichnis

 Papst Damasus I an Bischof Paulinus von Antiochia

Die Auflösung der Handschriftensiglen und Hinweise zur Edition finden Sie hier.

Papst Liberius an alle Bischöfe

O93, f. 110rb; V630, f. 196va; N442, f. 92va; I83, f. 191vb; VD38, f. 180vb; P9629, f. 67ra; SG670, p. 399a; Bcan. f. 134r; E97, f. 103vb; P102

INCIPIT1 2 EPISTOLA3 LIBERII4 PAPAE AD OMNES GENERALI<VD38, f. 181va>TER EPISCOPOS, UT NULLUS PRO QUIBUSLIBET, DUM DURARE POTERIT, PERTURBATIONIBUS5 SUAM RELINQUAT6 ECCLESIAM, UT7 QUIETEM MAGIS ELIGAT8 QUAM9 PRO POPULO SIBI COMMISSO LABORARE10 INTENDAT11.

XIII12 [H. 2] Dominis13 14 sanctissimis et deo amantissimis15 universis episcopis Liberius episcopus in domino salutem.

Nihil16 est, quod17 stare18 nisi dei19 gratia. Diaboli nequitia20 incontemptibile21 malum plenum veneno22 mortifero, qui sursum atque deorsum <SG670, p. 399b> circuit23 quaerens, quem devoret24. Unde vigilare et <N442, f. 92vb> sobrii esse <E97, f. 104ra> ad orationes et deo propinquare debemus, et fatuas domino <I83, f. 192ra> auxiliante hominum insidias, prout dominus posse25 dederit, respuere et patres26 sequi et non transgredi terminos27 patrum28, id29 est, ut30 nostras31 <P9629, f. 67rb> relinquamus32, dum in33 eis persistere34 aliquo35 modo valebimus ecclesias, ut36 ad alias properemus, aut populos nobis37 commissos neglegere, ut38 quietem39 amplius quam40 pro eis elaborare, pro quibus etiam animas ponere debemus41, <Bcan4, f. 134v> studeamus, ne reprobi in conspectu dei inveniamur, sed42 fructuosos43 illi manipulos44 de commissis nobis gregibus ipso adminiculante praesentare valeamus, quamquam multi45 nos persequantur et oves Christi delacerare46 desiderent, qui47 quasi in vestibus ovium48 apparent, intus49 autem50 sunt51 lupi rapaces, quos ex fructibus cognoscimus. Isti primo52 quidem53 videntur ex nobis esse, sed54 non sunt <VD38, f. 181rb> ex nobis. Si enim fuissent ex nobis, mansissent utique nobiscum. <SG670, p. 400a> Quando vero55 suam evomerint56 impietatem57, dolum, qui in eis est, erumpentes et appraehendentes infirmiores et eos, qui58 ad eloquia divina59 sensus inexercitatos habent60, secum eos <I93, f. 192rb> contrahunt ad perditionem61, subvertentes62 et iniuriantes paternas doctrinas, sicut63 et64 sanctas65 scripturas ad <O93, f. 110va> perditionem suam, quos oportet praescientes66 cavere, ne malicia eorum quidam seducti67 abscidantur68 a propria firmitate69. Exacuunt enim linguas suas70 iuxta prophetae vocem, sicut serpentes venenum aspidum sub labiis71 eorum. Nec nos pigeant72 temporales cruciatus pro Christi nomine laborare73, sed emolumenta74 futurae75 remunerationis huius76 saeculi vexationes77 tolerare persuadeant. Scriptum <V630, f. 196vb> namque78 est: Quid retribuam domino pro omnibus, quae retribuit79 mihi? Calicem salutaris accipiam et nomen domini invocabo. Tantum enim a80 nobis exigitur81, quantum possumus famulatus nostri obsequio commodare. Unde quidem tanto nos82 necesse est, <SG670, p. 400b> ut83 importunis <N442, f. 93ra> praedicationibus insistere, quanto nobis perfectae negotiationis84 creditur duplicata talentorum assignatio atque dominicae vocis85 ad suscipiendam86 eius requiem persuadit87 assertio. Suggestum88 89 namque90 nobis91 est, quod pro92 praeteritis laboribus et infestationibus nonnulli vestrum assignatas93 <VD38, f. 181va> sibimet94 deo commissas relinquunt95 96 <I83, f. 192va> plebes et in97 98 futuro plures relinquere99 velint eas, quas tueri debent ecclesias, <E97, f. 104rb> et pro ovibus sibi commissis laborare neglegant et monasteriorum100 se quieti101 <P9629, f. 67va> contradere festinent, et102 vagationem103 ab episcopatus laboribus eligere104 et silentio atque otio vitam degere magis appetant quam105 106 in107 his, quae sibi commissa sunt, permanere dicente domino: Beatus, qui perseveraverit usque in finem. Unde namque est beata108 perseverantia, nisi de virtute patientiae109? quoniam secundum apostolicam praedicationem omnes, qui voluerint110 in Christo pie vivere persecutiones patiuntur. Ideoque, fratres karissimi, non vos afflictionum amaritudo a111 pio mentis vestrae proposito112 <SG670, p. 401a> coartet recedere. Considerantes namque, quanta pro absolutione nostri113 et liberatione creator dominusque114 redemptor noster pertulerit quibusve se contumeliis afficiendum tradiderit, ut nos a vinculis115 potestatis diabolicae liberaret. Attendite itaque116 vobis et omni gregi, in quo vos spiritus sanctus constituit117 episcopos regere ecclesiam dei, quam118 acquisivit proprio sanguine, ut non sit, qui vos decipiat aut subducat119 in subtilitate120 sermonis, ut plebes vobis com<I83, f. 192vb>missas relinquatis et alicui121 propter opprobrium122 malorum hominum quieti123 vos tradatis, ut vos solummodo salvetis124 et filios orfanos relinquatis. Apertissime enim spiritus sanctus per apostolum dicit: Quia in novissimis temporibus125 recedent quidam126 127 a fide et caritate, <VD38, f. 181vb> attendentes spiritibus128 seductoribus129 et doctrinis daemoniorum130 et hypocrisim131 mendacii132 eloquiorum133 cauteriatam habentium suam conscientiam. <N442, f. 93rb> Propter quod <SG670, p. 401b> vigilate et orate, ut non intretis in temptationem. Quem134 vero135 mentis136 transgressio137 operatur in his, qui138 non crediderint139 sermonibus domini140 et recesserunt141 pro142 sua quiete a servitio sibi commisso143 et suis144 se subdiderint145 voluptatibus, talibus quippe et aliis pro populo dei constricti necessitatibus, ne pereatis146 una cum omnibus vobis147 commissis, <Bcan4, f. 135r> sed148 salvi sitis in die aeternae retributionis. Hortamur149 caritatem150 vestram exemplo eius, <P9629, f. 67vb> qui151 pro nobis pati voluit152, promptos vos153 154 in cunctis eius permanere servitiis, nec155 quidem quoquo156 modo a157 commissa cura recedere, sed158 totis viribus159 in commissis vobis negotiis fortiter usque in finem perdurare160, <I83, f. 193ra> quoniam beatus est, qui perseveraverit161 usque in finem, nec lau<V630, f. 197ra>datur initium162, sed163 finis. Nemo ergo164 vos seducat inanibus165 verbis. <E97, f. 104va> Propterea enim venit ira dei super166 filios diffidentiae. Nolite ergo167 effici comparticipes dogmatum eorum neque communicetis infructuosis verbis illorum, ma<SG670, p. 402a>gis autem et168 redarguite, quoniam169 coetus170 praevaricatorum171 sunt et extenderunt linguam suam quasi172 arcum173 verbum mendacii174 et non veritatis175. Completum est in eis, quia176 de177 malo178 179 ad180 malum egressi181 sunt et me non cognoverunt, dicit dominus. Veritatem enim non loquentur, docuerunt autem linguam182 suam persecutores ecclesiarum eorumque183 sacerdotum184 loqui mendacium, ut impie agerent, laboraverunt et rennuerunt <VD38, f. 182ra> scire me, dicit dominus. State ergo vos, dilectissimi, super vias et videte185, interrogate de semitis domini antiquis et videte, quae est via bona sanctorum patrum, et ambulate in eam186 et invenietis187 requiem animabus vestris. Sed et188 si patimini propter Christum189, beati eritis. Metum190 eorum, ne timueritis neque191 conturbemini, dominum autem deum192 sanctificate in cordibus vestris, ipso193 dicente: Nolite timere eos, qui corpus occi<I83, f. 193rb>dunt, animam autem non possunt occidere, sed potius eum timete194, qui potest195 animam et <SG670, p. 402b> corpus perdere in gehennam196. <N442, f. 93va> Nonne duo passeres asse <O93, f. 110vb> veneunt197 et unus ex illis non cadit198 super terram sine patre vestro? Vestri autem et capilli capitis199 omnes numerati sunt. Nolite ergo timere, multis passeribus meliores200 estis vos. Rememoramini ergo, fratres, eum, qui talem sustinuit a peccatoribus adversus201 semetipsum contradictionem202, ut ne fatigemini animis vestris deficientes, nondum203 enim usque ad sanguinem certavimus adversus peccatum204 <P9629, f. 68ra> repugnantes.

Confidimus205 autem de vobis, fratres karissimi, meliora et viciniora salutis206, quia neque mors neque vita, neque angeli neque principatus, neque instantia neque futura, neque fortitudo207 neque208 altitudo neque profundum, neque creatura alia magistro gentium docente poterit nos separare a caritate domini nostri Iesu Christi et, quae in ipso est, recta fide. Nolite itaque amittere209 confidentiam vestram, quae magnam210 habet remunerationem. Patientia enim nobis211 necessaria est ad colluctationes adversariorum, <VD38, f. 182rb> quatenus fidem intemeratam usque in212 finem conser<SG670, p. 403a>vantes213 <I83, f. 193va> repromissionem214 percipientes215, quam repromisit his, qui legitime216 certare <E97, f. 104vb> deproperant. Ad217 hunc enim218 modicum quantulum219, qui venturus est220, veniet et non tardabit. Ecce enim iudex ante ianuam assistit, coronas221 hilariter promittens his, qui pro eo passionibus submittuntur. Quod si subtraxerit se quis222, non placebit animae meae, sed cadet de promissione propter negationem. Nos autem non sumus subtractionis in perditionem223, sed fidei in224 acquisitionem animae225. Propter226 quod assumite227 arma dei, ut possitis resistere in die malo adversus omnes inimicos sanctae dei ecclesiae et vestros228 et induite vos <V630, f. 197rb> lorica229 iustitiae, calciati pedes in praeparatione230 evangelii pacis, in omnibus assumentes scutum fidei231, in quo possitis omnia iacula nequissimi232 ignita exstinguere <N442, f. 93vb> et galeam salutis accipite233 et gladium spiritus, quod est verbum dei, per omnem234 orationem et obsecrationem235 radicati et fundati in solacio fratrum pro Christo Iesu236 domino nostro. Sed et nunc, fratres, commendamus vos omnes domino et verbo gratiae eius, qui potest perficere237 et dare238 hereditatem vobis cum omnibus sanctis239. Ipse autem deus pacis et consolationis <SG670, p. 403b> det vobis idipsum sapere in alte<I83, f. 193vb>rutrum, ut vobis invicem succurratis et non sitis240 divisi, ut unanimes241 uno <Bcan4, f. 135v> ore et uno242 corde honorificemus243 eum244 in concordiam245 et consolationem246, qui potens est confirmare nos secundum evangelium eius iuxta247 revelationem mysterii aeterni248, temporibus <VD38, f. 182va> scilicet perpetuis, quibus vobis futurorum249 gaudiorum largienda sunt munera. [H. 3] Summopere250 etiam considerare debetis, quod illi, qui fratribus invidunt251 eosque252 damnare aut perdere cupiunt, pro253 254 se sua dogmata255 destruunt256. Dicit enim dominus: Omne regnum in se divisum non stabit et257 omnis scientia et lex258 adversum259 se divisa non stabit. Ideoque260 261 necesse est, ut262 concorditer salubres <P9629, f. 68rb> suscipiatis hortatus263 et nihil per contentionem agentes, sed264 ad omne265 studium devotionis unanimes divinis et apostolicis constitutionibus pareatis266 et in nulla267 patiamini providentissima canonum decreta violari, quatenus et Nicenorum <I83, f. 194ra> canonum constituta268 et quae a nobis vel a269 270 praedecessoribus271 nostris sunt272 provide et salubriter273 decreta, intemerata permaneant <SG670, p. 404a> in futuro274 275, ut276 tradit277 quaedam eloquentiae persona sublimis. Lex est in epistolis278 neglegentia279 et auctore280 genii281. <E97, f. 105ra> Artifex se282 praebet incuria283, in quo opere illud subducitur284 gratiae, quod cruciatuum285 testis286 sudor invenerit. Caminis excocta fabrilibus287 verba, non flagitat salutis suae nuntius et quaesitor alienae. Melius288 si in his <N442, f. 94ra> commerciis pura289 elocutionum fronte congredimur. Diademata simplex colloquii290 cultus291 abiurat. Epistolaris communio292 293, si294 quando affectatum295 decorem fugit296, obtinuit, sed297 magnitudinis vestrae dives et elucubrata298 narratio mendicis299 limitibus nescit300 <VD38, f. 182vb> includi nec301 oris thesaurum quibuscumque arcare302 confiniis303, magnorum more304 fluminum riparum frena contemnit305. Nam diu306 compositum307 velamen occupationis308 locuples309 lingua transgreditur, his tantum se studiis militare310 significat atque311 vel occasione producta312 est. Et nisi vobis quietis nostrae313 testimonio314 rei publicae gubernacula sentiremus <I83, f. 194rb> fuisse commissa <SG670, p. 404b> et rem laboris315 vestri esse, quicquid ubique disponitur vel Italiae curam didicissemus unum316 pectus ingressum317, pene318 vos sola putaremus319 paginalisti320 cura et assiduitate321 macerari. Deo debentur322 haec munera323, qui324 et amatorem scientiae sensum contulit et limam studiorum <O93, f. 111ra> ad oris fabricam non negavit, non325 sic pernix326 327 ather328 329 acta pernexius330 harundo proscindit, quemadmodum inventa ingenii vestri331 sermo discribit332. Nulla333 languescit obice, nullis334 tardatur335 obstaculis336, fit337 pervia quaecumque se illi difficultas obtulerit338, et mirum in339 modum per allegantis340 peritiam mutatur natura causarum. Hoc facis341 in342 merito negotium habuisse, quod cupias. Veritas343 est, quodcumque pro344 veritate narratis. Hinc345 346 cautis iudicibus non licet347 repugnare, minutissimi discussores opinionis348 lucrum aestimant, si sequantur, quo349 protrahit oratio <P9629, f. 68va> imperiosa captivos. Huic350 ergo351 linguae, his opibus352 reverentiam, fateor, ad353 quam primus cu<SG670, p. 405a>curri, <VD38, f. 183ra> debeo singularem. Et opto354 esse plurima, quae355 mihi ad caritatis356 fibulam357 agenda358 mandentur. Sed359 quae iniunxistis360 de religiosis <N442, f. 94rb> feminis, Speciosa et ger<I83, f. 194va>manis eius, male est animo, quod implere non potuit361. Nihil enim nunc362 mihi363 cum illis residuum est familiaritatis aut pignoris364, maxime quia in disiunctis365 civitatibus degunt, ad366 quas tamen missas ad367 me litteras mox direxi368, quae369 responsum usque ad illa370, quibus se viderent <E97, f. 105rb> tempora, protulerunt371. Ego ne372 magnitudinem vestram suspensam tenerem scripta373 prorogavi374. Mox ad vos perveniet, si quid mandaverint, quod libeat indicari375. Nunc honorificentiam salvationis376 impertiens rogo, ut mihi377 magis cum ecclesia378 sublimitas vestra, si qua sunt agenda, committat, quia puto me379 in380 affinium <Bcan4, f. 136r> vestrarum causa vel matronae amici circa vos diligentiam381 pectoris non celasse382.

Data XV Kal. Mart. Beato383 et Iuliano vv384. cc. conss385.

O93, f. 111ra; V630, f. 197rb; N442, f. 94rb; I83, f. 194va; VD38, f. 183ra; P9629, f. 68va; SG670, p. 405a; Bcan4, f. 136r; E97, f. 105rb; P102


1 INCIPIT fehlt P102

2 Überschrift] EPISTOLA LIBERII PAPAE SG670

3 am Rande II P102

4 LIBERII PAPAE] eiusdem P102

5 PERTURBATIOBUS VD38

6 relinquat korr. aus relinquant E97

7 NEC V630; P9629; E97

8 LIGAT VD38

9 quam korr. aus quem E97

10 LABORE VD38; laborem P102

11 CONTENDAT V630

12 XIII fehlt V630; I83; SG670; Bcan4; E97; P102

13 am Rande II Bcan4

14 Domini I83

15 amatissimis N442

16 Nihil] In nihilum P9629; SG670

17 quod] quod nos korr. aus quod non P9629; quod nos SG670

18 stare] stare fateamur korr. aus stare P9629; stare faciat I83; VD38; Bcan4; E97; P102; stare fatemur korr. aus stare fateamur SG670

19 dei gratia] deo gratias I83; dei gratias korr. aus deo gratias Bcan4; gratia dei contra E97

20 nequitiam SG670; E97

21 contemptibile SG670

22 venenum I83; VD38; veneno korr. aus venenum Bcan4

23 circumit E97

24 devoret] devoret superemus korr. aus devoret P9629; SG670

25 posse dederit] possederit N442

26 patre I83

27 terminos patrum] patrum terminos satagamus SG670

28 patrum] patrum satagamus korr. aus patrum P9629

29 interlinear tem SG670

30 am Rande Quod non debeat ullus plebes sibi commissas relinquere et alicui quieti se tradere V630

31 nostras] nostras non SG670; nostra Bcan4

32 renlinquere SG670

33 in fehlt SG670

34 resistere SG670

35 aliqua P9629

36 ut ad alias fehlt I83; VD38; SG670; Bcan4; P102

37 nobis fehlt V630

38 ut korr. aus aut E97

39 quietem] pro nostra quiete korr. aus quiete SG670

40 qui VD38; P102

41 debemus korr. aus debeamus SG670

42 si VD38

43 fructuosus Bcan4

44 manipulos korr. aus manipulis P9629

45 multi nos] nos multi N442

46 dilacerare V630; P9629; SG670; Bcan4; E97; P102

47 qui korr. aus quia SG670

48 ovul VD38

49 intus korr. aus intus a VD38

50 autem sunt] autem korr. aus autem sunt I83

51 sunt fehlt VD38; Bcan4; P102

52 primi I83; primum SG670

53 quidem fehlt V630; E97

54 si VD38

55 enim I83; VD38; SG670; Bcan4; P102

56 evomuerint V630; VD38; SG670; E97; P102; evomuerunt I83

57 impietatem korr. aus pietatem V630

58 qui ad eloquia] quia deloquia P9629

59 divini, interlinear vel a V630; divini P9629; E97

60 haberent I83; habent korr. aus haberent Bcan4

61 perditionem korr. aus perditiones SG670

62 subverentes P102

63 sic SG670

64 et] et ad I83; ac SG670; et korr. aus et ad Bcan4

65 sanctas] si sciant SG670

66 praescientes korr. aus praescienter SG670

67 secuti Bcan4; P102

68 abscidantur korr. aus abscendantur Bcan4

69 firmitate korr. aus infirmitate V630

70 suas korr. aus sus VD38

71 labiis korr. aus labis P102

72 pigeat V630; E97; pigeant] pigeat per korr. aus pigeat SG670

73 laborare fehlt I83; Bcan4

74 emolumenta] et molumenta I83; et molimenta Bcan4

75 futuae I83

76 huius saeculi] huius modi korr. aus huius SG670

77 vexationes korr. aus vexationis SG670

78 namque est] est nanque E97

79 retribuit korr. aus retribuet VD38

80 a fehlt I83

81 exiguitur I83

82 nos korr. aus nos tanto nos VD38

83 ut fehlt V630; P9629; I83; SG670; Bcan4; E97; P102

84 negotiationis korr. aus negationis Bcan4

85 nobis V630; E97

86 suscipiendam korr. aus suscipiendas VD38; suspiciendam P9629

87 persuadet V630; I83; VD38; SG670; Bcan4; E97; P102

88 am Rande De his qui ecclesi[as] suas volunt re[lin]quere P9629

89 diggestum I83; Suggestum korr. aus digestum Bcan4

90 namque nobis korr. aus namque SG670; Bcan4

91 nobis fehlt I83

92 pro fehlt V630

93 assignatas korr. aus assignata SG670

94 sibimet] sibi et I83; VD38; Bcan4; P102; sibi et a SG670

95 relinqunt Bcan4; E97

96 relinquunt plebes] plebes relinquunt, interlinear a SG670

97 in fehlt I83; VD38; Bcan4; P102

98 in futuro] fratres SG670

99 relinquere korr. aus relinque VD38

100 monasteriorum korr. aus monasterum SG670

101 quieti] quieti iam korr. aus quieti P9629; qui etiam I83; quieti korr. aus qui etiam Bcan4

102 et vagationem] evagationem P102

103 vacationem korr. aus vagationem SG670; Bcan4; vacationem E97

104 erigere VD38

105 quamquam V630

106 quam in korr. aus quam Bcan4

107 in fehlt I83

108 beata korr. aus beato VD38

109 sapientiae I83; SG670; Bcan4; P102; satientiae korr. aus sapientiae VD38

110 voluerint in Christo pie] pie voluerint in christo E97

111 a fehlt I83

112 praeposito Bcan4

113 nostri korr. aus nostra SG670

114 dominusque] dominus et SG670

115 vinculo I83; Bcan4; P102; vinculum VD38; vinculo potestatis korr. aus vinculis SG670

116 utique VD38

117 constituit korr. aus constuit E97

118 qui VD38

119 seducat I83; VD38; SG670; Bcan4; P102

120 sublimitate SG670

121 alicuit VD38

122 opprobrium malorum] malorum obprobrium V630

123 quietis P102

124 salvetis korr. aus solvetis V630

125 temporis VD38

126 quidem SG670

127 quidam a korr. aus quidam VD38

128 spiritalibus P102

129 seductorum I83; VD38; SG670; Bcan4; P102

130 demoniorum korr. aus demonorum P102

131 ypocrisi V630; SG670; hypocrisim i korr. aus hypocrisi in Bcan4; hypocrisi E97

132 mendaci korr. aus mendacis SG670

133 loquorum korr. aus eloquiorum SG670; eloquiorum korr. aus eloquorum P102

134 Quae V630; E97; Quam SG670

135 vere korr. aus vero SG670

136 inemptis I83; mentis korr. aus inemptis Bcan4

137 transgessio N442

138 qui non korr. aus qui SG670

139 crediderunt I83; VD38; SG670; Bcan4; P102

140 domini korr. aus domino Bcan4

141 recesserint korr. aus recesserunt E97

142 pro korr. aus per SG670

143 commisso korr. aus commosso SG670

144 suis korr. aus sui V630

145 subdiderunt I83; VD38; SG670; Bcan4; P102

146 interlinear videte SG670

147 vobis korr. aus vobs P102

148 si VD38

149 Hortamurt] Hortamur si korr. aus Hortamur SG670

150 dilectionem E97

151 quam P102

152 volunt P9629

153 vos korr. aus suos SG670

154 vos in cunctis eius korr. aus vos V630

155 ne V630; I83; Nec korr. aus Ne Bcan4

156 quo I83; quoquo korr. aus quo Bcan4

157 a korr. aus ad Bcan4

158 si I83; VD38

159 viribus korr. aus viris V630

160 perdura V630

161 perseverit O93; perseveraverunt VD38

162 initium korr. aus initio P9629

163 si VD38

164 enim I83; VD38; SG670; Bcan4; P102

165 inalibus VD38

166 in V630; P9629; I83; E97

167 ergo fehlt SG670

168 et fehlt I83; SG670; Bcan4

169 quoniam coetus] quoniam de coetu korr. aus quoniam coetus P9629

170 coetus] quo et I83; coet VD38; Bcan4; P102; de coetu SG670

171 prevaricatores I83

172 quasi korr. aus quarsi E97

173 arcum] arcum in korr. aus arcum SG670

174 mendacii] mendacii et opus mendacii korr. aus mendacii SG670

175 veritas I83

176 quia] quia qui I83; quia korr. aus quia qui Bcan4

177 quidem korr. aus qui de SG670

178 malo korr. aus mala SG670

179 malo ad malum korr. aus malo Bcan4

180 ad fehlt I83

181 egressi korr. aus egresse SG670

182 linguam korr. aus lingauam SG670

183 earumque I83; VD38; SG670; Bcan4; P102

184 sacerdotes V630; P9629; E97

185 videte] videte et SG670

186 ea N442; I83; E97; P102; ea korr. aus eam SG670; Bcan4

187 invenietis korr. aus venietis P102

188 et korr. aus e I83

189 deum SG670

190 Metum] Metum autem I83; VD38; SG670; Bcan4; P102

191 neque conturbemini korr. aus neque E97

192 deum fehlt V630; christum Bcan4

193 ipso] ipso autem VD38; P102

194 time SG670

195 potest] potest et Bcan4

196 gehenna SG670

197 veniunt P9629; VD38; P102

198 cadet V630; P9629; I83; SG670; Bcan4; E97; P102

199 capitis fehlt I83

200 melioris O93; VD38; melioris korr. aus meliores Bcan4

201 aversus P9629

202 contradictionem korr. aus contraditionem Bcan4

203 nundum V630

204 peccatum repugnantes Confidimus autem de vobis fratres karissimi meliora et viciniora salutis korr. aus peccatum Bcan4

205 Confidimus autem de vobis, fratres karissimi, meliora et viciniora salutis fehlt I83; SG670

206 saluti P9629; N442

207 fortitudo neque altitudo korr. aus fortitudo SG670

208 neque altitudo fehlt I83; VD38; Bcan4; P102

209 ammitte VD38

210 magna VD38

211 vobis I83; VD38; SG670; P102

212 ad SG670

213 consersuantes I83

214 remissionem SG670

215 percipiamus I83; VD38; SG670; Bcan4; P102

216 legitime korr. aus legime VD38

217 Ad hunc] Adhuc V630; P9629; N442; I83; VD38; SG670; Bcan4; E97; P102

218 omni, interlinear vel no V630

219 aliquantulum V630; P9629; SG670; Bcan4; E97

220 est veniet korr. aus est V630

221 coronam SG670

222 quis fehlt SG670

223 perdictionem VD38; P102

224 in fehlt VD38

225 animę Propter quod adsumite arma dei ut possitis resistere in die malo adversus omnes inimicos korr. aus animę

226 Propter quod assumite arma dei, ut possitis resistere in die malo adversus omnes inimicos fehlt I83; SG670

227 sumite V630

228 vestrae SG670

229 lurica VD38; loricam SG670

230 praeparationem P9629

231 dei I83; VD38; P102; fidei korr. aus dei SG670

232 nequissima V630; nequissimi korr. aus nequissima SG670

233 assumite E97

234 omne I83

235 obsecrationem korr. aus obsecrationi I83

236 Iesu fehlt I83; VD38; SG670; Bcan4; P102

237 proficere N442

238 ad V630

239 sanctis korr. aus sanctus VD38

240 sitis korr. aus scitis SG670; Bcan4

241 unamimes korr. aus unamines SG670

242 puro SG670

243 honorificetis SG670; Bcan4

244 deum SG670

245 concordiam et consolationem] concordia et consolatione V630; concordiam et consolatione fratrum korr. aus concordiam et consolationem fratrum SG670

246 consolationem] consolationem fratrum I83; VD38; Bcan4; P102

247 iusta I83

248 aeternis V630

249 futuroru O93

250 am Rande III Bcan4; vor Summopere Rubrik III Quod qui invident fratribus et dampnant sua dogmata destruant P102

251 invident V630; P9629; I83; VD38; SG670; Bcan4; E97; P102

252 eosque korr. aus eoque P9629

253 per SG670; E97

254 pro se] per se korr. aus per I83

255 dognata VD38

256 destruuntur SG670

257 et omnis scientia et lex adversum se divisa non stabit fehlt SG670

258 lex] lex divisa Bcan4

259 adversus I83; Bcan4

260 am Rande Item de eadem re liberius ita ait VD38

261 Ideoque korr. aus Ideoque item de eadem re liberius ita ait VD38

262 ut fehlt E97

263 hortatus korr. aus inortatus P9629; hortatur I83; VD38

264 si VD38

265 omne korr. aus omnem I83

266 pereatis I83; VD38

267 nullo N442; I83; VD38; Bcan4; E97; P102

268 instituta SG670

269 a fehlt SG670

270 a praedessoribus nostris] apud decessoribus nostris VD38; apud decessores nostros P102

271 praecessoribus SG670

272 sunt fehlt I83; VD38; Bcan4; P102

273 sabriter N442

274 am Rande usque hic VD38; interlinear abhinc vacillat scriptura epistole SG670

275 futuro korr. aus futuro usque hic VD38

276 ut bis Ende fehlt V630

277 tradita korr. aus tradit SG670

278 apostolis SG670

279 neglegentia et] neglegentiae SG670

280 auctorem P9629; N442; SG670; E97

281 genu P9629; N442; ingenii I83; VD38; SG670; Bcan4; P102

282 si E97

283 iniuria I83; VD38; SG670; Bcan4; E97; P102

284 ducitur I83; VD38; SG670; Bcan4; P102; subducitur korr. aus subditur E97

285 cruciatum I83; VD38; Bcan4; P102; cruciatus SG670

286 testes N442; estis I83; et SG670

287 flabilibus SG670; frabrilibus P102

288 Melius si] Melius korr. aus Melius sed SG670

289 pura elocutionum] pure locutionum I83; VD38; Bcan4; P102; puri loquę actionis SG670

290 colloquia SG670

291 cultus abiurat] abiurat cultus SG670

292 commurio I83

293 communio si] curiosi SG670

294 si fehlt E97

295 affectatum korr. aus affectum O93; affectum korr. aus affectatum N442

296 fuga P9629

297 si VD38

298 lucubrata SG670; elugubrata Bcan4

299 modicis N442; SG670

300 nescit] nec sit VD38; P102

301 nec korr. aus ne P9629

302 artare P9629; N442; arcere I83; VD38; SG670; Bcan4; E97; P102

303 confiniis korr. aus confini Bcan4; confiniis korr. aus confinis P102

304 more] mos est SG670

305 contemnere SG670

306 dum E97

307 oppositum SG670

308 occupationibus I83; VD38; SG670; Bcan4; P102

309 locuplex I83; Bcan4

310 militari SG670

311 atque] ad quę SG670; E97

312 perducta SG670

313 nostro I83; VD38; SG670; Bcan4; P102

314 testimonium P9629; testimonium, interlinear vel o E97

315 labores I83

316 unicum SG670; vestrum E97

317 ingressam SG670

318 penes SG670

319 putaremus korr. aus potaremus P102

320 paginali korr. aus paginalisti P9629; paginali I83; SG670; paginalistili VD38; E97; P102; paginalistili korr. aus paginali Bcan4

321 assiduitatem VD38

322 debetur SG670

323 cura I83; VD38; SG670; Bcan4; P102

324 quia I83

325 Nec N442

326 pronixa P9629; pernixa korr. aus pernixa ut SG670; pernixa P102

327 pernix ather acta] pernixa et tracta Bcan4

328 aether P9629; E97

329 ather acta pernixius] heretica per nervos SG670

330 pernixius P9629; E97; pernervis I83; VD38; P102; pernexios korr. aus pernexius Bcan4

331 nostri P9629

332 describit P9629; SG670; Bcan4; E97

333 Nullo SG670; Nullo korr. aus Nulla Bcan4

334 nullus I83; nullum VD38; P102; nullo SG670; nullis korr. aus nullus Bcan4

335 tradatur P9629

336 obstaculus I83; Bcan4; obstaculum VD38; P102; obstaculo SG670

337 fit korr. aus fiat Bcan4

338 obtulerunt I83; VD38; P102

339 in modum] immodum SG670

340 allegamus I83; alligantis VD38; P102; allegantis korr. aus allegamus Bcan4

341 facitis SG670

342 in merito] immerito SG670

343 Veritas est] veritatem I83; SG670; veritatem, am Rande al. veritas est Bcan4

344 pro veritate] per veritatem I83; SG670; Bcan4

345 hic VD38; P102

346 Hinc cautis] Incautis SG670

347 licet repugnare] licere pugnare I83; VD38; SG670; Bcan4; P102

348 oppieniones VD38; opiniones SG670; P102

349 quos I83; VD38; SG670; Bcan4; P102

350 huic korr. aus huc P102

351 ego I83; VD38; Bcan4; P102

352 operibus VD38; P102; operibus korr. aus opibus Bcan4

353 ad quam] qui SG670; at quam korr. aus atque Bcan4

354 opto esse korr. aus optima SG670

355 quae mihi] quem VD38; P102

356 caritis P9629

357 fabulam SG670; P102

358 agendam P9629; I83; E97

359 si VD38

360 iniuxistis Bcan4

361 potui SG670

362 nunc mihi] vincimus I83

363 mihi cum illis] his cum et illo SG670

364 pignoris korr. aus pignores VD38

365 disiunctis korr. aus his iunctis SG670

366 A O93; P9629

367 ad me] alme E97

368 dire VD38; direxit Bcan4

369 Qua SG670

370 illa korr. aus illam SG670

371 pertulerunt P9629

372 nec VD38

373 scriptam N442; SG670

374 praerogavi P9629; E97; prorogavi korr. aus protegavi SG670

375 incari P102

376 salutationis N442; I83; VD38; SG670; Bcan4; E97; P102

377 mus I83; mihi] magis ac SG670

378 ecclesia] ecclesia et P9629

379 me in affinium] mea diffinitionum SG670

380 in fehlt I83; Bcan4; P102

381 diligentia I83; SG670

382 celas SG670

383 betio E97

384 vv. cc. conss] vccs. SG670

385 conss] conss EXPLICIT VD38

© 2004-2006 Karl-Georg Schon
Dieser Text ist urheberrechtlich geschützt. Er steht unter der GNU Free Documentation License.
Demnach dürfen Sie ihn frei weiter verbreiten und bearbeiten, vorausgesetzt Sie nennen den Namen des ursprünglichen Autors und Sie geben auch anderen das Recht den von Ihnen bearbeiteten oder verbreiteten Text unter den gleichen Bedingungen weiter zu verbreiten. Im einzelnen finden Sie Bestimmungen der GNU Free Documentation License unter dem Menüpunkt Lizenz.

Zuletzt geändert am 18,4.2006