O93, f. 115ra; V630, f. 202vb; N442, f. 104va;
P9629, f.
76ra; W411, f. 205r; V1341, f. 122vb
INCIPIT EPISTOLA DECRETALIUM SIRICII PAPAE AD EUMERIUM
TERRACONENSEM EPISCOPUM.
<N442, f. 104vb> I De Arrianis a
catholicis non rebaptizandis.
II Ut praeter pascha et pentecosten baptismum
non celebretur.
III De apostatis ab ecclesia separandis.
IIII Quod non liceat alterius sponsam in matrimonii iura sortiri.
V De his, qui acceptam poenitentiam minime servaverunt.
VI De monachis et virginibus propositum non
servantibus.
VII De ministris incontinentibus.
VIII Quales debeant ad clericatus officium pervenire.
VIIII De clericorum conversione.
X De his, qui grandaevi ad sacram militiam
convertuntur.
XI De clericis, qui ad secundas nuptias transeunt,
ut
deponantur.
XII De feminis, quae cum clericis debeant
habitare.
XIII De monachorum promotione ad clerum.
XIIII De clericis ad poenitentiam per impositionem manus sacerdotis non
accipiant.
<W411, f. 205v> XV De poenitentibus
vel digamis
seu viduarum maritis, ut non permittantur ad ordinem clericatus admitti.
INCIPIT EPISTOLA DECRETALIS PAPAE SIRICII.
Siricius Himerio Terraconensi episcopo salutem.
Directa ad decessorem nostrum sanctae recordationis
Damasum
fraternitatis tuae relatio iam me in sede ipsius constitutum, quia sic dominus <V630,
f. 203ra>
ordinavit, invenit. Quam cum in conventu fratrum sollicitius legeremus, tanta invenimus, quae repraehensione et correctione sint digna, quanta optaremus
laudanda cognoscere. Et quia necesse nos erat <P9629, f.
76rb> in
eius labores curasque succedere, cui per dei gratiam
successimus
in honorem, facto, ut oportebat, primitus meae provectionis indicio ad singula, prout dominus aspirare
dignatus est, consultationi tuae responsum competens non negamus, quia
officii nostri <N442, f. 105ra> consideratione
non est nobis dissimulare, non est tacere libertas, quibus maior
cunctis christianae <V1341, f. 123ra> religionis zelus
incumbit.
Portamus onera omnium, qui gravantur, quin immo haec portat in nobis beatus apostolus Petrus, qui nos in
omnibus,
ut confidimus, administrationis suae protegit et tuetur heredes.
DE ARRIANIS A CATHOLICIS NON REBAPTIZANDIS.
I Prima itaque paginae tuae fronte signasti baptizatos ab impiis Arrianis
plurimos
ad fidem catholicam festinare et quosdam de fratribus nostris eosdem
denuo baptizare velle, quod non licet, cum hoc fieri et apostolus
vetet et
canones contradicant <O93, f. 115rb> et post cassatum
Ariminense
concilium missa ad provincias venerandae memoriae praedecessore meo Liberio generalia decreta prohibeant, quos nos cum Novatianis
aliisque hereticis, sicut est in synodo constitutum, per invocationem solam septiformis spiritus episcopalis
manus
impositione catholicorum conventui sociamus. Quod etiam totus
oriens
occidensque custodit, a quo tramite vos quoque post haec
minime convenit deviare, si non vultis a nostro collegio synodali sententia
separari.
UT PRAETER PASCHA ET PENTECOSTEN BAPTISMUM NON
CELEBRETUR.
II Sequitur de diversis baptizandorum temporibus, prout unicuique libitum fuerit, improbabilis et
emendanda
confusio, quae a nostris consacerdotibus, quod commoti dicimus, non
ratione auctoritatis alicuius, sed sola temeritate praesumitur, ut
passim ac libere nataliciis Christi seu apparitionis necnon et
apostolorum seu <N442, f. 105rb> martyrum festivitatibus
innumerae,
ut asseris, plebes baptismi mysterium consequantur, cum hoc sibi
privilegium et apud nos et apud omnes ecclesias dominicum specialiter cum pentecosten suo
pascha
defendat. Quibus solis per annum diebus <W411, f. 206r> ad fidem confluentibus generalia baptismatis tradi convenit sacramenta his
dumtaxat
electis, qui ante XL vel eo amplius dies nomen dederint et exorcismis cotidianisque
orationibus atque
ieiu<P9629, f. 76va>niis fuerint expiati, quatinus
apostolica illa
impleatur praeceptio, ut expurgato fermento veteri nova incipiat esse conspersio.
Sicut ergo sacram paschalem reverentiam in nullo dicimus esse
minuendam ita
infantibus, qui necdum loqui poterint per aetatem, vel his, quibus in qualibet
necessitate opus fuerit sacri unda baptismatis, omni vo<V1341, f.
123rb>lumus
celeritate succurri, ne ad nostrarum perniciem tendat animarum, si
negato
<V630, f. 203rb> desiderantibus fonte salutari exiens
unusquisque
de saeculo et regnum perdat et vitam. Quicumque etiam discrimen naufragii,
hostilitatis
incursum, obsidionis ambiguum vel cuiuslibet corporalis
aegritudinem desperationis inciderint et sibi unico credulitatis auxilio
poposcerint
subveniri, eodem, quo poscunt momento temporis, expetitae
regenerationis praemia consequantur. Hactenus erratum in hac parte
sufficiat, nunc praefatam regulam omnes teneant sacerdotes, qui nolunt ab apostolicae petrae, super
quam Christus universalem construxit ecclesiam, soliditate divelli.
DE APOSTATIS AB ECCLESIA SEPARANDIS.
III Adiectum est etiam quosdam christianos ad
apos<N442, f.
105va>tasiam, quod dici nefas est, transeuntes et idolorum
cultu ac sacrificiorum contaminatione profanatos, quos a
Christi
corpore et sanguine, quo dudum redempti fuerant, renascendo iubemus
abscidi. Et si resipiscentes forte aliquando fuerint ad lamenta conversi, his,
quamdiu
vivunt, agenda poenitentia est et in ultimo fine suo reconciliationis gratia tribuenda, quia docente domino nolumus
mortem
peccatoris, sed ut convertatur et vivat.
QUOD NON LICEAT ALTERIUS SPONSAM AD MATRIMONII IURA
SORTIRI.
IIII De coniugali autem velatione requisisti, si desponsatam alii puellam
alter in matrimonium possit accipere. Hoc, ne fiat, modis omnibus
inhibemus, quia illa benedictio, quam nupturae sacerdos imponit, apud
fideles cuiusdam sacrilegii instar est, si ulla transgressione violetur.
DE HIS, QUI ACCEPTAM POENITENTIAM MINIME SERVAVERUNT.
V De his vero non incongrue dilectio tua apostolicam <P9629, f.
76vb> sedem
credidit consulendam, qui acta poenitentia tamquam canes ac sues ad vomitus pristinos et volutabra redeuntes et militiae cingulum
et ludicras voluptates <W411, f. 206v> et nova coniugia et
inhibitos denuo
appetivere concubitus, quorum professam incontinentiam generati post
absolutionem
filii prodiderunt. De quibus, quia iam <V1341, f. 123va> suffugium non habent poenitendi, id duximus decernendum, ut
sola
intra ecclesiam fidelibus oratione iungantur, sacris mysteriorum
celebritatibus, quamvis non mereantur, intersint, a dominicae autem mensae convivio <N442, f. 105vb>
segregentur, ut hac
saltim districtione correpti et ipsi in se sua errata castigent, et aliis exemplum tribuant, quatenus ab obscenis
<O93, f. 115va> cupiditatibus retrahantur. Quibus tamen, quoniam carnali fragilitate ceciderunt,
viatico
munere, cum ad dominum coeperint proficisci, per communionis gratiam volumus subveniri.
Quam formam et circa mulieres, quae se post poenitentiam talibus
pollutionibus devinxerunt, servandam esse censemus.
DE MONACHIS ET VIRGINIBUS PROPOSITUM NON SERVANTIBUS.
VI <V630, f. 203va> Praeterea monachorum
quosdam atque
monacharum abiecto proposito sanctitatis in tantam protestaris demersos esse
lasciviam,
ut prius clanculo velut sub monasteriorum praetextu illicita ac sacrilega se
contagione
miscuerint, postea vero in abruptum conscientiae desperatione perducti de
illicitis
complexibus libere filios procrearint, quod et publicae leges et ecclesiastica iura condemnant. Has igitur
impudicas
detestabilesque personas a monasteriorum coetu ecclesiarumque
conventu eliminandas esse mandamus, quatenus retrusae in suis ergastulis
tantum
facinus continua lamentatione deflentes purificatorio possint
poenitudinis igne decoqui, ut eis vel ad mortem saltim solius misericordiae
intuitu per
communionis gratiam possit indulgentia subvenire.
DE CLERICIS INCONTINENTIBUS.
VII Veniamus nunc ad sacratissimos ordines clericorum,
quos in
venerandae religionis iniuriam ita per vestras provincias calcatos
atque confusos caritate tua <N442, f. 106ra> insinuante repperimus, ut Hieremiae nobis voce dicendum sit: Quis dabit capiti meo aquam aut oculis meis fontem lacrimarum et flebo
populum hunc die ac nocte? Si ergo beatus propheta ad lugenda populi
peccata
non sibi <P9629, f. 77ra> ait lacrimas posse sufficere,
quanto
nos possumus dolore percelli, cum eorum, qui in nostro sunt corpore, compellimur
facinora
deplorare, quibus praecipue <V1341, f. 123vb> secundum
beatum
Paulum instantia cotidiana et sollicitudo omnium ecclesiarum
indesinenter incumbit? Quis enim infirmatur, et ego non infirmor? Quis
scandalizatur, et ego non uror? Plurimos enim sacerdotes Christi atque levitas post longa consecrationis suae tempora tam de coniugibus propriis <W411, f. 207r> quam etiam
de turpi coitu
sobolem didicimus procreasse et crimen suum hac praescriptione defendere, qua in veteri testamento sacerdotibus ac ministris generandi facultas legitur attributa. Dicat mihi nunc,
quisquis
ille est sectator libidinum praeceptorque vitiorum, si aestimat, quod in lege Moysi passim sacris ordinibus a deo nostro laxata sunt frena luxuriae, cur eos, quibus committebantur sancta sanctorum
praemonet
dicens: Sancti estote, quia et ego sanctus sum dominus deus vester? Cur
etiam procul a suis domibus anno vicis suae in templo habitare iussi sunt
sacerdotes? Hac
videlicet ratione, ne vel cum uxoribus possint carnale exercere commercium, ut conscientiae integritate fulgentes acceptabile
deo munus offerrent, quibus expleto deservitionis suae tempore uxoris
usus solius successionis causa fuerat relaxatus, quia non ex alia nisi ex tribu <V630, f. 203vb>
Levi quisquam
ad dei ministerium fuerat praeceptus admitti. Unde et dominus Iesus,
cum nos suo
illustrasset adventu in evangelio protestatur, quia legem <N442,
f.
106rb> venerit implere, non solvere. Et ideo ecclesiam,
cuius sponsus est, forma castitatis voluit splendore radiare, ut in die iudicii, cum
rursus
advenerit, sine macula et ruga eam possit, sicut per apostolum suum instituit,
repperire.
Quarum sanctionum omnes sacerdotes atque levitae insolubili lege
constringimur,
ut a die ordinationis nostrae sobrietati ac pudicitiae et corda nostra mancipemus
et corpora, dummodo per omnia deo nostro in his, quae cotidie offerimus
sacrificiis, placeamus. Qui autem in carne sunt dicente electionis vase
deo placere non possunt: Vos autem iam non estis in carne sed in
spiritu, si tamen spiritus dei habitat in vobis. <P9629, f.
77rb>
Et ubi poterit, nisi in corporibus, sicut legimus,
sanctis dei spiritus habitare? Et quia aliquanti, de quibus loquimur, ut tua sanctitas retulit, ignoratione lapsos esse se deflent, his hac condicione misericordiam dicimus
non
negandam, ut sine ullo honoris augmento <V1341, f. 124ra> in hoc, quo detecti sunt, quamdiu vixerint, officio perseverent, si
tamen posthac
continentes se studuerint exhibere. Hi vero, qui illiciti privilegii
excusatione nituntur et sibi asserunt veteri hoc lege concessum, <O93, f. 115vb> noverint se ab omni
ecclesiastico
honore, quo indigne usi sunt, apostolicae sedis auctoritate deiectos
nec umquam posse veneranda attractare mysteria, a quibus se ipsi, dum
obscenis cupiditatibus inhiant, privaverunt. Et quia exempla praesentia cavere nos
praemonent in futurum, quilibet episcopus, presbyter atque diaconus, quod non optamus,
deinceps fuerit
talis inventus, iam nunc sibi omnem per nos indulgentiae aditum intellegat obseratum,
quia ferro, necesse est, excidantur vulnera, quae fomentorum <N442, f.
106va> non senserint
medicinam.
<W411, f. 207v> QUALES DEBEANT AD CLERICATUS OFFICIUM PERVENIRE.
VIII Didicimus etiam licenter ac libere inexploratae
vitae homines,
quibus etiam fuerint numerosa coniugia, ad praefatas
dignitates, prout cuicumque libuerit, aspirare. Quod non tantum illis, qui ad haec immoderata ambitione perveniunt, quantum metropolitanis
specialiter
pontificibus imputamus, qui, dum inhibitis ausibus conhibent,
dei nostri, quantum in se est, praecepta contemnunt. Et ut taceamus, quod
altius
suspicamur, ubi illud est, quod deus noster data per Moysen lege constituit dicens: Sacerdotes mei semel
nubant. Et alio
loco: Sacerdos uxorem virginem accipiat, non viduam, non repudiatam, non
meretricem. Quod
secutus apostolus ex persecutore praedicator, unius uxoris virum tam
sacerdotem quam diaconum fieri debere mandavit. Quae omnia ita a vestrarum regionum despiciuntur
episcopis, quasi in contrarium magis fuerint constituta. Et
quia non
est nobis de huiusmodi usurpationibus neglegendum, ne
nos <P9629, f. 77va> indignantis domini vox iusta
corripiat, quae dicit: Videbas furem et currebas cum eo et ponebas tuam
cum adulteris portionem, quid ab universis posthac
ecclesiis sequendum sit, <V630, f. 204ra> quid vitandum
generali
pronuntiatione decernimus.
DE CLERICORUM CONVERSATIONE.
VIIII Quicumque itaque se ecclesiae vovit obsequiis a sua
infantia
ante pubertatis annos baptizari et lectorum debet ministerio sociari, qui ab acces<V1341, f. 124rb>su
adolescentiae usque ad
tricesimum aetatis annum, si probabiliter vixerit, una tantum
et ea,
quam <N442, f. 106vb> virginem communi per sacerdotem benedictione perceperit,
uxore contentus, acolitus et subdiaconus esse debebit postque ad diaconii gradum, si se ipse primitus continentia praeeunte dignum probarit, accedat, ubi, si ultra quinque annos laudabiliter
ministrarit,
congrue presbyterium consequatur. Exinde post decennium episcopalem cathedram poterit adipisci, si tamen
per haec
tempora integritas vitae ac fidei eius fuerit approbata.
DE HIS, QUI GRANDAEVI IN SACRAM MILITIAM CONVERTUNTUR.
X Qui vero iam aetate grandaevus melioris propositi
conversione
provocatus ex laico ad sacram militiam pervenire festinat,
desiderii sui
fructum non aliter obtinebit, nisi eo, quo baptizatur tempore, statim lectorum aut
exorcistarum numero
societur, si tamen eum unam habuisse vel habere et hanc virginem
accepisse constet uxorem. Qui dum initiatus fuerit, expleto biennio per
quinquennium aliud acolitus et subdiaconus fiat et sic ad diaconatum, si per haec tempora dignus <W411, f. 208r>
indicatus
fuerit, provehatur, exinde iam accessu temporum presbyterio
vel episcopatui, si eum cleri ac plebis evocarit electio non immerito societur.
QUOD CLERICUS, QUI SECUNDAM UXOREM DUXERIT, DEPONATUR.
XI Quisquis sane clericus aut viduam aut certe
secundam coniugem
duxerit, omni ecclesiasticae dignitatis privilegio
mox nudetur laica tantum sibi communione concessa, quam <N442,
f.
107ra> ita demum poterit possidere, si nihil postea, propter quod hanc <P9629, f.
77vb> perdat,
admittat.
QUAE FEMINAE CUM CLERICIS HABITENT.
XII Feminas vero non alias esse patimur in domibus
clericorum,
nisi eas tantum, quas propter solas necessitudinum causas
habitare cum
hisdem synodus Nicena permisit.
DE MONACHORUM PROMOTIONE.
XIII Monachos quoque, quos tamen morum gravitas et vitae
ac fidei
institutio sancta commendat, clericorum officiis aggregari et optamus
et volumus ita, ut, qui intra tricesimum annum <O93, f. 116ra> aetatis sunt digni <V1341, f. 124va> in minoribus, per
gradus
singulos crescente tempore promoveantur ordinibus et sic ad diaconatus vel presbyterii
insignia maturae aetatis consecratione perveniant nec per
saltus ad episcopatus culmen ascendant, nisi in his eadem, quae
singulis dignitatibus, sicut superius praefiximus tempora, fuerint custodita.
QUOD POENITENS NON FIAT CLERICUS.
XIIII Illud quoque nos par fuit providere, ut, sicut poenitentiam agere cuiquam non conceditur clericorum, ita et post poenitudinem ac
reconciliationem
nulli umquam laico liceat honorem clericatus adipisci, quia, quamvis
sint omnium peccatorum contagione mundati, nulla tamen debent <V630, f. 204rb>
gerendorum sacramentorum
instrumenta suscipere, qui dudum fuerint vasa vitiorum.
UT SI PER IGNORANTIAM POENITENS, BIGAMUS SEU VIDUAE MARITUS CLERICUS FACTUS FUERIT, NON
PROMOVEATUR.
XV Et quia in his omnibus, quae in repraehensionem veniunt, sola
excusatio
ignorationis <N442, f. 107rb> obtenditur, cui nos interim solius pietatis intuitu necesse
est
clementer ignoscere, quicumque igitur poenitens, quicumque
digamus, quicumque viduae maritus ad sacram militiam
indebite et
incompetenter irrepsit, hac sibi condicione a nobis veniam intellegat
relaxatam, ut in magno debeat computare beneficio, si adepta
sibi omni spe promotionis in hoc, quo invenitur, ordine perpetua stabilitate permaneat. Scituri
post hoc
provinciarum omnium summi antistites, quod, si ultra ad sacros ordines quemquam de
talibus
crediderint assumendum, et de suo et de eorum statu, quos <W411,
f.
208v> contra canones et interdicta nostra provexerint, congruam
ab
apostolica sede promendam esse sententiam.
Explicuimus, ut arbitror, frater karissime, universa,
quae digesta sunt in querelam, et ad singulas causas, de quibus per
filium nostrum Basianum presbyterum ad Romanam ecclesiam utpote
ad caput tui corporis <P9629, f. 78ra> retulisti,
sufficientia,
quantum opinor, responsa reddidimus. Nunc fraternitatis tuae
animum ad
servandos canones et tenenda decretalia constituta magis ac magis incitamus, ut
haec, quae
ad tua consulta rescripsimus, in omnium <V1341, f. 124vb>
coepiscoporum nostrorum perferri facias notionem et non solum eorum,
qui in tua sunt diocesi constituti, sed etiam ad universos Carthaginienses
ac Boeticos, Lusitanos atque Gallicos vel eos, qui
vicinis tibi colliminant hinc inde provinciis, haec, quae a nobis sunt salubri ordinatione
disposita, sub
litterarum tuarum prosecutione mittantur. Et quamquam statuta
<N442,
f. 107va> sedis apostolicae vel canonum venerabilia definita nulli sacerdotum domini ignorare sit
liberum, ut
illius tamen et pro antiquitate sacerdotii tui dilectioni
tuae esse admodum poterit gloriosum, si ea, quae ad te speciali nomine
generaliter scripta sunt, per unanimitatis tuae sollicitudinem in
universorum fratrum nostrorum notitiam perferantur, quatenus et, quae a nobis non
inconsulte,
sed provide sub nimia cautela et deliberatione sunt salubriter constituta,
intemerata
permaneant et omnibus in posterum excusationibus aditus, qui iam nulli
apud nos patere potuit, obstruatur.
Data III Id. Februarii Arcadio et Bautone vv. cc. conss.
O93, f. 116ra; V630, f. 204rb; N442, f. 107va;
P9629, f. 78ra;
W411, f. 208v; V1341, f. 124vb