O93, f. 133va; P9629, f. 109rb

INCIPIT EPISTOLA PAPAE LEONIS AD AQUILEGENSEM EPISCOPUM.

Relatione sancti fratris¹ et coepiscopi nostri Septimi, quae in subditis habetur², cognovimus quosdam presbyteros et diaconos ac diversi ordinis <O93, f. 133vb> clericos, quos Pelagiana sive Caelestiana heresis habuit implicatos, ita ad³ vestrae provinciae⁴ ad communionem catholicam pervenisse, ut nulla ab eis damnatio proprii⁵ exigeretur erroris et pastoralibus excubiis nimium dormitantibus lupos ovium pellibus tectos in ovile dominicum non depositis bestialibus animis introisse, et quod per auctoritatem⁶ canonum decretorumque nostrorum, ne insontibus⁷ quidem conceditur⁸ usurpasse, ut relictis ecclesiis, quibus clericatum aut acceperant aut receperant, instabilitatem suam per diversa circumferant amantes semper errare et numquam in fundamento apostolico permanere. Quoniam, qui nullo discusso examine, nullo sunt praeiudicio suae professionis obstricti, hunc maxime expetunt fructum, ut sub velamento communionis plures domos adeant et per falsi nominis scientiam multorum corda corrumpant. Quod utique efficere non possent, si ecclesiarum praesules necessariam diligentiam⁹ in talium praeceptione servassent nec cuiquam eorum evagari in diversa licuisset. Ne ergo hoc ulterius neve¹⁰ per quorundam neglegentiam introducta pernicies ad versionem multarum tendat animarum, hoc nos¹¹ auctoritate praecepti industriae tuae fraternitatis indicimus, ut congregata apud vos¹² synodo provincialium sacerdotum omni sive presbyteris¹³ sive diaconi vel cuiuscumque ordinis clerici, qui de Pelagianorum¹⁴ Caelestianorumque¹⁵ consortio in communioni catholicam ea imprudentia sunt recepti, ut non prius ad damnationem <P9629, f. 109va> sui coarctarentur¹⁶ erroris, nunc saltim posteaquam hypocrisis eorum ex quadam parte detegitur, ad veram correctionem¹⁷, quae et ipsis prodesse et nullis possit nocere, cogantur. Damnent apertis professionibus suis superbi erroris¹⁸ auctores, et quod in doctrina eorum universalis ecclesia corruit, detestentur, omniaque decreta synodalia, quae ad excisionem huius hereseos apostolicae sedis confirmavit auctoritas, amplecti se et in omnibus approbare plenis et apertis ac¹⁹ propriae²⁰ manus scriptis protestationibus hae²¹ loquantur. Nihil in verbis eorum²² nihil²³ inveniatur ambiguum²⁴. Quoniam non novimus hanc eorum esse versutiam, ut in quacumque²⁵ particula²⁶ dogmatis exsecrandi, quam a²⁷ nostrorum²⁸ soliditate²⁹ discreverint, nihil sibi sensuum suorum aestimant esse non salvum. Cumque³⁰ omnia definitiones suas ad subrepente³¹ facilitatem improbare se simulent atque deponere, hoc sibi tota³² arte fallendi, nisi intelleguntur, excipiunt, ut gratia dei secundum merita dari accipientium sentiatur. Quae utique nisi gratis³³ datur³⁴, non est gratia, sed merces retributioque meritorum dicente beato³⁵ apostolo: Gratis^{36 37} salvi facti estis per fidem et hoc non ex vobis dei donum est, non ex operibus, ne forte quis extollatur. Ipsius enim sumus figmentum creati in Christo Iesu in operibus bonis, quae praeparavit deus, ut in illis ambulemus. Omnis itaque bonorum operum donatio divina praeparatio³⁸ est, quia non prius quisquam iustificatur virtute, quam gratia, quae unicuique principium iustitiae et bonorum fons atque origo meritorum est. Sed ab istis ideo per naturalem industriam dicitur praeveniri, ut, quae ante gratiam proprio clara sit studio, nullo³⁹ videatur peccati originalis vulnere sauciata falsumque sit, quod veritas ait: Quoniam filius hominis venit quaerere et salvare, quod perierat.

Cavendum⁴⁰ ergo dilectioni tuae est magnaque diligentia providendum, ne per huiusmodi homines exstincta dudum scandala suscitentur⁴¹ et de olim exciso dogmate aliquod in provincia tua eiusdem mali germen⁴² oriatur, quod non solum in radicibus suis crescat, sed etiam sanctae ecclesiae sobolem⁴³ veneno⁴⁴ sui odoris inficiat. Qui correctos se videre volunt ab omni suspicione se purgent et oboediendo nobis probant⁴⁵ se esse nostros. Quorum si quisquam salubribus praeceptis satisfacere detrectaret⁴⁶, sive ille clericus, sive sit laicus⁴⁷ ab ecclesiae societate pellatur, ne perditione⁴⁸ animae suae saluti insidietur alienae.

<O93, f. 134ra> Illam⁴⁹ quoque partem ecclesiasticae disciplinae, qua⁵⁰ olim a⁵¹ sanctis patribus et a nobis saepe decretum est, ut nec in presbyteratus gradu nec in diaconatus nec in subsequenti⁵² ordine clericorum ab ecclesia ad ecclesiam⁵³ transire cuiquam sit liberum, integrum revoces, admonemus, ut unusquisque⁵⁴ non ambitione illectus, non cupiditate seductus, <P9629, f. 109vb> non persuasione omnium depravatus⁵⁵, ubi ordinatus est, perseveret, ita ut, si quis sua quaerens, non⁵⁶ quae Iesu Christi, ad plebem⁵⁷ et ecclesiam suam redire neglexerit et ab honoris privilegio et a⁵⁸ communionis vinculo habeatur extraneus. Non autem⁵⁹ dubitet dilectio tua nos, si, quod⁶⁰ non arbitramus, neglecta fuerint, quae pro custodia canonum et pro fidei⁶¹ integritate decernimus, vehementius commovendos, quia inferiorum ordinem culpae ad nullius magis referendae⁶² sunt, quam ad⁶³ desides neglegentesque⁶⁴ rectores, qui multum saepe nutriunt pestilentiam, dum austeriorem dissimulant adhibere medicinam.

O93, f. 134ra; P9629, f. 109vb