Die Auflösung der Handschriftensiglen und Hinweise zur Edition finden Sie hier.

Canones apostolorum

V630, f. 5ra; N442, f. 6va; A367, f. 7rb; E97, f. 4vb; B132, f. 1ra; V1341, f. 6va

INCIPIUNT¹ TITULI² CANONUM APOSTOLORUM NUMERO³ L.

I De ordinatione episcopi.

II De⁴ ordinatione presbyterorum⁵ et diaconorum vel ceterorum⁶.

III Nihil⁷ aliud in sacrificio, praeter quod dominus statuit, offerendum⁸.

IIII Quae species ad altare non ad sacrificium, sed ad benedictionem simplicem⁹ debeant exhiberi.

V Quod ea, quae in ecclesiis offerri non possunt, ad domus¹⁰ sacerdotum a fidelibus deferantur.

VI Ut¹¹ episcopus aut¹² presbyter uxorem suam, quam debet caste regere, non relinquat.

VII Ut sacerdotes et ministri altaris saecularibus curis abstineant.

VIII Quo tempore pascha celebretur¹³.

VIIII Quod ministri altaris oblatione celebrata debeant communicare¹⁴.

X Quod¹⁵ fideles laici ingredientes ecclesiam communicare debeant.

<A367, f. 7va> XI Quod cum excommunicatis non sit orandum.

XII Quod cum damnatis clericis non sit orandum.

XIII Ut nullus fidelium praeter commendaticias suscipiatur epistolas.

XIIII Ut¹⁶ ab episcopis aliena parrochia minime pervadatur.

XV Ut clerici proprias ecclesias non relinquant.

<E97, f. 5ra> XVI Ut episcopus, qui clericos alterius susceperit, communione privetur.

XVII Quod bigami non admittantur ad clerum.

XVIII Quod¹⁷ is, qui viduam vel eiectam aut meretricem acceperit, non admittatur ad clerum.

XVIIII Qui duas sorores habuerit, non admittatur ad clerum.

XX Clericum fideiussorem esse non posse.

<N442, f. 6vb> XXI Quod hi, qui non sponte eunuchizati sunt, suscipiantur ad¹⁸ clerum.

XXII Ut¹⁹ is, qui se eunuchizavit, clericus non fiat.

XXIII Ut clericus, qui se eunuchizavit, abiciatur a clero.

XXIIII Ut laicus, qui se eunuchizavit, tribus²⁰ annis communione privetur.

XXV Quod episcopus aut²¹ presbyter aut diaconus, si pro criminibus damnati fuerint, minime^{22 23} communione priventur.

XXVI Similiter²⁴ et reliqui ministri ecclesiae.

XXVII Qui²⁵ clerici debeant coniugibus copulari.

XXVIII Quod episcopus, presbyter et²⁶ diaconus fideles²⁷ peccantes verberare non debeant.

XXVIIII Quod officium pristinum damnati pro²⁸ criminibus usurpare non debeant.

XXX Quod²⁹ non debeant officia ecclesiastica pecuniis obtineri³⁰.

XXXI Ut ecclesia saeculari potentia minime pervadatur.

XXXII De presbytero, qui contempto episcopo seorsum conventus congregare temptaverit.

XXXIII Quod clerici damnati non debeant ab aliis recipi.

<V1341, f. 6vb> XXXIIII³¹ Ut³² nullus episcopus, presbyter aut³³ diaconus sine commendaticiis suscipiatur epistolis.

XXXV De primatu episcoporum.

XXXVI Quod non liceat episcopum³⁴ in aliena provincia clericos³⁵ ordinare.

XXXVII De ordinatis episcopis nec receptis.

XXXVIII Ut³⁶ bis in anno concilia celebrentur.

XXXVIIII Ut tantum curam rerum ecclesiasticarum episcopus habeat.

XL De dignitate pontificis et quod rerum suarum habeat potestatem.

XLI Quod episcopus ecclesiasticarum rerum pro dispensatione pauperum habeat potestatem.

XLII Quod³⁷ episcopus aut³⁸ presbyter aut diaconus aleator et ebriosus esse non debeat.

XLIII Similiter clerici et laici, si permanserint in alea, communione priventur.

XLIIII Quod episcopus, presbyter et³⁹ diaconus non debeant⁴⁰ usuras accipere.

<A367, f. 7vb> XLV Quod non⁴¹ debeat episcopus, presbyter aut⁴² diaconus cum hereticis orare.

XLVI Quod⁴³ non debeant hereticorum baptismata comprobari.

XLVII Quod ecclesiae baptismate baptizatus denuo baptizari non debeat⁴⁴, et non ita baptizatus debeat baptizari.

XLVIII Laicum pellentem suam coniugem communione privandum.

XLVIIII Quod in nomine trinitatis debeat baptizari.

L Quod non debeat una mersio in baptismate quasi in morte⁴⁵ domini provenire⁴⁶.

Plura⁴⁷ capitula ab apostolis constituta in decretis apostolicorum⁴⁸, ut superius continetur, legimus, sed adhuc ea minime reperire quivimus et ideo illa hic non inseruimus⁴⁹, fidelibus investigatoribus haec inserenda conservantes committimus.

<V630, f. 5ra> <E97, f. 5rb> DE⁵⁰ CANONIBUS APOSTOLORUM, QUOD⁵¹ NON SINT RESPUENDI, UT QUIDAM GARRIUNT, SED OMNI VENERATIONE HABENDI, SICUT HAEC BEATI HIERONYMI PRESBYTERI⁵² ET ALIORUM MULTORUM SANCTORUM PATRUM SCRIPTURA TESTATUR.

<N442, f. 7ra> Beatissimo papae Damaso Hieronymus⁵³.

Gloriam sanctitatis tuae nostra humilitas deprecatur, ut secundum apostolicae sedis⁵⁴, quam cognovimus⁵⁵ gubernare⁵⁶ per tuam sanctitatem, actus gestorum a beati Petri apostoli principatu usque ad vestra tempora, quae gesta sunt in sede tua, nobis per ordinem paucis⁵⁷ enarrare digneris, quatenus nostra humilitas sentire⁵⁸ cognoscat, qui meruit de apostolorum supradictae sanctae sedis martyrio coronari, vel qui contra canones apostolorum excessisse cognoscitur. Ora pro nobis, beatissime papa. Data V. Kal. Mai. accepta Romae.

INCIPIUNT ECCLESIASTICAE REGULAE SANCTORUM APOSTOLORUM PROLATAE PER CLEMENTEM ECCLESIAE ROMANAE⁵⁹ PONTIFICEM⁶⁰, QUAE EX GRAECIS EXEMPLARIBUS IN ORDINE PRIMO PONUNTUR, QUIBUS QUAMPLURIMI QUIDEM CONSENSUM NON PRAEBUERE <E97, f. 5va> FACILE⁶¹, ATTAMEN⁶² POSTEA QUAEDAM CONSTITUTA PONTIFICUM EX IPSIS CANONIBUS ASSUMPTA ESSE VIDENTUR⁶³.

⁶⁴DE⁶⁵ ORDINATIONE EPISCOPI

I Episcopus a duobus aut tribus episcopis ordinetur.

DE⁶⁶ ORDINATIONE PRESBYTERORUM⁶⁷ ET DIACONORUM VEL CETERORUM

II Presbyter ab uno episcopo ordinetur et diaconus et reliqui clerici.

UT^{68 69} NIHIL ALIUD IN SACRIFICIO, PRAETER QUOD DOMINUS STATUIT, OFFERENDUM⁷⁰

<V630, f. 5va> III Si quis episcopus aut presbyter praeter ordinationem domini alia⁷¹ quaedam in sacrificio offerat super altare, id est aut mel aut lac aut pro vino siceram⁷² et⁷³ confecta quaedam aut volati<A367, f. 8ra>lia aut animalia aliqua aut legumina, contra constitutionem domini faciens congruo tempore deponatur.

QUAE⁷⁴ SPECIES AD ALTARE NON AD SACRIFICIUM, SED AD BENEDICTIONEM⁷⁵ SIMPLICEM DEBEANT EXHIBERI

<B132, f. 1rb> IIII Offerri non liceat aliquid⁷⁶ ad altare praeter novas spicas et uvas et oleum ad luminaria et thymiama, id est incensum, tempore quo sancta celebratur oblatio.

QUOD⁷⁷ EA, QUAE IN ECCLESIIS OFFERRI NON POSSUNT, AD DOMUS⁷⁸ SACERDOTUM A FIDELIBUS DEFERANTUR

V Reliqua poma omnia ad⁷⁹ domum primitiae episcopo et presbyteris dirigantur nec offerantur⁸⁰ in altari⁸¹. Certum est autem, quod episcopus et presbyteri dividant <N442, f. 7rb> et diaconis⁸² et reliquis clericis.

UT⁸³ EPISCOPUS AUT⁸⁴ PRESBYTER UXOREM SUAM, QUAM DEBET CASTE REGERE, NON RELINQUAT.

VI Episcopus aut presbyter uxorem propriam nequaquam sub obtentu⁸⁵ religionis abiciat, si vero reiecerit, excommunicetur, sed⁸⁶ si perseveraverit⁸⁷, deiciatur.

UT⁸⁸ SACERDOTES ET MINISTRI ALTARIS A⁸⁹ SAECULARIBUS CURIS ABSTINEANT

VII <V1341, f. 7ra> Episcopus aut presbyter aut diaconus nequaquam saeculares curas assumant⁹⁰, sin aliter, deiciantur⁹¹.

QUO⁹² TEMPORE PASCHA CELEBRETUR

VIII Si quis episcopus⁹³ aut⁹⁴ presbyter aut diaconus sanctum paschae diem ante vernale aequinoctium cum Iudaeis celebraverit, abiciatur.

QUOD⁹⁵ MINISTRI ALTARIS OBLATIONE CELEBRATA DEBEANT COMMUNICARE

VIIII Si quis episcopus aut presbyter aut diaconus vel quilibet⁹⁶ ex sacerdotali catalogo⁹⁷ facta oblatione non communicaverit aut causam dicat, ut, si rationabilis fuerit, veniam consequatur, aut, si non dixerit, communione privetur⁹⁸, tamquam qui⁹⁹ populo causa laesionis exstiterit¹⁰⁰ dans suspicionem de eo, qui¹⁰¹ sacrificavit, quod recte non obtulerit.

QUOD¹⁰² FIDELES LAICI INGREDIENTES ECCLESIAM COMMUNICARE DEBEANT

X Omnes fideles, qui ingrediuntur ecclesiam et scripturas¹⁰³ audiunt, non autem per<B132, f. 1va>severant in oratione nec sanctam communionem percipiunt, velut inquietudines¹⁰⁴ ecclesiae commoventes convenit communione privari.

QUOD¹⁰⁵ CUM EXCOMMUNICATIS NON SIT ORANDUM¹⁰⁶

XI Si quis cum¹⁰⁷ excommunicato saltem in domo simul locutus¹⁰⁸ fuerit vel oraverit, iste communione privetur.

QUOD¹⁰⁹ CUM DAMNATIS CLERICIS NON SIT ORANDUM

XII Si quis cum damnato¹¹⁰ clerico veluti cum clerico¹¹¹ <A367, f. 8rb> simul oraverit, iste damnetur.

UT¹¹² NULLUS FIDELIUM PRAETER COMMENDATICIAS SUSCIPIATUR EPISTOLAS

XIII Si quis clericus aut laicus a communione suspensus^{113 114} seu communicans ad aliam properet civitatem et suscipiatur¹¹⁵ praeter commendaticias¹¹⁶ litteras, et qui susceperit^{117 118} et qui susceptus est, communione priventur¹¹⁹. Excommunicato vero proteletur¹²⁰ ipsa correptio, tamquam qui mentitus sit ecclesiamque¹²¹ dei seduxerit.

UT¹²² AB EPISCOPIS ALIENA PARROCHIA¹²³ MINIME PERVADATUR

XIIII Episcopo non licere alienam parrochiam propria relicta pervadere¹²⁴, licet cogatur a plurimis, nisi forte¹²⁵ quis¹²⁶ eum rationabilis¹²⁷ causa compellat, <V630, f. 5vb> <N442, f. 7va> tamquam qui¹²⁸ possit ibidem constitutis¹²⁹ plus lucri conferre¹³⁰ et in causa religionis aliquid profecto¹³¹ prospicere¹³². Et hoc non a semetipso pertemptet¹³³, sed multorum episcoporum iudicio et maxima supplicatione¹³⁴ perficiat¹³⁵.

UT¹³⁶ CLERICI PROPRIAS ECCLESIAS NON RELINQUANT

XV Si quis presbyter aut diaconus aut quilibet de numero clericorum relinquens propriam parrochiam pergat ad alienam¹³⁷ et omnino demigrans praeter episcopi sui conscientiam^{138 139} in aliena parrochia commoretur, hunc ulterius ministrare non patimur, praecipue si vocatus ab episcopo¹⁴⁰ redire contempserit in sua¹⁴¹ inquietudine perseverans, verumtamen tamquam laicus ibi communicet.

UT¹⁴² EPISCOPUS, QUI CLERICOS ALTERIUS SUSCEPERIT, COMMUNIONE PRIVETUR

XVI Episcopus vero¹⁴³, apud quem demoratos¹⁴⁴ clericos¹⁴⁵ alterius esse constiterit, si contra eos decretam¹⁴⁶ cessationem pro nihilo deputans¹⁴⁷ tamquam clericos forte¹⁴⁸ susceperit, velut magister inquietudinis communione privetur.

QUOD¹⁴⁹ BIGAMI NON ADMITTANTUR AD CLERUM

<B132, f. 1vb> XVII¹⁵⁰ <V1341, f. 7rb> Si quis post baptisma secundis fuerit¹⁵¹ nuptiis copulatus aut concubinam habuerit, non potest esse¹⁵² episcopus, non presbyter aut¹⁵³ diaconus aut¹⁵⁴ prorsus ex numero eorum, qui ministerio sacro deserviunt.

QUOD¹⁵⁵ IS, QUI VIDUAM VEL EIECTAM AUT MERETRICEM ACCEPERIT, NON ADMITTATUR¹⁵⁶ AD CLERUM

XVIII¹⁵⁷ Si quis viduam vel¹⁵⁸ eiectam acceperit aut meretricem aut ancillam vel aliquam de his, quae publicis spectaculis¹⁵⁹ mancipantur, non potest esse episcopus aut presbyter aut diaconus aut ex eo¹⁶⁰ numero, qui ministerio sacro deserviunt.

QUI¹⁶¹ DUAS SORORES HABUERIT, NON ADMITTATUR¹⁶² AD CLERUM

XVIIII¹⁶³ Qui duas in coniugium sorores¹⁶⁴ acceperit vel filiam fratris¹⁶⁵, <A367, f. 8va> clericus esse non poterit.

CLERICUM¹⁶⁶ FIDEIUSSOREM ESSE NON POSSE

XX Clericus fideiussionibus¹⁶⁷ inserviens abiciatur¹⁶⁸.

QUOD¹⁶⁹ HI, QUI NON SPONTE EUNUCHIZATI SUNT, SUSCIPIANTUR AD CLERUM

XXI Eunuchus, si per insidias hominum factus est, vel si in persecutione¹⁷⁰ eius sunt amputata virilia, vel si ita natus est et est dignus, efficiatur episcopus.

UT¹⁷¹ IS, QUI SE EUNUCHIZAVIT, CLERICUS NON FIAT

XXII Si quis abscidit semetipsum, id est, si quis amputavit sibi¹⁷² virilia, non fiat¹⁷³ clericus, quia suus homicida est et dei condicionis inimicus.

UT¹⁷⁴ CLERICUS, QUI SE EUNUCHI<N442, f. 7vb>ZAVIT, ABICIATUR A CLERO

XXIII Si quis, cum clericus fuerit, absciderit semetipsum, omnino damnetur, quia suus est homicida.

UT¹⁷⁵ LAICUS, QUI SE EUNUCHI<N442, f. 7vb>ZAVIT, TRIBUS¹⁷⁶ ANNIS COMMUNIONE PRIVETUR

XXIIII Laicus semetipsum abscidens, annis tribus communione privetur, quia suae vitae insidiator exstitit.

UT^{177 178} EPISCOPUS AUT¹⁷⁹ PRESBYTER AUT DIACONUS, SI PRO CRIMINIBUS DAMNATI FUERINT¹⁸⁰, MINIME COMMUNIONE PRIVENTUR

XXV Episcopus aut presbyter aut¹⁸¹ diaconus, qui in fornicatione aut periurio aut furto¹⁸² captus est, deponatur, non tamen communione privetur, dicit enim scriptura: Non vindicabit¹⁸³ dominus bis in idipsum.

SIMILITER¹⁸⁴ ET RELIQUI MINISTRI ECCLESIAE

XXVI Similiter et reliqui clerici huic condicioni subiaceant.

QUI^{185 186} CLERICI DEBEANT CONIUGIBUS COPULARI

<B132, f. 2ra> XXVII <V630, f. 6ra> Innuptis autem, qui ad clerum provecti sunt, praecipimus, ut, si voluerint¹⁸⁷, uxores accipiant, sed lectores cantoresque tantummodo.

QUOD¹⁸⁸ EPISCOPUS, PRESBYTER ET¹⁸⁹ DIACONUS PECCANTES¹⁹⁰ FIDELES VERBERARE NON DEBEANT

XXVIII Episcopum aut presbyterum aut diaconum percutientem fideles delinquentes aut infideles inique agentes et per huiusmodi volentem timeri, deici ab officio suo praecipimus¹⁹¹, quia nusquam nos¹⁹² hoc dominus docuit. Econtrario¹⁹³ vero ipse, cum percuteretur, non repercutiebat, cum malediceretur, non remaledicebat, cum pateretur, non comminabatur.

QUOD¹⁹⁴ OFFICIUM PRISTINUM DAMNATI PRO¹⁹⁵ CRIMINIBUS USURPARE NON DEBEANT

XXVIIII Si quis episcopus aut¹⁹⁶ presbyter aut diaconus depositus iuste super certis criminibus ausus fuerit attrectare¹⁹⁷ ministerium dudum sibi commissum, hic ab ecclesia penitus abscidatur.

QUOD¹⁹⁸ NON DEBEANT OFFICIA ECCLESIASTICA PECUNIIS OBTINERI

XXX Si quis episcopus aut¹⁹⁹ presbyter aut diaconus per pecunias hanc obtinuerit dignitatem, deiciatur et ipse et ordinator eius, et a²⁰⁰ communione <A367, f. 8vb> modis omnibus abscidatur²⁰¹, sicut Simon Magus a²⁰² Petro.

UT²⁰³ ECCLESIA SAECULARI POTENTIA MINIME PERVADATUR

XXXI <V1341, f. 7va> Si quis episcopus saecularibus potestatibus usus ecclesiam per ipsos²⁰⁴ obtineat, deponatur, et segregentur omnes, qui²⁰⁵ illi communicant.

DE²⁰⁶ PRESBYTERO, QUI CONTEMPTO EPISCOPO SEORSUM CONVENTUS CONGREGARE TEMPTAVERIT

XXXII Si quis presbyter contemnens episcopum suum seorsum conventum²⁰⁷ collegerit et altare aliud erexerit²⁰⁸ nihil habens, quod²⁰⁹ repraehendat episcopum in causa²¹⁰ pietatis et iustitiae, deponatur quasi²¹¹ principatus amator exsistens. Est enim tyrannus et ceteri clerici, quicumque tali consentiunt, laici vero segregentur. Haec²¹² autem post unam et secundam et tertiam episcopi obtestationem²¹³ fieri conveniat.

QUOD²¹⁴ CLERICI DAMNATI NON DEBEANT AB ALIIS RECIPI

XXXIII Si quis presbyter aut diaconus ab episcopo suo segre<B132, f. 2rb>getur²¹⁵, hunc non licere ab alio recipi, sed ab ipso, qui eum sequestraverat, nisi forsitan obierit episcopus ipse, qui eum segregasse cognoscitur.

UT²¹⁶ NULLUS EPISCOPUS, PRESBYTER AUT²¹⁷ DIACONUS SINE COMMENDATICIIS SUSCIPIATUR EPISTOLIS

XXXIIII Nullus episcoporum peregrinorum aut²¹⁸ presbyterorum aut diaconorum sine commendaticiis suscipiatur epistolis²¹⁹. Et cum scripta detulerint²²⁰, discutiantur attentius et ita suscipiantur, si praedicatores pietatis exstiterint minus^{221 222}, nec²²³, quae sunt necessaria, subministretur²²⁴ eis et ad communionem nullatenus admittantur, quia per subreptionem multa proveniunt.

DE²²⁵ PRIMATU EPISCOPORUM

XXXV Episcopos²²⁶ gentium singularum scire convenit, quis inter eos primus habeatur, quem velut caput existiment, et nihil amplius praeter eius conscientiam gerant, quam illa sola singuli, quae parrochiae propriae et villis, quae <N442, f. 8ra> sub ea sunt, competunt. Sed nec ille praeter omnium conscientiam faciat²²⁷ aliquid, <V630, f. 6rb> sic enim unanimitas²²⁸ erit et glorificabitur deus per Christum in spiritu sancto.

QUOD²²⁹ NON LICEAT EPISCOPUM²³⁰ IN ALIENA PROVINCIA CLERICOS ORDINARE

XXXVI Episcopum non audere extra terminos proprios ordinationes facere in civitatibus et villis, quae illi nullo iure subiectae²³¹ sunt. Si vero convictus fuerit hoc fecisse²³² praeter eorum conscientiam, qui civitates ipsas et villas detinent, et ipse deponatur, et qui ab illo sunt ordinati.

DE²³³ ORDINATIS EPISCOPIS NEC RECEPTIS

XXXVII Si quis episcopus non susceperit officium et curam populi sibi commis<A367, f. 9ra>sam, hic communione privetur, quoadusque consentiat oboedientiam²³⁴ commodans, similiter autem et²³⁵ presbyter et diaconus. Si vero perrexerit nec receptus fuerit, non pro sua sententia, sed pro malicia populi ipse quidem maneat episcopus. Clerici vero civitatis communione priventur, quod eruditores inoboedientis populi non fuerunt.

UT²³⁶ BIS IN ANNO CONCILIA CELEBRENTUR

XXXVIII Bis in anno episcoporum concilia celebrentur, ut inter se invicem dogmata pietatis explorent et emergentes²³⁷ ecclesiasticas contentiones amoveant²³⁸, semel quidem quarta septimana²³⁹ Pentecostes secundo vero duodecimo die mensis Hyperberetei²⁴⁰, <B132, f. 2va> id est iuxta Romanos quarto Idus Octobris.

UT²⁴¹ TANTUM CURAM RERUM ECCLESIASTICARUM EPISCOPUS HABEAT

XXXVIIII Omnium negotiorum ecclesiasticorum curam episcopus habeat et ea velut deo contemplante dispenset, nec ei liceat ex his aliquid omnino contingere aut parentibus propriis, quae dei sunt, <V1341, f. 7vb> condonare. Quod si pauperes sunt, tamquam pauperibus subministret, nec²⁴² eorum occasione ecclesiae²⁴³ negotia depraedentur²⁴⁴.

DE²⁴⁵ DIGNITATE PONTIFICIS ET QUOD RERUM SUARUM HABEAT POTESTATEM

XL Presbyteri et diaconi praeter episcopum nihil agere pertemptent. Nam domini populus ipsi commissus est et pro animabus eorum hic redditurus est rationem. Sint²⁴⁶ autem manifestae res propriae episcopi, si tamen habet proprias, et manifestae dominicae, ut potestatem habeat de propriis moriens²⁴⁷ episcopus, sicut voluerit et quibus voluerit, derelinquere²⁴⁸, ne sub occasione ecclesiasticarum rerum, quae episcopi esse probantur, intercidant²⁴⁹. Fortassis enim aut uxorem habet aut filios aut propinquos aut servos, et iustum est hoc apud deum et homines, ut nec ecclesia detrimentum patiatur ignoratione²⁵⁰ rerum pontificis, nec episcopus²⁵¹ vel eius propinqui sub obtentu ecclesiae proscribantur²⁵² et in causas²⁵³ incidant, qui²⁵⁴ ad eum pertinent, morsque eius iniuriis malae famae subiaceat.

QUOD²⁵⁵ EPISCOPUS ECCLESIASTICARUM RERUM²⁵⁶ PRO DISPENSATIONE PAUPERUM HABEAT POTESTATEM

XLI <V630, f. 6va> <N442, f. 8rb> Praecipimus, ut in potestate sua episcopus ecclesiae res habeat. Si enim animae hominum pretiosae illi sunt creditae, multo magis oportet eum curam pecuniarum gerere²⁵⁷, ita ut potestate eius indigentibus omnia dispensentur per presbyteros et diaconos et cum timore omnique sollicitudine ministrentur. Ex his autem, quae²⁵⁸ indiget ad suas necessitates <A367, f. 9rb> et ad peregrinorum fratrum usus et ipse percipiat, ut nihil eis possit omnino deesse. Lex enim²⁵⁹ dei praecipit²⁶⁰, ut, qui altari deserviunt, de altari²⁶¹ pascantur, quia nec miles stipendiis propriis contra hostes arma sustollit.

QUOD²⁶² EPISCOPUS, PRESBYTER ET²⁶³ DIACONUS ALEATOR ET EBRIOSUS ESSE NON DEBEAT

XLII Episcopus²⁶⁴, presbyter et²⁶⁵ diaconus aleae²⁶⁶ atque <B132, f. 2vb> ebrietati deserviens aut desinat aut certe damnetur.

SIMILITER²⁶⁷ CLERICI ET LAICI, SI PERMANSERINT IN ALEA, COMMUNIONE PRIVENTUR

XLIII Subdiaconus aut lector²⁶⁸ aut cantor similia faciens aut desinat aut communione²⁶⁹ privetur, similiter etiam laicus.

QUOD²⁷⁰ EPISCOPUS, PRESBYTER AUT²⁷¹ DIACONUS NON DEBEAT²⁷² USURAS ACCIPERE

XLIIII Episcopus aut²⁷³ presbyter aut diaconus usuras a debitoribus exigens aut desinat aut certe damnetur.

QUOD²⁷⁴ NON DEBEAT EPISCOPUS, PRESBYTER²⁷⁵ ET DIACONUS CUM HERETICIS ORARE

XLV Episcopus, presbyter et²⁷⁶ diaconus, qui cum hereticis oraverit²⁷⁷, tantummodo communione privetur; si vero tamquam clericos hortatus eos fuerit agere vel orare, damnetur.

QUOD²⁷⁸ NON DEBEANT HERETICORUM BAPTISMATA COMPROBARI

XLVI Episcopum aut presbyterum hereticorum suscipientem baptisma damnari praecipimus. Quae enim conventio Christi ad Belial²⁷⁹? Aut quae pars fideli cum infidele²⁸⁰?

QUOD²⁸¹ ECCLESIAE BAPTISMATE BAPTIZATUS DENUO BAPTIZARI NON DEBEAT ET NON ITA BAPTIZATUS DEBEAT BAPTIZARI

XLVII Episcopus aut presbyter, si eum, qui secundum veritatem²⁸² habuerit baptisma, denuo baptizaverit, aut si pollutum ab impiis et²⁸³ non recte baptizatum non baptizaverit, deponatur tamquam deridens crucem et mortem domini nec sacerdotes a falsis sacerdotibus iure discernens.

LAICUM²⁸⁴ PELLENTEM SUAM CONIUGEM COMMUNIONE²⁸⁵ PRIVANDUM²⁸⁶

XLVIII Si²⁸⁷ quis laicus uxorem propriam pellens alteram vel ab alio dimissam duxerit, communione privetur.

QUOD²⁸⁸ IN NOMINE TRINITATIS DEBEAT BAPTIZARI

XLVIIII Si quis episcopus aut presbyter iuxta praeceptum domini non baptizaverit in nomine patris et filii et spiritus sancti, sed²⁸⁹ in tribus sine initio principiis aut in tribus filiis aut in tribus paraclytis, abiciatur.

QUOD²⁹⁰ NON DEBEAT UNA MERSIO IN BAPTISMATE, QUASI IN MORTE DOMINI PROVENIRE²⁹¹

L Si quis episcopus²⁹² aut²⁹³ presbyter non²⁹⁴ trina²⁹⁵ mersione unius mysterii celebret, sed semel mergat in baptismate, quod dari videtur in domini morte, deponatur. Non^{296 297} enim²⁹⁸ dixit nobis dominus: in <A367, f. 9va> morte mea baptizate, sed euntes docete omnes gentes, baptizantes eos in nomine patris et filii et spiritus sancti.

EXPLICIUNT²⁹⁹ CANONES APOSTOLORUM³⁰⁰.

V630, f. 6va; N442, f. 8rb; A367, f. 9va; E97, f. 6ra; B132, f. 2vb; V1341, f. 7vb

© 2004-2006 Karl-Georg Schon
Dieser Text ist urheberrechtlich geschützt. Er steht unter der GNU Free Documentation License.
Demnach dürfen Sie ihn frei weiter verbreiten und bearbeiten, vorausgesetzt Sie nennen den Namen des ursprünglichen Autors und Sie geben auch anderen das Recht den von Ihnen bearbeiteten oder verbreiteten Text unter den gleichen Bedingungen weiter zu verbreiten. Im einzelnen finden Sie Bestimmungen der GNU Free Documentation License unter dem Menüpunkt Lizenz.

Zuletzt geändert am 22.6.2006