O93, f. 122vb; V630, f. 227ra; N442, f. 124ra; P9629, f. 90rb

INCIPIT¹ EPISTOLA PAPAE INNOCENTII² AD SUPRASCRIPTOS.

Innocentius Aurelio, Alipio, Augustino³, Evodio, Possidio episcopis salutem.

Fraternitatis vestrae litteras plenas fidei totaque⁴ religionis catholicae vigore firmatas⁵ a vobis missas e⁶ conciliis vestris per fratrem et coepiscopum nostrum Iulium pergrato suscepimus animo, quod earum tenor omnisque contextio⁷ in consideratione cotidianae gratiae dei et in eorum correctione, qui contra sentiunt, integra ratione consistit, ut et illis omnem tollere possit errorem, et idoneum⁸ dato⁹ quovis nos¹⁰ elegis exemplo, quem sequi debeant, dignum possint praebere doctorem. Sed de his iam satis, <P9629, f. 90va> ut opinor¹¹, supra diximus, cum vestris relationibus respondentes rescripsimus, quid¹² vel de illorum perfidia vel de vestra sententia sentiremus. Sed subinde contra eos subvenit et suppedit¹³, ad quod dicatur, nec potest aliquando esse, quod vincat, cum tam¹⁴ mirum¹⁵ impiumque sit, quod nostrae fidei¹⁶ virtute <N442, f. 124rb> et ipsa plenius virtute vincatur. Qui enim omnem vitae spem respuit atque contempsit inimica damnabileque cor¹⁷ suum disputatione confundens, cum credit nihil esse, <V630, f. 227rb> quod¹⁸ a deo accipiat, nec¹⁹ aliquid superesse, quod petat ad sanandum, sed qui sibi hoc abstulit, ulterius quid²⁰ reliquit? Si ergo sunt aliqui²¹, quos in sui defensionem perversitas tanta definxit²², quid²³ huic se dogmati dedant atque coniungant²⁴ sperantes hoc ad catholicam pertinere doctrinam, quodquod²⁵ abhorrens longius et penitus approbatur adversum infecti illorum et montis²⁶ et verbis, ut laborentur²⁷ indocti²⁸, quatenus²⁹ viae³⁰ tramitem redeant, festinabant³¹, ne diutius mentem obsidens velut eorum sensibus partus³² error invadat. Nam si Pelagius quocumque restitit loco, eorum animos³³, quae³⁴ facile vel simpliciter crederent disputanti³⁵, hac affirmatione³⁶ decepit, sed³⁷ huic illi in urbe sunt, quod nescientes nec manifestare possumus nec negare, cum, et si sunt, lateant, nec aliquando audeant³⁸ vel illum³⁹ praedicantem ista defendere vel tali aliquo nostrorum praesente iactare et in tanta populi multitudine depraehendi aliquis facile⁴⁰ nec alicubi possit agnosci, sive in quovis⁴¹ terrarum loco degant⁴². Dei nostri misericordia gratiaque credimus, quod facile corrigantur audita eius damnatione, qui fuerit pertinax et resistens⁴³ huius dogmatis⁴⁴ actor⁴⁵ inventus. Nec⁴⁶ interest, ubi isti fuerint, dum ubicumque inveniri potuerint, sint⁴⁷ sanandi. Nobis tamen nec persuaderi⁴⁸ potest eum esse <O93, f. 123ra> purgatum, quamvis ad nos a⁴⁹, nescio quibus, laicis⁵⁰ sint gesta perlata, quibus ille et⁵¹ auditum se et credere⁵² et absolutum. Quae utrum vera sint, dubitamus, quod sub nulla illius concilii persecutione⁵³ venerunt, nec eorum aliquas accepimus de hac⁵⁴ re <N442, f. 124va> litteras, apud quos⁵⁵ istius rei iste praestitit causas. Quod si de sua ille potuisset purgatione confidere, hoc magis credimus, quod egisset, quod multo verius <P9629, f. 90vb> esse poterat, ut illius⁵⁶ cogeret epistolis suis, quid iudicaverant⁵⁷, indicare⁵⁸. Verum cum⁵⁹ sint aliqua in ipsis positis⁶⁰ gestis, quae obiecta partim ille vitando suppressit, partim⁶¹ multa in se verba retorquendo tota obscuritate⁶² confundit⁶³, aliqua magis falsis argumentis quam vera ratione, ut ad tempus <V630, f. 227va> poterat videri, purgavit, negando alia, alia falsa interpretatione vertendo. Sed utinam, quod optandum magis est, etiam si ille ad veram catholicae fidei viam ab illo sui tramitis errore convertat, ut cupiat velitque purgari considerans cotidianam dei gratiam adiutoriumque cognoscens, ut videatur verum et approbetur ab omnibus manifesta⁶⁴ ratione correctus, non gestorum indicio, sed ad⁶⁵ catholicam fidem corde converso. Unde non possumus⁶⁶ illorum nec approbare nec culpare iudicium, cum nesciamus, utrum vera sint gesta, aut si vera sunt, illum constet ut⁶⁷ magis subterfugisse quam se tota veritate purgasse. Qui⁶⁸ se⁶⁹ confidit novitque⁷⁰ non omnia⁷¹ dignum esse dignationem⁷², quod dicat, aut iam hoc totum se refutasse, quod dixerat, non a nobis accessiri⁷³, sed et⁷⁴ ipse debet potius festinare, ut possit absolvi. Nam si adhuc aliter⁷⁵ sentit, quando se non⁷⁶ iudicio quibusvis acceptis litteris, cum⁷⁷ sciat damnandum esse, committit⁷⁸? Quod si accersiendus esset⁷⁹, ab his melius fieret, qui magis proximi et non longo terrarum spatio videntur esse disiuncti, sed non deerit cura, si medicinae praebeat ille materiam. Potest enim damnare, quae senserat ac datis litteris erroris sui, ut regressum⁸⁰ ad nos decet, veniam postularet⁸¹, fratres karisisimi.

Librum sane, qui eius esse <N442, f. 124vb> dicebatur, nobis a⁸² vestra caritate transmissum evolvimus, in quo multa blasphemia, nihil, quod placeret, nihil, quod⁸³ non⁸⁴ penitus displiceret, a quovis damnandum atque calcandum, cuius similia nisi ista⁸⁵, qui ista scripserat, nemo alter in mentem⁸⁶ reciperet atque sentiret. Nam hoc loco latius de lege disputare velut coram posito repugnantique Pelagio necessarium esse non duximus⁸⁷, cum vobiscum totam scientibus parique⁸⁸ nobiscum assensione gaudentibus colloquamur. Tunc enim melius haec exempla⁸⁹ ponuntur, quando cum his, quos harum constat rerum prudentes esse, tractamus. Nam⁹⁰ de naturae possibilitate ac de libero arbitrio <P9629, f. 91ra> et de omni dei gratia et co<V630, f. 227vb>tidiana⁹¹ gratia, cum⁹² non sit recte sentienti uberrimum disputare? Anathemet ergo ista, quae sensit⁹³, ut illi, qui eius sermonibus fuerant praeceptisque⁹⁴ collapsi, quid⁹⁵ tandem habeat fides vestra⁹⁶, cognoscant. Facilius enim revocare⁹⁷ poterunt⁹⁸, cum ista a suo senserint auctore damnari. Quod si ille⁹⁹ pertinaci in hac voluerit impietate persistere, agendum est, quatenus vel his possit subveniri, quos non suus sed huius¹⁰⁰ magis error induxit, ne et illis haec medicina pereat, cuius iste talem non admittit, nec postulat curam.

Deus¹⁰¹ vos incolumes¹⁰² custodiat, fratres karissimi¹⁰³.

Data VI. Kal. Febr.

O93, f. 123ra; V630, f. 227vb; N442, f. 124vb; P9629, f. 91ra