Die Auflösung der Handschriftensiglen und
Hinweise
zur Edition finden Sie hier.
Papst
Leo I. an Bischof Anastasius von Thessaloniki
P9629, f. 134rb; V630, f. 247va; N442, f.
168rb; W411, f.
274r; V1341, f. 165va
EIUSDEM LEONIS AD ANASTASIUM THESSALONICENSEM
EPISCOPUM.
I Quod semper Thessalonicenses antestites
vicem apostolicae sedis impleverint.
II Ut metropolitanis sua iura serventur.
<P9629, f. 134va> III Ut a
metropolitanis non laici, non digami, non viduarum mariti, sed irrepraehensibiles ordinentur episcopi.
IIII Quod subdiaconis carnale coniugium denegetur.
V Ut nullus invitus ordinetur episcopus.
<W411, f. 274v> VI Ut metropolitanus Epiri de electo, quem est ordinaturus episcopum, ad Thessalonicensem pontificem referat, et de metropolitano <V630, f.
247vb> electo similiter
provinciales episcopi faciant.
VII Ut bina per annum provincialia episcoporum concilia celebrentur et si res difficilis emerserit nec fuerit Thessalonicensis episcopi iudicio terminata, ad Romanum referatur antistitem.
VIII Ut si quis episcopus suam deserens civitatem maiorem sedem ambitus causa petierit, nec illam obtinere poterit et sua carere debebit.
<V1341, f. 165vb> VIIII Ut nullus
alienum clericum
sollicitare vel tenere praesumat, suo episcopo non praebente consensum.
<N442, f. 168va> X Ut in evocandis provincialibus episcopi a Thessalonicensi pontifice moderatio conservetur, ne sub hoc colore sacerdotalis honor contumeliis addicatur nec amplius quam bini de provinciis episcopi, quos metropolitani probaverint, dirigantur.
XI Ut non amplius ab statuto concilii tempore quam dies quindecim remorentur episcopi et si inter
eos de negotio fuerit aborta contentio, cuncta Romano pontifici sub gestorum
insinuatione
pandantur, ut ab eo, quod deo placuerit, ordinetur.
XCII LEO EPISCOPUS URBIS ROMAE ANASTASIO EPISCOPO
THESSALONICENSI.
Quanta fraternitati tuae a beatissimi Petri apostoli auctoritate commissa sunt et qualia etiam nostro tibi
favore sint
credita, si vera ratione perspiceres et iusto examine ponderares, multum possemus de iniunctae tibi sollicitudinis devotione
gaudere. Quoniam
sicut praecessores mei praecessoribus tuis, ita etiam ego dilectioni tuae priorum secutus exemplum,
vices mei
moderaminis delegavi, ut curam, quam universis ecclesiis principaliter
ex divina institutione debemus, imitator nostrae mansuetudinis effectum adiuvares et longinquis a nobis provinciis praesentiam quodammodo nostrae visitationis impenderes, si quidem continenti opportunoque prospectu promptum tibi esset agnoscere, quid in quibusque rebus vel tuo studio componeres vel nostro iudicio reservares. Nam cum maiora negotia et
difficiliores causarum exitus liberum tibi esset sub nostrae
sententiae exspectatione suspendere, nec ratio tibi nec necessitas fuit
in id, quod mensuram tuam excederet, deviandi. Abundant enim apud te monitorum scripta nostrorum,
quibus te de omnium actionum temperantia frequenter instruximus, ut commendatas tibi Christi ecclesias per exhortationem
caritatis ad
salubritatem oboedientiae provocares. Quia etsi plerumque exsistunt inter neglegentes vel desides fratres, quos oporteat maiore <P9629, f. 134vb> auctoritate curari, sic tamen est adhibenda correctio, ut semper sit salva dilectio. Unde et beatus apostolus Paulus ad
ecclesiasticum regimen Timotheum imbuens dicit: Seniorem ne increpaveris, sed obsecra ut patrem, iuvenes
ut fratres,
anus ut matres, iuvenculas ut sorores in omni
<W411, f.
275r> castitate. Quae moderatio, si quibuscumque inferioribus membris et apostolica institutione debetur, <V630, f. 248ra> quanto magis
fratribus et
coepiscopis nostris sine offensione reddenda est? Et licet nonnumquam accidant, quae in
sacerdotalibus sunt repraehendenda personis, plus tamen erga corrigendos agat benevolentia quam severitas,
plus
cohortatio quam commotio, plus caritas quam potestas. Sed ab his, qui, quae sua sunt, quaerunt, <V1341, f.
166ra> non quae Christi Iesu, facile ab hac lege
disceditur, et dum
dominari magis quam consulere subditis, placet honor, inflat superbiam,
<N442, f.
169rb> et quod provisum est ad concordiam, tendit ad noxam. Quod ut necesse habeamus ita dicere, non de parvo animi dolo<V1341, f. 166rb>re
procedit. Meipsum
enim quodammodo trahit in culpam sententia, cum te a traditis tibi regulis immodice discessisse cognosco, qui, si
tuae
existimationis parum diligens eras, meae saltim famae parcere debuisti, neque tuo tantum facta sunt animo, nostro viderentur gesta iudicio.
Relegat fraternitas tua paginas nostras, omniaque ad tuos emissa
maiores
apostolicae sedis praesulum scripta decurrant, et vel a me vel a praecessoribus meis inveniet ordinatum, quod a te cognovimus
esse
praesumptum.
Venit namque ad nos cum episcopis provinciae suae frater
noster Atticus veteris Epiri metropolitanus antistes, et de indignissima afflictione, quam pertulit lacrimabili actione conquestus est coram adstantibus diaconibus tuis, qui querelis flebilibus tuis nihil contra referendo ea, quae nobis ingerebantur, fide non carere
monstrabant. Legebatur quoque in litteris tuis, quas idem diaconi detulerunt, quod frater Atticus Thessalonicam veniret, quodque concessum, ut etiam scripturae professione signasset, ut de illo non aliud a nobis posset intellegi quam proprii arbitrii et spontaneae devotionis fuisset, convenerat, quodque cartulam de oboedientiae sponsione
conscripserat, in cuius tamen cartulae mentione signum probatur iniuriae. Non enim necessarium fuerat, ut
obligaretur scripto, qui oboedientiam suam ipso iam voluntarii adventus probat officio. Unde deplorationibus supradicti haec verba epistolae tuae testimonium praebuerunt, et per hoc, quod non est tacitum, nudatum est illud, quod silentio fuerat adopertum, additam scilicet Illyrici praefecturam et
sublimissimam inter
mundanos apices potestatem et inhibitionem insontis antistitis incitatam, ut
missa
exsecutione
terribili, quae omnia sibi officia publica <P9629, f. 135ra> ad
effectum praeceptionis adiniungeret, a sacris ecclesiae aditis nullo vel falso insimulatus crimine
extraheretur
sacerdos, cui non ob molestiam aegritudinis, non ob saevitiam hiemis darentur induciae, sed iter asperum et periculis plenum per invias nives agere cogeretur. Quod tanti laboris tantique discriminis fuit,
ut ex
his, qui episcopum comitati sunt, quidam defecisse dicantur. Multum <W411, f. 275v> stupeo,
frater carissime,
sed et plurimum doleo, quod in eum, de quo nihil amplius indicaveras quam, quod evocatus adesse differret et excusationem infirmitatis obtenderet, tam atrociter et tam <V630, f.
248rb> vehementer
potueris commoveri, praesertim <V1341, f. 166va>
cum, etiam si tale aliquid mereretur, exspectandum tibi fuerat, quid ad tua consulta rescriberemus. Sed, ut video, bene de meis moribus et aestimasti et quam civilia pro conservanda sacerdotali concordia
responsurus essem verissime praevidisti, et ideo metus tuos exsequi sine dilatione praeparasti, ne, cum moderationis nostrae aliud disponentia scripta sumpsisses, faciendi id, quod factum est, <N442,
f. 169ra>
licentiam non haberes. An forte aliquod tibi facinus innotuerat et metropolitanum episcopum novi apud te
criminis pondus
urgebat? Ad hoc quidem alienum ab illo esse etiam tu nihil ei obiciendo confirmasses, sed etiamsi quid grave intolerandumque
committeret,
nostra erat exspectanda censura, ut nihil prius ipse decerneres, quam quid nobis placeret, agnosceres. Vices
enim nostras ita tuae credidimus caritati, ut in partem sis vocatus sollicitudinis, non in plenitudinem potestatis. Unde sicut multum nos ea, quae a te pie sunt curata, laetificant, ita nimium ea, quae perperam sunt gesta, contristant, et necesse est post
multarum
experimenta causarum sollicitius perspici et diligentius praecaveri, quatenus per spiritum caritatis et pacis omnis materia scandalorum de ecclesiis domini, quas tibi commendavimus, auferatur, praeminente quidem in illis
provinciis
episcopatus tui fastigio ,sed amputato totius usurpationis excessu.
UT METROPOLITANIS SUA IURA SERVENTUR
II Igitur secundum sanctorum patrum canones
spiritu dei
conditos et totius mundi reverentia consecratos metropolitanos singularum
provinciarum
episcopos, quibus ex delegatione nostra fraternitatis tuae cura praetenditur, ius traditae sibi ante antiquitus dignitatis intemeratum habere decernimus, ita ut a regulis praestitutis nulla aut neglegentia aut praesumptione discendant.
QUOD A METROPOLITANIS NON LAICI, NON VIDUARUM MARITI, SED IRREPRAEHENSIBILES ORDINENTUR
EPISCOPI.
<P9629, f. 135rb> III In civitatibus, quarum rectores obierint, de
substituendis episcopis haec forma servetur, ut is, qui ordinandus est, etiam si bonae vitae testimonio fulciatur, non laicus, non neophytus, nec secundae
coniugis sit maritus aut <V1341, f. 166vb> qui unam
quidem habeat vel
habuerit, sed nec quam sibi viduam copularit. Sacerdotum enim tam excellens est electio, ut haec, quae in aliis
membris
ecclesiae
non vocantur ad culpam, in illis tamen habeantur illicita.
QUOD SUBDIACONIS CARNALE CONIUGIUM DENEGETUR:
III Nam cum extra clericorum ordinem constitutis nuptiarum societati et procreationi filiorum
studere sit
liberum arbitrium, ad exhibendam tamen perfectae continentiae puritatem, nec subdiaconibus <W411, f. 276r> quidem carnale connubium conceditur, ut, et qui habent, sint tamquam non habentes, et qui non habent,
permaneant singulares. Quod si in hoc ordine, qui quartus est a capite, <V630, f. 248va>
dignum est
custodiri, quanto magis in primo vel secundo tertiove servandum est, ne aut levitico aut presbyterali honore aut
episcopali
excellentia quisquam idoneus aestimetur, qui se a voluptate luxuriae refrenasse necdum detegitur.
UT NULLUS INVITUS ORDINETUR ANTISTES.
V Cum ergo de summi sacerdotis electione
tractabitur, ille
omnibus praeponatur, quem cleri plebisque consensus concorditer postularint, ita ut, si in aliam fortasse personam partium se vota diviserint, metropolitani iudicio is alteri praeferatur,
qui
maioribus et studiis iuvatur et meritis, tantum ut nullus invitis et non petentibus ordinetur, ne plebs invita episcopum non <N442, f.
169rb> optatum aut contemnat aut oderit, et fiat minus
religiosa, quam
convenit, cui non licuerit habere, quem voluit.
UT METROPOLITANUS EPIRI DE ELECTO, QUEM EST ORDINATURUS EPISCOPUM, UT NEC SALONICENSEM PONTIFICEM REFERAT ET DE METROPOLITANO ELECTO SIMILITER PROVINCIALES
EPISCOPI
FACIANT.
VI De persona autem consecrandi episcopi et de cleri plebisque consensu metropolitanus episcopus ad fraternitatem tuam referat, quodque in provincia bene placuit, scire te faciat, ut
ordinationem rite celebrandam tua quoque firmet auctoritas, quae rectis
dispositionibus nihil morae aut difficultatis debebit afferre, ne gregibus domini diu desit cura pastorum. <V1341, f. 167ra>
Metropolitano
vero defuncto, cum in loco eius alius fuerit subrogandus, provinciales
episcopi ad civitatem metropolim convenire debebunt, ut
omnium
clericorum atque omnium civium voluntate discussa ex presbyteris
eiusdem ecclesiae vel ex diaconibus optimus eligatur, de cuius nomine
ad tuam notitiam provinciales referant sacerdotes impleturi vota poscentium, cum, quod ipsis placuit, tibi
quoque
placuisse cognoverint. Sicut enim iustas electiones nullis dilationibus volumus fatigari, ita nihil
permittimus te
ignorante praesumi.
UT BINA PER ANNUM PROVINCIALIA EPISCOPORUM CONCILIA CELEBRENTUR ET, SI RES DIFFICILIS
EMERSERIT NEC FUERIT THESSALONICENSIS EPISCOPI IUDICIO TERMI<P9629,
f. 235va>NATA, AD
ROMANUM REFERATUR
ANTESTITEM.
VII De conciliis autem episcopalibus non aliud
indicimus
quam sancti patres salubriter ordinaverunt, ut scilicet bini conventus per annos singulos
habeantur, in quibus de omnibus querelis, quae inter diversos ecclesiae ordines nasci assolent, iudicetur. Ac si forte inter ipsos, qui praesunt, de
maioribus,
quod absit, causa peccati nascitur, quae provinciali nequeat examine definiri, fraternitatem tuam de totius negotii
qualitate
metropolitanus curabit instruere, ut, si coram positis partibus nec tuo
<W411, f.
276v> fuerit res sopita iudicio, ad nostram cognitionem quicquid illud est, transferatur.
UT SI QUIS EPISCOPUS SUAM DESERENS CIVITATEM
MAIOREM SEDEM
AMBITUS CAUSA PETIERIT, NEC ILLAM OBTINERE POTUERIT ET SUA CARERE DEBEBIT.
VIII Si quis autem episcopus civitatis suae
mediocritate dispecta administrationem loci celebrioris ambierit et ad maiorem se plebem quacumque ratione transtulerit, a
cathedra quidem
pellatur <V630, f. 248vb>
aliena, sed carebit et propria, ut nec illis praesideat, quos per
avaritiam
concupivit, nec illis, quos per superbiam sprevit. Suis
igitur terminis quisque contentus sit nec supra mensuram iuris sui affectet augeri.
<V1341, f. 167ra> UT NULLUS ALIENUM CLERICUM SOLLICITARE VEL TENERE PRAESUMAT SUO EPISCOPO
NON
PRAEBENTE CONSENSUM.
VIIII Alienum clericum invito episcopo ipsius nemo
suscipiat,
nemo sollicitet, nisi forte ex placito <N442, f.
169va> caritatis
id inter dantem accipientemque conveniat. Nam gravis iniuriae reus est, qui de fratris
ecclesia id,
quod est utilius aut pretiosius, audet vel abicere vel tenere. Itaque
si intra
provinciam res agitur, transfugam clericum ad ecclesiam suam
metropolitanus redire compellat. Si autem longius recessit, sui praecepti auctoritate revocabitur, ut nec cupiditati nec ambitioni occasio relinquatur.
UT IN EVOCANDIS PROVINCIALIBUS EPISCOPIS AD THESSALONICENSEM PONTIFICEM MODERATIO CONSERVETUR, NE SUB HOC COLORE SACERDOTALIS HONOR CONTUMELIIS ADDICATUR NEC AMPLIUS QUAM BINI DE
PROVINCIIS EPISCOPI, QUOS METROPOLITANI PROBAVERINT, DIRIGANTUR.
X In evocandis autem ad te coepiscopis moderatissimum esse te volumus, ne per maioris
diligentiae speciem fraternis gloriari videaris iniuriis. Unde si causa aliqua maior
exstiterit, ob quam
rationabile ac necessarium sit fraternum advocare conventum, binos de singulis
provinciis
episcopos, quos metropolitani crediderint esse mittendos, ad fraternitatem tuam venire
sufficiat.
UT NON AMPLIUS AB STATUTO CONCILII TEMPORE QUAM DIES XV REMORENTUR EPISCOPI; ET SI INTER EOS DE NEGOTIO FUERIT
OBORTA
CONTENTIO CUNCTA ROMANO PONTIFICI SUB GESTORUM INSINUATIONE
PANDANTUR, UT AB EO, QUOD EIDEM PLACUERIT, ORDINETUR.
XI <P9629, f. 135vb> Ita ut a
praestituto tempore non ultra quindecim dies, qui
convenerint,
retardentur. Si autem, quod cum fratribus tractandum definiendumve credideris, diversa eorum fuerit a tua voluntate sententia, ad nos omnia sub
gestorum
testificatione referantur, ut remotis ambiguitatibus, quod deo placeat,
decernatur. Ad hunc enim finem omnem effectum nostrum curamque dirigimus, <V1341, f.
167va> ut,
quod ad unitatem concordiae et quod ad custodiam
pertinet
disciplinae, nulla dissensione violetur, nulla desidia neglegatur. Et te igitur, frater dilectissime, et eos fratres
nostros,
qui de tuis offenduntur excessibus, cum tamen non similis sit omnibus materies querelarum, hortor et moneo, ut, quae pia sunt, ordinate salubriter<W411, f. 277r>que disposita, nulla concertatione turbentur.
Nemo, quod
suum est, quaerat, sed quod alterius. Et
sicut ait apostolus: Unusquisque proximo suo placeat in bonum ad aedificationem. Non
enim poterit unitatis
nostrae firma esse compago, nisi nos ad inseparabilem soliditatem vinculum caritatis
adstrinxerit, quia, sicut in uno corpore membra habemus, omnia autem membra non eundem actum habent, ita multi unum corpus sumus in
Christo, singuli
autem alter alterius membra. Connexio totius corporis unam sanitatem,
unam pulchritudinem facit et haec quidem connexio
totius
corporis unanimitatem requirit, sed praecipue exigit concordiam sacerdotum. Quibus etsi dignitas
communis non
est, <N442, f. 169vb> tamen ordo generalis est, quoniam et inter beatissimos apostolos in similitudine honoris fuit quaedam discretio potestatis, <V630, f. 249ra> et
cum omnium par esset electio, uni tamen datum est, ut ceteris praemineret. De
qua forma
episcoporum quaeque est orta distinctio et magna ordinatione provisum est, ne omnes sibi omnia
vindicarent, sed essent in singulis provinciis singuli, quorum inter
fratres haberetur prima sententia. Et rursum
quidam unam in maioribus urbibus constituti sollicitudinem
eius
susciperent ampliorem, per quos ad unam Petri sedem universalis ecclesiae cura conflueret et nihil usquam a suo capite dissideret. Qui ergo scit se
quibusdam
praepositum, non moleste ferat aliquem sibi esse praelatum, sed oboedientiam,
quam
exigit, etiam ipse dependat, et sicut non vult gravis oneris
sarcinam
ferre, ita non audeat alii importabile pondus imponere. Discipuli
enim sumus humilis et mitis magistri dicentis: Discite a me, quia mitis sum et humilis corde et invenietis requiem animabus vestris. Iugum
enim meum
suave est, et onus meum leve est. Quod quomodo experiemur, nisi et illud in
observantiam
veniat, quod idem dominus ait: <P9629, f.
136ra> Qui
maior est vestrum, erit minister vester, qui autem se <V1341, f.
167vb> exaltaverit, humiliabitur, et qui se humiliat, exaltabitur.
P9629, f. 136ra; V630, f. 249ra; N442, f.
169vb; W411, f.
277r; V1341, f. 167vb
©
2005 Karl-Georg
Schon
Dieser Text ist urheberrechtlich geschützt. Er steht unter der
GNU
Free Documentation License.
Demnach dürfen Sie ihn frei weiter verbreiten und bearbeiten,
vorausgesetzt Sie nennen den Namen des ursprünglichen Autors
und
Sie geben auch anderen das Recht den von Ihnen bearbeiteten oder
verbreiteten Text unter den gleichen Bedingungen weiter zu verbreiten.
Im einzelnen finden Sie Bestimmungen der GNU Free Documentation License
unter dem Menüpunkt Lizenz.
Zuletzt
geändert am
13.6.2005
|