[Home]
[Überblick]
[Text]
[Teil I]
[Teil II]
[Teil III]
[Übersetzungen]
[Capitula Angilramni]
[Collectio Danieliana]
[Lizenz]
[Kontakt]
[Links]
[Impressum]
[Inhalt]

Projekt Pseudoisidor

Pseudoisidor

Capitula Angilramni

Collectio Danieliana

Pseudoisidor Teil I

Pseudoisidor Teil II

Pseudoisidor Teil III

Papst Leo I. an Bischof Anastasius von Thessaloniki

Inhaltsverzeichnis

Papst Leo I. an die afrikanischen Bischöfe

 

Die Auflösung der Handschriftensiglen und Hinweise zur Edition finden Sie hier.

 

Papst Leo I. an Bischof Nicetas von Aquileia

P9629, f. 136ra; V630, f. 249ra; N442, f. 169vb; W411, f. 277r; V1341, f. 167vb

EIUSDEM1 LEONIS2 AD NICETAM3 AQUILEGENSEM4 EPISCOPUM

I5 Quod debeant6 feminae, quae captis7 viris nupserant aliis, regressis8 de captivitate viris prioribus copulari, ut, quod suum est, unusquisque recipiat9.

II Quod non probetur esse culpabilis10, qui uxorem11 capti in matrimonium12 videtur esse sortitus13.

III Ut si14 viri de captivitate regressi intemperantia uxorum15 offensi non fuerint et voluerint eas in coniugium recipere, liberam habeant facultatem.

IIII Ut, si mulieres ad priores maritos redire noluerint, velut16 impiae ecclesiastica17 communione privandae sint18.

V Captivis aut19 errore aut fame, non veneratione cibos immolatitios20 edere compulsis poenitentia21 concedenda22.

VI Quod hi23, qui ad iterationem baptismi vel vi vel timore coacti animos inclinarunt24, poenitentiae sint25 sublevandi remedio, ita26 ut senilis aetatis27 periculorum28 quoque et aegritudinum ceterarumque necessitatum li babeatur sollicita consideratione respectus.

VII Ut hi, qui ab hereticis baptizati sunt, sola sancti spiritus invocatione29 firmentur.

<W411, f. 277v> LEO EPISCOPUS NICETAE EPISCOPO AQUILEGENSI30 SALUTEM.

Regressus ad nos filius meus Adeodatus31 sedis32 nostrae diaconus dilectionem33 tuam poposcisse memoravit34, ut35 de his36 a nobis auctoritatem37 apostolicae sedis acciperes, quae quidem magnam difficultatem diiudicationis videntur afferre, sed pro inspectione38 temporalium necessitatum adhibenda <V630, f. 249rb> curatio est, ut vulnera, quae adversione hostilitatis illata sunt, religionis maxime ratione sanentur39.

QUOD40 DEBEANT FEMINAE, QUAE CAPTIS VIRIS NUPSERANT41, ALIIS REGRESSIS42 DE CAPTIVITATE VIRIS PRIORIBUS COPULARI, UT, QUOD SUUM EST, UNUSQUISQUE RECIPIAT.

<N442, f. 170ra> I43 44 Cum ergo per bellicam cladem et per gravissimos hostilitatis incursus45 46 ita quaedam dicatis divisa esse coniugio47, ut abductis in captivitatem viris feminae eorum remanserint destitutae, quae viros proprios aut interemptos putarent aut numquam a dominatione crederent liberandos et48 in49 aliorum coniugium50 sollicitudine51 cogente transierint52, cumque nunc statu rerum auxiliante domino in meliora converso53 nonnulli eorum, qui putabantur perisse remearint54, merito55 caritas tua videtur ambigere, quid de mulieribus, quae aliis iunctae56 sunt viris, a nobis debeat ordinari. Sed quia novimus57 scriptum, quod a domino58 iungitur mulier viro et iterum praeceptum agnovimus, ut, quod59 deus iunxit homo non se<V1341, f. 168ra>paret60, <P9629, f. 136rb> necesse est, ut legitimarum foedera nuptiarum redintegranda61 credamus et62 remotis malis, quae hostilitas intulit, unicuique id, quod legitime habuit, reformetur63. Omnique64 studio procurandum est, ut recipiat unusquisque, quod proprium est.

QUOD65 NON PROBETUR ESSE CULPABILIS, QUI UXOREM CAPTI IN MATRIMONIUM66 VIDETUR ESSE SORTITUS.

II67 Nec68 tamen culpabilis iudicetur69 et tamquam70 alieni iuris pervasor habeatur71, qui personam72 eius mariti, qui iam non esse aestimabatur, assumpsit. Si73 enim multa, quae ad eos, qui in captivitatem ducti sunt, pertinebant74, in ius alienum transire potuerunt et tamen plenum iustitiae est, ut isdem reversis propria reformentur75. Quod si in mancipiis vel in agris aut etiam in domibus ac possessionibus rite76 servatur, quanto77 magis in coniugiorum redintegratione78 faciendum est, ut, quod bellica necessitate turbatum est, pacis remedio79 reformetur80?

SI81 82 VIRI DE CAPTIVITATE REGRESSI INTEMPERANTIA83 UXORUM84 OFFENSI NON FUERINT ET VOLUERINT EAS IN CONIUGIUM RECIPERE, LIBERAM85 HABEANT86 FACULTATEM.

III87 Et88 ideo89, si viri post longam captivitatem reversi, ita in dilectione90 suarum coniugium91 perseverent92, ut eas cupiant93 in suum redire consortium, omittendum94 est et inculpabile iudicandum, quod necessitas intulit, et restituendum95, quod fides poscit.

UT96, SI MULIERES97 REDIRE98 AD PRIORES99 MARITOS NOLUERINT, VELUT IMPIAE ECCLESIASTICA COMMUNIONE PRIVANDAE100 SUNT101.

IIII102 103 Si autem aliquae mulieres ita posteriorum104 virorum <W311, f. 278r> amore sunt captae, ut malint105 his106 cohaerere quam ad legitimum redire consortium, merito sunt notandae, ita ut etiam ecclesiastica107 communione priventur108, quae109 de110 excusabili contaminatione111 criminis elegerunt ostendentes112 sibimet113 pro sua incontinentia114 placuisse115, quod iusta116 remissio poterat expiare. Redeant ergo in suum117 statum118 119 voluntaria redintegratione120 coniugia, neque ullo modo ad121 opprobrium122 malae voluntatis trahatur123, quod condicio124 necessitatis extorsit. Quia sicuti125 126 hae127 mulieres, <V630, f. 249va> quae re<N442, f. 179rb>verti ad viros suos nolunt, impiae sunt habendae, ita illae, quae128 in affectum ex deo initum129 redeunt, merito sunt laudandae.

CAPTIVIS130 AUT131 ERRORE AUT132 FAME, NON VENERATIONE CIBOS IM<V1341, f. 168rb>MOLATITIOS133 EDERE COMPULSIS POENITENTIA134 CONCEDENDA135.

V136 De his137 christianis, qui inter eos, a138 quibus fuerant139 captivati140 immolatitiis141 cibis asseruntur142 esse polluti, consultationi143 caritatis tuae hoc etiam respondendum esse credimus144, ut poenitentiae satisfactione145 purgentur146, quae147 non tam temporis longitudine148 quam cordis compunctione149 pensanda est, et sive hoc terror extorserit150, sive fames151 suaserit, non dubitetur abolendum, cum152 huiusmodi cibus prae153 metu aut indigentia154 non155 pro religionis156 veneratione sit sumptus.

<P9629, f. 136va> QUOD157 HI, QUI AD ITERATIONEM BAPTISMI VEL VI VEL TIMORE COACTI ANIMOS INCLINARUNT, POENITENTIAE SINT SUBLEVANDI REMEDIO, ITA158 UT SENILIS AETATIS159 PERICULORUM QUOQUE ET AEGRITUDINUM CETERARUMQUE NECESSITATUM HABEATUR SOLLICITA CONSIDERATIONE RESPECTUS.

VI160 Hi vero, de quibus similiter dilectio tua nos161 credidit consulendos, qui ad iterandum baptismum vel metu coacti vel errore traducti sunt et nunc se162 contra catholicae fidei sacramentum egisse cognoscunt, ea esse163 custodienda moderatio, quae164 in societatem nostram non165 166 nisi per poenitentiae remedium et per impositionem episcopalis167 manus, communionis168 recipiant unitatem, tempora poenitudinis169 habita moderatione170 tuo171 constituenda172 iudicio, prout conversorum animos prospexeris173 esse devotos174, pariter175 etiam habentes aetatis senilis176 intuitum et periculorum quorumque aut aegritudinum respicientes177 necessitates, in quibus178, si quis179 ita graviter urgeatur180, ut dum181 adhuc poenitet de salute ipsius desperetur, oportet ei per sacerdotalem sollicitudinem communionis182 gratia subveniri.

UT183 HI, QUI AB HERETICIS BAPTIZATI SUNT, SOLA SANCTI SPIRITUS INVOCATIONE184 FIRMENTUR.

VII185 Nam hi, qui186 baptismum ab hereticis acceperunt187, cum baptizati188 antea189 non fuissent190, sola sancti spiritus invocatione per impositionem manus confirmandi sunt, quia formam tantum baptismi sine sanctificationis191 virtute192 sumpserunt. Et hanc regulam, ut scitis, <W411, f. 278v> servandam193 in omnibus ecclesiis praedicamus, ut lavacrum semel initum194 nulla iteratione violetur195 dicente apostolo: Unus deus, una fides, unum196 baptisma197, cuius ablutio nulla iteratione temeranda est, sed, ut diximus, sola sanctificatio sancti spiritus invocanda198, <V1341, f. 168va> ut, quod ab hereticis nemo accipit, a199 catholicis sacerdotibus consequatur200.

Hanc autem epistolam nostram, quam ad consultationem201 tuae fraternitatis emisimus, ad omnes fratres et comprovinciales tuos episcopos facias pervenire, ut omni202 203 observantiae204 data prosit205 auctoritas206.

P9629, f. 136va; V630, f. 249va; N442, f. 170rb; W411, f. 278v; V1341, f. 168va

1 EIUSDEM] CXXI EIUSDEM N442; LXX EIUSDEM V1341

2 LECTIONIS V1341

3 NICETUM V630; W411

4 AQUILIOENSEM P9629; AQUILIGENSEM N442; V1341

5 I fehlt P9629

6 debent V1341

7 captis korr. aus capitis V1341

8 regressi W411

9 recipiat korr. aus accipiat P9629

10 culpabiles W411

11 uxore W411

12 matrimonio W411

13 sortius W411

14 si fehlt W411

15 uxori P9629

16 velut korr. aus ut N442

17 ecclesiastico W411

18 sunt V630; W411

19 autem P9629; V630; V1341

20 immolatios W411

21 poenitentiam P9629; W411

22 concedende P9629

23 is W411

24 inclinarent V630; inclarunt W411

25 sunt V630

26 eta W411

27 eta W411

28 periculum P9629

29 invocationem N442

30 AQUILEGENSE P9629; W411

31 adedatus W411

32 sedis nostrae fehlt V630; V1341

33 dilectione V630

34 memorabit W411

35 uti P9629

36 his a nobis] his korr. aus his a nobis N442

37 autoritatem P9629

38 inspectio P9629; inspectionem W411; V1341

39 serventur W411

40 Rubrik fehlt V630

41 NUPSERINT V1341

42 REGRESSI W411

43 am Rande XLII V630

44 I fehlt N442

45 incursos W411

46 incursus ita korr. aus incursus N442

47 coniugia V630; N442; W411; V1341

48 sed W411

49 in fehlt V1341

50 contagium W411

51 sollitudine korr. aus sollicitudine N442

52 transierint] eratis ierint P9629; transirent W411

53 conversio P9629

54 remerearint P9629; remeaverint V630; remearent W411

55 morito P9629

56 iunctę sunt korr. aus iunctę N442

57 nonus W411; nobimus V1341

58 deo W411

59 quos N442

60 seperet P9629; se V1341

61 reintegranda V630

62 ut W411

63 reformentur W411

64 omniumque W411

65 Rubrik fehlt V630

66 MATRIMONIO N442

67 am Rande XLIII V630

68 Nec korr. aus Ne N442

69 iudicetur korr. aus iuditur N442

70 tam W411

71 habeatur fehlt W411

72 persona P9629

73 Sic W411; V1341

74 pertimebant P9629

75 reformetur W411

76 ręte W411

77 quam W411

78 redintegrationum P9629; redintegrationem V630; V1341; redditerationem W411

79 remedio] remedio remedio V630

80 reformatum W411

81 SI] UT SI N442; V1341

82 Rubrik fehlt V630

83 INTEMERANTIA W411

84 UXORIS N442

85 LIBERA W411

86 HABEAT V1341

87 am Rande XLIIII V630

88 E W411

89 ideo si korr. aus ideo P9629

90 lectione W411

91 coniugum N442

92 perseverant W411

93 capient P9629

94 obmittendum W411

95 restituent W411

96 Rubrik fehlt V630

97 MULHERES P9629

98 REDIRE AD PRIORES MARITOS] AD PRIORES MARITOS REDIRE korr. aus AD PRIORES MARITO REDIRE W411

99 PROPRIORES N442

100 PRIVANDA P9629, W411

101 SINT N442; V1341

102 am Rande XLV V630

103 IIII fehlt P9629

104 posterorum W411

105 malent W411

106 hīs P9629

107 ecclesiasticam W411

108 priventur quę korr. aus priventur N442; privetur W411

109 qua W411

110 de] de re V630; W411; V1341; de re korr. aus de N442

111 contaminationem V630; N442; contaminationis W411; V1341

112 ostendentes] ostendentes ostendentes W411

113 sibimet] sibi et W411

114 incontinentiam W411

115 placuisset W411

116 iniusta W411

117 suo P9629

118 statutum N442

119 statum] statum ut P9629

120 redintegrationem P9629

121 ad fehlt W411

122 proprium W411

123 trahatur quod korr. aus trahatur V630; tradatur W411

124 conditione P9629

125 secuti V1341

126 sicut hae] secutae W411

127 haec P9629; V1341

128 qui W411

129 initium V630; V1341

130 Rubrik fehlt V630

131 AB P9629; AUTEM V1341

132 AD W411

133 IMMOLATIOS P9629; IMMOLATITIOS fehlt W411; IMMOLATIVOS V1341

134 PENITENTIAE P9629; POENITENTIAM V1341

135 CONCEDENDAM W411

136 am Rande XLVI V630

137 his] his autem V630; V1341; his autem korr. aus his N442

138 a fehlt W411

139 fuerant korr. aus fueran P9629

140 captiviti P9629

141 immolatius P9629

142 asseruntur esse korr. aus asseruntur N442

143 consultationi korr. aus consultationis V630

144 credidimus korr. aus credidi N442

145 fatisfactione N442

146 purgetur W411

147 quia W411

148 longitudinem W411

149 compugtione P9629

150 exterserit V630

151 famis W411

152 cum fehlt P9629

153 pro N442

154 indigenda P9629; W411; V1341

155 non pro] pro non P9629

156 ligionis V630; legionis W411

157 Rubrik fehlt V630

158 ITA UT] ET AUT W411

159 ETA W411

160 am Rande XLVII V630

161 non W411

162 esse W411

163 interlinear vel est N442

164 interlinear vel quod N442

165 non fehlt V1341

166 non nisi korr. aus nisi V630

167 episcopalis manus] manus episcopalis W411

168 communis W411

169 plenitudinis W411

170 moderatione korr. aus deratione N442

171 tuo fehlt V1341

172 constituenda korr. aus constuenda W411; custodenda V1341

173 inspexeris N442; prospexerit W411

174 devotos korr. aus devotis V630

175 pater W411

176 seniles W411

177 respicientem W411

178 quibus si korr. aus quibus P9629

179 quis korr. aus qis V1341

180 urguetur W411

181 đum P9629

182 commonis P9629

183 Rubrik fehlt V630

184 INVOCATIONEM P9629

185 am Rande XLVIII V630

186 qui fehlt W411

187 acciperunt W411

188 baptizanti P9629

189 ante W411

190 fuerunt W411

191 sanctificationis korr. aus sanctificationes V1341

192 virtutem P9629

193 servandandam P9629

194 incantum V630; N442; W411

195 violentur P9629; violetur korr. aus violetur violetur V630

196 unaum V630

197 baptismum W411

198 invocanda] invocanda est korr. aus invocanda N442

199 a fehlt P9629

200 consequantur P9629

201 consolationem W411; consulationem V1341

202 omnium korr. aus omni N442; omni observatione V1341

203 omni observantiae] ad omnium observantiam W411

204 observantiae] observatione V1341

205 prose W411

206 auctoritas] auctoritas Dat. XII kalendarum aprilium consule maior augusto korr. aus auctoritas N442

© 2005 Karl-Georg Schon
Dieser Text ist urheberrechtlich geschützt. Er steht unter der GNU Free Documentation License.
Demnach dürfen Sie ihn frei weiter verbreiten und bearbeiten, vorausgesetzt Sie nennen den Namen des ursprünglichen Autors und Sie geben auch anderen das Recht den von Ihnen bearbeiteten oder verbreiteten Text unter den gleichen Bedingungen weiter zu verbreiten. Im einzelnen finden Sie Bestimmungen der GNU Free Documentation License unter dem Menüpunkt Lizenz.

Zuletzt geändert am 13.6.2005