O93,
f. 148rb; V630, f. 246rb; N442, f. 167ra; P9629, f. 132vb; W411, f.
271v; V1341, f. 164ra
XC
EIUSDEM LEONIS AD RUSTICUM NARBONENSEM EPISCOPUM.
I
Quod non
habeantur
episcopi, quos
nec
clerus elegit nec
populus exquisivit nec
provinciales episcopi
consecrarunt. Si qui tamen clerici ab his pseudoepiscopis ordinantur, rata potest ordinatio talis exsistere.
II Quod presbyteri aut diaconi, si in aliquo crimine detecti fuerint, non possint per manus impositionem poenitentiae remedium consequi.
III Quod diaconi, sicut episcopus et presbyter, cessare debent ab opere coniugali, non tamen repudiare coniugia.
IIII Quod aliud sit uxor, aliud concubina, nec erret quisquis
filiam
suam in matrimonium tradiderit ei, qui habuit concubinam.
V Quod non sit coniugii duplicatio, quando ancilla relicta uxor assumitur.
VI De his, qui communione privantur et ita moriuntur.
VII De his, qui poenitentiam agere differunt.
VIII Quod oporteat eum, qui pro illicitis veniam
poscit,
etiam a licitis abstinere.
VIIII Quod poenitenti nulla negotiationis lucra exercere conveniat.
<V630, f. 246va> X Quod ad militiam saecularem post poenitentiam
redire non debeant.
XI Quod adolescens, si urguente quocumque periculo poenitentiam gessit et non se continet, uxoris potest remedio sustineri.
XII Quod si quis propositum monachi deseruerit,
publicae sit poenitentiae satisfactione purgandus.
XIII Quod puellae, quae non coactae, sed voluntate propria virginitatis propositum susceperunt, peccant, si nupserint, licet nondum fuerint consecratae.
XIIII De his, quae iam consecratae sunt, si postea nupserint.
XV De his, quibus dubium est, utrum baptismum perceperint, necesse est, ut renascantur.
<W411, f. 272r> XVI Quod eos, qui se baptizatos agnoscunt, sed in qua fide professione nesciunt, per manus impositionem suscipiantur.
XVII De his, qui convivio gentilium et escis immolatitiis usi sunt.
<P9629, f. 133ra> Leo Rustico episcopo Narbonensi subditis
responsionibus et
ad eiusdem consulta rescriptis.
Epistolis fraternita<O93, f.
148va>tis tuae, quas
Hermes archidiaconus tuus detulit, libenter accepi, diversarum quidem causarum provinciarum connexione multiplices, sed non ita patientiae legentis onerosas, ut aliquid earum intercurrentes undique sollici<V1341, f.
164rb>tudines fuerit praetermissum. Unde totius sermonis tui
allegatione concepta et gestis, quae in episcoporum honoratorumque examine confecta sunt recensitis, Sabiniano <N442, f. 167rb> et Leoni presbyteris actionis tuae intelleximus fiduciam defuisse, nec eis iustam superesse querimoniam, qui se ab inchoatis disceptationibus sponte subtraxerint. Circa quos, quam formam quamve
mensuram
debent teneri, iustitiae tuo relinquo moderamini suadens tamen caritatis hortatu, ut sanandis aegris spiritalem debeas adhibere medicinam et
dicente
scriptura: Noli esse nimium iustus, mitius agas cum eis, qui zelo pudicitiae videntur modum excessisse vindictae, ne diabolus , qui decepit adulteros, de adulterii exultet ultoribus. Miror autem dilectionem tuam in tantum scandalorum quacumque occasione nascentium aversitate turbari, ut vacationem episcopatus laboribus praeoptare te dicas et
malle in silentio atque socio vitam degere, quam in his, quae tibi commissa sunt,
permanere dicente vero domino: Beatus, qui perseveraverit usque in finem. Unde enim erit beata perseverantia, nisi de virtute patientiae? Nam secundum apostolicam
praedicationem omnes, qui volunt in Christo pie vivere, persecutionem
patiuntur, quae non in eo tantum computanda est, quod contra
christianam pietatem aut ferro aut ignibus agitur aut quibuscumque
suppliciis, cum persecutionum saevitiam suppleant et dissi<V630, f.
246vb>militudines
morum et contumaciae inoboedientium et malignarum tela linguarum, quibus conflictationibus cum omnia semper membra pulsentur, et nulla
piorum
portio a conflictatione sit libera, ita ut periculis nec otia careant nec labores. Quis inter fluctus maris navem diriget, si gubernator abscedat? Quis ab insidiis luporum custodiat oves, si
pastoris cura non vigilet? Quis denique latronibus obsistet et furibus, si speculatorem in prospectu explorationis locatum, ab intentione sollicitudinis amor
quietis
abducat? Permanendum ergo
est in opere
credito <P9629, f. 133rb> et in labore suscepto,
constanter
tenenda est iustitia et benigne praestanda clementia. Odio habeantur peccata,
non
homines. Corripiantur tumidi, tolerentur infirmi et, quod severius castigari necesse est, non saevientis <W411, f. 272v> plectatur animo
sed medentis. Ac si vehementior tribulatio incubuerit, non ita expavescamus quasi illi adversitati propriis viribus resistendo, cum et consilium nostrum et
fortitudo sit
Christus, sine quo nihil possumus, per ipsum cuncta possumus, qui
confirmans
praedicatores evangelii et sacramentorum ministros: <V1341, f. 164va>
Ecce ego, inquit, vobiscum sum omnibus diebus usque ad consummationem saeculi. Et
iterum: Haec, inquit, locutus sum vobis, ut in me pacem habeatis. In hoc autem mundo tribulationem habebitis, sed confidite, quia ego vici mundum. Quae pollicitationes, quia sine dubio manifestae sunt, nullis debemus in scandalis infirmari, ne electioni dei videamur ingrati, cuius tam potentia sunt
adiutoria, quam vera promissa.
De consultationibus autem dilectionis tuae, quas separatim conscriptas archidiaconus tuus detulit, quid sentiendum sit, inter
praesentes
oppor<N442, f. 167va>tunius quaereretur, si nobis conspec<O93, f.
148vb>tus tui copiam praebuisses. Nam cum quaedam interrogationis modum videantur excedere, intellego eas aptiores esse loquiis quam scriptis, quia, sicut quaedam sunt, quae nulla possunt ratione convelli, ita multa sunt, quae aut pro consideratione aetatum aut pro necessitate
rerum
oporteat temperari, illa semper consideratione servata, ut in his, quae vel dubia fuerint aut
obscura, id noverimus sequendum, quod nec praeceptis
evangelicis
contrarium, nec decretis sanctorum patrum inveniatur adversum.
QUOD NON HABEANTUR EPISCOPI, QUOS NEC CLERUS ELEGIT, NEC POPULUS EXQUISIVIT, NEC PROVINCIALES EPISCOPI CONSECRARUNT. SI QUIS TAMEN CLERICI AB HIS PSEUDOEPISCOPIS ORDINANTUR, RATA POTEST ORDINATIO TALIS
EXSISTERE.
I Nulla ratio sinit , ut inter episcopos habeantur, qui nec a clericis sunt electi, nec a
plebibus expetiti, nec a provincialibus episcopis cum metropolitani iudicio consecrati. Unde cum saepe quaestio de male <P9629, f.
133va> accepto
honore nascatur, quis ambigat nequaquam istis esse tribuendum, quod non docetur fuisse
collatum?
Si qui autem clerici ab istis pseudoepiscopis in eorum ecclesiis ordinati sunt, qui ad proprios
episcopos
<V630, f. 247ra> pertinebant, et ordinatio eorum consuet iudicio praesidentium facta est, potest rata haberi, ita ut in ipsis ecclesiis perseverent. Aliter autem vana habenda est consecratio, quae nec loco
fundata est nec auctoritate munita.
QUOD PRESBYTERI AUT DIACONI, SI IN ALIQUO CRIMINE
PROLAPSI
FUERINT, NON POSSINT PER MANUS IMPOSITIONEM POENITENTIAE REMEDIUM
CONSEQUI.
II Alienum est a consuetudine ecclesiastica, ut,
qui in presbyterali honore aut diaconii gradu fuerint consecrati, hi pro crimine aliquo suo per manus impositionem re<W411, f.
273r>medium
accipiant poenitendi. Quod sine dubio ex apos<V1341, f. 164vb>tolica
traditione descendit, secundum quod scriptum est: Sacerdos si peccaverit, quis orabit pro illo? Unde huiusmodi lapsis ad promerendam misericordiam dei
privata est
expetenda secessio, ubi illis satisfactio, si fuerit digna, sit etiam fructuosa.
QUOD DIACONI SICUT EPISCOPUS ET PRESBYTER CESSARE DEBENT AB OPERE CONIUGALI, NON TAMEN REPUDIARE CONIUGIA.
III Lex continentiae eadem est altaris ministris,
quae
episcopis atque presbyteris, qui cum essent laici sive lectores, licito et uxores ducere filios procreare potuerunt. Sed cum ad praedictos pervenerint gradus, coepit eis non licere,
quod licuit. Unde ut de carnali fiat spiritale coniugium, oportet eos nec
dimittere
uxores et, quasi non habeant, sic habere, quo et salva sit caritas connubiorum et cessit opera nuptiarum.
QUOD ALIUD UXOR, ALIUD CONCUBINA, NEC ERRET QUISQUAM FILIAM SUAM IN MATRIMONIUM TRADIDERIT ET QUI HABUIT CONCUBINAM.
IIII Non omnis mulier viro iuncta uxor viri, quia nec omnis filius heres est patri. <P9629, f. 133vb> Nuptiarum
<N442, f.
167vb> autem foedera inter ingenuos legitima et inter aequales, et multo prius hoc ipsum domino constituente quam initium Romani iuris exsisteret. Itaque
aliud est uxor, aliud
concubina, sicut aliud ancilla, aliud libera. Propter quod etiam
apostolus ad manifestandam harum personarum discretionem testimonium
ponit ex
Genesi, ubi dicitur Abrae: Eice ancillam et filium eius; non enim heres erit filius ancillae cum filio meo Isaac. Unde cum societas nuptiarum ita ab
initio
constituta sit, ut praeter sexuum coniunctionem, quae haberet in se Christi et ecclesiae
sacramentum, dubium
non est eam mulierem non pertinere ad matrimonium, in qua docetur
nuptiale non fuisse ministerium. Igitur cuiuslibet loci clericus, si filiam suam viro habenti concubinam in
matrimonium
dederit, non ita accipiendum est, quasi eam coniugato
dederit, nisi
forte illa mulier et ingenua facta et dotata legitime et publicis nuptiis honestata
videatur. Paterno
<O93, f. 149ra> arbitrio viris iunctae carent culpa, si mulieres, quae a viris habebantur, in
matrimonio non
fuerunt, quia aliud est nupta, aliud concubina.
QUOD NON SIT CONIUGII DUPLICATIO, QUANDO ANCILLA
RELICTA UXOR ASSUMITUR.
V Ancillam a toro abicere et uxorem certae ingenuitatis accipere, non duplicatio coniugii, sed profectus est
honestatis.
<V1341, f. 165ra> Culpanda sit sane talium neglegentia, sed non penitus
desperanda, ut
crebris cohortationibus incitati, quod necessarie expetiverunt, fideliter exsequantur. Non enim desperandus est, dum in hoc corpore constitutus est, <V630, f. 147rb>
quia nonnumquam, quod diffidentia aetatis differtur, consilio maturiore
perficitur.
DE COMMUNIONE PRIVATIS ET ITA DEFUNCTIS.
VI Horum causa dei iudicio reservanda est, in cuius manu fuit, ut talium obitus usque ad communionis remedium differretur. <W411,
f. 273v> Nos
autem, quibus viventibus non communicavimus, mortuis communicare non possumus.
DE HIS, QUI POENITENTIAM AGERE DIFFERUNT.
VII <P9629, f. 134ra> Dissimulatio
haec potest non de contemptu esse remedii, sed de metu gravius delinquendi, unde poenitentia, quae dilata est, cum
studiosius
petita fuerit, non negetur, ut quoquo modo ad indulgentiae medicinam anima vulnerata permaneat.
QUOD OPORTEAT EUM, QUI PRO ILLICITIS VENIAM POSCIT, ETIAM A MULTIS LICITIS ABSTINERE.
VIII Aliud quidem est debita iusta reposcere, aliud propria perfectionis amore contemnere. Sed illicitorum veniam postulantem
oportet
etiam a multis licitis abstinere dicente apostolo:
Omnia licent, sed non omnia expediunt. Unde si
poenitens habeat causam, quam neglegere forte non debeat, melius expetit quis ecclesiasticum quam forense iudicium.
QUOD POENITENTI NULLA LUCRA NEGOTIATIONIS EXERCERE
CONVENIAT.
VIIII Qualitas lucri negotiantem aut honestat aut arguit, quia est et honestus quaestus et turpis. Verumtamen poenitenti utilius est dispendia pati, quam periculis <N442,
f. 168ra>
negotiationis obstringi, quia difficile est inter vendentis ementisque commercium non intervenire peccatum.
QUOD AD MILITIAM SAECULAREM POST POENITENTIAM REDIRE NON DEBEANT.
X Contrarium est omnino ecclesiasticis regulis
post
poenitentiae actionem redire ad militiam saecularem, cum apostolus
dicat: Nemo
militans deo implicat se negotiis saecularibus. Unde non est liber a laqueis diaboli, qui se militiae mundanae voluerit implicare.
<V1341, f. 165rb> QUOD ADOLESCENS; SI URGENTE QUOCUMQUE PERICULO POENITENTIAM GESSIT ET NON SE CONTINET, UXORIS POTEST REMEDIO SUSTINERI.
XI In adolescentia constitutus, si urgente aut metu mortis aut captivitatis periculo poenitentiam
gessit et
postea timens lapsum incontinentiae iuvenalis copulam omnino cognoverit, fornicationis incurrerit, rem videtur fecisse venialem, si praeter coniugem nullam omnino cognoverit. In quo tamen non regulam constituimus, sed quid sit tolerabilius, aestimamus. Nam
secundum veram cognitionem nihil magis ei congruit, qui poenitentiam gessit, quam castitas
perseverans et
mentis et corporis.
QUOD, SI QUIS PROPOSITUM MONACHI DESERUERIT,
PUBLICAE SIT POENITENTIAE SATISFACTIONE PURGANDUS.
XII Propositum monachi proprio arbitrio aut voluntate susceptum, deseri non potest absque
peccato.
Quod enim quis vovit deo, debet et reddere. Unde qui relicta singularitatis professione ad militiam
vel ad
nuptias devolutus est, publicae poenitentiae satis<O93,
f. 149rb>factio<V630,
f. 247va>ne purgandus est, quia etsi innocens militia et honestum
potest esse
coniugium, electionem me<P9629, f. 13>liorum deseruisse transgressio est.
<W411, f. 274r> QUOD PUELLAE, QUAE NON COACTAE, SED VOLUNTATE PROPRIA
VIRGINITATIS
PROPOSITUM SUSCEPERUNT, DELINQUUNT, CUM NUPSERINT, ET SI NONDUM FUERANT CONSECRATAE.
XIII Puellae, quae non parentum coactae imperio, sed spontaneo iudicio virginitatis propositum
atque
habitum susceperunt, si postea nuptias eligunt, praevaricantur, etiam
si nondum eis gratia consecrationis accessit,
cuius utique non fraudarentur munere, si in proposito
permanerent.
DE HIS, QUAE IAM CONSECRATAE SUNT, SI POSTEA NUPSERINT.
XIIII Ambigi non potest magnum crimen admitti,
ubi et propositum deseritur et consecratio violatur. Nam si humana facta non possunt impune calcari,
quid eis manebit, qui corruperint divina foedera sacramenti?
DE HIS, QUI DUBITANT, UTRUM BAPTISMUM PERCEPERINT, EOS NECESSE EST BAPTIZARI.
XV <V1341, f. 165va> Si nullo exstat indicio inter propinquos aut familiares, nulla inter clericos aut vicinos,
qui<N442, f. 168rb>bus
hi, de quibus quaeritur, baptizati fuisse doceantur, agendum est, ut renascantur, ne manifeste pereant. In quibus, quod non ostenditur gestum, ratio
non sinit, ut videatur iteratum. Qui autem meminisse, quod ad ecclesiam veniebant cum parentibus
suis,
possunt recordari, an quod eorum parentibus dabatur, acceperint. Sed si hoc etiam ab ipsa memoria alienum est, conferendum eis videtur, quod collatum
esse
nescitur, quia non temeritas intervenit praesumptionis, ubi est
diligentia pietatis.
QUOD EOS, QUI SE BAPTIZATOS AGNOSCUNT, SED IN QUA FIDE NESCIUNT, PER MANUS IMPOSITIONEM
SUSCIPI
CONVENIAT.
XVI Hi autem, de quibus scripsisti, non se baptizatos nesciunt, sed cuius fidei fuerint, qui eos baptizaverunt, se nescire
profitentur,
unde, quoniam quolibet modo formam baptismatis acceperunt, baptizandi non sunt, sed per manus impositionem virtutem spiritus sancti, quam ab hereticis accipere non potuerunt, catholicis copulandi sunt.
DE
BAPTIZATIS, QUI POSTEA CONVIVIO GENTILIUM ET ESCIS IMMOLATICIIS USI SUNT
XVII Qui convivio solo gentilium et escis
immolaticiis usi sunt, possunt ieiuniis et manus
impositione purgari,
ut deinceps ab idolotitis abstinentes, sacramentorum Christi possint esse participes. Si autem aut idola adoraverunt aut
homicidiis vel fornicationibus contaminati sunt, ad communionem eos nisi per poenitentiam publicam
non
oportet admitti.
O93, f. 149rb; V630, f. 247va; N442, f. 168rb;
P9629, f.
134rb; W411, f. 274r; V1341, f. 165va