Die
Auflösung der Handschriftensiglen und Hinweise zur Edition
finden Sie hier.
Synode
des Papstes Symmachus vom 6. November 502
P9629, f.
160va; V630, f.
267ra; N442, f.
190vb
P9629, f.
160va;
V630,
f.
267ra
EXEMPLAR CONSTITUTI
FACTI
A DOMNO SYMMACHO
PAPA
DE
REBUS
ECCLESIAE
CONSERVANDIS
|
N442, f.
190vb
CXLVIII Exemplar
constituti
facti
a domno Simmacho
papa
de
rebus
ęcclesię
Romanę
conservandis,
qui
primum
synodi
statuta
collaudans,
clericorum
suorum
culpat
excessus,
quod
inter
alia
etiam
propter
constitutum
illustris
memoriae
Basilii
a sua communione
disciverint
|
Flavio Avieno
v. c. iuniore sub
die VIII Iduum
Novembrium
in basilica beati
Petri apostoli residente
venerabili
viro papa
Symmacho
una cum venerabilibus viris Laurentio,
Maximo, episcopis residentibus etiam
Petro, Laurentio, Aemiliano, Tigridio, Felice,
Basiano, Cresconio, Pacatiano,
Benigno,
Rufentio,
Innocentio, Iohanne,
Maximo, Stephano, Iohanne,
Sereno, Eulalio, Proculeiano, Fortunato,
Laurentio,
Eustachio,
Martiano,
Iucundo,
Candido,
Fortunato,
Felice, <P9629, f.
160vb>
Eutichio, Helpidio,
Aprile, Innocentio, Mercurio,
Hilaro, Fortunato,
Concordio,
Asello, Innocentio, Stephano,
Gerontio,
Pascasio,
Vitale, Memore, Severino,
Hilaro, Venerioso, Innocentio, Casto,
Colonico,
Siluno, Maximiliano, Arestone,
Severino, Propinquo,
<N442,
f. 190vb> Martyrio,
Valentino,
Sebastiano,
Romano, Vindemio, Dulcivo,
Victore, Urso, Mercurio, Asello, Servodei,
Adeodato,
Asterio,
Martiniano,
Felice, Eusebio, Augusto,
Proiectitio, Chrysogono, Venantio,
Rustico, Sallustio, Probo,
Amando, Basilio et
Florentio, Proiectitio, Martino,
Epiphanio, Anastasio,
Habundantio, Vicomalo, Paulino,
Iuliano,
Marcello,
Agathone,
Benedicto, Crescentiano, Paschasio Iuliano, Adeodato,
Iohanne,
Timotheo,
Laurentio,
<P9629,
f. 161ra> Hilaro,
Adeodato, Litorio
et Chrysogono, Marco, Stephano,
Tinulo vel Maximino, Venanto, Petro,
Fortunato,
presbyteris
Petro, Chrysogono, adstantibus quoque
diaconibus
Anastasio,
Hormisda,
Iohanne et Agapito
Symmachus episcopus
ecclesiae
catholicae
urbis Romae dixit:
Bene quidem
fraternitas
vestra ecclesiasticis legibus
obsecuta
sub divini timore
iudicii,
quae erant statuenda, definivit
et ad iustitiae
cumulum perduxit, dum
sufficienter
universa
complectitur,
nec adiectione indiget
plenitudo,
maxime de clericis,
quos amor dominationis invasit
et iugum disciplinae ecclesiasticae fecit
respuere,
quos propterea schisma
fecisse apud vos
constitit,
quibus misericordiam tamen,
quam deus mandat
universis
impendi,
sicut oportuit
non negastis, si
duritia cordis eorum
non sibi acquirat
poenam, dum contempnit
oblata remedia, quorum
excessus ad enarrandum
difficile
est. Unum tamen,
quod occurrit, venerando
ordini <V630, f.
267vb>
vestro intimare non
differo.
Dixerunt
inter alias scripturas quendam illustris
memoriae
Basilium
quasi pro ecclesiasticae amore
substantiae
conscripsisse,
in qua nullus
Romanae ecclesiae nec
interfuit,
nec subscripsit antistes,
per quem potuisset
sortiri legitimam firmitatem. Ne
ergo inde
disputem,
unde potest vestrum
iudicare
concilium,
requiratur
et referatur in
medium, ut lectione
agnoscatis
cuius modi possit
habere substantiam. Sancta
synodus respondit: Deferatur
in medium, ut, cuius
modi sit possit
agnosci,
et dum diceret,
Hormisda diaconus
recitavit:
EXEMPLAR SCRIPTURAE
II Cum
in unum apud
beatum Petrum apostolum
resedisset, sublimis
et eminentissimus vir
praefectus
praetorio atque
patricius
agens etiam vices
praecellentissimi
regis Odocaris, Basilius
dixit: Quamquam studii
nostri et religionis
intersit,
ut in episcopatus electione
concordia
principaliter
servetur
ecclesiae
nec pro occasione
seditionis
status civilitatis vocetur
in dubium, tamen
<P9629,
f. 161rb> <N442, f.
191ra>
admonitione beatissimi
viri papae nostri
Simplicii,
quam ante oculos
semper habere debemus,
hoc nobis meministis
sub obtestatione fuisse
mandatum,
ut praeter illum
strepitum
et venerabilis ecclesiae
detrimentum,
si eum de
hac luce transire
contigerit, non
sine nostra consultatione cuiuslibet
celebraretur electio.
Et cum
legeret,
Cresconius
episcopus
Tudertinae civitatis
ecclesiae
surgens e consessu
dixit: Hic perpendat
sancta synodus, ut
praetermissas personas
religiosas,
quibus maxime cura
est, de tanto
pontifice
in suam redigerent
potestatem.
Quod contra canones
esse manifestum est.
Item Hormisda
diaconus
legit: ne quicquam
confusionis
atque dispendii venerabilis ecclesia
sustineret,
miramur praetermissis nobis
quicquam
fuisse testatum cum
sacerdote
nostro superstite nihil
debuisset
assumere.
Quare, si amplitudini vestrae
vel sanctitati placet,
incolumia omnia,
quae ad futuri
antistitis electionem respiciunt, religiosa
honoratione servemus
hanc legem specialiter praeferentes, quam
nobis heredibusque nostris
christianae
mentis devotione sancimus:
Ne umquam praedium seu
rusticum
sive urbanum vel
ornamenta
aut ministeria ecclcsiarum, quae
nunc sunt vel
quae ex quibuslibet titulis
ad ecclesiarum iura
pervenerint,
ab eo, qui
nunc antistes sub
electione
communi fuerit ordinandus, et
illis, qui futuris
saeculis
sequentur,
quocumque
titulo atque commento
alienare
voluerit,
inefficax
atque irritum iudicetur,
sitque facienti vel consentienti accipientique anathema.
Maximus episcopus
Bledanae <V630, f.
268rb>
ecclesiae
dixit: Modo sancta
synodus dignetur edicere,
licuit laico homini
anathema
in ordine ecclesiastico dictare, aut si
potuit laicus sacerdoti
anathema
dicere et contra
canones,
quod non ei
competebat,
constituere?
Dicite, vobis quid
videtur de me?
Licuit laico legem
dare?
Sancta synodus
dixit: Non licuit.
Et adiecit: Lege
sequentia.
Hormisda diaconus
legit: Et is,
qui praedium rusticum
vel urbanum iuris
ecclesiastici fuerit
consecutus,
noverit se nulla legis praescriptione munitum, sed
sive is, qui
alienaverit,
sive qui <P9629, f.
161va>
eum sequentur, voluntate
contraria
praedium huiusmodi
alienatum
revocare
temptaverit,
id cum fructibus
restituat,
qui illud fuerit
consecutus.
Et cum
legeret Stephanus episcopus
Venusiae ecclesiae
surgens e consessu dixit:
Perlegatur.
Hormisda diaconus
legit: Qua etiam
poena placuit
accipientis heredes
proheredesque
respicere,
in qua re
cuilibet
clericorum
contradicendi
libera sit facultas.
Iniquum est
enim et sacrilegii instar,
ut quae vel
pro salute vel requie
animarum
suarum unusquisque venerabili
ecclesiae
pauperum
causa contulerit aut
certe reliquerit, ab
his, quos maxime
servari convenerat
in alienitatem
transferatur. Plane
quaecumque in
gemmis vel auro
atque argento, necnon
et vestibus minus
apta usibus vel
<N442,
f. 191rb> ornatui
videbuntur
ecclesiae,
quae servari ac
diu manere non
possunt,
sub iusta aestimatione vendantur,
et erogationi religiosae
proficiat.
Cumque lecta
fuissent, Laurentius
Mediolanensis
ecclesiae
episcopus dixit:
Ista scriptura nullum
Romanae civitatis potuit
obligare
pontificem,
quia non
licuit laico
statuendi
in ecclesia praeter
papam Romanum habere
aliquam potestatem, cui subsequendi manet
necessitas,
non auctoritas imperandi,
maxime cum nec
papa Romanus subscripserit, nec
alicuius
secundum
canones metropolitani legatur
assensus.
Petrus episcopus Ravennatis
ecclesiae
dixit: Scriptura, quae
in nostra congregatione vulgata
est, nullis eam
viribus sustineri manifestum
est, quia nec
canonibus
convenit
et a laica
nunc concepta
persona videtur, maxime
quia in ea
nullus praesul sedis
apostolicae
interfuisse
vel propria subscriptione firmasse
monstratur.
Eulalius episcopus
Syracusanae ecclesiae
dixit: Scriptura, quae
in sacerdotali concilio
est
recitata, evidentissimis documentis
constat
invalida. Primum
quod contra patrum
regulas a laicis
quamvis religiosis, quibus
nulla de ecclesiasticis facultatibus aliquid
disponendi
legitur umquam attributa
facultas,
facta videtur, deinde
quod <V630, f.
268rb>
nullius praesulis
apostolicae
sedis subscriptione firmata
docetur.
Quod si cuiuslibet
provinciae
sacerdotis
intra suos <P9629, f.
161vb>
terminos
concilio
habito, quicquid
sine metropolitani sui
antistitis
vel auctoritate testatum fuerit,
irritum esse debere
patres sancti sanxerunt,
quanto magis quod
in apostolica sede
non exsistente praesule,
qui praerogativum beati meriti apostoli
Petri per universum orbem
primatum
obtinens
sacerdotii
statutis
synodalibus
consuevit
tribuere
firmitatem
a laicis, licet
consentientibus
aliquantis
episcopis,
qui tamen pontifici,
a quo consecrari
probantur,
praeiudicium inferre
non potuerunt, praesumptum fuisse
cognoscitur,
viribus carere non
dubium est, nec
posse inter ecclesiastica ullo
modo statuta censeri.
III Sancta
synodus dixit: Licet
secundum
prosecutionem venerabilium fratrum
nostrorum
Laurentii,
Petri, Eulalii, Cresconii, Maximi
vel Stephani nec
apud nos incertum
habetur hanc ipsam
scripturam
nullius esse momenti, quam etiam,
si aliqua possit
subsistere
ratione,
modis omnibus in synodali
conventu
provida beatitudinis vestrae
sententia
enervari
conveniebat
et in irritum deduci,
ne in exemplum
remaneret
praesumendi
quibuslibet
laicis, quamvis religiosis vel
potentibus
in quacumque civitate,
quolibet
modo aliquid decernere
de ecclesiasticis facultatibus, quarum
solis sacerdotibus disponendi
indiscusse
a deo cura
<N442,
f. 191va> commissa
docetur.
Symmachus episcopus
dixit: Modo quia
deus praesentiam vestram
votivam mihi sub
qualibet
occasione concessit,
volo, si placet,
rem fieri firmam,
quam credo ecclesiasticis facultatibus convenire,
ut agnoscant omnes,
quos in me
vanus furor excitavit,
nihil me magis
studere,
quam, ut salvum
esse possit, quod
mihi est a
deo sub dispensatione commissum,
sed etiam
quibuslibet
successoribus
deum timentibus
gratum esse debeat
et ad ecclesiastici custodiam
patrimonii
pertinere.
Sancta synodus
dixit: Scimus provisionem vestram
necessariis
studere,
et ideo in
vestra est potestate
sequenda
disponere.
Symmachus episcopus
ecclesiae
catholicae
urbis Romae dixit:
Magna quidem venerando
et sacerdotali debetur
cultura proposito, cui
<P9629,
f. 162ra> imminet
de studio, quae
recta sunt, non
de necessitate disponere.
Sed quoniam in
aliquibus
aliena postulantibus vitiorum
mater avaritia repudiatis
honestatis
repagulis
totum putat expedire,
quod licet,
et ita, dum
praedae inhiat, patientia
supernae
pietatis abutitur
exspectantibus
correctionem
caelo moderante iudiciis
se existimant
non teneri,
cum clarum
sit, quod
apud certos in
occasionem rapiendi
procedat
divinae mora sententiae. Sed
nobis, quos pastoralis
cura et ecclesiastica adstringit
pro dispensatione certa ratio
reddenda
<V630,
f. 268va>
substantiae opus
est, ut sollicitudinem nostram
non solum ad praesentia, sed
etiam ad secutura saecula
porrigamus,
ne ad animae
nostrae detrimenta contingat, si hi,
qui possunt statutis debere
innocentiam praesumentis de
libertate
deliquerint, cum
religiosa
possint et nos et
successores
nostri potestate fulciri, legibus
ecclesiasticis
servientes.
IIII His
ergo perpensis mansuro cum
dei nostri consideratione decreto sancimus,
ut nulli apostolicae sedis
praesuli
a praesenti die,
donec disponente domino
catholicae
fidei manserit doctrina
salutaris, liceat
praedium rusticum,
quanticumque
fuerit vel
magnitudinis
vel exiguitatis, sub
perpetua
alienatione
vel commutatione ad
cuiuslibet
iura transferre nec cuiusquam
excusentur
necessitatis
obtentu, quippe
cum non sit
personale
quod loquimur, nec
aliquis clericorum
vel laicorum sub
hac occasione
accepta tueatur, sed
nec in usumfructus rura
aliquibus
dari liceat,
nec data retineri praeter
clericos
et captivos atque
peregrinos,
ne malae tractationis ministretur occasio,
cum liberalitati illi
alia itinera reserventur.
V Sane
tantum domus quibuslibet urbibus
constitutae,
quarum statum necesse
est expensa non
modica sustentari acceptis,
si offerri contigerit, sub
iusta existimatione reditibus
et divini timore
iudicii commodentur.
<N442, f.
191vb>
VI Pari
etiam ecclesiarum per
omnes Romanae civitatis
titulos,
qui sunt presbyteri
<P9629,
f. 162rb> vel
quicumque
fuerint, adstringi
volumus lege custodes,
quia nefas
dictum est obligatione, qua se per
caritatem
Christi connectit summus
pontifex,
ea hominem secundi in
ecclesia
ordinis non teneri.
Quicumque
tamen oblitus dei
et decreti huius
immemor,
cuius Romanae civitatis sacerdotes
volumus religiosis nexibus
devinciri,
in constitutum praesens
committens
quicquam de
iure titulorum vel
ecclesia
superius
praefata quilibet modo
praeter aurum, argentum
vel gemmas, vestes
quoque, si sunt
vel si acccesserunt aliqua mobilia
ad ornamenta divina
minime pertinentia perpetuo
iure exceptis dumtaxat
sub praefata condicione
domibus, alienare
temptaverit
donator,
alienator
ac venditor honoris
sui amissione multetur.
VII Praeterea qui
petierit
aut acceperit vel
qui presbyterorum aut
diaconorum
seu defensorum danti
subscripserit,
quo iratus
deus animas percutit
anathemate,
feriatur
sitque accipienti vel subscribenti de personis
superius
compraehensis,
id est, quas
anathemate
feriri censuimus, instituta
poena contubernium servata,
<V630,
f. 268vb> quam
praemisimus
in alienatore vindicta,
nisi forte et
alienator
sibi, dum repetit,
et qui acceperit celeri
restitutione
prospexerit.
VIII Quod
si minore ammae
suae cura quisquam
remedium
oblatum forte neglexerit, supra
ea poenarum
genera, quae superius
tenentur
adscripta contra
fas, si quod
conceptum
fuerit documentum, universis
viribus,
quamvis ab initio
nullas habuerit, effetetur. Sed
etiam liceat
quibuscumque
ecclesiasticis
personis
vocem contradictionis offerre
et ecclesiastica auctoritate fulciri,
ita ut cum
fructibus possit
aliena reposcere, nec
aliquo se
ante tribunal Christi
obstaculo
muniat, qui a
religiosis
animabus
ad substantiam pauperum
derelicta
contra fas sine
aliqua pietatis consideratione dispergit.
Huius autem constituti legem vel in
apostolica tantum
volumus sede servari,
universis
ecclesiis <P9629, f.
162va>
per provincias secundum animarum
considerationem,
quam proposito
religionis
convenire
rectores
earum viderint more servatum.
Et subscripserunt: Caelius
Symmachus
episcopus ecclesiae
Romanae huic constituto a
nobis facto subscripsi. Caelius
Laurentius
episcopus
sanctae Mediolanensis ecclesiae
huic constituto a
venerabili
papa Symmacho facto
subscripsi.
Petrus episcopus catholicae Ravennatis
ecclesiae
huic constituto a
venerabili
papa Symmacho facto
subscripsi.
Eulalius
episcopus
sanctae Syracusanae
ecclesiae huic
constituto
a venerabili papa
Symmacho
facto subscripsi. Felix
Teranensis, Cresconius Tudertinus, Aemilianus Velcellensis, Nocundus Augustinus, Tigridius Taurinatis, Vitalis
Fundanus,
Bassus Mutinensis, Pacatianus <N442, f.
192ra>
Coaniliensis,
Maximus Bleranus, Arturius Terraconensis, Rufentius
Ignatinus,
Basilius
Tullentinus,
Martinianus
Ostensis,
Benignus
Atquevivensis,
Fortunatus Vessanensis, Severinus Tondarinensis,
Iohannis Spolitinus, Stephanus
Venusinus, Romulus
Penestrinus,
Probus Carmelanensis, Vindemius
Anteatinus
Candidus
Tiburtinus,
Fortunatus
Fulgenatis,
Vindemius
Antiatinus,
Fortunatus
Fulgenatis,
Proculeianus Sepinatis, Fortunatus
Abagninus,
Phacasius Vulturniensis, Martianus
Ecaniensis,
Maximianus
Perusinus, Grisogonus Abbinensis, Euticius
Tranensis,
Laurentius
Vobianensis,
Marcus Saminus, Aprilis
Nucerinus,
Memor Canusinus, Innocentius Forosiperniensis,
Florensis Plestinensis, Felix
Neplessinus, Concordius
Mesenatis,
Amandus Potentanus, Asellus
Populimensis, Colonius Forocludiensis, Helphidius Voloterninus, <P9629, f.
162vb>
<V630,
f. 269ra> Proiectus
Forinovi,
Veneriosus Pellensis,
Bonifacius
Forofloniensis, Sebastianus Siranus,
Rusticus
Bursentinus,
Venantius
Sinogaliensis, Victor
Dunensis,
Innocentius
Tifernatius Tiberinorum, Silvinus Veliterninus, Iustus
Signiensis,
Areston Ostensis, Augustus Luparitanus, Felix Nepensinus
pro Urso,
Asterius
Aquinatis,
Propinquus Trebiatis, Eusebius
Fanestris, Romanus
Nomentanus.
P9629, f.
162vb; V630, f.
269ra; N442, f.
192ra
Zuletzt
geändert am 10.7.2005
|