[Home]
[Überblick]
[Text]
[Teil I]
[Teil II]
[Teil III]
[Übersetzungen]
[Capitula Angilramni]
[Collectio Danieliana]
[Lizenz]
[Kontakt]
[Links]
[Impressum]
[Inhalt]

Projekt Pseudoisidor

Pseudoisidor

Capitula Angilramni

Collectio Danieliana

Pseudoisidor Teil I

Pseudoisidor Teil II

Pseudoisidor Teil III

Papst Iohannes II. an Bischof Valerius

Inhaltsverzeichnis

Bischof Amator an Papst Silverius

 

Die Auflösung der Handschriftensiglen und Hinweise zur Edition finden Sie hier.

 

Papst Agapitus an Bischof Antemius von Konstantinopel

P9629,  f.  189va;  V630,  f.  278va;  N442,  f.  213va

INCIPIT[1]  EPISTOLA  AGAPITI  PAPAE  ANTEMIO  CONSTANTINOPOLITANO[2]  EPISCOPO  DIRECTA[3]  DE  DUABUS  NATURIS  IN  UNO  CHRISTO.

Agapitus[4]  episcopus  Anthemio  episcopo  salutem.

Multo  gaudio  essem  repletus,  si  te  talem  circa  ecclesiae  pacem  et  gloriosissimi  imperatoris  atque  populi  doctrinam[5]  repperissem,  qualem  te  in  primordio  esse  audivi.  Sed  nunc[6],  quia  didicimus  a[7]  reverentissimis[8]  fratribus  te  contra  statuta  patrum  imperatorem  et  reliquos  populos  docere  ita,  ut  negata  humanae  carnis  atque  animae  veritate  tantum  dominum  nostrum  Iesum  Christum  unius  assereres[9]  esse  naturae,  tamquam  verbi[10]  deitas  ipsa  se  in  carnem  animamque  verterit[11],  tamquam  concipi[12],  nasci,  nutriri[13]  et  crescere,  crucifigi  ac  mori,  sepe<P9629,  f.  189vb>liri  ac  resurgere  et  ascendere  in  caelum,  sedere  ad  dexteram  patris,  venire  ad  iudicandos  vivos  et  mortuos,  divinae  tantum  voluntatis  fuerit,  quae  nihil  horum  in  se  sine  carnis  recipit  veritate,  quam[14]  natura  unita  naturae  patris  natura  est  spiritus  sancti  simulque  impassibilis[15]  simulque  incommutabilis  sempiternae  trinitatis  indivisa  unitas  et  unius  voluntatis  aequalitas.  Unde  si  aliquis  malae  voluntatis  homo  aut  infidelis  quisque  desciscit[16],  ne  convincatur  deitatem  passibilem  sentire  atque  mortalem  et  tamen  verbi  incarnati,  id  est  verbi  et  carnis,  unam  ausus  fuerit  pronuntiare  naturam,  manifeste  in  apertam  et  deo  odibilem  transit  insaniam,  qui  mediatorem  <N442,  f.  213vb>  dei  et  hominum  hominem  Iesum[17]  Christum  simulatorie  credit  omnia  egisse,  nec  verum[18]  in  ipso  corpus,  sed  fantasma  ei  corporis  speciem  oculis  apparuisse  cernentium.  Quae  impietatis  mendacia,  quoniam  olim  fides  catholica  detestatur,  et  aliorum[19]  assertionum  sacrilegia[20]  in[21]  cordibus  per  totum  mundum  beatorum  patrum  dudum  sunt  damnata  sententiis,  non  dubium[22],  <V630,  f.  278vb>  eam  nos  fidem  praedicare  atque  defendere,  quam  sancti  apostoli  docuerunt  et  hactenus  eorum  suorumque  successorum  sequens  sancta  haec  Romana  et  apostolica  ecclesia  doctrinam  tenuit  ac  tenet,  docuit  et  docet..  Si  quidam[23]  enim  ita  sunt  obcaecati  et  a  lumine  veritatis  alieni,  ut  verbi  dei  a  tempore  incarnationis  denegent  veritatem,  ostendant,  in  quo  sibi  christianum  nomen  usurpent  et  cum  evangelio  veritatis  aequa  ratione  concordent,  si  per  virginis  partum  aut  caro  sine  deitate  aut  deitas  est  orta  sine  carne.  Sicut  enim  negari[24]  non  potest  evangelista  dicente,  quod  verbum  caro  factum  est  et  habitavit[25]  in  nobis,  ita  negari  non  potest  beato  apostolo[26]  Paulo  praedicante,  quod  dominus[27]  erat  in  Christo  mundum  reconcilians  sibi.  Quae  autem  reconciliatio  esse  posset,  qua[28]  humano  generi  repropiciaretur  deus,  si  hominis[29]  causam  mediator  dei  hominumque  non  susciperet?  Qua  vero  ratione  <P9629,  f.  190ra>  veritatem  mediatoris  implet[30],  nisi  qui[31]  in  forma  dei  aequalis  est  patri,  in  forma  servi  particeps  esset  et  nostri,  ut  mortis  vinculum  unius  praevaricatione  contractum  unius  morte,  qui  solus  morti  nihil  debuit,  solveretur?  Effusio  enim  iusti  sanguinis  Christi  tam  fuit  dives  ad  pretium,  ut  si  universitas  captivorum[32]  in  redemptorem  suum  crederet,  nullo[33]  [34]  diaboli  vinculo[35]  retineret[36],  quoniam,  sicut  apostolus  ait:  Ubi  abundavit  peccatum,  superabundavit  et  gratia.  Et  cum  sub  peccati  praeiudicio  nati  potestatem  acceperint[37]  ad  iustitiam  renascendi,  validius  factum[38]  est  donum  libertatis  quam  debitum  servitutis.  Quam  itaque[39]  sibi  in  huius  sacramenti  praesidio  spem  relinquunt[40],  qui  in  salvatore  nostro  negant  humani  corporis  veritatem?  Dicant,  quo  sacrificio  reconciliati,  dicant,  quo  sanguine  sunt  redempti?  Quis[41]  est,  ut  apostolus  ait,  qui  tradidit  semetipsum  pro  nobis  oblationem  et  hostiam  deo  in  odorem  suavitatis?  Aut  quod  umquam  sacrificium  sacratius  fuit  quam,  quod  verus  et  aeternus  pontifex  altari  crucis  per  immolationem  suae  carnis  inposuit?  In  conspectu  domini  pretiosa[42]  iustorum  mors[43]  fuit,  nullius  tamen  insontis  occisio  redemptio  fuit  mundi..  Acceperunt  iusti,  non  dederunt  coronas.  De  fortitudine[44]  fidelium  exempla  nata  sunt  patientiae,  non  dona  iustitiae.  Singulares  quippe  in  singulis  mortes  fuerunt,  nec  alterius  quisquam  debitum  suo  fine  <N442,  f.  214ra>  persolvit,  cum  filius  hominis,  unus  solus  dominus  noster  Iesus  Christus,  qui[45]  vere  erat  agnus  inmaculatus,  exstiterit,  in  quo  omnes  crucifixi,  omnes  mortui[46],  omnes  sepulti,  omnes  sunt  etiam  suscitati,  de  quibus  ipse  dicebat:  Cum  exaltatus  fuero  a  terra,  omnia[47]  traham  ad  meipsum.  Fides  enim[48]  iustificans[49]  impios  et  creans  iustos  ad  humanitatis  retracta  participium,  in  illo  <P9629,  f.  190rb>  acquirit  salutem,  in[50]  quo  solus  homo  se[51]  invenit  innocentem,  liberum  habens[52]  per  gratiam  dei  de  eius  potentia  gloriari,  qui  contra  hostem  humani  generis  <V630,  f.  279ra>  in  carnis  nostrae  humilitate  congressus  his  victoriam  suam  tribuit,  in  quorum  corpore  triumphavit.  Licet  ergo  in  uno  domino[53]  Iesu  Christo  vero  dei  atque  hominis  filio  verbi  et  carnis  una  persona  sit,  quae  inseparabiliter  atque  indivise  communes  habeat[54]  actiones,  intellegendae  tamen[55]  sunt[56]  ipsorum  operum  qualitates,  et  sic  verae  fidei  contemplatione  cernendum  est,  ad  quae  provehatur  humilitas  carnis,  et  ad  que  inclinetur  altitudo  deitatis;  quid  sit,  quod  caro  sine  verbo  non  agit[57],  et  quid  sit,  quod  verbum  sine  carne  non  efficit.  Sine  verbi  enim  potentia  nec  conciperet  virgo  nec  pareret,  et  sine  veritate  carnis  obvoluta[58]  pannis  infantia  non  iaceret.  Sine  verbi[59]  potentia  non  adorarent  magi  puerum  stella  indice  declaratum,  sine  veritate  carnis  non  iuberetur  transferri  in  Aegyptum  puer  et  ab  Herodis  persecutione  subduci.  Sine  verbi  potentia  non  diceret  vox  patris  missa  de  celo:  Hic  est  filius  meus  dilectus,  in  quo  mihi  bene  complacui,  ipsum  audite.  Et  sine  veritate  carnis  non  protestaretur  Iohannes:  Ecce  agnus  dei,  ecce,  qui  tollit  peccata  mundi.  Sine  verbi  potentia  non  fieret  redintegratio  debilium  et  vivificatio  mortuorum.  Et  sine  veritate  carnis  nec  cibus[60]  ieiuno  nec  somnus[61]  esset  necessarius  fatigato.  Postremo  sine  verbi  potentia  non  se  dominus  patri  profiteretur[62]  aequalem.  Et  sine  veritate  carnis  non[63]  diceret  patrem  se  esse  maiorem,  cum  catholica  fides  utrumque[64]  suscipiat,  utrumque  defendat,  que  secundum  confessionem  beati  apostoli  Petri  unum[65]  Christum  dei  vivi  filium  et  hominem  credit[66]  et  verbum.  Christus  vero  deus  noster  ita  inter  deum  et  homines[67]  mediator  apparuit[68],  <P9629,  f.  190va>  ut  in  unitate  personae  copulans  utramque  naturam  et  solita  sublimaret[69]  insolitis  et  insolita  solitis  temperaret.  Quid  igitur?  Cum  Christus  sit[70]  deus  et  homo,  loquitur  homo  et  calumniaris  deo?  Ille  in  se  naturam  commendat  humanam[71],  in  illo  audes  deformare  divinam?  Gemina  est  ergo  substantia  Christi,  divina  scilicet,  qua[72]  aequalis[73]  est  patri,  humana[74]  vero,  qua  minor[75]  est  patre,  utrumque  autem  simul  non  duo,  sed  unus  est  Christus,  ne  sit  quaternitas,  non[76]  trinitas  deus.  Sicut  enim  unus  est  homo  in  anima  rationali  et  caro[77],  sic  unus  est  Christus  deus  et  homo,  ac  per  hoc  Christus  deus  anima  rationabilis[78]  et  caro.  Christum[79]  in  his  omnibus,  Christum  in[80]  singulis  confitemur.

Deus  te  convertat  <N442,  f.  214rb>  in  bonum,  frater,  et  rectam[81]  fidei  normam  te  in  omnibus  tenere  et  docere  concedat.  Amen[82].

Data  Kal.  Mai.  Iustiniano  IIII  et  Deodato  vv.  cc.  conss.  EXPLICIT[83].

P9629,  f.  190va;  V630,  f.  279ra;  N442,  f.  214rb



[1]  INCIPIT]  CLXXIII  INCIPIT  N442;  INCIPIT]  INCIPIT  DECRETA  P9629

[2]  CONSTANTINO  P9629

[3]  DIRECTA  korr.  aus  DIRECTE  P9629

[4]  AGAPITUS  korr.  aus  AGAPIUS  V630

[5]  doctrina  korr.  aus  doctrinam  N442

[6]  nunc  korr.  aus  hunc  P9629

[7]  a  korr.  aus  ac  V630

[8]  reverentissimis  korr.  aus  reverentissimus  N442

[9]  assereres  korr.  aus  asseres  P9629;  N442;  asseras  V630

[10]  verbi  korr.  aus  verba  P9629

[11]  vertit  P9629;  verterit]  verterit  et  V630

[12]  concipi]  concipi  ac  V630;  N442

[13]  nutrire  V630

[14]  Quam, interlinear  vel  quia  P9629;  Quo  korr.  aus  Quam  V630;  Quam  N442

[15]  passibilis  N442

[16]  discessit  V630;  desiscit  N442

[17]  Iesum  Christum]  christum  iesum  V630

[18]  verum  in  ipso  korr.  aus  verum  N442

[19]  talium  korr.  aus  aliorum  V630

[20]  sacrilegia  korr.  aus  sacrilegea  V630

[21]  in  cordibus]  concordibus  N442

[22]  dubium]  dubium  est  V630;  N442

[23]  quidem  V630

[24]  negare  P9629;  negari  korr.  aus  negare  V630

[25]  habitabit  V630

[26]  apostolo  paulo  korr.  aus  apostolo  P9629

[27]  deus  V630;  N442

[28]  quia  P9629

[29]  hominis  korr.  aus  omnis  V630

[30]  impleret  korr.  aus  implet  P9629

[31]  quia  N442

[32]  captivorum  korr.  aus  captivorem  P9629

[33]  nullum  korr.  aus  nullo  P9629;  nullum  N442

[34]  nullo  diaboli  vinculo]  nullum  diaboli  vinculum  V630

[35]  vinculo  korr.  aus  vincula  P9629;  vincula  N442

[36]  retineret  korr.  aus  retinerent  V630;  retinerent  N442

[37]  acceperint  korr.  aus  acceperunt  P9629

[38]  factus  P9629;  factum  korr.  aus  factus  V630

[39]  utique  P9629

[40]  relinquunt  korr.  aus  relinqunt  P9629

[41]  qui  P9629

[42]  pretiosa  iustorum]  pretium  salvatorum  N442

[43]  mors  korr.  aus  meas  V630

[44]  fortitudine  korr.  aus  fortitudi  P9629

[45]  qui  vere  korr.  aus  quive  P9629

[46]  mortui  korr.  aus  morti  P9629

[47]  omnia  korr.  aus  omni  P9629

[48]  etenim  V630;  N442

[49]  iustificans  korr.  aus  iustificas  P9629

[50]  ut  P9629;  in  korr.  aus  ut  V630

[51]  si  P9629

[52]  habent  P9629

[53]  domino]  domino  nostro  V630

[54]  habeat  actiones  fehlt  V630

[55]  tamen  sunt  korr.  aus  tamen  V630

[56]  sunt  fehlt  P9629

[57]  agit  korr.  aus  ait  V630

[58]  obvoluta  korr.  aus  abvoluta  V630

[59]  verbi  potentia  korr.  aus  verbi  P9629;  verbi  potentia]  potentia  verbi  korr.  aus  verbi  V630

[60]  cibus]  cibus  in  P9629

[61]  somnus  korr.  aus  somitus  P9629

[62]  profitetur  P9629;  V630

[63]  non]  non  idem  V630;  N442

[64]  utrumque  suscipiat  fehlt  N442

[65]  unu  P9629

[66]  credidit  V630

[67]  hominem  V630

[68]  apparuerit  V630

[69]  sublimaret  insolitis  et  insolita  solitis  temperaret  korr.  aus  sublimaret  N442

[70]  sit  deus  korr.  aus  sit  N442

[71]  humanitatis  P9629;  humanam]  humanam  tu  N442

[72]  qua  korr.  aus  quo  P9629

[73]  ęqualis  korr.  aus  qualis  P9629

[74]  humana  vero  qua  minor  est  patre  utrumque  autem  simul  fehlt  P9629

[75]  minor  est  patre]  maior  est  pater  N442

[76]  non  trinitas  fehlt  V630

[77]  carne  korr.  aus  caro  V630

[78]  rationalis  V630;  N442

[79]  christus  P9629;  Christum  korr.  aus  Christus  V630

[80]  in  fehlt  P9629

[81]  rectae  V630;  N442

[82]  Amen  fehlt  N442

[83]  EXPLICIT  fehlt  N442

© 2005 Karl-Georg Schon
Dieser Text ist urheberrechtlich geschützt. Er steht unter der GNU Free Documentation License.
Demnach dürfen Sie ihn frei weiter verbreiten und bearbeiten, vorausgesetzt Sie nennen den Namen des ursprünglichen Autors und Sie geben auch anderen das Recht den von Ihnen bearbeiteten oder verbreiteten Text unter den gleichen Bedingungen weiter zu verbreiten. Im einzelnen finden Sie Bestimmungen der GNU Free Documentation License unter dem Menüpunkt Lizenz.

Zuletzt geändert am 24.7.2005