Die Auflösung der Handschriftensiglen und Hinweise zur Edition finden Sie hier.

Papst Vigilius an Bischof Euterus

P9629, f. 191ra; V630, f. 279va; N442, f. 214vb; W411, f. 305r; V1341, f. 182va

INCIPIT¹ EPISTOLA DECRETALIS² VIGILII PAPAE AD EUTERUM³ EPISCOPUM⁴.

<P9629, f. 191rb> I De Priscillianistis, qui ab⁵ esu carnium se subtrahunt⁶.

II De trina mersione.

III De his, qui ab Arrianis iterum baptizantur.

IIII De ecclesiarum restauratione in fabricis vel dedicatione, quid sit observandum.

V De paschae⁷ festivitate et precum ordine⁸ ac⁹ missarum sollemnitate¹⁰.

VI Quod in nomine trinitatis debeat¹¹ baptizari¹².

VII¹³ Quod beati apostoli Petri Romanae scilicet ecclesiae sedes sacerdotalis mater sit dignitatis atque ecclesiasticae magistra¹⁴ rationis.

<V630, f. 279vb> Dilectissimo fratri Eutero¹⁵ Vigilius.

Directas ad nos tuae ca<V1341, f. 182vb>ritatis epistolas¹⁶ plenas catholicae inquisitionis¹⁷ sollicitudine¹⁸ gratanter accepimus¹⁹ benedicentes dei²⁰ nostri clementiam, quia tales²¹ extremis mundi partibus dignatur suis ovibus providere pastores, per quos et pascuis valeant salutaribus²² abundare et ab iniqui lupi rapacitate servari²³, ut insidias nequeant²⁴ eius subreptionis²⁵ incurrere²⁶. Unde certum est, quia promissae vos <N442, f. 215ra> beatitudinis gratia²⁷ subsequatur, quando a vobis caelestium perfectio doctrinarum tam votiva²⁸ suscitatione²⁹ perquiritur. Scriptum est enim: Beati³⁰, qui perscrutantur testimonia eius, in toto corde exquirunt eum. Hoc³¹ igitur, frater³² carissime, praepositum³³ tuae consultationis³⁴ tota mente tractantes de te quoque provenire confidimus³⁵, qui regulam catholicae fidei³⁶ hisdem³⁷ studes³⁸ tenere vestigiis, quibus eam³⁹ in apostolica sede cognoscis⁴⁰ esse fundatam. Et quamvis sonus eorum toto orbe diffusus et usque ad fines orbis terrae verba⁴¹ eorum distensa dilectionis tuae corda Christo probaverunt⁴² esse fidelia, tamen si quid ex his in⁴³ ecclesia, quae tuae⁴⁴ gubernationi deo auxiliante commissa⁴⁵ est, necdum <W411, f. 305v> plena⁴⁶ luce claruerit⁴⁷, ad eundem fontem, de quo illa⁴⁸ salutaris⁴⁹ manarat⁵⁰ lympha, recurritis, id⁵¹ est, quod debita⁵² caritate⁵³ sumus amplexi, quia fiducialiter de his, unde apud eos observantiam esse dixistis ambiguam, nostra⁵⁴ voluistis responsione firmari. Quapropter^{55 56} dilectionem tuam in domino salutantes de singulis, quid⁵⁷ iuxta⁵⁸ catholicam disciplinam teneat apostolicae sedis auctoritas, subiectis aliquibus etiam sanctorum⁵⁹ capitulis regularum⁶⁰, te⁶¹ credidimus⁶² instruendum.

Ac⁶³ primum de⁶⁴ his, quos⁶⁵ Priscillianae heresis indicasti vitiis inquinari sancto⁶⁶ et convenienti religioni⁶⁷ catholicae⁶⁸ eos detestatione iudicas arguendos, qui ita se sub abstinentiae⁶⁹ simulatae praetextu ab escis videntur⁷⁰ carnium submovere, ut hoc exsecrationis⁷¹ potius <P9629, f. 191va> animo quam devotionis⁷² probentur efficere. In qua re, quia nefandissimis Manichaeis esse consimiles approbantur, iuste⁷³ patrum venerabilium constitutis ab⁷⁴ hac superstitione⁷⁵ sub anathematis⁷⁶ sunt interminatione prohibiti⁷⁷, quando aliquid ciborum contagione carnium credunt⁷⁸ esse pollutum, quia his omnibus, quae⁷⁹ ad humanum victum misericordia⁸⁰ divina⁸¹ concessit, nihil a⁸² catholicis esse iudicatur immundum⁸³. Sic enim Titum doctor⁸⁴ gentium Paulus monet apostolus dicens: Omnia munda mundis, coinquinatis⁸⁵ autem⁸⁶ et infidelibus nihil est mundum, sed polluta sunt eorum et mens et conscientia⁸⁷, deum confitentur⁸⁸ se nosse, factis autem⁸⁹ negant, abominabiles et increduli⁹⁰ et ad omne opus bonum reprobi. Similiter et⁹¹ alio⁹² in loco ad Timotheum de huiusmodi cavendis erroribus <V630, f. 280ra> praedicavit dicens: <V1341, f. 183ra> In novissimis temporibus discedent⁹³ quidam⁹⁴ a fide, attendentes spiritibus⁹⁵ erroris et doctrinis⁹⁶ daemoniorum in hypocrisi⁹⁷ loquentium mendacium et cauteriatam⁹⁸ habentium⁹⁹ suam conscientiam¹⁰⁰ prohibentes nubere et¹⁰¹ abstinentes a cibis¹⁰², quos¹⁰³ deus creavit ad percipiendum¹⁰⁴ cum¹⁰⁵ gratiarum actione fidelibus et his, qui cognoverunt veritatem, quia omnis creatura dei bona et nihil reiciendum¹⁰⁶, quod cum gratiarum actione percipitur. Haec igitur sequentia¹⁰⁷ patrum venerabilium constituta¹⁰⁸, specialiter eos censuerunt esse damnandos, qui cum carnibus¹⁰⁹ abstinerent, ea quoque credebant¹¹⁰ esse vitanda¹¹¹, quae¹¹² carnibus fuisse videbantur admixta. Nam et ipse dominus noster Iesus Christus ita praemonuit dicens: <N442, f. 215rb> Non, quod¹¹³ intrat in os¹¹⁴, coinquinat¹¹⁵ hominem, sed quae procedunt de ore¹¹⁶, haec sunt, quae coinquinant¹¹⁷. Quapropter¹¹⁸ nec abstinentiam¹¹⁹ deo placitam reprobamus, nec eos, qui exsecrantur domini creaturam in nostra societate recipimus.

DE¹²⁰ RENASCENTIUM¹²¹ TRINA MERSIONE¹²².

II De¹²³ baptismo quoque sollemniter adimplendo similiter, quid¹²⁴ apostolica vel sanxerit vel conservet¹²⁵ auctoritas, in subiectis tua caritas¹²⁶ evidenter agnoscet¹²⁷. Illud autem novelli esse iudicamus erroris, quod, cum¹²⁸ in fine psalmorum ab omnibus catholicis ex more dicatur: Gloria patri et filio et spiritui sancto, aliqui, sicut indicas, subducta una syllaba coniunctiva perfectum <W411, f. 306r> conantur¹²⁹ minuere vocabulum trinitatis dicendo: Gloria pa<P9629, f. 191vb>tri et filio¹³⁰ spiritui sancto. Quamvis ergo ipsa nos ratio evidenter edoceat, quia subducta¹³¹ una syllaba personam¹³² filii et¹³³ spiritus sancti unam quodammodo¹³⁴ esse designent^{135 136}, tamen ad errorem talium convincendum sufficit, ut, quod dominus Iesus Christus designans in invocatione trinitatis credentium debere baptisma celebrari¹³⁷ dixit: Ite, docete omnes gentes baptizantes eos in nomine patris et filii et spiritus sancti¹³⁸. Ergo¹³⁹ cum non dixerit: In nomine patris et filii¹⁴⁰ spiritus sancti, sed¹⁴¹ aequalibus¹⁴² distinctionibus¹⁴³, patrem et filium et spiritum sanctum iusserit nominari, constat illos omnino a doctrina dominica¹⁴⁴ deviare¹⁴⁵, qui aliquid huic voluerint confessioni¹⁴⁶ derogare¹⁴⁷. Qui¹⁴⁸, si in errore permanserint, socii in¹⁴⁹ nobis esse non possunt.

III^{150 151} De his etiam, qui baptismatis gratia salutaris accepta apud Arrianos iterum baptizati¹⁵² profundae voraginis¹⁵³ sunt morte demersi, quid¹⁵⁴ per singulos¹⁵⁵ ordines¹⁵⁶ vel aetates antecessorum nostrorum decreta censuerint, quae¹⁵⁷ multiplici¹⁵⁸ sunt ratione¹⁵⁹ digesta e^{160 161} nostro scrinio¹⁶² relevata¹⁶³ capitula his¹⁶⁴ subiecta direximus¹⁶⁵, in quibus tamen illud speciali¹⁶⁶ caritate^{167 168} etiam convenit¹⁶⁹ observari¹⁷⁰, ut, quia pro^{171 172} peccatis plurimis, ut¹⁷³ in gentibus iniquitas ipsa¹⁷⁴ surrexit¹⁷⁵, in aestimatione¹⁷⁶ tuae¹⁷⁷ fraternitatis aliorumque <V1341, f. 183rb> pontificum¹⁷⁸ per suas dioceses relinquatur, ut, si qualitas et¹⁷⁹ poenitentis devotio fuerit approbata¹⁸⁰, indulgentiae quoque remedio sit vicina¹⁸¹. Quorum¹⁸² tamen reconciliatio¹⁸³ non per illam impositionem manus, quae per¹⁸⁴ invocationem sancti spiritus operatur, sed per illam, <V630, f. 280rb> qua¹⁸⁵ poenitentiae fructus acquiritur¹⁸⁶ et sanctae communionis restitutio¹⁸⁷ perficitur.

IIII De¹⁸⁸ fabrica vero cuiuslibet ecclesiae¹⁸⁹, si¹⁹⁰ dirupta¹⁹¹ fuerit¹⁹², instauranda et, si in eo loco consecrationis sollemnitas debeat iterari, in qua sanctuaria non fuerint¹⁹³, nihil iudicamus officere¹⁹⁴, sed¹⁹⁵ per eam minime aqua exorcizata¹⁹⁶ iactetur, quia consecrationem¹⁹⁷ cuiuslibet¹⁹⁸ ecclesiae, in qua¹⁹⁹ spiritus²⁰⁰ sancti ara non ponitur²⁰¹, celebritatem²⁰² tantum scimus esse missarum²⁰³, et ideo si qua sanctorum <N442, f. 215va> basilica a fundamentis etiam fuerit innovata, sine aliqua dubitatione cum²⁰⁴ in ea²⁰⁵ missarum fuerit²⁰⁶ celebrata et ideo, si qua sanctorum basilica a fundamentis etiam fuerit innovata, sine aliqua dubitatione, cum in ea²⁰⁷ missarum fuerit celebrata sollemnitas²⁰⁸, totius sanctificatio²⁰⁹ consecrationis implebitur. Si vero sanctuaria, quae habebat, ablata sunt, rursus earum²¹⁰ depositione et missarum sollemnitate reverentiam²¹¹ sanctificationis accipiet.

V²¹² Pascha²¹³ vero futurum nos²¹⁴, si deus voluerit²¹⁵, Kalendarum Maiarum die celebraturos esse²¹⁶ cognos<P9629, f. 192ra>cite. Ordinem quoque precum in celebritate missarum nullo²¹⁷ nos tempore, nulla festivitate significamus habere diversum²¹⁸, sed semper²¹⁹ eodem²²⁰ tenore oblata²²¹ deo munera consecrare. Quoties vero paschalis aut ascensionis domini vel pentecostes²²² et epiphaniae²²³ sanctorumque dei fuerit agenda festivitas, singula capitula diebus apta subiungimus, quibus commemorationem sanctae sollemnitatis²²⁴ aut eorum faciamus²²⁵, quorum natalicia²²⁶ celebramus, cetera vero²²⁷ ordine consueto²²⁸ persequimur²²⁹. Quapropter et ipsius canonice <W411, f. 306v> precis²³⁰ textum²³¹ direximus subter adiectum, quem deo propitio ex apostolica traditione suscepimus, et ut caritas tua cognoscat, quibus locis aliqua festivitatibus apta connectes²³², paschalis diei preces²³³ simul²³⁴ adiecimus. Sic²³⁵ igitur fraternitatis tuae inquisitioni²³⁶ responsis, deum²³⁷ nostrum, quantum possumus exoramus, ut omnibus²³⁸ catholicae religionis ecclesiis circa universos, quos sibi fideles efficit, gratiae suae dona multiplicet et ab²³⁹ omnibus insidiis spiritalis²⁴⁰ hostis²⁴¹ atque carnalis cunctos populos²⁴² suos²⁴³ redigere²⁴⁴ dignetur²⁴⁵ immunes. Significatur²⁴⁶ etiam beatorum apostolorum vel martyrum²⁴⁷, sicut²⁴⁸ speramus, sancto²⁴⁹ nos affectui tuo direxisse²⁵⁰ reliquias, praesumentes fidem vestram eorum deinceps plenius esse meritis adiuvandam.

QUOD²⁵¹ IN NOMINE TRINITATIS DEBEAT BAPTIZARI.

VI Si quis episcopus aut presbyter iuxta praeceptum domini non baptizaverit <V1341, f. 183va> in nomine patris et filii et spiritus sancti, sed²⁵² in una persona trinitatis, aut in duabus aut in tribus patribus aut tribus filiis²⁵³ aut tribus paraclitis proiciatur de ecclesia dei.

QUOD^{254 255} BEATI APOSTOLI PETRI ROMANAE SCILICET ECCLESIAE SEDES SACERDOTALIS MATER SIT DIGNITATIS ATQUE ECCLESIASTICAE MAGISTRA RATIONIS.

VII²⁵⁶ Nulli vel tenuiter scienti vel pleniter sapienti dubium est, quod ecclesia Romana fundamentum et sors²⁵⁷ sit²⁵⁸ ecclesiarum, a qua omnes ecclesias principium sumpsisse nemo recte credentium ignorat²⁵⁹, quoniam, licet omnium apostolorum par esset electio, beato tamen Petro concessum est, <V630, f. 280va> ut ceteris praemineret, unde et Cephas²⁶⁰ vocatur, quia caput et primus est omnium apostolorum. <N442, f. 215vb> Et quod in capite praecessit, in membris sequi necesse est. Quamobrem sancta Romana²⁶¹ ecclesia eius²⁶² merito domini voce consecrata et sanctorum patrum auctoritate roborata primatum tenet omnium ecclesiarum, ad quam²⁶³ tam summa episcoporum negotia et iudicia atque querelas quam et maiores ecclesiarum quaestiones, quasi ad caput semper refe<P9629, f. 192rb>rendae sunt. Nam et qui²⁶⁴ se scit aliis esse praepositum, non moleste ferat aliquem²⁶⁵ sibi esse praelatum. Ipsa namque ecclesia, quae prima est, ita reliquis²⁶⁶ ecclesiis vices suas credidit largiendas²⁶⁷, ut in parte sint vocatae sollicitudinis, non in plenitudine²⁶⁸ potestatis, unde omnium appellantium apostolicam²⁶⁹ sedem episcoporum iudicia et cunctarum maiorum negotia causarum eidem²⁷⁰ sanctae sedi reservata esse liquet, praesertim²⁷¹ cum in his omnibus²⁷² eius semper sit exspectandum consultum, cuius tramiti, si quis obviare temptaverit sacerdotum, causas se non sine honoris sui periculo apud eandem²⁷³ sanctam sedem noverit redditurum.

Data Kalend. Martii Vvillisiario²⁷⁴ et Iohanne vv. cc. conss. EXPLICIT²⁷⁵.

P9629, f. 192rb; V630, f. 280va; N442, f. 215vb; W411, f. 306v; V1341, f. 183va

© 2005 Karl-Georg Schon
Dieser Text ist urheberrechtlich geschützt. Er steht unter der GNU Free Documentation License.
Demnach dürfen Sie ihn frei weiter verbreiten und bearbeiten, vorausgesetzt Sie nennen den Namen des ursprünglichen Autors und Sie geben auch anderen das Recht den von Ihnen bearbeiteten oder verbreiteten Text unter den gleichen Bedingungen weiter zu verbreiten. Im einzelnen finden Sie Bestimmungen der GNU Free Documentation License unter dem Menüpunkt Lizenz.

Zuletzt geändert am 26.7.2005