[Home]
[Überblick]
[Text]
[Teil I]
[Teil II]
[Teil III]
[Übersetzungen]
[Capitula Angilramni]
[Collectio Danieliana]
[Lizenz]
[Kontakt]
[Links]
[Impressum]
[Inhalt]

Projekt Pseudoisidor

Pseudoisidor

Capitula Angilramni

Collectio Danieliana

Pseudoisidor Teil I

Pseudoisidor Teil II

Pseudoisidor Teil III

Papst Gregorius I. an  Bischof Augustinus

Inhaltsverzeichnis

Synode unter Papst Gregorius I

 

Die Auflösung der Handschriftensiglen und Hinweise zur Edition finden Sie hier.

 

Papst Gregorius I. an die Patricia Theoctista

P9629,  f.  208ra;  V630,  f.  290ra

GREGORIUS  THEOCTISTAE[1]  PATRICIAE[2].

Magnas  omnipotenti  deo  gratias  agere  debemus,  quod  piissimi  et  benignissimi  imperatoris[3]  nostri  tales  de  suo  genere  iuxta  se  propinquos  habent,  de  quorum  conversatione  nobis  omnibus  grande  sit  <P9629,  f.  208rb>  gaudium.  Unde  et  pro  eisdem  dominis  continue  nobis  orandum[4]  est,  ut  eorum  vita  cum  suis  omnibus  protegente  caelesti  gratia  per  longa  tempora  tranquilla  servetur.

Indico  autem,  quod  levitate  populi  tumultum[5]  contra  vos  detractionis  exortum  quibusdam  nuntiantibus  agnovi.  Qua  ex  re  excellentiam  vestram  audio  fuisse  non  modice  contristatam[6].  Quod  si  ita  est,  valde  miror,  cur  vos,  qui  cor  fixistis[7]  in  caelo,  verba  hominum  agitant  in  terra.  Beatus  etenim  Iob,  cum  amici[8]  eius,  qui  ad  consolandum  eum  venerant,  in  increpatione  prosilissent,  ait:  Ecce  enim  in  caelo  testis  meus  et  conscius  meus  in  excelsis.  Qui  enim  vitae  suae  in  caelo  testem  habet,  iudicia  hominum  pertimescere  in  terra  non  debet.  Dux  quoque  bonorum  Paulus  dicit:  Opus  autem  suum  probet  unusquisque,  et  sic  in  semetipso  tantum  gloriam  habebit  et  non  in  altero.  Si  enim  aut  laudibus  laetamur  aut  vituperationibus[9]  frangimur,  gloriam  nostram  non  in  nobis,  sed  in  aliorum  ore  posuimus.  Et  fatuae  virgines  in  vasis  suis  oleum  non  sumpserunt,  sapientes  autem[10]  sumpserunt  oleum  in  vasis  suis  cum  lampadibus.  Lampades[11]  quippe  nostrae  bona  sunt  opera,  de  quibus  scriptum  est:  Luceat  lux  vestra  coram  hominibus,  ut  videant  opera  vestra  bona  et  glorificent  patrem  vestrum,  qui  in  caelis  est.  Tunc  autem  oleum  in  vasis  cum  lampadibus  <P9629,  f.  208va>  sumimus,  quando  de  bonis  actis  nitorem  gloriae  non  a  laudantibus  proximis  quaerimus,  sed  hunc  intra  testimonium  conscientiae  servamus.  In  omne  autem,  quod  de  nobis  extra  dicitur,  recurrere  ad  arcana[12]  mentis  debemus.  Etsi  omnes  vituperent,  liber  est,  quem  conscientia  non  accusat,  quia[13],  etsi  omnes  laudent,  liber  esse  non  potest,  si  hunc  conscientia  accusat.  De  Iohanne  veritas  dicit:  <V630,  f.  290rb>  Quid  existis  in  desertum  videre?  arundinem  vento  agitatam?  Quod  videlicet  per  negationem  dicitur,  non  per  confirmationem,  cum  subditur:  Sed  quid  existis[14]  videre?  hominem  mollibus  vestitum?  Ecce,  qui  mollibus  vestiuntur,  in  domibus  regum  sunt.  Quamvis  enim  iuxta  veritatem  evangelii  Iohannes  vestimento  aspero  fuerit  indutus,  per  significationem  tamen  mollibus  vestiti  sunt,  qui  adulationibus  ac  laudibus  delectantur.  Negatur  autem,  quia  Iohannes  arundo  vento  agitatus  fuerit,  quoniam  mentis  eius  fortitudinem  nulla  humani  oris  aura  flectebat.  Nos  enim,  si  laudibus  erigimur,  vituperationibus[15]  humiliamus,  arundo  vento  agitata  sumus.  Sed  absit  hoc,  absit  a  corde  vestrae  excellentiae.  Scio,  quia  magistrum  gentium  studiose  legitis,  qui  ait:  Si  adhuc  hominibus  placerem,  Christi  servus  non  essem.

<P9629,  f.  208vb>  Si  qua  tamen  vel  parva  tristitia  ex  hac  re  menti  vestrae  exorta  est,  credo,  quod  hoc  fieri  omnipotens  deus  benigne  permisit.  Neque  enim  electis  suis  in  hac  vita  promisit[16]  gaudia  delectationis,  sed  amaritudines  et  tribulationes,  ut  medicinae  more  per  amarum  poculum  ad[17]  dulcedinem  aeternae  redeant  salutis.  Quid  namque  dicit:  Mundus  gaudebit,  et  vos  lugebitis?  Qua  spe,  qua  promissione?  Paulo  post  subditur:  Iterum  videbo  vos  et  gaudebit  cor  vestrum  et  gaudium  vestrum  nemo  auferet  a  vobis.  Hinc  iterum  discipulis  dicit:  In  patientia  vestra  possidebitis  animas  vestras.  Pensate,  quaeso,  ubi  erit  patientia,  si  deest,  quod  toleretur.  Non  suspicor  eum  Abel  esse,  quem  Cain  malicia  non  exercuerit.  Boni  enim,  si  sine  malis  fuerint,  perfecte  esse  boni  non  possunt,  quia  minime[18]  purgantur.  Ipsa  autem  malorum  societas  purgatio  bonorum  est.  Tres  in  arca  filii  fuerunt,  unus  irrisor  patris  exstitit,  qui,  etsi  in  se  benedictus  fuit[19],  maledictionis  tamen  sententiam  in  filio  suscepit.  Duos  Abraham,  priusquam  Cethuram  uxorem  acciperet,  filios  habuit,  sed  tamen  carnalis  eius  filius  repromissionis  est  filium  persecutus.  Quod  magnus  doctor  exponit  dicens:  Sicut[20]  is,  qui  secundum  carnem  est,  persequebatur  eum,  qui  secundum  spiritum,  ita  et  nunc.  Duos  Isaac  filios  habuit,  sed  unus,  <P9629,  f.  209ra>  qui  spiritalis  exstitit,  ante  minas  fratris  carnalis  fuit[21].  Duodecim  Iacob  filios  habuit,  sed  unum[22],  qui  rectius  vivebat,  decem  in  Aegyptum[23]  vendiderunt.  In  David  propheta,  quia  fuit,  quod  purgari  debuisset,  actum  est,  ut  persecutorem  filium  pateretur.  Beatus  Iob  de  societate  reproborum  dicit:  Frater  fui  draconum  et  socius  strutionum.  Ad  Ezechielem  dominus  ait:  Filii[24]  hominis  increduli  et  subversores  sunt  tecum  et  cum  scorpionibus[25]  habitas.  Inter  duodecim[26]  apostolos  unus  reprobus  mixtus  est,  ut  esset,  cuius  persecutione  undecim  temptarentur.  Apostolorum  princeps  discipulis  <V630,  f.  290va>  loquitur  dicens:  Iustum  Loth  oppressum  a  nefandorum  iniuria  eripuit.  Aspectu  enim  et  auditu  iustus  erat  habitans  cum  eis,  qui  de  die  in  diem  animam  iusti  iniquis  operibus[27]  cruciabant.  Paulus  quoque  apostolus  discipulis  scribit  dicens:  In  medio  nationis  pravae  et  perversae,  inter  quos  lucetis  sicut  luminaria  in  mundo  verbum[28]  vitae  continentes.  Quia  ergo  scriptura  teste  cognoscimus  in  hac  vita  bonos  sine  malis  esse  non  posse,  de  stultorum  vocibus  excellentia  vestra  turbari  nullatenus  debet  et  maxime,  quia  in  omnipotenti  deo  tunc  certa[29]  fiducia  est,  quando  pro  bono  opere  adversitatis  aliquid  in  hoc  mundo  recipitur,  ut  plena  merces  in  aeterna  retributione  servetur.  <P9629,  f.  209rb>  Unde  in  sancto  evangelio  veritas  dicit:  Beati  eritis,  cum  adversum  vos  omne  malum  dixerint  homines,  mentientes  propter  nomen  meum.  Qui  in  consolatione  nostra  sua  in  exemplum  adducere  opprobria  dignatus[30]  est  dicens:  Si  patremfamilias  Beelzebub  vocaverunt,  quanto  magis  domesticos  eius.

Sunt  autem  plurimi,  qui  vitam  bonorum  fortasse  amplius  quam  debent,  laudant,  et  ne  qua  elatio  de  laude  subripiat,  permittit  omnipotens  deus  malos  in  obtrectationem  et  obiurgationem  prorumpere[31],  ut,  si  qua  culpa  ab  ore  laudantium  in  corde  nascitur,  ab  ore  vituperantium  suffocetur.  Hinc  est,  quod  doctor  gentium  se  in  praedicatione  currere  testatur:  Inter  infamiam  et  bonam  famam.  Qui  etiam  dicit:  Ut  seductores  et  veraces.  Si  igitur  fuerunt,  qui  malam  famam  Paulo  imponerent,  qui  hunc  seductorem  vocarent[32],  quis  ergo  christianus  debet  indignum  ducere  pro  Christo  iniurias  audire[33]?  Quantae  autem  virtutis  praecursor  nostri  redemptoris[34]  fuit,  novimus,  qui  per  sacrum  eloquium  non  solum  plus  quam  propheta,  sed  etiam  angelus  vocatur,  et  tamen,  sicut  eius  historia  testatur,  post  mortem  a  persecutoribus  corpus  eius  incensum  est.  Sed  quid[35]  ista  de  sanctis  omnibus  dicimus?  De  ipso  sancto[36]  sanctorum,  id  est  de  deo,  qui  pro  nobis  homo  factus  est,  loquamur,  qui  ante  iniuriam,  quia  daemonia  haberet,  audivit,  <P9629,  f.  209va>  post  mortem  vero  a  suis  persecutoribus  seductor  appellatus  est,  cum  dicerent:  Scimus,  quia  seductor  ille  dixit:  Post  tres  dies  resurgam.  Quanta  autem  nos  peccatores  a  lingua  vel  manibus  iniquorum  hominum  portare  necesse  est,  qui  in  adventum  aeterni  iudicis  iudicandi  sumus,  si  et  ipse  tanta  etiam  post  mortem  pertulit,  qui  iudex  venit?

Haec,  dulcissima  excellentissima  filia,  breviter  dixi,  ne  quoties  stultos  homines  tibi[37]  derogare  cognoscis,  qualibet[38]  vel  parvula  mentis  <V630,  f.  290vb>  tristitia[39]  tangaris.  Sed  quia  sedari  hoc  ipsum  stultorum  hominum  murmur  tranquilla  ratione  potest,  peccatum  credo,  si  bonum,  quod  valet  fieri,  neglegitur,  ut  fiat.  Nam,  cum  placare[40]  insanas  mentes  atque[41]  ad  salutem  reducere  possumus,  scandalizare  eos  minime  debemus.  Sunt  etenim[42]  quaedam  scandala,  quae  omnino  dispicienda[43]  sunt,  quaedam  vero,  cum  vitari  sine  culpa[44]  non[45]  possunt,  dispicienda[46]  non  sunt,  ne  cum  culpa  serventur.  Quod  sacro  evangelio  praedicante  cognovimus,  quia  cum  veritas  diceret:  Non  quod  intrat  in  os,  coinquinat  hominem,  sed  quod  procedit  de  ore,  hoc[47]  coinquinat  hominem,  et  discipuli  responderunt  dicentes:  Scis,  quia  Pharisaei  audito  hoc  verbo  scandalizati  sunt?  Protinus  respondit:  Omnis  plantatio,  quam[48]  non  plantavit  pater  meus  caelestis,  eradicabitur.  Sinite  illos,  caeci  sunt  duces  caecorum.  Et  tamen[49],  cum  tributum  peteretur,  prius  rationem  <P9629,  f.  209vb>  reddidit,  per  quam  tributum  solvere  non  deberent,  atque  illico  subiunxit:  Ut  autem  non  scandalizemus  eos,  vade  ad  mare  et  mitte  hamum,  et  eum  piscem,  qui  prius[50]  ascenderit,  tolle,  et  aperto  ore  eius  invenies  staterem[51],  illum[52]  sumens  et  da  illum  pro  me  et  te.  Quid  est  autem,  quod  de  scandalizatis  aliis  dicitur:  Sinite  illos,  caeci  sunt  duces  caecorum,  et  aliis[53],  ne  scandalizentur,  a  domino  tributum  solvitur,  etiam  quod  non  debetur?  Quid  est,  quod  aliud  scandalum  esse  permisit,  aliud  vero  venire  prohibuit,  nisi  ut  nos  doceret  et  illa  scandala,  quae  nos  implicant  in  peccata[54],  contemnere  et  ea,  quae  placare  sine  peccato  possumus,  modis  omnibus  mitigare?

Vestra  itaque  excellentia  potest  protegente  domino  pravorum  hominum  scandala  cum  magna  tranquillitate  declinare.  Prius  enim  a  vobis  secreto  vocandi  sunt  atque  ipsis  ratio  reddenda,  et  perversa  quaedam  capitula,  quae[55]  tenere  existimant,  coram  ipsis  anathematizanda[56].  Quod  si  etiam,  sicut  dicitur,  dari  anathema  ficte  suspicantur,  etiam  iureiurando  firmandum  est  vos  eadem  capitula  numquam  tenere,  numquam  tenuisse.  Nec  vobis  indignum  videatur  tali  eis  modo  satisfacere,  nec  de  imperiali  genere  sit  contra  eos  aliquod[57]  in  vestra  mente  fastigium.  Omnes  etenim  fratres  sumus,  unius  imperatoris  potestate  conditi  et  eius  sanguine  redempti,  et  idcirco  fratres  nostros,  quamlibet[58]  pauperes  et  abiectos,  in  nullo  dispicere[59]  debemus.

Certe  etenim  Petrus  potestatem[60]  regni  caelestis  acceperat,  et[61],  quod  in  terra  ligaret  vel  solveret,  esset[62]  in  caelo  ligatum  vel  solutum.  <P9629,  f.  210ra>  Super  mare  ambulabat[63],  aegrotantes  umbra  curabat,  peccantes  vero  occidebat,  mortuos  oratione  suscitabat,  et  quia  ex  admonitione  spiritus  ad  Cornelium  gentilem  fuerat  ingressus,  contra  eum  a  fidelibus  quaestio  facta  est,  cur  ad  gentiles  intrasset  et  comedisset  cum  eis,  <V630,  f.  291ra>  cur  eos  in  baptismate  recepisset.  Et  tamen  isdem  apostolorum  primus  tanta  donorum  gratia  repletus,  tanta  miraculorum  potestate  suffultus,  querelae  fidelium  non  ex  potestate,  sed  ex  ratione  respondit,  causam  per  ordinem  exposuit,  quomodo  vas  quoddam  velut  linteum,  in  quo  quadrupedia[64]  terrae  et  bestiae,  reptilia  atque  volatilia  inerant[65],  de  caelo  submitti  viderit  vocemque  audierit:  Surge,  Petre,  occide  et  manduca,  qualiter  tres  viri  venerint  eum  ad  Cornelium  vocantes,  qualiter  spiritus  sanctus  hunc  cum  eis  ire  praeceperat,  qualiter  isdem  spiritus  sanctus,  qui  vere[66]  in  baptizatis[67]  in  Iudaea  post  baptismum  consueverat,  in  gentibus  ante  baptismum  venit.  Si  enim,  cum  a  fidelibus  culparetur,  auctoritatem,  quam  in  sancta  ecclesia  acceperat,  attendisset[68],  respondere  poterat,  ut  pastorem  suum  oves,  quae  ei[69]  commissae  fuerant[70],  repraehendere  non  auderent.  Sed  si  in  querela  fidelium  aliquid  de  sua  potestate  diceret,  pro[71]  facto  doctor  mansuetudinis  non  fuisset.  Humili  ergo  eos  ratione  placavit[72]  atque  in  causa  repraehensionis  suae  etiam  testes  adhibuit  dicens:  Venerunt  autem  mecum  et  sex  fratres  isti.  Si  igitur  et  pastor  ecclesiae  et  apostolorum  princeps,  signa  et  miracula  singulariter  faciens  non[73]  dedignatus  est  in  causa  repraehensionis  suae  rationem  humiliter  reddere,  quanto  magis  nos  peccatores,  cum  de[74]  re  aliqua  repraehendimur,  repraehensores  nostros  ratione  humili  placare[75]  debemus.

<P9629,  f.  210rb>  Ad  me  etenim,  sicut  nostis,  cum  apud  vestigia  dominorum  in  regia  urbe  demorarer,  multi  ex  eis  venire  consueverant,  qui  de  praedictis  capitulis  accusabantur.  Sed  teste  conscientia  fateor  numquam  in  eis  aliquid  pravitatis,  aliquid  erroris,  aliquid  de  his,  quae  contra  eos  dicebantur,  inveni.  Unde  et  eos  opinione  contempta  familiariter  suscipere  et  magis  ab  insequentibus  defendere  curabam.  Dicebatur  namque  contra  eos,  quia  sub  obtentu  religionis  coniugia  solverent,  et  quia  dicerent,  quod  baptisma  peccata  penitus  non  auferret[76],  et  si  de  iniquitatibus  suis  quis  poenitentiam  in  triennium  ageret,  postmodum  perverse  vivere  liceret,  et  quia,  si  compulsi  aliquid[77],  de  quibus  repraehendebantur,  anathematizare  se  dicerent,  anathematis  vinculo  nullo  modo  teneri.  Et  si  qui  sunt,  qui  certissime  talia  sentiunt  vel  tenent,  quia  christiani  non  sunt,  dubium  non  est.  Eosque  et  ego  et  omnes  catholici  episcopi  atque  universa  ecclesia  anathematizamus,  quia  veritati  contraria  sentiunt  et  contraria[78]  loquuntur.

Si  enim  dicunt  religionis  causa  coniugia  debere  dissolvi,  sciendum  est,  quia,  etsi  hoc  lex  humana  concessit,  lex  tamen  divina  prohibuit.  Per  se  enim  veritas  dicit:  Quae[79]  dominus[80]  iunxit,  homo  non  separet.  <V630,  f.  291rb>  Qui  etiam  ait:  Non  licet  dimittere  uxorem  excepta  causa  fornicationis.  Quis  ergo  huic  caelesti[81]  legislatori  contradicat?  Scimus,  quia  scriptum  est:  Erunt  duo  in  carne  una.  Si  igitur  vir  et  uxor  una  caro  sunt  <P9629,  f.  210va>  et  religionis  causa  vir  dimittit  uxorem  vel  mulier  virum  in  hoc  mundo  remanentem  vel  fortasse  ad  illicita  migrantem,  quae  est  ista  conversatio,  in  qua  una  eademque[82]  caro  et  ex  parte  transiit  ad  continentiam  et  ex  parte  remanet[83]  in  pollutione?  Si  vero  utrisque  convenit[84]  continentem  vitam  ducere,  hoc   quis  audeat  accusare,  quando  certum  est,  quia  omnipotens  deus,  qui  minora  concessit,  maiora  non  prohibuit?  Et  multos[85]  sanctorum  novimus  cum  suis  coniugibus  et  prius  continentem  vitam  duxisse  et  postmodum  ad  sanctae  ecclesiae  regimina  migrasse.  Duobus  etenim  modis  sancti  viri  etiam  a  licitis  abstinere  solent.  Aliquando,  ut  meritum  sibi  apud  omnipotentem  deum  augeant,  aliquando  vero,  ut  anteactae  vitae  culpas  detergant.  Tres  etenim  pueri  in  regis  Babylonici  obsequio  deducti[86]  legumina  ad  vescendum  petentes  cibis  regiis[87]  uti  noluerunt,  non  quia  culpa  esset,  si  ea,  quae  deus  creaverat,  ederent.  Noluerunt  ergo  ea  sumere,  quae  licebat,  ut[88]  per  continentiam  virtus  excresceret.  David  vero,  qui  alienam  coniugem  tulerat,  et  valde  pro  sua[89]  culpa  fuerat  flagellatus,  aquam  bibere  longe  post[90]  de  Bethlehemitica  cisterna  voluit.  Quam,  cum  eius[91]  fortissimi  milites  <P9269,  f.  210vb>  detulissent,  bibere  recusavit  eamque[92]  fundendo  domino  libavit.  Licebat  enim  ei[93]  bibere,  si  voluisset,  sed  qui  illicita  se  fecisse  meminerat,  laudabiliter  et  a  licitis  abstinebat.  Et  qui  pro  culpa  sua  morientium  militum  sanguinem  fundi[94]  non  timuit,  postmodum,  si  aquam  biberet,  etiam  viventium  militum  se  sanguinem  fudisse[95]  iudicavit  dicens:  Num  sanguinem[96]  hominum  istorum,  qui  profecti  sunt  et  animarum  periculum  bibam?  Proinde  cum  boni  coniuges  aut  meritum  augere  desiderant  aut  anteactae  vitae  culpas  delere,  ut  se  ad  continentiam  adstringant  et  meliorem  vitam  appetant,  licet.  Si  vero  continentiam,  quam  vir  appetit,  uxor  non  sequitur,  aut  quam  uxor  appetit,  vir  recusat,  dividi  coniugium  non  licet,  quia  scriptum  est:  Mulier  sui  corporis  potestatem  non  habet,  sed  vir.

Si  qui  vero  sunt,  qui  dicunt  peccata  in  baptismate  superficie  tenus  dimitti,  quid  est  hac  praedicatione  infidelius[97],  in  qua  ipsum  fidei  sacramentum  festinant  solvere,  in  quo  principaliter  ad  caelestis  mundiciae  mysterium  anima  ligatur,  ut  absoluta  radicitus[98]  a  peccatis  omnibus  soli  illi  inhaereat,  de  quo  scriptum  est:  Mihi  autem  adhaerere  deo  bonum  est.  Certe  rubri  maris[99]  transitus  figura  sancti  baptismatis  fuit,  in  quo  hostes  a  tergo  sunt  mortui,  sed  alii  contra  faciem  in  eremo  <P9629,  f.  211ra>  inventi.  Sic  quippe  <V630,  f.  291va>  omnibus,  qui  in  sancto  baptismate  tinguntur,  eorum  peccata  praeterita  omnia  laxantur,  quia  eis  velut  Aegyptii  hostes  a  tergo  moriuntur.  Sed  in  eremo  alios  hostes  invenimus,  quia[100],  priusquam  ad  promissionis  patriam  pertingamus,  multae  nos  temptationes  fatigant  et  ad  terram  viventium  tendentibus  iter  intercludere[101]  festinant.  Qui  ergo  dicit,  peccata  in  baptismate  funditus  non  dimitti,  dicat  in  mari  rubro  Aegyptios  non[102]  veraciter  mortuos.  Si  autem  fatetur  Aegyptios  veraciter  mortuos,  fateatur,  necesse  est,  peccata  in  baptismate  funditus  mori,  quia  nimirum  plus  valet  in  absolutione  nostra  veritas  quam  umbra  veritatis.  In  evangelio  dominus  dicit:  Qui  lotus  est[103],  non  indiget,  ut  lavet,  sed  est  mundus  totus.  Si  igitur  peccata  in  baptismate  funditus  minime  dimittuntur  neque  is,  qui  lotus  est,  mundus  est  totus?  Totus  enim  mundus  dici  non  potest,  cui  de  peccato  aliquid  remansit.  Sed  nemo  resistit  voci  veritatis,  quae  ait:  Qui  lotus  est,  mundus  est  totus.  Nihil  ergo  ei  de  peccati  sui  contagione  remanet,  quem  totum  fatetur  mundum  ipse,  qui  redemit.

Si  qui  autem  dicunt  de  peccato  <P9629,  f.  211rb>  quolibet  triennio  poenitentia  agenda  est  et  post  triennium  in  voluptatibus  vivendum,  isti  adhuc  nec  praedicamenta  verae  fidei  nec  sacrae  scripturae  praecepta  cognoverunt.  Contra  hos  praedicator  egregius  Paulus  dicit:  Qui  seminat  in  carne  sua,  de  carne  et  metet  corruptionem.  Contra  hos  iterum  dicit:  Qui  in  carne  sunt,  deo  placere  non  possunt.  Ubi  discipulis  subiungit:  Vos  autem  non  estis  in  carne,  sed  in  spiritu.  Hi  quippe  in  carne  sunt,  qui  in  carnalibus  voluptatibus  vivunt.  Contra  hos  dicitur:  Neque  corruptio  incorruptelam  possidebit.  Si  autem  dicunt  pauci  temporis  poenitentiam  contra  peccatum  debere  sufficere,  ut  iterum  liceat  ad  peccatum  redire,  recte[104]  hos  pastoris  primi  sententia  percutit,  qui  ait:  Contigit  illis  illud  veri  proverbii:  Canis  reversus  ad  suum  vomitum,  et  sus  lota  in  volutabro  luti.  Magnum  est  enim  contra  peccatum  virtus  poenitentiae,  sed  si  quis  in  eadem  poenitentia  perseveret.  Nam  scriptum  est:  Qui  perseveraverit  usque  in  finem,  hic  salvus  erit.  Hinc  scriptum  est:  Qui  baptizatur  a  mortuo  et  iterum  tangit  eum,  quid  proficit  lavatio  illius[105]?  Mortuum  quippe  est  omne  opus  perversum,  quod  pertrahit  ad  mortem,  <P9629,  f.  211va>  quod  vitam  iustitiae[106]  non  vivit.  Baptizatur  ergo  a  mortuo  et  iterum  tangit  eum,  qui  prava  opera,  quae  se  egisse  meminit,  deplorat,  sed  in  eisdem  se  iterum  post  lacrimas  implicat.  Anima  itaque  quaelibet  eiusdem  mortui  lavatione  non  proficit,  quia  hoc  iterum  faciendo,  quod  planxit[107],  <V630,  f.  291vb>  nec  per  lamenta  poenitentiae  ad  rectitudinem  iustitiae  exsurgit.  Poenitentiam  enim  vere  agere  est  commissa  plangere,  sed  iterum  plangenda  declinare.

Si  qui  vero  sunt,  qui  dicunt,  quia  compulsus  quispiam  necessitate,  si[108]  anathematizaverit,  anathematis  vinculo  non  tenetur,  ipsi  sibi  testes  sunt,  quia  christiani  non  sunt.  Quia  ligamenta  sanctae  ecclesiae  vanis  se  aestimant  conatibus  solvere  ac  per  hoc  nec[109]  absolutionem[110]  sanctae  ecclesiae,  quam  praestat  fidelibus,  veram  putant,  si  ligationem  eius  valere  non  aestimant.  Contra  quos  diutius  disputandum  non  est,  quia  dispiciendi[111]  per  omnia  et  anathematizandi[112]  sunt,  ut,  unde  se  fallere  veritatem  credunt,  inde  in  peccatis  suis  veraciter  ligentur[113].

Si  qui  sunt  igitur,  qui  sub  nomine  christiano  haec,  quae  praediximus,  errorum  capitula  aut  praedicare  audent  aut  taciti  apud  semetipsos  tenere[114],  hos  procul  dubio  anathematizamus[115].  Ex  omnibus  tamen  capitulis  in  eis,  sicut  praedixi,  qui  ad  me  in  regia  urbe  venire  consueverant,  nullum  omnino  errorem  cuiuslibet  praedicati  capituli  agnovi,  sed  neque  fuisse  existimo.  Nam,  si[116]  fuisset,  agnovissem.  <P9629,  f.  211vb>  Quia  vero  sunt  multi  fidelium,  qui  imperitiae  zelo  succenduntur  et  saepe,  dum  quosdam  quasi  hereticos  insequuntur,  hereses  faciunt,  eorum  infirmitati  consulendum  est  et,  sicut[117]  praedixi,  ratione  ac  mansuetudine  sunt  placandi.  Illis[118]  quippe  sunt  similes,  de  quibus  scriptum  est:  Testimonium  perhibeo  de  illis,  quod  aemulationem  dei  habent,  sed  non  secundum  scientiam.  Vestra  itaque  excellentia,  quae  in  lectione,  in  lacrimis  atque[119]  elemosynis  incessabiliter  vivit,  eorum,  sicut  petii,  imperitiam  placare  mansuetis  exhortationibus  ac  responsionibus  debet,  ut  non  solum  de  semetipsa,  sed  etiam  de  illis  gloriam[120]  aeternae  retributionis  inveniat.  Haec  me  dicere[121]  vobis  nimius  amor  suasit,  quia  et  in  vestra  laetitia  me  crescere  et  in  vestra  tristitia  me  existimo  minorari.

Omnipotens  deus  gratia  vos  caelesti  custodiat  et  salva  domni  nostri  pietate[122]  piissima  domina  tranquillitate  pro  parvulorum  dominorum  nutrimento[123]  vitam  vestram  longius  extendat.

P9629,  f.  211vb;  V630,  f.  291vb



[1]  THEOTISTE  V630;  THEOCHTISTAE  P9629

[2]  PATRICIAE]  PATRITIAE  DE  DISCORDIA  SEDANDA  V630

[3]  so  P9628;  V630  (statt  imperatores)

[4]  operandum  P9629

[5]  tumultum]  tui  multum  V630

[6]  contristam  P9629;  contristatum  V630

[7]  cor  fixistis]  confixistis  P9629

[8]  amici  korr.  aus  amicis  P9629

[9]  vituperationis  V630

[10]  autem]  autem  non  V630

[11]  Lapades  P9629

[12]  archa  P9629

[13]  quia  fehlt  P9629

[14]  am  Rande  mat  P9629

[15]  vituperationis  V630

[16]  promisit  fehlt  P9629

[17]  a  V630

[18]  minime]  minime  ne  V630

[19]  fuerit  V630

[20]  Sicut  is]  Sicuti  P9629

[21]  so  P9629;  V630  (statt  fugit)

[22]  unum  korr.  aus  unus  P9629

[23]  aegypto  V630

[24]  Fili  V630 

[25]  scorpionibus  korr.  aus  scorpoonibus  P9629

[26]  duocim  V630

[27]  peribus  P9629

[28]  verbo  V630

[29]  certe  V630

[30]  digna  P9629

[31]  prerumpere  P9629

[32]  vocarent  korr.  aus  vocaret  P9629

[33]  audire  korr.  aus  aure  V630

[34]  redemptoris  korr.  aus  redemptoris  nostri  redemptoris  V630

[35]  qui  V630

[36]  sancto  fehlt  V630

[37]  tib  P9629

[38]  qualibet  korr.  aus  quialibet  P9629

[39]  tristia  P9629

[40]  placere  P9629

[41]  atque]  aut  quae  P9629;  atque  korr.  aus  aut  quae  V630

[42]  enim  V630

[43]  despicienda  korr.  aus  dispicienda  V630

[44]  culpa  non  korr.  aus  culpa  V630

[45]  non  fehlt  P9629

[46]  despicienda  korr.  aus  dispicienda  V630

[47]  hoc  fehlt  V630

[48]  qua  V630

[49]  tamem  P9629

[50]  primus  korr.  aus  prius  V630

[51]  staterem  korr.  aus  stateram  V630

[52]  illum  sumens  et  da]  et  da  illum  sumens  V630

[53]  alii  V630

[54]  peccato  V630

[55]  quae]  quę  vos  korr.  aus  quę  V630

[56]  anathematizandi  P9629

[57]  aliquid  P9629;  aliquod  korr.  aus  aliquid  V630

[58]  quamlibet  V630

[59]  despicere  V630

[60]  potestate  korr.  aus  potestatem  P9629

[61]  ut  korr.  aus  et  V630

[62]  esset  korr.  aus  esse  V630

[63]  ambula  P9629

[64]  quadrupedia  korr.  aus  quadupedia  P9629

[65]  inherant  P9629;  V630

[66]  venire  V630

[67]  baptismatis  P9629;  baptizatis  korr.  aus  baptismatis  V630

[68]  antendisset  P9629

[69]  ei  fehlt  V630

[70]  fuerint  V630

[71]  pro  facto]  profecto  V60

[72]  placavit  korr.  aus  placuit  V630

[73]  non  dedignatus]  Nonne  dignatus  P9629

[74]  de  fehlt  V630

[75]  precare  P9629

[76]  auferrent  P9629;  auferret  korr.  aus  auferrent  V630

[77]  aliqui  P9629

[78]  contraria  korr.  aus  contrari  V630

[79]  quod  V630

[80]  deus  korr.  aus  dominus  V630

[81]  celestis  P9629;  caelesti  korr.  aus  caelestis  V630

[82]  eademque  korr.  aus  eandemque  V630

[83]  remanet  korr.  aus  remaneret  V630

[84]  conveniat  V630

[85]  multos  korr.  aus  multo  V630

[86]  deducti  korr.  aus  deduci  V630

[87]  regis  P9629;  regiis  korr.  aus  regis  V630

[88]  ut  korr.  aus  aut  V630

[89]  suam  P9629

[90]  pos  P9629

[91]  ei  korr.  aus  eis  V630

[92]  eamque]  eam  quam  korr.  aus  eam  quae  V630

[93]  ei  fehlt  V630

[94]  fundi  non  timuit  postmodum  si  aquam  biberet  etiam  viventium  militum  sanguinem  se  fehlt  V630

[95]  fudisse  korr.  aus  fundisse  V630

[96]  sanguinum  P9629;  V630

[97]  infidelius  korr.  aus  infidelibus  V630

[98]  radicitus  korr.  aus  radicistus  P9629

[99]  maris  korr.  aus  mari  V630

[100]  quia  fehlt  V630

[101]  itercludere  P9629

[102]  non  veraciter  mortuos.  Si  autem  fatetur  Aegyptios  fehlt  V630

[103]  es  P9629

[104]  recto  P9629

[105]  eius  V630

[106]  iustiae  P9629

[107]  planxit  korr.  aus  plaxit  P9629

[108]  si  fehlt  P9629

[109]  ne  P9629;  nec  korr.  aus  ne  V630

[110]  absolutionem  korr.  aus  ablutionem  V630

[111]  despiciendi  V630

[112]  anathematizati  V630

[113]  ligentur  korr.  aus  legentur  V630

[114]  tenere  korr.  aus  temere  V630

[115]  anathematizandus  korr.  aus  anathematizatus  P9629

[116]  si  fehlt  P9629

[117]  sicut  korr.  aus  si  P9629

[118]  Illis  korr.  aus  Illi  V630

[119]  atque]  atque  in  V630

[120]  gloriae  P9629

[121]  dicere  vobis]  vobis  dicere  V630

[122]  pietati  P9629

[123]  nutrimenta  P9629

© 2005 Karl-Georg Schon
Dieser Text ist urheberrechtlich geschützt. Er steht unter der GNU Free Documentation License.
Demnach dürfen Sie ihn frei weiter verbreiten und bearbeiten, vorausgesetzt Sie nennen den Namen des ursprünglichen Autors und Sie geben auch anderen das Recht den von Ihnen bearbeiteten oder verbreiteten Text unter den gleichen Bedingungen weiter zu verbreiten. Im einzelnen finden Sie Bestimmungen der GNU Free Documentation License unter dem Menüpunkt Lizenz.

Zuletzt geändert am 3.8.2005