Die
Auflösung der Handschriftensiglen und Hinweise zur Edition
finden Sie hier.
3. Anacletus-Brief
O93, f. 6vb; V630,
f. 23va; N442, f. 23va; I83, f. 45vb; VD38, f.
41vb; SG670, p. 64b;
Bcan4, f. 46r; E97, f.
22'ra; P102; BII13, f. 38rb; S105, f. 27r
CUIUS SUPRA DE PATRIARCHIS ET PRIMATIBUS AC RELIQUIS <V630, f. 23vb>
EPISCOPIS, ET QUOD
<O93, f. 7ra> ECCLESIA ROMANA CARDO ET CAPUT SIT OMNIUM ECCLESIARUM.
Bcan4: XXVIII
P102;
BII13: XXVIII De epistola missa omnibus episcopis et reliquis
sacerdotibus in qua bipertitus
instruitur ordo sacerdotum et quod episcopi apostolorum presbyteri
quoque teneant locum septuaginta
discipulorum et de
ordinatione episcoporum et presbyterorum
<E97,
f. 22'rb> [H. 28] Anacletus servus Christi Iesu, in apostolica sede a domino constitutus et a sancto Petro
apostolorum
principe presbyter ordinatus omnibus episcopis et reliquis Christi
sacer<SG670, p. 65a>dotibus salutem.
Benedictus
deus et
pater domini nostri Iesu Christi, qui benedixit nos in omni benedictione spiritali in
caelesti<I83, f.
46ra>bus in Christo, sicut elegit nos in ipso ante mundi constitutionem, ut essemus
sancti et
immaculati in conspectu eius in caritate, praedestinans nos in adoptionem filiorum per Iesum Christum in ipsum secundum propositum voluntatis suae in laudem
gloriae
gratiae suae, in qua gratificavit nos in dilecto filio suo, in quo
habemus redemptionem per sanguinem eius, remissionem peccatorum
secundum divitias gratiae eius, qua abundavit in nobis in omni sapientia et prudentia,
<VD38, f.
42ra> ut notum faceret nobis sacramentum voluntatis suae
secundum
bonum placitum eius, quod proposuit in eo, in <BII13, f. 38va> dispensatione plenitudinis temporum, instaurare omnia in Christo, quae in caelis et quae in
terra sunt,
in ipso. In quo etiam sorte vocati sumus praedestinati secundum propositum eius, qui omnia operatur secundum consilium voluntatis suae, ut simus in laudem gloriae eius, qui ante
<SG670, p. 65b>
speravimus in Christo.
De primatibus, carissimi, super quibus me quidam
vestrum
consuluerunt , aut si esse <S105, f. 27v> deberent
an non, quantum hactenus de his a beato Petro apostolo et a reliquis apostolis et a beato Clemente, nostro sancto praedecessore et martyre,
novimus statutum, denegare vobis <I83, f. 46rb>
minime possumus.
<N442, f. 23vb> Et quis est, qui quaerentibus fratribus denegare
possit
dubitationes vel necessitates eorum?
I83;
Bcan4; BII13; S105: De bipertito ordine sacerdotum
VD38:
Quod bipertitus sit ordo sacerdotum
Sacerdotum , fratres, ordo bipertitus est, et sicut dominus illum constituit, a nullo debet perturbari.
Scitis autem a domino apostolos esse electos et constitutos
et postea
per diversas provincias ad praedicandum dispersos. Cum vero messis
coepit
crescere, videns paucos esse operarios ad eorum adiumentum septuaginta
eligi praecepit discipulos. <E97,
f.
22'va> Episcopi vero domini apostolorum, presbyteri quoque septuaginta
discipulorum
locum tenent.
Episcopi
autem non in castellis aut modicis civitatibus debent constitui, sed presbyteri per castella et modicas
civitates atque
villas debent ab episcopis ordinari et poni, singuli tamen per
<V630, f. 24ra> <VD38, f. 42rb> singulos titulos suos. Et episcopus non ab uno, sed
<SG670, p.
66a> a pluribus debet episcopis ordinari, et, ut dictum est, non
<BII13, f. 38vb> ad modicam civitatem, ne vilescat nomen
episcopi, aut
aliubi, sed ad honorabilem urbem titulandus et denominandus est.
VD38; I83; Bcan4: De presbyteris ut in ecclesia in qua ordinati sunt in ea diebus vitae
suae perdurent
Presbyter
vero ad qualemcumque locum vel ecclesiam in eo constitutam est praeficiendus atque in ea diebus vitae suae durandus. Amplius quam isti duo ordines <I83, f.
46va>
sacerdotum nec nobis a deo collati sunt nec apostoli docuerunt.
O93;
VD38: De ordinatione episcoporum
V630;
E97: DE ORDINE EPISCOPORUM ET PRIMATUM
Bcan4:
XXVIIII
P102;
BII13: XXVIIII De ordinatione
episcoporum Quod unus sit
ordo episcoporum Item de primatibus et patriarchis de archiepiscopis et
metropolitanis
[H. 29] Episcoporum vero ordo unus est, licet sint primates illi, qui primas civitates
tenent, qui et
in quibusdam locis patriarchae a nonnullis vocantur. Illi autem, qui in metropoli a beato Petro ordinante domino et a praedecessore nostro, praedicto sancto
Clemente seu a
nobis constituti sunt, non omnes primates vel patriarchae <Bcan4, f. 46v> esse possunt, sed
illae urbes, quae
praefatis et priscis temporibus primatem tenuere, episcopi eorum patriarcharum aut primatum nomine fruantur, reliquae vero metropoles
archiepiscoporum aut
metropolitanorum, et non patriarcharum aut primatum utantur nominibus, quia haec eadem et leges saeculi in suis continentur principibus. <SG670, p.
66b> Aliae autem primae civitates, quas vobis conscriptas in quodam tomo mittimus, a sanctis apostolis et a beato Clemente sive
a nobis
primates <BII13, f. 39r> praedicatores acceperunt.
VD38;
S105: De primatu romanę ecclesię
Bcan4: XXX
P102;
BII13: XXX Quod Romana ecclesia ab ipso domino
salvatore nostro primatum obtinuerit et quod eam beatissimi Petrus et
Paulus suo martyrio consecrarunt ideoque et prima sedes dicenda
[H. 30] Haec vero sacrosancta Romana et apostolica ecclesia non
<VD38, f. 42va>
ab apostolis, sed ab ipso domino salvatore nostro primatum obtinuit,
sicut ipse beato Petro apostolo dixit: Tu es Petrus, et super hanc
petram aedificabo ecclesiam meam, et portae inferi non praevalebunt adversus eam, et tibi
dabo
claves regni caelorum. Et quae<I83, f. 46vb>cumque
ligaveris
super terram, erunt ligata et in caelo, et quaecumque solveris super terram, erunt
soluta et in
caelo. Adhibita est etiam societas in eadem <S105, f.
28r> Romana
urbe beatissimi apostoli Pauli vasis electionis, qui uno die <E97,
f. 22'vb> unoque tempore gloriosa morte cum Petro sub principe
Nerone
agonizans coronatus est, et ambo sanctam Romanam
ecclesiam
consecrarunt, aliisque omnibus urbibus in universo mundo eam sua
<N442, f. 24ra> praesentia atque venerando triumpho praetulerunt. Et licet pro omnibus assidua apud deum omnium <SG670, p. 67(97)a> sanctorum
fundatur oratio, his tamen verbis Paulus <O93, f. 7rb>
beatissimus apostolus Romanis proprio cyrographo pollicetur dicens: Testis enim mihi est deus, cui ego servio in spiritu meo in evangelio <V630, f. 24rb>
filii eius, quod sine intermissione me<BII13,
f.
39rb>moriam vestri facio semper in orationibus meis.
V630;
I83; Bcan4:
DE SEDE ROMANA ET
ALEXANDRINA ATQUE ANTIOCHENA
S105: De ordine sedium
Prima ergo sedes est caelesti beneficio Romana ecclesia, quam, ut memoratum est, beatissimi
Petrus et
Paulus suo martyrio consecrarunt.
O93:
De sed[e ro]mana[ et alex]andr[ina ]atque
a[ntiocena]
VD38:
de romana et alexandrina atque antiochia
Bcan4: XXXI
P102;
BII13: XXXI De secunda sede alexandrinae
eccclesiae
[H. 31] Secunda autem sedes apud <VD38, f.
42vb>
Alexandriam beati Petri nomine a Marco eius discipulo atque evangelista consecrata est, <I83, f. 47ra>
quia ipse et in Aegypto primum verbum veritatis directus a Petro
praedicavit et
gloriosum suscepit martyrium, cui venerabilis successit Abilius.
Bcan4: XXXII
P102;
BII13: XXXII De tertia sede antiochene ęcclesiae
[H. 32] Tertia
vero sedes
apud Antiochiam, id est beati Petri apostoli, habetur honorabilis,
quia
illic, priusquam Romam veniret, habitavit et Ignatium episcopum constituit, et illic primum nomen christianorum novellae gentis exortum
est. Reliquas vero, ut
praediximus, in quodam tomo
prolixitatem vitantes epistolae vobis conscriptas direximus.
N442:
Mentio canonum apostolorum
Bcan4: XXXIII
P102;
BII13: XXXIII Ut episcopi singularum gentium
sciant quis inter eos sit primus
[H. 33] Inde <SG670,
p. 67(97)b> namque
et beati apostoli inter se statuerunt, ut episcopi singularum scirent
gentium,
quis inter eos primus esset, quatenus ad eum potior eorum sollicitudo pertineret. Nam et inter
beatos
apostolos quaedam fuit discretio. Et licet omnes essent apostoli, Petro
tamen a domino est concessum, et ipsi inter se <BII13, f.
39va>
idipsum
voluerunt,
ut
reliquis omnibus praeesset apostolis, et cephas, id est caput, et
principium teneret apostolatus.
BII13:
quare beatus petrus apostolatus sit cephas
Qui et eandem formam suis successoribus et reliquis
episcopis tenendam
tradiderunt. Et <I83, f. 47rb> non solum hoc in novo
testamento
est <VD38, f. 43ra> constitutum, sed etiam in veteri
fuit. Unde
scriptum est: Moyses et Aaron in sacerdotibus eius, id est primi inter
eos fuerunt. Et quamvis ita sit ordinatum, nemo tamen, quod suum est, quaerat, sed quod
alterius. Unde
ait
beatus apostolus Paulus: Unusquisque placeat <E97,
f. 25ra> proximo
suo in bonum ad
aedificationem. Et sicut ipse salvator suis ait discipulis: Qui maior est vestrum, erit
minister
vester, et reliqua. Et licet super his aliqua dicta sint, repetentes <Bcan4,
f. 47r>
tamen
saepius admonemus,
ut semper in omnibus et ab omnibus vitentur
<SG670, p.
68a> elationes mentis et corporis. Et quantum maior
unusquisque videtur
esse, tantum sit humilior, sicut dominus salvator noster non venit
ministrari, sed ministrare.
<S105,
f. 28v> Et si frater aliquis praeoccupatus fuerit in quodam delicto, vos, qui spiritales estis, instruite
eum spiritu lenitatis.
Bcan4: XXXIIII
P102;
BII13: XXXIIII Ut difficiliores causae
ad apicem romanę sedis referantur ut apostolico terminentur iudicio
cuius sedis auctoritate omnes ecclesiae reguntu
[H. 34] Si quae <V630, f. 24va> vero causae diffici<N442, f. 24rb>liores inter vos ortae fuerint, ad huius sanctae
sedis apicem
eas quasi ad caput referte, ut apostolico terminentur iudicio, <I83, f. 47va> <BII13,
f. 39vb> quia sic
domino
velle ab eoque ita constitutum esse antedictis
testimoniis
declaratur.
O93;
V630; E97: Quod romana ecclesia cardo est
omnium ecclesiarum
S105:
Ut sedes apostolica caput sit et ipsa omnes
regat ecclesias
Haec
vero apostolica sedes cardo et caput, ut factum est a domino et non ab alio, est constituta,
VD38:
De acusatoribus
et
sicut cardine ostium regitur, sic huius sanctae sedis auctoritate omnes ecclesiae
domino
disponente reguntur.
V630;
I83; E97; S105: DE ACCUSATORIBUS
Bcan4: XXXV
P102;
BII13: XXXV De accusatoribus et testibus
[H. 35] Accusatores autem et testes esse non possunt, qui ante
hesternum aut
nudiustertius die inimici fuerunt, ne irati nocere cupiant, ne
laesi se ulcisci velint.
O93:
De accu[sa]toribus
Inoffensus igitur accusatorum et testium affectus
quaerendus est,
<VD38, f. 43rb> et non suspectus. Causam enim vestram alieno nolite committere iudicio. <SG670,
p.
68b> Valde enim
iniquum est, ut omissis suis alii quilibet illorum se causis immisceant, quoniam nullis in locis spiritalis cura deficit, sed per omnia, qua nomen dei praedicatur, extendit. Studendum est omnibus, ut non aemulationes malae, sed piae sint inter vos dilectiones,
quia in hoc
vos omnes domini discipulos esse veros noverint, si dilectionem
habueritis ad invicem. Ex omni ergo genere plurimos deus dignatur attrahere, quos
erutos de potestate tenebra<I83, f.
47vb>rum transferat
in regnum filii caritatis suae, et de vasis irae faciat vasa misericordiae. Unde nos summopere studendum est, ut cooperatores simus gratiae dei, quia ad hoc vocati sumus eiusque familiari
colloquio sociati <BII13, f. 40ra> et sacerdotes
sacrati, ut
fructuosos illi manipulos reportemus cooperante gratia eius.
O93;
N442; VD38: Ut
episcopi a subditis timeantur
Bcan4:
XXXVI
P102;
BII13: XXXVI Ut episcopi a subditis
timeantur et ab ipsis corrigantur
[H. 36] Necesse est enim, ut rectores a subditis timeantur ab
ipsisque
corrigantur, <E97,
f. 25rb> ut humana formidine peccare metuant, <O93, f. 7va>
qui divina iudicia
non formidant.
S105: Qui praelatos contemnunt
Deteriores quippe sunt, qui <SG670,
p. 69a> doctorum
vitam moresque corrumpunt his, qui substantias aliorum praediaque diripiunt. Ipsi autem ea, quae extra nos,
licet nostra
sint, auferunt, nostri quoque detractores et morum corruptores
nostrorum sive, qui adversus nos armantur, proprie nosipsos decipiunt, et ideo iuste infames sunt
et
<VD38, f. 43va> merito ab ecclesia extorres fiunt.
VD38:
Quod pro meritis plebis pastores sectę
depravantur corrumpantur pravi efficiuntur
Bcan4: XXXVII
P102;
BII13: XXXVII Quod pro meritis plebis
sepe pastores ęcclesie
depraventur
[H. 37] Pro meritis ergo plebis saepe pastores depravantur ecclesiae, ut proclivius corruant, qui sequuntur. Capite videlicet
<V630, f.
24vb> languescente facilius reliqua corporis membra inficiuntur, sicut scriptum est: Omne <I83, f.
48ra> caput languidum
et omne cor merens, a planta pedis usque ad verticem non est in
eo sanitas.
Quapropter manifestum est diabolum, qui sicut leo rugiens circuit quaerens, quem possit <S105, f. 29r>
devorare, cordibus plebium suadet, ut doctores atque pastores suos detractionibus irrogent
<N442, f.
24va> vel accusent, <BII13, f. 40rb> ut plebibus languescentibus vel angentibus non tenentes pastoribus frena earum lascivient atque in ima ruant, ut salutem si eas periclitare possint. Multum vero distant damna morum <SG670,
p. 69b> a damnis
rerum temporalium, cum ista extra nos sint, illa vero in nobis.
Bcan4: XXXVIII
P102;
BII13: XXXVIII Quod sententia Cham
damnentur qui produnt culpas suorum doctorum vel praepositorum
S105:
De his qui eorum culpas produnt
[H. 38] Sententia
quoque Cham
filii Noe damnantur, qui suorum doctorum vel praepositorum culpas <Bcan4, f. 47v> produnt
ceu Cham, qui patris pudenda non operuit, sed deridenda monstravit.
Bcan4: XXXVIIII
P102;
BII13: XXXVIIII De doctoribus vel
pastoribus ecclesiae si a fide exorbitaverint et ut plebes adversus
pastorem suum non tumescant aut clerus detractionibus non vacet
S105:
De reprobis moribus pastoris tolerandis
[H. 39] Doctor autem vel pastor ecclesiae, si a fide
exorbitaverit , erit a fidelibus corrigendus, sed pro reprobis moribus magis est tolerandus quam distringendus, quia rectores ecclesiae a
deo sunt iudicandi, sicut ait prophe<I83, f. 48rb>ta:
Deus <VD38, f. 43vb> stetit in synagoga deorum, in medio
autem
deos
discernit
.
Unde
oportet unumquemque fidelem, si viderit aut cognoverit plebes suas
adversus pastorem suum tumescere
aut clerum detractionibus vacare,
hoc vitium pro viribus exstirpare prudenterque corrigere satagat,
nec
eis in quibuscumque
negotiis misceri, si incorrigibiles apparuerint, antequam suo
<BII13, f. 40va>
reconcilientur doctori, praesumat, quoniam tam sacerdotes quam reliqui fideles
omnem summam debent habere curam de his, qui pereunt,
quatenus <E97,
f. 25va> eorum
redargutione aut corrigantur <SG670, p.
70a> a peccatis,
aut si incorrigibiles
apparuerint, ab ecclesia separentur.
V630;
E97: DE SUBIECTIS QUI AMICI SUNT INIMICIS EPISCOPORUM SUORUM
Bcan4: Cui episcopus
inimicus est pro actibus suis nullus ei amicus esse debet et nec loqui
cui non loquitur donec satisfaciat Quod si quis fecerit excommunicatus
esse atque ab ęcclesia pelli debet
S105:
Qualiter
petrus
in ordinatione clementis ecclesiam docuerit cessare se a communione
eorum qui in offensione eorum episcopi sunt
Ait
ergo beatus apostolorum princeps Petrus de sancto praedecessore nostro Clemente
plebibus
praedicando, quando docebat eas, qualiter ei oboedire deberent eumque observare, inter cetera ita:
I83:
Cui episcopus inimicus est pro actibus suis
nullus ei amicus esse debet et nec loqui cui non loquitur donec
satisfaciat Quod si quis fecerit excommunicatus esse atque ab ecclesia
pelli debet
S105:
Qua diligentia sit observandus pontifex
Si inimicus est alicui pro actibus suis, vos
nolite
exspectare, ut ipse vobis dicat: cum illo nolite amici esse, sed
prudenter
observare debetis, et voluntati eius absque communicatione obsecundare et <I83, f. 48va> avertere vos
ab eo, cui ipsum
sentitis adversum, sed nec loqui his, <VD38, f.
44ra> quibus ipse
non loquitur, ut unusquisque, qui hic in culpa est, dum cupit omnium vestrum
amicitias ferre, festinet citius re<V630, f.
25ra>conciliare ei, qui omnibus praeest, et per hoc redeat ad salutem, cum oboedire coeperit
monitis
praesidentis. Si vero quis amicus fuerit his, quibus ipse non loquitur, unus est et
ipse ex
illis, qui exterminare dei ecclesiam volunt, et reliqua. His aliisque quamplurimis documentis facile unusquisque advertere potest, qualiter <BII13, f. 40vb>
oboedire et obtem<SG670,
p. 70b>perare
debet
praepositis
suis, et qualiter circa eos agendum sit, quibus ipsi aut amici sunt aut inimici.
Bcan4: XL
P102;
BII13: XL Quod qui non observat
praecepta canonica excommunicatus habeatur et ut unusquisque parcat a
laceratione vel detractione linguae suae
[H. 40] Si quis enim haec praecepta non observaverit, hostis est animae suae, et non tantum
infamis, sed et excommunicatus atque alienus ab ecclesia efficiatur, quoniam necesse
<S105, f.
29v> est, ea vitia ferro abscidere, quae aliis medicaminibus non
sanantur.
Parcat
unusquisque a laceratione vel detractione linguae suae caveatque, ne aut
linguam aut aures habeat prurientes, id est, <I83, f. 48vb> ne
<N442, f. 24vb>
aut aliis deroget detrahatque quoscumque aut alios audiat derogantes vel detrahentes,
<VD38,
f. 44rb> custodiatque quisque sermones suos et sciat, quia,
quaecumque de aliis loquitur, sua sententia iudicabitur. Caveat etiam omnis fidelis, ne derogando, quid in domo cuiusquam agitur, alia domus per eum cognoscat, sed omnium christianorum domos quasi proprias amet. Nemo enim invito auditori libenter refert,
sitque
uniuscuiusque <O93, f. 7vb> studium, non solum oculos
castos
servare, sed et linguam.
<SG670,
p. 71a> Vos autem,
carissimi, qui estis sub domini disciplina constituti, sic vos
exhibete ut
veri ministri dei et dispensatores ministeriorum eius, <BII13, f. 41ra> ut non vituperetur ministerium vestrum, <E97,
f. 25vb> ne fiat
in vobis, sicut scriptum est: Erit <Bcan4,
f. 48r> sicut
populus sic sacerdos.
Bcan4: XLI
P102;
BII13: XLI Sic omnes corrigendi sunt ut
nemini aliquis noceat
[H. 41] Sic enim vos vestrosque et cunctos corrigite, ut
nemini
noceatis, quatenus et ab hominibus bonam acquiratis famam et a deo mercedis praemium in aeterna beatitudine percipere mereamini. Et si
quid adversi de unitate ecclesiae acciderit,
ra<I83, f.
49ra>dicitus amputetur, et dei ecclesia fruitusque servorum eius maneant inconcussa. Propter quod, carissimi, exspectantes satagite
immaculati, ei
inveniri in pace et domini nostri longanimitatem salutem arbitramini. Et estote ergo prudentes atque vigilate in
orationibus ante
omnia autem mutuam in vobismetipsis <VD38, f. 44va>
caritatem
continuam habentes, quia caritas operit multitudinem peccatorum,
hospitales invicem sine murmuratione, unusquisque, sicut accepit
gratiam, in al<SG670,
p. 71b>terutrum
illam administrantes sicut boni dispensatores
multiformis gratiae dei. Si quis loquitur, quasi sermones
dei, si
quis ministrat, tamquam ex virtute, quam administrat deus, ut in omnibus honorificetur deus <V630, f. 25rb> per Iesum
Christum, cui est
gloria et imperium in saecula saeculorum. Amen.
O93,
f. 7vb; V630, f. 25rb; N442, f. 24vb; I83, f. 49 ra; VD38, f. 44va; SG670, p. 71b; Bcan4, f. 48r;
E97, f. 25vb; P102; BII13, f. 41ra; S105, f. 29v
©
2004-2006
Karl-Georg Schon
Dieser Text ist urheberrechtlich geschützt. Er steht unter der
GNU Free Documentation License.
Demnach dürfen Sie ihn frei weiter verbreiten und bearbeiten,
vorausgesetzt Sie nennen den Namen des ursprünglichen Autors
und Sie geben auch anderen das Recht den von Ihnen bearbeiteten oder
verbreiteten Text unter den gleichen Bedingungen weiter zu verbreiten.
Im einzelnen finden Sie Bestimmungen der GNU Free Documentation License
unter dem Menüpunkt Lizenz.
Zuletzt
geändert am 22.8.2006
|