1. Alexander-Brief

Die Auflösung der Handschriftensiglen und Hinweise zur Edition finden Sie hier.

O93, f. 9ra; V630, f. 27va; N442, f. 27ra; I83, f. 54va; VD38, f. 49vb; SG670, p. 83b; P9629, f. 2v; Bcan4, f. 51v; E97, f. 28rb; P102; BII13, f. 45vb; S105, f. 34r

^¹INCIPIT^² ^³ EPISTOLA ALEXANDRI PAPAE AD UNIVERSOS ORTHODOXOS UBIQUE CONSTITUTOS DIRECTA DE SACERDOTIBUS^⁴ NON VEXANDIS^⁵ NEC^⁶ SCRIPTIS^⁷ AB EIS PER METUM AUT ALIQUAM FRAUDEM EXIGENDIS^⁸ ET DE PASSIONE DOMINI <I83, f. 54vb> IN CONSECRATIONE CORPORIS EIUS MISCENDA ET^⁹ AQUA^¹⁰ CUM SALE POPULIS BENEDICENDA ET^¹¹ DE^¹² FIDE SANCTAE TRINITATIS.

Bcan4: I

P102; BII13: I Quid^¹³ sit reicere mandatum dei et transgredi terminos antiquos patrum

<E97, f. 28va> [H. 1] Alexander^¹⁴ episcopus omnibus orthodoxis per diversas provincias Christo domino famulantibus.

Cogitantibus nobis^¹⁵ metum^¹⁶ divini iudicii, fratres carissimi, et post vitam hanc unumquemque, prout gesserit, <O93, f. 9rb> recepturum, quid^¹⁷ veniat in^¹⁸ querelam^¹⁹, <VD38, f. 50ra> tacere non licuit, sed nobis^²⁰ loqui necessitas imperavit^²¹ dicente propheta: Exalta^²² ut tuba vocem tuam^²³, et cui omnium ecclesiarum cura^²⁴ ^²⁵ est^²⁶ ^²⁷, si^²⁸ dissimulem^²⁹ ^³⁰, <SG670, p. 84a> audiam domino^³¹ dicente: Reiecistis^³² mandatum dei, ut traditiones vestras statuatis. Quid enim aliud est reicere^³³ mandatum dei quam privato^³⁴ consilio, iudicio^³⁵ humano novis rebus constituendis^³⁶ liberius delectari? Unde^³⁷ et alibi scriptum est: Ne transgrediaris^³⁸ ^³⁹ terminos antiquos, <S105, f. 34v> quos posuerunt patres^⁴⁰ tui. Terminos indubitanter transgreditur, qui statuta patrum^⁴¹ <N442, f. 27rb> post<P9629, f. 3r>[ponit^⁴² ^⁴³ atque confundit^⁴⁴.

N442: De persecutoribus episcoporum

Bcan4: II

P102; BII13: II De sacerdotibus non vexandis

[H. 2] <BII13, f. 46ra> Pervenit^⁴⁵ namque <I83, f. 55ra> ad conscientiam^⁴⁶ apostolicae sedis, quod nonnulli^⁴⁷ sint tam stolidi^⁴⁸ ^⁴⁹, qui dominica praecepta <V630, f. 27vb> et apostolorum eorumque successorum^⁵⁰ statuta minime observent

S105: Non infames persecutores episcoporum

et eos, de quibus dominus ait: Qui vos tangit, tangit^⁵¹ pupillam oculi mei, non solum tangere minime dubitant, sed etiam persequi non formidant^⁵². Et licet nos] persequantur, quia nec nos sine illis^⁵³, nec [illos sine nobis^⁵⁴ persequi possunt, quoniam illius sumus^⁵⁵ discipuli, qui^⁵⁶ animas^⁵⁷ pro fratri]bus praecepit ponere, tamen eis pericula et perditiones [eorum non sumus ausi celare, ne] prophetica, quod <SG670, p. 84b> absit, damnemur sententia, quae^⁵⁸ ait: Si^⁵⁹ annuntiaveris iniquo^⁶⁰ iniqui[tatem suam, animam] tuam liberasti^⁶¹. Si autem non^⁶² annuntiaveris^⁶³ ei, sanguinem eius de manu tua requiram.

I83; Bcan4: De violentia

VD38: Item de eadem re alexander in prima epistola ait

Bcan4: III

P102; BII13: III^⁶⁴ De scriptis non exigendis a sacerdotibus per metum aut aliquam^⁶⁵ fraudem

[H. 3] Est^⁶⁶ ^⁶⁷ etiam et hoc ad hanc sanctam perlatum^⁶⁸ ^⁶⁹ sedem, quod pudet^⁷⁰ ^⁷¹ dicere, et non solum sacerdotali, sed etiam omni christiano nomini est inimicum, id est, quod non<VD38, f. 50rb>nullos^⁷² episcopos^⁷³ vel sacerdotes^⁷⁴

BII13: quod domini sacerdotes per metum nihil agant

aut metu compellunt aut^⁷⁵ vi^⁷⁶ extorquent^⁷⁷ aut fraude^⁷⁸ decipiunt, aliquas con<I83, f. 55rb>fessionis^⁷⁹ suae in alteram^⁸⁰ ^⁸¹ partem^⁸² quam debeant, aut pro suarum non^⁸³ requisitione^⁸⁴ rerum, aut, quod deterius est, alieni^⁸⁵ erroris secta^⁸⁶ ^⁸⁷ scripturas facere et^⁸⁸ propriis manibus roborare^⁸⁹ et coram populis recitare atque^⁹⁰ confiteri. <E97, f. 28vb> <BII13, f. 46rb> Aliquos dicunt carceribus et ergastulis^⁹¹ recludi, ut saltem^⁹² ^⁹³ his territi insidiis devient^⁹⁴ ^⁹⁵ domini^⁹⁶ sacerdotes et suis faveant^⁹⁷ voluptatibus.

Bcan4: IIII

P102; BII13: IIII Non licere insidiatoribus ecclesię sanctae Christi accusare sacerdotes ad iudices publicos

[H. 4] Relatum^⁹⁸ insuper est ad huius sanctae et^⁹⁹ apostolicae sedis apicem^¹⁰⁰, cui summarum <SG670, p. 85a> dispensationes^¹⁰¹ ^¹⁰² causarum et omnium negotia ecclesiarum ab ipso domino tradita sunt quasi^¹⁰³ ad caput^¹⁰⁴ ipsoque^¹⁰⁵ dicente principi apostolorum Petro: Tu es Petrus^¹⁰⁶, et super hanc petram aedificabo ecclesiam meam,

BII13: quod domini sacerdotes ad publicos iudices ire nullatenus praesumant

quod quidam aemuli^¹⁰⁷ Christi eiusque^¹⁰⁸ sanctae ecclesiae insidiatores, sacerdotes dei ad iudices <Bcan4, f. 52r> publicos^¹⁰⁹ accusare praesumant^¹¹⁰, cum magis apostolus^¹¹¹ christianorum causas ad ecclesias deferri^¹¹² et ibidem terminari praecipiat. Taliter praevaricantes praevaricaverunt^¹¹³ in deum suum, et non oboediunt^¹¹⁴ praecepta^¹¹⁵ eius, de quibus dominus per prophetam Oseae loquitur dicens: Quasi vaccae lascivientes^¹¹⁶ ^¹¹⁷ declinaverunt et dilexerunt^¹¹⁸ affer<I83, f. 55va>re ignominiam^¹¹⁹ protectoribus^¹²⁰ suis. Et idem: Vae eis, quoniam recesserunt a me, vastabuntur^¹²¹, quia praevaricati sunt in me, et ego redemi^¹²² ^¹²³ eos, et ipsi locuti sunt contra me mendacia et non clamaverunt^¹²⁴ <SG670, p. 85b> ad^¹²⁵ me in^¹²⁶ corde suo, sed ululabant in cubilibus suis^¹²⁷, <S105, f. 35r> super triticum et vinum ruminabant^¹²⁸ ^¹²⁹ et recesserunt^¹³⁰ a me. <BII13, f. 46va> Ego erudivi et confortavi brachia eorum, et in^¹³¹ me cogitaverunt maliciam. Reversi sunt, ut essent <N442, f. 27va> absque <VD38, f. 50va> iugo, facti sunt quasi arcus dolosus^¹³². Abiciet^¹³³ eos^¹³⁴ dominus, ait idem^¹³⁵ propheta, quia^¹³⁶ non audierunt^¹³⁷ eum, et erunt^¹³⁸ vagi^¹³⁹ in nationibus.

VD38: De clericis vel laicis qui episcopos sive sacerdotes ad primates vel iudices accusant priusquam eis a quibus lesi sunt denuncient

Bcan4: V

P102; BII13: V Quid dominus per Oseae prophetam dicat de clericis vel laicis qui episcopos prius vel reliquos sacerdotes accusant ad primates et ad reliquos iudices quam auribus eorum inculcent a quibus se lesos putant ut^¹⁴⁰ recipiant iustam^¹⁴¹ apologiam

[H. 5] De^¹⁴² his^¹⁴³ enim clericis vel laicis, qui episcopos^¹⁴⁴ vel reliquos^¹⁴⁵ sacerdotes prius tam ad primates eorum <V630, f. 28ra> quam ad reliquos accusant^¹⁴⁶ iudices, quam auribus eorum, a quibus se laesos^¹⁴⁷ aestimant^¹⁴⁸ ^¹⁴⁹, inculcent^¹⁵⁰, ut ab eis aut ius^¹⁵¹ suum aut iustam^¹⁵² recipiant^¹⁵³ apologiam^¹⁵⁴, item per eundem ait dominus^¹⁵⁵ prophetam^¹⁵⁶: Audi, domus Israel, et^¹⁵⁷ ausculta^¹⁵⁸, domus regis, et attendite, sacerdotes, quia vobiscum iudicium est, quoniam laqueus facti^¹⁵⁹ estis speculationum^¹⁶⁰ et <SG670, p. 86(68)a> rete^¹⁶¹ expansum^¹⁶² super Tabor, victi<I83, f. 55vb>masque declinastis in profundum. Et ego eruditor omnium vestrum. Et alibi: Omnes calefacti estis quasi clibanus^¹⁶³, quia devoratis^¹⁶⁴ iudices vestros. Ipsi enim^¹⁶⁵ declinant victimas domini in profundum, qui eos devorant vel iniuste^¹⁶⁶ lacerant, qui domini^¹⁶⁷ oculi^¹⁶⁸ dicuntur.

I83; Bcan4: Qui inuste lacerant sacerdotes

<BII13, f. 46vb> Nam si modo quisquam principis saecularis oculos <E97, f. 29ra> laceraret^¹⁶⁹ aut amoveret^¹⁷⁰, <O93, f. 9va>

BII13: de oculis principum

esset^¹⁷¹ reus criminis maiestatis^¹⁷² ^¹⁷³ an non? Profecto aut^¹⁷⁴ morti^¹⁷⁵ traderetur aut perpetua notaretur^¹⁷⁶ infamia^¹⁷⁷. Si pro saeculi potestatibus talia^¹⁷⁸ hominibus fiunt, quid^¹⁷⁹ pro his fieri putatis^¹⁸⁰, de quibus dominus ait: Qui vos tangit, tangit pupillam oculi mei.

P9629: Non acusandos episcopos

Procul dubio hi^¹⁸¹, qui eos persequuntur^¹⁸² et amovere^¹⁸³ ^¹⁸⁴ nituntur^¹⁸⁵ iniuste contra apostolicam auctoritatem^¹⁸⁶, si a morte prohibentur dicente domino: Nolo mortem <VD38, f. 50vb> peccatoris, sed ut convertatur et vivat, perpetua tamen notantur^¹⁸⁷ ^¹⁸⁸ <SG670, p. 86(68)b> infamia^¹⁸⁹ ^¹⁹⁰ et exilio digni^¹⁹¹ iudicantur^¹⁹² finitimo^¹⁹³, de quibus^¹⁹⁴ a temporibus apostolorum et infra ista tenemus atque decreta habemus^¹⁹⁵: Eorum accusandi^¹⁹⁶ episco<I83, f. 56ra>pos vel testificandi in eos vocem obstruimus, quos non humanis, sed divinis actibus mortuos esse scimus, de quibus dominus loquitur per eundem prophetam: Calumniam^¹⁹⁷ ^¹⁹⁸ patiens fractus^¹⁹⁹ est iudicio, quoniam coepit ambire^²⁰⁰ post sordem, et ego quasi tinea Ephraim et^²⁰¹ quasi putredo domui Iuda, et vidit Ephraim^²⁰² languorem^²⁰³ suum et Iudas vinculum suum <BII13, f. 47ra> et abiit Ephraim ad Assur et misit ad regem ultorem^²⁰⁴, et ipse non poterit sanare vos nec solvere a vobis^²⁰⁵ vinculum. Qui^²⁰⁶ enim sacrilega^²⁰⁷ persuasione^²⁰⁸ ^²⁰⁹ persequuntur^²¹⁰ et lacerare nituntur episcopos vel eos, qui domino^²¹¹ recte^²¹² sacrificant, indubitanter eum^²¹³ persequuntur et dilaniant^²¹⁴, cuius vice funguntur, unde ait dominus per Ioel prophetam: Numquid <SG670, p. 87a> ultionem redditis^²¹⁵ mihi? <S105, f. 35v> Et si^²¹⁶ ulciscimini vos contra me, cito, velociter reddam vicissitudinem^²¹⁷ vobis super caput vestrum. <P9629, f. 3v> [Et per^²¹⁸ Amos prophetam dominus inquit: Quis sapiens, et intelleget ista, intellegens^²¹⁹, sciet^²²⁰ haec? Quia <Bcan4, f. 52v> rectae viae domini, et iusti ambulabunt in eis, praevaricatores <VD38, f. 51ra> vero cor<I83, f. 56rb>ru<N442, f. 27vb>ent in eis. Et ipsa per se veritas ait: Qui vos audit, me audit, et qui vos spernit^²²¹, me spernit.] His et a[liis fulti^²²² ^²²³ quamplurimis dominicis praeceptis, vitantes^²²⁴ hominum perditiones cum omnibus huius sanctae sedis, quam dominus ca]put totius ecclesiae [constituit, membris talia fieri prohibemus^²²⁵, ne^²²⁶ con<V630, f. 28rb>fundatur^²²⁷] populus domini in aeternum. Nam et a praedecessoribus^²²⁸ nostris inhibitum leg[imus, ut nemo contristet^²²⁹ docto]res neque accusationem adversus eos suscipiat. <E97, f. 29rb> Ipse namque princeps apostolorum in ordinatio[ne beati Clementis] populum <SG670, p. 87b> instruens ait: Quicumque contristaverit doctorem verita<BII13, f. 47rb>tis, peccat in Christum et patrem omnium exacerbat^²³⁰ deum, propter quod et^²³¹ vita carebit. Et doctor gentium inquit: Si praeoccupatus fuerit homo in aliquo delicto, vos, qui spiritales^²³² estis, sustentate illum in spiritu lenitatis^²³³, considerans teipsum, ne et tu tempteris. Alter alterius^²³⁴ onera^²³⁵ portate, et sic adimplebitis^²³⁶ legem Christi.

Bcan4: VI

P102; BII13: VI Quod omnes sanctorum patrum persecutores vel dilaceratores infames sint et alieni fieri debeant a limitibus^²³⁷ ecclesię usque ad satisfactionem et quod non sit favendum eis nec loquendum quos episcopus^²³⁸ ab ecclesia separat

[H. 6] Has^²³⁹ considerantes pietates^²⁴⁰ et pericula vitantes animarum una cum om<I83, f. 56va>nibus domini sacerdotibus, qui nobiscum in hanc sacram convenerunt urbem, et cum omnibus huius capitis membris, sicut a beatis apostolis et^²⁴¹ a reliquis^²⁴² sanctis^²⁴³ patribus^²⁴⁴ ac^²⁴⁵ successoribus^²⁴⁶ eorum accepimus, statuentes <VD38, f. 51rb> decernimus^²⁴⁷ omnes^²⁴⁸, qui sanctos^²⁴⁹ patres persequuntur aut amovere^²⁵⁰ ^²⁵¹ vel dilacerare^²⁵² manifeste nituntur^²⁵³, infames^²⁵⁴ ^²⁵⁵ esse et alienos a^²⁵⁶ limitibus^²⁵⁷ ^²⁵⁸ ecclesiae usque ad satisfactionem^²⁵⁹ fieri,

BII13: quod deus odit eos qui adversus patres armantur

quia sic^²⁶⁰ odit <SG670, p. 88a> deus^²⁶¹ eos, qui adversus patres armantur ut patrum^²⁶² invasores vel destructores^²⁶³, qui ideo^²⁶⁴ infames efficiuntur^²⁶⁵, quia patres perse<BII13, f. 47va>quuntur. Quoniam^²⁶⁶, si^²⁶⁷ nec loqui eis^²⁶⁸ licet, quibus doctores summi, quos episcopos vocamus^²⁶⁹, propter eorum scelera adversantur, quanto magis eis^²⁷⁰ ^²⁷¹, qui eos^²⁷² infestantur^²⁷³ ^²⁷⁴, nec consentiendum^²⁷⁵ est nec loquendum, ne^²⁷⁶ participes eorum inveniantur sceleribus, quia non solum, qui faciunt, sed, qui consentiunt^²⁷⁷ facientibus, rei sunt.

Bcan4: De non favendis ab episcopos reiectis

Unde^²⁷⁸ et^²⁷⁹ beatus princeps apostolorum Petrus in ordinatione^²⁸⁰ sancti^²⁸¹ praedecessoris^²⁸² nostri Clementis instruens clerum et populum ait:

N442; I83: De non favendis ab episcopo reiectis

Si inimicus fuerit Clemens alicui pro actibus suis, vos nolite ex<I83, f. 56vb>spectare, ut ipse vobis^²⁸³ dicat:

VD38: De non favendis ab episcopo reiectis

Cum illo nolite amici esse, sed prudenter observare debetis et voluntati^²⁸⁴ eius absque communicatione^²⁸⁵ obsecundare et avertere^²⁸⁶ vos ab eo, cui ipsum sentitis aversum^²⁸⁷ ^²⁸⁸, sed nec^²⁸⁹ loqui his, quibus ipse <SG670, p. 88b> non loquitur, ut unusquisque, qui in culpa^²⁹⁰ est, dum cupit^²⁹¹ omnium vestrum amicitias ferre, festinet citius^²⁹² <S105, f. 36r> reconciliare^²⁹³ ei, qui omnibus <VD38, f. 51va> praeest, et per hoc redeat ad salutem, cum oboedire coeperit monitis praesidentis.

S105: Quibus episcopus imimicus est commune cum eis nec in locutione debemus

Si vero <O93, f. 9vb> quis amicus fuerit^²⁹⁴ his, quibus ipse non loquitur, unus est <E97, f. 29va> et^²⁹⁵ ipse ex illis, qui exterminare^²⁹⁶ dei ecclesiam <N442, f. 28ra> volunt et, cum corpore vobiscum esse videatur^²⁹⁷, mente et animo contra vos est,

Bcan4: De scriptis violenter extortis

et est multo nequior^²⁹⁸ hostis^²⁹⁹ ^³⁰⁰ hic quam illi, qui^³⁰¹ foris^³⁰² sunt <V630, f. 28va> et evidenter inimici sunt. Hic^³⁰³ enim per amicitiarum^³⁰⁴ speciem, quae inimica sunt, gerit^³⁰⁵ et^³⁰⁶ ecclesiam dispergit ac vastat^³⁰⁷.

P9629; S105: De scriptis vi^³⁰⁸ extortis

I83: De scriptis violenter extortis

VD38: Abhinc

Bcan4: VII

P102; BII13: VII Quod scripture extorte^³⁰⁹ quoquo modo per metum aut fraudem vel per vim si fuerint scriptę vel roboratę quocumque ingenio non habeant pręiudicium^³¹⁰ vel calumniam aut sequestrationem

[H. 7] <BII13, f. 47vb> Similiter^³¹¹ si huiusmodi^³¹² personis quaedam scripturae quoquomodo per metum^³¹³ aut fraudem aut per vim^³¹⁴ extortae^³¹⁵ fuerint^³¹⁶, velut^³¹⁷ se liberare^³¹⁸ possent^³¹⁹, quocumque ab eis conscriptae^³²⁰ <I83, f. 57ra> vel roboratae fuerint ingenio^³²¹, ad nullum eis <SG670, p. 89a> praeiudicium^³²² <Bcan4, f. 53r> aut^³²³ nocumentum^³²⁴ provenire censemus^³²⁵ ^³²⁶ neque ullam^³²⁷ ^³²⁸ eis infamiam vel calumniam aut^³²⁹ a suis sequestrationem^³³⁰ ^³³¹ bonis umquam auctore domino et sanctis apostolis eorumque successoribus^³³² sustinere permittimus. Confessio vero in talibus non compulsa^³³³, sed spontanea fieri debet^³³⁴ ipso attestante, qui ait: Ex corde enim procedunt homicidia^³³⁵, adulteria, fornicationes, blasphemiae^³³⁶ et cetera^³³⁷, quae sunt ad haec pertinentia, nec tantum attendenda^³³⁸ sunt, quae fiunt, quantum, quo animo fiunt, quorum^³³⁹ exempla, si omnia scribere coeperimus, ante dies <VD38, f. 51vb> quam exempla deficient. Unde et illud est, quod dominus ad munera Abel respexit et non ad Cain, quia magis intendit^³⁴⁰ ^³⁴¹ ad offerentis^³⁴² animum quam ad ea, quae offeruntur. Inde^³⁴³ et dominus^³⁴⁴ per prophetam inquit^³⁴⁵: Dominus scit^³⁴⁶ cogitationes hominum. Et per^³⁴⁷ Oseae vatem^³⁴⁸ ait: <SG670, f. 89b> In gutture tuo sit tuba quasi^³⁴⁹ aquila super domum domini, et reliqua. Et dominus in evangelio inquit^³⁵⁰: Tu autem, cum oraveris, intra <I83, f. 57rb> in cubiculum^³⁵¹ et clauso ostio^³⁵² ora patrem tuum.

VD38: Quod non valet confessio quae fit ex necessitate

Omnis^³⁵³ ^³⁵⁴ enim confessio, quae fit ex necessitate, <BII13, f. 48ra> fides^³⁵⁵ non est. Et apostolus ait: Corde enim creditur ad iustitiam, ore autem confessio fit in^³⁵⁶ salutem. Amplius^³⁵⁷ autem respicit deus ad cogitationes et spontaneas voluntates^³⁵⁸, quam ad actus, qui per simplicitatem aut^³⁵⁹ ^³⁶⁰ per necessitatem fiunt^³⁶¹. Confessio^³⁶² vero non extorqueri debet in talibus^³⁶³, sed^³⁶⁴ potius sponte profiteri^³⁶⁵. Pessimum^³⁶⁶ est enim de suspicione aut extorta^³⁶⁷ ^³⁶⁸ confessione quemquam iudicare, cum magis inspector cordis sit dominus^³⁶⁹ quam operis, et potius requirit^³⁷⁰ cogitationes puras^³⁷¹ et voluntates bonas quam^³⁷² labia mendacia. Unde et dominus per prophetam loquens <SG670, p. 90a> ait: Populus iste^³⁷³ labiis me honorat, cor^³⁷⁴ autem <P9629, f. 4r> [eorum longe est a me. Peius^³⁷⁵ malum fore^³⁷⁶ <VD38, f. 52ra> non aestimo quam christianos^³⁷⁷ <E97, f. 29vb> suis invidere sacerdotibus. Novit enim^³⁷⁸ ^³⁷⁹ dominus, qui sunt eius^³⁸⁰.

Bcan4; I83: De accusatoribus episcoporum

Non^³⁸¹ potest autem humano condemnari <S105, f. 36v> examine, quem deus suo reservavit^³⁸² iudicio. Si^³⁸³ omnia namque in hoc saeculo vindicata^³⁸⁴ essent, locum divina non haberent iudicia.

VD38: De accusatoribus episcoporum

Bcan4: VIII

P102; BII13: VIII De accusatoribus episcoporum

[H. 8] Quod autem ad alios iudices prius non de<I83, f. 57va>beant quam^³⁸⁵ ad se^³⁸⁶ sacerdotes vel actores ecclesiae accusare^³⁸⁷, ita a tem<N442, f. 28rb>pore^³⁸⁸ aposto]lorum et infra observatum et definitum [invenimus.

P9629; S105: Querelam contra episcopum vel actorem ecclesię

Si^³⁸⁹ quis^³⁹⁰ erga^³⁹¹ episcopum vel actores ecclesiae <V630, f. 28vb> quamlibet] querelam^³⁹² habere iustum^³⁹³ crediderit, non prius primates aut alios adeat^³⁹⁴ [iudices, <BII13, f. 48rb> quam ipsos, a quibus se lae]sum^³⁹⁵ aestimat, conveniat familiariter, non semel, sed saepissime, ut^³⁹⁶ ab eis^³⁹⁷ aut suam iustitiam aut^³⁹⁸ [iustam^³⁹⁹ accipiat^⁴⁰⁰] <SG670, p. 90b> excusationem. Si autem secus^⁴⁰¹ egerit, ab ipsis et ab aliis^⁴⁰² communione privetur tamquam apostolorum patrumque aliorum contemptores^⁴⁰³, de quibus^⁴⁰⁴ ait propheta: Erunt quasi non sint^⁴⁰⁵, et peribunt viri^⁴⁰⁶, qui contradicunt vobis.

N442: De commixtione corporis et sanguinis domini

VD38: De commixtione corporis domini

Bcan4: VIIII

P102; BII13: VIIII De passione domini in consecratione corporis eius miscenda et aqua cum sale populis benedicenda

[H. 9] In^⁴⁰⁷ sacramentorum quoque^⁴⁰⁸ oblationibus, quae inter missarum solemnia^⁴⁰⁹ domino offeruntur^⁴¹⁰, passio domini miscenda est, ut eius^⁴¹¹, cuius corpus et sanguis conficitur, passio celebretur ita,

S105: Nihil praeter^⁴¹² panem et vinum aqua mixtum ad altare offerendum

ut repulsis opi<VD38, f. 52rb>nionibus^⁴¹³ superstitionum panis tantum et vinum aqua permixtum^⁴¹⁴ in sacrificio offerantur.

P9629: Nihil praeter panem et vinum aqua^⁴¹⁵ mixtum ad altare offerendum

Non debet enim, ut a patribus accepimus et ipsa ratio docet, in calice^⁴¹⁶ domini aut vinum^⁴¹⁷ solum aut a<I83, f. 57vb>qua^⁴¹⁸ sola offerri, sed^⁴¹⁹ utrumque permixtum, quia utrumque ex latere eius sua^⁴²⁰ in passione profluxisse legitur. Ipsa vero^⁴²¹ veritas nos instruit calicem et panem in sacramento offerre^⁴²², quando ait: Accepit <Bcan4, f. 53v> Iesus <SG670, p. 91a> panem et benedixit deditque discipulis suis dicens: Accipite^⁴²³ et manducate^⁴²⁴, hoc est enim^⁴²⁵ corpus meum, quod^⁴²⁶ pro vobis tradetur. Similiter, postquam cenavit, accepit calicem, <BII13, f. 48va> dedit discipulis suis dicens^⁴²⁷: Accipite et bibite ex^⁴²⁸ ^⁴²⁹ eo omnes, quia hic est calix sanguinis mei, qui pro vobis fundetur^⁴³⁰ in remissionem^⁴³¹ peccatorum.

P9629; S105: Crimina oblatione^⁴³² delenda

Crimina enim atque peccata oblatis his domino sacrificiis delentur,

BII13: quod peccata dimitantur in consecratione corporis et sanguinis christi

idcirco et passio eius in^⁴³³ his commemoranda est, qua^⁴³⁴ redempti sumus, et saepius recitanda atque <O93, f. 10ra> haec domino offerenda. Talibus hostiis delectabitur^⁴³⁵ et placabitur dominus et peccata dimittit^⁴³⁶ ingentia^⁴³⁷. Nihil enim in sacrificiis maius esse potest quam corpus et sanguis Christi, nec ulla oblatio <E97, f. 30ra> hac^⁴³⁸ ^⁴³⁹ potior^⁴⁴⁰ est, sed haec^⁴⁴¹ omnes^⁴⁴² praecellit. <VD38, f. 52va> Quae pura conscientia domino offerenda est^⁴⁴³ et pura mente sumenda^⁴⁴⁴ ^⁴⁴⁵ atque ab omnibus vene<I83, f. 58ra>randa^⁴⁴⁶. Et sicut potior est ceteris, ita potius ex<SG670, p. 91b>coli^⁴⁴⁷ et venerari debet.

P9629; S105: Aqua sancta spargenda^⁴⁴⁸

SG670: Nota Alexandrum hoc primo fecisse

Aquam^⁴⁴⁹ ^⁴⁵⁰ enim sale^⁴⁵¹ con<S105, f. 37r>spersam^⁴⁵² populis benedicimus, ut^⁴⁵³ ea cuncti aspersi^⁴⁵⁴ sanctificentur ac^⁴⁵⁵ purificentur, quod et omnibus^⁴⁵⁶ sacerdotibus faciendum esse mandamus.

VD38: De aqua sanctificata

BII13: de aspersione cineris vitule

Nam si^⁴⁵⁷ cinis^⁴⁵⁸ vitulae aspersus populum sanctificabat^⁴⁵⁹ atque mundabat, multo magis aqua^⁴⁶⁰ sale aspersa divinisque precibus sacrata populum sanctificat <N442, f. 28va> atque mundat. Et, si sale asperso^⁴⁶¹ per Eliseum prophetam sterilitas^⁴⁶² aquae sanata est, quanto magis divinis precibus sacratus^⁴⁶³ sterilitatem^⁴⁶⁴ rerum^⁴⁶⁵ aufert^⁴⁶⁶ humanarum et coinquinatos^⁴⁶⁷ ^⁴⁶⁸ sanctificat et purgat, et cetera^⁴⁶⁹ bona multiplicat, et insi<BII13, f. 48vb>dias diaboli avertit^⁴⁷⁰, et^⁴⁷¹ a^⁴⁷² fantasmatis^⁴⁷³ versutiis^⁴⁷⁴ hominem defendit. Nam si^⁴⁷⁵ tactione^⁴⁷⁶ fimbriae vestimenti^⁴⁷⁷ salvatoris^⁴⁷⁸ salvatos infirmos non dubitamus, quanto magis virtute sacrorum^⁴⁷⁹ eius verborum divinitus <V630, f. 29ra> sacrantur elementa, <SG670, p. 92a> quibus sanitatem corporis et animae humana^⁴⁸⁰ percipit fragilitas. His ergo^⁴⁸¹ et aliis instructi documen<I83, f. 58rb>tis vota^⁴⁸² <VD38, f. 52vb> singulorum^⁴⁸³ domini sacerdotes respicite et virtute spiritus sancti divinis precibus per ministerium^⁴⁸⁴ vobis divinitus collatum^⁴⁸⁵ perficere certate^⁴⁸⁶. Elementa quoque, tam ea, quae praediximus, quam^⁴⁸⁷ cetera^⁴⁸⁸ divinis^⁴⁸⁹ apta usibus^⁴⁹⁰ et humanis^⁴⁹¹ necessaria infirmitatibus sacrate^⁴⁹² ^⁴⁹³, infirmos curate^⁴⁹⁴ et cetera, quae vobis^⁴⁹⁵ pertinent^⁴⁹⁶, diligenter perficite^⁴⁹⁷. Ipse enim salvator tribuendo nobis exemplum discipulis ait^⁴⁹⁸ suis: In nomine meo daemonia eicite, infirmos curate, aegros sanate^⁴⁹⁹, leprosos mundate, et cetera. Super infirmos etiam manus^⁵⁰⁰ inponite, et bene habebunt.

V630: De trinitate et unitate

P9629; S105: Quod deus unus sit et trinus

VD38: Hic de fide sanctae trinitatis loquitur

Bcan4: De trinitate X

P102; BII13: X^⁵⁰¹ De fide sanctae trinitatis

[H. 10] Fidem^⁵⁰² quoque sanctae trinitatis sic docendam a patribus accepimus, vobisque tradendam subditis^⁵⁰³ destinamus. Isaias namque propheta ait: Vidi^⁵⁰⁴ <SG670, p. 92b> dominum Sabaoth sedentem super thronum excelsum^⁵⁰⁵, et seraphim stabant in circuitu eius, sex alae uni et sex alae <BII13, f. 49ra> alteri, duabus^⁵⁰⁶ velabant^⁵⁰⁷ faciem, duabus^⁵⁰⁸ autem velabant^⁵⁰⁹ pedes et duabus volabant^⁵¹⁰ ^⁵¹¹ et clamabant^⁵¹² ad^⁵¹³ alterutrum^⁵¹⁴ ^⁵¹⁵ dicentes: Sanctus, sanctus, sanctus dominus deus Sabaoth. Si trinitas non est, qua<I83, f. 58va>re tertio^⁵¹⁶ <E97, f. 30rb> sanctus dixerunt? Aut si unitas non est, quare sub trina repetitione^⁵¹⁷ unum <VD38, f. 53ra> deum ac dominum intimarunt^⁵¹⁸? Si trinitas non est, cur^⁵¹⁹ in Geneseos^⁵²⁰ dicitur: Dixit deus^⁵²¹, fecit deus^⁵²² et benedixit deus? Si unitas non est, quare tertio dixit^⁵²³ deus, et deos^⁵²⁴ plurali^⁵²⁵ numero^⁵²⁶ commendavit? Si trinitas non est, quare^⁵²⁷ in Exodo^⁵²⁸ dictum est tertio: domine, domine, domine miserator^⁵²⁹ et misericors? Si unitas^⁵³⁰ non est, quare dum tertio domine^⁵³¹ diceret^⁵³², <P9629, f. 4v> [postea miserator^⁵³³ <Bcan4, f. 54r> singulariter dicit^⁵³⁴, et non miseratores, ut plures ostenderet, intimavit? Si trinitas non est, cur A]braham [ad ilicem^⁵³⁵ Mambrae sedens tribusque^⁵³⁶ occurrens <S105, f. 37v> uni^⁵³⁷ domine dixit, et non, ut viderat^⁵³⁸, tribus <SG670, f. 93a> salutationis^⁵³⁹ ^⁵⁴⁰ obsequium^⁵⁴¹] reddidit? [Si trinitas non est, quare^⁵⁴² cum Moysi deus Abraham^⁵⁴³ et^⁵⁴⁴ deus Isaac^⁵⁴⁵ et deus Iacob, tertio diceretur^⁵⁴⁶ unitatem] ostendens, hoc <N442, f. 28vb> mihi [nomen est, dixit^⁵⁴⁷, et^⁵⁴⁸ non, haec sunt nostra nomina, designavit? Si] trinitas^⁵⁴⁹ non est, quare David tertio dixit: Benedicat nos deus, deus noster, bene[dicat nos deus? Si unitas^⁵⁵⁰ non est, quare, cum] deum tertio nominasset^⁵⁵¹, benedicat^⁵⁵² dixit, et non benedicant adiunxit? Si trini<I83, f. 58vb>tas [non est, cur Isaias] denuo^⁵⁵³ dicit: Dominus deus^⁵⁵⁴ Sabaoth, <BII13, f. 49rb> deus^⁵⁵⁵ Israel, qui sedes super cherubim? Si unitas non est, <VD38, f. 53rb> quare qui sedes^⁵⁵⁶ dixit et non qui sedetis adstruxit^⁵⁵⁷? Si trinitas^⁵⁵⁸ non est, quare in^⁵⁵⁹ Regnorum libro dicitur: Dominus^⁵⁶⁰, deus^⁵⁶¹ omnipotens^⁵⁶², deus^⁵⁶³ Israel, sermones tui fideles^⁵⁶⁴ sint^⁵⁶⁵? Si unitas non est, quare tui^⁵⁶⁶ dicitur et non vestri potius intimatur? Si trinitas non est, cur in psalmo^⁵⁶⁷ quinquagesimo^⁵⁶⁸ octavo^⁵⁶⁹ cantatur: Domine^⁵⁷⁰ virtutum, deus^⁵⁷¹ Israel, intende ad visitan <SG670, f. 93b>das^⁵⁷² omnes gentes? <V630, f. 29rb> Si unitas non est, quare intende posuit et non intendite, ut^⁵⁷³ praedicatus^⁵⁷⁴ est, intimavit^⁵⁷⁵? Si trinitas non est, quare in Apocalypsi^⁵⁷⁶ tertio dicit^⁵⁷⁷: Sanctus^⁵⁷⁸ dominus deus omnipotens, qui est et qui erat^⁵⁷⁹? Si unitas non^⁵⁸⁰ est, quare non qui sunt et^⁵⁸¹ ^⁵⁸² qui erant^⁵⁸³ pluraliter^⁵⁸⁴ designatur? Si trinitas non est^⁵⁸⁵, quare^⁵⁸⁶ in Deuteronomio^⁵⁸⁷ dictum est: Dominus^⁵⁸⁸ deus tuus misericors^⁵⁸⁹ est^⁵⁹⁰ et audiet vocem tuam? Si unitas non est, quare audiet posuit, et non audient intimavit? Si trinitas non est, quare in^⁵⁹¹ Iesu Nave^⁵⁹² dicitur^⁵⁹³ libro: Dominus^⁵⁹⁴ deus deorum^⁵⁹⁵? Si^⁵⁹⁶ unitas non^⁵⁹⁷ est, quare est dixit, et non sunt <I83, f. 59ra> more^⁵⁹⁸ locutionis^⁵⁹⁹ ^⁶⁰⁰ <E97, f. 30va> induxit^⁶⁰¹? Si trinitas non est, quare Elias <O93, f. 10rb> orando^⁶⁰²: Domine, domine^⁶⁰³ deus Israel ostende, quia tu es deus meus dixit? Si unitas non est, quare ostende et non ostendite posuit? Si trinitas non est, cur Mardocheus orando^⁶⁰⁴: Domine, domine, deus <VD38, f. 53va> <BII13, f. 49va> omnipotens^⁶⁰⁵, omnia in potestate^⁶⁰⁶ tua^⁶⁰⁷ sunt, dixit? Si unitas non est, quare in tua posuit et non in vestra signaverit^⁶⁰⁸? Si trini<SG670, f. 94a>tas non est, cur etiam Iudith^⁶⁰⁹ orando dixit: Domine, domine, deus^⁶¹⁰ omnium^⁶¹¹ virtutum, respice in orationem meam?

BII13: quod peccata dimitantur in consecratione corporis et sanguinis christi

Si^⁶¹² unitas non est, quare^⁶¹³ respice et non respicite designavit? Si trinitas non est, quare in Hieremia dicitur: Dominus^⁶¹⁴ deus vester, deus verax est^⁶¹⁵? Si unitas non est, quare verax^⁶¹⁶ est dixit et non veraces potius intimavit? Si trinitas^⁶¹⁷ non est, cur in Apocalypsi^⁶¹⁸ scriptum est: Dominus^⁶¹⁹ deus et spiritus prophetarum misit angelum suum ostendere servis suis, quae oportet fieri cito? Si unitas non est, quare, cum patrem et filium et spiritum^⁶²⁰ sanctum nomi<S105, f. 38r>nasset, misit dixit et non miserunt sub^⁶²¹ ^⁶²² praetaxato^⁶²³ trium personarum^⁶²⁴ et nominum introduxit? Si trinitas^⁶²⁵ non est, quare <I83, f. 59rb> in Deuteronomio dicitur^⁶²⁶: Dominus deus vester, hic^⁶²⁷ est deus? Si unitas non est, quare hic est dixit, et non hi^⁶²⁸ sunt plurali numero designavit?

BII13: de aspersione cineris vitulę

Si trinitas non est, quare in^⁶²⁹ eodem dicitur libro: Dominus <N442, f. 29ra> deus tuus, deus magnus et potens est^⁶³⁰? Si unitas non est, quare magnus et potens pluraliter^⁶³¹ nominantur^⁶³²? Si trinitas non est, cur Tobi^⁶³³ cum filium suum in Rages civitatem^⁶³⁴ cum^⁶³⁵ Raphahelo^⁶³⁶ <SG670, f. 94b> angelo mitteret, benedicens eos ita dixisse docetur: Deus Abraham et deus <BII13, f. 49vb> Isaac et deus Iacob ipse <VD38, f. 53vb> impleat^⁶³⁷ benedictionem suam in vobis? Si unitas non est, quare ipse^⁶³⁸ impleat dixit, et non ipsi impleant intimavit? Postremo^⁶³⁹ ^⁶⁴⁰ si trinitas non est, quare dominus discipulos suos in nomine patris et filii et spiritus sancti universas^⁶⁴¹ gentes posuit^⁶⁴² baptizare? Si unitas non est, quare^⁶⁴³ in nomine dixit, et non in nominibus^⁶⁴⁴ praecipiendo^⁶⁴⁵ perdocuit? Si trinitas non est, quare^⁶⁴⁶ Paulus^⁶⁴⁷ apostolus ait: Ex ipso et per ipsum et in ipso sunt omnia? <V630, f. 29va> Si unitas non est, quare ex ipso^⁶⁴⁸ posuit et non ex ipsis adstruxit^⁶⁴⁹ ^⁶⁵⁰?

Si enim^⁶⁵¹ certo certius^⁶⁵² ^⁶⁵³ volueritis <E97, f. 30vb> unitatem^⁶⁵⁴ trinitatis^⁶⁵⁵ agnosce<I83, f. 59va>re^⁶⁵⁶, a saepe dicto^⁶⁵⁷ doctore <Bcan4, f. 54v> gentium apostolo potestis^⁶⁵⁸ universa condiscere^⁶⁵⁹ et sequi catholicam fidem, et horum^⁶⁶⁰ respuere pravitatem^⁶⁶¹. Gratia domini nostri Iesu Christi, inquit^⁶⁶², et caritas dei et communicatio <SG670, f. 95a> spiritus sancti ipsa^⁶⁶³ est^⁶⁶⁴ patris^⁶⁶⁵ et filii et spiritus^⁶⁶⁶ gratia, et sic fidem sanctae trinitatis et intellegere et docere^⁶⁶⁷ domino adiuvante pleniter potestis.

Idcirco ergo^⁶⁶⁸, carissimi, fidei regulas iuxta huius^⁶⁶⁹ epistolae^⁶⁷⁰ finem posuimus, ut in eius confessione fideliter perseveremus et domino auxiliante bonam^⁶⁷¹ finem^⁶⁷² habere mereamur.

<BII13, f. 50ra> Quicumque ergo^⁶⁷³ voluerit^⁶⁷⁴ amicus esse saeculi huius, inimicus dei constituitur^⁶⁷⁵. Aut putatis, quia inaniter^⁶⁷⁶ scriptura dicit: Ad invidiam concupiscit spiritus, qui habitat in vobis? <VD38, f. 54ra> Maiorem autem dat gratiam, propter quod dicitur^⁶⁷⁷: Deus superbis resistit^⁶⁷⁸, humilibus autem dat gratiam. Subditi igitur estote deo, resistite autem diabolo, et^⁶⁷⁹ fugiet a vobis. Appropinquate^⁶⁸⁰ domino^⁶⁸¹, et appropinquabit^⁶⁸² vobis. Emundate^⁶⁸³ ^⁶⁸⁴ vobis manus, peccatores^⁶⁸⁵, et purificate^⁶⁸⁶ corda^⁶⁸⁷, duplices^⁶⁸⁸ animo. Miseri estote et lugete et plorate, risus vester in luctum^⁶⁸⁹ con<SG670, f. 95b>vertatur^⁶⁹⁰ et gaudium in^⁶⁹¹ ^⁶⁹² me<I83, f. 59vb>rorem^⁶⁹³, humiliamini in conspectu^⁶⁹⁴ domini, et exaltabit^⁶⁹⁵ vos.

Nolite detrahere alte<P9629, f. 5r>[rutrum^⁶⁹⁶, fratres mei, quia, qui detrahit fratri aut qui iudicat fratrem suum, detrahit legi et iudicat legem. Si autem iudicas legem, non es^⁶⁹⁷ factor legis, sed iudex. Unus^⁶⁹⁸ est enim legislator^⁶⁹⁹ et iudex, qui potest perdere et liberare. Tu autem,] quis^⁷⁰⁰ es, qui iudicas [proximum? Agite nunc, divites, plorate ululantes in^⁷⁰¹ miseriis vestris, quae advenient vobis.] <S105, f. 38v> Divitiae vestrae putrefactae sunt et vestimenta vestra a tineis^⁷⁰² [comesta sunt. Aurum et argentum <BII13, f. 50rb> vestrum eruginavit^⁷⁰³, et] erugo^⁷⁰⁴ eorum in testimonium vobis erit, et manducabit^⁷⁰⁵ car<N442, f. 29rb>nes vestras sicut [ignis. Thesaurizastis^⁷⁰⁶ vob]is iram in novissimis diebus. Ecce merces operariorum, qui messuerunt^⁷⁰⁷ regiones^⁷⁰⁸ vestras^⁷⁰⁹. [Qui fraudatus^⁷¹⁰ ^⁷¹¹ est a] vobis, clamat^⁷¹², et clamor eorum in aures domini Sabaoth introivit^⁷¹³. Epulati^⁷¹⁴ estis <SG670, f. 96a> super terram et in luxuriis^⁷¹⁵ enutristis corda vestra in die^⁷¹⁶ occisionis <VD38, f. 54rb> adduxistis^⁷¹⁷. <E97, f. 31ra> Occidistis^⁷¹⁸ iustum, et non resistit^⁷¹⁹ vobis.

Vae, <I83, f. 60ra> fratres, his, qui vos tribulant, vos vero, quantum amplius tribulamini, tantum purgatiores^⁷²⁰ ^⁷²¹ atque beatiores efficiemini^⁷²², si tamen ipsa tribulatio patienter fuerit supportata. Unde^⁷²³ ipsa veritas per se dicit: Beati^⁷²⁴, qui persecutionem patiuntur propter iustitiam. Et alibi: Beati eritis, cum vos oderint homines <O93, f. 10va> et persecuti fuerint et eiecerint nomen vestrum tamquam malum. Gaudete in illa die et exultate, quoniam merces vestra multa^⁷²⁵ est^⁷²⁶ in caelo.

<V630, f. 29vb> Data VIIII^⁷²⁷ Kal. Aug. Traiano et Eliano^⁷²⁸ vv. cc^⁷²⁹. conss.

O93, f. 10va; V630, f. 29vb; N442, f. 29rb; I83, f. 60ra, VD38, f. 54rb; SG670, f. 96a; P9629, f. 5r; Bcan4, f. 54v; E97, f. 31ra; P102; BII13, f. 50rb; S105, f. 38v

1 In P9629 sind einige Passagen des Briefes wegen Beschädigung der Handschrift nicht lesbar; diese sind im Text durch [ ... ] gekennzeichnet

2 am Rande DECRETA ALEXANDRI P9629

3 Überschrift] EPISTOLA SANCTI ALEXANDRI PAPAE QUOD NON SINT INFAMES ET CRIMINOSI AD ACCUSATIONEM SACRORUM ORDINUM ADMITTENDI ET QUĘ DEBEANT SUPER ALTARE OFFERRI ET DE VIRTUTE CONSECRATI SALIS ET AQUAE ET DE TRINITATIS UNITATE EXHORTATIOQUE DE SACRA SCRIPTURA VALDE NECESSARIA SG670; INCIPIUNT DECRETA ALEXANDRI PAPE P102; BII13; Überschrift fehlt S105

4 SARDOTIBUS VD38

5 VEXANDIS korr. aus VAXANDIS I83

6 hęc Bcan4

7 SCRIPTIS korr. aus SCIPTISTIS V630; scripta E97

8 exigenda E97

9 ET AQUA] aqua et E97

10 AQUAM I83; Bcan4

11 ET de korr. aus ET I83

12 DE fehlt V630

13 Qui P102

14 lexander S105

15 vobis N442

16 am Rande timorem VD38

17 quando I83; Bcan4

18 ad I83; SG670; Bcan4; S105

19 am Rande lacrimosam causam VD38

20 nobis] nobis vobis V630; P9629; E97

21 impetravit Bcan4

22 Exalta ut] Exaltavit Bcan4; S105

23 suam Bcan4

24 cura] cura commissa E97

25 cura est] commissa est cura V630

26 est] est commissa P9629

27 est si korr. aus est E97

28 si fehlt BII13

29 am Rande taceam VD38

30 dissimulem] dissimul est P102

31 domino dicente] a dicente domino I83; dicente domino korr. aus a dicente domino Bcan4; dicente domino SG670; S105

32 reiecistis korr. aus reiecisti O93

33 reiecere S105

34 am Rande singulari VD38

35 iudicioque korr. aus iudicio SG670

36 am Rande ordinandis VD38

37 Unde et korr. aus Unde VD38

38 am Rande transcendas VD38

39 transgrediaris korr. aus transgredieris Bcan4

40 patris S105

41 patrum korr. aus patrum est V630

42 am Rande comtempnit VD38

43 postponit korr. aus pponit V630

44 am Rande perturbat

45 am Rande z V630; am Rande drei Punkte N442

46 am Rande cognitionem VD38

47 nulli BII13

48 am Rande stulti VD38

49 stolidi] stolidi quam korr. aus stolidi BII13

50 successorum korr. aus suscessorum BII13

51 tangit fehlt P102

52 am Rande timent VD38

53 illis korr. aus illos O93; illos N442

54 nos O93; N442

55 sumus discipuli] discipuli sumus SG670

56 quia P102

57 animas] animas nostras korr. aus animas Bcan4

58 qua P9629

59 Si] Si non korr. aus Si BII13

60 iniquo iniquitatem suam, animam tuam liberasti. Si autem non annuntiaveris fehlt BII13

61 liberabis SG670; Bcan4; S105; liberas I83; VD38; P102; liberabis korr. aus liberasti P9629

62 non fehlt VD38

63 adnuntiaveris korr. aus adnontiaveris V630

64 III fehlt P102

65 aliquem P102

66 am Rande z V630; am Rande drei Punkte N442

67 Est korr. aus Et si V630

68 am Rande denunciatum VD38

69 perlatum korr. aus perlatam O93

70 am Rande turpe est verecundum est VD38

71 putet P102

72 interlinear multos VD38

73 epos O93

74 interlinear id est prespiteros SG670

75 aut vi korr. aus aut N442

76 am Rande violentia VD38

77 interlinear cogunt VD38

78 fraude korr. aus frade E97

79 consensionis SG670; S105

80 interlinear scilicet sectam SG670

81 alteram] altera secta korr. aus altera SG670; altera S105

82 partem fehlt I83; VD38; SG670; Bcan4; P102; BII13; S105

83 non fehlt I83

84 requisitione korr. aus requisione V630

85 alieni erroris] erroris alieni E97

86 am Rande traditionem doctrinam VD38

87 sectę N442; sectam VD38; P102; BII13; sectas Bcan4

88 et propriis manibus roborare fehlt SG670; S105

89 roborare korr. aus laborare P9629

90 atque] aut quę P102

91 am Rande angustis carceribus VD38

92 interlinear i SG670

93 saltem korr. aus salutem VD38; S105

94 interlinear errent VD38

95 devenient, interlinear devient BII13

96 domini sacerdotes] sacerdotes domini I83; SG670; Bcan4; S105

97 am Rande consentiant VD38

98 am Rande z V630

99 et fehlt SG670; S105

100 am Rande excellentiam VD38

101 am Rande dispositiones VD38

102 dispensationis I83

103 quasi korr. aus quas et P9629

104 caput korr. aus put SG670; caput korr. aus caput de P102

105 ipsoque] ipso quoque Bcan4

106 petros N442

107 am Rande adversarii VD38

108 eiusque] eius qui S105

109 publicanos I83; publicos korr. aus publicanos, interlinear id est seculares SG670; publicos] publicos os S105

110 am Rande audeant VD38

111 apostolis P9629

112 am Rande denunciari VD38

113 praevaricaverunt] praevaricati sunt I83; VD38; SG670; Bcan4; S105

114 obaudiunt VD38; P102; BII13; oboediunt korr. aus boediunt SG670

115 praeceptis I83; SG670; Bcan4; S105; praecepto E97

116 am Rande luxoriantes VD38

117 lascivientes korr. aus laiscivientis VD38; lasciviaentes korr. aus lasciviantes Bcan4

118 dixerunt VD38; BII13

119 am Rande turpido VD38

120 protectionibus SG670; S105

121 vastabunt I83; Bcan4

122 am Rande liberavi VD38

123 redemi korr. aus redimi O93

124 declinaverunt V630; P9629; E97

125 ad korr. aus adversum SG670

126 in] in toto E97

127 am Rande Usque hic I83

128 am Rande delectabant VD38

129 ruminabant korr. aus ruminabunt O93

130 recesserunt korr. aus recesserint O93; recesserant N442

131 am Rande contra me VD38

132 interlinear fraudulentus VD38

133 am Rande repellet VD38

134 eos fehlt P9629

135 dem P102

136 qui I83; VD38; Bcan4; P102; BII13; quia korr. aus qui SG670

137 audierunt korr. aus audierit P102

138 erunt korr. aus erit P102

139 am Rande instabiles VD38

140 et BII13

141 iuxtam P102; BII13

142 am Rande z V630

143 his enim korr. aus his O93

144 episcopos korr. aus episcopus S105

145 reliquo I83

146 accusaent P9629

147 am Rande mala perpessos VD38

148 interlinear putant VD38

149 estiment Bcan4

150 interlinear denuncient VD38

151 interlinear legem suam VD38

152 iusta I83

153 accipiant SG670; S105

154 am Rande excusationem VD38; interlinear id est excusationem SG670

155 dominus] dominus per VD38; dominus korr. aus dominus per BII13; S105

156 prophetam korr. aus proprophetam S105

157 et fehlt I83; SG670; Bcan4; S105

158 absculta O93

159 facti fehlt I83; VD38; SG670; Bcan4; P102; BII13; S105

160 speculationum korr. aus speculationem O93; speculationem V630; speculationum korr. aus speculiationem N442; speculationis korr. aus speculationem P9629; speculationis I83; SG670; Bcan4; S105; speculationi E97

161 recte I83; S105

162 spansum I83; Bcan4; exsponsum S105

163 am Rande formax VD38

164 devorastis I83; VD38; SG670; Bcan4; P102; BII13; S105

165 enim fehlt Bcan4

166 iniusto V630

167 domini oculi] oculi domini V630; P9629; I83; VD38; SG670; Bcan4; E97; P102; BII13; S105

168 interlinear id est sacerdotes SG670

169 laceraret korr. aus lacerarent S105

170 am Rande excuteret VD38

171 esset korr. aus esse E97

172 am Rande regalis dignitatis VD38

173 magestatis P102

174 autem VD38; aut korr. aus ut P102

175 merito I83; Bcan4

176 interlinear deturparetur VD38

177 am Rande turpitudine vituperatione VD38

178 talia] tales ab V630; P9629; E97

179 quod I83

180 putatis korr. aus potatis O93; P9629

181 hii O93; I83; P9629

182 persequuntur korr. aus persequntur SG670

183 am Rande repellere VD38

184 amovere korr. aus admovere V630; admoveri P9629; amovere korr. aus amore P102

185 interlinear temptant VD38

186 auctoritatem] auctoritatem et korr. aus auctoritatem SG670

187 interlinear signantur VD38

188 notentur korr. aus notantur SG670

189 interlinear turpitudine VD38

190 infamia korr. aus ininfamia SG670

191 digni korr. aus digno VD38; digni fehlt SG670

192 iudicantur] notantur non korr. aus notantur SG670

193 am Rande propinquo VD38

194 quibus] quibus autem korr. aus quibus SG670

195 habemus korr. aus habeamus SG670

196 accusandi korr. aus accusandos V630

197 am Rande molestiam VD38

198 Calumnia V630; I83; Bcan4

199 fractus korr. aus factus S105

200 abire korr. aus ambire V630; abire N442; I83; VD38; SG670; P102; BII13; S105; ibire Bcan4

201 et quasi putredo domui Iuda, et vidit Ephraim fehlt P9629

202 eprhaim korr. aus ephaim VD38

203 langorem VD38; P9629; Bcan4

204 am Rande vindicatorem VD38

205 vobis korr. aus vos BII13

206 Cui VD38

207 am Rande furtiva diabolica VD38

208 am Rande suggestione VD38

209 perusasione korr. aus persasione P9629; supersuasione I83

210 persequntur Bcan4

211 domino recte] recte domino P9629

212 interlinear alibi rite SG670

213 eum korr. aus eo P9629

214 am Rande dilacerant affligunt VD38

215 reddidistis V630

216 sci VD38

217 interlinear retributionem VD38

218 per korr. aus pe VD38

219 intellegens] intellegens et korr. aus intellegens N442; intellegens et SG670; S105

220 sciat I83; VD38; Bcan4; P102; BII13

221 spernit me spernit korr. aus spernit BII13

222 am Rande sustentati VD38

223 fulti korr. aus stulti BII13

224 vetantes V630

225 prohibemus korr. aus prohibeamus BII13

226 ne korr. aus nec VD38; nec P102

227 confundatur korr. aus confundantur P102

228 praedecessorebus I83

229 constringat SG670; S105

230 am Rande exasperat VD38

231 et fehlt V630

232 spiritales korr. aus spiritalis P9629

233 am Rande mansuetudinis VD38

234 alterius honera korr. aus alterius VD38

235 honera korr. aus honora O93

236 inplebitis N442

237 liminibus korr. aus limitibus BII13

238 episcopus korr. aus episcopis P102

239 am Rande drei Punkte N442

240 pietates korr. aus pietatis V630

241 am Rande Nota utilia I83

242 reliquis korr. aus reliquiis BII13

243 sanctis patribus korr. aus patribus sanctis I83

244 patribus] patribus et P102

245 ac] et a VD38; P102; BII13; et ac P9629

246 suscessoribus O93; S105; successoribus korr. aus sucribus N442; succeribus VD38

247 discernimus I83

248 am Rande Nota BII13

249 suos BII13

250 am Rande repellere VD38

251 amoveri V630

252 delacerare O93; I83; Bcan4; S105; dilacelare P9629

253 interlinear laborant VD38

254 am Rande turpes VD38

255 infames korr. aus infamis O93

256 a limitibus ecclesiae usque ad satisfactionem] factionum korr. aus factionem SG670; factionem S105

257 am Rande finibus VD38

258 liminibus korr. aus limitibus V630; liminibus P9629; E97; BII13

259 satisfactionem korr. aus satifactionem VD38

260 sic korr. aus si BII13

261 deus eos] eos deus SG670; Bcan4; S105

262 patrum korr. aus patres P9629; patrum fehlt SG670; S105

263 destructores korr. aus destuctores SG670

264 ideo korr. aus deo VD38

265 efficiuntur korr. aus effiuntur P9629; eiciuntur I83

266 Quod V630

267 si korr. aus sic VD38

268 eis licet] eis oportet korr. aus eis SG670

269 vocamur Bcan4

270 eis korr. aus eos VD38; eos Bcan4

271 eis qui eos korr. aus eos SG670

272 deos V630

273 am Rande persecuntur VD38

274 infestant O93; SG670; E97; P102; BII13; S105

275 consentiendum korr. aus conscentiendum BII13

276 nec P102

277 consentiunt korr. aus consentient P9629

278 am Rande z V630

279 et fehlt P102

280 ordinationem I83

281 sancti fehlt I83

282 praedecessoris korr. aus praedecessores V630

283 vobis korr. aus nobis P9629

284 voluntati eius absque communicatione obsecundare et fehlt SG670; S105

285 commutatione VD38; P102; BII13

286 am Rande auferre recedere VD38

287 am Rande iratum contrarium VD38

288 adversum korr. aus aversum N442; adversum VD38; SG670; Bcan4; P102; BII13; S105

289 nec fehlt I83

290 culpa korr. aus pa P9629

291 cupit korr. aus pit P9629; cupit korr. aus capit S105

292 citius reconciliare] citius reconciliari korr. aus citius SG670

293 reconciliari korr. aus reconciliare P9629; VD38; reconciliari I83; SG670; Bcan4; E97; S105

294 fuerit korr. aus fierit SG670

295 ex Bcan4

296 exterminare dei eclesiam] ecclesiam dei exterminare SG670; ecclesiam dei exterminare korr. aus ecclesiam exterminare S105

297 videatur korr. aus videatur qui P102

298 am Rande malignior VD38

299 am Rande adversarius VD38

300 hostis korr. aus hosti P9629

301 qui fehlt S105

302 am Rande pagani VD38

303 Hinc Bcan4

304 amicitiarum korr. aus amiciarum BII13

305 interlinear agit VD38

306 et fehlt P102

307 interlinear destruit VD38

308 vi fehlt P9629

309 exhorte P102; extorte korr. aus exorte BII13

310 pręiudicium] per iudicium P102

311 am Rande z V630; am Rande drei Punkte N442

312 am Rande talibus VD38

313 am Rande timorem VD38

314 am Rande violentiam VD38

315 extortę korr. aus exortę N442; exorte BII13

316 fuerint korr. aus fuerunt BII13

317 am Rande quasi VD38

318 liberaret P102

319 possint P9629; VD38; SG670; E97; P102; BII13; S105

320 scriptę VD38; P102; BII13; conscripte korr. aus scripte Bcan4

321 inienio P9629

322 am Rande condempnationem VD38

323 aut korr. aus au I83

324 am Rande lesionem VD38

325 am Rande censemus VD38

326 recensemus V630

327 ullam] ullam ab korr. aus ullam SG670

328 ullam eis korr. aus ullam BII13

329 aut korr. aus au I83; nec P9629

330 am Rande separationem VD38

331 sequestrationis Bcan4

332 successoribus korr. aus sucessoribus S105

333 am Rande coactam VD38

334 am Rande Usque hic VD38

335 homicida S105

336 blasphemia V630; P9629; I83; VD38; Bcan4; BII13

337 cera VD38

338 adtenda S105

339 am Rande Nota O93

340 am Rande respicit VD38

341 attendit P102; BII13

342 offerentis korr. aus offerendis VD38

343 Unde I83

344 dominus per korr. aus dominus P102

345 inquit dominus scit cogitationes hominum Et per oseę (oseę korr. aus seę BII13) autem ait in gutture tuo sit tuba quasi aquila super domum domini et reliqua Et dominus in evangelio inquid korr. aus inquit BII13

346 scit korr. aus sit Bcan4

347 per Oseae vatem] osee vates I83; SG670; S105

348 vatem fehlt V630; E97; vates I83; SG670; autem VD38; Bcan4; P102; BII13

349 quasi korr. aus quasi ad V630; quali P9629

350 ait Bcan4

351 cubicubiculum P9629; cubiculum korr. aus cubiculo P102

352 ostio korr. aus osti P102

353 am Rande z Nota V630

354 Omnis enim korr. aus Omnis O93

355 fidelis korr. aus fides SG670

356 ad V630; I83; SG670; E97; S105

357 am Rande Hic BII13

358 voluntates korr. aus voluptates I83

359 aut korr. aus au VD38

360 aut per korr. aus aut O93

361 fiunt korr. aus fiant BII13

362 am Rande Nota E97

363 tabulis I83

364 sed potius korr. aus sed BII13

365 proferri I83; SG670; Bcan4; S105

366 am Rande Nota V630; I83

367 am Rande coacta VD38

368 extorta korr. aus exorta N442

369 deus I83

370 requirat SG670; E97; S105; requirit korr. aus requerit BII13

371 am Rande mundas VD38

372 am Rande unleserliche Rubrik BII13

373 hic I83; SG670; Bcan4; S105

374 cor autem] autem cor P9629

375 am Rande Nota BII13

376 ferre N442; I83; fere VD38; BII13; facere E97

377 christianis O93; N442; V630

378 enim fehlt I83

379 enim dominus korr. aus dominus enim SG670

380 eius fehlt P102

381 am Rande Nota V630; I83; am Rande drei Punkte N442

382 reservabit SG670; S105

383 am Rande ĦŜ O93

384 vindicanda E97

385 am Rande unleserliche Rubrik BII13

386 se fehlt V630; E97

387 accusari korr. aus accusare SG670; accusari E97

388 temporibus VD38; P102; BII13

389 am Rande z V630

390 quis] quis se korr. aus quis SG670

391 erga korr. aus ergo S105

392 querelam] querelam se korr. aus querelam E97

393 iustam korr. aus iustum V630; SG670; iustam N442; Bcan4; E97; P102; BII13

394 am Rande petat vadat VD38

395 lęsam S105

396 am Rande Nota BII13

397 eis korr. aus eos V630

398 aut iustam fehlt V630; SG670; S105

399 iustum I83

400 accipiat] accipiat aut korr. aus accipiat V630; accipiat aut SG670; S105

401 am Rande aliter VD38

402 aliorum SG670

403 contemptor korr. aus contemptores V630; contemptor VD38; SG670; Bcan4; E97; P102; BII13

404 qualibet korr. aus quibus SG670

405 sint korr. aus sunt P9629; sint korr. aus sint p S105

406 viri korr. aus viri hi P102

407 am Rande F O93; am Rande Nota V630; E97; am Rande drei Punkte N442

408 quoque korr. aus quo V630

409 solennia E97

410 offeruntur korr. aus offerentur P102

411 eius cuius] ei cui P9629

412 propter S105

413 obpinionibus korr. aus obpinionis P102

414 promixtum P102

415 aquam P9629

416 calice domini korr. aus calice SG670

417 vinum korr. aus unum P9629; P102

418 aqua sola offerri] aquam solam offerre VD38; P102; BII13

419 sed utrumque permixtum, quia utrumque ex latere eius sua in passione profluxisse legitur. Ipsa vero veritas nos instruit calicem et panem in sacramento offerre fehlt BII13

420 sua in] in sua SG670; S105

421 vero] vero vero SG670

422 offerre korr. aus offerire I83

423 Accepite P9629

424 manducate] manducate ex eo omnes P9629

425 enim fehlt I83; SG670; Bcan4; S105; enim] enim enim BII13

426 quod pro vobis tradetur fehlt SG670; S105

427 dicens] dicens accipite et bibite korr. aus dicens P9629

428 ex fehlt I83

429 ex eo omnes fehlt P9629

430 tradetur I83

431 remissione I83; Bcan4

432 oblationis S105

433 in korr. aus i BII13

434 quare S105

435 delectabit S105

436 dimittet E97

437 ingentia korr. aus indigentia VD38; indigentia P102; BII13

438 haec VD38

439 hac potior est] hanc potionem P9629

440 am Rande maior et melior VD38

441 haec korr. aus hae V630; hae I83

442 omnis P9629

443 est fehlt P9629

444 am Rande comedenda VD38

445 consumaenda I83; consumenda VD38; P102; BII13; consummanda SG670; Bcan4; S105

446 veneranda korr. aus neranda P9629

447 am Rande diligi VD38

448 spergenda P9629

449 am Rande z V630; am Rande drei Punkte N442; am Rande Nota E97

450 Aqua O93

451 salem I83

452 conspersa Bcan4

453 et I83

454 asparsi O93

455 ac purificentur fehlt SG670; S105

456 omnibus sacerdotibus korr. aus omnibus S105

457 si fehlt VD38

458 fimus I83; SG670; Bcan4; S105

459 sanctificabat korr. aus sanctificabant P102

460 aqua] aqua quę SG670; S105

461 aspersa I83; Bcan4

462 sterilitas korr. aus sterelitas V630; sterelitas VD38

463 sacrata korr. aus sacratus P9629; sacrata SG670; S105

464 sterilitatem korr. aus sterelitatem V630; sterelitatem P9629; sterilitatem] sterilitatem aqua sancta SG670; S105

465 rerum korr. aus rerum et SG670; rerum] rerum et S105

466 aufert korr. aus affert V630; offert P9629; aut fert I83

467 am Rande sordidos VD38

468 coinquinatos korr. aus coninquinatis V630; quoinquinatos VD38; P9629; P102

469 cetera] cętera multa Bcan4

470 am Rande repellit VD38

471 et a korr. aus et E97

472 a fehlt O93; V630

473 phantasmatum I83; Bcan4; E97

474 am Rande calliditatibus VD38

475 si tactione korr. aus sit actione VD38

476 actione Bcan4

477 vestimenti korr. aus vestimenta V630

478 salvatores I83

479 sacrorum korr. aus sacrorumque BII13

480 humana korr. aus humane P9629

481 erergo I83

482 am Rande devotiones voluntates VD38

483 singulorum] singulorum vos korr. aus singulorum SG670

484 ministerium korr. aus misterium N442

485 am Rande donatum VD38

486 certate korr. aus certare SG670; certate korr. aus certatum BII13

487 quae korr. aus quam V630

488 cetera korr. aus etera V630

489 cetera divinis apta usibus et humanis necessaria infirmitatibus sacrate infirmos curate et cetera korr. aus cetera V630

490 am Rande utilitatibus VD38

491 humanis korr. aus humanas P9629

492 sacrata korr. aus sacrate P9629; sacrata et SG670; S105

493 sacrate infirmos curate] sacrata et infirmos curant SG670; sacrate infirmos curate korr. aus sacrate P102

494 curant SG670; S105

495 vobis] ad vos V630; ad vos korr. aus vobis SG670

496 pertinent fehlt I83

497 perficiunt SG670; S105

498 ait suis] suis ait V630

499 curate VD38

500 mo O93

501 X fehlt P102

502 am Rande k SG670

503 subditus BII13

504 Vidi korr. aus Vide P102

505 excelsum korr. aus exelsum Bcan4

506 duabus velabant faciem fehlt SG670

507 valebant P9629

508 duabus autem velabant pedes et duabus volabant fehlt V630

509 velabant korr. aus velebant S105

510 am Rande cooperiebant VD38

511 velabant VD38; P102

512 clamabant] clamabant alter korr. aus clamabant Bcan4

513 ad alterutrum] alter ad alterum VD38; BII13

514 alterum E97

515 alterutrum dicentes] alterum dicentes korr. aus alterum P102

516 tertio korr. aus ter Bcan4

517 repetitione korr. aus repetione VD38

518 intimarunt korr. aus intimarent N442

519 cur in Geneseos dicitur: Dixit deus, fecit deus et benedixit deus? Si unitas non est fehlt SG670; S105

520 genesis I83; genesi Bcan4

521 dominus P9629

522 deus et korr. aus deus O93

523 dixit fehlt I83

524 deos plurali numero non] non deos plurali numero korr. aus deos plurali numero Bcan4

525 plurali korr. aus pluraliter I83

526 numero] numero non V630; VD38; SG670; Bcan4; E97; P102; BII13; S105

527 quare in exodo korr. aus quare BII13

528 exedo VD38

529 miserator et korr. aus misericors P9629

530 unitas non est korr. aus unitas P9629

531 domino P9629

532 diceret korr. aus diceret et V630

533 miserator] miserator et misericors SG670; S105

534 dici Bcan4

535 am Rande quercum VD38

536 vel I83; SG670; Bcan4; S105

537 uno O93; uni korr. aus uno V630; uno, interlinear vel i E97

538 viderat korr. aus viderant S105

539 salutationis korr. aus salutationes I83

540 salutationis obsequium] obsequium salutationis SG670

541 am Rande servitium VD38

542 quia O93; N442; I83; quare fehlt SG670; S105; qua re korr. aus quia re Bcan4

543 abraham et korr. aus abraham Bcan4

544 et fehlt SG670; S105

545 ysaac et deus korr. aus ysaac P102

546 diceret V630; E97; diceretur] diceretur cur SG670; S105

547 dixit et korr. aus dixit SG670; dixi Bcan4

548 et fehlt N442; I83; VD38; Bcan4; P102; BII13; S105

549 trinitas korr. aus trinita I83

550 trinitas P102

551 nominasset korr. aus nominans sed V630

552 benedicat] benedicat et VD38

553 denuo] de uno P102; BII13

554 deus fehlt SG670; S105

555 rex P9629

556 sedis O93; sedes korr. aus sedis N442

557 adiunxit VD38; P102; BII13; adiunxit korr. aus asstruxit Bcan4

558 unitas V630

559 in Regnorum fehlt, am Rande R V630

560 Domine P9629; VD38; P102; BII13

561 deus fehlt V630

562 omnipotens] omnipotens dominus SG670; omnipotens domine S105

563 rex V630; P9629; E97

564 fideles korr. aus fidelis P9629; fideles korr. aus fidele I83

565 sunt V630; SG670; S105

566 tui korr. aus tu SG670; tu korr. aus tui S105

567 spł S105

568 quinquagesimo octavo] LVIIII I83; SG670; Bcan4; quinquagesimo nono korr. aus quinquagesimo P102; LVIIII korr. aus LXVIIII S105

569 nono VD38; BII13

570 Domine] Domine deus V630; SG670; E97; P102; BII13; S105; Domine deus korr. aus Domine Bcan4

571 deus fehlt P9629

572 visitantas VD38

573 ut praedicatus est fehlt SG670; S105

574 praedictum VD38; E97; P102; BII13

575 intimavit korr. aus intimavi VD38

576 apocalipsi korr. aus pocalipsi P9629

577 dixit V630; P9629; VD38; E97

578 Sanctus] sanctus sanctus sanctus SG670; Sanctus korr. aus Ss P102

579 erat] erat et qui venturus est korr. aus erat VD38

580 non est korr. aus non P9629

581 aut VD38; P102; BII13

582 et qui erant] et non qui erat V630

583 erat V630; erunt Bcan4

584 pluraliter korr. aus plurater VD38

585 est quare korr. aus est N442

586 quare in Deuteronomio dictum est fehlt SG670; S105

587 deuteronomio korr aus denuteronomio VD38; deuteronomio korr. aus deuteronimio BII13

588 Domine P9629

589 misericor Bcan4

590 est] est cur dictum est korr. aus est SG670

591 in Iesu Nave dicitur] dicitur in hyesu libro S105

592 Nave fehlt I83; SG670; Bcan4; S105

593 dicitur libro] libro dicitur E97

594 Dominus fehlt I83; Bcan4; deus SG670; S105

595 doerum P9629; eorum VD38; P102; BII13; deorum] eorum est V630; SG670; S105

596 Si unitas non est, quare est dixit, et fehlt O93

597 non est fehlt VD38; P102; BII13

598 morem O93; N442; P9629; more korr. aus maiore V630

599 am Rande vel locutionem V630

600 lucutionis S105

601 inducit korr. aus indicit P9629

602 adorando I83; SG670; S105; orando korr. aus adorando Bcan4

603 domine fehlt P102

604 orando] orando dixit korr. aus orando Bcan4

605 omnipotens, omnia in potestate tua sunt, dixit? Si unitas non est, quare in tua posuit et non in vestra signaverit? Si trinitas non est, cur etiam Iudith orando dixit: Domine, domine, deus fehlt Bcan4

606 potestate tua korr. aus potestate P9629; P102

607 tua sunt korr. aus tua V630

608 signavit korr. aus signaverit V630; significavit SG670; S105; signavit E97

609 vidit BII13

610 deus] deus omnipotens SG670; S105

611 omnium virtutum korr. aus virtutum omnium V630

612 interlinear deest, am Rande r SG670

613 quare respice et non respicite designavit? Si trinitas non est, quare in Hieremia dicitur: Dominus deus vester, deus verax est? fehlt SG670

614 domine V630; dominus korr. aus domine P9629

615 est fehlt N442; I83; VD38; Bcan4; P102; BII13

616 verax est korr. aus verax Bcan4

617 trintas korr. aus unitas P9629

618 apocalypsis I83

619 Domine N442; I83; P9629

620 spiritum sanctum korr. aus spiritum P9629

621 su P9629

622 sub praetaxato] suprataxato E97

623 praetaxato korr. aus praetexato O93; praetextato, am Rande R V630; praetaxatum VD38; P102; BII13

624 et nominum] nominem korr. aus et nominum SG670

625 unitas VD38; P102; BII13

626 dicit V630; P9629

627 hoc O93; P9629; VD38

628 hii O93

629 in eodem dicitur] dicitur in eodem SG670

630 est fehlt N442

631 pluraliter] singulariter I83; S105; non pluraliter VD38; P102; BII13; singulater SG670; singulariter et non pluraliter Bcan4

632 nominatur V630; I83; S105

633 tobis E97

634 civitatem] civitate medorum BII13

635 cum fehlt BII13

636 raphael korr. aus raphahel V630; I83; raphahele korr. aus raphaele N442; raphahel P9629; rafahelo VD38; SG670; BII13; raphaelo Bcan4; raphaele E97; P102

637 impeat P9629

638 ipse fehlt SG670

639 am Rande novissime VD38

640 Postremo korr. aus Postemo VD38

641 universos O93

642 disposuit I83; VD38; SG670; Bcan4; P102; BII13; S105

643 qua VD38

644 nominibus korr. aus omnibus V630; nominibus korr. aus ominibus N442; hominibus VD38; nomnibus korr. aus omnibus BII13

645 percipiendo P9629

646 qua S105

647 Paulus apostolus] apostolus paulus SG670; S105

648 ipsis P9629

649 am Rande adfirmavit VD38

650 astruxi Bcan4

651 enim] enim pro E97

652 am Rande firmius VD38

653 certius korr. aus certiu O93

654 unitatem trinitatis] unitatis trinitatem Bcan4

655 trinitatem N442; I83; S105; trinitatis] et trinitatem VD38; P102; BII13; et trinitatem korr. aus trinitatem SG670

656 agnoscecere I83

657 dicto fehlt BII13

658 poteritis SG670; S105

659 condiscere korr. aus condicere I83; discere E97

660 am Rande hereticorum VD38; interlinear perfidorum SG670

661 pravitatem korr. aus parvitatem V630

662 inquit fehlt SG670

663 ipse I83; Bcan4

664 est patris] patris est S105

665 patres P9629

666 spiritus] spiritus sancti I83; SG670; Bcan4; S105; spiritus sancti korr. aus spiritus BII13

667 dicere I83; VD38; Bcan4; P102; BII13; discere SG670; S105

668 ergo fehlt VD38; P102; BII13

669 huius korr. aus hius I83

670 aepistole korr. aus apostole P9629

671 bonum N442; I83; SG670; Bcan4; E97; S105

672 fidem BII13

673 enim P102

674 voluerit korr. aus voluerit voluerit V630

675 constituetur VD38; P102; BII13; constuitur S105

676 am Rande inutilis VD38

677 dicit I83; SG670; Bcan4; S105

678 restitit VD38

679 et fugiet] effugiet BII13

680 Appropinquate korr. aus Appropinquante I83; BII13

681 deo P102

682 appropinquavit N442; S105; appropinquabit korr. aus appropinquavit BII13

683 Emundate] Et mundate VD38; SG670; P102; BII13; S105

684 Emundate vobis korr. aus Emundate P9629

685 peccatoris korr. aus peccatores SG670

686 purificate korr. aus purificate vobis VD38

687 corda] corda vobis SG670; S105

688 duplici SG670; S105

689 luctum korr. aus lictum P9629

690 convertetur N442; I83; convertetur korr. aus convertatur SG670; convertatur korr. aus convertetur P102

691 interlinear in tristitiam VD38

692 in korr. aus im BII13

693 memorem VD38

694 cospectu I83

695 exaltavit VD38

696 am Rande in invicem VD38

697 est S105

698 Unus est korr. aus Unus N442

699 am Rande dator VD38

700 qui P9629

701 in miseriis] immiseriis BII13

702 tinea VD38

703 eruginabit korr. aus eruginavit V630; eruginabit I83; eruginavit korr. aus eriginavit P102

704 erigo P102

705 manducabit korr. aus manducavit V630; manducavit P102

706 Thesaurizatis N442; Thesaurizastis korr. aus Thesaurizatis E97; P102

707 messuerunt korr. aus mesisuerunt P102; mersuerunt S105

708 regionem, interlinear vel les E97

709 vestram, interlinear vel as E97

710 am Rande deceptus VD38; interlinear furre SG670

711 fraudatus est] fraudati sunt korr. aus fraudatus est SG670

712 clamant korr. aus clamat SG670; clamat korr. aus clapmat P102

713 introibit I83; SG670; S105

714 am Rande laetati in epulis VD38

715 luxuriis korr. aus luxoriis V630; luxoriis P9629; luxuriis korr. aus luxuris S105

716 diem VD38; P102; BII13

717 adduxistis] adduxistis et korr. aus adduxistis SG670

718 Occidistis] O cordis eis P9629

719 resistit] restitit korr. aus resistit V630; restitit VD38; SG670; Bcan4; E97; P102; S105; restituit BII13

720 am Rande mundiores VD38

721 purgatores BII13

722 efficiamini O93; P9629

723 Unda P9629; Unde] Unde et SG670; S105

724 Beati, qui persecutionem patiuntur propter iustitiam fehlt VD38

725 multa est korr. aus multa Bcan4

726 est fehlt I83

727 VIII N442

728 elenino I83

729 claris SG670

© 2004-2006 Karl-Georg Schon
Dieser Text ist urheberrechtlich geschützt. Er steht unter der GNU Free Documentation License.
Demnach dürfen Sie ihn frei weiter verbreiten und bearbeiten, vorausgesetzt Sie nennen den Namen des ursprünglichen Autors und Sie geben auch anderen das Recht den von Ihnen bearbeiteten oder verbreiteten Text unter den gleichen Bedingungen weiter zu verbreiten. Im einzelnen finden Sie Bestimmungen der GNU Free Documentation License unter dem Menüpunkt Lizenz.

[Home] [Überblick] Handschriftenverzeichnis [Text] [Übersetzungen] [Capitula Angilramni] [Collectio Danieliana] [Lizenz] [Kontakt] [Links] [Impressum] [Inhalt]

[Home]
[Überblick]
Handschriftenverzeichnis
[Text]
[Übersetzungen]
[Capitula Angilramni]
[Collectio Danieliana]
[Lizenz]
[Kontakt]
[Links]
[Impressum]
[Inhalt]