|
|
|
|
|
 |
|||
|
|
||||||||||
|
|
|
|
Die
Auflösung der Handschriftensiglen und Hinweise zur Edition
finden Sie hier. Eleutherus-Brief O93, f. 13vb; V630, f. 36ra; N442, f. 35rb; I83, f. 74vb; VD38, f. 67rb; SG670, p. 131b; P9629, f. 10v; Bcan4, f. 63v; E97, f. 38va; P102; BII13, f. 62rb; S105, f. 51v 1INCIPIT2 3 EPISTOLA DECRETALIS ELEUTHERI4 PAPAE. Bcan4: I P102; BII13: I5 De escis communibus non respuendis quas deus ad cibos tribuit fidelibus suis [H. 1] Eleutherus6 episcopus universis7 ecclesiis per Galliae provincias domino militantibus <V630, f. 36rb> in domino salutem. Magno munere <VD38, f. 67va> misericordiae dei totius ecclesiae catholicae multiplicata8 sunt gaudia9, <BII13, f. 62va> cum multos populos ad domini10 servitium festinare cognovimus. Qua11 de re necessarium iudicavimus vos12 instruere, ut escas, quas vitare13 vos audivimus irrationabiliter, non respuatis. P9629: Nullam escam inmundam Scitis14, fratres, legislatorem15 do<I83, f. 75ra>cuisse omnia, quae creavit deus, erant valde bona. Et ipsa per se veritas ait: <S105, f. 52r> Non, quod intrat in os, coinquinat16 hominem, sed quod exit17 de ore. Unde constat non debere18 19 refutare20 21 escas communes, quas deus ad cibos tribuit fidelibus suis. Et in actibus <SG670, p. 132a> apostolorum de mundis escis legitur ita22: Postera autem die iter tribus23 facientibus24 domesticis cum25 Petro et appropinquantibus26 civitati, ascendit Petrus27 in superiora, ut oraret circa horam sextam, et cum esuriret, voluit28 gustare. Parantibus29 autem eis cecidit super eum mentis30 excessus31 et vidit caelum apertum et descendens vas quoddam velut32 linteum magnum quattuor initiis submitti33 34 de caelo in terram35, in quo erant36 omnia quadrupedia et serpentia terrae et vola<VD38, f. 67vb>tilia caeli. Et facta est vox ad eum: Surge, Petre, occide et manduca. Ait autem Petrus: Absit, domine, <O93, f. 14ra> quia numquam manducavi omne37 commune38 et immundum. Et vox iterum secundo ad eum: Quae39 deus purificavit, tu commune40 ne dixeris. Hoc autem factum est <E97, f. 38vb> per41 ter, et statim receptum est vas in caelum42. V630; N442; VD38: De accusationibus clericorum Bcan4: II P102; BII13: II De accusationibus43 clericorum et ut finitiva44 episcoporum tantum45 iudicia ad sedem apostolicam deferantur et ut in ecclesiis eorum non alii46 aut47 praeponantur aut ordinentur antequam illic eorum iusta48 terminentur negotia [H. 2] De49 accusationibus50 ergo51 clericorum52, super53 quibus consulti54 55 su<I83, f. 75rb>mus, VD38: Item de eadem re helutherius ita ait quia omnes eorum accu<SG670, p. 132b>sationes difficile est ad sedem apostolicam deferre56 57, finitiva58 59 episcoporum tantum iudicia60 huc deferantur61 et62 63 huius sanctae sedis auctoritate finiantur, sicut ab apostolis eorumque successoribus multorum consensu64 episcoporum iam definitum65 est. Nec66 in67 eorum ecclesiis alii aut68 praeponantur aut ordinentur, antequam hic eorum iuste69 terminentur negotia, quoniam, quamvis liceat apud provinciales et metropolitanos atque primates70 eorum ventilare accusationes vel criminationes, non71 tamen licet definire, secus72 73 quam <V630, f. 36va> praedictum est. Reliquorum vero clericorum apud provinciales et metropolitanos ac primates et ventilare et iuste finire licet74. P9629: De discutiendis criminibus Iudicantem75 tamen oportet cuncta76 rimari77 78 <VD38, f. 68ra> et ordinem rerum plena inquisitione discutere interrogandi ac praeponendi79 adiciendique praebita80 81 patientia ab eo82, ut ibi83 <N442, f. 35va> actio <S105, f. 52v> ambarum84 partium limitata85 86 <SG670, p. 133a> sit pleniter. Bcan4: III P102; BII13: III Ut iudex non prius obviet sua sententia litigantibus quamdiu ipsi habent aliquid quod proponant in questione [H. 3] Nec87 litigantibus88 iudex prius sua89 velit sententia obviare90, nisi quando ipsi iam <I83, f. 75va> peractis91 92 omnibus <BII13, f. 63ra> nil93 habeant94 in95 quaestione, quod proponant96, et tamdiu actio ventiletur, quousque rei97 veritas perveniatur98. Frequenter99 interrogari100 oportet, ne aliquid101 praetermissum102 forte remaneat103, quod adnecti104 conveniat. Bcan4: Ut nihil sine accusatore fiat Induciae105 enim non modicae ad inquirendum106 dandae107 sunt, ne108 aliquid109 praepropere110 111 agi112 a quacumque parte videatur, quia per subreptionem113 multa proveniunt114 115. I83: Ut nihil sine accusatore fiat Nihil116 117 tamen absque legitimo et idoneo accusatore fiat. P9629: De acusationibus Nam118 et dominus noster Iesus Christus Iudam furem esse sciebat, <Bcan4, f. 64r> sed quia non est accusatus, ideo119 non est120 eiectus121. Et quicquid inter apostolos egit, pro122 dignitate ministerii ratum123 mansit. Nam si leges124 saeculi accusatores125 requirunt, quanto magis ecclesiasticae <E97, f. 39ra> regulae. Docent126 enim terrestria127 et hu<SG670, p. 133b>mana, quae sint128 ecclesiastica atque caelestia. <P9629, f. 11r> <VD38, f. 68rb> Bcan4: IIII P102; BII13: IIII De accusationibus conprovincialium [H. 4] De129 accusa[tionibus vero comprovincialibus130 ita legitur esse statutum: Si131 quis132 super133 quibuslibet134 criminibus135 quem]libet clericum pulsandum136 cre[diderit, in provincia, in qua consistit ille, qui pulsa<I83, f. 75vb>tur, suas exerat137 actiones, nec aestimet eum138 alibi aut longius] ad iudicium pertrahendum. Illi139 140 vero, [qui pulsatus fuerit, si iudicem suspectum habuerit141, liceat appellare. P9629: Ne absens iudicetur Bcan4: V P102; BII13: V Ut iudices ecclesiae absentem personam non iudicent [H. 5] <BII13, f. 63rb> Caveant142 etiam] iudices ecclesiae, ne absente eo, cuius143 causa ventilatur, sententiam144 pro[ferant145, quia146 irrita erit, quippine147 148 et149 causam150 pro facto151 dabunt.] Proditoris152 vero nec calumnia nec vox153 audiatur154. Nemo enim debitorem155 156 amplius pot[est cognoscere quam ille, qui iniuriam eiusque157 s]usti<V630, f. 36vb>nuit nequitiam. Oppressis158 namque ab omnibus in cunctis159 subveniatur160 161 causis. Haec162 omnia summopere sunt attendenda. P9629: Acusationem non facile suscipiendam Nec163 criminatio minorum164, quanto <SG670, p. 134a> magis episcoporum, facile est recipienda dicente domino: Non165 sequeris166 turbas ad faciendum malum. Et alibi: Non suscipias vocem <S105, f. 53r> mendacii. Et in Paralipomenon167 legitur: Omnia corda scrutatur168 dominus169 et omnem cogitationem novit. Homo vero videt in facie170, deus autem171 in corde. Et alibi scriptum est: <VD38, f. 68va> Non potest humano condemnari examine172, quem173 deus suo iudicio reservavit174. Bcan4: VI P102; BII13: VI Quod fratrum accusatores non eos diligant sed magis neglegant et peccent [H. 6] Igitur175 <I83, f. 76ra> omne pondus et circumstantia176 adversariorum nocumenta177 per patientiam, fratres, comprimere satagite scientes, quia subversi178 179 sunt huiusmodi et delinquunt180 181 proprio182 ore damnati, quia183, qui fratres accusant vel infestant, non184 eos diligunt, sed magis neglegunt et peccant dicente apostolo: <BII13, f. 63va> Dilectio proximi malum non operatur. Et alibi: Qui non diligit fratrem suum, quem videt, deum, quem non videt, quomodo potest <SG670, p. 134b> diligere? Nos enim humiles corde, ad ea, quae recta sunt, adiutore <E97, f. 39rb> domino sapienter <N442, f. 35vb> vinculo caritatis vobiscum185 sumus constricti religionem186 187 catholicam in omnibus fortiter defensantes. Improbis188 probe189 190 resistere non neglegamus191, unde dictum est: Neglegere192 enim193, cum194 possis deturbare195 perversos, nihil est aliud quam196 fovere197, nec caret scrupulo198 societatis occultae, qui manifeste199 facinori200 201 desinit obviare202. Huius203 rei gratia universalis204 vobis a Christo Iesu commissa est ecclesia, ut pro omnibus laboretis et cunctis opem205 ferre non neglega<I83, f. 76rb>tis. <VD38, f. 68vb> Frater autem206 fratrem207 adiuvans exaltabitur208, et allidens209 210 dissipabitur211. Quapropter relevate212 213 semper oppressos, corripite214 inquietos215, ut zizania216 dominicam217 non218 possit219 messem suffocare220. Data V221 222 Idus Iulii Paterno et Bradua223 cc.224 conss. O93, f. 14ra; V630, f. 36vb; N442, f. 35vb; I83, f. 76rb; VD38, f. 68vb; SG670, p. 134b; P9629, f. 11r; Bcan4, f. 64r; E97, f. 39rb; P102; BII13, f. 63va; S105, f. 53r
1 In P9629 sind einige Passagen des Briefes wegen Beschädigung der Handschrift nicht lesbar; diese sind im Text durch [ ... ] gekennzeichnet 2 am Rande DECRETA ELEUTHERI 3 Überschrift] EPISTOLA ELEUTHERII PAPAE SG670; CAP. XI Decreta eleutherii papae De accusatione clericorum ac defensione E97; INCIPIUNT DECRETA ELEUTHERI (LEUTHERI BII13) PAPE P102; BII13; Überschrift fehlt S105 4 ELEUTHERII V630; ELEUTHERIS I83 5 II BII13 6 ELEUTHERIUS V630; SG670; S105 7 universis korr. aus universus BII13 8 multiplicati Bcan4; multiplicata korr. aus multiplicatę BII13 9 gaudia korr. aus gaudio BII13 10 eius korr. aus domini SG670 11 am Rande z V630; am Rande drei Punkte N442; am Rande Quapropter VD38 12 vos instruere ut escas quas vitare vos korr. aus vos BII13 13 am Rande instruere docere VD38 14 am Rande 15 am Rande datorem VD38 16 quoinquinat VD38; P9629; BII13; coinquinat] quod inquinat Bcan4; quoinquinat korr. aus qoinquinat P102 17 exiit S105 18 deberi korr. aus debere P9629; debere korr. aus deberi SG670; deberi S105 19 debere refutare korr. aus debere V630 20 am Rande respuere VD38 21 refutare korr. aus refustare VD38; refutari korr. aus refutare SG670 22 ita fehlt SG670; S105 23 illis korr. aus tribus P9629; illis I83; SG670; Bcan4; S105 24 facientibus domesticis cum Petro] facientibus korr. aus facientibus domesticis cum petro SG670 25 cum Petro fehlt VD38; P102; BII13; S105 26 appropinquatibus korr. aus appropinguatibus S105 27 petrus korr. aus petros V630 28 voluit korr. aus volui Bcan4 29 Parentibus Bcan4 30 mentis korr. aus mentibus BII13 31 am Rande quia mente terrena transcendit VD38 32 velut fehlt I83; VD38; Bcan4; P102; BII13 33 am Rande dimitti subponi VD38 34 submitti] sunt mitti P9629; summittit Bcan4 35 terra V630 36 erant korr. aus errant P102 37 omne commune korr. aus omnem communem P102 38 am Rande sordidum VD38 39 Quod VD38; P102; BII13 40 commune ne] ne commune korr. aus commune N442; ne commune SG670; S105 41 per ter korr. aus preter P9629 42 celum korr. aus celo P102 43 ACCUSATIONEIBUS P102 44 finitive BII13 45 tantum fehlt BII13 46 ALII korr. aus ALI P102 47 aut fehlt P102 48 iuxta BII13 49 am Rande Nota V630; E97; am Rande drei Punkte N442 50 accusationibus korr. aus accusationebus S105 51 ergo korr. aus ego S105 52 clericorum] clericalium prespiterorum korr. aus clericorum SG670 53 interlinear de VD38 54 interlinear interrogati VD38 55 consulti] consulti non korr. aus consulti P9629; consulti korr. aus consulti non SG670; consulti non S105 56 am Rande denunciare VD38 57 differre Bcan4; deferri E97 58 interlinear certa VD38 59 finitivae I83 60 indicia SG670; S105 61 deferantur korr. aus deferatur V630; defferantur korr. aus differantur Bcan4 62 am Rande unleserliche Rubrik BII13 63 ut I83; VD38; Bcan4 64 concessu SG670; S105; consensu korr. aus consensum E97 65 difinitum P102; deffinitum korr. aus diffinitum BII13 66 am Rande Nota V630 67 in fehlt P9629 68 autem P102 69 iusta N442; I83; VD38; SG670; Bcan4; P102; S105; iuxta BII13 70 primates korr. aus primtes Bcan4 71 non tamen korr. aus non P9629 72 am Rande aliter VD38 73 secus quam] eis ut SG670; S105 74 am Rande conceditur VD38 75 am Rande Nota E97 76 cunta N442 77 am Rande investigare VD38 78 crimina SG670; S105 79 proponendi korr. aus proponiendi N442; proponendi VD38; P102;BII13 80 am Rande data concessa VD38 81 praeterea SG670; S105 82 ut] eo teneatur korr. aus eo SG670 83 ibi actio] obiectio korr. aus aus ibi actio P9629; obiectio SG670; S105 84 amborum S105 85 interlinear terminata VD38; interlinear vel limata E97 86 limata korr. aus limitata V630; limata korr. aus limitata P9629; linita I83; Bcan4; limata SG670; S105 87 Ne korr. aus Nec BII13 88 am Rande contendentibus VD38 89 sua velit] velit sua I83; VD38; SG670; Bcan4; P102; BII13; S105 90 am Rande contradicere VD38 91 am Rande finitis transactis VD38 92 peracti I83; Bcan4 93 nihil V630; N442; VD38; P9629; Bcan4; E97; P102; BII13 94 habeat S105 95 in quaestione] inquisitione korr. aus inquesitione VD38 96 poponant P102 97 rei veritas] ad rei veritatem E97 98 inveniatur V630; reperiatur VD38; P102; BII13; perquiratur korr. aus perveniatur SG670 99 am Rande unleserliche Rubrik BII13 100 interrogare VD38; P102; BII13 101 aliquod P102 102 praetermissum] prętermissum ne V630 103 maneat SG670; S105 104 am Rande adiungi VD38 105 vor Inducię Rubrik Ut nihil sine accusatore fiat Bcan4 106 quęrendum VD38; P102; BII13 107 dandi O93 108 Nec korr. aus Ne S105 109 aliquod P102 110 am Rande valde festinanter VD38 111 propere P9629; VD38; SG670; S105 112 agi korr. aus agit VD38 113 am Rande deceptionem VD38 114 am Rande accidunt VD38 115 perveniunt I83; Bcan4; S105 116 am Rande z V630 117 nil I83; SG670; S105 118 am Rande N SG670 119 ideo fehlt E97 120 est korr. aus es VD38 121 deiectus korr. aus eiectus Bcan4; deiectus P102 122 pro dignitate] per divinitatem Bcan4 123 am Rande dignum VD38 124 legis P9629 125 accusatores] accusatores quales sint korr. aus accusatores SG670 126 Docent enim korr. aus Docent P9629 127 terrestra SG670 128 sunt SG670; S105 129 am Rande drei Punkte N442 130 conprovincialium VD38; P102; BII13 131 am Rande Nota V630 132 quis super] quis korr. aus quis super SG670 133 am Rande de quibuslibet rebus VD38 134 quibuslibet criminibus fehlt I83; SG670; Bcan4; S105 135 criminibus quemlibet fehlt VD38; P102; BII13 136 interlinear id est accusandum SG670 137 am Rande peragat VD38 138 cum Bcan4 139 am Rande R VD38 140 Ille V630; I83; VD38; SG670; Bcan4; E97; P102; BII13; S105 141 habuerit] habuerit nos SG670 142 am Rande z V630; am Rande Nota E97 143 cuius causa ventilatur sentenciam proferant quia korr. aus cuius VD38 144 sententia I83; Bcan4 145 proferat O93 146 quae korr. aus qua Bcan4 147 am Rande r SG670 148 quippine] qui poene V630; qui nec I83; quia nec korr. aus quia quia nec SG670; quippe Bcan4; P102; immo E97; Quippe korr. aus Quipp BII13; quia nec S105 149 et fehlt I83; SG670; S105 150 causam] causam in synodo korr. aus causam VD38; Bcan4; causam in synodo E97; P102; BII13 151 pro facto] profecto V630; N442; I83; VD38; SG670; Bcan4; S105 pro facto korr. aus profecto E97 152 Proditores S105 153 vos VD38 154 audiat VD38 155 interlinear alibi proditorem SG670 156 debitorem korr. aus debitor est I83 157 eiusque] eius qui Bcan4; P102 158 am Rande N SG670 159 cunctis korr. aus cuntis S105 160 am Rande adiuvetur succurratur VD38 161 subveniatur korr. aus subvenitur SG670 162 am Rande oppressis ab omnibus (ein Wort unleserlich) BII13 163 am Rande Nota V630 164 maiorum, interlinear al. minorum Bcan4 165 Ne E97 166 sequaris korr. aus sequeris E97 167 Paralipomenon] paralipemonon korr. aus paralipemenon V630; paralipemenon SG670; P9629; Bcan4; S105 168 scrutatur korr. aus scrutator P9629 169 deus I83 170 faciem N442; I83; SG670; S105 171 autem fehlt VD38; P102; BII13 172 am Rande iudicio VD38 173 quę Bcan4 174 reservabit SG670; S105 175 am Rande N SG670 176 circumstantia korr. aus cirumstatia S105 177 am Rande lesiones VD38 178 am Rande depravati sunt VD38 179 subversores E97 180 am Rande peccant VD38 181 delinquunt korr. aus delinqunt Bcan4 182 proprio korr. aus propri P102 183 am Rande N SG670 184 no N442 185 nobiscum I83 186 am Rande cultum VD38 187 religionem] Religionem ergo korr. aus Religionem SG670 188 am Rande impacientibus malignis VD38 189 interlinear pacienter perfecte VD38 190 probe fehlt E97 191 neglegimus E97 192 Neglegere korr. aus Neglere N442; P102; Neglere korr. aus Neglegere P9629 193 etenim N442 194 cum korr. aus non P9629 195 deturbare korr. aus oleturbare (nach erstem Korrekturversuch zu nolle turbare) SG670; oleturbare S105 196 quam] quam in Bcan4 197 am Rande nutrire protegere VD38 198 am Rande suspitione VD38 199 manifeste korr. aus manfeste VD38; manifesto SG670; E97; S105 200 interlinear peccato VD38 201 facinoris I83 202 am Rande resistere contradicere VD38 203 Hius VD38 204 universalis vobis korr. aus universalis P9629 205 interlinear auxilium VD38 206 autem fratrem fehlt I83 207 fratre VD38 208 exaltabitur korr. aus exaltabetur VD38; exultabitur S105 209 am Rande nocens VD38 210 callidens P9629 211 desolabitur E97 212 am Rande sublevate VD38 213 relegate N442; revelate Bcan4; relevate korr. aus revelate BII13 214 interlinear repraehendite VD38 215 am Rande inpacientes VD38 216 interlinear semina diaboli id est peccata VD38 217 dominica P102 218 non possit messem] messem non possit V630; P9629; E97 219 possint I83; Bcan4; BII13; possint korr. aus possit SG670 220 am Rande strangulare VD38 221 VI SG670; S105 222 V id. korr. aus V P102 223 bradua korr. aus braduo SG670; bradua] bradua v. korr. aus bradua E97; braduo S105 224 cc. cc. I83 ©
2004-2006
Karl-Georg Schon Zuletzt geändert am 20.7.2006 |