[Home]
[Überblick]
Handschriftenverzeichnis
[Text]
[Übersetzungen]
[Capitula Angilramni]
[Collectio Danieliana]
[Lizenz]
[Kontakt]
[Links]
[Impressum]
[Inhalt]

Projekt Pseudoisidor

Pseudoisidor

Capitula Angilramni

Collectio Danieliana

Pseudoisidor Teil I

Pseudoisidor Teil II

Pseudoisidor Teil III

2. Zepherinus-Brief

Inhaltsverzeichnis

2. Calixtus-Brief

Die Auflösung der Handschriftensiglen und Hinweise zur Edition finden Sie hier.

1. Calixtus-Brief

O93, f. 15rb; V630, f. 39ra; N442, f. 37vb; I83, f. 80vb; VD38, f. 73rb; SG670, p. 146b; P9629, f. 13r; Bcan4, f. 67r; E97, f. 41vb; P102; BII13, f. 67vb; S105, f. 58r

1INCIPIT2 EPISTOLA DECRETALIS CALISTI3 PAPAE DE IEIUNIO QUATTUOR TEMPORUM PER4 ANNUM ET RELIQUIS CAUSIS.

Bcan4 : I

P102; BII13: I De ieiunio5 quattuor temporum

<P9629, f. 13v> <E97, f. 42ra> [H. 1] Calistus6 7 archiepiscopus ecclesiae [catholicae urbis Romae Benedicto8 fratri et coepiscopo salutem <I83, f. 81ra> <S105, f. 58r> in domino.

Fraternitatis] amore constringimur9 et apostolicae10 sedis11 12 mode[ramine13 convenimur14 15, ut consultis16 fratrum, pro]ut dominus dederit, respondeamus eosque apostolicae sedis auctoritate inst[ruamus17.

P9629; I83; S105: De ieiuniis18 IIIIor temporum

Ieiunium19 quod ter in anno ap]ud nos celebrare20 didicisti, convenientius21 nunc

BII13: de ieiunio quatuor temporum

per quattuor tempora fieri decernim[us, ut, sicut an]nus per quattuor volvitur tempora, <N442, f. 38ra> sic22 et nos quaternum sollemne agamus ieiunium [per quattuor23 anni tempora.] Et sicut replemur24 frumento25, vino et oleo ad alenda corpora, sic repleamur26 ieiunio ad alendas27 <BII13, f. 68ra> animas iuxta prophetae Zachariae vocem, qui ait: Factum est verbum domini ad me dicens: Haec dicit dominus exercituum: Sicut cogitavi, ut affligerem vos, <SG670, p. 147a> cum ad iracundiam me28 provocassent <VD38, f. 73va> patres vestri, et non sum misertus, sic conversus cogitavi in diebus istis, ut benefaciam Hierusalem et domui Iuda. Nolite timere, haec sunt verba, quae facietis: Lo<V630, f. 39rb>quimini veritatem unusquisque cum proximo suo, veritatem et iudicium pacis29 iudicate in portis vestris, et unusquisque malum30 contra amicum31 suum32, ne33 cogitetis in cordibus vestris, et

BII13: de mendace iuramento

iuramentum mendax, ne diligatis. Omnia enim haec sunt, quae odivi34, dicit dominus. Et factum est verbum domini exercituum ad me di<I83, f. 81rb>cens35: Haec36 dicit dominus exercituum: Ieiunium37 38 quarti et ieiunium quinti et ieiunium septimi et ieiunium decimi39 erit domui Iudae40 in gaudium et in41 laetitiam et in sollemnitates praeclaras. Veritatem <Bcan4, f. 67v> tantum et pacem42 diligite, dicit dominus exercituum.

In hoc ergo omnes nos unanimes43 oportet <E97, f. 42rb> esse, ut secundum apostolicam doctrinam idipsum dicamus <SG670, p. 147b> omnes, et44 non sint45 in nobis46 schismata. Simus47 autem perfecti48 in eodem sensu et in eadem scientia49, in cuius operis devotione gratulamur dilectionem tuam esse consortem50. Non decet enim membra51 a capite dissidere52 53, sed iuxta sacrae scripturae testimonium54 omnia55 56 membra57 58 caput sequantur59.

Bcan4 : II

P102; BII13: II Quod apostolica ecclesia mater sit omnium ecclesiarum

[H. 2] <BII13, f. 68rb> Nulli vero dubium est, quod apostolica60 ecclesia mater61 sit omnium ecclesiarum, a62 cuius vos63 regulis nullatenus convenit deviare64. Et sicut filius venit facere voluntatem patris, sic et vos voluntatem vestrae impleatis65 matris, <S105, f. 59r> quae est66 ecclesia67, <VD38, f. 73vb> cuius caput, ut68 praedictum est, Romana exsistit ecclesia.

I83: Ut69 nemo criminationem contra doctorem recipiat

Quicquid70 ergo71 sine discretione72 iustitiae contra huius disciplinam73 actum fuerit, ratum74 75 habere76 ratio <O93, f. 15va> nulla permittit77.

P9629: Non acusandos episcopos

V630 : De accusatoribus

Bcan4 : III Ut nemo crminationem contra doctorem recipiat

P102; BII13: III Ut nullus criminationes suscipiat contra doctorem nisi in recta fide erraverit nec ullus doctor accusetur per scripta neque respondeat nisi fideli et legitimo accusatori qui et inrepraehensibilem vitam ducit

[H. 3] Criminationes78 vero contra doctorem79 nemo suscipiat, quia80 non oportet filios patres re<I83, f. 81va>praehendere, nec servos dominos lacerare. Filii81 ergo sunt82 doctorum omnes, quos instruunt83, et sicut filii patres carnales, sic et hi84 patres debent85 diligere spiri<SG670, p. 148a>tales. Non enim bene vivit86, qui non87 recte credit88, aut89 patres90 repraehendunt vel detrahunt suos91. Doctores ergo92, qui et patres vocantur, magis portandi quam repraehendendi sunt, nisi in recta fide <N442, f. 38rb> erraverint.

P9629; S105: Cui sit accusatori respondendum

Nullus93 ergo94 doctor95 per scripta96 accusetur97 nec sine98 fideli et legitimo99, qui100 etiam101 irrepraehensibilem vitam ac102 conversationem103 ducat104, accusatori105 respondeat, quia indignum est, <BII13, f. 68va> ut doctor stulto106 et indocto atque repraehensibiliter viventi respondeat iuxta stultitiam suam107 dicente108 scriptura: Non respondeas stulto iuxta stultitiam suam. Non bene vivit, qui non109 recte credit. Nihil mali vult110, <V630, f. 39va> qui fidelis est.

Bcan4 : IIII

P102; BII13: IIII De fideli homine

[H. 4] Si quis fidelis est, videat, ne falsa loquatur aut111 cuiquam insidias ponat. Fidelis112 homo <VD38, f. 74ra> semper113 fideliter agit, et infidelis callide insidiatur atque fideles114 et pie ac115 iuste viventes perdere nititur116, quia similis similem sibi117 quaerit. Infidelis vero118 homo119 mortu<I83, f. 81vb>us est <E97, f. 42va> in corpore vivente120. Econtra121 sermones <SG670, p. 148b> fidelis hominis vitam122 custodiunt auditorum123.

Bcan4 : V

P102; BII13: V Quod sicut doctorem catholicum non oporteat ullo errori124 implicari ita nulla machinatione aut cupiditate violari

[H. 5] Doctorem enim catholicum et praecipue125 126 domini sacerdotem, sicut nullo errore implicari127 ita nulla128 oportet machinatione129 130 aut cupiditate violari131 dicente quippe scriptura sancta: Post concupiscentias tuas non eas, et a voluntate tua avertere132. Multis mundi huius illecebris133, multis vanitatibus resistendum est, ut verae continentiae obtineatur integritas.

P102: De superbia

Cuius134 prima est labes135 superbia, initium transgressionis136 et origo peccati, quoniam137 mens138 sponte139 avida140 nec abstinere novit141 <S105, f. 59v> nec pietati adhibere142 consensus143. Nullus bonorum inimicum144 habet nisi malum, qui ideo esse permittitur145, <BII13, f. 68ra> ut aut corrigatur aut per ipsum bonus exerceatur. Quicquid ergo repraehensibile146 147 est, catholica defendit ecclesia.

P9629: Regiam vim contra episcopum non valere

Bcan4 : VI

P102; BII13: VI Ut nulli imperatori vel cuiquam custodienti pietatem liceat aliquid praesumere contra divina mandata Item de iniusto iudicio

[H. 6] Nulli148 imperatori vel cuiquam pietatem149 <SG670, p. 149a> custodienti licet150 aliquid151 contra mandata divina praesumere. Iniustum ergo iudicium et definitio152 iniusta <P9629, f. 14r> regio153 me<VD38, f. 74rb>[tu aut iussu aut154 cuiuscumque155 episcopi aut potentis a iudicibus ordinata vel actum156 non valeat.]

<I83, f. 82ra> Homini religioso parum [esse debet inimicitias aliorum non exercere157 vel augere male loquendo, nisi158 etiam] eas exstinguere bene loquendo studue[rit. Melior est in malis159 factis humilis confessio quam in bonis160] superba gloriatio. Omnes161 vero, qui162 amant vitam beat[am, malunt163 164 eam tranquillitatis suae et iustitiae165] statu currere quam nostrorum peccatorum166 poenis ultricibus interpolari167.

[Memor enim sum me sub illius] nomine <Bcan4, f. 68r> ecclesiae praesidere, cui168 a domino Iesu Christo est glorificata confessio, et cuius fides omnes <N442, f. 38va> semper destruit errores. Et intellego aliter169 mihi non licere quam170 omnes conatus171 meos172 ei causae, in qua universalis ecclesiae173 salus <SG670, p. 149b> infestatur, impendam. Spero autem174 <BII13, f. 69ra> affuturam misericordiam dei175, quod cooperante eius clementia176 omnis pestifer morbus177 ipso178 pellente <E97, f. 42vb> auferatur, et quicquid ipso inspirante atque auxiliante poterit179 salubriter fieri180, cum tuae fidei et devotionis181 laude peragatur182, quoniam res omnes aliter tutae esse non possunt, nisi183 quae ad divini184 muneris185 famulatum pertinent186, <VD38, f. 74va> sacer<V630, f. 39vb>dotalis defendat auctoritas.

Data XI Kal. Decemb. Antonio187 et Alexandro188 <I83, f. 82rb> cc.189 conss.

O93, f. 15va; V630, f. 39vb; N442, f. 38va; I83, f. 82rb; VD38, f. 74va; SG670, p. 149b; P9629, f. 14r; Bcan4, f. 68r; E97, f. 42vb; P102; BII13, f. 69ra; S105, f. 59v


1 In P9629 sind einige Passagen des Briefes wegen Beschädigung der Handschrift nicht lesbar; diese sind im Text durch [ ... ] gekennzeichnet

2 Überschrift] EPISTOLA CALISTI PAPAE SG670; CAP. XIIII Decreta calyxti papę De ieiuniis IIIIor temporum et ut criminationem adversus doctorem nemo suscipiat et ut metropolitanus episcopus nichil (episcopus nichil korr. aus episcopus E97) sine omnium coepiscoporum consilio nisi quod ad suam solummodo pertinet parrochiam agere praesumat nec quenquam excommunicare aut iudicare aliquo dominationis fastu si non vult gradus sui periculo subiacere et de reparatione lapsi post poenitentiam E97; Incipiunt decreta calisti pape P102; BII13; Überschrift am Rande S105

3 CALIXTI P9629

4 PER ANNUM fehlt VD38

5 ieiunio] ieiunio et P102

6 am Rande DECRETA CALIXTI P9629

7 Calixtus V630; Calixtus korr. aus Calextus P9629; CALYXTUS primus korr. aus CALYXTUS E97; alistus S105

8 benedictio I83

9 constringimur korr. aus constrigimur SG670

10 apostolico korr. aus apostolicae V630; apostolico E97

11 sedis fehlt V630; E97

12 sedis moderamine convenimur ut consultis fratrum prout dominus dederit respondeamus eosque apostolicae sedis korr. aus sedis BII13

13 interlinear regimine VD38

14 interlinear commovemur VD38

15 convenimus Bcan4

16 am Rande interrogationibus VD38

17 instricamus I83; instituamus SG670

18 ieiunio I83

19 am Rande drei Punkte N442

20 celebrari SG670; S105

21 am Rande z V630; interlinear congruentius VD38

22 sic et nos quaternum sollemne agamus ieiunium per quattuor anni tempora fehlt I83; SG670; Bcan4; S105

23 quattuor anni] anni quattuor V630; E97

24 replebimur Bcan4

25 furmento VD38

26 repleamur korr. aus replemur P9629

27 alandas O93

28 me provocassent] provocassent me V630; P9629; E97

29 pacis fehlt SG670; S105

30 mala SG670; S105

31 amicum suum korr. aus amicum Bcan4

32 suum fehlt I83; SG670; S105

33 nec Bcan4

34 odi korr. aus odivi E97

35 dicens] dicens Haec P102

36 Haec dicit dominus exercituum fehlt E97

37 interlinear Quatuor ieiunia aliis mensibus sub lege erant quam nunc sub gratia Lege Hieronimum in Zachariam SG670

38 Ieiunium] Ieiunium primi et ieiunium korr. aus Ieiunium Bcan4

39 decimi erit korr. aus decimi P9629

40 iuda P102

41 in fehlt I83; SG670; S105

42 pace VD38

43 unanimes korr. aus unianimes V630

44 ut I83; Bcan4; S105; et korr. aus ut SG670

45 sint korr. aus sit P9629

46 vobis Bcan4

47 Scimus O93; Simus korr. aus Sumus N442; E97

48 perfecti fehlt P9629; perfecti korr. aus fecti VD38

49 sententia VD38

50 am Rande participem VD38

51 membra a capite] a capite membra V630; P9629; E97

52 interlinear discordare VD38

53 discidere korr. aus dissidere Bcan4; discidere P102

54 testimonium omnia membra caput sequantur. Nulli vero dubium est, quod apostolica ecclesia korr. aus testimonium Bcan4

55 omnia membra caput sequantur. Nulli vero dubium est, quod apostolica ecclesia mater sit omnium fehlt I83

56 omnia membra caput sequantur. Nulli vero dubium est, quod apostolica ecclesia mater sit omnium ecclesiarum fehlt SG670; S105

57 menbra caput korr. aus membra O93

58 membra capud sequantur. Nulli vero dubium est, quod apostolica ecclesia mater sit omnium ecclesiarum, a cuius nos regulis nullatenus convenit deviare (am Rande recedere). Et sicut filius venit facere voluntatem patris, sic et vos voluntatem vestrae impleatis matris quae est ecclesia korr. aus membra VD38

59 sequantur korr. aus sequntur P102

60 apostolica korr. aus apostolicam

61 mater sit omnium fehlt Bcan4

62 ad korr. aus a BII13

63 nos VD38

64 am Rande recedere VD38

65 impleatis matris] matris impleatis E97

66 est fehlt O93; N442; P9629; I83; Bcan4

67 ecclesiaę I83; Bcan4

68 et VD38

69 Ut korr. aus Quicquid Ut I83

70 am Rande Nota V630

71 ergo fehlt P9629; ego P102

72 discreatione S105

73 dissiplinam VD38

74 am Rande dignum iustum VD38

75 ratum korr. aus reatum SG670

76 haberi korr. aus habere V630; E97; haberi VD38; SG670; P102; BII13; S105; hiberi S105

77 interlinear concedit VD38

78 am Rande N SG670

79 doctore VD38

80 am Rande z V630

81 am Rande unleserliche Rubrik BII13

82 sunt doctorum] doctorum sunt BII13

83 instruunt korr. aus instuunt P102

84 hi korr. aus hii V630; hii VD38

85 debent korr. aus debet S105

86 vivunt VD38; SG670; P102; BII13; S105; vivunt korr. aus vivit Bcan4

87 non korr. aus no N442

88 credunt VD38; SG670; P102; S105; credunt korr. aus credit Bcan4; credunt korr. aus credent BII13

89 aut] aut qui korr. aus aut E97

90 patres korr. aus papatres SG670

91 suis I83; suos] duos doc P102

92 ergo fehlt P102

93 am Rande N SG670

94 ergo doctor korr. aus ergo O93

95 doctorem korr. aus doctor V630

96 scriptura P9629

97 accuset O93; V630; P9629

98 nisi V630; N442; SG670; P102; BII13; S105; sine] in se VD38

99 legitimo korr. aus legitima V630; legitimo korr. aus legitime P102

100 quia I83

101 etiam fehlt I83

102 a P9629

103 conversationem korr. aus conversionem P102

104 educat I83

105 accusari VD38; accusatore E97

106 stulto et fehlt SG670; S105

107 suam dicente scriptura Non respondeas stulto iuxta stultitiam suam korr. aus suam P9629

108 dicente scriptura: Non respondeas stulto iuxta stultitiam suam fehlt I83; VD38; SG670; Bcan4; P102; BII13; S105

109 non korr. aus no N442

110 vut VD38; vivit SG670; S105

111 nec E97

112 am Rande N SG670

113 semper] semper semper P9629

114 fideles korr. aus fidele VD38; fideles korr. aus fidelis SG670

115 ac iuste fehlt E97

116 am Rande laborat VD38

117 sui P102

118 vero fehlt V630; P9629

119 homo fehlt N442

120 viventi I83; Bcan4

121 Econtra] Et contra V630; P9629; Et econtra I83; Bcan4; Econtra korr. aus Et contra E97

122 vira VD38

123 auditorum] ad adiutorium korr. aus adiutorium V630; auditorum korr. aus adiutorum P9629; adiutorium I83; aut litorum VD38; auditorum korr. aus auditori S105

124 errore P102

125 praecipientem VD38; P102; BII13

126 praecipue domini korr. aus praecipue O93

127 interlinear involvi VD38

128 nullo V630

129 am Rande Maligna dispositione sive tractu VD38

130 machinatione korr. aus machinationem VD38

131 interlinear corrumpi VD38

132 avertere korr. aus averetere S105

133 interlinear delectationibus VD38

134 Cuhius I83

135 labe I83

136 transgressimus VD38

137 am Rande N SG670

138 mens sponte korr. aus mens P102

139 sponte] sponte sua SG670

140 interlinear cupida VD38

141 novit] novit illicitis E97

142 am Rande adiungere VD38

143 consensum korr. aus consensus SG670

144 inimicum korr. aus inicum VD38

145 permittitur ut korr. aus permittitur SG670

146 interlinear vel in SG670

147 inreprehensibile V630; P9629; VD38; E97; P102; BII13; repraehensibilis Bcan4

148 am Rande z Nota V630; am Rande drei Punkte N442

149 pietate P9629

150 liceat BII13

151 aliquod VD38

152 definito Bcan4; BII13; definitio korr. aus definito P102

153 regis SG670; S105

154 Ad I83; Bcan4; aut fehlt VD38

155 ciuscunque VD38

156 acta N442; VD38; SG670; E97; P102; BII13; S105

157 exercere] exercere si SG670; S105; excere Bcan4

158 nisi etiam eas exstinguere bene loquendo fehlt I83; SG670; Bcan4; S105

159 malis korr. aus molis S105

160 bonis] bonis factis VD38

161 am Rande N SG670

162 qui korr. aus qui non Bcan4

163 am Rande magis optant VD38

164 malunt korr. aus malum Bcan4

165 iustitia P102

166 peccarum SG670

167 am Rande corrumpi cruciari VD38

168 cuius VD38; SG670; E97; S105

169 alit VD38

170 quam] quam ut SG670; S105

171 am Rande labores vires VD38

172 meas VD38

173 ecclesia I83; Bcan4

174 autem] autem mihi VD38; P102; BII13; autem mihi korr. aus autem Bcan4

175 dei quod fehlt I83; VD38; SG670; Bcan4; P102; BII13; S105

176 clementia] clementia quod I83; VD38; S105; clementia qua korr. aus clementia quod SG670; clemetia quoniam Bcan4

177 morbi VD38

178 ipse S105

179 potero E97

180 fieri fehlt V630; E97; fieri korr. aus fidei P9629

181 devotionis korr. aus votionis S105

182 peragat V630

183 nisi fehlt VD38; P102; BII13; nisi] nisi ea SG670

184 divini korr. aus divini mune P9629

185 numeri I83; numeris VD38; Bcan4; muneris korr. aus munemuneris P9629

186 pertinent] pertinent nisi eas VD38; BII13; pertinent nisi eos korr. aus pertinent Bcan4; pertinent nisi eos P102

187 antoni I83

188 Alexandro] alexandro vv. P102; BII13

189 cc. conss,] com consunt VD38

© 2004-2006 Karl-Georg Schon
Dieser Text ist urheberrechtlich geschützt. Er steht unter der GNU Free Documentation License.
Demnach dürfen Sie ihn frei weiter verbreiten und bearbeiten, vorausgesetzt Sie nennen den Namen des ursprünglichen Autors und Sie geben auch anderen das Recht den von Ihnen bearbeiteten oder verbreiteten Text unter den gleichen Bedingungen weiter zu verbreiten. Im einzelnen finden Sie Bestimmungen der GNU Free Documentation License unter dem Menüpunkt Lizenz.

Zuletzt geändert am 24.7.2006