O93; f. 15va; V630,
f. 39vb; N442, f. 38va; I83, f. 82rb;
VD38,
f. 74va; SG670, p. 149b;
P9629, f. 14r; Bcan4, f.
68r; E97, f. 42vb; P102;
BII13, f. 69ra; S105, f. 59v
CUIUS SUPRA AD OMNES
GALLIARUM URBIUM EPISCOPOS DE CONSPIRATIONIBUS ET RELIQUIS ILLICITIS CAUSIS,
NE FIANT.
Bcan4: VII
P102;
BII13: VII
Non esse agendum contra statuta apostolica
[H. 7] Dilectissimis fratribus per
Galliam constitutis universis episcopis Calistus.
Plurimorum relatu comperimus dilectionem vestram
fervore spiritus sancti ita
ecclesiae gubernacula firmiter contra impetus tenere et regere,
ut naufragia detrimenta deo auctore non sentiat.
Talibus igitur
gloriantes in<SG670, p. 150a>diciis
P9629: De
conspiratione
contra episcopos
<S105, f.
60r> rogamus,
ne illis in partibus contra statuta apostolica quicquam
fieri sinatis, sed nostra fulti auctoritate nociva
compescite, illicita prohibete.
O93;
I83: De
conspiratione
V630;
N442: De
conspirationibus
VD38: De
prohibendis conspirationibus
Bcan4: VIII
P102;
BII13:
VIII De conspirationibus
S105: De
conspiratione contra episcopos
[H. 8] Conspirationum vero crimina
vestris in partibus vigere audivimus, et
plebes contra episcopos suos conspirare nobis mandatum est. Cuius criminis astutia non solum
inter christianos abominabilis est, sed etiam inter ethnicos et ab exteris legibus prohibita. <BII13,
f. 69rb> Et idcirco huius criminis reos non solum
ecclesiasticae, sed etiam saeculi damnant leges, et non solum
conspiran<I83, f. 82va>tes, sed et <VD38, f. 74vb> consentientes eis. Antecessores
vero nostri cum plurima turba
episcoporum, quicumque eorum in sacerdotali honore sunt positi aut
exsistunt <O93, f. 15vb> clerici, honore, quo utuntur, cadere praeceperunt,
ceteros vero communione privari et ab ecclesia extorres fieri iusserunt, omnesque simul utriusque
ordinis viros infames esse censuerunt , et non solum
faci<SG670, p. 150b>entes, sed et eis consentientes.
Iustum est enim, ut, qui
divina contemnunt mandata et inoboedientes patrum exsistunt
iussionibus, severioribus corrigantur
vindictis, quatenus ceteri timorem habeant talia committere, et deus gaudeat <E97, f. 43ra>
fraternitate ac concordia, et cuncti sumant severitatis atque
bonitatis exemplum.
P9629; S105: De
vigore et disciplina
Nam si, quod absit,
ecclesiasticam sollicitudinem vigoremque
neglegimus, perdit desidia disciplinam et animabus
fidelium profecto nocebitur.
Bcan4: VIIII
P102;
BII13: VIIII
Ut conspirantes in accusatione non recipiantur
[H. 9] Hi vero in nullius
accusatione sunt recipiendi nec
eorum vel anathe<N442, f.
38vb>matum vox ullum nocere aut accusare potest.
P9629;
S105: Excommunicatis
non communicandum
Bcan4: X
P102;
BII13: X De excommunicatis
[H. 10] <BII13, f.
69va> Excommunicatos quoque a sacerdotibus
nullus recipiat ante utriusque partis examina<I83, f.
82vb>tionem iustam, nec cum eis in oratione
aut cibo vel potu aut <VD38,
f. 75ra> osculo communicet, nec ave eis dicat. Quia
qui<SG670, p. 151a>cumque in <V630, f. 40ra> his vel aliis prohibitis scienter
excommunicatis
communicaverit,
N442: Mentio
canonum apostolorum
iuxta apostolorum institutionem et
ipse simili
excommunicationi subiaceat. Ab his ergo et clerici et laici se
abstineant, qui eadem pati noluerint.
Bcan4: XI
P102;
BII13: XI De
infidelibus
[H. 11] Infidelibus quoque nolite coniungere nec cum eis ullam
participationem habere. Talia vero
agentes non fideles, sed infideles
iudicantur. Unde ait
apostolus:
S105: terminos
non
transgrediendos
<S105, f.
60v> Quae pars fideli cum
infidele, aut quae participatio
iustitiae cum iniquitate?
P9629: Terminos
non
transgrediendos
I83: Quod
nemo alieni
parrochianum excommunicet
VD38: abhinc
Bcan4: XII
P102;
BII13: XII
Ut nullus alterius terminos usurpet nec parrochiam iudicet aut
excommunicet
[H. 12] Nemo quoque alterius terminos usurpet nec alterius
parrochianum iudicare aut
excommunicare praesumat, quia talis diiu<Bcan4,
f. 68v>dicatio aut excommunicatio
vel damnatio nec rata erit nec vires ullas habebit, quoniam nullus alterius
iudicis nisi sui sententia tenebitur aut damnabitur. Unde et dominus <SG670, p.
151b> loquitur dicens: Ne transgrediaris terminos antiquos, quos
posuerunt patres tui.
P9629: Metropolitanus
in
coe[piscopi] sui parochia nihil ag[at]
N442: De
fastu primatum
vel metropolitanorum
Bcan4: XIII
P102
BII13: XIII
Ut nullus primas vel metropolitanus aliquid agat de ecclesiis
vel
parroechiis comprovincialium episcoporum et de eorum causis sine consilio ipsorum omnium et nec ipsi aliquid agant sine eius consilio nisi quantum ad proprias pertinent
parroechias
[H. 13] <BII13, f.
69vb> Nullus autem primas vel metropolitanus diocesiani <P9629, f.
14v> ecclesiam vel [parrochianum aut aliquid eius parrochiae praesumat <I83,
f. 83ra> excommunicare vel iudicare aliquidve agere] absque eius
consilio vel iudicio, sed hoc observet, [quod ab apostolis
ac patribus et praedecessoribus nostris est statutum et a nobis]
confirmatum, id est,
VD38: Quod
metropolitanus gradus sui periculo subiacet si aliquid agit de causis
comprovincialium episcoporum sine ipsorum consilio
si quis
metropolitanus epis[copus, nisi quod ad suam solummodo propriam
pertinet parrochiam, sine] consilio et voluntate omnium
comprovincialium episcop[orum extra
aliquid agere temptaverit, <E97, f. 43rb> gradus sui peri]culo
subiacebit, et quod egerit, irritum habeatur et vacuum.
Sed quicq[uid de provincialium
coepisco]porum causis eorumque
ecclesiarum et clericorum atque saecularium necessitatibus agere aut disponere
necesse <SG670, p. 152a> fuerit, hoc cum omnium consensu
provincialium agatur pontificum,
non aliquo dominationis fastu , sed humillima et
concordi administratione, sicut dominus ait:
Non veni ministrari, sed ministrare. Et
alibi: Qui maior est <BII13,
f.
70ra> vestrum, erit minister
vester, et reliqua. Similiter et ipsi comprovinciales
episcopi cum eius consilio, nisi quantum ad
proprias pertinet parrochias, agant iuxta sanctorum
constituta patrum, ut uno animo, uno ore concorditer sancta
glori<VD38, f. 75va>ficetur trinitas in saecula.
Nullus primas,
I83: Valde
utilia
<I83, f. 83rb>
nullus metropolitanus nullusque reliquorum episcoporum
alterius adeat civitatem aut ad possessionem accedat, quae ad eum non pertinet et
alterius episcopi est parrochiae super cuiusquam dispositione nisi
vocatus <V630, f. 40rb> ab eo, cuius iuris esse dinoscitur,
I83: Quod
nihil episcopus in altera parrochia usurpet
ut quiddam ibi disponat vel
ordinet aut iudicet, si sui gradus honore potiri volue<SG670, p.
152b>rit. Sin
aliter praesumpserit,
damnabitur, <S105,
f. 61v> et non solum ille, sed cooperantes eique
consentientes, <N442, f. 39ra> quia sicut ordinatio, ita
eis et iudicatio et aliarum rerum
dispositio prohibetur.
Bcan4: XIIII
P102;
BII13: XIIII
Episcopus ubi vel ordinare non potest nec poterit iudicare Item
de uxore
episcopi id est ecclesia
[H. 14] Nam qui ordinare non
poterit, qualiter iudicabit? Nullatenus procul
dubio iudicabit aut iudicare poterit, quoniam, sicut alterius uxor nec adulterari ab
aliquo vel iudicari aut disponi nisi a proprio viro eo vivente
permittitur, sic nec uxor episcopi, quae eius ecclesia vel parrochia
indubitanter intellegitur, eo vivente <BII13, f. 70rb> absque eius iudicio et
voluntate alteri iudicare vel
disponere aut eius concubitu frui, id est
ordinatione, ullatenus conceditur. Unde ait apostolus: Alligata est uxor
le<I83, f. 83va>gi,
quamdiu vir eius
vivit, eo vero defuncto soluta est a lege viri.
<VD38, f. 75vb> Similiter et sponsa episcopi,
quia sponsa uxorque <E97, f.
43va> eius dicitur ecclesia, illo
vivente ei est <SG670, p.
153a> alligata.
BII13: quod
adulter
iudicatur qui alterius eclesiam invadere conatur
Eo vero defuncto
soluta est, cui voluerit, nubat, tantum in domino, id est regulariter.
I83:
De mutatione
episcopi de
ecclesia ad ecclesia
Si enim eo vivente
alteri nupserit, adultera iudicabitur. Similiter
et ille, si adulteram sponte duxerit, adulter aestimabitur et
communione privabitur.
P9629: De
mutacione sedis
VD38
: Quod
si episcopus in sua persecutus fuerit ecclesia
fugiendum sit illi ad aliam
Bcan4: XV
De mutatione
episcopi de ęcclesia ad ęcclesiam
P102;
BII13: XV
Si episcopus persecutus fuerit in sua ecclesia fugiendum illi ad alteram
[H. 15] Si autem persecutus
in sua fuerit
ecclesia, fugiendum illi est ad alteram
eique sociandum dicente domino: Si persecuti vos fuerint in unam civitatem, fugite
in aliam. <O93, f. 16ra> Si autem utilitatis causa fuerit mutandus, non per se hoc agat, sed
fratribus invitantibus et auctoritate huius sanctae sedis faciat, non
ambitus causa, sed utilitatis.
O93: De
incestis
V630: De
coniuntione consanguineorum
N442:
De consanguineorum coniunctione incesta et personis accusantium
P9629: De
coniunctione
VD38: De consanguineorum coniunctione incesta
Bcan4: XVI
P102;
BII13: XVI
De consanguineorum coniunctione incesta et de raptoribus
[H. 16] Coniunctiones autem
consanguineorum fieri prohibete, quod eas et divinae et
saeculi <Bcan4,
f. 69r> prohibent
leges. Leges ergo divinae
haec agentes et
eos, qui ex eis prodeunt, non solum eiciunt, <BII13, f. 70va> sed et
maledictos appellant. Leges vero saeculi infames tales vocant et
<I83, f. 83vb> ab hereditate re<SG670, p.
153b>pellunt.
VD38: De
consanguineorum
prohibenda coniunctione
Nos vero sequentes
patres nostros infamia eos notamus et infames
esse censemus, quia infamiae maculis sunt aspersi.
Nec eos viros vel accusationes, <VD38, f. 76ra> quas leges saeculi
reiciunt, suscipere debemus.
Eos autem consanguineos dicimus, quos divinae et imperatorum ac Romanorum atque
Graecorum leges consanguineos appellant et in hereditate suscipiunt nec
repellere possunt.
I83
: De
pellendis coniunctionibus consanguineorum
Bcan4: De
non legitimis coniunctionibus
S105: De
eo qui non est
legitime coniuctus
Talium enim coniunctiones nec legitimae sunt nec manere
possunt, sed sunt repellendae.
P9629: Legitime
non iunti infames sunt
Quisquis ergo non
est legitime coniunctus <S105,
f.
61v> vel absque
dotali titulo ac be<V630, f.
40va>nedictione sacerdotis constat copulatus, sacerdotes vel legitime coniunctos
criminari vel in eos testificari minime potest, quoniam omnis incesti macula pollutus infamis
est et accusare supradictos non permittitur.
I83: De
raptoribus
reiciendis
Non solum ergo hi reiciendi
sunt et infames efficiuntur, sed etiam omnes eis consentientes.
V630: De
raptoribus
Similiter <SG670,
p. 154a> de raptoribus vel eis, qui seniores impetunt, fieri censemus . Hos vero saeculi leges interficiunt, sed
nos misericor<I83, f. 84ra>dia
praeeunte sub infamiae nota
ad poenitentiam <E97,
f. 43vb> recipimus, ipsam quoque infamiam, <N442, f.
39rb> qua sunt aspersi, delere non
possumus, sed animas eorum per poenitentiam publicam et ecclesiae satisfactionem sanare cupimus,
quia manifesta peccata non sunt
occulta correctione purganda.
O93: in praesonis accusantium
V630: De
accusatoribus
P9629: Qui
acusare nequeunt
Bcan4: XVII
P102;
BII13: XVII
De accusatoribus et testibus
S105: De
mutatione sedis
<P9629, f.
15r> [H.
17] <BII13, f. 70vb> Omnes ergo, qui in [recta fide suspecti sunt,
S105: Qui
accusare
nequeunt
in accusationem sacerdotum et
eorum, super quorum fide non] hesitatur, minime recipiantur [et in testimonio
humano dubii habeantur. Infirmari ergo oportet eorum vocem,] de quorum fide
dubitatur, nec eis omn[ino
<VD38, f. 76rb> esse credendum, qui rectam fidem
ignorant. Quaerendum est ergo] in
iudicio, cuius sit conversationis et fidei is , qui accusat, [et
is, qui accusatur, quoniam hi, qui
non sunt rectae] conversationis ac fidei, et quorum
vita <SG670, p. 154b> est accusabilis, non permittuntur maiores [natu
accusare,
BII13: De
legitima
coniunctione
nec quorum fides, vita] et libertas
nescitur, neque viles personae in eorum recipiantur accusationem.
Rimandae vero sunt
accusatorum enucleatim personae, qui sine
scripto difficile, per scriptum autem numquam recipiantur, quia per scripturam nullus
<I83, f. 84rb> accusari potest, sed propria
voce et praesente eo, quem accusare voluerit, suam quisquis agat accusationem, nec absente eo, quem accusare voluerit, quicumque accusator credatur. Similiter testes
per quamcumque scripturam testimonium non proferant, sed praesentes,
quae viderunt et
noverunt, veraciter testimonium dicant. Nec de aliis causis vel
negotiis testimonium dicant, nisi de his, quae sub praesentia eorum acta esse noscuntur.
V630: De
consanguineis non recipiendis in testimonium
P9629: parentes
adversus
extran[eos] testimonium
non proferant sed adv[...]
I83;
BII13: Ut consanguinei
accusatoris adversus extraneos testimonium non dicant
Bcan4: Ut
consanguinei
accusatoris adversus
extraneos testimonium non dicant
Accusatoris vero consanguinei
adversus extraneos testimonium non dicant, <BII13,
f. 71ra> nec familiares vel
de domo prodeuntes,
sed si voluerint et invicem consenserint, inter se parentes
tantummodo testificentur, et non in alios. Nec
accusatores vel testes suspecti recipiantur, quia propinquitatis et familiaritatis
ac <S105,
f. 62r> domi<SG670, p. 155a>nationis
affectio veritatem impedire solet.
Bcan4: XVIII
P102;
BII13: XVIII De amore carnali et timore et avaritia atque
dolo
[H. 18] Amor carnalis et timor
atque avaritia plerumque sensus <V630, f. 40rb> hebetant humanos et
pervertunt opiniones, ut quaestum pietatem putent et
pecuniam quasi mercedem prudentiae.
Nemo enim <E97,
f. 44ra> in dolo
loquatur ad proximum <VD38, f. 76vb> suum, fovea alta est os
malivoli, innocens dum credit facile, cito labitur. Sed
iste lapsus <Bcan4,
f. 69v> resurgit, <I83, f.
84va> et tergiversator suis artibus praecipitatur , unde numquam
exiliat atque evadat.
N442: De
remissione peccati post lapsum
Ponderet ergo unusquisque sermones suos, et
quod sibi loqui non vult, alteri non loquatur, unde bene sacra ait scriptura:
<N442, f. 39va> Quod tibi non vis fieri, alteri ne facias.
P9629: De
personis acusantium
Nos enim tempore
indigemus, ut aliquid maturius agamus, nec praecipitemus
consilia et opera nostra neque ordinem corrumpamus.
S105: De
lapsu sacerdotis
Sed si aliquis lapsus quoquo modo fuerit, portemus eum et fraterno corripiamus affectu, sicut ait beatus
apostolus:
VD38: Quod
sacerdotes
qui lapsi fuerint ad pristinum possint redire gradum
<BII13, f.
71rb> Si praeoccupatus fuerit homo in
aliquo delicto, vos, qui
spiritales estis, <SG670, p. 155b> instruite huiusmodi in
spiritu lenitatis considerans teipsum, ne et tu tempteris. Alter
alterius onera portate, et sic adimplebitis legem Christi.
P9629: De
lapsu sacerdotis
I83: Salubria
Bcan4
: XVIIII
P102;
BII13: XVIIII
De sancto david qui post crimina egit poenitentiam et in honore
permansit
[H. 19] Porro sanctus David de
criminibus mortiferis egit
poenitentiam et tamen in honore <O93, f. 16rb> permansit.
Beatus
quoque Petrus amarissimas lacrimas fudit, quando dominum negasse
poenituit, sed tamen apostolus permansit. Et dominus per prophetam
peccantibus pollicetur dicens:
S105: de
lapsu
sacerto[tis]
<VD38, f. 76vb> Peccator in quacumque
<I83, f. 84vb>
die conversus ingemuerit, omnium iniquitatum
illius amplius non recordabor.
V630: De
his qui putant
sacerdotes post lapsum domino ministrare non posse si dignam egerint
poenitentiam
I83: Quot
sacerdotes
post lapsum ministrare possunt
Bcan4: XX
Quod sacerdos
post lapsum ministrare possunt
P102;
BII13: XX
Quod sacerdotes domini et reliqui fideles post lapsum si dignam egerint
penitentiam redeant ad pristinos honores
[H. 20] Errant enim, qui putant
sacerdotes post lapsum, si condignam egerint poenitentiam,
domino ministrare non posse et suis
honoribus frui, si bonam deinceps vitam
duxerint et suum sacerdotium
condigne custodierint. Et ipsi, qui hoc
putant, non solum errant, sed etiam traditas ecclesiae
claves disputare et agere videntur, de quibus
dictum est: <SG670, p. 156a> Quaecumque solveritis in terra, erunt soluta
et in caelo, alioquin haec sententia aut <S105, f. 62v> domini non
est aut vera. Nos vero indubitanter
tam domini <BII13,
f. 71va> sacerdotes quam reliquos fideles
post dignam satisfactionem posse redire ad honores credimus
testante domino per prophetam: Numquid qui cadit non adiciat, ut resurgat, et
qui aversus est, non revertetur? Et alibi: Nolo,
inquit dominus, mortem peccatoris,
sed ut convertatur et vivat. Et propheta David poenitentiam agens dixit: Redde
mihi <E97, f. 44rb> laetitiam salutaris tui et spiritu principali
confirma me. <V630, f.
41ra> Ipse namque post poenitentiam et
alios docuit et sacrificium deo
obtulit dans exemplum <VD38, f. 77ra>
doctoribus sanctae ecclesiae, si lapsi fue<I83, f. 85ra>rint et condignam poenitentiam deo gesserint, utrumque facere
posse. Docuit enim, quando dixit: Doceam iniquos vias tuas, et impii <SG670, p.
156b> ad te convertentur. Et
sacrificium deo pro se obtulit, dum dicebat:
Sacrificium deo spiritus contribulatus. Videns enim propheta scelera sua mundata
per poenitentiam <P9629, f. 15v> non dubitavit [praedicando et
domino libando curare aliena.
Lacrimarum ergo effusio movet animi passionem.]
Satisfactione autem impleta
avertitur [animus ab ira. Qui
enim non ignoscit alteri, quomodo sibi putat] subvenire? Superabundant ergo peccata,
s[uperabundet et misericordia,
quoniam apud dominum mi]sericordia et copiosa apud eum redemptio.
Penes dominum enim
[omnium abundantia est, quia dominus virtu]tum ipse est rex gloriae.
Ait enim apostolus: <BII13,
f. 71vb> Omnes peccav[erunt et
egent gloria dei, iustifica]ti
gratis per gratiam ipsius,
per redemptionem, quae est in Christo Iesu, quem pr[oposu]it deus propitiatorem per fidem <VD38,
f. 77rb> in sanguine ipsius ad ostensionem iustitiae
<SG670, p.
157a> suae propter remissionem
praecedentium delictorum, in sustentatione dei, ad ostensionem
iustitiae <I83, f. 85rb> eius in hoc tempore, ut sit ipse
ius<N442, f.
39vb>tus et iustificans eum, qui ex fide est Iesu Christi. David enim dicit: Beati,
quorum remissae sunt iniquitates <Bcan4,
f. 70r> et quorum
tecta sunt peccata.
Beatus , cui non imputavit dominus peccatum.
Mundatur ergo homo a peccato
et resurgit gratia dei a lapsu et in pristino
manet officio iuxta prae<S105,
f.
63r>dictas
auctoritates, videat, ne amplius peccet,
ut sententia evangelica maneat in eo, quae ait: Vade et
amplius noli peccare. Unde ait apostolus: Non ergo regnet peccatum in
vestro mortali corpore, ut
oboediatis concupiscentiis eius, sed neque exhibeatis membra vestra arma
iniquitatis peccato, sed exhibete vos tamquam ex mortuis viventes
et membra vestra arma iustitiae <SG670, p. 157b> deo. Peccatum enim vobis non dominabitur, non enim
sub lege <E97, f.
44va> estis, sed
sub gratia. Quid ergo? Peccavimus, quoniam non sumus sub lege, sed
sub gratia? Absit. <VD38,
f. 77va> Nescitis, quoniam, cui exhibetis vos
servos ad oboediendum,
servi estis eius, cui oboeditis, sive peccati <BII13,
f. 72ra> ad mortem, sive
oboeditionis ad
iustitiam? Gratias autem <I83, f. 85va> deo, quod fuistis
servi
peccati, oboedistis autem ex corde in eam formam doctrinae, in qua traditi estis.
Liberati autem a peccato servi facti estis
iustitiae, humanum <V630, f.
41rb> dico. Maius enim peccatum est
iudicantis quam eius, qui
iudicatur. Existimas autem hoc, inquit apostolus, o homo
omnis, qui iudicas eos, qui talia
agunt et facis ea, quia tu effugies iudicium dei? An divitias bonitatis eius et patientiae et
longanimitatis contemnis ignorans, quoniam benignitas dei ad poenitentiam
te adducit? Secundum duritiam <SG670, p. 158a> autem tuam
et
impoenitens cor thesaurizas tibi iram in die irae et revelationis iusti
iudicii dei, qui reddet unicuique secundum opera eius: his quidem, qui
secundum patientiam boni operis gloriam et
honorem et incorruptionem quaerentibus vitam aeternam, his autem, qui
ex contentione et, qui non
acquiescunt veritati, credunt autem iniquitati, ira et indignatio,
tri<VD38, f. 77vb>bulatio et angustia in omnem animam
hominis
operantis malum, Iudaei primum et Graeci, <O93, f. 16va>
gloria
autem et honor et pax <I83, f. 85vb> omni operanti bonum.
Sententiam , fratres, quae
misericordiam vetat, non solum tenere,
sed et audire refugite, quia potior est misericordia
omnibus holocaustomatibus et sacrificiis.
Consultis vestris breviter
respondimus, quia oppressos nimis et aliis praeoccupatos <BII13,
f. 72rb> iudiciis litterae nos
invenere vestrae.
Data VIII Idus
Octob. Antonio et Alexandro cc. conss.
O93, f. 16va; V630, f. 41
rb; N442, f. 39vb; I83, f. 85vb;
VD38, f. 77vb; SG670, p. 158a; P9629, f. 15v;
Bcan4, f. 70r; E97, f. 44va; P102;
BII13, f. 72rb; S105, f. 63r