|
|
|
|
|
 |
|||
|
|
||||||||||
|
|
|
|
Die Auflösung der Handschriftensiglen und Hinweise zur Edition finden Sie hier. 2.
Cornelius-Brief O93, f. 21ra; V630, f. 50ra; N442, f. 48rb; I83, f. 103rb; VD38. f. 96rb; SG670, p. 200a; P9629, f. 24v; Bcan4, f. 82r; P102; BII13, f. 87vb; S105, f. 77r CUIUS1 SUPRA RUFO2 ORIENTALI EPISCOPO DIRECTA, NE3 SACERDOTES DOMINI, SICUT VULGUS SOLET FACERE, IURARE4 PRAESUMANT VEL COMPELLANTUR. Bcan4: III P102; BII13: III5 ut sacerdotes domini sicut vulgus facere solet iurare non praesumant vel compellantur <I83, f. 103va> [H. 3] Cornelius episcopus Rufo6 7 coepiscopo in8 domino salutem. Exigit9 dilectio tua, frater carissime, ut ex auctoritate sedis apostolicae tuis deberemus consultis10 11 respondere12. Quod licet non prolixe13, sed succincte14 15 agere festinaremus16 <SG670, p. 200a> propter quasdam17 importunitates18 19, quae nostris <VD38, f. 96va> praepedientibus peccatis in nos supervenere20, tuis tamen per reliqua21 22 sanctorum23 patrum instituta studiis perquirere latius et investigare24 committimus25. Non enim potest <V630, f. 50rb> mens attrita26 27 et oneribus28 atque importunitatibus gravata tantum boni peragere, quantum delectata29 et oppressionibus soluta30. Non ergo ista ob31 id32 praetulimus33, ut haec et alia, quae necessaria34 fore35 cognoverimus, tuae sanctitati velimus36 denegare, <S105, f. 77v> sed quod hic37 minus invenitur, <N442, f. 48va> latius perquiratur. V630: Quod sacramenta non sunt exigenda a sacerdotibus S105: Sacramenta non exigi nisi pro fide recta Sacramentum38 autem hactenus39 a40 41 summis42 sacerdotibus vel reliquis43 exigi44 nisi pro fide recta minime cognovimus nec sponte45 46 eos iurasse repperimus. Summopere47 ergo <O93, f. 21rb> sanctus Iacobus48 apostolus prohibens sacramentum loquitur dicens: Ante omnia49, fratres mei, nolite iurare <BII13, f. 88ra> neque per caelum neque per terram50 neque51 aliud quodcumque52 iuramentum. Sit53 <I83, f. 103vb> autem sermo vester: est est, non non, <SG670, p. 201a> ut54 non sub55 iudicio56 decidatis. Et dominus in evangelio ait: Audistis, quia dictum est antiquis: Non periurabis57, reddes58 autem domino iuramenta tua. Ego autem dico vobis non iurare omnino: neque per caelum, quia59 thronus <VD38, f. 97rb> dei60 est, neque per terram, quia scabellum est61 pedum eius, neque per Hierosolimam, quia civitas est62 magni regis, neque per caput tuum iuraveris63, quia non potes64 unum capillum album facere aut65 nigrum. Sit66 autem sermo vester: est est, non non. Quod autem67 his abundantius est, a malo est, id est68 ab exigente et a iurante. Haec, frater69 carissime, ipse dominus prohibet, id est non debere iurare, haec apostoli maxime omnes, haec sancti viri praedecessores nostri, qui huic70 sanctae universali apostolicae ecclesiae praefuerunt ante71 nos, haec prophetae et reliqui sancti72 doctores per universum mundum dispersi ad praedicandum iuramenta73 fieri vetant. <SG670, p. 201b> <Bcan4, f. 82v> Quorum nos exempla, si coeperimus enumerare74 aut in scedula75 76 hac inserere, ante sufficeret77 78 diei hora quam eorum exem<I83, f. 104ra>plorum79 de hac80 causa prohibita81. Quae82 nos sanctorum83 sequentes apostolorum84 eorumque successorum85 <VD38, f. 97ra> iura firmamus et sacramenta incauta86 fieri prohibemus. Unde et ipse dominus in tabulis87 lapideis, quas Moysi88 dedit, propria manu89 scripsit dicens: Vide90, ne assumas91 nomen92 dei93 tui <BII13, f. 88rb> in vanum, et94 reliqua95. V630: Item quod non licet accusare sacerdotes Nos96 autem, ut paulo superius praelibavimus97, sacramentum98 episcopis99 nescimus oblatum, nec100 umquam fieri101 debet, quoniam102, ut supra memoratum est, praeceptum est103 nobis104 a domino non105 iurandum, neque per caelum, quia thronus106 dei est, neque per terram, quia scabellum pedum107 eius108 est, <V630, f. 50va> neque per caput suum, quia nullus potest unum capillum creare109. Unusquisque enim, sicut ante altare stans dei timorem habet prae110 oculis et propriam conscientiam <SG670, p. 202a> mundam servat111 deo, quod in memoriam112 retinet, nullatenus habet intermittere113, quoniam os, quod men<I83, f. 104rb>titur, occidit animam. Et dominus114 ait: Loquimini veritatem unusquisque cum proximo suo, quoniam sumus invicem membra. Et alibi: Nolite mentiri115 116 in117 invicem. Haec118 praecepta sunt salvatoris, haec prophetarum, haec sanctorum patrum instituta. Quae si quis in vanum duxerit119, hostis120 est animae suae, <N442, f. 48vb> quia nemo121 contra prophetas, nemo122 <VD38, f. 97rb> contra apostolum123, nemo124 contra evangelium125 <P9629, f. 25r> facit aliquid absque periculo. V630: De accusatione sacerdotum Bcan4: IIII P102; BII13: IIII Quod accusationes subditorum nullam vim habeant [H. 4] Et126 summopere praevidendum est, ne pastorem suum oves, quae ei commissae fuerant, repraehendere, nisi127 a fide exorbitaverit128, neque accusare praesumant129, VD38: QUOD ACCUSATIONES SUBDITORUM NULLAM VIM HABENT quoniam tales accusationes130 vim non habent neque eos nocere possunt131. <BII13, f. 88va> Unum vero, <S105, f. 78r> carissimi, ut ait beatus132 apostolus Petrus, non lateat vos, quia unus dies apud dominum133 sicut mille anni, <SG670, p. 202b> et mille anni sicut dies134 unus. Non tardat135 dominus136 promissis137, sed138 patienter agit139 140 propter vos nolens aliquos perire, sed omnes ad poenitentiam reverti. <I83, f. 104va> Adveniet141 autem dies domini ut fur142, in qua caeli magno impetu transient, elementa143 vero144 calore solventur. Cum haec igitur omnia dissolvenda145 sint146, ex his potestis considerare, quales oportet147 148 vos esse in sanctis conversationibus et pietatibus exspectantes et properantes in adventum diei, per quem caeli ardentes solventur et elementa ignis ardore tabescent149. Vos autem, carissimi150, ait151 Iudas apostolus, memores152 estote verborum, quae praedicta sunt ab apostolis domini nostri Iesu Christi, qui dicebant vobis, quoniam in novissimo <VD38, f. 97va> tempore venient illusores secundum sua153 desideria ambulantes impietatum154. Hi sunt, qui segregant semetipsos animales155, spiritum156 non habentes. Vos autem, carissimi, superaedificantes157 vosmetipsos sanctissimae vestrae fidei, in spiritu sancto orantes158 ipsos vos in dilectione159 dei servate exspec<SG670, p. 203a>tantes misericordiam domini nostri Iesu Christi in vitam aeternam. Et hos quidem <I83, f. 104vb> arguite iudicatos160, illos vero161 salvate de igne <BII13, f. 88vb> rapientes. Aliis162 autem miseremini in timore163, odientes164 eam165, quae carnalis est, maculatam166 tunicam167. VD38; BII13: Item de eadem re cornelius in secunda epistola ita ait Bcan4; P102; BII13: V De iudicio sacerdotum et ecclesiasticis iudicibus [H. 5] Nullus168 enim sacerdotum causam suam alieno169 committat iudicio, nisi ad sedem apostolicam fuerit appellatum, sed unus<V630, f. 50vb>quisque comprovinciales170 iudices et notos habeat, nisi aliquam vim171 temerariae172 multitudinis illuc173 timuerit aut infestos vel174 suspectos inibi iudices habuerit, pro175 quibus causis ad maioris auctoritatis176 iudices177 et ad178 alias provincias appellare et venire concessum est. P9629: Appellandum ad apostolicam sedem Bcan4: De absentibus P102; BII13: VI Quod absens nemo possit179 iudicari neque addici180 [H. 6] Omnia181 ergo, quae182 adversus <O93, f. 21va> absentes in omni negotio aut loco aguntur aut iudicantur, <Bcan4, f. 83r> omnino vacuentur183 184, quoniam absentem nullus addicit185 186 nec <VD38, f. 97vb> ulla lex187 damnat188. Facile ergo homo hominem fallere potest, non tamen deum, cuius oculis omnia189 nuda sunt et aperta. <SG670, p. 203b> Unde ait propheta190: <I83, f. 105r> Dominus191 novit cogitationes hominum, quoniam vanae sunt. Sapiens192 ergo non est, qui nocet, nec quicquam mali vult193, qui fidelis est, aut cuiquam insidias194 machinatur. Hortamur195, frater196, et monemus tuam dilectionem, <BII13, f. 89ra> ut omnes semper, prout melius poteris197, adiuves198, confortes199 et consoleris V630: Quod sacerdotes non debeant iurare et sacramenta, super quibus200 hanc sanctam Romanam ac universalem ecclesiam consulere voluisti, fieri prohibeas et neminem umquam <N442, f. 49ra> infestes201 202 aut noceas. Haec, frater203, ad reliquorum fratrum notitiam tua204 faciat sanctitas pervenire, ut omnes haec mala caveant, et sicut generaliter tam ab ipso domino quam et a205 sanctis apostolis et206 reliquis207 apostolicis viris et ceteris208 patribus sunt prohibita, ita generaliter209 ab omnibus custodiantur. Bene valere beatitudinem tuam210 semper optamus et sacris virtutibus211 proficere te desideramus, frater212 <I83, f. 105rb> carissime atque amantissime213. Data XI Kal. Iunii Maximo et Decio vv214. cc215. conss216. EXPLICIT217. O93, f. 21va; V630, f. 50vb; N442, f. 49ra; I83, f. 105rb; VD38, f. 97vb; SG670, p. 203b; P9629, f. 25r; Bcan4, f. 83r; P102; BII13, f. 89ra; S105, f. 78r
1 Überschrift] EPISTOLA CORNELII PAPAE NE EPISCOPI AD SACRAMENTA COGANTUR SG670; Epistola secunda cornelii papę P102; Überschrift fehlt S105 2 RUFO fehlt V630; RUFFO BII13 3 NE SACERDOTES DOMINI, SICUT VULGUS SOLET FACERE, IURARE PRAESUMANT VEL COMPELLANTUR fehlt BII13 4 IURARE fehlt V630 5 I BII13 6 Ruffo BII13 7 Rufo coepiscopo] RUSTICO EPISCOPO V630 8 in korr. aus ins I83 9 Exiit O93; Exegit korr. aus Exigiit SG670; Exigit korr. aus Exiit BII13 10 am Rande Interrogationibus VD38 11 consultibus Bcan4 12 respondere korr. aus respdere V630 13 am Rande Longo sermone VD38 14 am Rande Breviter VD38 15 succinte P9629; VD38; SG670 16 festinaremus korr. aus festinemus O93 17 quasdam korr. aus quastam SG670 18 am Rande Adversitates VD38 19 importunitates korr. aus importunitatis I83; S105 20 supervenere korr. aus supervenire P9629; supervenire VD38; supervenire korr. aus supervenere BII13 21 reliquas VD38; Bcan4 22 reliqua sanctorum] reliquas corum P102 23 sanctorum fehlt SG670 24 investigari korr. aus investigare S105 25 permittimus V630 26 am Rande Afflicta VD38 27 adstricta P9629 28 am Rande Ponderibus VD38 29 dilata V630; dilatata korr. aus delectata SG670 30 am Rande Liberata VD38 31 am Rande Propter VD38 32 id praetulimus korr. aus id VD38 33 am Rande praemisimus VD38 34 necessaria fore] fore necessaria VD38 35 forte I83; SG670; Bcan4; S105 36 volunis N442 37 hic korr. aus hoc SG670 38 am Rande drei Punkte N442 39 am Rande Hucusque VD38 40 ac I83 41 a summis] assumis BII13 42 summis korr. aus summi V630 43 interlinear nam SG670 44 am Rande Postulari VD38 45 am Rande Voluntarie VD38 46 spnte eos] spontaneos korr aus spontoneos V630 47 am Rande Summo studio VD38 48 iacob P9629; Bcan4 49 omnia] omnia autem Bcan4 50 terra I83 51 neque] neque per Bcan4 52 quodque I83 53 Sit korr. aus Si V630; Bcan4 54 ut korr. aus aut I83 55 am Rande In condemnatione VD38 56 iuditium VD38; P102; BII13 57 peierabis SG670; S105 58 Redde S105 59 quia korr. aus qui Bcan4 60 eius I83 61 est pedum eius] pedum eius est I83; VD38; SG670; Bcan4; P102; S105 62 est magni regis] magni regis est V630 63 iuraveris korr. aus iuraberis Bcan4 64 potest P9629; P102; S105 65 aut korr. aus neque P9629 66 Sid P9629 67 autem fehlt BII13 68 est] est et O93; SG670; Bcan4; P102; BII13; S105 69 frater korr. aus fratres S105 70 uhic P9629 71 ante nos fehlt P102 72 sancti fehlt SG670; S105 73 iuramenti P9629; iuntamenta I83 74 enumare S105 75 am Rande Membranula epistolae VD38 76 sedula I83 77 deficeret korr. aus sufficeret, am Rande getilgt vel sufficiet V630 78 deficiet I83; Bcan4; deficere VD38; deficiet korr. aus deficeret SG670; deficeret P102; BII13; S105 79 exempla korr. aus exemplorum SG670 80 hac causa] accusa S105 81 praebita korr. aus prohibita SG670 82 interlinear scilicet exempla SG670 83 scorum I83 84 apostolorum eorumque successorum iura firmamus et sacramenta korr. aus apostolorum menta P9629 85 successorum korr. aus successores, am Rande r SG670; successores S105 86 acuta P9629 87 tabulis korr. aus talibus VD38 88 moyse I83 89 manus S105 90 Vide korr. aus Videte P9629; Unde Bcan4 91 interlinear id est in iuramento SG670 92 nomen] nomen domini I83; BII13 93 dei tui korr. aus dictui P9629 94 et reliqua fehlt I83 95 relique VD38 96 am Rande Nota V630 97 am Rande Rescripsimus Breviter commemoravimus VD38 98 sacramentum] sacramentum usquam korr. aus sacramentum SG670 99 episcopis korr. aus episcopus S105 100 nec korr. aus ne SG670; ne S105 101 fieri korr. aus fieret V630 102 quoniam ut korr. aus quoniam Bcan4 103 est fehlt V630; P9629 104 nobis a fehlt O93 105 non] non non S105 106 thronūs P9629 107 pedum eius est] est pedum eius Bcan4 108 eius fehlt V630 109 dealbare VD38; P102; BII13 110 am Rande ante oculos VD38 111 servet P9629 112 memoria SG670; S105 113 am Rande Pretermittere VD38 114 apostolus korr. aus dominus P9629; apostolus I83; VD38; SG670; Bcan4; P102; BII13; S105 115 mentiri korr. aus mentire BII13 116 mentiri in korr. aus mentiri O93 117 in fehlt V630; I83; Bcan4; BII13 118 Hae N442 119 duxerit korr. aus dixerit P9629; dixerit I83; SG670; S105 120 am Rande Adversarius VD38 121 nemo contra korr. aus nemo N442 122 neque SG670; S105 123 apostolum korr. aus apostolus P9629; apostolos S105 124 neque SG670; S105 125 evangelistas SG670 126 am Rande z Nota V630; am Rande N SG670 127 nisi a korr. aus nisi VD38 128 am Rande Declinaverit VD38 129 praesumant korr. aus praesumat P102 130 accusationes korr. aus accuaccusationes V630 131 possunt korr. aus possent P9629 132 beatus fehlt SG670; S105 133 deum VD38; Bcan4; P102; BII13 134 dies unus] unus dies V630; I83 135 tardat korr. aus tar N442 136 dominus] dominus in korr. aus dominus SG670 137 promissis sed patienter korr. aus promissis SG670 138 sed patienter fehlt S105 139 am Rande Expectat VD38 140 agi S105 141 Adveniat V630; P9629; S105 142 fir S105 143 Elimenta P9629 144 autem SG670 145 dissolvenda korr. aus dissolvendi SG670; dissolvendi S105 146 sint korr. aus sunt VD38; sunt SG670; Bcan4; P102; S105 147 oportet vos] vos oportet VD38; SG670; Bcan4; P102; S105; nos oportet BII13 148 oportet vos esse] vos esse oportet I83 149 am Rande Corumpentur VD38 150 carissimi] karissimi ut VD38; P102; BII13; karissimi ut korr. aus karissimi Bcan4 151 dixit V630; P9629 152 Memores korr. aus Memor S105 153 suarum korr. aus sua SG670 154 impietatum] in impietate Bcan4 155 interlinear al. in malos Bcan4 156 spiritum fehlt I83; VD38; Bcan4; P102; BII13 157 superaedificate VD38; BII13; superedificate korr. aus superhedificate P102 158 hortantes Bcan4 159 dilectione korr. aus dilectio P9629 160 am Rande Damnatos VD38 161 autem BII13 162 Aliis korr. aus Alii V630 163 timorem P9629 164 audientes Bcan4 165 eam fehlt I83 166 am Rande pravam doctrinam malam conversationem VD38 167 tonicam O93; N442 168 am Rande Nota V630; am Rande drei Punkte N442 169 alieno korr. aus alienę S105 170 cumprovinciales P9629 171 am Rande violentiam VD38 172 am Rande presumtiosę perversae VD38 173 illius I83; VD38; SG670; Bcan4; P102; BII13; S105 174 aut N442 175 pro fehlt I83; Bcan4 176 auctoritatis korr. aus actoritatis S105 177 iudicis Bcan4 178 ad fehlt VD38; P102; BII13 179 posset P102 180 adici P102 181 am Rande z Nota V630; am Rande drei Punkte N442 182 quae fehlt I83 183 am Rande Usque hic VD38 184 cuaentur korr. aus caventur VD38 185 am Rande Condemnat VD38 186 adicit O93; N442 187 lex korr. aus ex V630 188 dannat VD38 189 omnia fehlt Bcan4 190 propheta] per prophetam SG670; S105 191 Deus VD38; P102; BII13 192 am Rande N SG670 193 sunt BII13 194 insidia I83; Bcan4 195 Hortamur korr. aus Hortamus SG670; Hortamus S105 196 fratres P9629; I83; Bcan4 197 poteritis Bcan4 198 adiuves] adiuves et N442 199 consortes Bcan4 200 quib I83 201 am Rande opprimas VD38 202 infes I83 203 frater korr. aus fra N442; fratres I83 204 tuam P102; S105 205 a fehlt VD38 206 et] et a Bcan4 207 reliquis] reliquis sanctis Bcan4 208 ceteris korr. aus ceteros O93 209 geraliter S105 210 vestram VD38 211 virtutibus proficere korr. aus virtutibus P9629 212 frater carissime] karissime frater SG670 213 amantissime korr. aus amantisseme VD38 214 vv. cc.] v. c. SG670 215 cc fehlt N442 216 ss VD38; Bcan4 217 EXPLICIT fehlt V630; SG670; P102; BII13; S105 ©
2004-2006
Karl-Georg Schon Zuletzt geändert am 6.8.2006 |