O93, f. 22rb; V630,
f. 52va; N442, f. 50va; I83, f. 109va; VD38, f. 102rb; SG670, p. 212b; P9629, f. 26v; Bcan4, f. 85r;
P102; BII13,
f. 93va; S105, f. 81r
INCIPIT EPISTOLA DECRETALIS
STEPHANI PAPAE HILARIO EPISCOPO DIRECTA.
Bcan4
: I
P102;
BII13: I
Quod cum bonis hominibus sit assidue conversandum et a perversis ac
fratrum insidiatoribus separandum
<P9629,
f. 27r> [H.
1] Dilectissimo fratri atque
familiari amico Hilario
Stephanus episcopus intimae caritatis salutem.
Quamquam
sperem dilectionem tuam ad omne opus bonum esse devotam, tamen
pro familiaritate, qua nobis
coniunctus esse cognosceris, ut tua efficacior fiat in
<Bcan4, f. 85v>dustria , congruum nobis
visum est, has fraternitatis litteras tuae dilectioni debere dirigere.
Monemus
te, carissime, semper in bonis
manere et a malis cavere, cum bonis et rectae fidei ac sanctae
conversationis hominibus assidue esse et a perversis ac fratrum
insidiatoribus, nisi ut eos convertas et ad concordiam reducas, separare, quoniam,
ut ait apostolus, corrumpunt mores <VD38, f. 102va> bonos
colloquia <N442, f. 50va>
mala.
Et
ipsa per se veritas dicit: Si oculus tuus scandalizaverit te, erue eum
<SG670, p. 213a> et proice abs te. Et si manus
tua scandalizaverit te,
abscide eam et proice <V630, f. 52vb> abs
te. <I83, f. 109vb> Similiter et de pede agendum est,
quia melius est tibi luscum aut claudum intrare in regnum caelorum quam
duos oculos aut duas manus vel duos pedes habentem mitti in gehennam
ignis.
Et
in ecclesiastico invenitur libro: In bonis viri
inimici illius, in <O93, f. 22va> tristitia vero <BII13,
f. 92vb> et in malicia illius
amicus agnitus est. In labiis suis indulcat inimicos et in corde suo
insidiatur, ut subvertat te in foveam. Et qui tetigerit picem, inquinabitur ab ea. Et
qui
communicaverit superbo, induetur superbia. Pondus super se
tollit, qui honestiori se communicat, et
ditiori te, ne socius fueris.
Quid communicabit
cacabus ad ollam? Quando
enim se
colliserint, confringentur . Dives
iniuste eget et fremebit, pauper autem
laesus tacebit. Si largitus ei fueris, assumet te, et si non habueris,
derelinquet te. Si habes, convivet
tecum et evacuabit te et ipse non
dolebit super te. Si necessarius illi <SG670, p. 213b>
fueris,
supplantabit te et subridens
<VD38, f. 102b> spem dabit narrans tibi bona et dicet:
Quid opus
est tibi? Et confundet te in cibis suis, donec te exinaniat bis et ter, et in novissimo
deridet te. <I83, f. 110ra> Postea videns derelinquet te, et caput suum
movebit ad te. Humiliare deo
et exspecta manus eius. Attende, ne seductus in
stultitia humilieris. Noli esse humilis in
sapientia tua, ne humiliatus in stultitiam seducaris. Advocatus a potentiori discede, ex hoc enim magis te advocabit. Ne
improbus sis, ne impingaris
et ne longe sis ab eo et eas in oblivionem. Ne retineas ex aequo loqui cum illo et credas multis
verbis illius. Ex multa enim loquela temptabit te et subridens
interrogabit te de absconditis <BII13,
f. 93ra> tuis. Immitis animus illius conservabit
verba tua et non parcet <S105, f. 81v> de malicia
et de vinculis. Cave tibi et attende diligenter
auditui tuo, quoniam cum subversione tua ambulabas. Audiens vero illa quasi in somnis
vide et vigilabis. Omni
vita tua dilige deum et invoca eum in
salute tua.
Omne
animal diligit <SG670, p. 214a> similem sibi, sic et omnis homo
proximum sibi. <VD38,
f. 103rb> Omnis
caro ad similem sibi coniungitur et
omnis homo simili sibi sociatur. Si communicabit lupus
agno aliquando, sic peccator iusto. Quae com<V630, f.
53ra>municatio sancto homini ad canem? Aut quae pax bona diviti ad pauperem?
Venatio <I83, f. 110rb> leonis onager in eremo, sic
pascua sunt divitum pauperes.
BII13: de divite et
paupere
Et
sicut abominatio est superbo humilitas, <N442, f. 51ra> sic exsecratio divitis pauper. Dives commotus confirmatur ab
amicis, humilis autem, cum ceciderit, expelletur et a notis . Diviti decepto
multi recuperatores, locutus est superba et iustificaverunt
illum, humilis deceptus est, insuper et arguitur, locutus est
sensate et non est datus ei locus. Dives locutus est et omnes
tacuerunt, et verbum illius usque ad nubes <Bcan4,
f. 86ra> perducent.
Pauper locutus est,
et dicunt: Quis est hic? Et si offenderit , subvertunt illum. Bona
est substantia, cui non est peccatum <BII13, f. 93rb> in
conscientia, et nequissima
paupertas in ore impii. Cor homi<SG670, p.
214b>nis immutat faciem illius, sive in bona, sive in mala.
Vestigium cordis boni et
faciem bonam difficile invenies et cum
labore. Haec, frater, cave tibi, et post
concupiscentias tuas non vadas.
V630: Qui sint infames
vel qui ad gradus ecclesiasticos non sint admittendi
Bcan4; P102; BII13: II
Quae personae sint infames aut qui non sint ad gradus ecclesiasticos
admittendi
[H.
2] Quod
vero consuluisti
<VD38, f. 103rb> sedem apostolicam, qui sint infames, aut
P9629: De non admittendis
ad grados ecclesiasticos
qui ad gradus
ecclesiasticos non sint admittendi, et nosse te credimus, et pro <I83, f.
110va> auctoritate sedis apostolicae te informare non denegamus.
I83: De infamibus
I83: De infamibus
personis quae non possint promovere
VD38: Hic dicit quae
sint infames pesone
Infames
autem esse eas personas
dicimus, qui pro aliqua culpa
notantur infamia,
P9629: Quid
sit infames
id
est, omnes, qui christianae
legis normam abiciunt et statuta
ecclesiastica contemnunt, similiter fures, sacrilegos et omnes capitalibus criminibus irretitos, sepulchrorum
quoque violatores et apostolorum atque successorum eorum reliquorumque sanctorum patrum statuta libenter violatores et omnes, qui adversus patres
armantur, qui in omni mundo infamia notantur,
similiter et
VD38: Hic
refert qui non sunt ad accusationem suscipiendi
incestuosos, homicidas, periuros,
raptores, maleficos, veneficos, adulteros, de bellis fugientes,
et qui indigna sibi pe<SG670, p. 215a>tunt loca tenere
aut
facultates ecclesiae <BII13, f. 93va> abstrahunt iniuste, et qui
fratres calumniant aut accusant et non probant, vel qui
contra innocentes principum animos ad iracundiam
provocant, <P9629, f. 27v> et omnes anathematizatos vel pro suis
sceleribus ab ecclesia pul<I83, f. 110vb>sos et omnes, quos ecclesiasticae vel
saeculi leges infames
pronuntiant. Hos vero non ordines nec servos
ante legitimam libertatem <VD38, f. 103va> nec poenitentes, nec digamos, nec
eos, qui curiae deserviunt, vel qui non sunt integri corpore aut sanam non
habent mentem <V630, f. 53rb> vel intellectum aut
inoboedientes
sanctorum decretis exsistunt aut furiosi manifestantur.
Hi omnes nec ad sacros gradus
<O93, f. 22vb> debent provehi, nec isti nec liberti neque suspecti nec rectam fidem vel dignam
conversationem non habentes <S105,
f. 82r> summos sacerdotes possunt accusare.
V630: De
oboedientia praepositis exibenda
Sed et qualiter
oboedientia vel reverentia sit praepositis exhibenda, ex tuis
quoque subiectis ipse non ambigis. In qua re valde est <SG670,
p.
215b> utile, si id, quod disci<N442, f.
51rb>plinae vigor imponit, nullo
cogente humilitas laudanda servaverit. Omnipotens deus, in cuius manu sunt omnia, de quo
scriptum est: Non est sapientia, non est prudentia, non est consilium contra deum , ipse te tuosque et
divina et apostolicae sedis
statuta illibata servare et ad potiora semper conscendere <BII13,
f. 93vb> et de die in diem
<I83, f.
111ra> deteriora cavere et meliora
ac deo placita sectari atque perficere
concedat.
V630: De vestimentis
ecclesiasticis
P9629: Non utendum
vestimentis sacris nisi in divinis offitiis
I83: De vestimentis
ecclesiasticis quod nullo debent frui nisi ecclesiastico officio nec
contingi a sacratis hominibus
VD38: Quod vestimenta
ecclesiastica Sacrata debent esse et honesta et a sacratis contigi et
ferri hominibus
Bcan4: III De
vestimentis ęcclesiasticis quod nullo debent frui in ęcclesiastico
officio ne contigi nisi a sacratis hominibus
P102;
BII13: III
Quod ecclesiastica vestimenta sacrata debent esse et honesta et a sacratis contingi et ferri hominibus
[H.
3] Vestimenta vero ecclesiastica,
quibus domino ministratur, et
sacrata debent esse et
honesta. <VD38, f. 103vb> Quibus aliis usibus nemo debet frui quam
ecclesiasticis in deo dignis
officiis. Quae nec ab aliis debent
contingi aut ferri nisi a sacratis
hominibus, ne ultio, quae
Balthasar percussit, super haec transgredientibus et talia
presumentibus veniat divina et corruere eos
faciat ad ima.
Haec illis in partibus, quibus
moraris, et in omnibus, quibus potueris, cunctis nota facito, et
observare apostolica mandato auctoritate, quia
et <SG670, p. 216a> nostri nobisque commissi in sancta apostolica et
universali ecclesia omnes haec observare nunc et futuris temporibus
professi sunt.
His
breviter tuis, frater magnifice, respondi litteris. <Bcan4,
f. 86v> Quibus
tua dilectio ita societur, ut nihil in his, quae ad universalis
ecclesiae statum pertinent, aut dubie agatur aut segniter. Et cum tali
moderatione agantur cuncta, ut
nec benivolentiae partes nec iustitiae neglegantur, <I83, f.
111rb> sed absque personarum
acceptione divinum in omnibus iudicium <BII13,
f. 94ra> cogitetur.
Quod, ut recta observantia
valeant custodire, catholicae
primitus fidei servetur
integritas, et quia per omnia
<VD38, f. 104ra> angusta et ardua via est, quae ducit ad
vitam, neque in sinistram neque in dextram ab eius tramite devietur .
Data
V Nonas Maii Valeriano et
Gallicano vv. cc. conss.
O93,
f. 22vb; V630, f. 53rb; N442,
f. 51rb; I83, f. 111rb; VD38, f. 104ra;
SG670, p. 216a; P9629, f. 27v; Bcan4, f. 86v; P102; BII13, f. 94ra; S105, f. 82r