[Home]
[Überblick]
Handschriftenverzeichnis
[Text]
[Übersetzungen]
[Capitula Angilramni]
[Collectio Danieliana]
[Lizenz]
[Kontakt]
[Links]
[Impressum]
[Inhalt]

Projekt Pseudoisidor

Pseudoisidor

Capitula Angilramni

Collectio Danieliana

Pseudoisidor Teil I

Pseudoisidor Teil II

Pseudoisidor Teil III

Gaius-Brief

Inhaltsverzeichnis

2. Marcellinus-Brief

Die Auflösung der Handschriftensiglen und Hinweise zur Edition finden Sie hier.

1. Marcellinus-Brief

O93, f. 28vb; V630, f. 64va; N442, f. 62rb; I83, f. 135ra; VD38, f. 128rb; SG670, p. 269b; P9629, f. 38v; Bcan4, f. 101r; E97, f. 73ra; P102; BII13, f. 112vb; S105, f. 99r

INCIPIUNT1 DECRETA MARCELLINI PAPAE2.

Bcan4: I

P102; BII13: I De hereticis qui dicunt patrem maiorem filio esse

[H. 1] Marcellinus3 episcopus4 sanctae ecclesiae catholicae urbis Romae Salomoni5 coepiscopo salutem.

Quam6 laudabiliter7 pro catholicae fidei veritate8 moveris9 et quam10 sollicite dominico11 gregi devotionem officii pastoralis impendas12, tradita nobis per diaconum tuum fraternitatis <I83, f. 135rb> tuae scripta demonstrant13, quibus <BII13, f. 113ra> notitiae14 nostrae insinuare curasti, qui15 errorum <VD38, f. 128va> morbi16 17 in regionibus18 vestris19 modo exorti sint20. Nam epistolae21 sermo et commonitorii22 series23 24 et libelli tui textus eloquitur,

V630: De his qui dicunt patrem maiorem filio esse quia illi soli sacrificium immolatur

quod quidam errore decepti25 dicunt ideo patrem26 maiorem filio esse27, <V630, f. 64vb> quia illi soli28 sacrificium immolatur29, et quod filius nullam30 cum patre communis31 operam32 habeat33, et quod illud34 propheticum de solo patre dictum sit: Sciant35 gentes, quoniam nomen tibi36 deus, tu solus altissimus super omnem terram, sive quod ideo minor est filius, quia ipse in cruce <SG670, p. 270 (770)a> pendens dixit: Deus, deus meus, quare me dereliquisti.

Quibus competens et congruum reddatur37 responsum, quia38 sicut patri ita etiam39 filio non solum christianis40 temporibus, verum etiam a41 priscis42 temporibus43 sacerdotibus44 variis45 multisque modis probamus sacrificium fuisse oblatum46 Daniele47 propheta dicente: Non est locus, inquiunt tres pueri, ad sacrificandum nomini tuo et invenire48 misericordiam, sed in anima49 contrita50 51 et spiritu humilitatis suscipiamur52. Et sicut holocaustomata53 arietum et taurorum agnorumque pingui<VD38, f. 128vb>um54, ita fiat sacrificium nostrum <Bcan4, f. 101v> in <I83, f. 135va> conspectu tuo hodie, ut placeat tibi. Et ut filium fuisse agnoscas, cui hi55 tres pueri sacrificium56 se57 confessi58 sunt <BII13, f. 113rb> obtulisse, ex ipsius regis ac tyranni, qui eos in fornacem59 ignis mitti praeceperat, confessione60 addisce, qui se61 cum tribus quartum in ipso aestu<N442, f. 62va>antis62 camini63 <E97, f. 73rb> incendio sociatum prodidit conspexisse64. <SG670, p. 270 (770)b> Nonne, inquit, tres viros misimus in fornacem vinctos65? Et dixerunt ei: Vere, rex. Et dixit: Ecce ego video quattuor66 viros solutos et deambulantes in medio ignis, et aspectus quarti67 similis68 est filio dei.

Idem dei69 filius per prophetam loquitur dicens: Tibi offerent70 reges71 munera. Et ut haec de filio dei se dixisse72 doceret73, dicit74: Reges Tharsis et insulae munera offerunt75, usque omnes gentes servient76 ei. Et ut77 omnia haec superius designata78 Christo filio dei doceamus79 fuisse oblata80, in nativitate81 eiusdem filii dei, quae82 secundum carnem facta est, probamus fuisse completa83 evangelio84 comprobante85: Cum natus esset86 Iesus87 in Bethleem88 Iudae89 in diebus Herodis regis, <VD38, f. 129ra> ecce magi ab Oriente90 venerunt91 Hierosolimam dicentes: Ubi est, qui92 natus est rex Iudaeorum? Et infra: Et in<SG670, p. 270a>trantes domum invenerunt93 puerum cum <I83, f. 135vb> Maria matre eius et procidentes adoraverunt eum et apertis suis94 thesauris obtulerunt ei munera. Sacrificium itaque, quod a95 christianis sacris <S105, f. 99v> altaribus admovetur96, non solo97 deo patri, sed etiam filio communi <BII13, f. 113va> devotione offertur, quoniam nec patri sine filio potest offerri98 neque a99 filio sine patre100 sanciri101.

Quod102 autem communem103 104 operam105 habeant pater et filius, hoc modo docetur: dum primi hominis plasma deus ad imaginem dei communi operationis106 107 virtute fecis<V630, f. 65ra>se108 fertur109, scriptura110 dicente: Faciamus hominem ad imaginem111 et similitudinem nostram. Item ibi: Descendamus112 et confundamus ibi linguam113 eorum. Et: Pluit114 dominus115 a domino ignem et sulphur super116 Sodomam117. Et in evangelio: <P9629, f. 39r> Pater meus usque modo operatur et ego operor. Similiter et opera, quae ego facio, non sunt mea, sed eius, <SG670, p. 270b> qui misit me, patris. Quae omnia non discretam patris et filii potentiam monstrant, sed unam deitatis118 operationem annuntiant119.

Et is120, qui121 paternum122 opus exsequitur, a123 paternis operibus alienus esse124 non creditur125. Si autem ex126 127 evangelio <VD38, f. 129rb> filium128 dei cognosceres129 altissimum130 nuncupatum131, numquam filio132 133 derogans haec134 de135 solo <E97, f. 73va> deo136 patre dictum poneres137 138 testimonium, cum <I83, f. 136ra> scriptum sit: Tu, puer, propheta altissimi vocaberis139. Et ut filius cum patre indiscrete140 in altissimis habitasse141 credatur142, Salomonis tes<N442, f. 62vb>timonio comprobatur: Ego, sapientia inquit, habitavi143 144 in145 altissimis et thronus meus in columna nubis146. Et in psalmo147 XCII148: Tu autem altissimus es in aeternum, domine, quoniam149 ecce inimici tui peribunt. <O93, f. 29ra> Nam cum diabolus thronum suum150 contra creatoris151 sui <BII13, f. 113vb> thronum152 in altissimis collocare153 elatus154 superbia haec visus155 est <SG670, p. 271a> nefando156 ore depromere157: Ponam sedem meam ad158 aquilonem, inquit, ascendam super sidera caeli, sedebo super montes excelsos et ero similis altissimo159. Item in160 Salomone: Ne161 dixeris, peccavi, et quid162 accidit163 mihi triste164, altissimus enim patiens est redditor165. Si auditu166 cordis tui scripturis novis167 accommodare168 divinis, quae filium doceant169 altissimum nuncupatum, vel diabolo170 crede171, qui contra172 <VD38, f. 129va> opificis sui thronum sedem sibi173 voluit174 collocare. Ut cum175 agnoscatis176 filium a patre, ut vos suspicamini177, non fuisse penitus178 derelictum, hoc de se179 in evangelio posuit testimonium: Pater, qui me misit, me<I83, f. 136rb>cum est et non relinquet180 me solum, quia181, quae placita sunt ei, facio semper. Unde per subreptionem mandamus, ut omnis cura et sollicitudo invigilet, ne fides temeretur182 183 aut <Bcan4, f. 102r> violetur. Iam <SG670, p. 271b> nullus184 est ignorantiae locus, nullus utatur simplicitatis185 excusatione186 praeterita187. Scienti peccare188 necessaria confusio est, et189 190 quod errore contraxit, scientia reformetur191.

Ista192, frater, tene193 et haec doce. Utinam ad plenioris194 affatus195 sacietatem196 197 praesentiae tuae198 nobis199 gaudia contigissent, ut gratularemur200 201 nos <BII13, f. 114ra> et colloquio202 et presentia frui203, quam204 sumus ante205 <V630, f. 65rb> scripta complexi206. Verumtamen207 probasti, dilectissime frater, quo christianam fidem veneraris208 affectu209, dum ea, quae ad regulas patrum pertinent et ad mandata catholica210 sine aliqua cupis211 transgressione servare212 et spreta213 214 erratica et nociva catholica215 <VD38, f. 129vb> et apostolica cupis tenere praecepta et rectae fidei regulas <E97, f. 73vb> docere atque servare. Haec, frater carissime, <S105, f. 100r> et alia, quae patrum regulis216 continentur217, in labiis et <I83, f. 136va> in cordibus nostris indivisa218 retrac<SG670, p. 273a>tatione219 220 meditemur221, et sicut scriptum est: Narremus ea filiis nostris, ut ea meditentur in cordibus suis, sedentes in domo, ambulantes222 in itinere, dormientes atque surgentes, quia beatus in domino, qui in lege eius meditabitur die ac nocte. Hoc et223 magister224 gentium secutus discipulum suum instruens admonet225: Haec meditare, in his esto, subiciens226 plenitudinem <N442, f. 63ra> attende tibi227 doctrinae, quoniam, si fidelibus sine intermissione incumbimus228 institutis, separamur229 a vitiis, dum230 impensa cura231 divino232 operi, humano locum non relinquit233 errori234.

Quod, si ea, quae praedicta235 sunt, validis teneantur fixa radicibus nec a paterna traditione236 receditur et constanter quaesti<VD38, f. 130ra>onibus obvi<BII13, f. 114rb>atur237 ac pravorum intentio238 cassatur239, bonorumque fides et constantia roboratur. Data VIII Idus Sept. Diocletiano240 VII241 et Constantino242 II vv.243 cc. conss244.

O93, f. 29ra; V630, f. 65rb; N442, f. 63ra; I83, f. 136va; VD38, f. 130ra; SG670, p. 273a; P9629, f. 39r; Bcan4, f. 102r; E97, f. 73vb; P102; BII13, f. 114rb; S105, f. 100


1 Überschrift] EPISTOLA MARCELLI PAPAE QUOD FILIUS ĘQUE SIT ADORANDUS UT PATER SG670; Überschrift fehlt S105

2 PAPAE] papę de patris et filii equalitate et ut laico clericum non liceat accusare CAPITULUM XXVIII E97

3 MARCELLUS SG670; arcellinus S105

4 episcopus korr. aus epicopus BII13

5 Salomoni coepiscopo] salamonico episcopo SG670; S105

6 am Rande Quantum VD38

7 am Rande Solliter VD38

8 veritatem P9629; I83

9 movearis korr. aus moveris V630; SG670

10 quam fehlt I83

11 dominico korr. aus dominicon SG670

12 am Rande Tribuas VD38

13 demonstrant korr. aus demonstrat BII13

14 notię Bcan4

15 qui korr. aus que P9629

16 am Rande infirmitates VD38

17 morbi korr. aus moribus V630

18 regione VD38

19 nostris VD38; P102

20 sunt VD38; P102; BII13; S105; sint korr. aus sunt SG670

21 epistolae] epistolę vestrę korr. aus epistolę P9629; epistolae vestrae I83; SG670; Bcan4; S105; epistolae nostrae VD38; P102; BII13

22 am Rande Doctrine VD38

23 am Rande Ordo dispositio VD38

24 aeres P102

25 decepti] decepti sunt VD38

26 patri P9629

27 est S105

28 soli korr. aus soli soli SG670

29 immoletur korr. aus immolatur SG670

30 nullam cum patre communis operam] nulla cum patre communia opera I83; SG670; Bcan4; S105

31 communia korr. aus communis P9629; communionis V630; VD38; Bcan4; E97; P102; BII13

32 opera I83

33 habeat korr. aus habet BII13

34 illud] illud nullum I83; Bcan4

35 sciant korr. aus sciat P102; Sciant korr. aus Siant BII13

36 tibi korr. aus tibit Bcan4

37 reddat P102

38 am Rande z V630

39 etiam] etia O93; etiam et I83

40 christianis temporibus] christianis korr. aus christianis temporibus SG670

41 a fehlt SG670

42 priscis korr. aus prisci V630; priscis korr. aus xpriscis SG670

43 temporibus] temporibus a korr. aus temporibus P9629; temporibus a SG670; S105

44 sacerdotibus korr. aus secerdotibus SG670; sacerdotibus fehlt BII13

45 suariis S105

46 ablatum Bcan4

47 danihelo O93; V630; N442; Danihel I83; VD38; SG670; BII13; S105; Daniel Bcan4; P102

48 invenire korr. aus venire BII13

49 interlinear vel o E97

50 interlinear vel o E97

51 contrita korr. aus constrita P9629

52 suspitiamur P9629

53 holocaustummata S105

54 pinguium korr. aus pinguum BII13

55 hi fehlt P102

56 sacrificium se] sacrificium korr. aus sacrificium se Bcan4

57 se fehlt VD38; P102; BII13

58 confessi korr. aus fessi O93

59 fornace N442; I83; Bcan4; P102

60 am Rande Confirmante VD38

61 se cum] se korr. aus se cum SG670

62 aestuantes V630; ęstuentis VD38; aestuantis korr. aus aestuans BII13

63 camini korr. aus camino P9629

64 conspexisse korr. aus conspexisset Bcan4

65 vinctos korr. aus victos BII13

66 quartuos P9629

67 quartis Bcan4

68 similis korr. aus similitudo V630

69 deus I83

70 offerunt Bcan4

71 reges korr. aus regis Bcan4

72 dixisse doceret] doceret dixisse korr. aus docere dixisse SG670; docere dixisse S105

73 docere I83; Bcan4; doceret] doceret et P102

74 dixit V630; P9629; I83; VD38; SG670; Bcan4; E97; P102; BII13; S105

75 offerent N442; VD38; SG670; E97; P102; BII13; S105

76 serviunt Bcan4

77 ut fehlt I83; VD38; SG670; Bcan4; P102; BII13; S105

78 designata korr. aus designato V630; designata] designata ut SG670; S105

79 doceamur Bcan4; P102

80 oblata korr. aus oblatam SG670; oblatam S105

81 nativitate korr. aus nativitatem SG670; nativitatem S105

82 qui V630; quę korr. aus qui SG670

83 completa korr. aus pleta P9629

84 evangelista Bcan4

85 am Rande Applicant offerunt tantum VD38

86 esset fehlt I83

87 iesus in betlehem iudę korr. aus iesus Bcan4

88 bethleem korr. aus bethlem BII13

89 iudae korr. aus iudeae SG670

90 Oriente] oriente vene N442

91 venevenerunt N442

92 qui natus est fehlt BII13

93 inverunt I83

94 suis thesauris] thesauris suis V630; P9629; SG670; E97; P102; S105

95 a christianis sacris altaribus admovetur] christiani sacris altaribus admovent VD38; P102; BII13

96 admoventur I83; Bcan4

97 soli korr. aus solo P9629; soli I83; SG670; Bcan4; E97; S105; solum VD38; P102; BII13

98 offerri korr. aus afferri Bcan4

99 a fehlt VD38; SG670; Bcan4; P102; BII13; S105

100 patri V630

101 sacrari korr. aus sanciri P9629; sacrari I83; SG670; S105; sacrificari VD38; P102; BII13; sacrificari korr. aus sacrari Bcan4

102 am Rande z V630

103 communem operam habeant pater et filius, hoc modo docetur: dum primi hominis plasma deus ad imaginem dei fehlt SG670

104 communem operam habeant pater et filius, hoc modo docetur: dum primi hominis plasma deus ad imaginem dei communi] communis I83; Bcan4; communi korr. aus commoni VD38; communi SG670; P102; BII13; S105

105 operationem E97

106 operationes VD38; P102; BII13

107 operationis virtute] operatione virtutes SG670; S105

108 fecisset VD38; P102; BII13

109 am Rande Dicitur narratur VD38

110 scriptura] scriptura liquet korr. aus scriptura SG670

111 inmaginem Bcan4

112 descendamus korr. aus discendamus Bcan4

113 linguas I83; VD38; SG670; Bcan4; P102; S105; liguas BII13

114 pluit dominus korr. aus pluit V630

115 am Rande filius a patre VD38

116 super korr. aus soper I83

117 sodomam korr. aus sodomom SG670

118 deitatis korr. aus deitates S105

119 annuntiant] denuntiant I83; S670; Bcan4; S105

120 hi I83; his korr. aus hi Bcan4

121 qui korr. aus quia V630

122 paternum] pariter unum korr. aus pater unum SG670; pater iter unum S105

123 et I83; VD38; Bcan4; P102; BII13; a fehlt SG670; S105

124 esse non korr. aus esse O93

125 creditur korr. aus credatur O93

126 in VD38; P102; BII13

127 ex evangelio] per evangelium I83; SG670; Bcan4; S105

128 filium dei] dei filium I83; SG670; Bcan4; S105

129 cognosceris V630; P102; cognosceres korr. aus cognosceris P9629; cognoveris E97

130 altissimi I83; SG670; Bcan4; S105

131 am Rande Nominatum VD38

132 filio korr. aus filio se VD38

133 filio derogans korr. aus derogans filio SG670

134 hoc I83; SG670; Bcan4; E97; S105

135 de fehlt VD38

136 deo fehlt E97

137 am Rande detraheris VD38

138 poneres korr. aus ponere O93; P9629; ponere V630; ponas E97

139 vocaberis et ut korr. aus vocaberis I83

140 am Rande Inseparabiliter VD38

141 habitasse korr. aus inhabitasse V630

142 credatur] credatur in SG670; S105

143 habitave korr. aus habitavet P9629; habitavit S105

144 habitavi in altissimis korr. aus in altissimis habitavi I83

145 am Rande Perfido VD38

146 nubis. Et in psalmo XCII korr. aus nubis SG670

147 psalmo korr. aus salmo P9629

148 nonagesimo primo VD38; P102; BII13

149 quoniam ecce inimici tui peribunt fehlt S105

150 suum] suum vellet korr. aus suum SG670

151 creatoris korr. aus creatori BII13

152 thronis P102

153 conlocaret V630; E97; collocare] collocare vellet VD38; Bcan4; P102; BII13

154 elatus korr. aus electos P9629

155 ausus V630; E97; ausus korr. aus iussus VD38; iussus P102; BII13

156 am Rande Perfido VD38

157 am Rande Exprimere dicere VD38

158 ad aquilonem] ab aquilone I83; Bcan4

159 altissimi I83

160 in fehlt S105

161 Hęc Bcan4

162 quicquid korr. aus quid Bcan4; quicquid P102

163 accidit] accidit id korr. aus accidit Bcan4; accidit korr. aus accidunt P102

164 triste korr. aus tristes S105

165 redditor korr. aus rediditor S105

166 auditum V630; I83; VD38; SG670; Bcan4; E97; BII13; S105; auditum korr. aus auditu N442; P9629

167 novis] non vis V630; I83; SG670; Bcan4; E97; P102; BII13; S105; non vis korr. aus novis N442; VD38

168 acmodare VD38; accomodare korr. aus accodare BII13

169 docent VD38; P102; BII13

170 diabulo Bcan4

171 credere V630

172 ĉon P102

173 ibi P102

174 voluit korr. aus volunt SG670; volunt S105

175 enim korr. aus cum P9629; enim I83; SG670; Bcan4; BII13; S105; cum fehlt P102

176 agnoscas E97

177 suscipiamini P102

178 am Rande omnimodo VD38

179 se in korr. aus se BII13

180 relinquit V630; reliquit N442; I83; VD38; Bcan4; E97; P102; S105; relinquet korr. aus relinquit P9629; relinquit korr. aus reliquit SG670; dereliquit BII13

181 quia korr. aus qua S105

182 am Rande Corrumpatur VD38

183 timeretur I83

184 nullus est ignorantiae locus fehlt S105

185 simplicitatis korr. aus simplicitates S105

186 excusationem Bcan4

187 praeterite VD38; P102; BII13; preterea korr. aus preterita SG670

188 peccata korr. aus peccare SG670

189 ut korr. aus et SG670

190 et quod errore contraxit, scientia reformetur fehlt E97

191 am Rande Restauretur VD38

192 Ita VD38; S105

193 mone VD38; P102; BII13

194 am Rande maioris VD38

195 affatus korr. aus afflatus O93; afflatus VD38

196 am Rande Dilectionem devotionem VD38; interlinear vel so SG670

197 societatem P9629; satiętate Bcan4

198 tue korr. aus ut vę SG670; vestrę S105

199 vobis SG670

200 gratulemur BII13

201 gratularemur nos] gratularemur korr. aus gratularemur nos SG670

202 colloquio] colloquio tui N442; VD38; P102; BII13; colloquio tui korr. aus colloquio Bcan4

203 tui korr. aus intuitu V630; fruitos I83; fructuosa SG670; S105; frui korr. aus fruitos Bcan4; tui E97

204 qua korr. aus quam SG670

205 ante] ante per korr. aus ante SG670

206 consplexi Bcan4

207 Veruntamen korr. aus Verutamen E97

208 veneraris korr. aus venerans P9629; venereris VD38; P102; venereris korr. aus veneraris SG670; venereris korr. aus veneris BII13

209 affectum P9629

210 katholica korr. aus katholicam P102

211 cupis transgressione servare et spreta erratica et nociva catholica et apostolica fehlt V630

212 servari SG670; S105

213 spernis VD38; P102; BII13

214 spreta erratica et nociva] spretis erraticis et nocivis I83; SG670; Bcan4; S105

215 katholica korr. aus katholicam P102

216 regulas P102

217 continetur I83; Bcan4

218 am Rande Frequenti consideratione et disputatione VD38

219 am Rande Frequenti consideratione et disputatione VD38

220 retractione VD38

221 meditemur korr. aus meditemus SG670; meditemus Bcan4; S105

222 ambulantes in korr. aus ambulantes Bcan4

223 etenim korr. aus et P9629; etenim I83; VD38; Bcan4; P102; BII13; enim SG670; S105

224 magist O93

225 admonet korr. aus admonens P9629

226 subiciensque korr. aus subiciens SG670

227 tibi] tibi inquit et korr. aus tibi et SG670; tibi et P102; BII13; S105

228 incunctanter V630

229 separamur korr. aus separamus V630; separamus I83

230 Nam korr. aus Dum SG670

231 sollicitudo VD38

232 divino korr. aus divina S105

233 derelinquit BII13

234 errori korr. aus errore S105

235 praedicata VD38; S105; predicta korr. aus predicata SG670

236 traditione korr. aus tradictione SG670

237 obviatur korr. aus obviator I83

238 intentio korr. aus intentione SG670

239 cessatur V630

240 Dioclitiano Bcan4; BII13

241 VII fehlt V630; N442; VI P9629; I83; VD38; SG670; Bcan4; E97; P102; BII13; S105

242 constantio I83; E97; S105

243 vv. cc.] v. c. SG670

244 conss.] conss. EXPLICIT N442

© 2004-2006 Karl-Georg Schon
Dieser Text ist urheberrechtlich geschützt. Er steht unter der GNU Free Documentation License.
Demnach dürfen Sie ihn frei weiter verbreiten und bearbeiten, vorausgesetzt Sie nennen den Namen des ursprünglichen Autors und Sie geben auch anderen das Recht den von Ihnen bearbeiteten oder verbreiteten Text unter den gleichen Bedingungen weiter zu verbreiten. Im einzelnen finden Sie Bestimmungen der GNU Free Documentation License unter dem Menüpunkt Lizenz.

Zuletzt geändert am 27.8.2006