[Home]
[Überblick]
Handschriftenverzeichnis

Handschriftenbeschreibungen
[Text]
[Übersetzungen]
[Capitula Angilramni]
[Collectio Danieliana]
[Lizenz]
[Kontakt]
[Links]
[Impressum]
[Inhalt]

Projekt Pseudoisidor

Pseudoisidor

Capitula Angilramni

Collectio Danieliana

Pseudoisidor Teil I

Pseudoisidor Teil II

Pseudoisidor Teil III

3. Eusebius-Brief

Inhaltsverzeichnis

De primitiva ecclesia

Die Auflösung der Handschriftensiglen und Hinweise zur Edition finden Sie hier.

Melchiades-Brief

O93, f. 32vb; N442, f. 70rb; V630, f. 71vb; I83, f. 152ra; VD38, f. 144va; P9629, f. 46r; SG670, p. 308a; Bcan4, f. 111r; E97, f. 80vb; P102; BII13, f. 127rb; S105, f. 112v

INCIPIUNT1 2 DECRETA MELCHIADIS PAPAE.

[H. 1] <Bcan4, f. 111v> Dilectissimis3 4 fratribus Marino, Benedicto, Leontio et ceteris Hispaniarum ac5 illis in partibus constitutis episcopis Melchiades6.

Apostolici7 8 9 verba10 praecepti11 sunt apud Iudaeos atque gentiles sine offensione12 nos esse debere. Hoc, quisquis christianus13 est, tota animi virtute custodit14. Quod cum ita sit, non parum periculi illi manere poterit ante deum, qui hoc detrectat15 etiam fidelibus exhibere.

Nam16 qualiter nos, qui neminem perire volumus, ista contristent17, quae auctoribus christianis percellunt18 <I83, f. 152rb> animos christianos, dominicus19 in evangelio20 sermo testatur. Ait enim ipse salvator, quod expediat21 scandalizanti22 unum de pusillis in maris profundum demergi23. Ideo quae sit eius iam poena24 quaeramus, cui tale <VD38, f. 144vb> supplicium <SG670, p. 308b> legimus25 expedire. Quapropter26 ista, carissimi, valde27 sunt28 verba ponderanda29 et cavenda30, ne pro temporalibus31 aeterna32 et pro caducis33 mansura34 et pro parvissi<N442, f. 79va>mis temporibus35 perdantur, quod absit, perpetua gaudia. Unde vos rogamus et obsecramus, ut nullus36 alteri noceat <BII13, f. 127va> neque infestus37 aut nocens exsistat, sed iuxta apostolum alter alterius38 onera portet39, ut legem Christi adimpleat. Et nolite iudicare40 in invicem, sed iuxta eundem apostolum hoc iudicate magis, ne ponatis offendiculum41 fratri vel scandalum.

[H. 2] Primo42 semper omnia diligenter43 inquirite, ut cum iustitia et caritate44 definiatis45. Neminem condemnetis ante verum et iustum iudicium. Nullum iudicetis suspicionis46 ar<I83, f. 152va>bitrio, sed primum proba<V630, f. 72ra>te, et postea caritativam47 48 proferte49 sententiam50. Et quod51 vobis non vultis52 fieri, alteri <SG670, p. 309a> facere53 nolite. Mementote54 semper55 sermonis56 domini, qui ait: Nolite iudicare, ut57 non iudicemini58, nolite59 condemnare, ut60 non condemnemini61. In quo enim iudicio iudicaveritis, iudicabimini.

<VD38, f. 145ra> Episcopos62 63 nolite iudicare, nolite condemnare absque sedis huius auctoritate. Quod si feceritis, irrita erunt vestra iudicia et vos condemnabimini64. Hoc enim privilegium65 66 huic sanctae sedi a temporibus67 apostolorum statutum68 est servare69, quod illaesum70 71 manet usque in hodiernum diem. Episcopos ergo72, quos73 sibi dominus74 75 oculos76 elegit et columnas ecclesiae esse voluit, quibus etiam ligandi et solvendi potestatem77 dedit, <E97, f. 81ra> suo iudicio78 reservavit79 [H. 3] <BII13, f. 127vb> atque80 hoc privilegium81 beato clavigero82 claviero83 Petro sua vice solummodo84 commisit. <S105, f. 113r> Quod85 eius iuste praerogativum86 successit sedi, futuris hereditandum87 88 atque tenendum temporibus, quoniam et inter beatissimos apostolos fuit quaedam discre<I83, f. 152vb>tio89 <SG670, p. 309b> potestatis, et licet cunctorum par90 electio91 foret, beato tamen92 Petro concessum93 est, ut aliis praemineret94 eorumque95, quae96 ad querelam97 venirent98 causas et interrogationes, prudenter disponeret99. Quod dei ordinatione100 taliter ordinatum esse101 credimus, ne omnes posteriorum102 cuncta sibi vindicarent103, <VD38, f. 145rb> sed semper104 maiores causae, sicut sunt episcoporum et potiorum105 curae negotiorum ad unam beati106 principis apostolorum107 Petri108 sedem confluerent109 110, ut inde suscipiant111 finem <O93, f. 33ra> iudiciorum, unde acceperunt112 initium institutionum113, ne quandoque114 115 a suo discreparent116 capite.

[H. 4] Si117 vero se118 viderit119 quisquam vestrum120 praegravari121 122, hanc sedem appellet, huc123 recurrat, ut semper instituta fuit consuetudo, quia et voluntarie124 eis125 compatiemur et libenter, prout dominus126 dederit127 adminiculum128 ferimus129 130. Nec <BII13, f. 128ra> a quoquam, fratres, inhibeatur131 aut obiurgetur132 133, qui134 nostrae135 consors communioni136 esse voluerit, <N442, f. 70vb> <SG670, p. 310a> sed magis ei veniendi auxilium praestet137, quia138 sufficit unicuique obiurgatio139, quae fit a plu<I83, f. 153ra>rimis, ut iuxta140 apostolum magis141 donetis et consolemini142, ne forte abundantiori143 tristitia144 absor<Bcan4, f. 112r>beatur, qui145 in146 angustia147 est. Propter148 quod obsecro vos, sicut ait149 ipse, ut confirmetis in illo caritatem150. [H. 5] Eorum151 enim os accusandi sacerdotes vel testificandi in eos obstruimus152, quos non153 humanis, sed divinis154 <VD38, f. 145va> vocibus mortuos esse155 scimus, quoniam infidelis homo mortuus est156 in corpore vivente157, nec158 in159 suspicionem160 veniat homo fidelis, ut161 dicat aut faciat ea, quae pati162 non vult.

<V630, f. 72rb> Si quis fidelis est, videat ne falsa163 loquatur164 aut cuiquam insidias ponat. Facile est ergo fallere165 hominem, non tamen deum. Sapiens non est, qui nocet, et nihil mali vult, qui est fidelis. In his enim fidelem166 et infidelem hominem cognoscere possumus in nocendo et adiuvando, ut ipsa veritas167 ait: Bonus homo ex bono thesauro <SG670, p. 310b> cordis168 sui profert bona, et malus homo ex malo thesauro169 cordis sui profert mala, ex abundantia enim cordis os lo<BII13, f. 128rb>quitur. Pro nobis enim <I83, f. 153rb> dicit dominus per prophetam170: Eos vero, qui iudicant171 172 vos, ego iudicabo. Et iterum ad servos173 dicit: Nolite timere opprobrium174 hominum, et blasphemias175 eorum ne metuatis. De talibus quoque et176 propheta canit dicens: <P9629, f. 46v> Non sic impii177, sed tamquam pulvis, quem proiecit178 ventus, propterea non resurgent179 impii in iudicio180 <S105, f. 113v> neque peccatores in congregatione iustorum, quoniam novit dominus viam iustorum, et iter181 impiorum peribit182. Quare turbatae183 sunt <VD38, f. 145vb> gentes et plebes meditabuntur184 185 inania186? Consurgent187 reges terrae, et principes tractabunt188 pariter adversus dominum et adversus christum eius. Disrumpamus vincula eorum, et proiciamus a nobis laqueos eorum. Habitator caeli ridebit189 190, dominus subsannabit191 eos. Tunc192 loquetur ad eos in ira sua, et in furore193 suo conturbabit194 eos. Et <SG670, p. 311a> alibi dixit: Scelus impii in medio cordis eius, non est timor dei ante oculos195 eius. Quoniam dolose egit adversum196 eum <I83, f. 153va> in oculis suis197, ut inveniret198 iniquitatem eius ad199 odium. Verba200 oris201 eius iniquitas et dolus202, cessavit cogitare, ut benefaceret. Iniquitatem cogitat in cubili203 suo, stabit in via non bona, malum non abiciet204 205. Domine206 in caelo, misericordia tua, fides207 tua usque ad nubes, iustitia tua quasi208 montes deus209, iudicium210 211 tuum abyssus multa. Homines et iumenta salvos facies, domine, quam pretiosa misericordia tua, deus. <N442, f. 71ra> Et filii Adam in umbra alarum tuarum sperabunt. <BII13, f. 128va> Inebriabuntur de pinguedine domus tuae et torrente212 deliciarum tuarum potabis213 eos. Quoniam tecum est fons vitae214, in lumine tuo videbimus215 lumen. Attrahe216 misericordiam217 tuam scientibus te et iustitiam <VD38, f. 146ra> tuam rectis corde. Ne218 veniat mihi pes219 superbiae et manus220 impiorum non221 me commoveat222, ibi ceciderunt operantes iniquita<V630, f. 72va>tem, <SG670, p. 311b> expulsi sunt et223 non potuerunt surgere.

Audivimus224 a quibusdam fratribus, quibus infesti eratis nimis, quod iurgia225 226 et discordias227 sint228 inter vos. Propterea ista scripsimus vobis mandantes229, ut ita tenea<I83, f. 153vb>tis, sicut ab230 apostolica sede vobis tenenda mandantur. Unde et dominus231 in evangelio militibus232 interrogantibus respondit dicens: Neminem concutiatis233 neque calumniam234 235 faciatis, sed contenti236 estote237 stipendiis238 239 vestris. Concutit enim hominem, qui illum iniuste conturbat. De his haec240 vobis interdum241 sufficiant, si autem maioribus indigueritis242 243, vice244 245 a246 comite247 248 mittite249, et mittentur250 vobis.

[H. 6] De251 his252 253 vero, super254 quibus rogitastis255 vos256 informari257, id est258, utrum maius259 esset sacramentum260 manus impositio261 episcoporum aut262 baptismus, scitote263 utrumque magnum264 esse265 sacra<BII13, f. 128vb>mentum. Et sicut unum a maioribus fit266, id est267 a268 summis269 pontificibus, quod a minoribus270 perfici non <Bcan4, f. 112v> potest, ita et271 ma<SG670, p. 312a>iori veneratione272 veneran<VD38, f. 146rb>dum273 et274 tenendum est, sed275 ita coniuncta276 sunt haec duo sacramenta, ut ab invicem nisi morte277 praeveniente278 nullatenus279 possint segregari, et unum sine280 altero rite perfici non potest. Nam281 unum praeveni<O93, f. 33rb>ente282 morte283 sine altero potest, aliud284 autem non potest. Unde scriptum est: <I83, f. 154ra> <S105, f. 114r> In diebus illis dicit285 dominus: Effundam de spiritu meo super omnem286 carnem. Advertamus287 summas divitias288 bonitatis. Quod in289 confirmandis290 neofitis291 manus impositio292 tribuit singulis, hoc tunc293 294 spiritus sancti descensio in credentium <E97, f. 81rb> populo295 donavit universis. Sed296 quia297 diximus, quod manus impositio et confirmatio298 et299 qui iam regnaturus300 301 in Christo est, confirmare302 aliquid possit, forte cogitet303 sibi aliquis: Quid304 mihi prodest post mysterium305 baptismatis ministerium306 confirmantis307? Aut quantum308 video, non totum de fonte suscepimus, <SG670, p. 312b> si post fontem adiectione309 novi310 generis indigemus311. Non ita, dilectissimi312, attendat <N442, f. 71rb> caritas vestra. Sicut exigit313 militaris ordo, ut, cum imperator quemcumque314 in militum receperit numerum315, non solum signet receptum, sed etiam armis competen<VD38, f. 146va>tibus316 317 instruat pugnatorum318, ita in baptizato benedictio illa <BII13, f. 129ra> munitio319 320 est. Dedisti321 militem322, da323 ei324 <I83, f. 154rb> adiu<V630, f. 72vb>menta325 326 militiae. Numquid prodest, si quisquam parentum magnam327 parvulo conferat salutem328, nisi providere studeat329 et tutorem330? Ita paraclitus331 regeneratis332 in Christo custos et consolator et tutor est. Ideo dicit sermo divinus333: Nisi dominus custodierit civitatem, in vanum334 vigilant335, qui custodiunt336 eam. Ergo337 spiritus sanctus, qui super aquas baptismi salutifero descendit in338 lapsu339 in fontem340 plenitudinem tribuit341 342 ad innocentiam, infirmationis343 augmentum344 praestat ad gratiam. Quia345 in hunc346 347 mundum tota aetate victurus348 inter invisibiles349 hostes350 et pericula gradiendum351 est, <SG670, p. 313a> in352 baptismo regeneramur353 ad vitam, post baptismum confirmamur ad pugnam. In baptismo abluimur354 355, post baptismum roboramur356 357, ac si358 continuo transituris sufficiant359 regenerationis360 beneficia361, victuris362 autem necessaria363 sunt confirmationis auxilia. Regeneratio364 per se salvat mox in pace365 beati saeculi recipiendos366 367, confirmatio armat368 369 et instruit370 <I83, f. 154va> agones371 <VD38, f. 146vb> mundi huius372 et proelia reservandos373. <P9629, f. 47r> Qui autem post baptismum cum acquisita innocentia immacu<BII13, f. 129rb>latus374 375 pervenit ad mortem, confirmatur376 morte, qui377 iam378 non potest peccare post mortem. [H. 7] Hic379 si380 forte illud etiam requirere velimus, post passionem et resurrectionem Christi, quid apostolis profuerit381 adventus spiritus sancti, ipse dominus eis382 hoc evidenter383 exponit. Quae dico, inquit384, vobis, non potestis ea portare modo, cum autem venerit ille spiritus veritatis, ipse385 vos386 docebit omnem387 <E97, f. 81va> veritatem388.

Vides, quia cum spiritus sanctus infunditur389, cor390 fidele ad391 prudentiam et constantiam392 dilata<SG670, p. 313b>tur393. <S105, f. 114v> Itaque ante descensionem394 spiritus sancti usque ad negationem apostoli deterrentur395, post visitationem396 vero eius usque ad martyrium397 contemptu398 399 salutis armantur, secundum400 haec401 402 per Christum redimimur403, per spiritum vero sanctum404 dono sapientiae spiritalis illuminamur405, aedificamur, erudimur, <I83, f. 154vb> instruimur, consumamur406, ut illam407 sancti spiritus vocem408 audire409 possimus410: Intellectum dabo411 tibi et instruam412 te in via hac, quam413 ingredieris414 415. De416 spiritu sancto accipimus417, ut spiritales efficiamur, quia418 animalis419 homo non percipit <VD38, f. 147ra> ea, <Bcan4, f. 113r> quae420 sunt spiritus dei. De spiritu sancto accipimus421, ut sapiamus422 inter bonum malumque423 discernere, iusta diligere, iniusta424 <V630, f. 73ra> respuere, <N442, f. 71va> ut maliciae425 ac superbiae repugnemus, ut luxuriae426 <BII13, f. 129va> ac427 428 diversis429 illecebris430 431 et foedis432 433 indignisque434 cupiditatibus435 resistamus. De spiritu sancto accipimus436 vitae amore437 et gloriae ardore438 succensi, ut erigere a terrenis mentem ad439 superna et divina valeamus.

[H. 8] Ieiunium440 ergo441 442 dominici443 diei444 et quintae feriae nemo celebrare debet, ut inter ieiunium christianorum et gentilium445 <SG670, p. 314a> et446 veraciter credentium et infidelium atque hereticorum vera et non447 falsa discretio448 habeatur, unde scriptum est: Quae pars449 Christi ad Belial450 aut quae pars451 fideli452 cum infidele453 454? Quae autem participatio iustitiae cum iniquitate? Et iterum: <I83, f. 155ra> Nolite iugum ducere cum infidelibus.

De cetero, fratres, videte455, ne quis vos decipiat inanibus verbis neque per philosophiam456 et inanem457 fallaciam secundum <O93, f. 33va> traditionem458 hominum, secundum elementa mundi et non459 secundum Christum, quia in ipso habitat460 omnis plenitudo divinitatis corporaliter461, et estis in illo repleti, qui462 est caput <VD38, f. 147rb> omnis principatus463 et potestatis464, in quo et circumcisi465 466 estis circumcisione467 468 non manufacta in469 exspoliatione470 471 corporis carnis472, in circumcisione473 Christi, consepulti ei474 475 in baptismo, in quo et resurrexistis476 per fidem operationis dei, <BII13, f. 129vb> qui suscitavit illum a mortuis et vos, cum mortui essetis in delictis477 et478 praeputio479 carnis vestrae, convivificavit480 cum illo, donans vobis omnia delicta, delens, quod481 adversus482 nos erat in483 cyrographum484 decretis485 486, quod erat <SG670, p. 314b> contrarium nobis, et ipsum tulit de medio affigens487 illud cruci, exspo <E97, f. 81vb>lians488 principatus et potestates489, traduxit confidenter, palam triumphans490 491 illos492 in semetipso493. Nemo ergo vos iudicet in cibo <I83, f. 155rb> et in potu aut in parte diei494 festi495 aut neomeniae496 aut sabbatorum, quae sunt umbra futurorum, corpus497 autem Christi. Nemo vos498 seducat volens in humilitate et religione499 500 angelorum, quae non vidit, ambulans frustra501 inflatus502 sensu503 carnis suae et non tenens caput504, ex quo <S105, f. 115r> totum corpus505 per nexum506 et507 coniunctionem508 subministratum et constructum <VD38, f. 147va> crescit in augmentum dei.

Si mortui estis cum Christo ab elementis509 huius mundi, quid510 adhuc511 tamquam viventes in mundo512 decernitis513 514? Ne515 tetigeritis neque gustaveritis516 neque contrectaveritis517, quae sunt omnia in518 interitu519 ipso usu secundum praecepta et doctrinas hominum, quae sunt rationem quidem <V630, f. 73rb> habentia sapientiae in520 superstitione521 522 et humilitate523, et ad524 non par<BII13, f. 130ra>cendum corpori, non in honore525 aliquo ad saturitatem <SG670, p. 315a> carnis. Igitur, si526 consurrexistis527 cum Christo, quae sursum sunt, quaerite, ubi Christus est in dextera528 dei sedens529, quae sursum sunt, <N442, f. 71vb> <I83, f. 155va> sapite, non quae super terram. Mortui enim estis, et vita vestra abscondita est cum Christo in deo. Cum Christus apparuerit vita vestra, tunc et vos apparebitis cum ipso530 in gloria. Mortificate531 532 ergo533 membra534 vestra, quae sunt super terram535, fornicationem, immundiciam536, libidinem, concupiscentiam malam537 et avaritiam, quae est simulacrorum servitus, propter quae venit ira dei super538 filios incredulitatis539. In quibus et vos ambulastis aliquando cum viveretis540 in illis. Nunc autem deponite541 et542 vos omnia543, iram, indignationem, maliciam, <VD38, f. 147vb> blasphemiam544, turpem545 sermonem de ore vestro546. Nolite mentiri547 invicem, exspoliantes548 vos veterem549 hominem cum actibus eius et induentes novum eum550, qui renovatur in agnitionem551 552 secundum imaginem eius, qui creavit eum, ubi non553 est <Bcan4, f. 113v> gentilis554 et Iudaeus555, circumcisio556 557 et praeputium, barbarus et Scytha558 559, servus et liber, sed omnia <I83, f. 155vb> et in omnibus Christus. Induite ergo <SG670, p. 315b> vos, sicut electi dei, sancti et dilecti, viscera560 misericordiae, benignitatem, humilitatem, modestiam, patientiam, <BII13, f. 130rb> supportantes561 invicem et562 donantes vobismetipsis563, si quis adversus564 aliquem <E97, f. 82ra> habet querelam. Sicut et Christus donavit vobis, ita et vos, super omnia autem haec caritatem565 habentes566, quod est vinculum perfectionis. Et pax Christi vigeat in cordibus vestris, in qua et567 vocati estis in uno corpore, et grati568 estote. Verbum dei habitet in vobis abundanter in omni sapientia, docentes et commonentes vosmetipsos569 psalmis, hymnis, <P9629, f. 47v> canticis spiritalibus in gratia cantantes in cordibus vestris deo570. Omne, quodcumque facitis in verbo571 aut in opere, omnia in nomine domini nostri Iesu Christi572, gratias573 <VD38, f. 148ra> agentes574 deo575 et patri per ipsum. Vos576, carissimi, nolite deficere benefacientes. Quod si aliquis fuerit, qui non oboedierit <I83, f. 156ra> verbis apostolicis, hunc notate577 578 et non commisceamini cum illo, <SG670, p. 316a> ut579 confundatur580. <S105, f. 115v> Et nolite581 qua<V630, f. 73va>si inimicum582 aestimare583 584, sed corripite ut fratrem.

Deus autem pacis det vobis idipsum sapere in alterutrum et in omnes, et ipse sit semper vobiscum in omni loco. Amen585.

Data Kal. Mart. Volusiano et Rufino vv.586 cc. conss. EXPLICIT587.

O93, f. 33vb; N442, f. 72rb; V630, f. 73va; I83, f. 156ra; VD38, f. 147va; P9629, f. 47v; SG670, p. 316a; Bcan4, f. 113v; E97, f. 82rb; P102; BII13, f. 130rb; S105, f. 115v


1 INCIPIUNT DECRETA] EPISTOLA SG670

2 Überschrift] Decreta Melciadis papae De accusationibus et iurgiis et ut Nemo alterius infestus sit necnon et de baptismo et impositione manuum episcoporum utrum eorum aliud Sine altero Sufficiat aut maior esse videatur E97; Überschrift fehlt S105

3 am Rande I Bcan4 ; vor Dilectissimis Rubrik I Quod sine offensione esse debeamus apud iudeos atque gentiles et ut nullus infestus aut (aut korr. aus ut BII13) nocens alteri existat P102; BII13

4 Dilectissimis korr. aus Dilectissimi P9629; ilectissimis S105

5 ac korr. aus aut Bcan4

6 meltiadis P9629; Meciades korr. aus Melciadis Bcan4

7 vor Dilectissimis Rubrik I Quod sine offensione esse debeant apud iudeos atque gentiles et ut nullus infestus aut nocens alteri existat P102

8 Apostolico korr. aus Apostolici P9629; apostoli SG670; S105

9 Apostolici - alteri facere nolite fehlt E97

10 vero SG670; S105

11 praecepta I83; S105; precepta korr. aus preapta SG670

12 am Rande Scandalum repraehensione VD38

13 christianus korr. aus christianis BII13

14 custodiat V630; custodiat korr. aus custodit SG670

15 detrectat korr. aus detretat V630; detractat S105

16 quam I83

17 contristant VD38; BII13; cotristent P102

18 percellunt korr. aus percellent P102; procellunt S105

19 dominicus korr. aus domicus N442

20 evangelio sermo korr. aus evangelio SG670

21 am Rande Necesse sit expediat VD38

22 scandalizanti] scandalizanti in P102

23 demergi korr. aus dimergi Bcan4

24 pęna korr. aus pęnea V630

25 legibus P102

26 Quapropter ista korr. aus Quapropter P9629

27 valde korr. aus vade Bcan4

28 sint P102

29 am Rande Consideranda VD38

30 vallenda VD38

31 temporalibus korr. aus tempolalibus P9629

32 aeterna et pro caducis mansura et pro parvissimis temporibus fehlt V630

33 am Rande vans transitoriis VD38

34 mansura korr. aus mensura O93; P102

35 temporalibus VD38; P102; BII13

36 nullus korr. aus nullis BII13

37 am Rande Iratus indignatus VD38

38 alterium P9629

39 portet korr. aus portat V630

40 am Rande Condemnare alterum de occultis remere VD38

41 am Rande Lesionem VD38

42 am Rande II Bcan4; vor Primo Rubrik II Ut nullus damnetur ante verum et iustum (iustum korr. aus ustum BII13) iudicium neque iudicetur suspitionis arbitrio P102; BII13

43 diligent N442

44 caritate korr. aus castitate SG670

45 difiniatis P102

46 suspitionis korr. aus suspitaonis SG670

47 am Rande plenam caritatem VD38

48 caritative I83; Bcan4; S105

49 proferte korr. aus proferii SG670

50 am Rande Iudicium VD38

51 quod korr. aus quo I83

52 vultis korr. aus ultis BII13

53 facere nolite] nolite facere N442

54 Mementote] Mementote fratres E97; Memento BII13

55 semper sermonis domini] sermonis domini semper V630; P9629; Bcan4; E97

56 sermonis korr. aus sermones V630; sermones I83

57 et SG670; S105

58 iudicabimini SG670; S105

59 nolite condemnare, ut non condemnemini fehlt V630

60 ut korr. aus et P9629; et SG670

61 condemnabimini SG670; condemnemini korr. aus condemnabimini P102; condemnemini korr. aus condempni BII13

62 am Rande Quod episcopi non debeant iudicari nec condempnari absque auctoritate sedis romanę V630; am Rande Episcopos non iudicandos absque auctoritate romane sedis P9629; am Rande Quod non sint episcopi condempnandi sine apostolica presentia I83

63 Episcopos fehlt VD38; P102; BII13

64 condemnabimini korr. aus condemnabini P102

65 am Rande specialem legem VD38

66 privilegium korr. aus privilegiom P102

67 temporibus korr. aus temporalibus Bcan4

68 statutum korr. aus statum BII13

69 servari korr. aus servare SG670; servari E97

70 am Rande ininterruptum VD38

71 illaesum manet] illi manet korr. aus ille remanet SG670; illi manet S105

72 ergo fehlt SG670; P102; S105

73 quos korr. aus quas SG670

74 dominus] dominus tamquam I83; SG670; Bcan4; S105

75 dominus oculos korr. aus dominus P102

76 oculos fehlt E97

77 potestatem dedit] dedit potestatem E97

78 iudicio korr. aus iudici BII13

79 reservabit I83; SG670; Bcan4; S105

80 am Rande III Bcan4; vor Atque Rubrik III De privilegio beato petro domini vice solummodo commisso et de discretione potestatis quę inter apostolos fuit P102; BII13

81 privilegium korr. aus privilegio P102; privilegio BII13

82 am Rande Clavem geranti hoc est portanti VD38

83 claviero S105

84 solummodo korr. aus modo V630

85 Quę E97

86 praerogativa E97

87 am Rande In hereditate habendum VD38

88 hereditandum atque tenendum] hereditanda atque tenenda E97

89 am Rande Divisione VD38

90 am Rande Equalis similis VD38

91 elicto P102

92 tamen Petro] petro tamen SG670

93 concessum korr. aus cessum E97

94 am Rande precelleret praeesset VD38

95 eorumque korr. aus eromque VD38; eorumque korr. aus eorum SG670; eorum S105

96 quę korr. aus quęque SG670; quęque S105

97 querelam korr. aus quelam VD38; P102

98 venirent korr. aus veniret P9629

99 am Rande Ordinaret VD38

100 ordinatione taliter ordinatum esse] ordinatione actum korr. aus ordinatione SG670; ordinatione actum S105

101 est I83; Bcan4

102 posteriorum] posteri eorum N442; VD38; E97; P102; BII13; posterorum korr. aus posteriorum V630; posteriorum korr. aus posteriores SG670

103 vendicarent E97

104 semper maiores korr. aus semper Bcan4

105 am Rande Maiorum VD38

106 beatis P9629

107 apostolorum petri korr. aus apostolorum SG670

108 petri sedem korr. aus petri Bcan4

109 am Rande Concurrerent VD38

110 confluerent korr. aus conflueret P9629

111 susciperent E97

112 acceperant E97

113 am Rande Doctrinarum VD38

114 am Rande Aliquando VD38

115 quando E97

116 am Rande Dissentirent VD38

117 am Rande Si quis episcopus se viderit pregravari sicut semper fuit consuetudo sedem appellet romanam V630; am Rande IIII Bcan4;; vor Si Rubrik IIII Ut qui se viderit praegravari (pergravari P102) romanam sedem appellet (appellet korr. aus appellat BII13) atque ad eam recurrat P102;BII13

118 si S105

119 viderit korr. aus viderint Bcan4

120 nostrum Bcan4

121 am Rande Valde affligi VD38

122 praegavari P9629; praegravari korr. aus pergravari P102

123 am Rande valde utilis I83

124 voluntarie korr. aus voluntari SG670

125 ei P102; BII13

126 dominus dederit korr. aus dominus P102; BII13

127 dederit fehlt N442; I83; Bcan4

128 adminiculum korr. aus adminuculum BII13

129 am Rande Tribuemus VD38

130 feremus V630; P9629; VD38; SG670; E97; P102; BII13; feremus korr. aus ferimus Bcan4; feremur S105

131 inhibeatur korr. aus inhibeantur P102

132 am Rande Increpetur VD38

133 obgurgetur korr. aus obgurgitur P9629

134 quoniam V630

135 nostra P9629

136 communionis I83; VD38; SG670; Bcan4; E97; P102; BII13; S105

137 prastet korr. aus praestat BII13

138 sufficit - et mittentur vobis fehlt

139 obgurgatio P9629

140 iuxta korr. aus iusta SG670

141 magis fehlt V630

142 consolemini korr. aus consoletis SG670; consolaemini korr. aus consolamini P102

143 abundanciori korr. aus abunciori I83

144 tristia Bcan4

145 quia korr. aus qui Bcan4; quia P102

146 in korr. aus n BII13

147 agustia VD38

148 Propter korr. aus Prop N442

149 ait ipse] ipse ait V630

150 caritate BII13

151 am Rande V Bcan4; vor Eorum Rubrik V Qui non sint suscipiendi in accusationem et quod sapiens non est qui nocet P102; BII13

152 am Rande Claudimus VD38

153 non humanis] humanis non I83

154 divinis korr. aus humanis VD38

155 esse fehlt I83

156 est fehlt V630

157 vivens VD38

158 ne I83; Bcan4; S105; Nec korr. aus Ne SG670

159 interlinear in suspitionem SG670

160 suspitionem korr. aus supitionem P9629; suspectionem N442; susceptionem SG670; S105

161 aut korr. aus ut SG670

162 pati korr. aus poti P102

163 falso VD38

164 loquatur korr. aus loquitur V630; loquat VD38

165 am Rande Decipere VD38

166 fidelem korr. aus fidelem fidelem SG670

167 veritas korr. aus veritatis BII13

168 cordis sui fehlt V630

169 tehsauro P9629

170 prophetam korr. aus phetam BII13

171 iudicant korr. aus iudicat SG670; iudicat S105

172 iudicant vos korr. aus iudicantes P9629

173 servos] servos suos korr. aus servos SG670; servos suos S105

174 am Rande Despeccione VD38

175 blapsphemias BII13

176 et fehlt I83

177 impii] impii non sic I83

178 proicit V630; I83; VD38; SG670; Bcan4; P102; BII13; S105

179 resurgunt S105

180 indicio S105

181 iter korr. aus it N442

182 perit I83

183 turbatę korr. aus turbati V630

184 am Rande Meditabuntur VD38

185 meditabantur I83

186 inania korr. aus in ea P9629

187 Consurgent korr. aus Consurgen P102

188 tractabant I83

189 ridebit] ridebit et I83; deridebit SG670; S105

190 ridebit dominus] deridebit deus korr. aus deridebit S105

191 am Rande Exprobrabit VD38

192 Tunc loquetur ad eos in ira sua et in furore suo conturbabit eos fehlt SG670; P102; BII13; S105

193 furore korr. aus fure V630

194 conturbavit V630

195 oculus BII13

196 adversus I83; SG670; S105

197 eius V630

198 veniret I83

199 et SG670; P102; BII13; S105

200 Veba P102

201 oris eius korr. aus eius N442

202 am Rande Fraus VD38

203 cubili korr. aus cobili S105

204 am Rande Proiciet VD38

205 abiciat P102

206 domine korr. aus D SG670

207 fides tua fehlt BII13

208 sicut V630; P9629

209 dei V630

210 am Rande Iudicium dei ideo abyssus multa dicitur quia compraehendi non potest sicut nec abyssus VD38

211 iudicium tuum] iudicia tua V630

212 am Rande Flumine VD38

213 potabis korr. aus portabis SG670; portabit S105

214 vitae] vite et VD38

215 videbimus korr. aus videbis SG670; videbis S105

216 am Rande Adduc tribue VD38

217 misericordiam tuam] misericordia tua P102

218 Non V630; P9629

219 am Rande Incessus VD38

220 am Rande Opus VD38

221 non me korr. aus non BII13

222 am Rande Conturbet VD38

223 et non] nec SG670; S105

224 Audivimus] Audivimus enim S105

225 am Rande Contenciones pugne VD38

226 gurgia P9629

227 discordia V630; P9629; Bcan4; discordiae N442; VD38; SG670; P102; BII13; S105

228 sunt VD38

229 mandantes korr. aus mandatis P9629

230 ab fehlt Bcan4

231 iohannes korr. aus dominus SG670; iohannes S105

232 militibus korr. aus milibus P102

233 am Rande Conturbetis VD38

234 am Rande Falsam accusacionem VD38

235 calumnia V630

236 contenti korr. aus conteti P9629

237 estote korr. aus stote SG670; esto P102; stote S105

238 am Rande Anonis expensis VD38

239 stipediis BII13

240 haec] hęc in S105

241 interim korr. aus interdum SG670

242 am Rande Necesse habueritis VD38

243 indigeritis O93; P9629; indigueritis korr. aus indigeritis N442; SG670

244 vicem Bcan4; P102

245 vice a] vita N442; V630; SG670; S105

246 vestra VD38; BII13; vestram Bcan4; P102

247 am Rande Socium VD38

248 comitem VD38; Bcan4; P102; BII13

249 mittite korr. aus mottite S105

250 mittentur korr. aus mittetur SG670; mittetur S105

251 am Rande Utrum maius sit sacramentum manus impositio episcoporum aut babtismus V630; am Rande De manus inpositione episcoporum P9629; S105; am Rande Utrum sit maius sacramentum impositio manus episcoporum quam baptismum I83; ; vor De Rubrik Utrum sit maius sacramentum inpositione manus Episcoporum aut baptismus Bcan4; am Rande VI Bcan4; vor De Rubrik VI De duobus sacramentis id est baptismo et manus episcoporum impositione P102; BII13

252 iis E97

253 his vero korr. aus his SG670

254 osuper S105

255 recitastis I83; SG670; S105; rogastis korr. aus rogtastis BII13

256 vos korr. aus vo P9629; vos korr. aus nos Bcan4

257 am Rande Doceri instrui VD38

258 es P9629

259 magis VD38

260 am Rande de baptismo et manus inpositionis BII13

261 inpositione BII13

262 an E97

263 scitote korr. aus stote P9629

264 manum P9629

265 esset I83

266 sit P102

267 id est korr. aus Idus P9629

268 a summis pontificibus] summis a pontificibus korr. aus a pontificibus summis S105

269 am Rande Episcopis VD38

270 am Rande Sacerdotibus VD38

271 et fehlt E97

272 am Rande Honore VD38

273 am Rande Colendum VD38

274 et tenendum fehlt N442

275 am Rande DE DUOBUS SACRAMENTIS BAPTISMO SCILICET ET MANUS IMPOSICIONE VD38

276 coniunta P102

277 morte praeveniente nullatenus possint segregari, et unum sine altero rite korr. aus morte I83

278 postveniente S105

279 non E97

280 sine korr. aus si V630

281 Nam unum praeveniente morte sine altero potest, aliud autem non potest fehlt BII13

282 postveniente S105

283 morte] morte salvare V630; P9629; E97

284 alius E97

285 ait VD38; P102; BII13

286 omnem carnem korr. aus omnem S105

287 Avertamus P102

288 divitias] divitias eius korr. aus divitias SG670

289 in fehlt V630; Bcan4

290 firmandis P102; BII13

291 am Rande Neofitus dicitur novellus hoc est qui recente tempore baptizatus est VD38

292 impositio tribuit korr. aus impositio P102

293 tunc spiritus korr. aus tunc BII13

294 tunc spiritus sancti] spiritus sancti tunc I83

295 populos V630; E97

296 am Rande De pabtisma et confirmatione P9629

297 quia korr. aus quia ut V630

298 confirmatio et korr. aus confirmatio O93

299 et fehlt V630; ei korr. aus et SG670; ei E97

300 regeneratus V630; E97; renatus korr. aus regnaturus SG670; regnatus S105

301 regnaturus in Christo] in christo regnaturus I83

302 conferre korr. aus confirmare SG670; conferre E97; S105

303 cogitat N442

304 Quid korr. aus Quod V630; Quod P9629

305 mysterium baptismatis ministerium] mysterium baptismatis mysterium korr. aus mysterium E97

306 ministerum P9629; mysterium VD38; P102; BII13

307 confirmantis korr. aus conformantis SG670

308 quantum korr. aus quantis P9629

309 adiectione korr. aus adiectio P9629; adlectionem Bcan4; adiectionem BII13; S105

310 novi korr. aus noviter Bcan4

311 am Rande Necessarium habemus VD38

312 dilectissimi korr. aus dilectossimi BII13

313 exegit O93; I83; eget SG670; S105; exigit korr. aus exegit Bcan4

314 quecumque P9629; Bcan4

315 numero N442

316 am Rande Congruentibus aptis VD38

317 congruentibus E97

318 pugnaturum P9629; SG670; E97; S105; pugnaturum korr. aus pugnaturam I83; pugnatorem VD38; P102

319 am Rande Defensio tuitio VD38

320 munitio korr. aus minutio SG670; minutio S105

321 Dedistis korr. aus Dedisti SG670

322 militem da ei] militi dei SG670; S105

323 da ei] dedi VD38; P102; BII13

324 ei fehlt N442; I83; Bcan4

325 am Rande Adiutoria VD38

326 adiumentum V630; SG670; S105

327 magnam korr. aus magnum SG670

328 facultatem E97

329 studeat et korr. aus studeat O93

330 tuturarem P9629

331 am Rande Advocatus consolator VD38

332 generatis VD38; P102; BII13

333 divinus korr. aus divinis BII13

334 vanum korr. aus vano SG670; vano S105

335 vigilant korr. aus vigilat VD38

336 custodiant S105

337 Ego P102

338 inlapsu] illapsu E97

339 lapsu korr. aus lapsum V630

340 fontem] fontem ut korr. aus fontem SG670; fonte E97; S105

341 interlinear at SG670

342 tribuit ad korr. aus tribuit V630

343 infirmationis] in confirmatione V630; P9629; SG670; E97; S105; informationis Bcan4; P102; BII13

344 augmentum korr. aus agmentum BII13

345 Qui VD38

346 hunc korr. aus huc N442

347 hunc mundum] hoc mundo korr. aus huc mundum SG670; hoc mundo korr. aus hunc mundum Bcan4; hoc mundo E97; P102; BII13; S105

348 victuris V630; P9629; I83; VD38; SG670; Bcan4; E97; P102; BII13; S105

349 invisibiles korr. aus visibiles O93

350 am Rande Adversarios demones VD38

351 am Rande Ambulandum VD38

352 am Rande Quid baptismum quid (quidve Bcan4) manus imposicio faciat I83; Bcan4 (vor In)

353 generamur VD38; BII13; generamur korr. aus generatur P102

354 am Rande Purgamur luamur VD38

355 abludimus P9629

356 am Rande Confirmamur VD38

357 renovamur SG670; renovamur korr. aus renovemur S105

358 sic E97

359 sufficiunt E97

360 am Rande renovacionis VD38

361 am Rande Dona VD38

362 victuris korr. aus victoris V630; BII13; victoris P9629; Bcan4

363 necessaria sunt korr. aus necssaria N442

364 Regenerationis I83

365 pacem E97

366 am Rande Animas subaudiendum VD38

367 recipiendas P102

368 am Rande Munit VD38

369 armat korr. aus arma E97

370 instruit] instruit ad V630; P9629; SG670; E97; P102; BII13; S105

371 am Rande certamina VD38

372 istius E97

373 servandos VD38

374 am Rande Sine macula peccati VD38

375 immaculatus fehlt E97

376 confirmante I83

377 quia V630; P9629; SG670; E97; P102; BII13; S105

378 iam fehlt V630; P102; BII13

379 am Rande VII Bcan4; vor Hic Rubrik VII Quid profuerit apostolis adventus spiritus sancti post passionem et resurrectionem christi (christi fehlt BII13) P102; BII13

380 si forte] sorte BII13

381 profuerit korr. aus profue P9629

382 eius O93; I83; Bcan4; eis fehlt E97

383 videnter Bcan4

384 inquit vobis] vobis inquid I83

385 ille E97

386 vos fehlt S105

387 omnem] omnem omnem S105

388 veritatem korr. aus verita I83

389 am Rande Aspergitur tribuit VD38

390 cor fidele] tunc fides SG670; S105

391 a O93; VD38

392 substantiam I83; Bcan4

393 am Rande Asmplificatur VD38

394 descensionem korr. aus discensionem P9629; E97; dispensationem SG670; S105; disscensionem Bcan4

395 am Rande Timore concuciuntur VD38

396 visitationem korr. aus visionem BII13

397 martirum I83

398 am Rande Dispectu VD38

399 contemptus Bcan4

400 secundum] Secundum ad S105

401 hoc E97

402 haec per korr. aus haec V630

403 redimimur korr. aus redimur V630; credimus I83; SG670; Bcan4; S105; reddimus VD38; P102; BII13

404 sanctum korr. aus secundum BII13

405 illuminatur I83

406 am Rande perficimur VD38

407 illa O93; P9629; I83; Bcan4; S105

408 voce O93; P9629; I83; Bcan4; S105

409 audire korr. aus adire O93

410 possimus korr. aus possumus I83

411 dabo tibi] tibi dabo I83; E97

412 instruam te] instruante E97

413 qua SG670; E97; S105

414 igredieris korr. aus ingredieris SG670; gradieris Bcan4; E97

415 ingredieris. De spiritu sancto accipimus, ut spiritales efficiamur, quia animalis] ingredieris. De spiritu sancto accepimus, ut spiritales efficiamur, quia animalis korr. aus ingredieris P9629

416 De spiritu sancto accipimus, ut spiritales efficiamur, quia animalis homo non percipit ea, quae sunt spiritus dei fehlt E97

417 accepimus I83; VD38; SG670; Bcan4; P102; BII13; S105

418 quia animalis homo non percipit ea, quae sunt spiritus dei. De spiritu sancto accipimus fehlt S105

419 am Rande Animalis VD38

420 quę sunt korr. aus quę Bcan4

421 accepimus P9629; I83; VD38; SG670; Bcan4; P102; BII13

422 sapiemus, interlinear a SG670

423 malumque] et malum E97

424 iniuste I83

425 maliciae ac superbiae] superbię ac malicię E97

426 luxoriae P9629

427 ac korr. aus a P9629

428 ac diversis] adversus I83

429 diversi Bcan4; BII13

430 am Rande Carnis delectacionibus VD38

431 lecebris I83; illecebris] ille celebris S105

432 am Rande Turpibus VD38

433 foedus BII13; sedis S105

434 indigensque I83; indigenisque SG670; Bcan4; P102; BII13; S105

435 cupiditatibus korr. aus cupitatibus Bcan4

436 accepimus I83; VD38; SG670; Bcan4; P102; BII13; S105

437 amorem V630

438 amore I83

439 ad korr. aus a SG670

440 am Rande Dominico et V feria non ieiunandum P9629; S105; am Rande De ieiunia dominicae et quintae feriae I83; vor Ieiunium Rubrik De ieiunio dominice et quinte ferię Bcan4; am Rande VIII Bcan4; vor Ieiunium Rubrik VIII De ieiunio dominici (dominicis P102) diei et quintę ferie non celebrando P102; BII13

441 interlinear autem SG670

442 vero E97

443 dominice Bcan4

444 diei korr. aus die V630

445 am Rande unleserliche Rubrik BII13

446 et fehlt I83

447 con Bcan4

448 am Rande Divisio VD38

449 pras P9629

450 Belial aut quae pars fideli cum infidele] belial aut quae pars fideli cum infideli korr. aus belial SG670

451 pras P9629

452 fidelium V630

453 infideli VD38; BII13

454 infidele? Quae autem participatio iustitiae cum iniquitate korr. aus infidele I83

455 vite VD38

456 am Rande Amorem sapientie carnalis VD38

457 inanam V630; inanem korr. aus innem S105

458 tradicionum P9629

459 non fehlt BII13

460 inhabitat V630; SG670; Bcan4; E97; P102; BII13; inhabitat korr. aus inhabitat in S105

461 am Rande Veraciter quia christus est verus est perfectus deus et homo VD38

462 qui est korr. aus quem P102

463 pricipatus N442

464 potestatis korr. aus potestates V630

465 circumcisi estis fehlt I83; VD38; P102; BII13

466 circumcisi estis circumcisione korr. aus circumcisio SG670; circumcisi estis circumcisione] circumcisio korr. aus circumcisione Bcan4; circumcisio P102; BII13

467 circumcisionem P9629; circumcisio VD38

468 circumcisione non manufacta in expoliatione corporis carnis, in circumcisione Christi korr. aus circumsisione O93

469 in exspoliatione corporis carnis, in circumcisione Christi fehlt P102

470 am Rande Expurgationem VD38

471 expoliationem VD38; BII13

472 carni I83

473 circumcisionem Bcan4

474 enim S105

475 ei in baptismo] in baptismo ei V630

476 resurrexisti I83

477 dilectis P9629

478 ut I83; et] et in Bcan4

479 am Rande Sorditate inquinamento VD38

480 convivificavit korr. aus convificavit I83; convivificavit] cum vivificavit E97

481 quod fehlt S105

482 aversus O93; adversum V630; P9629; E97

483 in fehlt V630; P9629; I83; VD38; SG670; Bcan4; E97; P102; BII13; S105

484 am Rande Originale peccatum per quod primus homo tam quam per scripturam manus se diabolo subiugavit VD38

485 am Rande Quia primus homo magis decrevit consentire diabolo quam oboedire deo VD38

486 decreti korr. aus decretis V630; Bcan4; decreti VD38; SG670; E97; P102; BII13; S105

487 effigens S105

488 exspolians] espolians O93; et spolians I83; Bcan4

489 am Rande principatus et potestates demones appellat quos tunc expolliavit cum homines ab eorum iugo liberavit VD38

490 am Rande nota triumphans illos SG670

491 triumphans korr. aus triumpans BII13

492 illo E97

493 semetipso korr. aus semetipsos P102

494 diei korr. aus die BII13

495 festi korr. aus feste SG670

496 am Rande Novae lunae VD38

497 am Rande veritas VD38

498 vos korr. aus vos vos Bcan4

499 am Rande Cultu VD38

500 religiome O93; regione P9629; religione korr. aus religionem SG670; religionem S105

501 am Rande In vanu inaniter VD38

502 inflatus] inflatu I83

503 sensu korr. aus sensus V630

504 am Rande christumVD38

505 am Rande Societas ecclesie VD38

506 am Rande Conligacione VD38

507 et korr. aus ex SG670; ex S105

508 coniunctione O93; P9629; N442; I83; SG670; Bcan4; S105

509 elementis korr. aus ementis SG670

510 qui I83; Bcan4

511 adhuc fehlt SG670; S105; adhuc korr. aus ahuc P102

512 mundo korr. aus mun SG670

513 am Rande Iudicatis VD38

514 discernitis N442; I83; SG670; Bcan4; S105

515 neque SG670; S105

516 gustaveritis korr. aus gustaveris P102

517 contractaveritis S105

518 in fehlt N442

519 interitum VD38; P102; BII13

520 in fehlt V630

521 am Rande Superficionem institutio contrarię christianę doctrinę VD38

522 superstitionem VD38

523 humilitate korr. aus huminitate SG670

524 ad non] non ad V630; E97

525 honore korr. aus hono N442; onere E97

526 sicut VD38

527 consurrexistis cum korr. aus consurrexistis VD38

528 dexteram P9629; I83; E97

529 sedens korr. aus sedes BII13

530 christo VD38

531 Mortificate korr. aus Morficate VD38

532 Mortificate ergo korr. aus Mortificate I83

533 ergo korr. aus ego BII13

534 am Rande Peccata quae ideo membra vocantur quia sicut membra ita diliguntur VD38

535 terrām BII13

536 inmunditiam korr. aus inmuditiam BII13

537 mala P9629

538 in V630; P102; E97

539 diffidentię, interlinear vel incredulitatis E97

540 viveretis korr. aus viveritis V630; viveritis Bcan4; E97

541 deponite et] et deponite Bcan4

542 et fehlt V630

543 omnem SG670; S105

544 blasphemiam korr. aus blaphemiam VD38

545 am Rande Turpis sermo est qui non legitur in sacris scripturis VD38

546 vestro] vestro Et VD38; Bcan4; P102; BII13; vestro] vestro ne emiseritis korr. aus vestro SG670; vestro ne emiseritis S105

547 mentiri] mentiri in SG670; S105; mentiri in korr. aus mentiri BII13

548 expoliantes vos korr. aus expoliantes SG670

549 vetere VD38

550 eius P9629

551 agnitione SG670; S105

552 agnitionem secundum imaginem korr. aus agnitionem O93

553 non est korr. aus non I83

554 gentilis korr. aus gentiles I83

555 iudaeus korr. aus iudaeos I83

556 circumcisio korr. aus circumsio P9629

557 circumcisio et praeputium korr. aus circumcisio SG670

558 am Rande Scita gens est in aliquilonali parte sub yperboreis montibus habitans que erius fuit et sapiens et mitis postea facta est stulta et crudelis et ad tantam dementiam pervenit ut carnem humanam manducet et sanguinem bibat VD38

559 scyto korr. aus scita BII13

560 viscera korr. aus visera BII13

561 Supportes P102

562 ei BII13

563 vobismetipsis korr. aus vobismetipsos BII13

564 adversum SG670; S105

565 caritam S105

566 habete VD38; P102; BII13

567 et fehlt VD38

568 am Rande perfecti apti VD38

569 vosmetipsos] vosmetipsos in I83; SG670; Bcan4; S105

570 domino I83; SG670

571 verbo korr. aus vebo P102

572 Christi] christi facite N442; Bcan4

573 am Rande laudes VD38

574 am Rande Dicentes VD38

575 deo fehlt VD38; S105

576 Vos] Vos autem I83

577 am Rande Designate VD38

578 notate korr. aus tate BII13

579 ut korr. aus ut non SG670

580 am Rande Erubescat VD38

581 nolite quasi korr. aus nolite SG670

582 inimicum korr. aus inimcum I83

583 am Rande Deputare VD38

584 existimare VD38; P102; BII13

585 Amen fehlt SG670; S105

586 vv. cc. conss.] v. c. cons. BII13

587 EXPLICIT fehlt N442; I83; P9629; SG670; Bcan4; E97; P102; BII13; S105

© 2004-2006 Karl-Georg Schon
Dieser Text ist urheberrechtlich geschützt. Er steht unter der GNU Free Documentation License.
Demnach dürfen Sie ihn frei weiter verbreiten und bearbeiten, vorausgesetzt Sie nennen den Namen des ursprünglichen Autors und Sie geben auch anderen das Recht den von Ihnen bearbeiteten oder verbreiteten Text unter den gleichen Bedingungen weiter zu verbreiten. Im einzelnen finden Sie Bestimmungen der GNU Free Documentation License unter dem Menüpunkt Lizenz.

Zuletzt geändert am 27.5.2006