[Home]
[Überblick]
Handschriftenverzeichnis

Handschriftenbeschreibungen
[Text]
[Übersetzungen]
[Capitula Angilramni]
[Collectio Danieliana]
[Lizenz]
[Kontakt]
[Links]
[Impressum]
[Inhalt]

Projekt Pseudoisidor

Pseudoisidor

Capitula Angilramni

Collectio Danieliana

Pseudoisidor Teil I

Pseudoisidor Teil II

Pseudoisidor Teil III

9. Konzil von Toledo

Inhaltsverzeichnis

11. Konzil von Toledo

Die Auflösung der Handschriftensiglen und Hinweise zur Edition finden Sie hier.

10. Konzil von Toledo

O93, f. 87rb; V630, f. 158va; W411, f. 156r; V1341, f. 95vb; E97, f. 335rb

<E97, f. 335va> IN1 NOMINE DOMINI HABITA SYNODUS IN TOLETANA2 URBE INCIPIT3 DIE KAL4. DECEMBR5. Anno octavo6 gloriosi domini7 religiosissimi Reccesvinthi8 principis9 era10 DCLXVIIII11.

Gratulationem nobis spiritalem12 divina contulit gratia, quando tribuit inter13 nos et14 salutaris disciplinae frequentiam15 et16 convenire ad pacificorum studia praeoptata. Congregatis ergo17 nobis et in concordiam18 animi et in19 conventum20 loci referentes gratias invisibili deo et glorioso rerum domino Reccesvindo21 regi, cuius salutissimo22 voto23 retenta24 paternitatis sanctae traditione25 ad sacrum quivimus26 adunari conventum, has subter annexas regulas concordi definitione prolatas aeterna statuimus manere lege27 praefixas28.

De29 celebritate festivitatis30 dominicae31 matris

I32 Cum nihil fidei sinceritas33 per diversitatem adversum incurrat et unitatem34 catholicae regulae varietas nulla35 decerpat, est tamen, quod nisi temporum unitate36 <W411, f. 156v> constare non valeat. Hinc37 est38, quod paschale festum39 <V630, f. 158vb> uno die celebramus40 et tempore, ne41 in iudaicum decidamus errorem. Hinc adventum sancti spiritus post resurrectionem domini42 nisi exspectemus43 tempore <O83, f. 87va> definito44 dierum45 numerum46 non possumus impleri47 eiusdem spiritus dono, quoniam si caret48 plenitudinis numero, carere potest49 et mysterii50 sacramento. Hinc51 nativitatis dominicae sacrum52, quo53 evidenter de utero virginali verbum prodiit caro factum absque dubio servat et temporis cursum et54 repraesentat <V1341, f. 96ra> speciale55 diei56 57 monimentum58. Si ergo nativitatis et mortis incarnatio59 huius verbi60 dies absque immutatione61 ita certus habetur, ut absque diversitate in62 orbe toto terrarum ab63 omni64 concorditer65 ecclesia66 celebretur, cur67 non festivitas gloriosae matris eius eadem observantia uno simul ubique die68 similique69 habeatur70 honore? Invenitur etenim in multis <E97, f. 335vb> Spaniae71 partibus72 huius sanctae virginis festum non uno die per omnes annorum73 circulos agi, quo enim transducit74 homines75 diversitas76 temporum, dum varietatem celebritatis77 non habere probantur. Qua de re, quoniam die, qua invenitur78 angelus virgini79 verbi80 conceptum et81 nuntiasse verbis et indidisse82 miraculis, eadem festivitas non potest celebrari83 condigne, quod84 interdum quadragesima85 vel paschale festum86 videatur87 incumbere, in quibus nihil de sanctorum sollemnitatibus, sicut ex antiquitate regulari cautum88 est, convenit celebrari, cum etiam89 et ipsam incarnationem verbi non conveniat90 tunc celebritatibus praedicari, quando constat in91 idipsum92 post mortem carnis gloria resurrectionis attolli. Ideo93 speciali constitutione sancitur, ut94 ante octavum diem95, quo natus est dominus, genetricis quoque eius dies habeatur celeberrimus et praeclarus. Ex pari enim honore constat, ut, sicut nativitatem96 filii sequentium dierum97 insequitur dignitas, ita festivitatem matris tot dierum sequatur sacra sollemnitas. Nam quid festum est matris nisi incarnatio98 verbi? Cuiusque99 festum ita debet esse sollemne, sicut est100 eiusdem nativitas101 verbi. Quod tamen nec sine exemplo decentis102 moris, qui per diversas103 mundi partes dinoscitur observari, videtur institui. In multis itaque104 ecclesiis a nobis et spatio105 remotis et terris hic mos106 agnoscitur retineri. Proinde ut de cetero107, quicquid est dubium, sit remotum, sollemnitas dominicae matris die quinto decimo Kal. Ianuar. omnimodo celebretur <W411, f. 157r> et nativitas filii108 eius salvatoris nostri die VIII109 Kalendarum earundem, sicut mos est110, sollemnis in111 omnibus112 habeatur.

II113 Frequentium molestiarum nocens impulsus contemni114 quidem magnitudine115 decentis116 poterit117 gravitatis, sed quia118 honesta119 sollicitudo cohibere properat, quod frequentata usitatio visitare120 non curat. Ideo121 cum et quorundam paternorum sanctionibus122 decretorum et institutionibus sit legalibus cautum, ne123 contra salutem principum124 gentisque aut patriae quisquam125 meditari126 conetur adversum, <V1341, f. 96rb> hoc unum specialiter <E97, f. 336ra> nunc127 depromitur observandum, ut, si quis religiosorum ab128 episcopo usque129 ad extremum130 ordinis131 clericum132 sive monachum generalia iuramenta in salutem regiam <V630, f. 159ra> gentisque aut patriae data133 repperiatur134 violasse voluntate profana135, mox136 propria dignitate137 privatus et loco et honore habeatur exclusus, id138 miserationis obtentu139 tantummodo reservato, ut an locum an honorem an utraque possideat concedendi140 ius licentiamque principalis potestas141 obtineat.

III142 Reverentiae143 totius auditu144 percipiatur145, quia res dura non146 frustra cogitur147 ac148 duriori149 exstirpari150 censura151. Agnovimus enim quosdam pontifices praecepti principis apostolorum, qui ait: Pascite, qui152 153 in vobis est gregem, non coacte154, sed spontanee155, neque vi156 dominantes157 in clero, sed forma facti gregi, ita esse158 immemores, ut quibusdam159 monasteriis parrochialibusque160 ecclesiis aut suae consanguinitatis personas aut161 sui162 favoris163 participes iniquum saepe statuant164 in165 praelatum, ita illis166 providentes commoda inhonesta, ut167 eisdem168 deferantur <O93, f. 87vb> aut quae proprio169 episcopo dare170 iustus171 ordo poposcerit172, aut quae rapere deputati exactoris violentia173 poterit174. Proinde decenter175 omnibus placet176 et177 in praesenti tale rescindere178 factum179 et non esse de cetero faciendum. Nam quisque pontificum deinceps aut sanguine180 propinquis aut favore181 sibi182 personis quibuscumque devinctis183 talia commendare lucra temptaverit ausu184 nefandae praesumptionis185, et quod iussum fuerit, devocetur in irritum, et qui ordinavit186 annuae excommunicationi187 subiaceat188. Quae vero ablata fortasse fuerint, ab eo, qui tulit189, reddantur190 in duplum.

IIII191 Bene per spiritum192 domini193 possumus cum sancto apostolo dicere194, non ignorare195 <W411, f. 157v> nos astutias196 satanae, quia197 impellimur zelo198 domus dei199 ardore cremari200. Videmus enim ad tanta201 fraudium202 studia convalescentem excrevisse perniciem, ut et primaeva patrum constitutio a quibusdam203 aestimetur204 illudi et nova iudicum putetur intentio pelli205. Nam inveniuntur nonnullae viduae diversis206 excusationibus se adeo contegentes207, ut208 blandiantur209 <E97, f. 336rb> sibi non210 se patrum plena religionis allegatas211 institutione212 teneri213. Unde antiquis inconcusse permanentibus regulis hoc adicitur214 novae oraculo sanctionis, ut215 vidua216, quae sanctae religionis obtinere propositum217 voluerit, sacerdoti vel ministro, ad quem218 aut ipsa219 venerit, aut quem ad se venire220 contigerit, scriptis professionem faciat a se aut221 signo aut222 subscriptione223 notatam, continentem se et224 religionis propositum225 velle et226 hoc perenniter227 inviolate <V1341, f. 96va> servare, ac228 tunc accepta a229 sacerdote vel ministro apta religionis huius veste seu lectulo quiescens sive quaecumque230 in231 loco consistens incunctanter utantur232, nec233 diversi coloris aut234 diversae partis eadem sit235 notabilis236 vestis, sed237 religiosa et non suspecta238, quae239 careat et varietatibus colorum240 et diversitatibus specierum241 242, adeo ut absque ulla suspicione transgressionis maneat243 usui tantum apta sanctae religionis et sui244 sexus competens <V630, f. 159rb> ad testimonium probitatis245. Ut autem deinceps nil246 devocetur in dubium, pallio247 purpureo vel nigri coloris caput contegat ab initio susceptae248 religionis249, ut dum illic tulerit250 signum251 probabilis sanctitatis, ubi nullus252 falli poterit visio intuentis, numquam attemptet253 ausus detestandae254 praesumptionis.

V255 Omnes256 feminae, quae iam in praeteritum <W411, f. 158r> religionis veste257 fuisse probantur indutae, nihil excusationis258 valeat in259 oppositionem260 quaelibet abiectio261, quamvis diversis ac262 callidis adumbrare se velit263 fallaciae argumentis, sed ad sacratissimam264 sanctionem disciplina265 sanctiores266 teneat religatas atque subnixas. Commoneantur267 sane268 sacerdotis auctoritate269, ut270 sponte271 redeant, quae272, si273 redire noluerint, impulsu274 sacerdotis ad275 religionis cultum276 reducantur et277 in monasteriis redactae278 excommunicationis condignae sententia feriantur. Hic idem quoque ordo in illarum condemnatione manebit, quae quamlibet279 a280 sacerdote sanctimoniae vestem non accepissent, ipsae tamen aut indutae281 sunt aut in282 illo diu habitu283 consenserunt, qui religionis esse284 cultus <E97, f. 336va> ab innuentibus285 crederetur, si coram ecclesia286 vel sacerdote aut etiam competentibus testibus quandoque indutae287 certis indiciis aut288 testimoniis approbatur289. Omnes tamen290 hae291 seu292 venientes ad primam religionem seu post transgressum resumentes293 iteratam conversionem, sicut praemissum est, et294 pallio295 capita contegant et conscriptam296 roboratamque professionis faciant scripturam, per quam ulterius non sinantur297 relabi ad praevaricationis audaciam. Quae vero298 ex omnibus his fuerint repertae animum aut vestem in transgressione299 dedisse, excommunicationis300 sententiam ferant, et rursum mutato301 habitu in monasteriis, donec diem ultimum302 claudant, sub aerumnis arduae poenitentiae maneant religatae303.

DE304 HIS, QUI IN305 PARVA306 AETATE CORAM PARENTIBUS RELIGIONIS307 HABITUM TENUERUNT308

VI Quoniam309 hucusque310 dissolutae operationis effectus interdum mutare311 fecit honestum312 constitutionis edictum, dum incondite313 resolvi putatur, quod indissolubili314 sanctionis315 auctoritate tenetur, ideo316 quicquid <V1341, f. 96vb> obvium317 ex318 incerto occurrit319 <O93, f. 88ra> evidenter abici decet, ut de cetero nihil supersit, quod in dubium nutetur320. Ideoque si in321 qualibet minori aetate322 vel religionis tonsuram323 vel religioni debitam324 vestem in utroque sexu325 filiis aut unus aut ambo parentes <V630, f. 159va> dederint326, certe327 aut nolentibus vel nescientibus se susceptam328, non mox visam in filiis addicaverint329, sed vel coram se vel coram ecclesia330 palamque in331 conventu332 eosdem filios talia habere permiserint, ad saecularem reverti333 habitum ipsis filiis quandoque334 penitus non licebit, sed convicti, <W411, f. 158v> quod tonsuram aut religiosam vestem aliquando habuerint, mox ad religionis335 cultum habitumque revocentur et sub strenua336 districtione huiusce337 observantiae inservire cogantur. Parentibus sane filios suos religioni contradere non amplius quam usque ad decimum aetatis eorum annum licentia338 poterit esse, postea vero an339 cum voluntate parentum an340 suae devotionis sit solitarium341 votum, <E97, f. 336vb> erit filius342 licitum religionis assumere343 cultum. Quisquis344 autem vel abolitione345 tonsurae346 vel saecularis vestis assumptione detectus fuerit attigisse347 transgressionem, et excommunicationis censuram accipiat et religioni348 semper inhaereat.

Opitulante miseratione divina et gloriosissimi Reccesvindi349 principis inhaerente voluntate religiosa, his testibus350 decentissime allegatis351 in pace352 connexi353, ex totis praecordiorum visceribus354 damus gloriam et honorem soli aeterno et immortali deo patri et filio et spiritui sancto, cuius dono collatum nobis agnoscimus pro eius ecclesiae355 statu et gerere356 curam et posse sacri regiminis357 competentia358 disponere iura. A quo petimus et optamus, ut porrecta in longitudinem359 felicium dierum sacratissimi principis vita et omni gloriarum decorem360 perpetim pollente361 salute, nobis quoque attribuat362 susceptum ecclesiae suae regimen363 cum364 aequitate disponere ac365 sollicitudine366 gubernare et in pace tenere, ut post huiusmodi367 suscepta368 pericula pervenire possimus ad caelestia regna. Amen369.

Eugenius indignus Toletanae sedis metropolitanus episcopus haec370 nostrarum371 definitionum372 statuta373 subscripsi. Similiter et alii episcopi374 subscripserunt375 numero XXI376.

ITEM377 DECRETUM PRO POTAMIO EPISCOPO378

Assumere poteramus canonicam379 in cantum380 fraternae laetitiae tibiam381, quia divina pietas conventum nostrum ad concordiae convocaverat382 studia et convenerat383 mestitiam384 vitare385, quoniam visitatione386 disciplinae videbamur paternas regulas387 innovasse, sed gravius sistrum388 pro cimbalo sumimus et funus <V1341, f. 97r> pro carmine decantamus, gementesque389 cum Ieremiae questibus dicimus: Dissolutum est gaudium <V630, f. 159vb> cordis nostri, versus390 est in luctum391 chorus392 noster. Unde et vae coram nobis393 conspicimus, quoniam cecidisse coronam <E97, f. 337ra> capitis nostri videmus, dum tam nobile394 395 infimum corruit, quod396 instans sublimae sanctitatis optimum stetit. Ecce etenim397 tractantibus nobis in pace398 de ecclesiasticis regulis delatum est conventui399 nostro epistolium confusae confessionis et abolendae400 <W411, f. 159r> subscriptionis, quod Potamius Bracarensis401 ecclesiae episcopus de factis propriis suis verbis suisque402 403 annotarat articulis. Quo reserato, quid404 obliteranda pagina et abolenda405 litterarum panderent406 elementa, fletibus potius quam sermonibus lacrimosa407 contio recensuit408. Tunc solitarie409 tantum secretimque410 adunatis411 pontificibus dei praedictum episcopum adesse fecimus coram nobis, quem412 singultibus aggredientes amplius quam loquelis reseratam illi suae deformitatis413 et nostrae confusionis protulimus scripturam, quam accipiens ac recurrens sciscitantibus414 nobis, utrum sui operis et415 suae annotationis intimatio esset, ille416 417 suum actum418 suique419 oris eloquium suorumque digitorum420 esse robur asseruit, quod illic relegendo praevidit421. Rursum422 divini nominis contestatione hunc adiurantes obtestati sumus, ut, an423 424 de se sponte mendacium diceret aut alicuius425 violentia426 praevenitur427 et428 perterritus429 430 talia431 enarraret, veraciter indicaret. Qui mox flebili432 voce luminibusque ploratu433 madentibus434 et fragore singultuum cum unius dei nominis iuramento clamavit435 se et vera436 eadem mala de se confiteri et ad haec confitenda437 nulla se violentia praegravari. Unde etiam ferme per novem menses sponte deseruisse438 regimen ecclesiae suae439 et ergastulo440 quodam pro441 admisso flagitio acturus442 poenitentiam se conclusisse praedixit443. Tunc per fidelem confessionem eius444 agnitio445, quod tactu446 femineo447 sorduisset declarata448 licet huic449 antiquitas paterna450 sacris regulis deicere451 <O93, f. 88rb> ab honore decerneret452, nos tamen miserationis iura servantes non abstulimus nomen453 honoris, quod ipse sibi sui criminis454 confessione455 iam tulerat, sed valida auctoritate decrevimus456 perpetua457 poenitentia458 hunc inservire officiis et aerumnis providentes melius illum per asperam459 ire460 poenitentiae solitudinem, <E97, f. 337rb> ut461 quandoque perveniret462 ad refrigerii463 mansionem quam relictum in voluntatis suae latitudine464 ad praecipitium deici465 aeterna466 damnatione. Tunc venerabilem Fructuosum ecclesiae467 Dumiensis468 episcopum communi omnium nostrum469 electione constituimus ecclesiae Bracarensis guberna<V1341, f. 97rb>cula continere, ita ut omnem metropolim provinciae Galliciae cunctosque episcopos470 populosque471 conventus472 ipsius omniumque473 curam474 animarum Braca<V630, f. 160ra>rensis ecclesiae gubernandam475 suscipiens ita componat atque conservet, ut et dominum476 nostrum de rectitudine operis sui glorificet et nobis de incolumitate ecclesiae eius gaudium praestet. Quia vero ad futurum477 prospicere convenit, ne exoriri478 in statu <W411, f. 159v> pacis possit479 quaedam commotio480 litis, patrum sententiam, quae iam dictum Potamium episcopum rectitudine damnat, huic decreto connectere vigilantia nostra procurat.

HIC DATUS CANON EX CONCILIO VALENTINO TITULO IIII.

Nec illud, fratres481, scribere alienum ab482 ecclesiae utilitate censuimus, ut sciretis, quicumque sub ordinatione vel diaconatus vel presbyterii vel episcopatus mortali crimine dixerint se esse pollutos, a supradictis ordinationibus483 submovendos reos484 scilicet vel veri confessione vel mendacio falsitatis. Neque enim absolvi potest in485 his, si in seipsos486 dixerint487, quod dictum in alios puniretur, quoniam488 omnis, qui sibi fuerit mortis causa, maior homicida sit489.

Multae490 quidem et aliae sententiae huic poterant innecti de491 decreto, quae praedictum Potamium episcopum severissima492 austeritate493 abicere494 iubent, sed ex omnibus hanc conscriptam ponere sententiam maluimus, ne495, si tota496 condemnationis497 edicta498 replicassemus, gravissimae ultionis auctores499 exsistere videremus500.

Factum501 decretum sub die Kal. Decembr. anno feliciter octavo502 regni503 gloriosissimi domini504 nostri505 Reccesvinthi506 regis.

Eugenius indignus Toletanae507 sedis metropolitanus episcopus hoc iudicii nostri decretum subscripsi, similiter et alii episcopi subscripserunt508 numero XVII509.

ALIUD510 511 DECRETUM.

Vidimus512 tractatibus513 invenire514, quod iustum est et experientia esse515 iudicantium comprobatum <E97, f. 337va> et iuxta516 summi517 iudicii statuta518 plenior invenitur auctoritas519. Ideo520 mentis intentionem521 morisque522 simul studia deducentes in cognitionem523 audiendi negotii delatum524 est ad nos in525 conventum sancti concilii ex526 directo gloriosi527 domini528 nostri Reccesvindi529 regis per illustrem virum Wambanem530 testamentum gloriosae531 memoriae sancti Martini ecclesiae Bracarensis episcopi, qui et532 Dumlense533 monasterium visus534 est construxisse, ut reserato535, quid illic536 memoratus beatissimus vir decrevisset, nostrae cognitioni537 patesceret538. Quo539 testamento in omnium conventu540 relecto comperimus ex ordine a memorato principe <V1341, f. 97va> ad nos esse directum541, quoniam idem gloriosae memoriae sanctus542 vir ita decreverat, ut succedentibus543 per ordinem regibus ad complementum eius ipsius testamenti544 constitutio commendata maneret. Tunc deinde illa<V630, f. 160rb>tum est nobis testamentum Ricchimiri memoratae ecclesiae545 Dumiensis546 episcopi, quod de rebus suis <W411, f. 160r> in eadem ecclesia547 decreverat examinatione veredica dirimendum. Quo548 relecto549 cognovimus eundem auctorem suum illic550 diversae constitutionis551 dedisse552 condiciones553, inter quas unam validam554 conatus est religationem555 constringere, deputans et illationes tributorum et pretia frugum556 absque aliqua diminutione annua vice pauperibus erogare557, nihilque esse absque deliberatione relictum, quo558 usibus ecclesiae posset quadam559 liberalitate560 servire. Tunc ex voce partis ecclesiae561 Dumlensis562 adstructum563 est, quod universas564 species generis et corporis rerumque565 in eiusdem ecclesiae dono566 intrinsecus567 ad usus domesticos et568 tempore suae569 ordinationis idem episcopus Ricchirius570 invenit et571, quae ipse aut de572 opere utriusque573 sexus artificum familiariter574 ecclesiae potuit habere confecta atque illata, aut575 quae sua professione576 habuisse visus est conquisita, omnia moriens iussisset577 pauperibus <O93, f. 88va> erogare578. Quaedam vero ita viliori pretio vendere579 ordinasse, ut negotiatio580 harum581 rerum perditio potius quam mercatio censeretur582. Edidisse quoque quosdam583 liberos ex eiusdem ecclesiae584 famulis585, quibus etiam cum aliis ad se pertinentibus omnibus amplius quam <E97, f. 337vb> quingenta586 repperitur utriusque sexus dedisse mancipia. Quibus damnis ita cognitis, quia et cuncta remedia intrinsecus domus tam indiscrete largita587 fuerant, ne quid ad integritatem ecclesiae reliquum superesset, cum nulla imminens588 causa pauperum589 necessitatis exsisteret590, quae591 hoc tam et592 christianissime593 rogari594 deposceret, atque pro libertis illis595 nihil secundum596 canonicam sanctionem datum597 in communicationem598 patesceret599, sed nec pro mancipiis et reliquis600 rebus eisdem libertis collatis601 aliquid in repensationem602 relictum ecclesiae innotesceret603, verum et rem604 suam ita in nomine pauperum religasset605, ne aliquid remedii ex hoc ecclesiasticus usus attingeret, ducti sumus tam rationis intuitu quam paternarum sanctionum606 edicto607 ipsius testamenti seriem, etsi non usquequaque irritum608 devocari609, in quodam610 tamen rationabili auctoritate611 temporalem612 deducere, scilicet quia tantorum dispendiorum damnis a memorato Ricchimiro episcopo factis res ecclesiastica dinoscitur subiacere, omnis res eius quam in613 delegatam614 reliquit pauperum615 nomini, <V1341, f. 97vb> tamdiu Dumensi616 ecclesiae plena deserviat facultate, donec omne617 hoc damnum, quod in utensilibus618 domus susti<630, f. 160va>nuit, valeat evidentius reparari619, ac tunc completa restitutione damni observetur sicut decreta est series testamenti. <W411, f. 160v> Libertis620 vero, qui ex familiis ecclesiae facti sunt, seu res621 universa, quae in mancipiis aliisque corporibus622 vel illis vel suis hominibus623 collata esse dinoscitur, cuncta in discretione624 venerabilis fratris nostri Fructuosi episcopi disponenda relinquimus, ut625, quia haec626 evidens627 ordo patrum in irritum devocat628, illius temperamentum629 haec630 ad miserationem adducat, qualiter631 nec regulam paternam modus excedat et miserationem severitas non exstinguat, ut secundum merita servientium632 et libertatis633 praemia et rerum donaria vel subtrahat vel concedat.

Editum634 decretum sub635 Kal. Decembr. anno feliciter636 octavo637 regni gloriosissimi638 domini639 nostri Reccesvinthi640 regis.

Eugenius indignus Toletanae sedis metropolitanus episcopus hoc iudicii nostri decretum subscripsi; similiter <E97, f. 338ra> et alii episcopi subscripserunt641 numero XVII642.

O93, f. 88va; V630, f. 160va; W411, f. 160v; V1341, f. 97vb; E97, f. 338ra


1 Vor IN] Incipiunt capitula toletani concilii decimi

I De celebritate annuntiationis dominicae

II De his qui adversus principem coniuraverint

III De episcopis qui monasteriis vel ęcclesiis consanguineos suos vel sibe faventes pręficiunt

IIII De professione et habitu viduarum sanctimonialium

V De sanctimonialibus feminis quę propositum abiecerint

VI De his qui in parva ętate coram parentibus religionis habitum tenuerint vel usque ad quotum annum liceat parentibus filios tradere religioni

EXPLICIUNT CAPITULA E97

2 TOLLETANOC W411

3 INCIPIT fehlt W411

4 KAL] KALENDARUM decembrium korr. aus KALENDARUM V630

5 DECEMBR.] NOVEMBRIUM decembrium W411; decembrium DECIMA PROLOGUS E97

6 octabo W411

7 domini] domni E97

8 RECCESVINDI V630; RECCESVINDI korr. aus RECCESVINDO V1341; Recensvinti E97

9 PRINCIPIS korr. aus PRINCIPES V630

10 erat W411

11 DCLXVIII V630; V1341; DCLXLVIII W411

12 spiritualem E97

13 uter W411

14 ex E97

15 frequentia W411; E97

16 et fehlt E97

17 vero E97

18 concordia W411

19 in fehlt W411

20 conventu V1341

21 Recensvinto E97

22 saluberrimo E97

23 noto W411

24 retente W411

25 traditionis V630

26 quivimus korr. aus quivimis V630

27 le W411

28 prefinas W411

29 De] Cap. I De E97

30 interlinear annunciationis E97

31 DOMINE W411

32 I fehlt O93; W411

33 sinceritatis W411

34 unita W411

35 nulle W411

36 unitate] unitate servetur et discidium (discint W411) indiscissę (indiscosse W411) unitatis (unitati W411) parturiat et sacramentorum unitate V630; W411; servetur et discidium indiscisse unitatis parturiat et sacramentorum unitate korr. aus unitate V1341

37 hinc korr. aus hin W411

38 est] est enim V630; V1341

39 festum] festum usi W411

40 celebremus W411

41 ne fehlt W411

42 dei W411

43 expectamus W411

44 dicuto W411

45 dierum] dierum et V630; W411

46 numero W411; numerum korr. aus numerum numerum V1341

47 implere E97

48 caret] caret plenit W411

49 oportet E97

50 miserii W411

51 hinc korr. aus hic W411

52 sacramentum E97

53 quo evidenter] quevidenter W411

54 et fehlt W411

55 speculi W411

56 die V1341

57 diei] diei et V630; W411

58 momentum W411

59 incarnati E97

60 vitili W411

61 inmatatione W411

62 in orbe] iurbe W411

63 ab fehlt W411

64 boni W411

65 concordi V630; V1341

66 ecclesie W411

67 cur korr. aus cu E97

68 dies W411

69 simulque V630; V1341

70 habeantur E97

71 ispanię E97

72 pertibus W411

73 agnorum W411

74 transducti W411

75 humanes W411

76 diversitates W411

77 celebratis W411

78 invenitur korr. aus venitur W411

79 virginis W411

80 verbis W411

81 ut W411

82 indedisse W411

83 celebrare V630; W411

84 Quur W411

85 quadragensime W411

86 festum] festum est W411

87 videretur W411; videtur E97

88 autem W411

89 etaim et korr. aus etiam W411

90 conveniat] convenit et korr. aus convenit V1341

91 in fehlt E97

92 idipsum] ipsum verbum W411; E97

93 adeo W411

94 aut O93

95 die W411

96 nativitate W411

97 dierum insequitur korr. aus dierum E97

98 incarnatione W411

99 Cuiusque festum] cuius utique W411; Cuius utique festum E97

100 est] est et V630; V1341

101 nativitatis V630

102 dicentis W411

103 diversas korr. aus diversitas V630; diversis W411

104 nanque, interlinear vel itaque E97

105 spatio remotis] spaciore mortis W411

106 mos korr. aus nos V1341

107 clero W411

108 fili W411; filii korr. aus fili V1341

109 octabo W411

110 es W411

111 in omnibus habeatur korr. aus habeatur in omnibus V1341

112 hominibus W411

113 II] CAP III O93; II fehlt W411

114 contemini W411

115 magnitudinem W411

116 dicentes W411

117 poterat W411; E97

118 quia] quia de levitis habens facile ad praecipia vana corda reclinat bene W411

119 honestas V630

120 vitare V630; V1341; E97; vintare W411

121 adeo W411

122 sancticionibus W411

123 Ne korr. aus Nec V630; nec W411

124 principi V630; principium W411

125 quisquisquam W411

126 meditari korr. aus mediari O93; mediatre W411

127 Hunc W411

128 habe W411

129 usque fehlt W411

130 extremo W411; extremi E97

131 ordnis W411

132 clericum sive monachum] clericorum sive monachorum V630; V1341

133 aetaat W411

134 sepperiatur W411

135 fanam W411

136 ex W411

137 dignite W411

138 Hoc E97

139 obcentum W411

140 concendendi W411

141 potest W411

142 III fehlt W411

143 REFERENTIAE W411

144 auditui V630; V1341; E97; AUDITUM W411

145 percipiatur fehlt W411

146 non fehlt V1341

147 cogi W411

148 hanc W411; ac fehlt E97

149 durioni W411

150 extisparet W411; extirpare V1341

151 censuram W411

152 qui in] quirn W411

153 qui in vobis est gregem] gregem dei qui in vobis est E97

154 cocatos W411

155 spontanea W411

156 vi fehlt V630; W411; V1341; ut E97

157 dominantes korr. aus dominationes V630

158 cesset W411

159 quibusdam korr. aus quibus V1341

160 parrochialibusque korr. aus parrochialibus O93; parroechiabusque V1341

161 aut korr. aus ad V630

162 sui fehlt V630; V1341

163 faboras W411

164 statuunt V630; V1341; stuant W411

165 in fehlt V630; V1341

166 illi W411

167 ut] ut aut V630; V1341

168 eis V630; V1341

169 propriae O93; E97

170 daret W411; dari E97

171 iustos W411

172 depoposcerit V630; V1341

173 violenciae W411

174 potuerit V630; V1341; E97; potuaerit W411

175 recenter W411

176 placent W411

177 et fehlt V630; V1341

178 rescinderet W411

179 factam W411

180 sanguinem W411

181 fabore W411

182 sibi fehlt V630; V1341; sive W411

183 devinctis korr. aus devintis V630; definctis W411

184 ausu] et suum V630; V1341; E97; aut suum W411

185 praesumptionis] praesumptionis excidium V630; V1341; E97

186 ordinaverit V1341; E97

187 excommunicationi subiaceat] excommunicationes excidium W411

188 subiacebit V1341

189 tulint W411

190 reddatur W411

191 IIII fehlt W411

192 spiritum] spiritum sanctum E97

193 dei W411

194 LICERE W411

195 ignorare nos korr. aus ignorare V1341

196 astuciams W411

197 que W411; qui E97

198 zeli E97

199 dei] dei et V630; V1341

200 cremari korr. aus cremare W411

201 tante W411

202 fraudum E97

203 quibus W411

204 estmetur W411

205 palli W411; falli E97

206 diversi W411

207 condegentes W411

208 vel V1341

209 blandiant W411

210 nos W411

211 alligatas W411; allegatitis korr. aus allegatis V1341; obligatas E97

212 constitutione E97

213 tenere W411

214 addicitur W411

215 in V630; V1341

216 viduae W411

217 praepositum V1341

218 quem aut ipsa venerit aut quem korr. aus quem E97

219 ipsam W411

220 venire korr. aus venere V1341

221 a W411

222 ad W411

223 scripsione E97

224 et fehlt W411

225 praepositum V1341

226 et hoc fehlt W411

227 perennitur W411

228 ac fehlt V630; V1341; Hanc W411

229 a fehlt W411

230 quocumque V630; V1341; E97

231 in fehlt W411

232 utatur W411; E97

233 Ne V1341

234 aut korr. aus au V1341

235 sit fehlt V630; V1341

236 natalis W411

237 si W411

238 suspecta korr. aus susta V1341

239 quae fehlt W411

240 caelorum O93

241 partium, interlinear vel specierum E97

242 specierum korr. aus speciorum V630; spatium W411

243 maneat korr. aus moneat V630

244 sui sexus] suo sexui E97

245 provitatis W411

246 nihil W411

247 palleo W411

248 cepte W411

249 religiosus W411

250 intulerit W411

251 signo W411

252 nullius V630; W411; V1341; E97

253 adtemteur W411

254 detestende W411

255 V fehlt W411

256 OMNE W411

257 seste W411

258 excusationem W411

259 in fehlt W411

260 oppositionem korr. aus positionem V1341

261 obiectio V630; W411; V1341; E97

262 ad W411

263 velint E97

264 sacratissimam sanctionem] sacratissima sanctione W411

265 disciplinas W411

266 sanctioras W411; sanctiores] sancta eas E97

267 communiantur W411

268 sine V630

269 auctoritate korr. aus auctoritates V630; auctoritatis V1341

270 ut fehlt V1341

271 sponte redeant] redeant sponte V630; V1341

272 qua W411

273 si redire] residere W411

274 inpulsus W411

275 ac V1341

276 habitu W411

277 ut W411

278 redactatis W411

279 quamlibet] quam libita W411; quamvis E97

280 a sacerdote] sacerve ministrans W411

281 diuti W411

282 in illo] illo in W411

283 habitus W411

284 esse cultus] cultus esse E97

285 intuentibus V630; V1341; E97; inventibus W411

286 ecclesiae W411

287 indutae] indutense W411

288 au W411

289 approbantur E97

290 tamen hae] haec tamen W411

291 hae] haec V630; W411; V1341; E97

292 se W411; sive V1341

293 resumentis W411

294 et fehlt W411

295 palleo W411

296 conscripta W411

297 sinantur korr. aus signantur V630

298 venero W411

299 transgressionem E97

300 excommunicationis korr. aus excommunicationes W411

301 mutatu W411

302 ultionum O93

303 relate W411

304 Rubrik fehlt E97

305 IN fehlt W411

306 PARVE W411

307 religiosis V630; V1341

308 TENUERINT W411

309 Qui V630; V1341

310 hucusque] hunc usque W411

311 nutare W411; E97

312 honestum] hoc est W411

313 incondite korr. aus incontendite V630; incondite] incondito W411

314 indissolubile W411

315 sanctionis korr. aus sanctiones O93

316 adeo W411

317 obium W411

318 et W411

319 concurri W411

320 nutet V630; V1341; E97; nater W411

321 in fehlt W411

322 ętate korr. aus tate W411

323 tonsura V1341

324 devitam W411

325 setu W411

326 dederunt V630; V1341

327 certe aut] aut certe E97

328 suscepta V1341

329 abdicaverint V630; W411; V1341; E97

330 ecclesiam W411

331 in fehlt W411

332 cognorit W411

333 referentiam W411

334 quandoque penitus non licebit, sed convicti, quod tonsuram aut religiosam vestem aliquando habuerint, mox ad religionis cultum habitumque korr. aus quandoque O93

335 religionis] religionis et W411

336 der W411

337 huiusse W411

338 licentiae O93

339 an korr. aus a V630

340 man W411

341 salutarium. interlinear vel solitarium E97

342 filiis V630; V1341; E97

343 adsumi W411

344 quis W411

345 abolitionem W411

346 toris W411

347 adtigisset W411

348 religionis W411

349 recensvinti O93; E97

350 testis W411; testibus fehlt E97

351 alligatis W411

352 pacis W411

353 conexis W411

354 obistis W411

355 ecclesae W411

356 regere V630; V1341; protegere W411

357 regiminis korr. aus reginis W411

358 conpotentia W411; competenter E97

359 longitudine V630; W411; V1341

360 decor V630; decore V1341; E97

361 pollere V630; V1341

362 attribuat] et tribuit W411

363 regimine W411

364 cum fehlt W411

365 in W411

366 sollicitudinem V1341

367 huiusmodi] modi huius W411; huius mundi E97

368 suspecta W411; E97

369 Amen] Amen EXPLICIT TOLETANUM concilium decimum E97

370 his E97

371 nostrarum korr. aus nostrum W411

372 definitionem O93; definitionum korr. aus definitionem V1341

373 statutis E97

374 episcoporum W411

375 subscripserunt] suscripserunt id est W411; scripserunt V630; V1341

376 XVI V630; V1341

377 ITEM fehlt E97

378 EPICOPO W411; EPISCOPO] episcopo sua professione notato E97

379 canoram W411; E97

380 quantum W411

381 etibiam W411

382 convocaberat W411; devocaverat E97

383 convenerat] conferat abnuere W411

384 mestitia W411

385 vitę W411

386 husitatione W411

387 regulas korr. aus regulis V1341

388 conlistrinum W411

389 Gementesque korr. aus Gementes O93

390 versum V1341

391 lucto W411

392 obscurus W411

393 nobis] nobis esse W411

394 ignobile W411

395 nobile] nobile in V630; V1341; E97

396 quam E97

397 enim E97

398 pace] pace dei W411

399 conventu W411

400 obolende W411

401 bacarensis V1341

402 suis V630; V1341

403 suisque annotarat] que adnotata W411

404 qui W411

405 obolenda W411

406 panderent elementa] panderente lamenta W411

407 lacrimosa contio] lacrima dagontio W411

408 resuit W411

409 solitarie korr. aus solitari V630; salutarię V1341

410 secretimque korr. aus secretumque W411

411 adunati W411

412 que W411

413 deformitatis korr. aus deformatis O93; deformidatis W411

414 suscitantibus W411

415 et fehlt W411

416 ilico, interlinear vel ille E97

417 ille suum] ilico uum W411

418 catum W411

419 suisque W411

420 gitorum W411

421 providit W411; pervidit E97

422 Rursum korr. aus Rursus W411

423 an] si non aut W411

424 an de korr. aus ante V630

425 alicuius] tali cuius W411

426 violentię W411

427 praemeretur korr. aus praeveritur V630; proventur W411; praeventus V1341; E97

428 et fehlt W411

429 perterriter W411

430 perterritus talia korr. aus perterritus V1341

431 tali W411; talia fehlt V1341

432 flevili W411

433 ploratum W411

434 adentibus korr. aus adventibus W411

435 clamabit korr. aus clamabat W411

436 vere W411

437 confida W411

438 deseruis W411

439 suae fehlt V1341

440 argastulo W411

441 pro admisso flagitio] admissum flagitium W411

442 acturum E97

443 edixit E97

444 est korr. aus et V630; et V1341

445 agnito E97

446 tantum W411

447 fimineo W411

448 declarata fehlt W411; E97

449 hunc V630; V1341; E97; unc W411

450 paterna sacris] paternas caris W411

451 deici E97

452 decernetur V630

453 nomen] nonmen W411

454 criminum W411

455 confessionem W411

456 decrevi W411

457 perpetua poenitentia] perpetuę poenitentię E97

458 penitentie W411

459 asperum W411

460 ire] et dum ossa W411; et dumosam E97

461 ut fehlt W411; E97

462 pervenire E97

463 refrigerium W411

464 latitudinem W411

465 deiciet W411

466 aeterna damnatione] ęternę damnationis E97

467 ecclesiae fehlt W411

468 dumlensis V630; W411; V1341; dumensis E97

469 nostrorum W411

470 episcopos populosque] populos E97

471 populoque W411

472 conventos W411

473 omneque W411

474 ram W411

475 gubernanda W411

476 deum W411

477 futuram V630; furum W411

478 exoriatur V630; etorri W411

479 possit fehlt V630; V1341

480 commutio W411; commonitio V1341

481 fratres fehlt V1341

482 ab ecclesiae utilitate] ob ecclesię utilitatem V630

483 ordinibus V630; V1341; ordnationibus W411

484 Reo W411

485 in his si] nisi W411; qui E97

486 seipsos dixerint] seipsum dixerit E97

487 edixerint W411

488 cum W411

489 est V1341

490 Multi W411

491 de fehlt W411; V1341; E97

492 severissimi W411

493 asteritate W411

494 abici E97

495 ne si] nisi W411

496 tot V630

497 condempnationis korr. aus condempnationes V1341

498 dicta W411

499 hactores W411

500 videremur V630; W411; V1341; E97

501 Factum decretum sub die Kal. Decembr. anno feliciter octavo regni gloriosissimi domini nostri Reccesvinthi regis. Eugenius indignus Toletanae sedis metropolitanus episcopus hoc iudicii nostri decretum subscripsi, similiter et alii episcopi subscripserunt numero XVII fehlt E97

502 octabo W411

503 regno W411

504 domni W411

505 nostri fehlt V630; V1341

506 reccesvindi V630; W411; V1341

507 TOLETANUS W411

508 subscripserunt] subscripserunt id est V630; W411; subscripserunt id V1341

509 XVI V1341

510 ALIUM W411

511 ALIUD DECRETUM] De testamento Riccimiri episcopi quo tam proprias res quam aecclesiasticas pauperibus erogaverat E97

512 Vidis W411; DIUTINIS E97

513 tratibus W411

514 inveniri E97

515 est E97

516 iusti W411; iusta E97

517 summa W411

518 statuta fehlt W411

519 auctoritas korr. aus actoritas O93; auctoritas fehlt W411

520 adeo W411

521 intentione W411

522 amorisque E97

523 cognitione W411

524 dilatum V1341

525 in fehlt V630; V1341

526 ex korr. aus et V630; et V1341

527 gloriosi domini nostri] domini nostri Gloriosi korr. aus domini nostri E97

528 domni W411

529 reccesvinindi W411; Recensvinti E97

530 uuampanem W411; Wambanum E97

531 gloriosae memoriae korr. aus gloriosae V1341

532 e W411

533 dumiense E97

534 visum W411

535 reserato] reserato eo V630; W411; V1341; E97

536 hic V630; V1341

537 cogitatione W411

538 pateret W411

539 quod W411

540 conventu relecto] convenire lecto W411

541 decretum W411

542 sanctissimus W411

543 succendentibus W411

544 testamenti fehlt V630; V1341

545 ecclesiae Dumiensis] dumiensis ecclesiae W411

546 dumlensis V630; V1341

547 ecclesiae W411

548 Quo korr. aus Quod V630

549 relicto W411

550 illi V630; V1341

551 constitutionis korr. aus constitutiones W411

552 edidisse V630; V1341; E97; edidisset W411

553 conditiones korr. aus conditionis V1341

554 valida E97

555 religatione W411; E97

556 fruguum W411

557 erugare W411; erogari E97

558 quod E97

559 quadam] quadam de V630; V1341; quodam W411

560 liberalitatem W411

561 ecclesiae Dumlensis] dumlensis ecclesię V630; V1341

562 dulensis W411; dumiensis E97

563 adstruum W411; adstructum korr. aus adstrictum V1341

564 universas species] universę specię W411

565 remque W411; rerumque] rerum quas E97

566 domo E97

567 intrin W411

568 ex korr. aus ut V630; ex V1341

569 suo W411

570 recimirius korr. aus ricchirius V630; ricchimirius W411; Riccimirus E97

571 et korr. aus aut V1341

572 de opere] deo pere W411

573 utriusque korr. aus triusque W411

574 familiarum V630; W411; V1341; E97

575 aut quę korr. aus atque V1341

576 professionem W411

577 iussit W411

578 erogare fehlt O93; erogari E97

579 vendi E97

580 negotiatione W411; negotio E97

581 earum W411

582 censeretur korr. aus consecretur V630; censereretur E97

583 quodam W411

584 eclesia W411

585 familiis V630; W411; V1341; E97

586 quinquaginta V1341; E97

587 largita korr. aus largitatem V630

588 imminens causa] in mense causa inminens W411

589 pauperm E97

590 existeret quae hoc korr. aus existeret V1341

591 quo W411

592 et fehlt V630; W411; V1341; E97

593 examusim korr. aus examussim, am Rande integre et perfecte V630; examussim W411;V1341; E97

594 erogari V630; W411; E97; erogari korr. aus erogare V1341

595 illic E97

596 secundam W411

597 dadum W411

598 commutationem V630; E97; commutatione V1341

599 pateret W411

600 reliquis rebus] rebus reliquis E97

601 calatis V630; V1341

602 repensatione W411; recompensationem E97

603 notesceret V630; V1341

604 rerum W411

605 delegasset E97

606 sanctionum korr. aus sanctione V630

607 dicto V630; V1341; edicto] sed dicto W411

608 irritum] in irritum korr. aus inritum V630; in irritum W411; V1341; E97

609 devocare W411; E97

610 quoddam E97

611 auctoritate fehlt W411

612 temperamento V630; V1341; temporanem W411; temperamentum E97

613 in fehlt E97

614 ligatam W411

615 pauperum korr. aus pauperm E97

616 dumlensi korr. aus dumensi V630; tumiense W411; dumensi korr. aus dumensis V1341; dumiensi E97

617 omne hoc korr. aus omne V1341

618 tuenssibilibus W411

619 reperari W411

620 Liberti V630; V1341; Liberatos W411; Libertos, interlinear vel ti E97

621 res universa] rem universam E97

622 corporis W411

623 hominibus korr. aus omnibus V1341

624 descrecione W411

625 ut fehlt W411

626 haec evidens] evidens hęc E97

627 videns W411; V1341

628 vocati W411

629 temperamenta W411

630 hoc W411

631 quatinus E97

632 sevientium V630

633 liberatis W411

634 aedictum W411

635 sub] sub die E97

636 felicer W411

637 octabo W411

638 gloriosissimo W411

639 domni korr. aus domini V1341

640 recesvindi V630; Reccesvindi V1341; recesvindi W411; Recensvinti E97

641 subscripserunt] subscripserunt id est W411

642 XVI W411

© 2004, 2005 Karl-Georg Schon
Dieser Text ist urheberrechtlich geschützt. Er steht unter der GNU Free Documentation License.
Demnach dürfen Sie ihn frei weiter verbreiten und bearbeiten, vorausgesetzt Sie nennen den Namen des ursprünglichen Autors und Sie geben auch anderen das Recht den von Ihnen bearbeiteten oder verbreiteten Text unter den gleichen Bedingungen weiter zu verbreiten. Im einzelnen finden Sie Bestimmungen der GNU Free Documentation License unter dem Menüpunkt Lizenz.

Zuletzt geändert am 30.10.2005