[Home]
[Überblick]
Handschriftenverzeichnis

Handschriftenbeschreibungen
[Text]
[Übersetzungen]
[Capitula Angilramni]
[Collectio Danieliana]
[Lizenz]
[Kontakt]
[Links]
[Impressum]
[Inhalt]

Projekt Pseudoisidor

Pseudoisidor

Capitula Angilramni

Collectio Danieliana

Pseudoisidor Teil I

Pseudoisidor Teil II

Pseudoisidor Teil III

10. Konzil von Toledo

Inhaltsverzeichnis

12. Konzil von Toledo

Die Auflösung der Handschriftensiglen und Hinweise zur Edition finden Sie hier.

11. Konzil von Toledo

O93, f. 88va; V630, f. 160va; W411, f. 160v; V1341, f. 97vb; E97, f. 338ra

XII1 2 INCIPIT3 CONCILIUM TOLETANUM4

I5 Ne tumultu6 concilium agitetur7.

II8 Non9 debere metropolitanum a10 confinitimorum instructione cessare.

III11 Ut in12 una provincia diversitas officiorum non13 teneatur.

IIII14 De discordia sacerdotum.

V15 De compescendis16 excessibus sacerdotum.

VI17 Non18 debere sacerdotibus19 qualibet20 in21 ecclesia familiis truncationes22 membrorum facere nec aliquid23, quod morte plectendum est24, iudicare.

VII25 Quae26 debeat discretio27 28 ecclesiarum rectoribus esse, ne per29 inconditam disciplinam30 subeant31 homicidii notam.

VIII32 Ne33 quicquam praemii pro divinis sacramentis accipiatur.

VIIII34 Quid custodiri35 debeat36, si37 per praemium38 quis episcopus39 fiat vel qua40 sententia feriatur, qui post honorem acceptum per41 pecuniam42 ordinatus fuisse detegitur43.

X44 Ut omnes pontifices rectoresque ecclesiarum tempore, quo45 ordinandi46 sunt, sub cautione promittant47, quam iustissime vivere debeant.

XI48 De elucidatione49 antiqui canonis50, quo51 praecipitur, ut, si quis acceptam52 53 a sacerdote eucharistiam54 non sumpserit55, velut sacrilegus propellatur.

XII56 Ne in confinio mortis poenitens a reconciliatione diutine57 suspendatur, et ut oblatio eius, qui poenitens nec tamen reconciliatus de hac vita exierit, ab ecclesia receptetur.

XIII58 De sacerdotibus, qui vexantes59 cadere videntur.

<W411, f. 161r> XIIII60 Ut hi, qui domino61 canunt atque62 sacrificant63, post se64 semper habeant adiutoria65 constituta.

XV66 De institutione certi67 temporis, quo68 concilium69 agatur70.

XVI71 De relatione gratiarum pro consummatione concilii.

IN72 NOMINE DOMINI INCIPIUNT GESTA <V1341, f. 98ra> SYNODALIA CONCILII TOLETANI XI ACTA IN URBE <V630, f. 160vb> REGIA IN TOLETANA SEDE A DECIM ET SEPTEM <O93, f. 88vb> EPISCOPIS ANNO IIII REGNI GLORIOSI73 PRINCIPIS WAMBANI74 SUB DIE VII ID. NOVEMBR. ERA DCCXIII.

In nomine sanctae75 trinitatis collectis in unum Carthaginis76 provinciae sacerdotibus in Toletana urbe in beatae matris domini Mariae virginis sede anno quarto excellentissimi77 ac78 religiosi79 Wambani principis sub die VII Id. Nov.80 res votivi81 gaudii et dies nimium optatae gratulationis occurrit, in quo nobis82 datum est conspicere pariter et deflere, quid lacrimarum de praeteritis domino debeamus83. Eramus enim hucusque84 prolabentis saeculi85 colluvione86 instabiles87, <E97, f. 338rb> quia annosa88 series temporum subtracta luce89 conciliorum non tam vitia aderat90 quam matrem omnium errorum ignorantiam otiosis mentibus ingerebat. Cernentibus91 enim quomodo Babylonicae confusionis olla succensa nunc tempora conciliorum averteret, nunc sacerdotes domini de92 resolutis moribus irretiret93, purpuratae enim meretricis sequebantur invitamenta94, quia95 ecclesiastici conventus non aderat disciplina, nec erat, qui errantium corrigeret partes, cum sermo divinus96 haberetur extorris97 et, quia non erat adunandorum pontificum ulla praeceptio, crescebat in maius vita deterior98. Cum tandem divina nos clementia ex99 alto100 respiciens101 asperitatis102 nostrae se occursuram praebuit et saluti praeparans nostris103 saeculis104 religiosi principis <W411, f. 161v> mentem devotam pariter et instructam, cuius providae105 sollicitudinis voto et106 lux conciliorum renovata resplenduit et107 alterna caritas se mutuo in corrigendis vel instruendis moribus excitavit, dum et aggregandi108 nobis hortatu principis religiosi facultas est data et opportuna109 corrigendis110 praeparata est disciplina, ut111, qui decursis longe ante temporibus post decem et octo scilicet labentium112 annorum excursum in unum meruimus aggregari conventum, mereri113 possimus114 spiritali115 gratia sanitatem116. Nec enim numerus iste117 alienus est118 a salute119. Sic quippe120 mulier illa in evangelio121 ter senis annorum excursibus curva, quae figuram122 totius generis123 humani gestabat, sub sacramento huius numeri saluti124 pristinae125 sanare126 127 donatur. Nos igitur per tot annos curvo nostri ordinis persistente statu in eo, quod nulla nos conciliorum definitio iungeret, nullus etiam <V1341, f. 98rb> conventus ecclesiastici ordinis adunaret, tandem divinae voluntatis imperio et religiosi principis iussu evocati128 in Toletanam urbem convenimus129. <V630, f. 161ra> Qui cum in ecclesia beatae virginis130 Mariae debitis in sedibus locaremur, inter cetera, quae subterius discreto131 capitulorum ordine sunt digesta, non aliunde primum coepimus habere sermonem nisi132 de fidei puritate, ut, quia initiandis ad beatam vitam <E97, f. 338va> hominibus haec prima133 semper est via salutis praeviaque134 nostris fieret praeceptis. Unde sacrae135 instructionis arcana136 sanctorum Niceni, scilicet137 Constantinopolitani, Ephesini138 atque Chalcedonensis conciliorum monita amplectentes, per quae et radicitus hereticorum falsa conciliabula139 destruuntur140 et fidei catholicae norma141 declaratur142, haec communi alterno143 animorum144 iudicio definimus145, ut hanc146 ipsam nostrae fidei regulam verbis simplicibus niteremur147 alternatim nobis singulariterque ferre148, ita ut, quicquid per triduum de huiusmodi quaestionibus unicuique nostrum149 lectionis memoria150 ministraret151, prout animis152 memoria153 occurreret154, omnis155 sobrietatis compendio156 simplici notaretur stilo, relatio tamen ipsius sacramenti pura et evidens a capite primum inciperet et sic ad membra reliqua perveniret, nullas157 obscuritatis in se lineas habens, nullas etiam inusitatae locutionis regulas continens, sed puritas sola esset clara sermonum, quae posset evidentiam exprimere suamque158 159 exercitationem160 magis161 nos ad intellegendum redderet162 verborum simplex collatio quam relata condensae lectionis instructio, quia et revera tantae rei163 mysterium ita sacerdotes dei convenit nosse, <W411, f. 162r> ut non superficie verborum efferantur incogniti, sed sensu164 sanae intellegentiae repperiantur instructi, ut in disserendo praecipue huius sanctae trinitatis arcana165 plus evidentia quam eloquentia eos efficiat saporatos. Sic enim166 et167 divini muneris dono adacti168, ut iuxta169 votum170 definitionis171 alternae promissio monstraretur172 in opere. Unde quod primo die praesidentis <O93, f. 89ra> metropolitani lingua praefudit173, die tertia omnium nostrum174 vox singillatim175 collative repetiit. Iste ergo est tenor fidei nostrae, qui et a capite copiose profluxit et a membris probatus176 gloriose emicuit177:

Confitemur178 et credimus sanctam atque ineffabilem trinitatem, patrem et filium et spiritum sanctum, unum deum naturaliter esse, unius substantiae, unius naturae, unius179 quoque <E97, f. 338vb> maiestatis atque virtutis; et patrem quidem180 non genitum, non creatum, <V1341, f. 98va> sed ingenitum profitemur. Ipse enim a nullo originem ducit, ex181 quo et filius nativitatem et spiritus sanctus processionem accepit. Fons ergo ipse et origo est182 totius divinitatis. Ipse quoque183 pater essentia184 quidem ineffabilis substantiae <V630, f. 161rb> suae185 filium ineffabiliter genuit, nec tamen aliud quam, quod ipse est, genuit, deus deum, lux lucem. Ab ipso ergo186 est omnis paternitas in caelo et in terra. Filium quoque de substantia patris sine initio187 ante saecula natum, nec tamen factum esse fatemur, quia nec pater sine filio, nec filius aliquando exstitit sine patre, et tamen non sicut188 filius de patre, ita pater de filio189, quia non pater a filio, sed filius a patre generationem accepit, filius ergo deus de patre est190, pater autem deus, sed non de filio, ille autem filius patris et deus de patre, aequalis tamen per omnia filius191 deo192 patri, quia nec nasci coepit aliquando nec desiit. Hic etiam unius cum patre substantiae creditur, propter quod et homousion patri dicitur, hoc est eiusdem cum patre substantiae. Omo enim graece unum, usia vero193 substantia194 dicitur, quod utrumque coniunctum sonat195 una substantia. Neque196 enim de nihilo neque de aliqua alia197 substantia, sed de198 patris utero199, id est de substantia eius idem filius genitus vel natus esse credendus est, sempiternus200 et201 filius. Quod202 si semper203 pater fuit204, semper habuit filium, cuius205 pater esset; et ob206 hoc filium de patre natum sine initio confitemur, nec enim eundem207 filium dei pro eo, quod de patre sit genitus, defectae208 naturae209 portiunculam nominamus, sed perfectum patrem, perfectum filium210 sine minutione211, sine defectione212 genuisse asserimus, quia solius divinitatis213 est inaequalem filium non habere. Hic214 etiam filius dei natura est filius, non optione, quem deus pater nec voluntate <W411, f. 162v> nec necessitate genuisse credendus215 est, quia nec216 ulla in deo217 necessitas cadit218 nec voluntas sapientiam praevenit. Spiritum219 quoque sanctum, qui est tertia in trinitate persona, unum atque aequalem cum deo patre et filio credimus esse deum unius <E97, f. 339ra> substantiae, unius quoque esse220 naturae, non tamen genitum vel creatum, sed ab utrisque procedentem amborum esse spiritum. Hic etiam spiritus sanctus221 nec ingenitus nec genitus creditur, ne aut, si ingenitum dixerimus222, duos patres dicamus, aut si genitum, duos filios praestare223 monstremur, qui tamen nec patris tantum224 nec filii tantum, sed simul patris et filii225 dicitur. Nec enim de patre226 procedit in filium vel de227 filio228 procedit ad sanctificandam creaturam, sed simul ab utrisque processisse monstratur, quia229 caritas <V1341, f. 98vb> sive sanctitas amborum esse agnoscitur. Hic230 igitur spiritus sanctus missus ab utrisque, sicut231 filius creditur, sed minor a232 patre et filio non habetur, sicut filius propter233 assumptam234 carnem minorem se235 patre et spiritu236 sancto esse testatur. Haec est sanctae237 238 trinitatis relata narratio, quae non triplex, sed trinitas239 et240 dici et241 credi debet. Nec242 recte dici potest, ut in uno deo <V630, f. 161va> sit trinitas, sed unus deus trinitas. In relativis vero personarum nominibus pater ad filium, filius ad patrem243, spiritus sanctus ad utrosque refertur, quae244 cum relativae tres personae dicantur, una tamen natura vel substantia creditur; nec245 sicut tres personas, ita tres substantias246 praedicamus247, sed unam substantiam248, tres autem personas. Quod enim pater est, non ad se, sed ad filium249, et quod filius250 est, non ad se, sed ad patrem est; similiter et spiritus sanctus non ad se, sed ad patrem et filium relative refertur in eo, quod spiritus patris et filii praedicatur. Item cum dicimus251 deus, non ad aliquid dicitur252, sicut pater ad filium vel filius ad patrem vel spiritus sanctus ad patrem et filium, sed ad se specialiter dicitur253 deus. Nam si de singulis personis interrogemur, deum necesse est fateamur. Deus ergo pater, deus filius, deus spiritus sanctus singulariter dicitur254, nec tamen255 tres dii, sed unus est deus. Item et pater omnipotens et filius omnipotens et spiritus sanctus omnipotens singulariter256 dicitur, nec tamen257 tres omnipotentes, sed unus omnipotens, sicut et unum lumen258 unumque principium praedicatur. Singulariter ergo et unaquaeque persona259, unus260 deus confitetur261 et creditur, una262 illi263 et264 indivisa265 atque aequalis deitas, maiestatis266 sive267 potestas, nec minoratur in singulis, nec augetur in tribus, quia nec minus aliquid268 habet, cum unaquaeque persona269 deus singulariter <W411, f. 163r> dicitur, nec amplius, <E97, f. 339rb> cum totae tres personae unus deus enuntiatur. Haec ergo sancta <O93, f. 89rb> trinitas, quae unus et verus est deus, nec recedit a numero nec capitur numero. In relatione enim personarum numerus cernitur, in divinitatis vero substantia, quid enumeratum270 sit, non compraehenditur. Ergo hoc solum numerum insinuant, quod ad invicem sunt, et in hoc numero carent, quod in271 se sunt272. Nam ita273 huic sanctae trinitati unum naturale274 convenit nomen, ut tribus personis275 non possit esse plurale. Ob hoc276 ergo277 credimus illud in sacris litteris dictum: Magnus dominus noster et magna virtus eius et sapientiae278 eius non est numerus. Nec quia tres has personas esse diximus, unum deum, eundem esse patrem quem filium, vel eum <V1341, f. 99ra> esse filium, qui est pater, aut eum, qui est spiritus sanctus, vel patrem et279 filium280 dicere poterimus. Non enim281 ipse282 pater283 nec spiritus sanctus ipse, qui284 est vel pater vel filius, cum tamen ipsum285 sit pater quod filius, ipsum286 filius287 quod pater, ipsum288 pater et filius quod289 spiritus sanctus, id est natura unus deus290. Cum enim dicimus non ipsum esse patrem quem filium, ad personaliter291 distinctionem refertur, cum292 autem dicamus293 ipsum294 esse patrem quod295 filium et296 ipsum297 filium quod patrem, <V630, f. 161vb> ipsum298 spiritum sanctum quod patrem et filium299, ad naturam300, qua deus est vel substantiam pertinere monstratur, quia substantia301 unum sunt, personas enim distinguimus, non deitatem separamus. Trinitatem302 igitur303 in personarum distinctione304 agnoscimus, potestatem305 propter306 naturam vel substantiam profitemur. Tria ergo ista unum sunt, natura scilicet non persona. Nec tamen tres307 istae personae separabiles aestimandae308 sunt, cum nulla309 ante aliam310, nulla sine alia vel exstitisse311 vel quippiam operasse312 aliquando313 creditur. Inseparabiles enim inveniuntur et in eo, quod sunt, et in eo, quod faciunt, quia inter generantem314 patrem et generatum315 filium vel procedentem spiritum sanctum nullum fuisse credimus temporis intervallum, quo aut genitor genitum aliquando praecederet316 aut genitus genitori deesset, aut procedens spiritus patri317 vel filio posterior appareret. Ob hoc ergo inseparabilis et inconfusa haec trinitas a nobis et318 creditur et praedicatur. Tres319 igitur personae istae dicuntur, iuxta quod maiores definiunt, ut agnoscantur320. <E97, f. 339va> Nam si attendamus illud321, quod scriptura322 sancta dicit323 de sapientia: Splendor est lucis aeternae, sicut splendorem luci324 videmus inseparabiliter inhaerere325, sic confitemur filium a patre separari non posse. Tres ergo <W411, f. 163v> illas unius atque inseparabilis326 naturae personas327, sicut non confundimus, ita separabiles328 nullatenus praedicamus. Quando quidem ita329 nobis330 hoc dignitatem331 ipsa trinitas evidenter ostendere, ut etiam in omnibus332, quibus voluit, singillatim333 personas334 agnosci. Unam sine altera335 non permittat intellegi nec enim pater absque filio cognoscitur, nec336 sine patre filius invenitur. Relatio quippe ipsa vocabuli337 personalis personas separari vetat, quae338 etiam non simul nominat, simul339 insinuat. Nemo autem340 audire potest unumquodque341 istorum nominum, in342 quo non intellegere cogatur et alterum. Cum igitur haec tria sint343 unum et in344 unum tria, est tamen unicuique personae manens sua proprietas. Pater enim aeternitatem habet sine nativitate345, filius aeternitatem cum nativitate, spiritus vero sanctus processionem sine nativitate. De his tribus personis solam filii personam <V1341, f. 99rb> pro liberatione humani generis hominem verum sine peccato de sancta et immaculata Maria346 virgine347 credimus assumpsisse, de qua348 novo ordine novaque nativitate349 est genitus350, novo ordine, qua351 invisibilis divinitate visibilis monstraretur352 in carne, nova autem nativitate est genitus, quia intacta virginitas et virilem coitum nescivit et fecundatam353 per spiritum sanctum carnis materiam ministravit. Qui partus virginis nec ratione colligitur nec exem<V630, f. 162ra>plo354, erit355 singulare356. Nec tamen spiritus sanctus pater esse credendus est filii pro eo, quod Maria eodem sancto spiritu obumbrante357 concepit, <O93, f. 89va> ne duos358 patres filii videamur asserere359, quod utique nefas est dici. In quo mirabili conceptu aedificans360 sibi sapientia domum, verbum caro factum est et habitavit in nobis. Nec tamen verbum ipsum361 ita in362 carnem363 conversum atque mutatum est, ut desisteret deus esse, qui homo esse voluisset, ut364 non tantum ibi sit verbum dei365 et hominis anima366, atque hoc totum367 et deus dicatur propter deum et homo propter hominem. In quo dei filio duas credimus368 esse naturas, unam divinitatis, alteram humanitatis, <E97, f. 339vb> quas369 ita in se una Christi persona univit370, ut nec divinitas ab humanitate nec humanitas a divinitate possit aliquando <W411, f. 164r> seiungi. Unde perfectus deus, perfectus et homo in unitate personae371. Nec tamen, quia372 duas diximus in filio esse naturas, duas accusabimur373 in eo374 esse personas, ne375 trinitati376, quod absit, accidere377 videatur quaternitas. Deus enim verbum non accepit personam hominis, sed naturam, et in aeternum378 persona divinitatis temporalem accepit substantiam carnis. Item unius substantiae credimus esse deum379 patrem et filium et spiritum sanctum, non tamen dicimus, ut huius trinitatis unitatem Maria virgo genuerit, sed tantummodo filium, qui solus naturam nostram in unitate personae suae assumpsit. Incarnationem quoque huius filii380 dei tota trinitas operata381 esse credenda est, quia inseparabilia382 sunt opera trinitatis. Solus tamen filius formam servi accepit in singularitate personae, non in unitate divinae naturae, in383 id, quod est proprium filii, non quod commune trinitati. Quae forma illi ad unitatem384 personae coaptata est385, ut filius dei et filius hominis unus sit Christus. Item idem Christus in his duabus naturis tribus exstat substantiis386, verbi, quod ad solius dei essentiam referendum est, corporis et animae, quod ad verum hominem pertinet. Habet igitur in se geminam substantiam divinitatis suae et humanitatis nostrae. Hic tamen per hoc, quod de deo patre <V1341, f. 99va> sine initio prodiit natus tantum, nam neque factus neque praedestinatus387 388 accipitur; per hoc tamen389, quod de Maria virgine natus390 est et natus et factus et praedestinatus391 esse credendus est. Ambae tamen illae392 generationes mirabiles, quia393 et de patre ante saecula sine matre est genitus et in fine saeculorum de matre sine patre est generatus. Qui tamen, secundum quod394 homo395 creatus est396, Mariae matris est397 filius. Item, per hoc quod deus est, aequalis398 patri399, per hoc quod homo, minor est patre400. Item et maior401 minor se ipso esse credendus est. Forma402 enim dei etiam ipse filius se ipso maior est propter humanitatem assump<V630, f. 162rb>tam, qua403 divinitas maior est. In forma autem servi se ipso minor est, id est humanitate, quae minor divinitate accipitur. Nam sicut per assumptam carnem404 non405 tantum a patre, sed406 seipso minor accipitur, <W411, f. 164v> ita secundum divinitatem, qua407 aequalis est patri, et ipse408 et pater maior est homine409, quem sola filii410 persona assumpsit. Item in eo, quod quaeritur, <E97, f. 340ra> utrum possit411 filius sic aequalis et minor esse spiritui412 sancto, sicut413 nunc aequalis414, nunc minor patre creditur esse, respondemus: Secundum formam dei aequalis est et415 patri et spiritui sancto, secundum formam servi minor est et416 a patre et ab417 spiritu sancto, quia nec spiritus sanctus nec deus pater, sed sola filii persona suscepit carnem, per quam minor esse creditur illis personis418 duabus. Item hic filius a deo patre et419 sancto420 spiritu inseparabiliter discretus creditur esse persona421, ab homine autem assumpto422 natura423, item, cum homine unus424 exstat persona425, cum patre vero et spiritu sancto natura divinitatis suae426. Filius427 tamen non solum a patre, sed428 ab spiritu sancto missus429 esse credendus est in eo430, quod431 per prophetam dicitur432: Et nunc dominus misit me et spiritus eius. A se ipso quoque missus accipitur pro eo, quod inseparabilis non solum voluntatis433, sed434 operatio totius trinitatis agnoscitur. Hinc435 enim, qui ante saecula unigenitus436 est vocatus, temporaliter primogenitus factus437 est, unigenitus propter deitatis substantiam, primogenitus propter assumptae carnis438, in qua suscepit439 hominis formam440 iuxta evangelicam veritatem sine peccato441 mortuus creditur, qui solus pro nobis442 passionem ipsam salva443 444 tamen445 divinitate sua pro delictis nostris sustinuit mortique adiu<O93, f. 89vb>dicatus446 et cruci veram carnis mortem447 excepit, tertio quoque die virtute propria suscitatus a sepulchro surrexit. Hoc ergo exemplo capitis nostri confitemur vera fide448 resurrectionem carnis omnium mortuorum nec in aere449 vel qualibet alia carne, ut quidam delirantes450 451 surrecturos nos credunt452, sed in ista, qua453 vivimus, consistimus et movemur454. Peracto huius sanctae resurrectionis exemplo idem455 dominus noster atque salvator paternam ascendendo sedem repetiit, de qua numquam per divi<V1341, f. 99vb>nitatem discessit, illic ad dexteram patris sedens, exspectatur456 in fine457 saeculorum458, iudex omnium vivorum et mortuorum. Inde cum sanctis omnibus459 veniet ad ferendum460 iudicium, reddere unicuique mercedis propriae debitum, prout quisque gesserit461 in corpore positus462 sive bonum sive malum. Ecclesiam sane catholicam pretio463 sui sanguinis comparatam cum eo credimus in perpetuum regnaturam, intra cuius gremium464 constituti unum baptisma credimus et confitemur465 remissionem466 <W411, f. 165r> <E97, f. 340rb> omnium peccatorum, sub qua fide et resurrectione467 mortuorum veraciter credimus et futuri saeculi gaudia468 <V630, f. 162va> exspectamus. Hoc tantum469 orandum470 nobis471 est et petendum, ut472 cum peracto finitoque iudicio tradiderit filius regnum deo473 patri, participes nos474 efficiat regni sui, ad475 per hanc476 fidem, qua477 illi inhaesimus, cum illo sine fine regnemus.

Haec est confessionis nostrae fides exposita, per quam omnium hereticorum dogma perimitur, per quam fidelium corda mundantur478, per quam etiam ad deum gloriose acceditur, cuius sacrosancto sapore479 sub triduano480 ieiunio continua relationum collatione rorantes481 ad ea, quae subnexa482 sunt, sequenti die decernenda483 transivimus.

NE484 485 TUMULTU486 CONCILIUM AGITETUR

I487 In loco benedictionis consedentes domini sacerdotes nullis debent aut indiscretis vocibus perstrepere488 aut quibuslibet489 tumultibus perturbari490, nullis etiam vanis fabulis vel risibus agi et, quod est deterius, obstinatis disceptationibus491 tumultuosas voces effundere. Si quis enim, ut apostolus ait, putat se religiosum esse non refrenans linguam suam, sed seducens cor suum, huius vana est religio. Cultum enim suum iustitia perdit492, quando silentia493 iudicii494 obstrepentium turba confundit, dicente propheta: Erit cultus iustitiae silentium. Debet ergo, quicquid aut consedentium consultationibus495 agitur aut a496 497 causantium parte498 proponitur499, sic mitissima verborum relatione proferri, ut nec500 contentiosis vocibus sensus501 audientium502 turbent nec iudicum503 vigorem de tumultu enervent504. Quicumque ergo in conventu505 concilii haec, quae promissa506 sunt violenta507 crediderit et contra haec interdicta aut tumultu aut contumeliis vel risibus concilium perturbaverit508, iuxta divinae legis edictum, quae509 praecipitur: Eice derisorem et510 exibit511 cum eo iurgium512 cum omni dedecore513 514 <V1341, f. 100ra> de consessione515 abstractus a communi coetu secedat et trium dierum excommunicationis sententiam perferat.

QUOD516 517 NON DEBEAT518 METROPOLITANUS A CONFINITIMORUM INSTRUCTIONE CESSARE

II519 Quantum quis praecelsi culminis obtinet520 locum, tantum521 necesse est praecedat522 ceteros523 gratia524 meritorum525, ut in eo, quod praesidet singulis526 singulariter ornet527 eminentiam528 sanctitatis habens semper529 et in ore530 gladium veritatis et in opere efficientiam531 luminis et iuxta Paulum <E97, f. 340va> potens sit exhortari532 in doctrina sana533 et contradicentes <W411, f. 165v> revincere. Nos proinde nostri534 ordinis gradum vel suscepti regiminis modum535 magnopere536 cogitare debemus, ut, qui officium praedicationis suscepimus nullis curis537 a divina lectione privemur. Nam quorundam538 mentes539 pontificum ita corporis540 otio a lectionis <V630, f. 162vb> gratia secluduntur, ut qui541 doctrinae subditis exhibeat gregibus, non inveniat praeco mutus. Insistendum ergo semper542 erit543 maioribus, ut, quos sub regiminis sui cura tuentur, fame544 verbi dei perire non sinant545. Sicut metropolitanis546 in confinitimos547 ceterosque ecclesiasticis ordinibus deditos548, sic confinitimis in commisso549 sibi religiosorum550 numero vigilandum est, qualiter551 nescientia552 talium divinae legis eruditionibus imbuatur, ita553 indesinenter554 sollicitudine praelatus555 quisque subditos quaerens aut profectum556 eorum laetabundus agnoscat aut nescientiam sine arrogantia557 instruat. Placuit ergo de talibus iuxta instituta Toletani concilii558 hoc specialiter definire559 aut sponte sumant intentionem necessariam perdiscendi aut a maioribus ad lectionis exercitia cogantur inviti560.

<O93, f. 90ra> UT561 IN UNA PROVINCIA DIVERSITAS OFFICIORUM NON TENEATUR

III562 De563 his, qui contra apostoli voluntatem circumferuntur omni vento doctrinae, placuit hoc564 sancto concilio, ut metropolitanae565 sedis auctoritate coacti uniuscuiusque provinciae cives rectoresque ecclesiarum in566 unum eundemque in psallendo567 teneant568 modum, quem in metropolitana sede cognoverit569 institutum nec aliqua570 diversitate cuiusque ordinis571 vel officii572 a metropolitana se patiantur573 sede574 disiungi575. Sic enim iustum est, ut inde unusquisque sumat regulas magisterii, unde honoris576 <V1341, f. 100rb> consecrationem accipit577, ut iuxta maiorum decreta sedes, quae unicuique sacerdotalis mater est dignitatis sit ecclesiasticae578 magistra rationis. Abbatibus sane indultis officiis, quae579 iuxta voluntatem sui580 episcopi regulariter illis implenda sunt, cetera officia publica, id est vesperam, matutinum sive missam aliter581 quam in principali ecclesia582 celebrare non liceat. Quisquis autem horum <E97, f. 340vb> decretorum violator exstiterit, sex mensibus communione privatus583 apud metropolitanum sub poenitentiae censura permaneat corrigendus, qualiter584 apud illum et praeteritae transgressionis culpam lacrimis diluat585 et necessariam officiorum doctrinam studiose addiscat. Sub ista ergo <W411, f. 166r> regula disciplinae non solum metropolitanus totius suae586 provinciae pontifices vel sacerdotes adstringat, sed etiam ceteri episcopi subiectos587 sibi ecclesiarum rectores obtemperare588 institutionibus cogant.

DE589 DISCORDIA SACERDOTUM

IIII590 Sicut omnis, qui diligit fratrem591 suum ex deo592, ita omnis, qui odit proximum, ex diabolo593 est. Dilectione594 enim sola595 discernitur quis, ex quo genitus approbetur dicente Ioanne: In hoc manifesti sunt filii dei596 et filii diaboli: Omnis597, qui non facit598 iustitiam, non est de deo, et599 qui non diligit fratrem suum, quoniam haec est annuntiatio, quam ab initio audistis, ut diligamus alterutrum. <V630, f. 163ra> Et post paululum: Omnis, qui odit fratrem600, homicida est, et601 scitis602, quoniam omnis homicida non habet603 vitam aeternam in se manentem. Ecce homicida604 esse605 probabiliter declaratur, qui a fraterna societate dividitur606. Nam etsi manus non maneat607 ad occidendum, pro eo tamen, quia608 immitis est ad nocendum609, iam a deo homicida tenetur. Vivit ille, et iste iam interfector esse610 convincitur. Cum igitur611 his praeceptis beatus apostolus612 Paulus consona613 praedicatione concordet dicens: Non occidat sol super iracundiam vestram et nolite locum dare diabolo614. Relatae sunt nobis quorundam sacerdotum personae615 in tantam obstinationis efferbuisse discordiam, ut non solum illos ab ira occasus616 solis non revocet, sed nec617 annosa quidem transactio temporum ad bonum caritatis reclinet, quippe in618 quorum cordibus619 sol iustitiae Christus occubuit620, ad lumen caritatis redire vix possint. Horum igitur et similium discordantium fratrum oblationes iuxta621 antiqui622 canonis definitionem623 nullo modo recipiendas624 esse625 censemus. Personis tamen discordantium id speciali626 definitione627 praecipimus, ut, antequam628 eos reconciliatio vera innectat, <V1341, f. 100va> nullus eorum accedere ad altare domini629 audeat vel gratiam630 communionis <E97, f. 341ra> sanctae percipiat, sed geminato tempore per poenitentiam compensabunt, quo631 discordiae servierunt. Quod632 si unus eorum633 alio contemnente ad satisfactionem caritatis cucurrerit, ex eo tempore ut pacificus intra ecclesiam receptetur, ex634 quo ad concordiam festinasse convincitur635, sententia tamen superiori servata, ut tempus, quod636 in iram637 expendit, geminatum in poenitentiae satisfactione persolvat.

DE638 COMPESCENDIS EXCESSIBUS SACERDOTUM

<W411, f. 166v> V639 Nullus640 vita praesulum perturbari641 debet excessibus642, quia valde indignum est, ut, qui throni dei vocantur, levi motione643 turbentur, et644 qui debent esse iter645 iustitiae, ipsi646 efficiantur647 seminarium litis atque rapinae. Quomodo648 ergo huiusmodi iuxta apostolum649 irrepraehensibiles erunt, qui non solum repraehensibilia faciunt650, sed mortifera potius et exsecranda committunt? Relati enim nobis sunt quidam ex sacerdotibus, quod omni gravitate sacerdotalis ordinis praetermissa audientium651 iudicium652 furore praeveniant et excessus653 inhonestae motionis audire refugiunt654, pro quibus eos oportuerat aequitatis iudicia sustinere. Dum enim de honoris sui655 culmine656 blandiuntur, patientiam657 habere refugiunt, et qui inconcussae658 debuerant659 veritatis660 conservare661 statum, subito religionis mutant propositum et praecipiti furore iudicium antecedunt, sicque in quo decreverat662 eos iudicii663 sustinere conventum, pervasione664 agunt, unde665 de praesumptionibus confundantur. Qui tamen aut666 damno <V630, f. 163rb> pariter et667 excommunicatione plectendi sunt aut omissis compositionibus rerum sola668 satisfactione poenitentiae curabuntur. <O93, f. 90vb> Illi669 enim, qui rei propriae facultate suffulti sunt, aut, qui rem suam iam ante in670 nomine ecclesiae praesentes671 transfudisse672 noscuntur, si aut673 per se aut per subditos674 seu per quoslibet675 aliena diripiunt vel praesumptionis seu caedis quippiam agunt, tam in676 rebus fiscalibus quam677 etiam678 in quorumlibet dominio679 constitutis, et pervasa680 vel praesumpta de rebus681 iuxta leges excellentissimi682 principis sarciant683, et pro excessu religioni684 contrario, quod685 inhoneste686 ante iudicium patraverunt687, duarum <E97, f. 341rb> hebdomadarum excommunicatione plectendi sunt. Et688 qui689 nihil proprietatis habere videntur, magna discretionis arte medendi sunt, quo nec <V1341, f. 100vb> ausus690 illicitos ecclesiarum facultatibus redimant, nec ipsi penitus extorres a poena691 persistant. Nec enim iustum est, ut pro692 pravis actibus sacerdotum ecclesiae, quibus praeminent693, sustineant694 damnum aut695 pro excessibus talibus696 satisfactio697 ab ecclesiis exigatur, cum ecclesia cultores suos non ad litem, sed ad honestatem informet698. De talibus ergo placuit definire, qui nullis699 habitis rebus propriis aut in quocumque pervasores700 exstiterint aut701 quibuslibet personis caedes702 vel703 quodcumque praesumptionis intulerint, nulla eos incurvatione704 status sui servituti hominum debere705 addici706, sed iuxta quod praesumptiosus707 quisquis ille exstiterit, ita et poenitentiae legibus subiacebit708, si in decem solidorum summam praesumptor esse convincitur, viginti dierum poenitentiae satisfactione purgetur, ita ut sive709 minoris710 sive maioris summae excessum peregerit, similiter geminata hoc semper satisfactione poenitentiae recompenset. Servos tamen711 ecclesiarum, <W411, 167r> qui huiusmodi excessus operasse712 noscuntur, ad leges saeculares audiendos713 remittimus. Et haec quidem de generali excessu dicta sufficiant. Ceterum specialitatis ordinem prosequentes714, si quis episcoporum magnati715 cuiusquam uxorem, filiam, neptem716 seu quolibet717 718 illi gradu adhibito719 pertinentem720 quacumque fraude vel subtilitate adulterina pollutione fedaverit, et honoris proprii gradum amittat721 et sub exilii religatione722 perpetuam excommunicationis sententiam perferat, qui tamen circa finem vitae communionis723 remedio724 adiuvandus est. Hanc sane et illi725 sententiam merebuntur, qui aut volentes726 homicidium fecerint aut primatibus palatii generosisque727 personis seu nobilioribus quibuscumque mulieribus vel puellis aliquid728 aut per necem729 aut per quamcumque irrogatam730 iniuriam <V630, f. 163va> visi fuerint intulisse. Unde eos iuxta731 legum saecularium instituta aut talionem732 recipere aut traditionem de his fieri vel praescriptionem733 oporteat.

NON734 DEBERE SACERDOTIBUS QUALIBET735 IN ECCLESIA736 FAMULIS737 TRUNCATIONES MEMBRORUM FACERE NEC738 ALIQUID, QUOD MORTE PLECTENDUM739 SIT740, IUDICARE

VI741 <V1341, f. 101ra> His, a quibus domini742 sacramenta tractanda sunt, <E97, f. 341va> iudicium sanguinis agitare non licet. Et ideo magnopere743 talibus744 excessibus prohibendum est, ne indiscretae praesumptionis motibus agitati aut, quod morte plectendum est, sententia propria iudicare praesumant, aut truncationes quibuslibet745 personis aut per se inferant aut inferendas746 praecipiant. Quod si quisquam horum immemor praeceptorum aut in747 ecclesiae suae familiis aut in quibuslibet personis tale748 aliquid fecerit et concessi ordinis honore privatus et loco sub perpetuo749 damnationis teneatur religatus750 ergastulo, cui tamen communio751 exeunti ex hac vita non neganda est propter domini misericordiam, qui752 non vult peccatoris mortem, sed ut convertatur et vivat.

QUAE753 DEBEAT DISCRETIO ECCLESIARUM RECTORIBUS ESSE, NE PER INCONDITAM DISCIPLINAM754 SUBEANT755 HOMICIDII NOTAM756

VII757 Cum iuxta antiquam758 institutionis edictum plus erga corrigendos agere debeat759 benevolentia quam severitas, plus cohortatio quam commotio760, plus caritas quam potestas, relatum nobis761 est, quod762 quidam ex fratribus plus livore odii quam correctionis studio subditos insequentes, dum se763 simulant spiritalem764 eis adhibere correctionem, indiscretam subito afferunt mortem, cum inauditos765 a se proiciunt et illicitis766 eos iudiciis sub poenitentia puniunt. Non ergo de cetero perversis voluntatibus767 sit liberum simulare se768, quod fingunt, <O93, f. 90va> sed quotiescumque769 quilibet ex subditis corrigendus est aut publica a770 sacerdote debet disciplina curari aut, si aliter rectoribus placet, duorum vel trium fratrum spiritalium771 testimonio <W411, f. 167v> peculiariter adhibito et modus criminis772 agnoscatur et modus poenitentiae irrogetur, ita tamen, ut, si773 exilio vel retrusione774 dignum775 eum esse cognoverit776 777, ut778 quid aliud iudicium peculiare decreverit, modus poenitentiae, quem779 coram tribus fratribus sacerdos transgressori indixerit780, speciali debeat781 eius, qui782 sententiam protulit, manus propriae subscriptione783 notari784. Sicque fiet, ut nec transgressores sine testimonio excidia vitae suae incurrant, nec rectores accusatos se de quorumlibet interemptionibus785 erubescant.

<V1341, f. 101rb> NE786 QUISQUAM787 PRAEMII788 PRO DIVINIS SACRAMENTIS ACCIPIATUR789

VIII790 Quicquid invisibilis gratiae collatione tribuitur, numquam791 quaesta792 vel quibus<V630, f. 163vb>libet praemiis venundari penitus debet793 dicente domino: Quod gratis accepistis, gratis date. Et ideo <E97, f. 341vb> quicumque deinceps in794 ecclesiastico ordine constitutus aut pro baptizandis consignandisque fidelibus795 chrismatis796 vel promotionibus graduum797 pretia quaelibet vel praemia nisi798 voluntarie oblata pro huiusmodi ambitione susceperit, equidem si scienti799 loci episcopo800 tale quicquam a subditis perpetratur, idem episcopus duobus mensibus excommunicationi801 subiaceat pro eo, quod802 in803 scientia804 mala contexit et correptionem805 necessariam non acquivit806, sin autem suorum quispiam eodem nesciente quodcumque pro807 808 supradictis capitulis accipiendum sibi esse crediderit, si presbyter est, trium mensium809 excommunicatione plectatur, si diaconus, quattuor810, subdiaconus vero vel clericus his cupiditatibus serviens et competenti811 poena812 et debita excommunicatione813 plectendus814 est.

QUID815 816 CUSTODIRI817 DEBEAT, SI818 PER PRAEMIUM QUIS EPISCOPUS819 FIAT VEL QUA SENTENTIA FERIATUR, QUI AD820 HONOREM ACCEPTUM821 PER PRAEMIUM ORDINATUS FUISSE DETEGITUR

VIIII822 Multae823 super hoc capitulo824 patrum sententiae manaverunt825, scilicet ne inappretiabilem826 sancti spiritus gratiam donis vel muneribus quis827 existimet comparandam828. Sed quod non sine gravi dolore dicendum est, quanto829 hoc830 frequenti decretorum est praeceptione831 prohibitum832, tanto a833 nobis834 fraudibus cognoscitur iteratum835, dum hi, qui tali pretio mercari836 nituntur837 gratiam838 ordinationis suae tempora praeveniunt munere aut post acceptum honorem promissis839 suis conferunt a840 patribus turpis lucri mercedem. Et ideo, ut horum et similium argumentorum deinceps amputetur841 occasio, hoc sancta synodus definivit, ut, cum quisque pontificale culmen ante domini altare percepturus accesserit, sacramentis842 et843 exactione844 adstringatur845, quod pro conferenda sibi consecratione honoris nulli personae cuiuslibet praemii collationem vel aliquando846 dedisset847 vel aliquando848 in849 futurum dare procuret, <V1341, f. 101va> sicque aut mundus ab hoc contagio praelationis850 consecrationem accipiat aut publicato851 hoc852 scelere853 manifeste denudatus854 <W411, f. 168r> coram ecclesia855 ad honorem, quem mercari856 voluit, non accedat. Illos tamen857, quos deinceps post praelationem per praemium ordinatos858 fuisse patuerit, sub definitis poenitentiae legibus, ut vere859 simoniacos ab ecclesia separandos esse censemus, id est, ut duorum annorum spatio exilio religati860 et digna satisfactione861 vel excommunicationis sententia coerciti <E97, f. 342ra> honoris gradum, quem praemiis emerant, lacrimis conquirere et reparare intendant. Unde si digna satisfactio862 eos poenitentiae tempore invenerit863, non tantum communione864, sed et loco et totius ordinis officiis, a quibus separati fuerant, restaurandi sunt.

UT865 OMNES PONTIFICES866 RECTORESQUE ECCLESIARUM TEMPORE, QUO ORDINANDI867 SUNT, SUB CAUTIONE PROMITTANT, QUAM IUSTISSIME VIVERE DEBEANT

X868 <V630, f. 164ra> Quamquam omnes869, qui sacris mancipatur870 ordinibus canonicis871 regulis teneantur adstricti872, expedibile tamen est, ut promissionis suae vota sub cautione spondeant, quos ad promotionis873 gradus ecclesiastica probat874 875 disciplina876. Solet enim plus timeri, quod singulariter pollicetur, quam quod generali exponsione877 concluditur. Et ideo placuit huic sancto concilio, ut unusquisque, qui878 879 ad ecclesiasticos <O93, f. 90vb> gradus880 est accessurus, non ante honoris consecrationem accipiat, quam placiti881 sui innotatione882 promittat, ut fidem catholicam sinceram883 cordis devotione custodiens iuste et pie vivere debeat et884 in nullis operibus suis canonicis regulis contradicat atque ut debitum per omnia honorem atque obsequii885 reverentiam praeminenti sibi unusquisque886 dependat iuxta illud beati887 papae888 Leonis edictum889: Qui se890 scit aliquibus891 esse praepositum892, non moleste ferat aliquem sibi esse praelatum, sed oboedientiam893, quam exigit, etiam ipse dependat. Poena tamen iuxta ecclesiasticae consuetudinis morem et placitis talium inserenda894 et ab his, qui transgressores fuerint, persolvenda est.

DE895 ELUCIDATIONE ANTIQUI CANONIS, QUO896 PRAECIPITUR, UT, SI QUIS ACCEPTAM A SACERDOTE EUCHARISTIAM NON SUMPSERIT, VELUT SACRILEGUS PROPELLATUR

XI897 Cum nihil in divino898 canone debeat esse confusum, nihil dubium, nihil etiam indiscretum899 in collationem900 <V1341, f. 101vb> nostri coetus, relatus901 est canon Toletani concilii primi, in quo praeceptum est, ut, si quis acceptam a sacerdote eucharistiam non sumpserit, ut902 sacrilegus repellatur903. Nec adiecta est ibi discretio voluntatum, cum et infidelis904 fidenter905 accipiat, quod naturaliter906 illum necessitas deglutire non sinat. Solet enim humanae naturae infirmitas in907 ipso mortis exitu praegravata tanto siccitatis pondere908 deprimi909, ut nullis910 ciborum illationibus refici911, sed vix tantundem912 illati <W411, f. 168v> delectetur poculi gratia sustentari. Quod etiam in multorum exitu vidimus, qui optatum913 suis votis sacrae914 communionis expetentes viaticum collatam915 sibi a sacerdote eucharistiam916 reiecerunt, non quod infidelitate hoc agerent, sed quod praeter dominici917 calicis haustum traditam sibi918 non possent919 <E97, f. 342rb> eucharistiam deglutire. Non ergo huiusmodi a corpore ecclesiae separandi sunt, qui talia non infidelitate, sed necessitate fecerunt, praesertim hi920, de quibus nihil fidei sinistrae921 sentitur. Placuit ergo definire, quod nec fideli officiat922 nec infideli multum923 exsistat. Quicumque924 ergo fidelis inevitabili925 qualibet infirmitate coactus eucharistiam perceptam reiecerit, in nullo ecclesiasticae damnationi926 subiaceat, similiter927 nec illos928 cuiusquam punitionis929 censura redarguet, qui talia aut tempore in<V630, f. 164rb>fantiae faciunt aut in quolibet930 mentis alienatione positi, quid fecerint, ignorare videntur. Iam vero quicumque aut de fidelium aut de infidelium numero corpus domini absque inevitabili, ut dictum est, infirmitate proiecerit931, si fidelis est, perpetua communione privetur, si infidelis932 est933, et verberibus subdatur et perpetuo exilio934 religetur935. Quod si horum quislibet936 huiusmodi excessus digna poenitentiae937 satisfactione938 defluxerit939, post quinquennium licitum940 erit illum communioni941 pristinae reformari942.

NE943 IN CONFINIO MORTIS POENITENS A RECONCILIATIONE DIU944 SUSPENDATUR, ET UT OBLATIO945 EIUS, QUI POENITENS NEC TAMEN946 RECONCILIATUS DE HAC VITA EXIERIT AB ECCLESIA RECEPTETUR

XII947 Qui poenitentiam in mortis agit periculo948, non diutine a reconciliationis949 gratia differendus est, sed si praecincto950 mortis urguetur951 periculum952, poenitentia953 per manus impositionem acceptam954 statim et955 reconciliatio adhibenda est, ne prius ab humanis956 rebus aeger957 958 abscedat, quam donum reconciliationis accipiat, sicque superstitibus959 quodammodo doloris videatur esse perpetui, si praecisum ab ecclesiae membris eum, qui utique <V1341, f. 102ra> reconciliationem960 non meruit, raptim a praesenti vita mortis961 natura subduxerit. Unde iuxta papae Leonis edictum hi962, qui in tempore necessitatis et in periculi963 urgentis instantia praesidium poenitentiae ex964 more reconciliationis965 implorant, nec satisfactio interdicenda est nec reconciliatio deneganda966, quia in967 968 misericordia dei969 nec mensuras possumus ponere nec tempora definire. De his autem, qui acceptam970 poenitentiam, antequam reconcilientur971, ab hac vita recesserint, quamquam diversitas praeceptorum de hoc capitulo habeatur972, illorum tamen nobis973 sententiam974 placuit, qui multiplici975 numero de huiusmodi humanius decreverunt, ut et memoria talium <E97, f. 342va> in ecclesiis commendetur <W411, f. 169r> et976 oblatio pro eorum dedicata977 978 spiritalibus979 accipiatur980.

DE981 SACERDOTIBUS, QUI982 VEXATI983 CADERE VIDENTUR

XIII984 Bene siquidem maiorum regulis definitum est, ut daemoniis aliisque985 similibus986 passionibus irretitis987 mysteria988 sacra tractare non liceat. Cui praecepto consensu rationis adhibito, id communiter definivimus989, ut nullus de his, qui aut in terra990 arrepti a daemonibus eliduntur <O93, f. 91ra> aut quolibet modo vexationis incursibus efferuntur vel sacris audeant991 ministrare altariis992 vel indiscussi993 se divinis ingerant994 sacramentis995, exceptis illis, qui variis corporum commoditatibus996 dediti sine huiusmodi passionibus in terram approbantur elisi997, qui tamen et ipsi tamdiu erunt ab officii sui ordine et loco suspensi998, quousque unius anni spatio per discretionem episcopi inveniuntur999 ab incursu daemonum alieni.

UT1000 HI, QUI DOMINO CANUNT1001 ATQUE SACRIFICANT, POST SE SEMPER HABEANT1002 ADIUTORIA CONSTITUTA

XIIII1003 <V630, f. 164va> Ut1004 illud divini oraculi1005 monentis1006 singuli1007 praecaventes1008 1009, quo1010 scribitur: Vae soli, quia, cum ceciderit, non habet sublevantem, summopere verendum1011 nobis est et cavendum, ne horis illis atque temporibus, quibus domino psallitur vel sacrificatur, unicuique divinis singulariter1012 officiis insistenti perniciosa passio vel corporis quaelibet valitudo occurrat, quae aut corpus subito subrui faciat aut mentem alienatione vel terrore confundat1013. Pro huiusmodi ergo ausibus1014 praecaventes1015 necessarium duximus1016 instituere, ut ubi1017 temporis vel loci sive cleri1018 copia suffragatur, habeat quisquis ille canens deo atque sacrificans post se vicini1019 solaminis adiutorem, <V1341, f- 102rb> ut, si aliquo casu ille, qui officia1020 impleturus accedit, turbatus fuerit vel ad terram elisus, a tergo1021 semper habeat, qui eius vicem exsequatur intrepidus.

DE1022 INSTITUTIONE CERTI TEMPORIS, QUO1023 CONCILIUM AGITUR1024

XV1025 Peractis omnibus, quae ad correctionem nostri ordinis in hoc concilio promulgata sunt, placuit definire, ut paternis institutionibus obsequentes omni anno ad peragendam celebritatem concilii in metropolitana1026 sede tempore, quo principis vel metropolitani electio definierit, devotis semper animorum studiis conferamus, nec quibuslibet requisitis occasionibus absentemur1027, sed in praeparato die, <E97, f. 342vb> quo1028 interdictum1029 fuerit, adunatis in metropolitana1030 sede omnibus provinciae pontificibus concilium deo praesule1031 celebretur. Quisquis autem episcoporum excepto1032 1033 inevitabili causa vel necessitate de peragendo se concilio absentaverit, unus1034 anni metas1035 erit excommunicatione plectendus1036. Quod si deinceps absque celebratione concilii anni1037 unius metas1038 transierit1039, omnium1040 in commune pontificum1041 Carthaginis provinciae superioris censurae1042 1043 sententiam1044 obnoxios1045 retinebit, id1046 est, <W411, f. 169v> si nulla sibi impediente principis potestate vel1047 infirmitate aut inevitabili causa, sed1048 solius propriae voluntatis libitu1049 sese1050 ad celebrandum1051 concilium non collegerint1052.

DE1053 RELATIONE GRATIARUM PRO CONSUMMATIONE CONCILII

XVI1054 His igitur constitutionibus nostris1055, quas1056 necessario decernendas1057 credidimus1058, finalem manus nostrae subscriptionem adiecimus, immortali deo nostro et domino gloriam et honorem reddentes, qui nos de conventu alternae visionis laetos efficit1059, qui os nostrum in confessione1060 laudis suae aperuit, qui etiam decreta huius nostri concilii honeste1061 complevit. Post haec religioso domino et amabili principi nostro1062 Wambani1063 regi1064 gratiarum actiones persolvimus, cuius etiam1065 studio aggregati sumus, qui ecclesiasticae disciplinae nostris saeculis novus1066 <V630, f. 164vb> reparator occurrens omissos conciliorum ordines1067 non solum restaurare intendit, sed etiam annuis recursibus celebrandos instituit, ut ad1068 alternam morum correctionem annuo1069 tempore alacriter concurrentes iuxta prophetae vaticinium, quod in nobis defractum1070 est, alligetur1071, et quod abiectum est, reducatur. Det ergo eidem principi <V1341, f. 102va> dominus pro huius sacrae sollicitudinis voto et cursum praesentis vitae in pace transire et post diuturna tempora ad se in pace remissis iniquitatibus pervenire, qualiter1072 et ille1073 felicia tempora ducat, et felix cum omnibus, quibus principatur, ad Christum sine confusione perveniat, ut, quia per eum corona nostri ordinis in melius restauretur1074, coronam futuri regni capiat ex1075 hoc in regione vivorum regnans cum Christo in saecula saeculorum. Amen.

Interfuerunt huic concilio pontifices XVII1076. Ego Quiricus1077, urbis regiae <E97, f. 343ra> metropolitanus episcopus, haec1078 gesta synodica a nobis definita subscripsi. Similiter et alii episcopi subscripserunt1079 numero XVI.

O93, f. 91ra; V630, f. 164vb; W411, f. 169v; V1341, f. 102va; E97, f. 343ra


1 XI W411

2 Rubrik] INCIPIT CONCILIUM TOLETANUM XII V1341; Incipiunt capitula Toletani concilii undecimi I De fidei rectitudine E97

3 INCIPIT fehlt W411

4 TOLETANUM] TOLETANUM XII V1341

5 II E97

6 dumulto W411

7 agidetur W411

8 III E97

9 Non debere metropolitanum] Quod non debeat metropolitanus E97

10 a fehlt V1341

11 IIII E97

12 in una] inam W411

13 non teneatur] conteneatur W411

14 V E97

15 VI E97

16 convescentibus W411

17 VII E97

18 Nonne W411

19 sacerdotes V630; E97

20 quaslibet W411; quibuslibet E97

21 in ecclesia familiis fehlt E97

22 tructiones W411

23 aliquid fehlt E97

24 est fehlt W411

25 VIII E97

26 Quę korr. aus Quod V630

27 discretione W411

28 discretio ecclesiarum] eclesiarum discretio V1341

29 per inconditam] perditam W411

30 disciplinam fehlt W411

31 sapiant W411

32 IX E97

33 Nec W411

34 X E97

35 custodire W411

36 debeat korr. aus debeant V630; debelant W411

37 si fehlt W411

38 praemium korr. aus spiritum ium V630

39 aepiscopatus W411

40 quia W411

41 per fehlt W411

42 premium E97

43 deterritur W411

44 XI E97

45 quo korr. aus qui V630

46 ordinadi W411

47 promittam W411

48 XII E97

49 eludatione W411

50 canonis korr. aus canones V1341

51 que W411

52 acceptam] acceptam precipitur ut si quis acceptam W411

53 acceptam a korr. aus acceptam V1341

54 evacaristitiam W411

55 sumserint W411

56 XIII E97

57 diutine korr. aus diuturne V1341

58 XIIII E97

59 vexati korr. aus vexantur V1341; vexati E97

60 XV E97

61 domino canunt] non cantat W411

62 que W411

63 sacrificant korr. aus sacraficant W411

64 se fehlt W411

65 aiustoria W411

66 XVI E97

67 certi temporis] certis temporibus W411

68 qui W411

69 concilio W411

70 agitetur W411; agatur korr. aus agitetur V1341

71 XVII E97

72 IN NOMINE DOMINI INCIPIUNT GESTA SYNODALIA CONCILII TOLETANI XI ACTA IN URBE REGIA IN TOLETANA SEDE A DECIM ET SEPTEM IN NOMINE DOMINI INCIPIUNT GESTA SYNODALIA CONCILII TOLETANI XI ACTA IN URBE REGIA IN TOLETANA SEDE A DECIM ET SEPTEM EPISCOPIS ANNO IIII REGNI GLORIOSI PRINCIPIS WAMBANI SUB DIE VII ID. NOVEMBR. ERA DCCXIII] Expliciunt Capitula Incipit toletanum concilium undecimum PROLOGUS E97

73 GLORIOSI PRINCIPIS korr. aus GLORIOSI V1341

74 VVAMBAN W411

75 SEC. V1341

76 Carthaginis] cartaginis eorum V630; V1341

77 excellentissime W411

78 ac fehlt W411

79 gloriosissimi E97

80 Nov.] novembrium era DCCma XIIIma E97

81 votiva V630; V1341; vota W411

82 novis W411

83 veremus W411; deberemus E97

84 hucusque] usque huc E97

85 saeculi fehlt W411

86 conlibione W411

87 instabiler W411

88 anno W411

89 lucem O93

90 auferebat V630; auserat W411; auferebat korr. aus auferat V1341; auxerat E97

91 cernibus W411; Cernimus E97

92 de fehlt E97

93 irretiret korr. aus inretiretur V630; inriteret W411; inretiretur V1341

94 incitamenta V630; V1341

95 que W411

96 dinus W411

97 exosus V630; exsors V1341

98 teterior W411

99 et W411

100 alta W411

101 respiciens] respicientes et W411; respiciens tempori E97

102 temperitatis W411; ętatis E97

103 nostri W411

104 secularis W411

105 providae] servi dei W411

106 et lux conciliorum fehlt W411

107 et] et ad W411

108 adgregandi korr. aus adgregendi V630

109 oportuna korr. aus oltuna O93

110 corrigendi E97

111 ut qui decursis longe ante fehlt W411

112 laventium W411

113 medire W411; mederi E97

114 possemus E97

115 spiritalia W411; spirituali E97

116 sanitatum W411; E97

117 te W411

118 est fehlt W411

119 salu W411

120 enim E97

121 evangelio korr. aus evagelio W411

122 fuguram V630

123 generis humani] humani generis E97

124 saluti korr. aus salute V630

125 pristina W411

126 savara W411

127 sanare donatur] sana redonatur E97

128 evocata W411

129 convenimur W411

130 virginis mariae korr. aus virginis V1341

131 discreto korr. aus excreto W411; decreto V1341

132 nisi de] dense W411

133 pima W411

134 praeviaque] praevia quoque V630; W411; V1341; E97

135 sacrae] sacro huius W411

136 arcano W411

137 scilice W411

138 epheseni V630; V1341; efeseni W411

139 cononabula W411

140 destruantur V630; V1341

141 norma] limpore vides W411

142 declaretur korr. aus declaratur V630

143 alternoque korr. aus alterno V630; alternoque W411; E97

144 ammarum W411

145 definivimus W411; E97

146 haec W411

147 niteremus O93

148 referre V630; V1341; proferre E97

149 nostrorum W411

150 memoria ministraret prout animis memoria korr. aus memoria E97

151 ministrasset W411

152 animis] animis vel W411

153 memorie W411

154 occurrisset W411

155 omni V630; V1341; E97

156 conpendio korr. aus inpendio V1341

157 Nulla V1341

158 suamque] suum quo W411; sensuum quo E97

159 suamque exercitationem] Suaque excitatione V630

160 exercitatiores W411; E97; excitationem V1341

161 magis fehlt W411

162 redderet verborum] verborum redderet V630; V1341

163 re W411

164 sensimus W411

165 arcano W411; E97

166 ergo E97

167 ex E97

168 attacti korr. aus adtacti V630; adacti] et tactum W411; adtacti V1341; est actum E97

169 iuxta votum] in statutum W411

170 votum fehlt V630; V1341

171 definitionis korr. aus difinitionis V630; difinitionis V1341

172 monstraretur korr. aus mostraretur V1341

173 profudit V630; W411; V1341; E97

174 nostrorum W411

175 singillati W411; singulatim E97

176 prolatus W411; probatus fehlt V1341

177 micuit W411

178 Vor Confitemur] CAP. I E97

179 unius quoque] uniusque E97

180 quidem korr. aus quid V630; quidem] qui deo W411

181 et W411

182 est korr. aus esti V1341

183 quoque pater korr. aus quoque V1341

184 essentię W411

185 suae fehlt W411

186 ergo korr. aus enim V1341

187 intentione W411

188 ut V630; V1341

189 filio, quia non pater a filio, sed filius a patre generationem accepit, filius ergo deus de patre, pater autem deus, sed non de filio korr. aus filio V630

190 est fehlt V630; W411; V1341; E97

191 filius fehlt W411

192 deo fehlt E97

193 vere W411

194 substantię W411

195 signat W411

196 nec V630; W411; V1341; E97

197 alii W411; alia fehlt E97

198 de fehlt W411

199 utero korr. aus vero O93

200 sempiternus] Sempiternus est quoque E97

201 et] et si V630; V1341

202 Quoniam E97

203 semper korr. aus semper est V630

204 feiit W411

205 cuius korr. aus cum V630; cui W411

206 ab W411

207 eundem] eum de W411

208 desecte W411; E97

209 naturam W411

210 filium sine korr. aus sine filium E97

211 minutione korr. aus minitione V1341

212 desectione W411; E97

213 divinitatis est korr. aus divinitatis V1341

214 Hinc V630; V1341; hoc W411

215 credendus korr. aus crededus W411

216 nec ulla] nulla W411

217 deum E97

218 capit W411

219 spiritu W411

220 esse fehlt W411

221 sanctas W411

222 dixerimus fehlt W411

223 praedicare V630; W411; V1341; E97

224 natum W411

225 filii] filii spiritus V630; W411; V1341; E97

226 patre] patre tantum E97

227 de fehlt

228 filium W411; filio] filio tantum E97

229 Qui W411

230 Hinc W411

231 sicut filius fehlt E97

232 a fehlt V630; V1341; E97

233 proter W411

234 assumptam] ut sumpta W411

235 se] se de W411

236 spiritus W411

237 sancta W411

238 sanctae trinitatis korr. aus sancta trinitas V1341

239 trita W411

240 se W411

241 et fehlt W411

242 Nec korr. aus Non V630

243 patre W411

244 quae cum] Quecumque W411

245 Ne W411

246 substantias praedicamus, sed unam substantiam korr. aus substantiam V630

247 confitemur E97

248 substantia W411

249 filium] filium est W411

250 filium W411

251 dicemus W411

252 dicitur sicut korr. aus dicitur O93

253 dicitur deus] deus dicitur V630; V1341; E97

254 dicitur fehlt W411

255 tamen] tamem non W411

256 singulariter dicitur korr. aus singulariter E97

257 tamen] tamen non W411

258 lumem W411

259 personę W411

260 unus fehlt E97

261 confitetur korr. aus confiteatur V1341

262 una illi et] et una illis E97

263 illis V630; W411; V1341; E97

264 vel W411

265 indivisis W411

266 maiestas E97

267 sine O93

268 aliquid fehlt E97

269 persona korr. aus dpersona V1341

270 inumeratum W411

271 ad W411

272 essent W411

273 ita huic] huic ita V1341

274 naturalem W411

275 personis non korr. aus personis W411

276 hoc ergo korr. aus hoc V1341

277 ergo fehlt E97

278 sapientia W411

279 vel E97

280 filium dicere korr. aus filium W411

281 eni W411

282 ipse] ipse est V630; W411; V1341; E97

283 pater] pater qui filius nec ipse filius qui spiritus sanctus E97

284 qui fehlt W411

285 ipsut W411; ipse V1341

286 ipsut W411

287 filium W411

288 ipsut W411

289 quod] quod et V630; V1341; quod fehlt W411

290 deum W411

291 personarum V630; W411; E97; personarum korr. aus personam V1341

292 Cu E97

293 dicimus E97

294 ipsut W411

295 quod korr. aus quem V1341

296 et fehlt W411; E97

297 ipsut W411

298 ipsut W411

299 filium ad korr. aus filium W411

300 nuturam O93

301 substantia korr. aus substantiam O93; substantantia W411

302 Trinitate V630

303 ergo E97

304 distinctione korr. aus districtione V630

305 unitatem W411; E97

306 proter W411

307 tres istae personae] istę personę tres V630; V1341

308 aestimende W411

309 nulla korr. aus nullę V1341

310 aliam] aliam nulla post aliam V630; W411; V1341; E97

311 extisse O93; extitisse vel korr. aus extitisse V1341

312 operasse] operata esse E97

313 aliquando fehlt V1341

314 gerantem W411

315 generantem W411; generatum korr. aus generantum V1341

316 procederet W411; V1341

317 patre E97

318 et fehlt W411

319 Tes W411

320 cognoscantur W411; E97

321 illud fehlt V1341

322 scriptura sancta korr. aus scriptura V630

323 dixit V630; V1341

324 luci korr. aus lucem V630; lucis V1341

325 interlinear vel ad E97

326 inseparabilis naturae personas sicut non confundimus ita separabiles korr. aus inseparabilis E97

327 personas korr. aus personis V630

328 seperabiles W411

329 ita fehlt V630; V1341

330 nobis hoc] hoc nobis V630; V1341; E97

331 dignitatem] dignata est V630; W411; E97; dignata est korr. aus dignatu est V1341

332 somnibus W411

333 singulatim E97

334 personis O93; V1341; E97

335 alteram O93; V1341

336 ne O93

337 vocabili W411

338 qua W411; quae] quę si E97

339 simul] simul tamen E97

340 autem fehlt V630; V1341; enim E97

341 unumquodque] unum quoque W411

342 in korr. aus a O93

343 sicut W411

344 in fehlt W411; E97

345 nativitate korr. aus navitate E97

346 Maria virgine] virgine MARIA E97

347 virgine korr. aus virginis V630; V1341

348 quo V630

349 nativitatem V630

350 genitus] genitus novo ordine W411

351 quia W411

352 monstratur W411; E97

353 fecundata V630; V1341; E97

354 exemplo] exemplo monstratur quod si ratione collegitur nec (aut E97) exemplo non W411;E97

355 erit] erit enim V630; V1341

356 singularis E97

357 obumbrantem W411

358 duo W411

359 asserre korr. aus adserre V630

360 edificati W411

361 ipsut W411

362 in carnem korr. aus incarnationem V630

363 carne W411

364 ut korr. aus Et V1341

365 dei] dei sed homo E97

366 omnia V630; V1341

367 tantum V630; V1341

368 credim V1341

369 Quos V630; V1341

370 fit W411

371 personae] personę creditur E97

372 quia duas korr. aus quia O93

373 profatemur V630; ausabimur W411; profitemur V1341; causabimur E97

374 eos W411

375 nec W411

376 trinitati korr. aus trinitatis V1341

377 accedere W411; E97

378 ęterna E97

379 de W411

380 fili W411

381 operata esse] operasse W411

382 inseperabilia W411

383 in id] id est in eo E97

384 unitate W411

385 est] est id est W411

386 substantias W411

387 praedistinatus O93; prędestinatus korr. aus prędistinatus V630

388 praedestinatus accipitur per hoc tamen quod de Maria virgine natus est et natus et factus et praedestinatus] praedestinatus accipitur per hoc autem quod de Maria virgine natus est et natus et factus et praedestinatus korr. aus praedestinatus

389 autem E97

390 factus V630; V1341

391 prędistinatus O93; V630

392 illae] in illo W411; E97

393 quia fehlt V1341

394 quod] quod deus est creavit mariam secundum quod W411; E97

395 homo] homo est E97

396 est] est a (ex E97) maria Ipse pater W411; E97

397 et W411

398 aequalis] ęqualis est E97

399 patris V1341

400 patri W411

401 maior] maior et V630; W411; V1341; E97

402 Forma] In forma V630; W411; V1341; E97

403 qua V630; W411; V1341

404 carnem non korr. aus carnem V630; carnem fehlt W411

405 non fehlt V1341

406 sed] sed a E97

407 quae V630; W411; V1341; qua korr. aus que E97

408 ipse et korr. aus ipse O93

409 homini W411

410 filio W411

411 posset W411

412 spiritu E97

413 sicut nunc aequalis, nunc minor patre creditur esse, respondemus: Secundum formam dei aequalis est et patri et spiritui sancto] spiritu W411

414 aequalis] ęqualis est V630; V1341

415 et fehlt E97

416 et a korr. aus et V630

417 a E97

418 personis duabus] duabus personis V1341

419 et] et a korr. aus et V630

420 sancto fehlt W411

421 personam W411

422 adsumpta W411

423 natura, item, cum homine unus exstat persona, cum patre vero et spiritu sancto natura korr. aus natura V1341

424 uns W411

425 personam W411

426 suae] sive substantia Missus W411; E97

427 Filius tamen] tamen filius W411; E97

428 sed] sed etiam E97

429 missus fehlt E97

430 eo korr. aus o V630

431 quod per korr. aus quod V1341

432 dicit W411; E97

433 voluntates W411; voluntas E97

434 sed] sed etiam E97

435 Hic W411; E97

436 genitus W411

437 factus est, unigenitus propter deitatis substantiam, primogenitus fehlt V630; V1341

438 carnis] carnis formam E97

439 suscepti W411; E97

440 forma W411; E97

441 peccato] peccato conceptus sine peccato natus sine peccato W411; E97

442 nobis] nobis peccatis nostris et tamen W411; nobis et pro peccatis nostris passus est et tamen E97

443 salvandi W411

444 salva tamen] tamen salva V630; V1341

445 tamen fehlt W411; E97

446 adicatus W411

447 mortem excepit korr. aus mor cepit V1341

448 fieri W411

449 aera W411; aeria E97

450 deliberant W411

451 delirantes surrecturos] delirant resurrecturos E97

452 credimus W411; E97

453 quam W411

454 movemur korr. aus moveamur V1341

455 dum V630; V1341

456 expetatur W411; expectatur korr. aus expetatur E97

457 finem E97

458 saeculi E97

459 hominibus W411

460 fatiendum W411

461 gessit E97

462 positus fehlt E97

463 pretio sui] pretiosi V630

464 gremio W411

465 confitemur] confitemur in W411

466 remissionem omnium korr. aus omnium remissionem O93

467 resurrectionem V630; W411

468 gaudia] gaudia et V1341

469 tantum korr. aus tantum nobis V1341

470 orandum nobis] nobis orandum E97

471 nobis est korr. aus est nobis V1341

472 ut cum korr. aus ut O93

473 deo korr. aus deo et O93; deo] deo et W411

474 nos korr. aus nobis V1341

475 ut V630; W411; V1341; E97

476 hac W411

477 quo W411

478 mundatur W411

479 saporem W411

480 triduano] triduano dierum W411

481 rotantes W411

482 subnixa W411

483 decernanda V1341

484 NE korr. aus NEC V1341

485 Rubrik fehlt E97

486 TUMULTO W411

487 I fehlt V1341; II E97

488 prestrepia W411

489 quibuslibet korr. aus quilibet V1341

490 proturbari W411

491 concertationibus W411

492 per W411

493 silentium E97

494 iudicii korr. aus iudicis O93

495 conlationibus W411

496 a fehlt W411

497 a causantium] accusantium E97

498 porte W411

499 preponitur V630; V1341

500 nec korr. aus ne V630; ne V1341

501 sensus fehlt W411

502 audientiam W411

503 iudicant W411; iudicium V1341

504 nerbent W411

505 conventu korr. aus conventum O93

506 praemissa V630; V1341; E97

507 violanda V630; E97; violanda korr. aus violenda V1341

508 proturbaverit W411

509 quo V630; qua E97

510 et fehlt W411

511 exivit W411

512 iurgium] iurgium et V630; W411

513 dedecore korr. aus decore O93; V630

514 dedecore de consessione] confessionis et dedecore W411

515 confessione V1341

516 Rubrik fehlt V630; E97

517 QUOD fehlt W411

518 DEBET W411

519 III E97

520 obti W411

521 natum W411

522 praecedat korr. aus praeceda V1341

523 certe V630; V1341

524 gratia meritorum] gratiam eritorum W411

525 eritorum W411

526 singuli W411

527 ornetur W411; E97

528 eminentia V630; W411; V1341; E97

529 semper fehlt V630; V1341

530 honore W411

531 efficientiam korr. aus efficatiam V1341

532 exortare W411

533 sane W411

534 nostris W411

535 modum korr. aus modo V1341

536 magnopere] magno opere V630

537 curis fehlt W411

538 quorundam] quorum dum W411

539 mentes korr. aus montes V630

540 torporis V1341

541 quid korr. aus qui V630; E97; quid W411; V1341

542 sepe W411

543 rerit W411

544 famae O93

545 sinant] sinant Et E97

546 metropolitanis korr. aus metropolitanos V1341

547 confinitimos ceterosque ecclesiasticis ordinibus deditos] confinitimis ceterisque ecclesiasticis ordinibus deditis E97

548 deditos korr. aus dededitos O93

549 commissos V630; V1341

550 religiosorum] religiosos ex V630; V1341

551 quatinus E97

552 interlinear vel imperitia E97

553 Itaque E97

554 indesinenti V630; V1341; E97

555 prolatus W411

556 profectus E97

557 arrogantiam W411; arrogantia korr. aus aerrogantia E97

558 concilii] concilii octavi E97

559 diffinire O93; definire ut korr. aus diffinire ut V630; definire] definire ut V1341; E97

560 invicti W411

561 Rubrik fehlt V630; E97

562 IIII E97

563 De his, qui contra apostoli voluntatem circumferuntur omni vento doctrinae fehlt E97

564 huic W411; E97

565 metropolitanoe E97

566 in fehlt V630; W411; V1341; E97

567 psallendo teneant korr. aus psallendo O93

568 teneat W411

569 cognoverint V630; V1341; E97; cognoverat W411

570 aliquam W411

571 ordini O93; ordines W411

572 offitii korr. aus offiti V1341

573 patiatur V630; patiantur korr. aus patiatur V1341

574 se W411

575 disiugi W411

576 honoris consecrationem] honores consecrationis W411

577 accepit W411; V1341; E97

578 ecclesiastica V630; V1341

579 quas W411

580 sui episcopi] episcopi sui E97

581 alter W411

582 ecclesie W411

583 privatus] privetur ac korr. aus privetur V630; privetur V1341

584 quatinus E97

585 dilavat W411

586 suae fehlt E97

587 subiecto W411

588 temporare W411

589 Rubrik fehlt V630; E97

590 V E97

591 patrem W411

592 deo] deo est E97

593 diabulo W411

594 Dilectionem O93

595 soli W411

596 deo W411

597 omni W411

598 faciunt W411

599 et qui fehlt W411

600 fratrem] fratrem suum V630; W411; E97

601 et] Et his W411

602 scitis korr. aus scietis V630

603 habet vitam korr. aus habet E97

604 omicide W411

605 se W411

606 divitur W411

607 moveat V630; V1341; E97

608 quod V630; V1341

609 incendum W411

610 esse fehlt W411

611 igitur his] his igitur E97

612 apostolos W411

613 consona] cum sana V630; V1341

614 diabulo W411

615 personae korr. aus personae non V1341

616 occasu O93

617 ne W411; E97

618 in quorum korr. aus iniquorum V1341

619 cordibus] cordibus id W411

620 occubuit] occubuit ut V630; W411; V1341; E97

621 iuxta fehlt W411

622 antiqui korr. aus antiqua V1341

623 diffinitionem O93

624 recipienda W411

625 esse korr. aus esset V1341

626 speciali korr. aus speciale W411

627 difinitione V630; diffinitione E97

628 antequam] tante quam W411

629 domini korr. aus domino V1341

630 gratia V630

631 quod V630; W411; V1341; E97

632 Quod si korr. aus Quod V1341

633 eorum fehlt V630; V1341

634 et W411

635 cognoscitur E97

636 quodque W411

637 ira V630; V1341; E97

638 Rubrik fehlt V630; E97

639 VI E97

640 Nullis V630; V1341; E97

641 proturbari W411

642 excessibus] excessibus motionum W411; E97

643 monitione W411

644 et] E O93

645 arca W411

646 ipse W411

647 efficiant W411

648 Quando W411

649 a W411

650 faciens W411

651 audientiam W411; E97

652 iudici W411; iudicum E97

653 excessu V630; V1341; excessus] excessu solius W411; E97

654 refugiunt fehlt W411

655 sive W411; sibi E97

656 culmine korr. aus culmini V1341

657 paenitentiam W411

658 inconcusse debuerant korr. aus inconcusse V1341

659 debuerunt W411

660 veritatis] veritatis conservari O93

661 conservare] conservari conservare O93

662 decuerat V630; V1341; docuerat W411

663 iudicii korr. aus iudicia V1341

664 prevasione W411

665 ut E97

666 au W411

667 et fehlt W411

668 solo W411

669 Ille W411

670 in fehlt W411

671 praesentes] presunt W411; cui praesunt E97

672 transfudisse korr. aus transfundisse V630

673 aut korr. aus au V1341

674 subiectes W411

675 libet W411

676 in korr. aus i E97

677 quam korr. aus que V630

678 etam W411

679 domino W411

680 pervasa korr. aus perversa V630; prevasa W411

681 rebus] rebus propriis W411; E97

682 excellentissimi korr. aus excollentissimi V630

683 sartiant korr. aus satiant V630

684 relegionis W411

685 quem E97

686 inbonesti W411

687 paraverunt W411

688 At, interlinear vel Et E97

689 qui fehlt W411

690 causus O93; asus W411

691 pene W411

692 pro fehlt O93

693 praeminent korr. aus minent V1341

694 sustineant damnum] sustinendam W411

695 et V630; V1341; ut W411

696 talium W411

697 factio W411

698 infirmet W411

699 nullas W411

700 prevasores W411

701 a W411

702 cedes korr. aus cedet V630

703 aut E97

704 incuratione W411

705 delibere V630

706 addici korr. aus adduci V1341

707 praesumptuosus E97

708 subiacebit] subiacebit id est V630; W411; V1341; E97

709 sive korr. aus si V630; sine W411; si V1341

710 minoris sive maioris korr. aus minoris E97

711 autem V630; V1341; E97

712 operasse] operati esse E97

713 audiendiendos W411

714 persequentes W411

715 magnatis E97

716 nepotem W411

717 quodlibet W411

718 quolibet illi korr. aus quislibet V1341

719 altero W411; E97

720 pertinenti V630; V1341

721 amittat] ac mittat korr. aus admittat W411

722 relegatione E97

723 communionis korr. aus communicationis V1341

724 remedio korr. aus remdio E97

725 ille W411

726 volentes korr. aus voluntes V630

727 generosisque] generosis qui W411

728 aliquid korr. aus aliquod V630; illut W411

729 decem W411

730 irrogatam fehlt E97

731 iuxta korr. aus iuxa V630

732 alionem W411

733 proscriptionem W411; E97

734 Rubrik fehlt V630; E97

735 QUIBUSLIBET V1341

736 ecclesiae W411; V1341

737 familii W411

738 NE V1341

739 pleriendum W411

740 est W411

741 VII E97

742 domini korr. aus deum V630

743 magnopere] magnopere a korr. aus magnopere V630

744 talium W411; E97

745 quaslibet W411

746 inferenda W411

747 in fehlt V630; V1341

748 tali W411

749 perpetuę E97

750 relegatus E97

751 communio korr. aus communione V1341

752 quę W411

753 Rubrik fehlt V630; E97

754 dsciplinam W411

755 subeat W411

756 notavi W411

757 VIII E97

758 antiquę V630; W411; V1341; E97

759 debeant W411

760 commotio korr. aus commonitio V1341

761 nobis est] est nobis E97

762 quod korr. aus quo V1341

763 esse W411

764 spiritualem E97

765 inauditos] inauditos eos E97

766 actis W411

767 volutatibus W411

768 se fehlt W411; E97

769 quotiensque W411; quotienscumque korr. aus quotiensque V1341

770 a fehlt W411

771 spiritualium E97

772 criminis korr. aus criminibus V630; criminibus V1341

773 si fehlt W411; si exilio korr. aus ilio V1341

774 trusione W411

775 dignum eum korr. aus dignum O93

776 cognoverit fehlt E97

777 cognoverit ut fehlt W411

778 aut V630; V1341; E97

779 que W411

780 induxerit W411

781 debeat eius korr. aus debeat O93

782 que W411

783 susciptione W411

784 notaris W411

785 intentationibus V630; E97; interentionibus W411; intemptationibus V1341

786 Rubrik fehlt V630; E97

787 QUICQUAM V1341

788 PRETII W411

789 ACCIPITUR W411

790 IX E97

791 numerum W411; munerum E97

792 questu V630, V1341; E97

793 debet] non debetur W411; non debet E97

794 deinceps in korr. aus deinceps V1341

795 fidelibus] fidelibus aut collatione V630; V1341; fidelibus aut pro conlatione W411; E97

796 crismatos O93; crisme W411

797 gradum W411

798 nisi fehlt W411

799 sciente E97

800 episcopo tale] episcopale W411

801 excommunicatione W411; excommunicationi korr. aus excommunicationis V1341

802 quod] quod quia W411

803 et W411; E97

804 scientie korr. aus scientiam V630; scita E97

805 correctionem V1341

806 adhibuit V630; V1341; E97; abiit W411

807 interlinear vel de E97

808 pro] de pro O93; de V630; V1341

809 mensuum W411

810 quattuor] duobus korr. aus quattuor V1341

811 conpetent O93

812 vere W411

813 excommunicatio W411

814 plectandus W411

815 QUID CUSTODIRI fehlt O93

816 Rubrik fehlt V630; E97

817 custodire W411; V1341

818 ve W411

819 EPISCOPUS FIAT VEL QUA SENTENTIA fehlt O93

820 post W411; V1341

821 ACCEPTUM PER PRAEMIUM ORDINATUS fehlt O93

822 X E97

823 Multi W411

824 capitulum W411

825 emanaverunt E97

826 inadpreciabilem korr. aus adpreciabilem O93; inpreciabilem V630; V1341

827 qui W411

828 conparandum W411

829 quando W411

830 hoc korr. aus haec O93; haec V630; W411; V1341

831 perceptione W411

832 prohibitum korr. aus prohibita O93; prohibita V630; W411; V1341

833 a fehlt W411; E97

834 novis korr. aus nobis O93; novis E97

835 iteratum korr. aus iterata O93; iterata V630; V1341; iterat W411

836 mercare W411

837 nitur W411

838 gratiantur W411; gratiam] gratiam dei E97

839 promis W411; proximis E97

840 a patribus] apparatibus V630; V1341; apparibus W411; ac paribus E97

841 amputatur W411

842 sacramentis fehlt V630; V1341; sacramenti E97

843 et fehlt E97

844 actione V630; V1341

845 adstringat W411

846 aliam W411

847 dederit E97

848 aliquando fehlt E97

849 ad W411

850 prelationis korr. aus relationis O93

851 inplicatu W411

852 huius W411

853 sceleri W411

854 denudet korr. aus denudat V630

855 ecclesia korr. aus ecclesiae V630

856 mercare W411

857 autem E97

858 ordinatus V1341

859 here V630; here korr. aus heres V1341

860 relegati E97

861 satisfactione] satisfactione bis W411

862 satisfactio eos] eos satisfactio W411; E97

863 invenerit fehlt W411

864 communionis W411; communioni E97

865 Rubrik fehlt V630; E97

866 PONFICES korr. aus POFICES O93

867 ordinati W411

868 XI E97

869 omnis W411

870 mancipiantur W411; E97

871 canonicis regulis] canonicas regulas W411

872 adsctrictus W411; astricti korr. aus adstrictis V1341

873 promotiores E97

874 probet W411; provehit E97

875 probat disciplina korr. aus disciplina probat O93

876 disciplinam W411

877 sponsione V630; V1341; E97; innexione W411

878 qui fehlt W411

879 qui ad korr. aus qui E97

880 grados W411

881 placita V630; V1341

882 innodatione E97

883 sincera V630; W411; V1341

884 ut V630; V1341; et] et ut W411

885 obsequi W411

886 unicuique E97

887 beati korr. aus beate V630; beate W411; beati fehlt E97

888 papae Leonis] leonis papae V1341

889 editum W411

890 se scit] scit se W411

891 quibus W411

892 prępositum korr. aus positum V630

893 oboedientium W411

894 inferenda V630

895 Rubrik fehlt V630; E97

896 pro W411

897 XII E97

898 divino canone] divinos canones W411

899 discretum W411

900 collatione korr. aus conlatione V630; conlatione V1341

901 relectus V630; V1341

902 velut V630; W411; V1341; E97

903 propellatur V630; V1341; perpellatur W411

904 fidelis V630; V1341; infidelis] fidelis infirmus E97

905 fideliter V630

906 naturalis E97

907 in fehlt E97

908 ponere V1341

909 depremi W411

910 nullus V1341

911 refeci W411

912 tandem E97

913 obtantum W411

914 suę V630; V1341

915 collatum korr. aus conlatum V630; conlatum W411; conlatam korr. aus conlatum V1341

916 eucaristiam korr. aus eucastiam W411

917 dominice W411

918 sibi non possent korr. aus sibi E97

919 possint W411

920 ii E97

921 sinistrum E97

922 efficiat W411

923 inultum W411; E97

924 Quacumque V1341

925 inevitabili fehlt O93; invitabili V1341

926 dominationi, am Rande vel damnationi V630; damnationis W411; dominationi V1341

927 similiter fehlt W411

928 illos] illos cuius W411

929 ponitionis W411

930 qualibet E97

931 reiecerit E97

932 infidelis korr. aus fidelis V1341

933 est fehlt W411; V1341; E97

934 exilio fehlt W411

935 relegetur E97

936 quilibet E97

937 pęnitentia V630; W411; V1341

938 satisfluctione fehlt O93

939 defleverit V630; V1341; E97; defluerit W411

940 licitum erit] licebit V630; V1341

941 communione W411

942 reformare W411

943 Rubrik fehlt V630; E97

944 diutine W411; DIUTINAE korr. aus DIUTURNAE V1341

945 oblationem W411

946 tam W411

947 XIII E97

948 periculo fehlt V1341

949 reconciliatione W411

950 praecinctu korr. aus praecincto V630; proiecto W411

951 arguetur V630; V1341; urguet W411

952 periculo V630; V1341; E97

953 pęnitentiam V630; V1341

954 accepta E97

955 ei V630

956 humanis korr. aus humanus W411

957 ager W411

958 aeger abscedat] abscedat eger V630

959 subprestitibus W411

960 reconciliationis W411

961 mors W411

962 his W411; E97

963 periculis W411

964 ex more] et mox E97

965 conciliationis V1341

966 denegenda V630

967 in fehlt W411

968 in misericordia] misericordię, interlinear vel in misericordia E97

969 dei fehlt W411

970 acceptam poenitatntiam] accepta pęnitentia E97

971 reconcilientur korr. aus reconcilietur W411

972 habetur W411

973 nos W411

974 sententiam W411; sententia O93; V630; E97; sententia korr. aus sententiae V1341

975 multiplici korr. aus multiplicis V630; multiplices W411; multiplicis V1341

976 et oblatio pro eorum dedicata spiritalibus accipiatur fehlt W411

977 interlinear vel delicto a presbyteris recipiatur E97

978 dedicata spiritalibus] delicto a presbyteris V630; V1341

979 spiritibus E97

980 recipiatur V630

981 Rubrik fehlt V630; E97

982 QUAE O93

983 VEXATI] VIX ERANTES W411

984 XIIII E97

985 aliisque] aliisque milibus W411

986 similibus fehlt E97

987 irretitis] in redditis W411

988 ministeria V630; W411; V1341

989 interlinear vel nimus E97

990 terram W411; E97

991 audeat E97

992 altaribus V630; V1341; E97

993 discusso W411; indiscussus E97

994 ingerant korr. aus iungrant V630; ingerat E97

995 sacramento W411

996 incommoditatibus V630; V1341; E97; inmoditatibus W411

997 elise W411

998 suspensum W411

999 inveniantur V630; E97

1000 Rubrik fehlt V630; E97

1001 CANENT W411

1002 valeant W411

1003 XV E97

1004 VE W411; Et E97

1005 oraculo W411

1006 momentis E97

1007 singulis W411

1008 interlinear vel veant E97

1009 praecaveant V630; precavantes W411

1010 quoquo W411

1011 quorundum W411

1012 singuliter W411

1013 confundat korr. aus confundit V630

1014 casibus E97

1015 precaventis W411

1016 diximus W411

1017 ibi O93

1018 cleri korr. aus clerice V630

1019 vicinis W411

1020 officium E97

1021 dergo W411

1022 Rubrik fehlt V630; E97

1023 quos W411

1024 agitetur W411

1025 XVI E97

1026 metropolitane W411

1027 absentemus V630; V1341

1028 quod W411

1029 indictum korr. aus interdictum O93; indictum E97

1030 metropolitano korr. aus metropolitono W411

1031 presole W411

1032 excepta W411; E97

1033 excepto inevitabili korr. aus ex evitabili V1341

1034 unius V630; W411; V1341; E97

1035 metram W411; metas fehlt E97

1036 plectendum V630

1037 anni unius] unius anni E97

1038 meta E97

1039 sierit W411

1040 Omnes W411; E97

1041 pontifices W411; E97

1042 censuere W411

1043 censurae sententiam] sententię censura E97

1044 sententia W411

1045 obnoxius O93

1046 id est] idem O93

1047 vel infirmitate aut inevitabili causa, sed fehlt W411

1048 sed] sed pro E97

1049 libitus W411

1050 esse W411

1051 cele W411

1052 collegerit V1341

1053 Rubrik fehlt V630; E97

1054 XVII E97

1055 nostri W411

1056 que W411

1057 decernendo W411; gerendas V630; V1341

1058 credimus W411

1059 effecit E97

1060 confessione korr. aus confusione V630; confessionem E97

1061 honoste V630

1062 nostri O93

1063 uuambano korr. aus uuambani V630; Wambano E97

1064 regis W411

1065 etiam fehlt E97

1066 novis O93; W411; V1341; novus korr. aus novis V630

1067 ordines korr. aus ordinis V630

1068 ad fehlt V630; V1341

1069 anno W411

1070 defractum est korr. aus defractum V1341

1071 alligentur W411

1072 quatinus E97

1073 hic W411

1074 restauratur V630; W411; V1341; E97

1075 et W411

1076 XVII] Xcem et VIItem SUBSCRIPTIO korr. aus Xcem et VIItem E97

1077 quiriacus W411

1078 haec gesta synodica a nobis definta] his gestis synodicis a nobis definitis E97

1079 subscripserunt] subscripserunt id est V630; W411; V1341

© 2004, 2005 Karl-Georg Schon
Dieser Text ist urheberrechtlich geschützt. Er steht unter der GNU Free Documentation License.
Demnach dürfen Sie ihn frei weiter verbreiten und bearbeiten, vorausgesetzt Sie nennen den Namen des ursprünglichen Autors und Sie geben auch anderen das Recht den von Ihnen bearbeiteten oder verbreiteten Text unter den gleichen Bedingungen weiter zu verbreiten. Im einzelnen finden Sie Bestimmungen der GNU Free Documentation License unter dem Menüpunkt Lizenz.

Zuletzt geändert am 1.11.2005