O93,  f. 
            91ra;  V630,  f. 
            164vb;  W411,  f. 
            169v;  B132,  f. 
            25va;  V1341,  f. 
            102va;  E97,  f. 
            343ra
IN  NOMINE 
            DOMINI  INCIPIUNT  ACTA 
            SYNODALIA 
            CONCILII 
            TOLETANI 
            XII  TOLETANA    IN 
            URBE  <O93,  f. 
            91rb> 
            REGIA  CELEBRATA 
            ANNO  I  ORTHODOXI  ATQUE 
            SERENISSIMI 
            DOMINI  NOSTRI 
            ERVIGII  REGIS 
            SUB  DIE  V  ID. 
            IANUAR.  ERA  DCCXVIIII.
Cum  ex  glorioso 
            praedicti 
            principis 
            iussu  in 
            unum  fuissemus  aggregati 
            conventum  et 
            in  basilica  sanctorum 
            apostolorum  debitis 
            in  sedibus  locaremur, 
            adfuit  coram  nobis 
            idem  clementissimus  princeps 
            humilitatis 
            gratia  plenus 
            et  claro  pietatis 
            cultu  perspicuus,  qui 
            nostro  se  coetui  reclinem 
            exhibens 
            ac  devotum  imprimis  omnium 
            sacerdotum 
            se  committit  precibus 
            adiuvandum, 
            deinde  grates  multiplices  omnipotenti  domino 
            ait  de 
            conventu 
            totius  concilii,  quia  gloriosae 
            iussionis 
            suae,  ut  in 
            unum  adessent,  impleverint  <W411,  f. 
            170r> 
            votum  et 
            alternae 
            visionis 
            innovatione  se  refecerint  gaudiorum.
Deinde  adiciens 
            sic  omne  est  concilium 
            allocutus: 
            Non  dubium  est,  sanctissimi  patres,  quod 
            optima  conciliorum  adiutoria 
            ruenti  mundo 
            subveniant,  si 
            officiosis, 
            quae  corrigenda 
            sunt,  studiis  peragantur,  et 
            ideo  quibus  plagis 
            pro  eventu 
            dierum  succedentium  pereamus,  paternitati  vestrae 
            non  reor  esse 
            incognitum. 
            Obinde  quia  certum 
            apud  nos  gerimus, 
            quod  pro 
            contemptu 
            divinorum 
            praeceptorum 
            terra  perniciem  sustineat 
            pressurarum, 
            dicente  domino  per  prophetam: 
            Propter  hoc  lugebit 
            terra  et  infirmabitur  omnis, 
            qui  habi<V630,  f. 
            165ra>tat 
            in  ea.  Ideo 
            oportet, 
            ut,  quia  ore  salvatoris  nostri 
            et  domini  oracula  esse 
            probamini, 
            <V1341, 
            f.  102vb>  per 
            vos  salvationis  obtineat 
            lucrum,  per  quos 
            regenerationis 
            percepit  sacramentum,  ut 
            diligentia 
            dignationis  vestrae  ab 
            omni  mundata  contagione 
            et  ab  infirmitatis  <E97,  f. 
            343rb> 
            peste  sit  libera 
            et  bonorum  omnium 
            sit  proventibus  gratiosa. 
            Iam  nunc,  quicquid 
            me  adhuc  dicere 
            opportuna 
            ratio  sinit,  quicquid 
            etiam  narrandum  vestris  auribus 
            convenit 
            aut  memoriae  curarum 
            intercapedo  subducit 
            aut  fastidium  prolixae  orationis 
            intercipit,  ecce 
            in  brevi  complexa 
            vel  exarata  devotionis 
            meae  negotia 
            in  huius  tomo  complicationis  agnoscenda 
            perlegite,  perlecta  discutite, 
            discussa 
            elimatis  ac  decretis  titulorum 
            sententiis 
            definite,  ut  pura  et  placens 
            deo  vestrarum  devotionum 
            valitura 
            discretio 
            et  regni  nostri 
            primordia 
            decoret  exhortatione  iustitiae 
            et  terrores  plebium 
            digna  cohibeat  severitate 
            censurae. 
            Scriptum 
            est  enim:  Iustitia 
            elevat  gentem, 
            miseros  facit  populos 
            peccatum.
Tunc  suscepto 
            a  glorioso  principe 
            hoc    tomo 
            pro  tam  salubri 
            <B132, 
            f.  25vb>  invitamento  et 
            copiosas  grates  retulimus 
            domino  Iesu  Christo 
            et  idem  benediximus  principi 
            glorioso. 
            Post  egressum  igitur 
            eiusdem  serenissimi  principis 
            haec  in 
            iamdicto 
            tomo  scripta  repperimus.
IN  NOMINE 
            DOMINI  FLAVIUS  ERVIGIUS  REX 
            SANCTISSIMIS  PATRIBUS  IN 
            HAC  SANCTA  SYNODO 
            RESIDENTIBUS.
Reverentissimi  patres, 
            si  patres 
            et  honorabiles  ministeriorum  caelestium 
            sacerdotes,  soliditatem  sanctae  fidei 
            veraciter 
            teneant  sincera 
            cordis  devotione  amplectentur  testimonium  paternitatis  vestrae 
            fortissimum 
            in  salutis  nostrae 
            advoco  adiumentum,  ut, 
            qui  regnum 
            fautore  deo 
            ad  salvationem  terrae 
            et  sublevationem  plebium 
            suscepisse 
            nos  credimus,  sanctitudinis  vestrae 
            consiliis 
            adiuvemur. 
            Unde  licet  sublimationis  nostrae 
            primordia  paternitati    vestrae 
            opinabili 
            relatione 
            non  lateant, 
            quibus  clara  divinorum 
            iudiciorum 
            dispositione  praeventus  et 
            regnandi 
            conscenderim 
            sedem  et  sacrosancti  regni 
            perceperim  unctionem, 
            nunc  tamen  melius  id 
            poteritis 
            et  scripti  relatione 
            <W411, 
            f.  170v>  cognoscere 
            et  promulgationis  vestrae 
            sententiis 
            publicare, 
            ut,  sicut  eadem 
            regni  nostri  primordia 
            conventus 
            vestrae  sanctitudinis  comperit  divinitus  ordinata,  ita  his 
            <V1341, 
            f.  103ra>  et 
            orationibus 
            solamen  impendat  et 
            salubrium 
            conciliorum 
            nutrimenta 
            impertiat, 
            quo  susceptum  regnum 
            <E97, 
            f.  343va>  sicut 
            iam  vestris  assensionibus  teneo 
            gratum,  ita  vestrorum  benedictionum  perfruar 
            definitionibus  consecrandum,  ut 
            innovatio 
            quodammodo 
            nostri  videatur  imperii  haec 
            numerositas 
            vestri  ordinis  aggregati.  Et 
            ideo  quia  dominus 
            in  evangelio 
            praecepit  dicens: 
            Amen,  dico  vobis: 
            Si  duo  ex  vobis 
            consense<V630, 
            f.  165rb>rint  super 
            <O93, 
            f.  91va>  terram 
            de  omni  re, 
            quacumque  petierint, 
            fiet  illis 
            a  patre  meo, 
            qui  in  caelis  est.  Ob 
            hoc  venerabilem  paternitatis  vestrae 
            coetum  cum 
            lacrimarum  effusione  conveni,  ut 
            zelo  vestri  regiminis 
            purgetur 
            terra  contagione  pravitatis.  Exsurgite,  quaeso, 
            exsurgite,  culpatorum 
            solvite  nodus,  transgressorum  mores 
            corrigite 
            inhonestos,  excitate 
            zeli  disciplinam  in 
            perfidos,  superborum  mordacitates  exstinguite,  oppressorum  ponderibus 
            subvenite, 
            et  quod  plus 
            omnibus    est, 
            Iudaeorum 
            pestem,  quae  in 
            novam  semper  recrudescit  insaniam,  radicitus 
            exstirpate. 
            Leges  quoque, 
            quae  in  eorundem 
            Iudaeorum 
            perfidiam 
            propter    vanam  gloriam  noviter 
            promulgatae 
            sunt,  omni  examinationis  probitate 
            percurrite, 
            et  tam  eisdem 
            legibus  tenorem  inconvulsum  adicite, 
            quam  pro  eorundem 
            perfidorum 
            excessibus 
            complexas 
            in  unum  sententias 
            promulgate. 
            Etenim  valde  nobis 
            cavendum 
            est,  ne  tot 
            <B132, 
            f.  26ra>  antiquorum 
            canonum  regulae,  quae 
            pro  eorum  erroribus 
            sunt  etiam  comate  promulgatae,  nos 
            illorum  culpis  obnoxios  reddant, 
            si  nostri  regni 
            temporibus 
            eorundem 
            canonum  constructio  dissoluta 
            pertranseat. 
            Praesertim 
            si  legis  illius, 
            quod  absit,  serenitatis  nostrae  tempore 
            illa  clarae 
            fidei  institutio 
            cesset,  ubi  divae  memoriae  dominus  atque 
            praecessor  noster, 
            Sisebutus  rex, 
            omnes  successores  suos 
            sub  perpetua  maledictionis  censura 
            obstrinxit,  quicumque 
            regum  mancipium  christianum  Iudaeo  servire 
            vel  famulari  permiserit 
            et  cetera,  post  haec 
            illud  quoque  vestris  deo 
            placitis 
            insero  sensibus 
            corrigendum, 
            quod  decessoris  nostri 
            praeceptio 
            promulgata 
            lege  sancivit,  ut 
            omnis  aut  in 
            expeditionem  exercitus  non 
            progrediens 
            aut  de  exercitu  fugiens 
            testimonio 
            dignitatis 
            suae  sit  irrevocabiliter  carens. 
            Cuius  severitatis  institutio,  dum  per 
            totos  Spaniae  fides  ordinata 
            decurrit, 
            dimidiam 
            fere  partem 
            populi  ignobilitati  perpetuae 
            <E97, 
            f.  343vb>  subiugavit,  ita 
            ut,  quia  in  quibusdam  villulis  vel 
            territoriis 
            sive  vicis  pestis  huius 
            infamationis 
            habitatores  ipsorum 
            locorum  sint  degeneres 
            redditae,  quia  et  testificandi  nullam 
            habent  licentiam,  veritas  <V1341,  f. 
            103rb> 
            ex  toto  videatur  in  terris 
            secessura,  sicque 
            gemino  malo  terra 
            atteritur,  dum  et 
            lege  et  repperiendae  veritatis 
            destituitur 
            adiumento. 
            Unde  licet 
            eandem  legem  nostrae 
            gloriae  mansuetudo  temperare 
            disponat, 
            vestrae  tamen  <W411,  f. 
            171r> 
            paternitatis 
            sententia    hos, 
            qui  per  illam    infamiae 
            notam  titulum  dignitatis  amiserant, 
            revestiri  iterum 
            claro  pristinae  generositatis  testimonio 
            devotissime  obstat,
             nunc  vero  misericordia  praeeunte 
            taliter  haec  disponite, 
            qualiter  nec 
            nostra  gloria  ministerium  crudelitati  adhibeat,  nec 
            tamen  saeva 
            praeceptio  terram  sub 
            diutino  infamationis  iugulo 
            premat.  Nam  et 
            hoc  generaliter  obsecro, 
            ut,  <V630,  f. 
            165va> 
            quicquid 
            in  nostrae  gloriae 
            legibus  absurdum, 
            quicquid 
            iustitiae 
            videtur  esse  contrarium,  humanitatis  vestrae 
            iudicio  corrigatur.  De 
            ceteris  autem  causis 
            atque  negotiis,  quae 
            novella  competunt  institutione  formari,  evidendarum  sententiarum  titulis 
            exaranda  conscribite,  ut, 
            quia  praesto  sunt 
            religiosi 
            provinciarum 
            rectores  et 
            clarissimorum  ordinum 
            totius  Spaniae  duces 
            promulgationis  vestrae 
            sententias  coram 
            positi  praenoscentes  eo 
            illos  in 
            omissas  sibi 
            terrarum 
            latitudines  inoffensibili  exerat  iudiciorum 
            instantia, 
            quo  praesentaliter  assistentes  perspicua  oris  vestri 
            perceperint  instituta. 
            Omnes  tamen  in 
            commune  convenio  et 
            vos  patres  sanctissi<B132,  f. 
            26rb>mos 
            et  vos  illustres 
            aulae  regiae  viros, 
            quos  interesse  huic  sancto 
            concilio 
            delegit  nostra 
            sublimitas 
            per  divini  nominis 
            attestationem 
            et  terribilem  cunctis  futuri 
            iudicii  diem,  ut  sine 
            personarum 
            acceptione 
            aliqua  vel  favore,  sine 
            aliquo  quoque  aut 
            malignae 
            contentionis 
            scrupulo 
            aut  subvertendae  veritatis 
            studio,  quae 
            vestris  sensibus 
            audiendo  ingesserint  sana 
            verborum 
            examinatione 
            discutite, 
            saniorique  iudicio 
            comprobate, 
            ut  collatarum  habita  prius 
            deliberatione 
            causarum 
            discreta  vestri 
            ordinis  condatur  probitas 
            titulorum, 
            qualiter  cum 
            vos  amor  aequitatis  in 
            negotiorum  accelerationem  reddiderit  fervidos,  efficientia  <E97,  f. 
            344ra> 
            quoque  iustorum  operum 
            connectat 
            deo  perenniter  sociandos, 
            ut  bonorum  vestrorum 
            actibus  laetabundus  et 
            praesentis 
            vitae  capiam  lucrum 
            et  aeternarum 
            <O93, 
            f.  91vb>  perfruar  vobiscum  gaudiis  mansionum.
Datum  sub 
            dieV  Id.  Ianuar. 
            anno  feliciter 
            primo  regni  serenitatis  et 
            tranquillitatis 
            nostrae  in  dei 
            nomine  Toleto.  Item 
            subscriptio 
            praedicti 
            principis 
            manu  sua  exarata.
IN  NOMINE 
            DOMINI  FLAVIUS  ERVIGIUS  REX.
Magna  salus  populi  gentisque  nostrae 
            ac  regni  conscribitur,  si 
            haec  synodalium  <1341,  f. 
            103va> 
            decreta  gestorum, 
            sicut  pio  devotionis 
            nostrae  studio  acta 
            sunt,  ita  inconvulsibilis  nostrae 
            legis  valitudo  oraculo 
            confirmetur,  ut, 
            quod  perenissimo  nostrae 
            celsitudinis 
            iussu  venerandis 
            patribus 
            et  clarissimis  palatii  nostri 
            senioribus 
            decreta  titulorum 
            exaratione  est 
            editum,  praesentis  huius 
            legis  nostrae 
            edicto  ab  aemulis 
            defendatur. 
            Est  enim  haec 
            ipsa  definitio  canonum 
            sub  isto  notata  ordine  titulorum.
INCIPIUNT  TITULI
I  De  agnita 
            et  confirmata  praelatione  fastigii 
            principalis 
            in  nomine 
            sanctae  trinitatis.
<W411, 
            f.  171v>  II  De  his, 
            qui  poenitentiam  consentientes  accipiunt.
III  De  culpatorum  deceptione  vel 
            communione 
            apud  ecclesiam.
IIII  Ut  in 
            locis,  ubi  episcopus 
            non  fuit,  numquam 
            episcopo  ordinetur.
<V630, 
            f.  165vb>  V  De  quorundam 
            consuetudine  sacerdotum 
            fedissima, 
            qui  oblatis 
            deo  sacrificiis  non 
            communicant.
VI  De  concessa 
            Toletano 
            pontifici 
            generali    synodi 
            potestate, 
            ut  episcopus  alterius  provinciae  conhibentia  principum 
            in  urbe 
            regia  ordinetur.
VII  De 
            recepto  testimonio  personarum,  qui 
            per  legem,  quae  de 
            promotione 
            exercitus  facta 
            est,  testificandi
             licentiam  perdiderunt.
VIII  De  his, 
            qui  uxores  suas 
            divortio  intercedente  relinquunt.
VIIII  De  confirmatione  legum, 
            quae  in  Iudaeorum 
            nequitia  promulgatae  sunt, 
            iuxta  earundem  legum 
            praefixum 
            ordinem  titulorum,  qui 
            in  eodem
             canone  annumeratur.
X  De  his, 
            qui  ad  ecclesiam 
            confugium 
            faciunt.
<B132,  f. 
            26va> 
            XI  De 
            cultoribus 
            idolorum.
XII  De  interdicto 
            temporis 
            constituti, 
            quo  debeat  concilium 
            celebrari.
XIII  Conclusio  definitionum,  in 
            qua  et  deo  gratiae 
            referuntur  et 
            pro  principe  exoratur.
<E97,  f. 
            344rb> 
            DE  AGNITA 
            ET  CONFIRMATA  PRAELATIONE  FASTIGII 
            PRINCIPALIS
IN  NOMINE 
            GLORIOSI 
            DOMINI  NOSTRI 
            ERVIGII  REGIS  primo  die  synodalis  exordio 
            consedentibus 
            episcopis 
            atque  senioribus  palatii 
            universis 
            habita  primum  de 
            sancta  trinitate  collatio, 
            non  quae  novello  exactionis  stilo 
            definita  patesceret,  sed 
            quae  versibus    simplicioribus  sese 
            pigris  sensibus  patefacta 
            monstraret, 
            ubi  praemissa  semper 
            lectio  praecederet,  quod 
            sequens  expositio  aperiret. 
            Credentes 
            pariter  et  docentes  de 
            eadem  sanctae  fidei 
            puritate, 
            quicquid 
            evangelica 
            et  apostolica  traditio  sanxit,  quicquid 
            sancta  synodus  Nicena 
            constituit, 
            quicquid 
            Constantinopolitana  patrum 
            aggregata 
            collectio 
            promulgavit,  quicquid 
            Ephesini  coetus 
            definitio  docuit, 
            quicquid  etiam 
            Chalcedonensis 
            concilii 
            promulgatio 
            definivit 
            etiam  Chalcedonensis  concilii 
            promulgatio 
            definivit, 
            sicut  multorum  aliorum  catholicorum  <V1341,  f. 
            103vb> 
            patrum  documentis  id  sacramentum  expositum 
            traditumque 
            nobis  accepimus,  sicut 
            etiam  in  missarum 
            sollemniis  patulis 
            confessionum 
            vocibus  proclamamus:
Credimus  in 
            unum  deum  patrem 
            omnipotentem, 
            factorem 
            caeli  et  terrae, 
            visibilium 
            omnium  et  invisibilium  conditorem,  et 
            in  unum  dominum  Iesum 
            Christum 
            filium  dei  unigenitum,  ex 
            patre  natum  ante 
            omnia  saecula,  deum 
            ex  deo,  lumen 
            ex  lumine,  deum 
            verum  ex  deo 
            vero,  natum,  non 
            factum,  homousion  patri, 
            hoc  est 
            eiusdem  cum  patre 
            substantiae, 
            per  quem  omnia 
            facta  sunt,  quae 
            in  caelo  et 
            quae  in  terra, 
            qui  propter  nos 
            et  propter  nostram 
            salutem  descendit  et 
            incarnatus 
            est  de  spiritu 
            sancto  et  Maria 
            virgine, 
            homo  factus  sub 
            Pontio  Pilato  et  sepultus, 
            tertia  die  resurrexit,  <W411,  f. 
            172r> 
            ascendit 
            in  caelos, 
            sedet  ad 
            dexteram 
            patris,  iterum  venturus 
            in  gloria  iudicare  vivos 
            et  mortuos,  cuius 
            regni  non  erit 
            finis.  Credimus  in 
            spiritum 
            sanctum  dominum  et 
            vivificatorem,  ex 
            patre  et  filio 
            procedentem,  cum 
            patre  <V630,  f. 
            166ra> 
            et  filio  adorandum 
            et  glorificandum,  qui 
            locutus  est  per 
            prophetas,  <E97,  f. 
            344va> 
            unam  catholicam 
            atque  apostolicam  ecclesiam. 
            Confitemur 
            unum  baptisma  in 
            remissione  peccatorum.  Exspectamus  resurrectionem  mortuorum 
            et  vitam 
            futuri  saeculi.  Amen.
Post  pacifica  igitur 
            huius  sanctae 
            fidei  collationum  studia, 
            illa  se  primum 
            nostris  sensibus  salvatoris  cognitio 
            cognoscendam  invexit, 
            <O93, 
            f.  92ra>  quae 
            tanto  corda  omnium 
            ardore  caritatis  adstrinxit,  quanto 
            se  per  eandem  ipsa 
            cognitio 
            in  conventu  generalis 
            concilii 
            prae<B132, 
            f.  26vb>noscenda  exilivit.  Etenim 
            sub  qua  pace 
            vel  ordine 
            serenissimns 
            Ervigius  princeps 
            regni  conscenderit  culmen 
            regnandique 
            per  sacrosanctam  unctionem 
            susceperit 
            potestatem, 
            ostensa  nos  scripturarum  evidentia 
            docet,  in  quibus  praeceptis    et  Wambae  principis 
            poenitentiae 
            susceptio 
            noscitur 
            et  translatus  regni 
            honor  in  huius 
            nostri  principis 
            nomine  dirivatur.  Idem  enim  Wamba 
            princeps,  dum 
            inevitabili  habitabilis  necessitudinis  teneretur 
            eventu,  suscepto 
            religionis 
            debito  cultu  et 
            venerabili  tonsurae 
            sacrae  signaculo  mox 
            per  scripturam  definitionis  suae 
            hunc  inclitum  dominum 
            nostrum  Ervigium  post 
            se  praelegit  regnaturum 
            et  sacerdotali  benedictione  ungendum.  Vidimus 
            enim  et  pariter 
            patulo  alternae 
            visionis 
            intuitu  praelucente  perspeximus  huius 
            praemissi 
            ordinis  scripturas,  id 
            est,  notitiam  manu  seniorum 
            palatii  roboratam,  coram  quibus 
            antecedens 
            princeps 
            et  religionis  cultum  et 
            tonsurae  <V1341,  f. 
            104ra> 
            sacrae  adeptus  est 
            venerabile 
            signum,  scripturam  quoque 
            definitionis 
            ab  eodem  edicto,  ubi 
            gloriosum  dominum 
            nostrum  Ervigium  post 
            se  fieri  regem 
            exoptat, 
            aliam  quoque 
            informationem 
            iam  dicti  viri 
            in  nomine  honorabilis  et 
            sanctissimi  fratris 
            nostri  Iuliani  Toletanae 
            sedis  episcopi,  ubi 
            eum  separavit  pariter 
            et  instruxit,  ut 
            cum  omni  diligentiae  ordine  iam 
            dictum  dominum  nostrum 
            Ervigium 
            in  regno  ungere 
            deberet  et 
            sub  omni  diligentia 
            unctionis 
            ipsius  celebritas  fieret. 
            In  qua  scriptura  et 
            subscriptio 
            nobis  eiusdem  Wambae 
            <E97, 
            f.  344vb>  principis 
            claruit  et  omnis 
            evidentia 
            confirmationis 
            earundem 
            scripturarum 
            sese  manifeste  monstravit.  Quibus 
            omnibus  approbatis  atque 
            perlectis 
            dignum  satis  nostro 
            coetui  visum  est, 
            ut  praedictis  definitionibus  scripturarum  nostrorum  omnium 
            confirmatione  apponatur, 
            ut,  qui  ante 
            tempora  in  occultis  iudiciis  praescitus 
            est  regnaturus,  nunc 
            manifesto 
            in  tempore  generaliter  omnium 
            sacerdotum 
            habeatur  definitioni  consecratus.  Et 
            ideo  soluta  manus 
            populi  ab  omni 
            vinculo  iura<V630,  f. 
            166rb>menti, 
            quae  praedicto 
            viro  Wambae, 
            dum  regnum  adhuc 
            <W411, 
            f.  172v>  teneret,  allegata  permansit,  hunc 
            solum  serenissimum  Ervigium 
            principem 
            obsequenda  gratae  servitutis 
            famulatu 
            sequatur 
            et  libera,  quem 
            et  divinum  iudicium 
            in  regno  praelegit 
            et  decessor  princeps 
            successorem  sibi 
            instituit 
            et,  quod  superest, 
            quem  totius  populi 
            amabilitas 
            exquisivit. 
            Unde  his  praecognitis  atque 
            praescitis 
            serviendum 
            est  deo  caeli  praedicto 
            principi  nostro  Ervigio  regi 
            eique  pia 
            devotione, 
            obsequendum 
            etiam  promptissima  voluntate, 
            agendum  et  enitendum 
            quicquid 
            eius  saluti  proficiat, 
            quicquid 
            gentis  vel  utilitatibus  et  patre  consuluerit.  Unde 
            non  erit  iam 
            deinceps 
            aut  anathematis  sententia 
            alienus  aut  a 
            divinae  animadversionis  ultione 
            securus, 
            quisquis  contra 
            salutem  eius  deinceps 
            aut  erexerit  vocem 
            aut  commoverit  caedem 
            aut  quamque  exquisierit  laedendi 
            occasionem.
DE  HIS, 
            QUI  POENITENTIAM  NON 
            CONSENTIENTES  ACCIPIUNT
II  Plerumque  quibus  miseratio 
            domini  etiam  nolentibus 
            subvenit, 
            beneficiis 
            dei  videntur  esse 
            ingrati  et  abuti 
            gratia  largitoris,  quam 
            bene  usi  poterant 
            consequi 
            in  abolitione  facinoris. 
            Impugnant  saepe, 
            quod  honorare  debuerunt,  et 
            profanis 
            quaestibus 
            indultae 
            gratiae  munus  a 
            se  reiciunt,  quod 
            summis  votis  amplecti  debuerunt. 
            Etenim  multos  <V1341,  f. 
            104rb> 
            saepe  adspeximus 
            in  salute  positos  ultimum 
            desiderantes 
            poenitentiae 
            fructum  et  rursus 
            nimietate 
            aegritudinis  ita 
            loquendi 
            et  sentiendi  perdidisse 
            naturale  officium,  ut 
            nulla  illis  cura 
            salutis  suae  videretur 
            inesse,  nullo  etiam 
            pristinae 
            devotionis 
            <E97, 
            f.  345ra>  noscerentur  desiderio 
            anhelare. 
            Quorum  tamen  casibus 
            fraternitas 
            condolens, 
            ita  talium 
            necessitates  in 
            fide  sua  susceperit,  ut 
            ultimum  illis  tribuatur 
            viaticum,  scilicet 
            ne  sine  fructu  poenis  poenitentiae  non  videantur 
            transire 
            e  saeculo, 
            quod,  si 
            forsitan  respiciente  deo 
            saluti  pristinae  reformentur,  agunt 
            cautionibus 
            vanis  et  oppositionibus  exsecrandis,  qualiter 
            a  se  tonsurae  venerabile 
            signum  expellant  atque 
            habitum  religionis  abiciant 
            impudentissime  asserentes 
            ideo  se  nullis 
            regulis  ecclesiasticae  disciplinae  sub 
            hoc  voto  teneri, 
            quia  poenitentia  nec 
            ipsi  poenituerunt  nec 
            sentientes  acceperunt.  Quorum  impudentia  et  obstinata 
            procacitas 
            non  aliquando 
            talia  diceret,  si 
            qualiter 
            <O93, 
            f.  92rb>  ad 
            vitam  per  sacrosancti  lavacri 
            gratiam  veniret,  meminisset.  Etenim 
            parvulorum 
            infantium  vita 
            originali 
            peccato  obnoxia,  quae 
            nulli  propter  aetatem 
            discernendi 
            vel  expetendi  sensui  apta  iudicetur, 
            nisi  ex  spon<V630,  f. 
            166va>sione  fidelium 
            baptismi  accipiant  sacramentum,  nullo 
            sensu,  nulla  etiam 
            discretionis  industria 
            id  appetere  possunt.  Unde 
            sicut  baptismum,  quod  nescientibus  parvulis 
            sine  ulla  contentione  in 
            fide  tantum  proximorum 
            accipitur, 
            ita  poenitentiae  donum, 
            quod  nescientibus  illabitur, 
            absque  impugnantia  violationis  hi,  qui 
            illud  exceperint,  observabunt.  Si 
            quis  autem  quolibet  modo 
            poenitentiam 
            accipiens 
            hoc  violaverit  synodale 
            institutum, 
            ut  vere  <W411,  f. 
            173r> 
            transgressor 
            paternis 
            regulis  ferietur,  nec 
            enim  ista  statuentes  sacerdotes,  quosque 
            ut  passim  et 
            licenter 
            donum  poenitentiae  non  poenitentibus  audeant  prorogare, 
            absolvimus, 
            sed  hos,  qui 
            qualibet  sorte  poenitentiam  susceperint,  ne  ulterius 
            ad  militare  cingulum 
            redeant, 
            religamus. 
            <B132, 
            f.  27rb>  Sacerdotes  tamen, 
            qui  non  sentienti  neque 
            poenitenti  ausu 
            temerario 
            poenitentiam 
            dederint,  neque 
            se  exhortatu  eius, 
            qui  poenitentiam  accipit,  vel  manuum  indiciis  vel  quibuslibet  aliis 
            evidentibus
 significationibus  invitatum 
            fuisse  probaverit,  unius 
            anni  excommunicationis  <E97,  f. 
            345rb> 
            sententiae 
            subiacebit.
DE  CULPATORUM 
            RECEPTIONE  VEL 
            COMMUNIONE 
            APUD  ECCLESIAM
III  Vidimus  quosdam 
            et  flevimus  ex 
            numero  culpatorum  receptos 
            in  gratiam  principum 
            extorres 
            exstitisse 
            <V1341, 
            f.  104va>  a 
            collegio  sacerdotum.  Quod 
            denotabile 
            malum  illa  res 
            agit,  qua  licentia 
            principalis, 
            in  quo  se 
            solvi  licentius 
            curat,  ibi  alios  illigat,  et 
            quos  in  suam 
            communionem 
            videtur  suscipere,  a 
            communione 
            et  pace  ecclesiae 
            elegit  separare, 
            ut,  qui  cum 
            illo  convescuntur,  sola 
            sacerdotum 
            communione 
            priventur.  Et 
            ideo  quia  remissio 
            talium,  qui  contra 
            regem,  gentem  vel 
            patriam  agunt,  per 
            definitiones  canonum 
            antiquorum  potestate 
            solum  regia  punitur,  cui 
            et  peccasse  noscuntur, 
            ab  eis 
            nulla  se  deinceps  abstinebit  sacerdotum 
            communio, 
            sed  quos  regia 
            potestas 
            aut  in  gratiam  benignitatis  receperit  aut 
            participes 
            mensae  suae  effecerit,  hos 
            etiam  sacerdotum  et 
            populorum 
            conventus 
            suscipere  in 
            ecclesiastica 
            communione 
            debebit, 
            ut  quod  principalis  pietas 
            habet  acceptum,  nec  a 
            sacerdotibus 
            dei  habeatur  extraneum.
IN    LOCIS, 
            UBI  EPISCOPUS  NON 
            FUIT,  NUMQUAM  EPISCOPUS 
            ORDINETUR
IIII  Maioribus  institutionibus  contraire 
            et  sanctorum  patrum 
            decreta  convellere,  quid 
            aliud  est,  quam 
            vinculum 
            societatis 
            Christi  abrumpere  et 
            usurpatae 
            praeceptionis  licentia 
            statum  ecclesiae 
            dissipare? 
            Prosequente  igitur 
            venerabili  et 
            sanctissimo 
            viro  fratre  nostro 
            Stephano, 
            Emeritensis  <V630,  f. 
            166vb> 
            sedis  episcopo  res 
            nobis  novellae  praesumptionis  usurpatione  sese 
            intulit  pertractanda,  tanto 
            communionis  nostro  iudicio 
            convellenda, 
            quanto  et  pravitatis  noscitur 
            ausu  perpetrata.  Dixit 
            enim  violentia  principali 
            se  impulsum  fuisse, 
            ut  in  monasterio 
            villulae,  in  qua 
            venerabile 
            corpus  sanctissimi  Penenii  confessoris  debito  quiescit 
            honore,  novam  episcopalis  honoris 
            ordinationem 
            efficeret. 
            Et  ideo  quia  indiscreto 
            et  facillimo  assensu 
            iniusti  sui  principis 
            iussionibus 
            parens  novam  et 
            iniustam 
            illic  pontificalis  sedis 
            praelectionem 
            induxit, 
            ubi  praedictus 
            idem  vir  prostratus 
            humo  medicamine  nostri 
            praecepti 
            et  sibi  dari  veniam 
            petit  et, 
            quid  potissimum  fieri 
            oporteat  de 
            persona  <E97,  f. 
            345va> 
            eius,  qui  illic  ordinatus 
            fuerat  nostri  oris 
            sententia 
            decerni  poposcit. 
            Sed  quia  veraciter 
            immo  communiter 
            noveramus 
            praedictum 
            principem 
            consilio 
            levitatis 
            agentem  non  solum 
            praecepisse, 
            <W411, 
            f.  173v>  ut 
            in  praedicto  loco 
            aliquis  episcopus  fieret, 
            sed  etiam  ita 
            eum  <B132,  f. 
            27va> 
            consuetis  obstinationibus  definisse, 
            ut  in  suburbio 
            Toletano 
            in  ecclesia  praetoriensi  sanctorum 
            Petri  et  Pauli 
            episcopum 
            ordinaret, 
            necnon  et  in 
            aliis  vicis  vel 
            villulis 
            similiter 
            <V1341, 
            f.  104vb>  faceret. 
            Ideo  pro  tam 
            insolenti 
            huiusmodi 
            exstirpationis  licentia,  quid 
            de  hac  re 
            <O93, 
            f.  92va>  haberent 
            canonum  instituta,  in 
            medium  proferri  praecipimus.  Tunc  haec 
            in  ordinem  constituta  praelecta  sunt: 
            In  primis  ex 
            epistola 
            Pauli,  ubi  Tito 
            discipulo, 
            ut  episcopos  per 
            civitates 
            constituere 
            debeat,  praecepit;  item 
            ex  concilio  Niceno 
            titulo  VIII,  ubi 
            inter  cetera 
            praecipitur, 
            ut  in  civitate  non 
            videantur 
            duo  episcopi  esse; 
            item  ex  concilio 
            Laudiceno,  titulo 
            septimo,  ubi 
            dicit:  Non  oportet 
            in  vicis  et 
            in  villulis  episcopos  ordinari, 
            et  cetera;  item 
            ex  concilio  Africae  secundo,  titulo  V,  ubi  Felix 
            episcopus 
            Solemsitanus  dixit: 
            Etiam  si 
            hoc  placet  sanctitati 
            vestrae, 
            insinuo, 
            ut  dioceses,  quae  numquam 
            epicopos  habuerunt, 
            non  habeant,  diocesis,  quae  aliquando 
            habuit,  habeat  proprium.  Secundum 
            autem    hanc 
            prosecutionem  sanctitatis  vestrae 
            est  aestimare,  quid 
            fieri  debeat.  Genecleus  episcopus 
            dixit:  Si  placet 
            insinuatio  patris  et 
            coepiscopi  nostri 
            Felicis, 
            ab  omnibus  confirmetur.  Ab 
            universis 
            episcopis 
            dictum  est:  Placet.  Item 
            ex  concilio  Africae 
            III  titulo  XL  secundo, 
            ubi  dicit:  Ut 
            non  accipiat  alterum  episcopum 
            plebs,  quae 
            in  diocesi  semper 
            subiacuit. 
            Epigenius  enim 
            episcopus 
            inter  cetera  sic 
            dixit  hoc  dico  non 
            debere  rectorem  accipere 
            eam  plebem,  quae 
            in  diocesi  semper 
            subiacuit 
            <V630, 
            f.  167ra>  nec 
            umquam  proprium  episcopum 
            habuit.  Quapropter  si 
            universo 
            sanctissimo 
            coetui  placet  hoc, 
            quod  profectus  sum, 
            confirmetur. 
            Aurelius 
            episcopus 
            dixit:  Fratris  et 
            consacerdotis 
            nostri  prosecutioni  non 
            obsisto, 
            sed  hoc  me 
            et  fecisse  et 
            facturum 
            esse  profiteor.  Item  ex 
            concilio 
            Sardicensi,  ubi 
            inter  cetera  praecipitur:  Licentia 
            danda    passim 
            <E97, 
            f.  345vb>  non 
            est.  Si  enim 
            subito  aut  vicus 
            aliquis  aut  modica 
            civitas, 
            cui  satis  est 
            unus  presbyter,  voluerit  sibi 
            episcopum 
            ordinari 
            ad  hoc,  ut 
            vilescat 
            nomen  episcopi  et  auctoritas,  non 
            debent  illi 
            ex  alia  provincia 
            invitati 
            facere  episcopum,  in  quibus  antea 
            episcopi  non 
            fuerunt.  Ita  de 
            sententia 
            eorum,  qui  huiusmodi 
            ordinationes 
            faciunt, 
            vel  de  his, 
            qui  contra  haec 
            instituta 
            canonum  ordinantur,  ex 
            concilio 
            Tauritano  titulo  II,  ubi  dicit: 
            Gestorum 
            quoque  serie  conscribi 
            placuit  ad  perpetem  disciplinam  quod 
            circa  Octavium,  Ursionem, 
            Remigium,  Adtrefae  episcopum  synodus 
            sancta  decrevit,  qui 
            in  usurpationem  
quandam  de  ordinatione  sacerdotum 
            ad  invidiam  vocabatur,  quod 
            ita  his 
            videtur  indultum,  ut 
            de  cetero  hac  auctoritate  commoniti 
            nihil  usurpare 
            conentur, 
            siquidem  se 
            ab  hac  causa 
            tali  excusatione  defenderint,  qua 
            dicerent 
            prius  se  non 
            esse  conventos.  Proinde 
            iudicavit  <V1341,  f. 
            105ra> 
            synodus, 
            ut,  si  quis  ex 
            hoc  fecerit  contra 
            instituta  maiorum,  sciat 
            is,  qui  ordinatus 
            fuerat,  sacerdotis  se 
            honore  privandum,  et 
            ille,  qui  ordinaverit,  auctoritatem  se 
            in  ordinationibus  vel 
            in  conciliis  minime  <W411,  f. 
            174r> 
            retenturum.  Non 
            solum  autem  circa 
            memoratum  episcopum 
            haec  sententia  praevalebit,  sed 
            et  circa  omnes 
            simili  <B132,  f. 
            27vb> 
            errore  deceptos,  qui  ordinationes  huiusmodi 
            perpetrarunt.  His 
            igitur  fortissimis  regulis 
            effectum 
            pii  operis  apponentes  in  communi  definitione  elegimus, 
            ut  in  loco  villulae  supradictae  Aquis 
            deinceps 
            sedes  episcopalis  non  maneat,  neque 
            episcopus  illic  ultra 
            constituendus 
            exsistat. 
            Hic  tamen  Coniuldus, 
            qui  contra  maiorum 
            decreta  illic 
            videtur  institutus  fuisse 
            episcopus, 
            nullis  canonum 
            erit  ad  condemnationem  sui  sententiis 
            ulciscendus, 
            quia  non  ambitione,  sed 
            principis 
            impulsione  constitit 
            ordinatus. 
            Et  ideo  hoc 
            illi  remedium  humanitatis  concedimus,  ut 
            in  sedem  aliam 
            decidentis 
            cuiuslibet 
            episcopi  transducatur  et 
            praedictus 
            locus  sub  monastica 
            deinceps 
            institutione 
            mansurus 
            non  episcopali  ultra 
            privilegio  fretus, 
            sed  sub  abbatis 
            regimine, 
            sicut  hucusque  fuit, 
            erit  modis  omnibus 
            mancipandus. 
            Iam  vero  de 
            cetero  generale  ponentes 
            edictum, 
            si  quis  contra 
            haec  canonum  <E97,  f. 
            346ra> 
            interdicta 
            venire  conatus  fuerit, 
            ut  in  locis 
            illis  episcopum  eligat  fieri,  ubi 
            episcopus 
            numquam  fuit,  anathema  in 
            conspectu 
            omnipotentis 
            dei,  et  insuper  tam 
            ordinator  quam 
            ordinatus 
            gradus  sui 
            ordinis  perdat,  <V630,  f. 
            167rb> 
            quia  non  solum 
            antiquorum 
            patrum  decreta,  sed 
            apostolica 
            ausus  est  convellere 
            instituta.
DE  QUORUNDAM 
            CONSUETUDINE 
            SACERDOTUM 
            <O93, 
            f.  92vb>  FOEDISSIMA,  QUI 
            OBLATIS  DEO  SACRIFICIIS  NON 
            COMMUNICANT
V  Relatum  nobis  est 
            quosdam  de  sacerdotibus  non  tot 
            vicibus  communionis  sanctae 
            gratiam  sumere,  quot  sacrificia  in 
            una  die  videntur 
            offerre, 
            sed  in  uno  die, 
            si  plurima  per 
            se  deo  offerant 
            sacrificia, 
            in  omnibus  se  oblationibus  a 
            communione  suspendunt  et 
            in  sola  tantum 
            extremi  sacrificii  oblatione  communionis  sanctae 
            gratiam  sumant,  quasi 
            non  sit  toties 
            illis  vero  et 
            singularis  sacrificio  participandum,  quoties 
            corporis 
            et  sanguinis  domini 
            nostri  Iesu  Christi 
            immolatio  facta 
            constiterit. 
            Nam  ecce  apostolus 
            dicit:  Nonne 
            qui  edunt  hostias, 
            participes 
            sunt  altaris?  Certum 
            est,  quod  hi  ,  qui 
            sacrificantes 
            non  edunt,  rei 
            sunt  dominicis  sacramentis.  Quicumque 
            ergo  sacerdotum  deinceps 
            divino  altario  sacrificium  oblaturus 
            accesserit  et 
            se  a  com<V1341,  f. 
            105rb>munione 
            suspenderit,  ab 
            ipsa,  qua  se 
            indecenter  privabit  gratia  communionis  anno 
            uno  repulsum  se 
            noverit.  Nam 
            quale  erit  illud 
            sacrificium, 
            cui  nec 
            ipse  sacrificans  particeps    esse 
            cognoscitur? 
            Ergo  modis  omnibus 
            est  tenendum,  ut, 
            quotiescumque 
            sacrificans 
            corpus  et  sanguinem 
            Iesu  Christi  domini 
            nostri  in  altario 
            immolat, 
            toties  perceptionis  corporis  et 
            sanguinis 
            Christi  participem  se  praebeat.
DE  CONCESSA 
            TOLETANO 
            PONTIFICI 
            GENERALIS 
            SYNODI  POTESTATE,  UT 
            EPISCOPI 
            ALTERIUS 
            PROVINCIAE 
            CUM  CONHIBENTIA  <W411,  f. 
            174v> 
            PRINCIPUM 
            IN  URBE  REGIA 
            ORDINENTUR
VI  Illud  quoque 
            collatione  mutua  decernendum  nobis 
            occurrit, 
            quod  in  quibusdam 
            civitatibus 
            decidentibus  episcopis 
            propriis,  dum 
            differtur 
            diu  ordinatio  successoris,  non  minima  <B132,  f. 
            28ra> 
            creatur  et 
            officiorum 
            divinorum 
            offensio 
            et    ecclesiasticarum  nocitura  perditio. 
            Nam  dum  longe  lateque 
            diffuso  tractu  terrarum 
            commeantum  impenditur  celeritas 
            nuntiorum, 
            quo  aut  non 
            queat  regiis  auribus  decedentis  praesulis 
            transitus 
            innotesci  aut  de 
            successore  morientis  episcopi 
            libera  principis  electio  praestolari,  nascitur 
            saepe  et  nostro 
            ordini  de  relatione 
            talium  difficultas  et 
            regiae  potestati,  dum 
            consultum  nostrum 
            pro  subrogandis  pontificibus  sustinet  iniuriosa 
            necessitas. 
            Unde  placuit  omnibus 
            pontificibus 
            <E97, 
            f.  346rb>  Spaniae  atque 
            Galliae,  ut 
            salvo  privilegio  uniuscuiusque  provinciae 
            licitum  maneat  deinceps 
            Toletano 
            pontifici, 
            quoscumque 
            regalis  potestas 
            elegerit, 
            et  iam  dicti 
            Toletani 
            episcopi 
            iudicium 
            dignos  esse  probaverit,  in 
            quibuslibet 
            provinciis 
            in  praecedentium  sedibus  praeficere  praesules 
            et  decidentibus  episcopis 
            eligere  <V630,  f. 
            167va> 
            successores; 
            hic  tamen 
            et  quisquis 
            ille  fuerit  ordinatus, 
            post  ordinationis  suae 
            tempus  infra  trium 
            mensium  spatium  proprii  metropolitani  praesentiam  visurus 
            accedat, 
            qualiter  eius 
            auctoritate 
            vel  disciplina  instructus 
            condigne 
            susceptae 
            sedis  gubernacula  teneat. 
            Quod  si  per 
            desidiam  aut 
            neglectum  quilibet  constituti 
            temporis 
            metas  excesserit,  quibus 
            metropolitani 
            sui  nequeat  obtutibus  praesentari,  excommunicatum  se  per 
            omnia  noverit,  excepto 
            si  regia  iussione 
            impeditum 
            se  esse  probaverit.  Hanc 
            quoque  definitionis  formulam  sicut 
            de  episcopis  ita 
            et  de  ceteris  ecclesiarum  rectoribus 
            placuit  observandam.
DE  RECEPTO 
            TESTIMONIO 
            PERSONARUM, 
            QUI  PER  LEGEM, 
            QUAE  DE  PRODITIONE  EXERCITUS  TESTIFICANDI  LICENTIAM  PERDIDERUNT
VII  <V1341,  f. 
            105va> 
            Omnis 
            disciplina  sic 
            subiectos 
            debet  arguere,  ut 
            spem  veniae  non 
            videatur 
            auferre  nec  funditus 
            curvationis  inducere 
            iugum,  sed  temperantiae  semper 
            adhibere 
            consultum. 
            Et  ideo  quia 
            legem  illam 
            a  domino  Wambane  principe  editam,  quae 
            de  progressione  est 
            annotata,  huius 
            principis 
            nostri  et  domini  Ervigii  mansuetudo  temperare 
            disposuit, 
            ideo  annuente  nobis 
            glorioso 
            et  religiosissimo  Ervigio  principe 
            nostro  necessarie  hoc 
            sanctum  concilium  definivit, 
            ut  hi,  qui  superiorem  legem 
            testificandi 
            dignitatem  perdiderunt,  recepto 
            testimonio 
            pristinae 
            dignitatis 
            causas  exsequi  possint 
            debitae  actionis,  qualiter  nobilitatis  solitae  titulum 
            reportantes, 
            et  quaeque  de 
            praeteritis 
            legitime 
            testificari  voluerint,  licentiae 
            obtineant 
            votum,  et 
            a  iudicibus  nullis 
            prohibitionibus  arceantur, 
            hoc  videlicet  adicientes,  ut, 
            si  quid  in 
            praeteritis  testificari  <B132,  f. 
            28rb> 
            voluerint, 
            si  pro  sola 
            huius  rei  infamatione  reiecti 
            sunt,  testimonio  <O93,  f. 
            93ra> 
            suo  nuper  conquirant,  quod  in 
            praeteritis  conquirere 
            potuerant,  tantum 
            si  illo  tempore, 
            quo  in 
            praeteritis 
            ad  testimonium  <W411,  f. 
            175r> 
            dicendum  vocati 
            sunt  et  supradictae  legis 
            in<E97, 
            f.  346va>stitutionibus  reprobati 
            et  aliam 
            criminis 
            notam  eos  tunc  non 
            habuisse  patuerit 
            aut  tricennium 
            tunc  effluxisse,  cum 
            ad  testimonium  fuerant 
            prolati,  hi,  qui 
            eos  reprobaverant,  manifeste 
            convicerint.
DE  HIS, 
            QUI  UXORES  SUAS 
            DIVORTIO 
            INTERCEDENTE  RELINQUUNT
VIII  Praeceptum  domini 
            est,  ut  excepta 
            causa  fornicationis  uxor 
            a  viro  dimitti 
            non  debeat.  Et 
            ideo  quicumque  citra    culpam  criminis 
            supradicti 
            uxorem  suam  quacumque 
            occasione 
            reliquerit,  quia, 
            quod  deus  iunxit,  ille 
            separari  disposuit, 
            tamdiu  ab  ecclesiastica  communione 
            <V630, 
            f.  167vb>  privatus 
            et  a  coetu 
            omnium  christianorum  maneat 
            alienus, 
            quamdiu  et  societatem  relictae 
            coniugis  sinceriter 
            amplectatur 
            et  foveat  ita  tamen,  qui 
            iam  admoniti  a 
            sacerdote 
            semel  et  bis 
            terque,  ut  corrigantur,  ad 
            carum  suae 
            coniugis  noluerint 
            redire  consortium,  ipsi    se 
            suis  meritis  et 
            a  palatinae  dignitatis 
            officio  separabunt  et 
            insuper  generosae 
            dignitatis 
            testimonium,  quamdiu 
            in  culpa  fuerint, 
            amissuri 
            sunt,  quia  carnem 
            suam  discidii  iugulo 
            tradiderunt.
DE  CONFIRMATIONE  LEGUM, 
            QUAE  IN  IUDAEORUM 
            NEQUITIAM  PROMULGATAE  SUNT
VIIII  <V1341,  f. 
            105vb> 
            De  Iudaeorum 
            autem  exsecranda  perfidia 
            discretis 
            titulorum 
            sententiis 
            editas  noviter  a 
            glorioso 
            principe 
            leges  vigilanti  sensuum 
            intentione 
            perlegimus, 
            districto  etiam 
            gravitatis 
            pondere  earum 
            instituta 
            probavimus. 
            Proinde  quae  debitae  rationis 
            iudicio  editae  synodali 
            dignatione  probatae 
            sunt;  irrevocabili  deinceps 
            iudiciorum  ordine 
            pro  eorum  excessibus 
            tenebuntur, 
            id  est:  Leges,  quae 
            de  commemoratione  priscarum 
            cerimoniarum  Iudaeorum 
            et  transgressionibus  promulgatae  sunt 
            atque  de 
            novella  confirmatione  earum. 
            Item  de  blasphematoribus  sanctae 
            trinitatis. 
            Item  ne  Iudaei 
            aut  se  aut 
            filios  suos  vel  famulos 
            ad    baptismi 
            gratiam  subtrahant.  Item 
            ne  Iudaei  more 
            suo  celebrent  pascha 
            vel  carnis  circumcisiones  exerceant, 
            ac  ne  christianum  quemquam 
            a  fide  Christi 
            dimoveant.  Item 
            ne  Iudaei  sabbata  ceterasque 
            festivitates  ritus 
            sui  celebrare  praesumant.  Item 
            ut  omnis  Iudaeus  diebus 
            dominicis 
            et  in  praenotatis  diebus 
            ab  opere  cessent.  <E97,  f. 
            346vb> 
            Item  ne  Iudaei 
            more  suo  diiudicent  escas. 
            Item  ne  Iudaei 
            ex  propinquitate  sui 
            sanguinis 
            connubia  ducant 
            et  ut  sine 
            benedictione 
            sacerdotis 
            nubere  non  audeant. 
            Item  ne  Iudaei 
            religionis  nostrae 
            insultantes 
            sectam  suam  defendere 
            audeant  nec  a 
            fide  refugientes  alibi 
            se  transducant,  et 
            ne  quislibet  refugientes  eos 
            suscipiat.  Item 
            ne  christianus  <B132,  f. 
            28va> 
            a  Iudaeo  quodcumque 
            muneris  contra  fide  Christi 
            accipiat. 
            Item  ne  Iudaei 
            libros  legere  audeant, 
            quos  christiana  fides 
            repudiat. 
            Item  ne  Iudaeis 
            mancipia 
            deserviant 
            vel  adhaereant  christiana.  Item 
            si  se  Iudaeus 
            christianum 
            esse  testetur  et 
            ob  hoc  non 
            velit  a 
            se  reicere  mancipium 
            christianum.  Item 
            professio 
            Iudaeorum, 
            <W411, 
            f.  175v>  quomodo 
            unusquisque 
            ad  fidem  veniens 
            indiculum 
            professionis 
            suae  conscribere  debeat. 
            Item  condiciones  Iudaeorum, 
            quas  iurare 
            debeant  hi,  qui 
            ex  eis  ad 
            fidem  venientes  professiones  suas 
            dederint. 
            Item  de  christianis  mancipiis 
            Iudaeorum, 
            quae  se  non 
            prodiderint  christiana,  sive 
            de  publicatoribus  eorum.  <V630,  f. 
            168ra> 
            Item  ne  Iudaei 
            a  quolibet  potestate 
            accepta  extra  regiam 
            ordinationem 
            christianum 
            quemque  imperare,  plectere 
            vel  distringere  audeant. 
            Item,  ut,  si  Iudaeorum 
            servi  necdum  adhuc 
            conversi 
            ad  Christi  gratiam 
            convolaverint, 
            libertati  donentur. 
            Item,  ne 
            Iudaei  administratorio  usu  in  ordinem 
            vilicorum  atque 
            actorum  christianam  familiam 
            redigere  audeant 
            et  de  damnis 
            eorum,  quis  talia 
            ordinanda 
            iniunxerint.  Item 
            ut  Iudaeus  ex 
            aliis  provinciis  vel 
            territoriis 
            ad  regni  nostri 
            ditionem 
            <V1341, 
            f.  106ra>  pertinentibus  veniens 
            episcopo 
            loci  vel 
            sacerdoti 
            se  praestare  non 
            differat, 
            vel  qui  huic 
            in  toto  observare  conveniat. 
            Item  qualiter  concursus  in 
            Iudaeorum 
            diebus  instituti  ad 
            episcopum 
            fieri  debeant.  Item 
            ut  quicumque  Iudaeum 
            secum  obsequentem  habuerit, 
            expetente 
            sacerdote, 
            cum  apud 
            se  retinere  non 
            audeat.  Item 
            ut  cura  omnis 
            distringendi  Iudaeos 
            solis  sacerdotibus  debeatur. 
            <E97, 
            f.  347ra>  Item 
            de  damnis  sacerdotum 
            vel  iudicum,  qui  Iudaeis  instituta 
            legum  adimplere  distulerunt.  Item 
            ne  iudices  quicquam 
            de  perfidorum  excessibus 
            extra  sacerdotum  conhibentiam  iudicare 
            praesumant. 
            Item  ut  episcopi 
            tunc  immunes  habeantur 
            a  damnis,  <O93,  f. 
            93rb> 
            cum  eorum  presbyteros  ad  ea, 
            quae  ipsi  non 
            correxerint,  remiserint  corrigenda.  Item 
            de  servata  principibus  miserendi 
            potestate 
            in  his,  qui 
            conversi 
            ad  fidem  Christi 
            veraciter 
            fuerint.  Item 
            ut  episcopi  omnes 
            Iudaeis  ad  se 
            pertinentibus 
            libellum  de 
            suis  editum  erroribus 
            tradant  et  ut 
            professiones 
            eorum  vel  condiciones  in 
            scriniis  ecclesiae 
            condant. 
            Quorum  omnium 
            legum  promulgatio  gravida 
            sicut  synodali  iudicio 
            comprobata, 
            ita  generali  omnium 
            nostrorum  definitione  in 
            eorum  erit  deinceps 
            excessus  exercenda.
DE  HIS, 
            QUI  AD  ECCLESIAM 
            CONFUGIUM  FACIUNT
X  Pro  his, 
            qui  quolibet  metu 
            vel  terrore
             ecclesiam    appetunt, 
            <B132, 
            f.  28vb>  consentiente  pariter 
            et  iubente  gloriosissimo  domino 
            nostro  Ervigio  rege 
            hoc  sanctum  concilium 
            definivit, 
            ut  nullus  audeat 
            confugientes 
            ad  ecclesiam  vel  residentes 
            inde  abstrahere  aut
 quodcumque  nocibilitatis  vel 
            damni  seu  spoliis  residentibus  in 
            loco  sancto  inferre, 
            sed  esse  potius 
            his  ipsis,  qui 
            ecclesiam 
            petunt,  per  omnia 
            licitum  in  triginta 
            passus  ab  ecclesiae 
            ianuis  progredi,  in 
            quibus  triginta  passibus 
            uniuscuiusque  ecclesiae 
            in  toto  circuitu  reverentia  defendantur;  sic 
            tamen,  ut 
            hi,  qui 
            ad  eam  confugiunt,  in 
            extraneis 
            vel  longe  separatis  ab  ecclesia 
            domibus  nullo  modo 
            abscedant,  sed 
            in  hoc  triginta
<W411,  f.  176r>  passuum 
            numero  absque 
            domorum  extranearum  receptaculo  progredientes  aditum  obtinebunt,  qualiter  ad  requisitae  naturae 
            usum  debitis  exeant  locis  et 
            nullo  teneantur  eventu  necessitudinis,  qui 
            dominicis 
            se  defendendos  commiserint  claustris. 
            Si  quis  autem 
            hoc  decretum  violare 
            temptaverit, 
            et  ecclesiasticae  excommunicationi  subia<V630,  f. 
            168rb>ceat  et  severitatis  regiae 
            ferietur  sententia.  Ipsos 
            tamen,  qui  ad 
            ecclesiam 
            confugium 
            fecerunt,  si 
            iuxta  priscorum  canonum 
            instituta 
            hi,  qui 
            eos  repetunt,  sacramenta 
            reddiderunt  et 
            sacerdos  ecclesiae  ipsius 
            <E97, 
            f.  347rb>  ab 
            ecclesiae 
            foribus  non 
            abstraxerit 
            aut  fuga  talium, 
            si  evenerit,  <V1341,  f. 
            106rb> 
            sacerdoti  quaerenda 
            est,  aut  damnorum 
            sententia 
            secundum 
            electionem 
            principis 
            huiusmodi 
            sacerdotibus 
            irroganda.
DE  CULTORIBUS 
            IDOLORUM
XI  Praecepta 
            domini  sunt  dicentis:  Non 
            facies  tibi  sculptile 
            neque  omnem  similitudinem,  quae 
            est  in  caelo 
            desuper  et  quae 
            in  terra  deorsum, 
            nec  horum,  quae 
            sunt  in  aquis 
            sub  terra,  non 
            adorabis 
            ea  neque  coles. 
            Item:  Qui  immolat 
            diis,  occidetur,  praeter 
            domino  soli.  Item: 
            Vir  aut  mulier,  qui 
            faciunt  malum 
            in  conspectu  domini 
            dei  sui  et 
            transgrediuntur  pactum 
            illius,  ut  vadant 
            et  serviant  diis 
            alienis  et 
            adorent  eos  vel  solem 
            et  lunam  et 
            omnem  militiam  caeli, 
            quae  non  praecepit,  et 
            hoc  tibi  fuerit 
            nuntiatum 
            audiensque 
            inquisieris 
            diligenter 
            et  verum  esse 
            repperieris,  et 
            abominatio 
            facta  est  in 
            Israel,  educes  virum 
            ac  mulierem, 
            qui  rem  sceleratissimam  perpetrarunt  ad 
            portas  civitatis 
            tu  et  lapidibus 
            obruetur. 
            Praecepta 
            haec  domini  non 
            in  ultione,  sed 
            in  terrore  delinquentium  apponentes  non 
            mortis  sententiam  promulgamus,  sed 
            cultores 
            idolorum, 
            veneratores 
            lapidum, 
            accensores 
            facularum 
            et  excolentes  fontium  admonemus, 
            ut  agnoscant,  quod 
            ipsi    se  spontaneae  mortis  subiciunt, 
            <B132, 
            f.  29ra>  qui 
            diabolo  sacrificare  videntur. 
            Mortis  enim  nomen  diabolus 
            appellatur, 
            sicut  de  eo 
            scriptum 
            est:  Et  erat 
            illi  nomen  mors. 
            Ac  proinde  omne 
            sacrilegium  idolatrii  vel 
            quicquid 
            illud  est  contra 
            sanctam  fidem,  in 
            quo  insipientes  homines 
            captivatis  diabolicis 
            culturis  inserviunt,  sacerdotis 
            vel  iudicis  instantia 
            inventum,  ut 
            sacrilega    eradantur  et 
            exterminata 
            truncentur.  Eos 
            vero,  qui  ad 
            talem  errorem  occurrunt 
            et  verberibus  coerceant 
            et  onustos  ferro 
            suis  dominis  tradant, 
            si  tamen  domini 
            eorum  per  iusiurandi  attestationem  promittant  se 
            eos  tam 
            sollicite 
            custodire, 
            ut  ultra 
            illis  non  liceat 
            tale  nefas 
            committere. 
            Quod  si  domini 
            eorum  nolunt  huiusmodi 
            reos  in  fide 
            sua  suscipere,  tunc 
            ab  eis,  a 
            quibus  coerciti  sunt, 
            regiis  conspectibus  praesententur,  ut 
            princeps    aliis  auctoritate  <O93,  f. 
            93va> 
            ac  liberam  de 
            talibus  donandi  potestatem 
            obtineat.  Domini 
            tamen  eorum,  qui  nuntiatos 
            <E97, 
            f.  347va>  sibi  <V630,  f. 
            168va> 
            talium  servorum  errores 
            ulcisci  noluerunt  et 
            excommunicationis  sententiam 
            perferant 
            et  iura  servi 
            illius,  quem 
            coercere 
            noluit,  <W411,  f. 
            176v> 
            se  amisisse  cognoscant.  Quod 
            si  ingenuorum  personae  his 
            erroribus 
            fuerint  implicatae  et 
            perpetuae  excommunicationis  sententia  feriantur 
            et  altiori  exilio 
            ulciscantur.
DE  INTERDICTO 
            TEMPORI  CONSTITUTI,  <V1341,  f. 
            106va> 
            QUO  DEBEAT 
            CONCILIUM 
            CELEBRARI
XII  Placuit  huic 
            sancto  concilio,  ut 
            iuxta  priorum  episcoporum  singularum 
            provinciarum 
            canonum  instituta  annis 
            singulis  in 
            unaquaeque  provincia  Kal. 
            Novembr. 
            concilium 
            celebraturi 
            conveniant. 
            Quisquis  autem  in 
            praedictis 
            Kal.  Novembr.  pro 
            celebratione 
            synodi  venire 
            distulerit, 
            excommunicationi 
            debitae  subiacebit.
CONCLUSIO  DEFINITIONUM,  IN QUAE  ET 
            DEO  GRATIAE  REFERUNTUR 
            ET  PRO  PRINCIPE 
            EXORATUR
XIII  Praemissis 
            his  omnibus  synodalibus  gestis, 
            quae  honesto  decretorum  fine 
            complevimus 
            perpetuum 
            his  robur  per 
            manuum  nostrarum 
            subscriptionem 
            annectimus 
            dantes  his  gloriam 
            et  honorem  immortali 
            deo  et  domino 
            nostro,  quo  inspirante 
            et  determinationis  nostrae 
            sententia 
            viguit  et  probitas  causarum 
            honesto  se  fine  complevit. 
            Unde  sanctae 
            trinitatis 
            poscimus 
            inenarrabile 
            nomen  et 
            gloriosam 
            ineffabilis 
            potentiae 
            maiestatem, 
            ut  det  amatori  Christi 
            serenissimo 
            domino  nostro  atque 
            amantissimo 
            Ervigio  principi, 
            cuius  iussu  ad 
            hunc  meruimus  advocari 
            conventum, 
            imperare 
            clementer, 
            regnare  feliciter,  habere 
            de  <B132,  f. 
            29rb> 
            clementia 
            fructum, 
            obtinere 
            de  iustitia  praemium, 
            de  pietate  trophaeum,  qui  et 
            hic  invictus  victor 
            hostium  semper  appareat 
            et  post  diuturna 
            huius  saeculi  curricula 
            ad  regnum 
            aeternum  cum  suis 
            omnibus  coronandus  perveniat, 
            praestante 
            deo  et 
            salvatore 
            Iesu  Christo  domino 
            nostro,  qui  cum 
            deo  patre  et 
            sancto  spiritu 
            unus  in  trinitate 
            vivit  et  regnat  deus 
            in  saecula  saeculorum.  Amen.
Consummatum  est 
            hoc  sanctum  concilium 
            die  octavo  Kal. 
            Februar.  anno  feliciter 
            primo  serenissimi  domini 
            nostri  Ervigii  regis, 
            aera  DCCXVIIII.
ITEM  SUBSCRIPTIO  SACERDOTUM
Iulianus  dei 
            gratia  Spalensis  ecclesiae 
            sedis  episcopus 
            haec  synodica  instituta 
            a  nobis  edita  subscripsi.  Ego 
            Iulianus 
            indignus 
            urbis  regiae  Toletanae  <E97,  f. 
            347vb> 
            sedis  episcopus  haec 
            synodica 
            instituta  a 
            nobis  subscripsi.  Ego 
            Liuba  indignus 
            Bracarendis  sedis 
            episcopus 
            haec  synodica  instituta  a 
            nobis  edita  subscripsi.  Ego 
            Stephanus 
            sanctae  Emeretensis  ecclesiae 
            episcopus 
            haec  synodica  instituta  a 
            nobis  edita  subscripsi.  <V630,  f. 
            168vb> 
            Asphalius  dei 
            miseratione 
            Avelensis 
            ecclesiae 
            episcopus 
            <V1341, f. 
            106vb> 
            haec  synodica  instituta  a 
            nobis  edita  subscripsi.  In 
            Christi  nomine  Leandrae 
            ecclesiae 
            Ilicitanae    et 
            Iotanae  episcopus  haec 
            synodica 
            instituta 
            a  nobis  edita 
            subscripsi.  In 
            Christi  nomine  Palmacius 
            Urcitanae 
            ecclesiae 
            episcopus 
            haec  synodica  instituta 
            a  nobis  edita 
            subscripsi. 
            Concordius 
            Palatinae 
            sedis  episcopus  similiter 
            subscripsi. 
            Riccila  Hacitanae  ecclesiae 
            episcopus 
            similiter 
            subscripsi. 
            Simpronius  Arcavicensis  episcopus 
            similiter 
            subscripsi. 
            Memorius 
            Egobrigensis  ecclesiae  episcopus 
            similiter 
            subscripsi. 
            Sperandeo 
            <W411, 
            f.  177r>  Italicensis  episcopus  sedis 
            similiter 
            subscripsi. 
            Geta    Elibensis  ecclesiae 
            episcopus 
            similiter 
            subscripsi. 
            Tructumundus 
            Elborensis 
            episcopus 
            similiter 
            subscripsi. 
            Isidorus  Sitabensis  episcopus 
            similiter  subscripsi.  Gaudentius 
            Valeriens  episcopus 
            similiter 
            subscripsi. 
            Deodatus 
            Segovensis  episcopus 
            similiter 
            subscripsi. 
            Gentivus  Tudensis 
            episcopus  subscripsi.  Froaricus 
            Portucarensis  episcopus 
            similiter 
            subscripsi. 
            Felix  Iriensis  ecclesiae  episcopus 
            similiter 
            subscripsi. 
            Antonianus  Bastitanae 
            ecclesiae 
            episcopus 
            similiter 
            subscripsi. 
            Proculus 
            Vigastrensis 
            ecclesiae  episcopus 
            similiter  subscripsi.  Atala 
            Kauriensis 
            ecclesiae 
            episcopus 
            similiter  subscripsi.  Reparatus  Vesensis 
            ecclesiae 
            episcopus  subscripsi.  Providentius  Salamanticensis  ecclesiae  episcopus  similiter  subscripsi.  <B132,  f. 
            29va> 
            Sisebado  Ducitanae  episcopus  sedis 
            ecclesiae  subscripsi.  Argibado 
            Eliberitanae 
            ecclesiae 
            episcopus  subscripsi.  Ella 
            Segotiensis  ecclesiae  episcopus 
            subscripsi. 
            Siberianus  noxiensis  episcopus  subscripsi.  Ioannes 
            Pacensis 
            ecclesiae  episcopus 
            subscripsi. 
            Teudulfus 
            Astigitanae 
            ecclesiae 
            episcopus  subscripsi.  Samuel, 
            Gundulfus, 
            Euphrasius, 
            Theoderatis,  Balceredus  abbas  subscripserunt.  Annibonius 
            presbyter 
            tenens  vicem  domini 
            mei  Suldemeri  ecclesiae 
            Complutensis.  Sesuldus  haec 
            instituta, 
            quibus  interfui  annuens 
            subscripsi. 
            Recaredus 
            similiter 
            subscripsi.  Witiza 
            similiter 
            subscripsi. 
            Wimars    similiter 
            subscripsi. 
            Teuditeudila  similiter 
            subscripsi.  Ostulfus  similiter 
            subscripsi. 
            Salamirius  similiter 
            subscripsi. 
            Teudefredus  similiter 
            subscripsi. 
            <O93, 
            f.  93vb>  <E97,  f. 
            348ra> 
            Seberianus  similiter 
            subscripsi. 
            Teudulfus 
            similiter 
            subscripsi. 
            Hildigisus 
            similiter 
            subscripsi. 
            Vitalus  similiter 
            subscripsi. 
            Eila  similiter  subscripsi.  Adeliubus  similiter 
            subscripsi.  Attulfus 
            similiter 
            subscripsi.
<V1341,  f. 
            107ra> 
            Quibus  omnibus  synodalibus  gestis, 
            decretis 
            atque  peractis  et 
            debitam  reverentiam  honoris 
            impendimus 
            et  patulum  auctoritatis  nostrae 
            vigorem  his  innecte<V630,  f. 
            169ra>re 
            procuramus. 
            Ideoque  praemissas  has 
            constitutiones  synodicas 
            a  praesenti  die 
            vel  tempore,  id 
            est  ab  octavo  Kal. 
            Februar., 
            anno  primo 
            regni  nostri  nullus 
            audeat  contemnere,  nullus 
            etiam  praeterire,  nemo 
            earundem  constitutionum  audeat 
            iura  convellere,  nullus 
            temerator 
            haec  decreta  subvertere,  nemo 
            illicitator 
            vel  contemptor  vigorem 
            his  institutionibus  subtrahat, 
            sed  generaliter  per 
            cunctas  regni  nostri 
            provincias 
            haec  canonum  instituta 
            nostrae  gloriae  temporibus 
            acta  et  auctoritatis  debitae 
            fastigio 
            praepollebunt 
            et  irrevocabili  iudiciorum 
            exercitio  ,  prout 
            constituta  sunt, 
            in  omnibus  regni 
            nostri  provinciis  celebres 
            habebuntur. 
            Si  quis  autem 
            haec  instituta  contemnat, 
            contemptorum  se 
            noverit  damnari  sententia,  id 
            est,  ut  iuxta 
            voluntatem 
            nostrae  gloriae  et 
            excommunicatus 
            a  coetu    nostro 
            resileat  et 
            insuper  decimam  partem 
            facultatis  suae 
            fisci  partibus  sociandam 
            amittat.  Quod 
            si  nihil  habuerit 
            facultatis, 
            unde  praedictam  compositionem  exsolvere 
            possit,  absque  aliquo    infamio  sui 
            quinquaginta  eum 
            oportebit 
            ictibus  verberari  aut    semper 
            infamis  permaneat.
Edita  lex 
            in  confirmatione  concilii 
            Toletani 
            sub  die  octavo  Kal. 
            Februar. 
            anno  feliciter  primo 
            regni  gloriae  nostrae. 
            In  nomine  domini, 
            Flavius  Ervigius 
            rex  hoc  legis 
            nostrae  edictum  in 
            confirmationem  huius 
            concilii 
            promulgatum 
            subscripsit.
O93,  f. 
            93vb;  V630,  f. 
            169ra;  W411,  f. 
            177r;  B132,  f. 
            29va;  V1341,  f. 
            107ra;  E97,  f. 
            348ra