O93, f.
93vb; V630, f.
169ra; W411, f.
177v; B132, f.
29va; V1341, f.
107ra; E97, f.
348ra
IN NOMINE
DOMINI INCIPIUNT GESTA
SYNODALIA
HABITA IN URBE <B132, f.
29vb>
TOLETANA
SUB ERA DCCXXI <E97, f.
348rb>
ANNO REGNI DOMINI NOSTRI
EXCELLENTISSIMI ERVIGII
PRINCIPIS.
<V1341, f.
107vb>
Illibatae
caritatis
instinctu alternis
visionum
obtutibus
redditi et
in unum coetum
factore deo
pariter aggregati in
ecclesia videlicet
sanctorum apostolorum Petri
et Pauli, anno
regni IIIIto
serenissimi
Ervigii principis sub
die pridie Non.
Novembr.
era DCCXXI, cum
unusquisque nostrum
debitis locaretur in
sedibus,
adfuit idem princeps
pleno fidei ardore
subnixus
et humilitatis gratia
decoratus,
qui synodo deliberationis suae
vota commendans et,
ut pro se
domino instantissime deprecaretur, expostulans, hoc
praesertim
est allocutus sufficienti exhortatione concilium,
ut ecclesiasticae disciplinae, quae
congruunt
et corrigendis moribus,
quae conveniunt, tractatus
nostri evidentia sancirentur. Deinde
religiosis votis
suae clementiae, quibus
subveniendum
miseris definivit synodali
conventu confirmanda commisit
offerens
videlicet
sacris pontificibus donum obsecrans
pariter et obtestans,
ut, quicquid illic venustioris esset calami respersione <V630, f.
169rb>
congestum
synodalis potentiae,
conderetur
ordine titulorum. Tunc
nos pro suscepto
a principe tomo gloriam
dedimus deo et
eidem principi
benediximus
glorioso.
Idem tamen princeps,
postquam
votorum suorum actionem peregit,
a conventu concilii
gratiosus
exivit. Tunc
post praesentiae principalis abscessum hoc
in tomi ipsius
allegatione repperimus exaratum.
IN NOMINE
DOMINI FLAVIUS ERVIGIUS REX
SANCTISSIMIS PATRIBUS
IN HAC SANCTA
SYNODO RESIDENTIBUS.
Ecce, sanctissimi religiosa
pietate excolendi pontifices
et divini cultus
instantissimi
sectatores,
coram coetus vestri reverentia
humilis devotusque prosternor, reclinis
assisto,
promptus adstipulor, primum
de conventus vestri
aggregatione patri
luminum gratiarum copulam solvens,
deinde votorum meorum
studia vestris iudiciis
dirimenda
committens.
Nec enim
fas est quemquam,
etiamsi nondum sit
opus, <E97, f.
348va>
sine consilio agere, cum
multa tamen
deus promisit
bona cum consilio
bonorum egisse. Unde
ut brevi
<V1341,
f. 107va> exhortatione perorem
vota mea, quibus
remedia pietatum exercere
delector,
sensibus
paternitatis
vestrae agnoscenda insinuo,
quae tamen, ne
obliti quodam
memoriam
fugiant et relationi propriae
<O93,
f. 94ra> curarum intercapedo subducat,
in huius tomi complicatione accipite annotata. Illud
primum volenti mihi
miseris parcere convenit
intimare,
quod divulsam
per tyrannidem nostri
corporis
partem in societatis
nostrae gremium conamur
reducere.
Etenim retroactis divae
memoriae praecessoris nostri
Wambae <W411, f.
178r>
regis temporibus, quae
in profanatoribus patriae,
qui Paulo
quondam tyrannidem assumpserunt, illata
sit sententia
ultionum,
qui per
iudicii universalis edictum
amisso testimonio
rebusque
propriis
caruerunt,
quae cuncta
vestrae sanctitudini nota
sunt, quos tamen
et in collegio societatis nostrae
recipere
et rebus, quibus
fas fuerit, devovimus
revestire. Nam
et de accusatis
modum volumus ponere
iustissimae
inquisitionis, quo
sive de religiosis
sive de
laicis quisque accusationis cuiusquam
studio fuerit propulsatus non
occultis
fraudibus
vel violentiis comprimatur nec
clam professione violenter
artetur,
sed in communi
omnium examine iudicetur,
quo secundum
publicae
professionis
suae tenorem aut
offensibilis
debitas damnationis <V630, f.
169va>
poenas excipiat
aut innocens ex
iudicio omnium comprobatus clarescat.
Nam quid iam de
tributorum fiscalium
exactionibus
referam, quorum
redhibitiones tantis
debitorum
cumulis increverunt, ut,
si exigi
penitus iubeantur, et
status subruat funditus populorum et
fragmine
collisionis eorum
ultimum terrae sentiat
propriae
prolapsionis
excidium?
Unde talibus non solum
privatis,
sed etiam
fiscalibus
servis remedia
pietatis
praeoptans
nostra gloria affluenter
impendere,
ut omnes tributorum
exactiones,
quae apud illos
de retroactis temporibus
adiacent,
usque ad primum annum
mansuetudo nostra
illis submittendas laxavit <E97, f.
348vb>
et stilo propriae
auctoritatis remittendas instituit,
quas etiam auctoritas sacrosancto coetui
vestro relegendas elegit.
Illud quoque adiciens
loquar, quod votis
vestris horribile et
nimis exsecrabile semper
est, cum ignobilitatis condicio
libertorum
vel servorum etiam adaequata
gentis nostrae statum
degenerat.
Ob quam rem nostrae
gloriae <V1341, f.
107vb>
animis placet, ut
exceptis
servis fiscalibus vel
libertis
abrasa deinceps huius
malae praesumptionis licentia
nullus, qui ex
servitute quorumlibet servus
sit vel libertus,
ad palatina officia
transeat.
Quod si fecerit,
illic serviturum procul
dubio reducendum se
noverit,
ex quo
aut condicionis propriae
originem
sumpsit aut libertatis
titulum reportavit. His
votorum meorum insinuationibus allegatis quaeso,
ut fortia paternitatis vestrae
adiutoria
praerogetis. Luce
enim clarius constat,
quod aggregatio sacrosancta pontificum, quicquid
censuerit
observandum,
per sancti spiritus
donum omnino est ad
aeternitatem praefixum.
Et ideo universitatem paternitatis vestrae
atque sublimium virorum
nobilitatem,
qui ex
aulae regalis
officio in hac
sancta synodo vobiscum
consensuri praelecti sunt,
obtestor
pariter et coniuro
atque ineffabile illud
sanctae trinitatis sacramentum convenio,
ut quisquis in
medio vestri se
iudicandum
vel retractandum invexerit,
tam quae per
nos dicta, quam
etiam cetera, quae
nostris auditibus
se ingesserint audienda,
communi vigore
iustitiae
<W411,
f. 178v> et
temperamento
misericordiae
dirimere procuretis, quo
cum omni reverentia
patrum praecedentium regulis
subditi totius unanimitatis vestrae
sententia
non aliunde quam
ex veritatis fonte
producat, sicque et his,
quae praemissa sunt,
solidum deliberationis stilum
promptissime
apponatis
et reliqua
adhuc, quae necessaria
sunt <V630, f.
169vb>
in peragendis ecclesiasticae regulae
disciplinis,
et dirimenda tractetis
et dirempta religiosioribus diligenter conscribatis, qualiter, dum
doctrinam respergitis salutarem
in populis, Christum
dominum in cumulando iustitiae
capiatis,
ut vobis praedicantibus et
nobis implentibus et,
quae divinis oculis
complaceant,
et quae
nobis proficiant <E97, f.
349ra>
semper agere
valeamus
sit utrisque parentibus in
hoc saeculo de
lucro animarum ineffabile
gaudium et in
futuro de perventione aeternitatis praemium
inconvulsum.
Datum sub
die pridie Non.
Novembr.
anno feliciter quarto
regni gloriae nostrae
in dei nomine,
Toleto.
Perlecto igitur
coram cunctis
tomi necessariae institutionis exorsu prius
de fide sanctae
trinitatis
sermocinationis
nostrae coepit
esse principium, profitentes pariter
et credentes ea,
quae de hac sancta
trinitate
et evangelia tradunt et
apostolorum sanctiones
instituunt,
sicut Nicena synodus
hoc pietatis sacramentum exposuit,
sicut Constan<O93, f.
94rb>tinopolitana
definitio
sanxit <V1341, f.
108ra>
vel primi Efeseni coetus
atque Chalcedonensis evidens
doctrina
constituit, iuxta
quod etiam sacrosancti symboli elugubrata professio
claret, quae in
missarum
solemnitatibus
patula cunctorum acclamatur
fidelium voce.
Credimus in unum
deum patrem omnipotentem factorem
caeli et terrae
visibilium
omnium et invisibilium conditorem
et in unum
dominum Iesum Christum
filium dei unigenitum
ex patre natum
ante omnia saecula,
deum ex deo,
lumen ex lumine,
deum verum ex
deo vero, natum
non factum, homousion
patri, hoc est
eiusdem cum patre
substantiae, per
quem omnia facta
sunt, quae sunt in
caelo et quae
in terra, qui
propter nos et
propter nostram salutem
descendit
et incarnatus est de
spiritu sancto et Maria
virgine, homo
factus passus sub
Pontio Pilato sepultus
tertia die resurrexit, ascendit
in caelos, sedet ad
dexteram
patris, iterum
venturus
in gloria iudicare
vivos et mortuos,
cuius regni non
erit finis. Credimus in
spiritum
sanctum dominum et
vivificatorem ex
patre et filio adorandum
et glorificandum, qui
locutus est per
prophetas, unam catholicam atque
apostolicam
ecclesiam.
Confitemur
unum baptisma in
remissionem peccatorum. Exspectamus resurrectionem mortuorum
et vitam
futuri saeculi. Amen.
Post huius
sanctae fidei dispositam
scripturam, quasi super
solidissimam
petram ceterorum negotiorum sequentium
construximus
fabricam,
ut firmitate inconvulsibili durent,
quae <E97, f.
349rb>
super fundamentum verae
fidei fuerint constructa perenne.
Unde et has
omnium in
commune sententias, quas
principis
hortatu construendas accepimus, communi
voto edidimus, quas
etiam aeterno <W411, f.
179r>
reveren<V630,
f. 179ra>tiae vigore
observandas fore
censemus.
DE REDDITO
TESTIMONIO
DIGNITATIS
eorum, quos profanatio
infidelitatis
cum Paulo traxit
in societatem tyrannidis.
Preconabile signum
est, illis semper
negotiis
et esse,
quae et pietate
incipiunt
et per pietatis
viscera temperantur. Pietas
enim, ut ait
apostolus
ad omnia utilis
est, cuius virtutis
admirabili
dono multa proficiunt, et
cetera.
O93, f.
94rb; V630, f.
170ra; W411, f.
179r; V1341, f.
108ra; E97, f.
349rb