[Home]
[Überblick]
Handschriftenverzeichnis

Handschriftenbeschreibungen
[Text]
[Übersetzungen]
[Capitula Angilramni]
[Collectio Danieliana]
[Lizenz]
[Kontakt]
[Links]
[Impressum]
[Inhalt]

Projekt Pseudoisidor

Pseudoisidor

Capitula Angilramni

Collectio Danieliana

Pseudoisidor Teil I

Pseudoisidor Teil II

Pseudoisidor Teil III

Bischof Athanasius von Alexandria an Papst Liberius

Inhaltsverzeichnis

 Bischof Athanasius von Alexandria an Papst Felix II.

Die Auflösung der Handschriftensiglen und Hinweise zur Edition finden Sie hier.

Papst Liberius an Bischof Athanasius von Alexandria

O93, f. 107rb; V630, f. 191va; N442, f. 85rb; I83, f. 179rb; VD38, f. 171rb; P9629, f. 61rb; SG670, p. 370a; Bcan4, f. 127r; E97, f. 97rb; P102

EPISTOLA1 2 3 BEATI4 LIBERII PAPAE ATHANASIO5 ET UNIVERSIS AEGYPTIORUM EPISCOPIS DIRECTA, UT IN RECTA FIDE CONTRA OMNES PERSISTANT HERETICOS.

<O93, f. 107va> <Bcan4, f. 127v> VIIII6 [H. 1] Dilectissimo filio Athanasio et7 omnibus in unum congregatis8 et de trinitatis9 fide recte sentientibus10 Aegyptiorum episcopis Liberius papa.

Olim et ab initio tantam percepimus a beato Petro apostolorum principe fiduciam, ut habeamus auctoritatem pro11 universali ecclesia ad rectam <VD38, f. 171va> defendendam fidem, quatenus nulli liceat statum12 sanctae13 ecclesiae commovere ad laesionem recte credentium absque sui14 periculo honoris.

Epistolam siquidem vestram nobisque15 di<SG670, p. 370b>rectam ante nos recitari16 fecimus, tribulationes et persecutiones, quas pro recta fide patimini, intelleximus. Super quibus17 et nos una vobiscum condolemus <N442, f. 85va> et labora<I83, f. 179va>re18 pro vobis ut pater pro filiis parati sumus.

Fidem vero Niceni concilii19 in eadem epistola20 rectam repperimus, super21 qua22 et deo gratias uberrimas retulimus, pro qua non solummodo persecutiones et passiones sustinere vobiscum parati sumus, sed etiam, si23 necesse fuerit, mori pro Christi nomine, in quantum nostra24 sinit fragilitas, non respuimus. Igitur praedictum sanctum, ut legimus, concilium definivit Nicenum, aliam fidem nulli licere25 perferre26 aut conscribere vel componere aut sapere vel docere aliter, nec27 quicquam in fide sentire aut proferre, quod his patrum regulis possit obviare. Qui autem praesumpserit componere28 aliam29 fidem aut proferre vel docere aut tradere alium30 31 symbolum ad viam32 <VD38, f. 171vb> ve<SG670, p. 371a>ritatis converti desiderantibus de <E97, f. 97va> quacumque heresi vel ex Iudaeis aut ex33 34 paganis35 christianos se fieri volentibus. Hi36, si episcopi fuerint37 aut clerici, alienari38 quidem episcopos <P9629, f. 61va> ab episcopatu39, clericos a clero, si vero monachi aut laici fuerint, anathemate feriri.

Protestatur etenim nobis beatus apostolus dicens: Si quis40 certat, non coronatur41, nisi legitime certaverit. <I83, f. 179vb> Et iterum dominus ait: Qui autem42 perseveraverit usque in finem, hic salvus erit. Videlicet certaminibus sacris praepositis43 44 <V630, f. 192ra> nobis pro defensione catholicae ecclesiae magnaque salute ex45 hoc sperata46 ab omnium bonorum datore47 deo non deficiant manus nostrae, dilectissimi fratres, per occasionem cuiuslibet desidiae48 dissolutae, sed fortes efficiamur per gratiam domini atque virtutem potentia49 eius, quoniam perfecit50 pedes nostros tamquam cervorum et super excelsa51 firmius52 statuit53 intellectus summae eius humanitatis propter nostram <SG670, p. 371b> salutem, maxime54 tamen habentes <N442, f. 85vb> impositam sanctorum testium nubem55. Deponentes igitur56 omne pondus et circumstantem adversariorum novitatem57 per patientiam curramus58 aspicientes in auctorem fidei et consummatorem Iesum, <VD38, f. 172ra> qui59 in60 proposito nobis propter eum negotio spiritum61 suae62 veritatis63 condonet64, loquentem in nobis atque perhibentem65 magnalia fidei per doctrinam sanctorum patrum, quos66 adversarii calumniantur cotidie. In prophetis namque habetur: Propter Sion non tacebo et propter Ierusalem <I83, f. 180ra> non quiescam, donec67 egrediatur ut splendor68 iustus meus69, et salvator70 meus71 ut lampas accendatur. Profecto catholica ecclesia, quae vera consistit Sion et civitas Christi caelorum regis per72 tot annorum spatia expugnata ab adversantibus73 verba74 fidei, qui neque deum timent neque75 hominem reverentur76, sed77 incassum perducentibus pias et canonicas de hoc verbo doctrinas, dum adversis78 tantisque <SG670, p. 372a> scripto et sine scripto contestationibus invitati fuissent corrigere propria79 et sepelire80 heresem81, sicuti et per anteriorem cognitionem82 luculentius demonstratum est, tam per libellos quamque83 per suggestiones reverentissimorum sacerdotum et venerabilium abbatum apostolo protestante nobis, ut hominem hereticum post primam et secundam correptionem evitare84 debemus85 scientes, quia subversus86 est huiusmodi, et deliquit87 proprio iudicio condemnatus. <Bcan4, f. 128r> Nullo modo oportet nos <P9629, f. 61vb> deinceps tacere aut quiescere, ne88 quoquo89 modo iniqui iudicemur90 odibilem deo <I83, f. 180rb> pacem <E97, f. 97vb> amplectentes91, quoniam scriptum est: Zelavi in peccatoribus pacem peccatorum videns, et dicatur92 etiam de nobis: Sacerdotes mei contempserunt legem meam et polluerunt <VD38, f. 172rb> sanctuaria mea, inter sanctum et profanum non habuere distantiam et inter pollutum <N442, f. 86ra> et immundum93 non intellexerunt, <SG670, p. 372b> sed94 consurgere95 cum deo et consistere <O93, f. 107vb> prompte96 ei97, induentes arma spiritus adversus malignantes contra fidem eius, ut approbemus spiritus sapienter, id98 est verba illorum, si ex deo sunt. Scriptum est enim in Ieremia99: Probatorem dedi te in100 populo meo robustum101, ut102 scies103 et probabis viam eorum104. Multa105 106 namque nobis necessaria est vigilantia et tanta107 divinae sapientiae rimatio, quae occulta108 tenebrarum revelat109 ad110 requisitionem huiusmodi rei111 et scrutationem, quoniam latet quodammodo et absconditur vixque compraehenditur112 dolosa exsistens malicia pro eo, quod sibi pietatem callide <V630, f. 192rb> blandiatur, ut valeat scrutantium113 mentem latere. Quod114 utique sciens beatus apostolus ait: Nam115 huiusmodi pseudoapostoli116 et operarii117 subdoli118 trans<I83, f. 180va>figurant se in apostolos Christi. Sed119 non mirum, quoniam et120 ipse satanas transfigurat se velut angelus121 lucis122, et ideo non mirum, si ministri eius transfigurentur123 vel<SG670, p. 373a>uti124 ministri iustitiae, quorum125 finis secundum opera eorum. Sed126 et dominus in127 hoc128 praemuniens129 nos ait: Attendite a falsis prophetis, qui veniunt ad vos in vestimentis ovium, intrinsecus autem sunt lupi rapaces. A fructibus eorum cognoscetis eos. Ergo130 in ipsum ex toto corde referentes131 ante omnia super tali quaestione deprecationem132 et dicentes cum David: Revela133 oculos meos, et considerabo <VD38, f. 172va> mirabilia de lege tua. Lucerna enim pedibus meis verbum tuum, domine, et lumen semitis meis, quoniam ipsius est, sicut ait beatus134 Daniel propheta, sapientia et fortitudo135, dat sapientiam136 137 sapientibus et scientiam intellegentibus disciplinam. Ipse revelat <P9629, f. 62ra> profunda et abscondita et138 novit in tenebris constituta, et lux cum eo est139. Quia sapientiam140, <N442, f. 86rb> inquit, et fortitudinem dedisti mihi et ostendisti mihi, quae rogavi te, cum ope divina uniuscuiusque <I83, f. 180vb> personae conscripta eorum, qui pro novitatis commento accu<SG670, p. 373b>sati sunt de venerabili nostro scrinio obsecundantibus et nobis ordinabiliter offerentibus solertius intendamus, ita ut, qui haec praesumpserint141 praevaricari, primum quidem subiaceant142 iudicio <E97, f. 98ra> terribilis143 omnipotentis dei, deinde autem144 qualemcumque145 regalem146 indignationem revereantur, per147 quam148, si quidem episcopi aut clerici sunt, a sui149 sacerdotii sive sui150 cleri151 ordinem152 modis omnibus excedant153, sin autem monachi sunt, segregentur et alieni sint de154 suis locis, sin autem dignitatem aut cingulum aut militiam155 habeant156, nudentur de eis. Si157 158 159 autem sunt privati, si quidem nobiles consistunt160, suarum161 substantiarum praescriptionem patiantur, sin162 autem ignobiles163 consistunt, non solum in corpore verberentur, sed et164 exilio perpetuo castigentur, ut omnes timore dei compressi et comminata eis165 digna supplicia reverentes166 immobilem et sine turbatione <VD38, f. 172vb> pacem sanctarum167 dei168 ecclesiarum custodiant.

Data169 VIII170 Kal. Iun. Asclepio et Deodato171 vv. cc. conss.

Gloria172 Christo Iesu domino nostro, pax vobis. Amen. EXPLICIT173. DEO174 175 GRATIAS.

O93, f. 107vb; V630, f. 192rb; N442, f. 86rb; I83, f. 180vb; VD38, f. 172vb; P9629, f. 62ra; SG670, p. 373a; Bcan4, f. 128r; 97, f. 98ra; P102


1 vor Epistola: Incipiunt decreta liberii papae P102

2 am Rande I P102

3 Überschrift] RESCRIPTUM LIBERII PAPAE SG670

4 BEATI fehlt N442; Bcan4; P102

5 ATHASIO P9629

6 VIIII fehlt I83; VD38; SG670; Bcan4; E97; P102

7 ex P9629

8 congregatis korr. aus cogregatis SG670

9 trinitatis korr. aus trinitates V630

10 sentientibus korr. aus scientibus SG670

11 pro korr. aus per SG670

12 statutum P9629; VD38

13 sanctae] sanctae dei I83; Bcan4

14 sub O93

15 nobis E97

16 recitari korr. aus recitare SG670

17 quibus et] et quibus VD38; P102

18 laborare korr. aus labore SG670

19 concilii korr. aus concilio P9629

20 epistola] epistola quia korr. aus epistola SG670

21 super qua et deo fehlt SG670

22 quam I83; Bcan4

23 si necesse fuerit mori] mori si necesse fuerit E97

24 nostra sinit] est nostra SG670

25 dicere P102

26 proferre I83; Bcan4; E97; P102; proferre korr. aus ferre VD38

27 ne V630

28 conponere korr. aus conponerea P9629

29 illam I83

30 aliud VD38; E97; aliud korr. aus alium SG670

31 alium symbolum korr. aus symbolum alium O93

32 viam veritatis] veritatis viam I83

33 ex fehlt I83; VD38; SG670; Bcan4; P102

34 ex paganis christianos] paganos O93; N442

35 paganis christianos] paganos O93

36 Hi fehlt VD38

37 fuerint korr. aus fierint Bcan4

38 alienati V630; alienari korr. aus aliena P9629; alienare VD38; P102

39 episcopatu korr. aus episcopatum I83

40 quis korr. aus qui SG670

41 coronabitur I83; Bcan4

42 autem fehlt E97

43 interlinear pro SG670

44 propositis Bcan4; E97

45 et N442

46 sperata korr. aus sperate Bcan4

47 datorem V630; I83; VD38; datore korr. aus dotore Bcan4

48 dissidiae VD38; P102

49 potentiae V630; I83; VD38; SG670; Bcan4; E97; P102

50 perficit I83; VD38; SG670; Bcan4; P102

51 exelsa Bcan4

52 firmius korr. aus firm N442; firmus I83; Bcan4; firmos SG670

53 constatuit I83; Bcan4; statuit] statuit in korr. aus statuit SG670

54 Maximam E97

55 nubes P102

56 igitur fehlt E97

57 novitatem per korr. aus novitatem SG670

58 curamus O93; VD38

59 qui in] quin VD38

60 in fehlt SG670

61 spiritum sue korr. aus spiritum O93

62 sive N442

63 virtutis P102

64 condonat SG670

65 prohibentem I83; VD38; Bcan4; P102; prohibentem, interlinear per SG670

66 quam SG670

67 donec korr. aus quod Bcan4

68 plendor VD38

69 eius V630; N442

70 salvator meus korr. aus salvator VD38

71 eius V630; P102

72 por P102

73 adversantibus] adversantibus propter korr. aus adversantibus P9629; adversantibus korr. aus adversitantibus E97

74 verbo E97

75 neque fehlt VD38

76 reverenter O93

77 et E97

78 adversis] a diversis P9629; N442; I83; Bcan4; E97; P102

79 propriam V630; P9629; N442; SG670; E97

80 sepelire] a se pellere Bcan4; E97

81 heresim N442; E97

82 cornitionem korr. aus cogtionem VD38

83 quam SG670

84 vitare E97

85 debeamus korr. aus debemus V630; SG670; debeamus E97

86 subversa I83; Bcan4

87 delinquit korr. aus deliquit N442; delinquit E97

88 ne quoquo modo] neque quomodo I83; VD38; Bcan4; P102

89 quo V630; quoquo korr. aus quo P9629; SG670

90 iudicemus I83; VD38; P102; iudicemus korr. aus iudicemur Bcan4

91 amplectentes korr. aus amplectantes SG670; amplectantes Bcan4

92 dicatur korr. aus dicant SG670

93 mundum I83; VD38; SG670; Bcan4; E97; P102

94 sed consurgere] sicut surge SG670

95 consurge I83; VD38; Bcan4; P102

96 prompte] proni pete P102

97 et V630; ei fehlt E97

98 id est korr. aus idem SG670

99 hieremia korr. aus hieremiam SG670

100 in fehlt E97

101 robustum ut] robustum et korr. aus robustum Bcan4

102 et N442; VD38; E97; P102; ut fehlt I83; SG670

103 scias I83; scies korr. aus scias Bcan4

104 illorum N442

105 interlinear um E97

106 multum korr. aus multa SG670

107 tante I83; Bcan4

108 occultae N442

109 revelatu I83; revelata VD38; P102; revelet SG670; E97; revelata korr. aus revelate Bcan4

110 ad korr. aus ad ad SG670

111 rei fehlt SG670

112 compraehenditur] compraehenditur et I83

113 scrutantium] scrutantium ut valeat O93

114 Quoniam I83; Bcan4

115 Nam fehlt SG670

116 seudoapostoli P9629; pseudoapostoli korr. aus speudoapostoli SG670

117 operariis I83

118 subdoli korr. aus subdolo SG670

119 Sed non] se deum VD38

120 et fehlt I83; VD38; SG670; Bcan4; P102

121 angelum E97

122 lucis et korr. aus lucis I83

123 transfigurent VD38

124 velud I83; velut E97

125 quorum] quorum in P9629

126 si VD38

127 in hoc] hinc P9629; SG670

128 his I83

129 praemonens korr. aus praemuniens P9629; praemonens I83; VD38; SG670; Bcan4; P102

130 Ergo] Ergo nos korr. aus Ergo SG670

131 ferentes V630

132 deprecationem korr. aus depecationem P9629

133 revera E97

134 beatus fehlt I83; VD38; SG670; Bcan4; P102

135 fortitudo] fortitudo qui korr. aus fortitudo P9629; fortitudo qui SG670

136 sapientia I83

137 sapientiam sapientibus] sapientibus sapientiam SG670

138 et fehlt E97

139 et SG670

140 sapientiam korr. aus sapientia est Bcan4

141 presumpserit I83

142 subiaceant korr. aus subiacent P9629

143 terribili I83; SG670; Bcan4; E97; P102

144 autem] autem per SG670

145 qualecumque I83

146 regulam I83; SG670; regalaem korr. aus regulam Bcan4

147 per quam] pro qua I83

148 quod SG670; P102; quę Bcan4

149 sui sacerdotii] suis sacerdotiis SG670

150 sui cleri] suo SG670

151 clerici Bcan4; cleri korr. aus clerici E97

152 ordine V630; E97

153 excidant korr. aus excedant SG670

154 a, interlinear vel de E97

155 militiam korr. aus malitiam Bcan4

156 habent E97

157 am Rande ignobiles verberandos P9629

158 Sin Bcan4

159 Si autem sunt privati si quidem nobiles consistunt suarum substantiarum praescriptionem patiantur si autem] Item de eadem re athanasius ita ait I83; Si autem sunt privati si quidem nobiles consistunt suarum substantiarum praescriptionem patiantur fehlt SG670; Sin autem sunt privati si quidem nobiles consistunt suarum substantiarum praescriptionem patiantur korr. aus Item athanasius de eadem re Bcan4

160 existunt E97

161 suarum] suarum ex E97

162 si I83; E97

163 Ignobilis I83

164 et fehlt V630; I83; VD38; SG670; Bcan4; P102

165 eis korr. aus es V630

166 reverentes korr. aus reverentis SG670

167 sanctorum I83; VD38; P102; sanctarum korr. aus sanctorum SG670; servorum Bcan4

168 dei ecclesiarum] ęcclesiarum dei E97

169 Data VIII Kal. Iun. Asclepio et Deodato vv. cc. conss. Gloria Christo Iesu domino nostro, pax vobis. Amen] Gloria christo iesu domino nostro pax vobis amen Data VIII kl. Iunii asclepio et deodato vv. cc. consulibus E97

170 V SG670

171 DEOCDATO SG670

172 Gloria Christo Iesu domino nostro, pax vobis. Amen. EXPLICIT] EXPLICIT Gloria Christo Iesu domino nostro, pax vobis. Amen V630; P9629

173 EXPLICIT. DEO GRATIAS fehlt E97; P102

174 am Rande Quere in sexto f[olio] Bcan4

175 DEO GRATIAS] AMEN ET PAX IAC I83; Bcan4; DEO GRATIAS fehlt SG670

© 2004-2006 Karl-Georg Schon
Dieser Text ist urheberrechtlich geschützt. Er steht unter der GNU Free Documentation License.
Demnach dürfen Sie ihn frei weiter verbreiten und bearbeiten, vorausgesetzt Sie nennen den Namen des ursprünglichen Autors und Sie geben auch anderen das Recht den von Ihnen bearbeiteten oder verbreiteten Text unter den gleichen Bedingungen weiter zu verbreiten. Im einzelnen finden Sie Bestimmungen der GNU Free Documentation License unter dem Menüpunkt Lizenz.

Zuletzt geändert am 9.4.2006