O93, f. 114vb; V630, f. 202ra; N442, f. 103vb; P9629, f. 75rb

ITEM INCIPIT EPISTOLA DAMASI ROMANAE¹ ECCLESIAE EPISCOPI, QUI POST <V630, f. 202rb> LIBERIUM² PONTIFICATUS³ IURA SUSCEPIT, MULTIS⁴ SCILICET VIRTUTUM ORNATUS INSIGNIBUS. IS ENIM HIS IN EPISTOLIS HABUIT NONAGINTA CONSORTES EPISCOPOS, QUI EX ITALIIS ATQUE GALLIIS IN ROMANAM⁵ CONVENERUNT URBEM, QUORUM NOMINA PROPTER MULTITUDINEM NON SUNT INSERTA.

XXIII⁶ Damasus et ceteri episcopi Roma⁷ congregati dilectissimis fratribus in Illyrico constitutis⁸ episcopis in domino salutem.

Credimus sanctam fidem vestram in apostolorum eruditione fundatam hanc⁹ tenere et hanc populis universis exponere, quae videlicet a constitutis patrum nulla ratione dissentit, per quos iustum est ceteros erudiri. Sed relatione¹⁰ Gallicanorum¹¹ et venerandorum fratrum quosdam heresibus favere cognovimus, quod malum non solum cavere debent episcopi, sed etiam reluctari contra ea, quae gesta sunt imperitia aut¹² simplicitate quorundam pravis interpretationibus deceptorum. Variis ergo doctrinis non decet labefactari, sed magis patrum nostrorum laborare sententiam.

Auxentium igitur Mediolanum praecipue in hac causa damnatum esse liquet. Unde iustum est in¹³ universo Romanorum orbe doctores legis ea, quae legis sunt, sapere et non finem <P9629, f. 75va> doctrinis variis maculare. Itaque dum primum hereticorum coepisset¹⁴ nequitia pullulare, sicut etiam nunc blasphemia nefandorum patet Arrianorum, tunc patres nostri trecenti decem et octo electi habito¹⁵ tractatu in urbe Nicena, hunc¹⁶ murum firmissimum¹⁷ contra arma diabolica statuerunt et hoc remedio¹⁸ venena mortifera sunt depulsa, <N442, f. 104ra> ut pater et filius unius divinitatis, unius virtutis¹⁹ uniusque magnitudinis debeat credi uniusque²⁰ essentiae sive²¹ substantiae simul et spiritus sanctus. Aliter vero sapientes alienos esse nostra communione iudicaverunt. Quem terminum salutarem adorabilemque deliberationem corrumpere quidam²² aliis cogitationibus atque temerari voluerunt²³. Sed in ipso principio et²⁴ ab²⁵ his ipsis, qui in Arimino revocare²⁶ aut rertactare compellebantur usque ad hoc²⁷ causa correpta est, ut confiterentur alia sibi circumventione subreptum aut certe, quia non intellexerunt patrum sententiae in Nicea²⁸ constitutae hoc esse²⁹ contrarium, neque enim praeiudicium aliquod fieri potuit per numerum Arimino congregatum, quando constat neque Romanum episcopum, cuius ante omnia decebat eos exspectare decretum neque Vincentium, qui tantis annis episcopatum inviolabiliter custodivit neque alios talibus praebuisse consensum, <V630, f. 202va> maxime dum, sicuti praediximus, isti ipsi, qui per conventionem declinasse videbantur, ipsi denuo utentes meliori consilio haec³⁰ sibi displicere testati sunt.

Perspicit itaque vestra salubritas³¹ hanc solam fidem, quae Nicea apostolorum auctoritate fundata est, esse perpetua firmitate servandam et simul orientales hoc facere nobiscum, qui se catholicos esse cognoscunt, occidentales etiam gloriari. Credimus autem languentes³² in isto conamine non tarde³³ a nostra separandos esse communione et ab eis episcopatus nomen auferri, quatenus populi eorum liberati errore respirent. Nullo enim modo a deceptione poterunt corrigere populum, qui de<N442, f. 104rb>ceptionis laqueo detinentur. Concordet igitur cum omnibus dei sacerdotibus etiam caritatis vestrae sententia, in qua vos fixos ac firmos exsistere iudicavimus. Si ergo etiam nos vobiscum recte credere debemus, vestrae nos caritatis litteris <P9629, f. 75va> laetificate reciprocis. Valete, fratres karissimi.

Dat. XVII Kalendarum Nov. Siricio et Ardabure vv. cc. conss.

O93, f. 114vb; V630, f. 202va; N442, f. 104rb; P9629, f. 75vb