O93, f. 121ra; N442, f. 120ra; P9629, f. 87rb

INCIPIT¹ EPISTOLA PAPAE INNOCENTII AD² QUOS SUPRA.

Innocentius Silvano seni, Valentino et ceteris, qui in Melibittana³ synodo interfuerunt, dilectissimis fratribus in domino salutem.

Inter ceteras ecclesiae Romanae curas et apostolicae sedis occupationes, quibus diversorum consultu⁴ fideli ac modica disceptatione⁵ tractamus, frater⁶ et coepiscopus noster Iulius dilectionis vestrae litteras quas ex Melibittano⁷ nostra auctoritate concilio cura fidei propen<V630, f. 224ra>sio⁸ remisistis⁹, mihi <P9629, f. 87va> inopinanter ingessit¹⁰, Carthaginensis¹¹ etiam synodi querelae parili scripta subiungens. Nec¹² mirum, dum exultat¹³ ecclesia¹⁴ tantam sollicitudinem commissis gregibus exhibere pastores, ut non solum neminem ex his paveantur¹⁵ errores¹⁶, sed si quas magis ovium <O93, f. 121rb> scaevae¹⁷ dilectionis¹⁸ herba¹⁹ seduxit, ac si in errore permanserint aut segregari²⁰ penitus velint aut illiciter²¹ dudum petra vitantes, custodiae pristinae circuminspectione²² tutari <N442, f. 120rb> in utraque parte videlicet consulentes, ne vel suscipiendo²³ tales simili ceterae²⁴ ducantur exemplo vel spernendo²⁵ redeuntes luporum morsibus videantur ingestae. Prudens admodum et catholicae fidei plena consultationis voluntas. Qui²⁶ enim aut tolerare²⁷ possit errantem aut non recipere corrigentem? Nam aut²⁸ durum arbitror cohibentiam praebere peccantibus, ita ut impium iudico manum negare conversis. Diligenter ergo et congrue apostolici consulitis honores²⁹ arcani, honoris, inquam, illius, quem³⁰ praeter³¹ illa, quae sunt intrinsecus, sollicitudo manet omnium ecclesiarum super³² anxiis rebus, quae sit tenenda sententia³³, antiquae scilicet regulae formam secuti, quam toto semper ab³⁴ orbe mecum nostis esse servatum³⁵. Verum haec missa facio. Neque enim hoc vestram credo latere prudentiam, quid³⁶ id etiam actionem firmastis, nisi scientes, quod per omnes provincias de apostolico fonte petentibus responsa semper emanent, praesertim quotiens fidei ratio mutilatur, arbitror omnes fratres et coepiscopos nostros, non nisi ad Petrum, id³⁷ est sui nominis et³⁸ honoris, auctorem referre debere, velut nunc retulit³⁹ vestra dilectio, quod per totum mundum possit ecclesiis omnibus in commune prodesse. Fiant enim, necesse est, cautiores, cum inventores malorum ad duplices relationem⁴⁰ synodi sententiae nostrae statutis viderint ad⁴¹ ecclesiasticam communione seiunctos. Gemino igitur bono caritas vestra fungetur⁴², nam et canonum potiemini gratia servatorum et beneficio vestro⁴³ totus orbis utetur. Quis enim catholicorum virorum⁴⁴ cum adversariis Christi velit ulterius miscere sermonem? Quis saltim ipsam lucem⁴⁵ vitae communione partiri? Nova⁴⁶ hereseos nimirum fugiantur auctores. Quid enim <N442, f. 120va> acervius in dominum fingere potuerunt, quam cum adiutoria divina cassarent⁴⁷ causamque cotidianae⁴⁸ precationis⁴⁹ auferrent? Hoc est dicere: Cur⁵⁰ mihi opus deo? Merito in hos⁵¹ dicat⁵² hymnidicus⁵³: <P9629, f. 87vb> Ecce homines, qui non posuerunt deum adiutorem sibi. Negantes ergo auxilium dei, inquiunt, hominem sibi <V630, f. 224rb> posse sufficere, nec⁵⁴ gratia hunc egere divina, qua privatus, necesse est, diaboli laqueis irretitus occumbat, dum ad⁵⁵ omnia vitae perficienda mandata sola⁵⁶ tantummodo libertate⁵⁷ contendat. O pravissimarum mentium perversa doctrina attendens⁵⁸ tandem, quod primum hominem ita libertas ipsa⁵⁹ decepit, ut, dum indulgentius frenis eius utatur⁶⁰, in praevaricationis⁶¹ praesumptionem conciderit, nec⁶² ex hac potuit erui, nisi ei⁶³ providentia regenerationis statum⁶⁴ pristinae libertatis Christi domini⁶⁵ reformasset adventus. Audiat⁶⁶ David dicentem⁶⁷: Adiutorium nostrum in nomine domini. Et: Adiutor meus esto⁶⁸, ne derelinquas me neque dispicias⁶⁹ me, deus salutaris⁷⁰ meus. Quae incassum dixerit, si tantum in eius⁷¹ erat positum voluntate, quod a domino flebili sermone poscebat. Quae cum ita sint, cum⁷² in omnibus divinis paginis⁷³ voluntate liberae non nisi adiutorium dei legamus esse nectendum eaque⁷⁴ nihil posse caelestibus praesidiis distitutam⁷⁵, quoniam modo huic soli possibilitatem hanc pertinaciter, ut asseritis, defendentes sibimet, immo, quod⁷⁶ est dignius dolore⁷⁷ communi⁷⁸, nam plurimis Pelagius Caelestiusque suadent? Multifariis⁷⁹ se⁸⁰ quidem ad instruendum tale magisterium uti possimus⁸¹ exemplis, nisi sciremus sanctitatem vestram ad plenum scripturas omnes callere divinas, praesertim cum vestra relatio tantis ac talibus testimoniis sit referta⁸², ut⁸³ his solis⁸⁴ valeat praesens dogma rescindi opusque non esse reconditis, <N442, f. 120vb> cum his, quae facile vobis occurrentia posuistis, nec audeant obviare nec possint⁸⁵. Ergo dei gratiam conantur auferre, quam necesse est, etiam⁸⁶ restitutum nobis status pristinis libertate quaeramus, quippe ne⁸⁷ alias a⁸⁸ diaboli machinas, nisi eadem possumus iuvante vitare. Illud vobis⁸⁹, quod eos vestra fraternitas asserit praedicare, parvulos aeternae vitae praemiis etiam sine baptismatis <O93, f. 121va> gratia⁹⁰ posse⁹¹ donari⁹², perfatuum est; nisi enim manducaverint carnem filii hominis et biberint sanguinem eius, non habebunt vitam in semetipsis. Qui autem hanc⁹³ eis sine regeneratione defendunt, videntur mihi ipsum baptismum velle cassare, cum praedicant hos habere, <P9629, f. 88ra> quod⁹⁴ in eos⁹⁵ credunt nonnisi baptismate conferendum. Si ergo nihil volunt officere, non renasci, fateamur⁹⁶, necesse est, nec regenerationis sacra fluenta prodesse. <V630, f. 224va> Verum ut superfluorum hominum prava doctrina celeri veritatis possit ratione distingui⁹⁷, proclamat hoc dominus in evangelio dicens⁹⁸: Sinite infantes et nolite prohibere ire ad me, talium est enim regnum caelorum. Quare⁹⁹ Pelagium est Caelestiumque, id est inventores vocum novarum, quae, sicut dixit apostolus, aedificationis nihilum, sed magis vanissimas consuerunt parare quaestiones, ecclesiastica communione privari apostolici vigoris auctoritate censemus, donec resipiscant a diaboli laqueis, a quo captivi tenentur secundum ipsius voluntatem, eosque interim dominico ovili non recipi, quod¹⁰⁰ ipsi perversae viae secuti tramitem deserere voluerunt. Abscidendi^{101 102} sunt enim, qui nos conturbant et volunt convertere evangelium Christi. Simul autem praecipimur¹⁰³, ut, quicumque ad^{104 105} pertinacia¹⁰⁶ simili¹⁰⁷ defensare nituntur, par eos vindicta¹⁰⁸ constringat; non solum enim, qui faciunt, sed etiam, qui consentiunt <N442, f. 121ra> facientibus¹⁰⁹, quia non multum interesse arbitror inter committentis animum et consentientis favorem. Addet¹¹⁰ amplius: plerumque dediscit errare, cui nemo consentit.

Haec igitur, fratres carissimi, in supradicta¹¹¹ maneant fixa sententia. Absint¹¹² atriis domini, careant dumtaxat custodia pastorali, ne duarum¹¹³ ovium dira contagia serpant forsitan per vulgus incautum¹¹⁴ rapacique lupus¹¹⁵ corde¹¹⁶ laetetur intra ovile domini, cum¹¹⁷ tantas ovium fusas catervas¹¹⁸, dum a custodibus dissimulantur¹¹⁹, habetur vulnus duarum. Prospiciendum est ergo, ne permittendum¹²⁰ lupus mercenarii magis quam videamur¹²¹ esse pastores. Iubemus¹²² sane, quam Christus dominus noster propria¹²³ voce signavit, nolle se mortem morientis, tantum ut revertatur et vivat, ut, si umquam sanum deposito pravi dogmatis errore resipuerint damnaverintque ea, quorum se ipsi¹²⁴ praevaricatione damnarunt, eis medicinam solitam, id est, receptaculum suum ab ecclesia non negari, ne, dum¹²⁵ eos redeuntes forsitan prohibemus¹²⁶ vere extra ovile remanentes¹²⁷ hostis rapidis¹²⁸ faucibus glutiantur, quos¹²⁹ semetipsi in spiculis¹³⁰ malae disputationis armarunt¹³¹.

Bene valete, fratres.

Data VI¹³². Kal¹³³. Febr¹³⁴. Honorio et Constantio¹³⁵ vv¹³⁶. cc¹³⁷. conss.

O93, f. 121va; V630, f. 224va; N442, f. 121ra; P9629, f. 88ra