O93, f. 129vb; N442, f. 151rb; P9629, f. 103ra

DEHINC¹ SEQUUNTUR DECRETA PAPAE LEONIS.

INCIPIT² EPISTOLA LEONIS PAPAE AD TEODORITUM EPISCOPUM CYRI³ POST CALCIDONENSE⁴.

Dilectissimo fratri Teodorito episcopo Leo episcopus.

Remeantibus ad nos fratribus et consacerdotibus nostris, quos ad sanctum concilium sedes⁵ beati Petri direxit⁶, agnovimus dilectionem tuam superno adiutorio nobiscum tam Nestorianae impietatis quam Euticianae vesaniae⁷ exstitisse victricem. Unde gloriamur in domino cum propheta canentes: Adiutorium nostrum in nomine domini, qui fecit caelum et terram. Qui nullum nos in nostris fratribus detrimentum sustinere permisit, sed quae non⁸ prius ministerio definierat⁹, universae fraternitatis irretractabili¹⁰ firmavit¹¹ assensu¹², ut vere a se prodisse ostenderet¹³, quod prius a prima omnium¹⁴ fide¹⁵ sede firmatum¹⁶ totius christiani orbis¹⁷ iudicium recepisset, ut in hoc quoque capiti membra concordent. In quo nobis amplius accrescit gaudendi materia, dum tanto magis se perculit inimicus, quanto etiam¹⁸ in¹⁹ Christi ministros saevius insurrexit. Nam ne aliarum sedium ad eam²⁰, quam ceteris omnium dominus instituit²¹ praesidere, consensus assentatio videretur aut alia quaelibet subrepere posset²² adversa suspicio, inventi prius sunt, qui de iudiciis nostris ambigerint²³. Et dum nonnulli²⁴ a dissensionis²⁵ coacti auctore²⁶ ad²⁷ contradictionum bella prosiliunt, ad maius bonum, malo eius, auctore totius bonitatis dispensante²⁸ perventum est. Dulcius²⁹ si quidem munera gratiae divinae proveniunt, quoties non sine magnis sudoribus acquiruntur, et minus bonum videri³⁰ solet pax continuata potius³¹ quam reddita per labores. Ipsa quoque veritas et clarius renitescit et fortius retinetur, dum, quae prius fides docuerit³², haec postea examinatio confirmaverit³³. Multum denique sacerdotalis officii meritum³⁴ splendescere³⁵, ubi sic summopere³⁶ servatur auctoritas³⁷ ad maiorem dei gloriam proficit³⁸ finis examinis, quando ad hoc³⁹ <N442, f. 151va> se accipit exserendi⁴⁰ fiducia, ut vincatur⁴¹ adversitas, ne, quod per se probatur reprobum, silentii praeiudicio⁴² videatur oppressum. Exulta igitur, carissime frater, in unico dei filio victor exulta. Vicit per^{43 44} nos ille pro⁴⁵ se, cuius carnis veritas⁴⁶ negabatur, vicit per^{47 48} nos et pro nobis ille, cui vicimus⁴⁹. <P9629, f. 103rb> Secunda est post adventum⁵⁰ domini haec orbi⁵¹ festivitas. Redditum saeculo⁵² est praedone prostrato incarnationis divinae mysterium, quod humani generis inimicus, quia⁵³ rebus ipsis auferre non poterat, calumniis obscurabat. Quin immo ab incredulorum corde perierat immortale mysterium, quia nihil prodest tanta salus incredulis ipsa veritate suis dicente discipulis: Qui crediderit et baptizatus fuerit, salvus erit. Qui autem non crediderit, condemnabitur. Sol⁵⁴ iustitiae subardens⁵⁵ per orientem⁵⁶ Nestorii et Euticis⁵⁷ nebulis impetitum⁵⁸ pure ab occidente resplenduit, ubi culmen summum in apostolis⁵⁹ et doctoribus principaliter collocavit. Quamvis nec illic⁶⁰ umquam defuisset⁶¹, credendus sit, quo confessores sibi⁶² egregios⁶³ reservavit, ita ut, dum denuo conaretur hostis antiquus⁶⁴ persequendi Pharaonis impoenitens cor fidei Abrahae⁶⁵ semen <O93, f. 130ra> et filios⁶⁶ repromissionis exstinguere deo miserante languescens, si⁶⁷ sibi nocere nihil possit. De quo et illud omnipotens mirabilius egit, quia et, quos⁶⁸ sibi socios ad Israelitici populi caedes⁶⁹ sociaverat⁷⁰, non cum tyrannidis auctore⁷¹ submersit, sed cum suo populo congregavit et sicut⁷² revera se dignum et soli sibi possibile⁷³ fons misericordiae noverat, victos⁷⁴ a⁷⁵ nobis nobiscum fecit esse victores. Nam dum solus vere sit humani generis hostis⁷⁶, spiritus falsitatis⁷⁷, omnes de illo⁷⁸ triumphare non dubium est, quos⁷⁹ sibi veritas vindicavit⁸⁰. Nunc prorsus illa redemptoris nostri⁸¹ dicta, quia⁸² sint divinae auctoritatis, apparet, dum contra hostes⁸³ fidei sic⁸⁴ aptantur, ut de ipsis dicta⁸⁵ esse⁸⁶ dubitare non liceat: Vos, inquit, ex patre⁸⁷ diabolo⁸⁸ estis et desideria patris vestri vultis implere. Ille homicida fuit ab initio et in veritate non stetit, quia veritas in eo non est. Quando loquitur⁸⁹ mendacium, ex suo⁹⁰ loquitur, quia mendax est⁹¹ pater eius.

Nihil ergo mirandum est, quod hi, qui in veritate dei nostrae naturae mendacium crediderunt, patri suo et circa ista concordant, quicquid visum, quicquid auditum, quicquid denique⁹² teste evangelio tactum⁹³ est atque⁹⁴ palpatum in unico dei filio, non eius, cuius⁹⁵ probatum est asserentes⁹⁶, sed coaeternae⁹⁷ et coessentialis <P9629, f. 103va> patri⁹⁸ fuisse substantiae⁹⁹, quasi aut divinitatis natu<N442, f. 151vb>ra crucis ligno transfixa sit aut inconvertibilis crescere per aetates¹⁰⁰ erat¹⁰¹ aut¹⁰² in sapientia proficere, sapientiam sempiternam vel spiritu deus, qui spiritus est, subinde repleri potuerit¹⁰³. In hoc quoque se acerba¹⁰⁴ vesania, ex quo auctore accesserit, prodit, quod, quantum in se est, universis nocere molita est. Nam qui vos persequendo afflixit, ceteros ad consensum¹⁰⁵ sceleris impellendo¹⁰⁶ depravavit. Sed nec nos, licet in singulis fratribus, quia membra nostra¹⁰⁷ sunt, vulnerasset¹⁰⁸, ab speciali dolore fecit exceptos¹⁰⁹, quibus novam¹¹⁰ et inauditam prius atque incredibili¹¹¹ audacia inferre contra suum caput est molitus iniuriam. Sed post tot pessimas¹¹² resipiscens, non nos etiam de suo aeternae damnationis interitu contristasset. Quam mensuram sceleris praetermisit, cui nec hoc sufficere potuit, quod nec vivis¹¹³ parcendo¹¹⁴ nec¹¹⁵ mortuis etiam in sanguine innocentis et catholici¹¹⁶ sacerdotis pollutas iam pridem¹¹⁷ abdicata¹¹⁸ veritate atque approbata falsitate, manus intinxit¹¹⁹? Et cum scriptum sit: Qui¹²⁰ odit fratrem suum, homicida est, ille, quod odio iam fecisse addictus est, implevit operibus, quasi nec audisset illud, quod idem dominus ait: Discite a me, quia mitis¹²¹ sum et humilis corde, et invenietis requiem animabus vestris. Iugum enim meum suave est¹²² et onus meum leve. Dignus diabolici praedicator¹²³ erroris Aegyptius vastator inventus est, qui tamquam saevissimus tyrannus ecclesiae nefandas blasphemias per violentam¹²⁴ seditiosorum turbam¹²⁵ et per cruentas manus militum venerandis fratribus imponebat. Et cum voce nostri redemptoris firmatum sit unum eundemque¹²⁶ esse homicidii¹²⁷ et¹²⁸ falsitatis auctorem, ille pariter utrumque complevit¹²⁹, quasi non ut caveantur, sed ut perpetrentur, scripta sint, ad perditionis suae cumulum trahens, quae dei¹³⁰ filius monuit¹³¹ ad salutem. Illud quoque surda minis aure praeteriens, quod ab eodem domino dictum est: Ego, quod vidi apud patrem meum loquor, et vos ergo¹³², quod vidistis apud patrem vestrum, facietis¹³³. Igitur dum sanctae memoriae Flavianum¹³⁴ vitam praesentis¹³⁵ saeculi moliretur auferre, si verae vitae e luce¹³⁶ privavit¹³⁷. Dum vos ab ecclesiis vestris conaretur <P9629, f. 103vb> expellere¹³⁸, se a christianorum collegio segregavit. Dum tradit plurimos et impellit ad erroris¹³⁹ assensum¹⁴⁰, multiplici animam suam vulnere sauciavit, solus ultra omnia¹⁴¹ ac¹⁴² pro omnibus reus, qui causa reatus omnibus fuit. Sed licet his tua fraternitas solido cibo firmata indigere¹⁴³ minime videatur memoriae¹⁴⁴, ut, quod enim¹⁴⁵ loci est, impleamus circa vocem dicentis apostoli: <N442, f. 152ra> Quae extrinsecus sunt instantia¹⁴⁶ et ad cotidianam¹⁴⁷ sollicitudo¹⁴⁸ omnium ecclesiarum. Quis infirmatur et ego non infirmor? Quis¹⁴⁹ scandalizatur et ego non uror? Hoc praecipue praesenti occasione credimus admonendum, frater carissime, ut quotiescumque divina gratia administrante¹⁵⁰ illos, qui foris sunt, fonte doctrinae aut submergimus aut purgamus in ullo¹⁵¹ ab illis. Spiritus sancti divinitas Calcedonensi concilio protulit fidei regulis recedentes, inter utrumque, hoc est, novellae perfidiae sermonem nostrum cum omni cautela liberemus, non iam, quod¹⁵² absit, tamquam de duobus¹⁵³ disceptantes, sed auctoritate sua¹⁵⁴, quae¹⁵⁵ bene definita¹⁵⁶ sunt, adstru<O93, f. 130rb>endis¹⁵⁷, cum et in apostolicae sedis episcopis et¹⁵⁸ cetera, quae per ordinem supra posuimus continuo¹⁵⁹ agit. Sed benedictus deus noster, cuius invincibiles¹⁶⁰ veritas hereseos macula mundum te¹⁶¹ secundum sedis apostolicae iudicia demonstravit, cui digna¹⁶² retribuas¹⁶³ per¹⁶⁴ tot laboribus gratiam, si talem te, qualem probavimus ac probamus, pro universalis ecclesiae defensione servaveris. Nam quod deus omnium calumniosorum fallacias¹⁶⁵ solvit, maximam beatissimi Petri curam pro cunctis nobis agnoscimus, qui, postquam suae sedis¹⁶⁶ iudicium in fidei definitione firmavit, nec circa cuiusquam vestrum, qui nobiscum pro¹⁶⁷ fide¹⁶⁸ catholica laborastis¹⁶⁹, persona reprobum videre permisit, quia nec poterat sancto¹⁷⁰ spiritu iudicante quisquam ex eis¹⁷¹ non victor exire, quorum iam vicerat fides.

Quod superest exhortamus, ut, quia illic nonnullas Euticiani ac Nestoriani erroris¹⁷² reliquias¹⁷³ cognovimus remansisse, nunc enim¹⁷⁴ sedi apostolicae¹⁷⁵ collabores¹⁷⁶. Victoria enim, quam Christus deus noster suae donavit ecclesiae, quamdiu in hoc mundo versamur, <P9629, f. 104ra> licet fiduciam maiorem tribuat, non tamen in totum sollicitudinem¹⁷⁷ praeminet, nec¹⁷⁸, ut dormiamus, donata est, sed¹⁷⁹ suavius laboremus. Unde in hoc quoque tuae vigilantiae sollicitudinem volumus¹⁸⁰ adiuvari, ut tua relatione currente, quid¹⁸¹ apud illos religionis dominica doctrina proficiat, apostolicam sedem festines instruere, quatenus illius religionis sacerdotis in quocumque usus exegerit¹⁸², adiuvemus. De his quoque¹⁸³ in saepe¹⁸⁴ dicto concilio illicita contra venerandum Nicenorum canones praesumptione temptata sunt, ad fratrem et coepiscopum nostrum Antiocenae¹⁸⁵ sedis praesulem¹⁸⁶ scripsimus adicientes et illud, quod nobis propter improbitatem monachorum¹⁸⁷ quorundam religionis vestrae verbo mandasti per vicarios nostros et hoc specialiter statuentes, ut praeter domini sacerdotes nullus audeat praedicare seu monachus sive ille laicus, qui cuiuslibet scientiae nomine glorietur. <N442, f. 152rb> Quas¹⁸⁸ tamen litteras pro utilitate universalis ecclesiae per¹⁸⁹ praedictum fratrem et coepiscopum nostrum maxime¹⁹⁰ ad omnium volumus pervenire notitiam et ob hoc hic voluimus exemplar adiacere¹⁹¹, quia¹⁹² praedicto fratri¹⁹³ et coepiscopo nostro iniunximus, non dubitamus implenda.

Et alia manu: Deus te incolumem custodiat, frater¹⁹⁴ carissime.

Dat. IIII Id. Iun. Opilione v. c. cons¹⁹⁵.

O93, f. 130rb; N442, f. 152rb; P9629, f. 104ra