O93, f. 132rb; N442, f. 143va; P9629, f. 107va

INCIPIT¹ EPISTOLA LEONIS AD PULCHERIAM AUGUSTAM²

Quantum praesidii dominus ecclesiae³ suae in vestram clementiam praeparavit⁴, multis probavimus saepe documentis, et quicquid nostris⁵ temporibus contra impugnatores catholicae veritatis industria sacerdotalis obtinuit, maxime ad vestram gloriam redundavit, dum, sicut spiritu sancto docente didicistis⁶, illi per omnia potestatem vestram subicitis, cuius munere et protectione regnatis. Unde quia contra integritatem fidei christianae dissensionem quandam⁷ Constantinopolitanae ecclesiae Eutiche auctore <O93, f. 132va> generatam fratris⁸ et coepiscopi mei Flaviani relatione agnovi, ita ut totius causae speciem synodalium gestorum textus ostenderet, dignum gloriae vestrae⁹, ut error, qui, ut arbitror, de imperitia magis quam de versutia natus est, auferatur, priusquam illas¹⁰ sibi vires <P9629, f. 107vb> de¹¹ consensu imprudentium pertinacia pravitatis acquirat, quia¹² etiam ignorantia gravis¹³ nonnumquam incidat¹⁴ lapsos¹⁵ et plerumque in diaboli ruit foveas¹⁶ incauta simplicitas, per quam in supradicto subrepsisse intellego¹⁷ spiritum falsitatis, ut, dum aestimat se religiosius¹⁸ de filii¹⁹ dei maiestate sentire, si ei naturae suae²⁰ veritatem inesse non diceret, totum illud, quod verbum caro factum est, unius²¹ atque eiusdem putaret esse substantiae. Et quantum Nestorius a veritate excidit, dum Christum de matre solum hominem asserit natum, tantum etiam hic a catholico tramite deviarit, qui de eadem virgine non nostram credit^{22 23} editam²⁴ esse substantiam volens utique eam solius deitatis intellegi, ut, in quod formam servi gessit, et quod nostri similis fuit atque conformes, quaedam naturae nostrae fuerit imago, non veritas.

Nihil tamen prodesse²⁵ dominum nostrum beatae virginis filium verum²⁶ perfectumque hominem dicere, si non illius generis homo creditur, cuius in evangelio praedicatur. Dicit enim Matthaeus: Liber generationis Iesu Christi, filii David, filii Abraham, et ita²⁷ humanae²⁸ generis²⁹ principem sequitur, ut generationum³⁰ lineas usque ad Ioseph, cui mater domini erat disponsata³¹, deducat. Lucas³² vero retrorsum successionum gradus religens³³ ad ipsum humani generis principem redit, ut Adam primum et Adam novissimum eiusdem ostendat esse naturae. Potuerit³⁴ quippe omnipotentia filii dei sic³⁵ ad docendos iustificandosque homines apparere, quomodo et patriarchis et prophetis in specie carnis apparuit, cum aucultam³⁶ iniit aut sermonem conseruit cumve³⁷ officia hospitalitatis non abnuit vel etiam appositum cibum sumpsit. Sed illae imaginis³⁸ huius hominis erant indices, cuius veritatem ex prae<N442, f. 143vb>cedentium patrum stirpe sumendam significationis³⁹ mysticae nuntiabant. Et ideo sacramentum reconciliationis nostrae ante tempora aeterna dispositum nullae implebant figurae⁴⁰, quae⁴¹ nondum supervenerat spiritus sanctus in virginem, nec virtus altissimi obumbraverat⁴² ei, et ut intra intemerata viscera aedificante^{43 44} sibi sapientia domum, verbum caro fieret et forma dei ac forma servi in unam conveniente⁴⁵ personam creator temporum nasceretur in tempore et per quem⁴⁶ facta sunt omnia, ipse inter omnia gigneretur. Nisi enim novus homo factus in similitudine carnis peccati nostram susciperet vetustatem, et consubstantialis patri, consubstantialis esse dignaretur et matri naturamque sibi nostram. Nam⁴⁷ solus a peccato libere⁴⁸ veniret, sub iugo diaboli generaliter teneretur humana captivitas, nec uti⁴⁹ possumus⁵⁰ triumphandi⁵¹ victoria, si extra⁵² nostram esset confecta⁵³ naturam.

De hac autem participatione⁵⁴ mirabili sacramentum nobis regenerationis induxit, ut per spiritum⁵⁵ sanctum, per quem Christus et conceptus et natus est, etiam nos, qui per concupiscentiam⁵⁶ carnis⁵⁷ sumus geniti, spiritali rursus origine nasceremur. Propter quod ab evangelista⁵⁸ de credentibus dicitur: Qui non ex sanguinibus neque ex voluntate⁵⁹ carnis, neque ex voluntate viri, sed ex deo nati sunt. Cuius ineffabilis gratiae particeps non est nec potest in filiorum dei adoptionem censeri⁶⁰, quisque a fide sua hoc, quod nos principaliter salvat, excludit. Unde multum doleo multumque contristor, quod hic, qui antea de humilitatis proposito laudabilis videbatur, contra unicam spem nostram patrumque nostrorum vana et nimis stolida audet adstruere. Qui cum videret insipientiae suae <P9629, f. 108ra> sensum catholicis auribus displicere, revocare⁶¹ se a sua⁶² opinione debuerat, nec ita ecclesiae praesules commovere, ut⁶³ damnationis sententiam mereretur excipere, quam utique, qui⁶⁴ in suo sensu voluerit permanere, nullus poterit relaxare. Sedis⁶⁵ enim apostolicae moderatio hanc temperantiam servat, ut et severius agat cum obduratis et veniam cupiat praestare correctis. Quia ergo multa mihi fiducia est de pietatis suae⁶⁶ sublimissima fide, obsecro clementiam tuam, ut, sicut sancto studio tuo <O93, f. 132vb> catholica praedicatio semper adiuta⁶⁷ est, ita nunc quoque eius faveas⁶⁸ libertati⁶⁹, quam forte ideo permisit dominus hac temptatione pulsari, ut, quales intra ecclesiam laterent⁷⁰, possint agnosci. Quorum plane non est <N442, f. 144ra> neglegenda curatio, ne⁷¹ ipsorum nos contristet amissio.

Augustissimus vero et christianissimus imperator cupiens quam celerrime turbata componi episcopali concilio⁷², quod Ephesi⁷³ vult haberi⁷⁴, nimium breve⁷⁵ et angustum tempus indixit diem Kalendarum Augustarum praestituendo conventui, cum a die⁷⁶ Iduum Maiarum, quo serenitatis eius scripta suscepimus maior pars⁷⁷ reliqui temporis assumenda sit, ut perfectio sacerdotum, qui negotio sacerdotum⁷⁸ sufficiant, valeat ordinari. Nam⁷⁹ si illud, quod pietas ipsius⁸⁰ me credidit⁸¹ debere interesse concilio, etiamsi secundum aliquod⁸² praecedens exigeretur exemplum, nunc tamen nequaquam possit⁸³ impleri, quia rerum praesentium nimis incerta condicio⁸⁴ a tantae urbis populis⁸⁵ me abesse non sineret, et in desperationem animi tumultuantium⁸⁶ mitterentur⁸⁷, si per occasionem causae ecclesiasticae viderer patriam et sedem apostolicam velle deserere. Quia igitur ad⁸⁸ publicam utilitatem pertinuisse cognoscitis, ut salva⁸⁹ clementiae vestrae venia caritate⁹⁰ me et precibus civium non negarem, in his fratribus meis, quos vice meae⁹¹ misi, quoque⁹² me adesse cum ceteris, qui affuerint, aestimate, qui secundum causam⁹³ satis mihi et gestorum series⁹⁴ et ipsius, de quo agitur, professione patefacta⁹⁵ evidenter et plene⁹⁶, quid servandum esset, ostendit⁹⁷. Non enim de portiuncula aliqua fidei nostrae, quae minus lucide⁹⁸ declarata sit, quaeritur, sed hoc stolidissima resultatio audet⁹⁹ asserere¹⁰⁰ serie, quod dominus in ecclesia¹⁰¹ neminem sexus utriusque voluit ignorare. Siquidem ipsa catholici¹⁰² symboli¹⁰³ brevis et perfecta confessio¹⁰⁴, quae duodecim apostolorum totidem est signata sententiis, tam¹⁰⁵ instructa sit munitione caelesti, ut omnes hereticorum opiniones solo ipsius possint gladio¹⁰⁶ detruncari¹⁰⁷. Cuius symboli plenitudinem, si Eutices puro et simplici voluisset corde concipere, in nullo¹⁰⁸ a decretis sacratissimi Niceni concilii deviaret et hoc a sanctis patribus intellegeret constitutum, ut contra apostolicam fidem, quae non nisi unica¹⁰⁹ est, nullum se ingenium¹¹⁰, nullum elevaret colloquium¹¹¹. Et ideo pro vestrae pietatis¹¹² consuetudine¹¹³ elaborare¹¹⁴ dignemini¹¹⁵, et¹¹⁶ contra singulare sacramentum salutis humanae blasphemiae insipientia¹¹⁷ protulit, ab omnium animas¹¹⁸ repellatur. Ac si ipse, qui hanc temptationem incidit, resipiscat, ita ut¹¹⁹ per libellorum¹²⁰ satisfactionum proprium damnet er<N442, f. 144rb>rorem, communio illi¹²¹ sui ordinis non negetur. Quod etiam sancto Flaviano episcopo me clementiam¹²² tuam scripsisse¹²³ cog<P9629, f. 108rb>noscat, ut caritas non neglegatur, si error aboletur¹²⁴.

O93, f. 132vb; N442, f. 144rb; P9629, f. 108rb