[Home]
[Überblick]
Handschriftenverzeichnis
[Text]
[Übersetzungen]
[Capitula Angilramni]
[Collectio Danieliana]
[Lizenz]
[Kontakt]
[Links]
[Impressum]
[Inhalt]

Projekt Pseudoisidor

Pseudoisidor

Capitula Angilramni

Collectio Danieliana

Pseudoisidor Teil I

Pseudoisidor Teil II

Pseudoisidor Teil III

Papst Leo I. an Kaiser Marcianus

Inhaltsverzeichnis

Papst Leo I. an Bischof Turibius von Asturien

Die Auflösung der Handschriftensiglen und Hinweise zur Edition finden Sie hier.

Papst Leo I. an Kaiser Leo

O93, f. 136vb; V630, f. 237va; N442, 158ra; P9629, f. 113vb; W411, f. 221r; V1341, f. 133ra

EIUSDEM1 LEONIS2 AD LEONEM AUGUSTUM3.

I De blasphemiis Nestorii et Euticetis4 eorumque digno anathemate.

II Quod in una5 domini Iesu Christi persona gemina6 sit deitatis7 et unitatis8 ad9 separanda natura10.

III De capitulis fidei ex sanctorum patrum libris collectis11.

Leo episcopus Leoni augusto12.

Promisisse13 memini, venerabilis14 imperator15, in causa fidei, de qua clementiam16 novi pie esse sollicitam17, pleniorem humilitatis meae18 dirigendum esse sermonem, quem19 nunc auxiliante domino fidei20 occasione persolvo, ut sancto21 pietatis vestrae22 studio, utilis, quantum arbitror, deesse non possit instructio. Quamvis enim sciam23 clementiam24 vestram25 humanis institutionibus non egere et sincerissimam26 de abundantia spiritus sancti hausisse27 doctrinam, officii mei28 tamen est patefacere, quod intellegis29, et praedicare, quod credis, ut ignis ille, quem dominus veniens misit in terram30, motu crebrae31 meditationis agitatus sic32 concalescat, ut ferveat33, <O93, f. 137ra> et sic inflammetur, ut34 luceat. Magna35 enim caligine se36 Euticiana heresis orientis partibus inferre molita est <V630, f. 237vb> et ab illa luce, quae, sicut evangelium loquitur, lucet in tenebris37 et tenebrae eam non compraehenderunt, imperitorum38 oculos temptavit39 avertere. Cum40 ipsa41 in suam reciderit42 caecitatem, nunc in discipulis recrudescit, quod in auctore43 defecit. Non longo44 namque temporis45 intervallo catholica fides, quae est singularis et vera, cui46 nihil addi47 nihilque48 minui potest, ab49 50 hoc51 est hostibus52 appetita, quorum prior53 Nestorius, Eutices secundus emersit, qui54 ecclesiae dei duas hereses sibimet contrarias inferre voluerunt55, ut56 uterque a praedicatoribus57 veritatis merito damnaretur, quia insanum nimis et sacrilegum fuit, quod varia falsitate ambo senserunt.

Anathematizetur58 ergo Nestorius, qui <N442, f. 158rb> beatam <W411, f. 221v> virginem Mariam non dei, sed domini59 60 tantummodo credidit genitricem, ut aliam personam carnis, <V1341, f. 133rb> aliam facere61 deitatis, ne62 unum63 Christum in verbo dei et carne64 sentiret, sed separatim65 atque seiunctim66 alterum filium dei, alterum hominis praedicaret. Cum67 ante68 illa incommutabilis69 vera70 71 essentia, quae ei cum patre et cum72 spiritu sancto intemporalis atque coaeterna73 est74, ita75 infra virginea76 viscera verbum caro sit77 factum, ut per78 79 id, quod ineffabile80 81 est, sacramentum uno conceptu82 unoque83 partu <P9629, f. 114ra> secundum veritatem utriusque naturae eadem virgo et ancilla domini esset84 et mater. Quod etiam Elisabeth, sicut Lucas evangelista85 declarat, intellexit et dixit: Unde hoc mihi, ut86 veniat mater domini mei ad me?

Eutices87 quoque eodem percellitur88 anathemate, qui per impios veterum hereticorum volutatus89 errores tertium Apollinaris90 dogma delegit91, ut negata humanae carnis atque animae veritate tantum92 dominum nostrum Iesum Christum unius93 assereret esse naturae, tamquam verbi94 deitas95 ipsa se in carnem animamque verterit96 tamquam97 concipi98 ac nasci, nutriri et crescere, crucifigi99 ac mori, sepeliri ac resurgere et ascendere in caelum100, sedere101 102 ad dexteram103 patris, venire104 ad iudicandos vivos et mortuos105 veniet106, divinae107 tantum108 essentiae109 fuerit, quae nihil horum in se sine carnis110 recipit veritatem111, quoniam natura unita112 naturae113 patris, natura est spiritus sancti, simulque impassibilis114 simulque115 est116 incommutabilis117 sempiternae trinitatis indivisa unitas118 et consubstantialis aequalitas. Unde si119 Apollinaris120 perversitate Euticianus121 quisque desciscit122, ne123 convincatur124 deitatem passibilem sentire atque immortalem125 et tamen verbi incarnati, id est, verbi et carnis unam ausus126 fuerit pronuntiare naturam, manifeste in Valentini et Manichaei transit insaniam, qui mediatorem dei et hominum127, hominem Iesum128 Christum, simulatorie129 credit130 omnia egisse, nec verum131 in ipso corpus, sed phantasmate132 corporis speciem oculis apparuisse133 cernentium. <V630, f. 238ra> Quae impietatis134 mendacia, quoniam olim fides catholica135 detestatur136 et aliorum137 assertionum sacrilegia concordibus138 per totum mundum beatorum patrum dudum sunt <V1341, f, 133va> damnata sententiis, non dubium est eam139 nos fidem praedicare atque defendere, quam sancta synodus Nicena confirmavit140 dicens: Credimus141 142 in unum deum patrem omnipotentem, visibilium et invisibilium factorem et in unum dominum143 nostrum Iesum Christum <W411, f. 222r> filium dei natum de patre144, hoc est de substantia patris, deum de deo, lumen de lumine, deum verum145 de deo vero146, natum non factum, unius substantiae cum patre, quod Graeci dicunt homousion, per quem omnia facta sunt, sive quae in caelo, sive quae in terra, qui propter nos et propter nostram147 salutem descendit148 de caelo, incarnatus149 150 est151 et homo factus passus est et resurrexit tertia die, ascendit in caelum152, venturus iudicare vivos et153 mortuos; et in spiritum sanctum. In qua professione hoc evidentissime154 continetur, quod etiam nos de domini incarnatione confitemur et credimus155, qui ad salutem humani generis reformandam <N442, f. 158va> veram carnem nostrae fragilitatis non de caelo156 secum detulit, sed de157 utero virginis matris assumpsit.

II158 Quicumque ergo illi159 sunt ita obcaecati160 et a lumine veritatis alieni, ut161 verbi162 dei163 tempore incarnationis164 denegent veritatem, ostendant, in quo sibi christianum nomen usurpent165 et cum evangelio veritatis aequa166 ratione concordent, si167 per virginis168 <O93, f. 137rb> partum aut caro sine deitate aut deitas est orta sine carne. <P9629, f. 114rb> Sicut169 enim negari170 non potest evangelista dicente, quod171 verbum caro factum est et habitavit in nobis, ita negari non172 potest beato apostolo173 Paulo praedicante, quod deus erat in174 Christo mundum reconcilians sibi. Quae autem reconciliatio175 esse posset176, quia177 humano generi repropitiaretur178 deus, si179 hominis180 causam181 mediator dei182 hominumque non183 susciperet? Qua184 vero ratione185 veritatem mediatoris186 implet187, nisi qui in forma dei188 servi particeps esset189 et nostri, ut mortis190 vinculum unius praevaricatione191 contractum unius morte, qui solus192 morti193 nihil debuit, solveretur? Effusio enim iusti194 sanguinis Christi tam fuit195 dives ad pretium, ut, si universitas captivorum in redemptorem suum crederet, nullum diaboli196 vincula retinerent197, quoniam, sicut apostolus ait: Ubi abundavit peccatum, <V1341, f. 133vb> superabundavit et198 gratia. Et cum sub peccati praeiudicio nati potestatem acceperint199 ad iustitiam200 renascendi, validius factum est donum201 libertatis quam debitum servitutis. Quam202 itaque sibi in huius sacramenti praesidio spem relinquunt, qui in salvatore nostro negant humani203 corporis veritatem? Dicant, quo sacrificio reconciliati, dicant, quo sanguine sunt redempti. Quis est, ut apostolus ait, qui tradidit semetipsum pro nobis oblationem et hostiam deo204 in odorem suavi<V630, f. 238rb>tatis? Aut quod umquam sacrificium sacratius fuit, quam quod verus et aeternus pontifex altari205 crucis per immolationem suae carnis imposuit? In conspectu domini pretiosa206 iustorum mors <W411, f. 222v> fuit207, nullius tamen insontis occisio redemptio fuit mundi. Acceperunt iusti, non dederunt coronas208. De fortitudine fidelium exempla nata sunt patientiae, non dona iustitiae. Singulares209 quippe in singulis210 mortes fuerunt, nec alterius quisquam debitam211 suo fine persolvit, cum212 213 filius hominis214 unus215 solus216 dominus noster Iesus Christus, qui vere erat agnus immaculatus, exstiterit217, in quo omnes crucifixi, omnes mortui, omnes sepulti, omnes sunt etiam suscitati218. De quibus ipse dicebat: Cum exaltatus fuero a219 terra, omnia traham220 ad meipsum. Fides etenim221 iustificans impios et creans iustos222 ad humanitatis223 retracta224 participium225 in illo acquirit226 salutem, in quo solus227 homo se invenit innocentem liberum habens228 per gratiam dei de eius potentia gloriari, qui contra hostem humani generis in carnis nostrae229 humilitate230 congressus his victoriam suam tribuit, in quorum231 corpore triumphavit232. Licet ergo in uno domino Iesu Christo vero dei atque hominis filio verbi et carnis una persona sit, quae inseparabiliter atque indivise233 communes habeat actiones, intellegendae tamen sunt <N442, f. 158vb> ipsorum operum qualitates et sic234 verae fidei235 contemplatione cernendum est236, atque237 provehatur humilitas carnis et, ad238 quae inclinetur altitudo deitatis. Quid sit239, quod caro sine verbo non agit, et quid sit, quod verbum sine carne non efficit. Sine verbi enim potentia nec conciperet virgo nec pareret, et sine veritate carnis abvoluta240 pannis infantia non iaceret. Sine verbi potentia non adorarent magi <P9629, f. 114va> puerum stella indice241 declaratum242, sine veritate carnis non iuberetur243 transferri in Aegyptum puer et ab Herodis persecutione subduci. Sine verbi potentia non diceret244 vox patris <V1341, f. 134ra> missa de caelo: Hic est filius245 meus dilectus, in quo mihi bene246 complacui247, ipsum audite, et sine veritate carnis non protestaretur Iohannes: Ecce agnus dei, ecce, qui tollit peccata mundi. Sine verbi potentia non248 fieret redintegratio249 debilium et vivificatio mortuorum, et sine veritate carnis nec cibus250 ieiuno251 nec somnus esset252 necessarius fatigato. Postremo253 sine verbi potentia254 non se dominus patri profiteretur aequalem, et sine veritate carnis non idem diceret255 patrem se esse maiorem256, cum catholica fides utrumque suscipiat, utrumque defendat, quae257 secundum confessionem beati apostoli258 Petri unum Christum dei vivi259 filium et hominem credit260 et verbum. Quamvis itaque in261 illo, <V630, f. 238va> ex262 quo <W411, f. 223r> in utero virginis verbum caro factum est, nihil umquam inter263 utramque formam <O93, f. 137va> aliquid divisionis exstiterit, et per omnia incrementa corpore264 unius personae fuerint265 totius temporis actiones266, ea ipsa namque267, ut268 ita dicam, quae inseparabiliter269 facta sunt270, nulla commixtione confundimus271, sed quid cuiusque272 formae sit, ex operum qualitate273 sentimus. Dicant ergo isti hypocritae, qui caecis mentibus lumen nolunt recipere veritatis, in qua forma crucis ligno dominus maiestatis274 Christus affixus sit? Quid iacuerit in sepulchro et revoluto monumenti275 lapide, quae tertia die caro276 surrexerit277? Et quia278 post resurrectionem suam non credentes quosdam discipulos arguebat et hesitationem279 cunctantium280 confutabat281, cum diceret282: Palpate et videte, quia spiritus283 carnem284 et ossa non habet, sicut me videtis285 habere. Et apostolo Thomae: Infer286 manum tuam in latus meum, et287 videte288 manus meas et pedes, et noli esse incredulus, sed fidelis? Quia289 utique manifestatione corporis sui iam hereticorum mendacia290 destruebat, ut291 universa ecclesia Christi innovandi292 doctrinis hoc non sibi293 dubitaret credendum, quod apostoli susceperant294 praedicandum. Ac295 si in tanta luce veritatis tenebras suas heretica obturatio296 non relinquit, ostendant297, unde sibi spem vitae polliceantur298 aeternae, ad quam nisi per mediatorem dei et hominum hominem Iesum Christum non potest perveniri. Sicut enim ait beatus Petrus apostolus: Non est aliud nomen datum hominibus sub caelo, in quo oporteat nos salvos fieri, nec est redemptio captivitatis humanae nisi in sanguine eius299, qui dedit semetipsum redemptionem pro omnibus, et qui300, sicut praedicat apostolus Paulus, cum in forma dei esset, non rapinam arbitratus est esse se aequalem deo, sed301 semetipsum ex<V1341, f. 134rb>inanivit formam ser<N442, f. 159ra>vi accipiens in similitudine302 hominum factus303 et habitu inventus ut homo. Humiliavit semetipsum factus oboediens patri304 usque ad mortem, mortem autem crucis. Propter quod et305 deus illum exaltavit et donavit <P9629, f. 114vb> illi nomen, quod est306 super omne nomen, ut in nomine Iesu omne genu flectatur307 caelestium, terrestrium et infernorum, et omnis lingua308 confiteatur, quia dominus Iesus Christus in gloria est dei patris. Cum ergo unus sit dominus Iesus Christus sed309 verae deitatis veraeque humanitatis in ipso una prorsus eademque persona sit, exaltatione310 tamen, quia311 illum, sicut312 doctor gentium dicit, exaltavit deus et donavit <P9629, f. 114vb> illi nomen, quod est313 super omne nomen excellit314, ad eam intellegimus pertinere315 formam, quae ditanda erat316 tantae glorificationis augmento317. In forma quippe dei <W411, f. 223v> aequalis erat filius patri318 et inter genitorem atque319 unigenitum <V630, f. 238vb> nulla erat in essentia320 discretio, nulla in maiestate diversitas, nec321 per incarnationis mysterium322 aliquid decesserat323 verbo, quod ei patris munere redderetur. Forma autem servi324, per quam impassibilis deitas sacramentum325 magnae pietatis326 implevit, humana humilitas est, quae in gloriam divinae potestatis evecta327 est328 in tanta329 unitate ab ipso conceptu virginis deitate et330 humanitate331 conserta, ut nec sine332 homine divina nec sine deo ageretur333 humana334. Propter quod, sicut dominus maiestatis335 dicitur crucifixus, ita336 qui ex sempiternitate aequalis est deo, dicitur exaltatus337, quia338 inseparabiliter manente unitate339 personae, unus atque idem est et totius340 hominis filius propter carnem341 et totius342 dei filius propter unam cum patre deitatem. Quicquid343 enim in tempore accepit Christus, secundum hominem accepit, cui, quae non habuit, conferrentur344. Nam secundum potentiam deitatis indifferenter345 omnia, quae habet346 pater, etiam filius habet, et quae in forma servi a patre accepit, eadem in forma dei etiam347 ipse donavit.

Secundum formam348 enim dei ipse et pater unum sunt, secundum formam349 autem servi non venit350 facere voluntatem suam, sed voluntatem eius, qui misit eum351. Secundum formam352 dei, sicut pater353 habet vitam in semetipso354, sic dedit et filio habere355 vitam in semetipso. Secundum formam servi tristis est anima eius356 usque ad mortem, et357 idem ipse est, sicut apostolus praedicat, et dives et pauper: dives, quia358 evangelista dicente: In principio359 <O93, f. 137vb> erat verbum et verbum erat apud deum, et deus360 erat verbum. Hoc erat in principio apud deum, omnia <V1341, f. 134va> per ipsum facta sunt et sine ipso factum est nihil. Pauper vero, quia propter nos verbum361 caro362 factum est et habitavit in nobis. Quae363 autem est eius exinanitio364, quae365 vere366 paupertas, nisi formae367 servilis368 acceptio, per quam verbi maiestate velata dispensatio369 humanae redemptionis impleta est? Nam quia captivitatis nostrae resolvi370 originalia371 vincula non poterant, nisi exsisteret homo nostri generis nostraeque372 naturae, quem peccati praeiudicia non tenerent, et qui immaculato373 sanguine suo cirographum letale dilueret, sicut ab initio erat divinitus praeordinatum, ita est in plenitudine temporis perfectum374, ut multis modis significata <N442, f. 158rb> promissio in diu exspectatum375 veniret effectum, nec376 posset esse377 ambiguum, quod continuis378 testificationibus semper fuerat nuntiatum. In magno379 autem sacrilegio380 381 se versari382 hereticorum manifestat impietas, cum383 sub384 specie deitatis honorandae humanae carnis in Christo <W411, f. 224r> denegant385 veritatem et religiose386 existimant387 credi, si388 dicatur in salvatore nostro verum non esse, quod salvat, cum ita secundum promissionem omnia saecula percurrentem mundus sit deo reconciliatus in Christo, ut nisi verbum dignaretur caro fieri, <V630, f. 239ra> nulla posset caro salvari. Omne389 enim sacramentum fidei christianae magno, ut heretici volunt, decoloratur obscuro, <P9629, f. 115ra> si lux veritatis sub mendacio putatur latuisse phantasmatis. Non ergo quisquam sibi erubescendum existimet christianus de nostri390 in Christo corporis veritate, quia391 omnes apostoli apostolorumque discipuli et praeclari ecclesiarum quique doctores, qui ad martyrii coronam vel ad confessionis meruerunt gloriam pervenire, in huius fidei lumine splenduerunt consonis ubique sententiis intonantes, quod in domino Iesu Christo deitatis et carnis una sit confitenda persona. Qua392 autem393 rationis similitudine, qua divinorum voluminum portione394 heretica395 impietas396 existimat397 adiuvari, quae398 veritatem negat corporis Christi, cum hanc399 non400 lex testificari, non prophetia401 praecinere, non evangelia402 docere, non ipse403 destiterit Christus404 ostendere405? Quaerat406 per omnem seriem scripturarum, quo407 tenebras408 fugiant409, non quo410 verum411 lumen <V1341, f. 134vb> obscurent, et per omnia saecula ita veritatem inveniunt412 coruscantem, ut magnum hoc413 mirabile sacramentum ab initio414 videant creditum, quod est in fine completum. De quo, cum sanctarum415 litterarum nulla pars sileat, sufficit quaedam consona veritatis signa posuisse416, quibus diligentia fidei417 in splendidissimam latitudinem418 dirigatur et sincera intellegentiae419 luce420 prospiciat421, quod in filio dei, qui se incessabiliter422 filium hominis et hominem423 profitetur, non sit christianis erubescendum424, sed constantissime gloriandum.

Ut autem pietas tua cum venerabilium patrum praedicationibus nos concordari425 cognoscat, aliquantas eorum426 sententias huic credidi subiciendas esse sermoni. Quibus si dignaveris recensitis427, non aliud nos praedicare reperies, quam quod sancti patres nostri428 toto orbe docuerunt nec quemquam429 ab illis nisi solos430 impios hereticos discrepare. His igitur, gloriosissime et venerabilis imperator, quanta potui brevitate perstrictis431, cum inspirata432 tibi divinitus fide etiam nostram praedicationem433 unitam esse cognosce, nec434 aliquo nos ab evangelica apostolicaque doctrina vel a catholicae professionis435 symbolo discrepare, quoniam, sicut beatus436 ait437 apostolus438, magnum est pietatis sacramentum, quod manifestatum est in carne, iustificatum est in spiritu, apparuit angelis, praedicatum est gentibus, creditum est in hoc mundo, <W411, f. 224v> assumptum est439 gloria. Quid dicitur440 tuae utilius441 saluti, quid tuae congruentius potestati, quam ut paci ecclesiarum domini, a442 qua constitutione prospicias et in omnibus tibi sub<N442, f. 159va>ditis dei dona defendas, neque ulla ratione patiaris per invidiam diaboli ministros ipsius443 in cuiusquam saevire444 perniciem445, ut, qui in hoc saeculo temporaliter446 homines regis, in aeternum merearis regnare <V630, f. 239rb> cum Christo?

<O93, f. 138ra> III447 SEQUUNTUR448 DEHINC TESTIMONIA EXCERPTA449 PRO RE SUPRASCRIPTA DE LIBRIS CATHOLICORUM PATRUM A LEONE PAPA COLLECTA LEONIQUE450 IMPERATORI DIRECTA

SANCTI451 HILARII PICTAVIENSIS EPISCOPI ET452 CONFESSORIS453 DE FIDE IN LIBRO II INTER CETERA:

<V1341, f. 135ra> Unum igitur hoc immobile fundamentum, una haec felix fidei <P9629, f. 115rb> petra Petri ore confessa: Tu es, inquit, Christus filius dei vivi, tanta in se argumenta sustinens veritatis, quantae perversitatum quaestiones et infidelitatis calumniae movebuntur. Iam in ceteris dispensatio veritatis454 paternae455 sit. Ergo partus et corpus, postque crux, mors, inferi456 salus nostra457 est. Humani enim generis causa dei filius natus458 est459 460, ex virgine est et spiritu sancto ipso sibi in hac operatione famulante et sua, dei videlicet, inumbrante virtute corporis sibi initia censevit461 et exordia carnis instituit, ut homo factus ex virgine naturam in se carnis acciperet, per quae462 huius admixtionis societatem463 sanctificatum in eo universi generis humani corpus exsisteret, et464 quemadmodum omnes in se perdit465, quod466 corporeum se esse voluit, conderentur, ita rursum in omnes ipse perdit467, quod eius est, invisibile referretur468. Dei469 igitur imago invisibilis pudorem humani exordii non recusavit et per conceptionem, partum, vagitum et cunas470 omnes naturae nostrae contumelias transcurrit. Quid tandem dignum a nobis tantae dignationis affectui rependetur471? Inenarrabilis a deo ergo472 originis unus473 unigenitus deus in corporis humani formam sanctae virginis474 utero insertus accrescit, qui omnia continet, intra quem et per quem cuncta sunt, humani partus lege profertur, ad cuius vocem archangeli atque angeli tremunt, caelum et terra et omnia huius mundi resolvuntur elementa vagitu475 infantiae auditur476. Qui invisibilis477 et incompraehensibilis est, non visu, sensu tactuque moderandus, cunis est obvolutus. Haec si quis indigna deo recolit, tanto se maioris beneficii obnoxium confitetur, quanto minus haec478 dei convenerint maiestati. Non ille eguit homo effici, per quem homo factus est, sed nos eguimus479, ut deus caro fieret et habitaret in nobis, id est, assumptionem480 carnis unus481 interna universae carnis incoleret. Humilitas482 eius nostra nobilitas est, contumelia eius honor noster est. Quod ille483 deus in carne consistens, <W411, f. 225r> hoc nos vicissim in deum ex484 carne485 renovati486.

ITEM EIUSDEM487 IN488 LIBRO NONO INTER CETERA:

<V630, f. 239va> <V1341, f. 135rb> Nescit plane vitam suam489, nescit, qui490 Christum Iesum491 ut492 verum deum ita et verum hominem ignorat, et eiusdem periculi493 res est Christum Iesum vel494 spiritum deum vel carne495 nostri corporis denegare. Omnis ergo, qui confitebitur me coram hominibus, confitebor et ego eum coram <N442, f. 159vb> patre meo, qui est in caelis. Qui autem negaverit me496 coram hominibus, negabo et ego eum coram patre meo, qui est in caelis. Haec verbum caro factum loquebatur497 et homo Iesus Christus dominus maiestatis docebat, mediator ipse in se ad salutem ecclesiae constitutus et ipso498 illo inter deum et homines mediatoris sacramento utrumque unus exsistens499, dum ipse ex unitis in idipsum500 naturis501 naturae utriusque res eadem est, ita tamen ut neutro careret in utroque, ne forte deus esse homo nascendo desineret et homo rursum deus manendo non esset. Haec itaque502 humanae beatitudinis fides vera est deum et hominem praedicare, verbum503 et carnem confiteri, <P9629, f. 115va> neque deum nescire, quod504 homo sit, neque carnem ignorare, quod verbum sit.

ITEM EIUSDEM IN505 EODEM LIBRO INTER CETERA:

Natus igitur unigenitus deus ex virgine homo et secundum plenitudinem temporum in semetipso profecturus in deum hominem, hunc per omnia evangelici sermonis modum506 tenuit, ut se dei filium credi doceret et507 hominis filium praedicaret et admoneret, loquens508 et gerens homo509 universa, quae dei sunt, loquens deinde et gerens deus universa, quae hominis sunt, ita tamen ut in ipso illo utriusque generis sermone numquam nisi cum510 significatione et <O93, f. 138rb> hominis locutus et dei sit.

ITEM ALIO LOCO IN EODEM LIBRO511 INTER CETERA:

Hinc itaque fallendi simplices atque512 ignorantes hereticis occasio est, ut513, quae514 ab eo secundum hominem dicta sunt, dicta esse secundum naturae divinae infirmitatem mentiantur515, et quia516 unus atque idem est loquens omnia, quae loquitur517 de semetipso518, omnia eum locutum esse contendant. Nec519 sane negamus totum illum, qui ei520 manus et naturae suae esse sermonem. Sed si Iesus Christus521 et homo et deus et neque, cum homo sit522, tum523 primum deus524 neque tum525 cum et homo tum non etiam et526 deus, neque post hominem in deo non totus homo, totus deus, unum atque idem necesse est dictorum527 eius sacramenti528 esse, quod generis, <V1341, f. 135va> et cum in529 eo530 secundum tempus discernis hominem a deo, dei tunc531 atque hominis discerne sermonem, et cum deum atque hominem in tempore532 confiteberis533, dei atque hominis in tempore dicta diiudica. Cum vero ex homine et deo rur<V630, f. 238vb>sum534 totius535 hominis, totius iam dei tempus intellegis536, si quid537 illud538 ad demonstrationem539 <W411, f. 225v> temporis dictum est tempori540 coaptato541, quae dicta sunt, ut, cum aliud sit ante hominem deus, aliud sit homo et deus, aliud sit post hominem et deum totus homo et totus deus, non confundas temporibus et generibus dispensationis sacramentum, cum pro qualitate generum ac542 naturarum, alium543 ei in sacramento hominis, necesse est, sermonem fuisse non nato, alium adhuc morituro, alium iam aeterno. Nostri544 igitur causa haec omnia Iesus Christus gens545 et corporis nostri homo natus secundum546 consuetudinem naturae nostrae locutus est, non tamen omittens naturae suae esse, quod deus est. Nam tam547 548, etsi in partu et passione et morte naturae nostrae rem549 peregerit550, res tamen ipsa551 omnes virtutes552 naturae suae gessit. Et reliqua.

ITEM553 ALIO LOCO IN EODEM554 LIBRO INTER CETERA:

Videsne ita deum et hominem praedicari, ut mors homini, <N442, f. 160r> deo vero555 carnis exercitatio deputetur? Non tamen, ut alius sit, qui mortuus est, et alius sit, per quem mortuus resurgit556. Spoliata557 enim carne558 Christus est mortuus et rursum559 Christum560 a mortuis excitans idem561 Christus est carnem se exspolians. Naturam dei in virtute resurrectionis intellege, dispensationem hominis562 morte563 cognosce. Et cum sint utraque suis gesta naturis, unum tamen564 Christum Iesum eum memento esse, qui utrumque est565. <P9629, f. 115vb> Haec igitur demonstranda a me pacis566 fuerunt, ut utriusque567 naturae formam tractari568 in domino Iesu Christo meminissemus569, quia, qui manens in forma dei formam servi suscepit570, ipse571 divinitatem nequaquam amisit.

ITEM SANCTI ATHANASII ALEXANDRINAE ECCLESIAE EPISCOPI ET CONFESSORIS AD EPICTECTUM572 CORINTHIORUM573 EPISCOPUM574:

Quomodo autem vel dubitare ausi sunt, qui dicuntur christiani, si dominus, qui ex Maria virgine processit, deus575 quidem de576 substantia et natura dei est, quod autem secundum carnem, ex semi<V1341, f. 135vb>ne David est ex577 carne sanctae Mariae?

ITEM SANCTI AMBROSII EPISCOPI ET CONFESSORIS MEDIOLANENSIS ECCLESIAE578, quos misit ad imperatorem Gratianum in libro secundo fideliter579:

Unde illud, quod lectum est dominum580 maiestatis crucifixum esse, non quasi in maiestate sua crucifixum putemus581, sed quia idem deus, idem homo, per divinitatem deus, per582 susceptionem carnis homo Iesus Christus dominus583 maiestatis dicitur crucifixus, quia consors utriusque naturae, id est humanae atque divinae in natura hominis subiit passionem, ut indiscrete584 et dominus585 maiestatis dicatur esse, qui passus est, et filius586 hominis, sicut scriptum est, qui descendit de caelo.

ITEM587 ALIO LOCO DE EODEM LIBRO INTER CETERA:

<V630, f. 240ra> Sileant igitur inanis588 589 dissetionis590 quaestiones, quia591 regnum dei, sicut scriptum est, non in persuasione592 verbi est, sed in ostensione593 virtutis. <O93, f. 138va> Servemus594 distinctionem <W411, f. 226r> divinitatis et carnis. Unus in utroque595 loquitur dei filius, quia in eodem utraque natura est, et si idem loquitur, non uno semper loquitur modo. Intende in eum nunc gloriam dei, nunc hominis passiones. Quasi deus loquuntur596, qui597 sunt divina, quia verbum est, quasi homo dicit, quae sunt humana, quia in mea598 substantia loquebatur.

ITEM EIUSDEM IN LIBRO DE INCARNATIONE599 DOMINI CONTRA APOLLINARISTAS:

Sed dum hos redarguimus, emergunt alii, qui600 carnem domini dicant et divinitatem unius naturae. Quae tantum601 sacrilegium inferna vomuerunt602? Iam tolerabiliores sunt Arriani, quorum per istos perfidiae603 robur adulescit, ut maiori604 contentione asserant patrem et filium et spiritum sanctum unius non esse substantiae, quia605 isti divinitatem domini et carnem606 substantiae unius dicere temptaverunt.

ITEM607 INFRA608:

Et609 hi mihi frequenter Niceni concilii tractatum610 se611 tenere commemorant, sed in illo tractatu612 patres nostri non carnem, sed verbum unius substantiae cum patre esse dixerunt et verbum quidem ex paterna <N442, f. 160rb> processisse substan<V1341, f. 136ra>tia, carnem autem ex virgine esse confessi sunt. Quomodo igitur Niceni concilii nomen obtenditur et nova inducuntur, quae numquam nostri sensere613 maiores? Et reliqua.

ITEM EIUSDEM AD SABINUM614 EPISCOPUM INTER CETERA:

Unde pulchre apostolus eiusdem verbi repetitione usus est dicens de domino Iesu Christo, qui615, cum in forma dei esset616, non rapinam arbitratus est esse se aequalem deo, <P9629, f. 116ra> sed semetipsum exinanivit617 et accepit plenitudinem naturae et perfectionis humanae618. Sicut619 deo nihil deerat, ita nec hominis consummationi620, ut esset perfectus in utraque forma. Unde et621 David dicit: Speciosus forma prae filiis hominum622. Concluditur Apollinarista nec623, quo se vertat, habet, suis clauditur retibus624. Ipse enim dixerat, formam servi accepit, non servus locutus est. Iterum ego625 interrogo: Quid626 est in forma dei? Respondet627: In natura dei. Sunt enim, ait apostolus, qui628 non sunt natura dii629. Quaero, quid sit formam servi accipiens? Sine dubio perfectionem630 naturae et condicionis, ut dixit631, humanae, ut esset in hominis632 similitudine633. Et pulchre non carnis, sed hominum634 dixit similitudinem, quia635 in carne eadem est. Sed quia sine peccato erat solus, omnis autem homo in peccato, in636 specie hominis videbatur. Unde637 et propheta ait: Et homo est et quis cognoscit638 eum? Homo secundum carnem, et ultra hominem divina operatione639. Denique cum leprosum tangeret, homo videbatur, sed ultra hominem, cum640 mundaret. <V630, f. 240rb> Et cum Lazarum641 mortuum fleret, mortuum642 quasi homo flebat643, et supra hominem erat, cum mortuum hunc644 iuberet pedibus exire. <W411, f. 226v> Homo videbatur, cum penderet in cruce, sed645 supra hominem, cum reseratis tumulis mortuos646 suscitaret.

SANCTI647 AUGUSTINI648 EPISCOPI IPPONE649 REGIENSIS650 ECCLESIAE AD DARDANUM651 INTER CETERA:

Noli652 itaque dubitare ibi nunc esse hominem Christum, unde653 et venturus est, memoriter654 recole655 et fideliter tene christianam confessionem, quoniam resurrexit a mortuis, ascendit in caelum, sedet656 ad dexteram patris, nec aliunde quam inde <V1341, f. 136rb> venturus est ad vivos et mortuos iudicandos657, illa angelica voce testante658: Quemadmodum est659 ire visus in caelum, idem660 in eadem forma carnis atque substantia, cui661 profecto immortalitatem662 dei663 naturam664 non abstulit.

ITEM EIUSDEM IN665 EPISTOLA AD VOLUSIANUM INTER CETERA:

Nunc vero ita666 667 inter deum et homines mediator apparuit, ut in unitate personae copulans utramque668 naturam et solita sublimaret insolitis et insolita solitis temperaret669.

ITEM EIUSDEM670 IN EXPOSITIONE EVANGELII SECUNDUM IOHANNEM INTER671 CETERA:

Quid igitur, heretice, cum Christus sit deus672 et homo, loquitur673 ut674 homo, et calumniaris deo? Ille in675 se naturam commendat humanam, tu in illo audes676 deformare divinam?

ET677 ITERUM INFRA:

Agnoscamus geminam678 substantiam Christi, divinam scilicet, qua aequalis est patri, humanam679, qua680 maior est <O93, f. 138vb> patre681. Utrumque autem simul non duo682, sed unus Christus, ne sit quaternitas, non trinitas deus. Sicut enim unus est homo in anima rationali683 et caro, sic unus est Christus deus et homo ac per hoc Christus684 deus anima rationabilis685 et caro. Christum in his omnibus, Christum in686 singulis confitemur. Quis est ergo, per quem factus est mundus? Christus Iesus et687 in forma dei. <P9629, f. 116rb> Quis688 est sub Pontio689 Pilato crucifixus? Christus Iesus et690 in forma servi.

ITEM CUIUS SUPRA:

Quis691 non est derelictus in inferno? Christus Iesus, sed in anima sola. Quis692 resurrecturus triduo iacuit in sepulchro? Christus Iesus, sed in carne sola. Dicitur ergo in his singulis Christus, verum haec omnia non duo vel tres, sed unus est Christus. Ideo ergo dixit: Si diligeretis693 me, gauderetis utique, quia vado ad patrem, quoniam naturae humanae gratulandum est, eo quod sic assumpta est a verbo unigenito, ut immortalis constitueretur in caelo atque ita694 fieret terra sublimis, ut incorrupti<V630, f. 240va>bilis pulvis sederet ad dexteram patris.

<V1341, f. 136va> Sancti695 Iohannis Constantinopolitani episcopi et confessoris in homilia de cruce et latrone:

Sed cur cum cruce696 veniat697? Scilicet ut hi, qui eum crucifixerunt, suae sentiant dementiae698 caecitatem et ideo dementiae699 eorum signum portat700. Ideo propheta701 ait: Tunc lamentabuntur tribus terrae videntes accusatorem et agnoscentes peccatum. Et quid mirum702 est, si crucem portans adveniet703, quando et704 vulnera corporis ipsa demonstrant705, tunc enim, inquit, videbunt, quem confixerunt? Et sicut post resurrectionem mortuorum706 voluit diffidentiam confortare et illis707 clavorum708 loca monstravit et in709 latere710 vulnera <W411, f. 227r> declaravit dixitque711: Mitte manum tuam et vide, quoniam spiritus carnem et ossa non habet, sicut me videtis habere. Sic712 et tunc ostendet vulnera crucemque demonstrat713, ut ostendat illum esse, qui fuerat crucifixus.

ITEM EIUSDEM IN HOMILIA DE ASCENSIONE DOMINI:

Nam sicut duobus iurgio714 se partis715 unus in medio positus altercantium litem discordiamque dissolvit, ita et Christus fecit. Deus nobis iuste irascebatur et nos continebamus iratum716 clementem dominum declinabamus et se medium Christus ingessit et sociavit utrumque717 et718 nobis, quod imminebat, supplicium ipse sustinuit.

Item719 eiusdem in eadem homilia inter cetera:

Christus720 igitur nostrae naturae primitias obtulit patri et oblatum donum miratus721 est pater, quod tanta dignitas722 offerebat723, quae724 nulla macula foedabatur725. Nam et suis manibus suscepit oblatum et suae sedis726 fecit esse participem et, quod plus est, ad partem727 suae dexterae collocavit. Cognoscamus, quis ille est, qui audivit: Sede ad dexteram meam, quae natura est, cui728 dixit: Esto meae729 particeps sedis. Quae730 illa natura, quae audivit731: terra es732 et in terram ibis.

Item eiusdem homiliae733 inter cetera:

Quo <N442, f. 160vb> sermone, ut734 a quo verbo dicam repperire non possum. Natura fragilis735, natura contempta736 et omnibus monstrata737 deterior omnia vicit, omnia superavit, omnibus hodierna die meruit excelsior repperiri. Hodie <V1341, f. 136vb> angeli738, diu739 740 quod desiderarunt741 acceperunt, hodie archangeli, quod multo tempore cupiebant, <P9629, f. 116va> inspicere valuerunt, naturam nostram in sede742 dominica immortali fulgente gloria743 praeviderunt.

SANCTI744 TEOPHILI EPISCOPI ALEXANDRINI745 de epistola746 paschali, quam747 per748 Ae<V630, f. 240vb>gyptum destinavit:

Cui749 rei testis est ille750, qui751 loquitur: Omnes declinaverunt, simul inutiles facti sunt, et propheta Christi auxilium752 deprecans753: Domine, inclina caelos tuos754 et descende, non ut mutaret locum755, in quo omnia sunt, sed ut propter salutem nostram carnem756 humanae fragilitatis assumeret, apostolo eadem concinente757: Cum esset dives, pauper factus est, ut nos illius758 paupertate ditaremur, venitque in terra759, sed760 de virginali utero, quem sanctificavit egressus homo interpretatione761 nominis sui Emmanuel, id est nobiscum deus, dispensationem762 confirmans, mirum in763 modum coepit esse, quod nos764 sumus, et non desit765, quod erat, sic assumpsit766 naturam nostram, ut, quod erat ipse, non perderet. Quamquam767 enim Iohannes768 769 scribat: Verbum caro factum est, id est aliis verbis770, deus homo factus est771, verbum tamen non est versum <O93, f. 139ra> in carnem772, quia numquam deus esse cessavit, ad quem et spiritus sanctus loquitur: Tu autem idem ipse es773; et pater de caelo contestatur774 et dicit: Tu es filius meus dilectus, in quo775 mihi776 bene complacuit777, ut et homo factus nostra confessione permanere dicatur, quod fuit, priusquam homo fieret, Paulo nobiscum778 eadem praedicante779: Iesus Christus heri et hodie780 idem781 ipse782 <W411, f. 227v> in aeternum. In eo enim, quod ait ipse, ostendit eum pristinam non mutasse naturam, nec divinitatis suae imminuisse divitias, quia783 propter nos pauper effectus784 plenam similitudinem nostrae condicionis assumpserat.

Item eiusdem785:

Unus786 filius patris787 nostrique mediator nec aequalitatem eius amisit, nec a788 nostro consortio separatus est, invisibilis789 homo, forma servilis790 conditus791 et dominus gloriae confessione credentium792 comprobatus793. Neque enim privavit eum pater naturae suae numine794, postquam pro nobis homo et pauper effectus est, nec in Iordane fluvio baptizatum altero appellavit <V1341, f. 137ra> vocabulo, sed filium unigenitum: Tu es filius meus dilectus, in quo mihi bene complacuit. Nec similitudo nostra in divinitatis est mutata naturam795, nec divinitas in nostrae naturae versa796 est similitudinem797. Cum798 ergo processisset ex virgine deus in ea, quam assumpserat, humana799 natura. Unum ex800 duobus sibi invicem contrariis exsistens carne ac801 spiritu, aliud in deum assumitur, aliud deitatis gratia praestat.

ITEM802 INFRA:

Missus est803 quidem, sed ut homo, duplex enim erat in eo natura. Inde denique et804 laboravit ex itinere805, inde806 et807 esurivit et sitivit et contritus808 est et flevit humani corporis lege.

Sancti Sabini809 810 episcopi811:

Cum ergo quaedam812 in Christo ita videmus813 humana, ut nihil a communi mortalium fragilitate distare videantur814, <N442, f. 161ra> quaedam ita divina, quae815 nulli alii <V630, f. 241ra> nisi illi ineffabili816 naturae <P9629, f. 116vb> conveniant deitatis, haeret817 humani intellectus angustia et tantae administrationis818 stupore perculsa, quo819 declinet, quid teneat820, quo se vertat, ignorat. Si hominem putet821, devicto mortis regno cum spoliis redeuntem a mortuis cernit. Propter quod cum822 nimio823 metu et reverentia824 contemplandum est, ut in uno eodemque ita utriusque naturae825 veritas826 demonstretur, ut neque aliquid indignum et indecens de divina illa et ineffabili substantia sentiatur, neque rursum, quae827 gesta sunt, falsis illusa828 imaginibus aestimentur829.

Sancti830 Cyrilli episcopi831 Alexandrini:

Homo nominatus832 est, cum sit natura833 dei834 patris verbum, quoniam similiter, ut nos sanguini835 communicavit et carni. Sicut836 enim837 in terris apparuit838 non amittens839 id840, quod erat, sed assumens humanitatis naturam841 in sua ratione perfectam.

ITEM EIUSDEM IN LIBRO, QUI842 DICITUR SCHOLIA843:

Unus igitur est et ante incarnationem deus verus et, qui in humanitate mansit, id, quod erat, et est et erat. Non discernendum igitur unum dominum Iesum Christum, in hominem844 seorsum et seorsum in deum, sed unum eundemque Iesum Christum esse dicimus <V1341, f. 137rb> non ignorantes <W411, f. 228r> differentias naturarum845, sed eas inconfusas inter se846 esse servantes847.

ITEM CUIUS SUPRA:

Intellegitur certe848 tamquam aliud in alio habitare849, id850 est divina natura in humanitate non perpessa commixtionem851 aut commutationem, ut esset, quod non erat. Quicquid enim in alio habitare dicitur, non ipsum fit tale, quale852 est id, quod habitat, sed aliud in alio magis intellegitur. At vero in verbi natura et humanitatis solam nobis differentiam designat diversitas naturarum. Unus enim ex utroque intellegitur Christus, ergo in confessione, ut ante dixeram853, inhabitasse verbum ait854 in nobis. Scit enim unum esse filium unigenitum carnem factum et hominem.

ITEM CUIUS SUPRA AD NESTORIUM:

Ait855 igitur sancta856 et magna synodus ipsum857, qui est ex deo patre naturaliter natus, filium unigenitum, deum verum858 de deo vero, lumen de lumine, per quem et cum quo omnia fecerit pater, hunc descendisse, incarnatum esse et hominem factum, passum esse, resurrexisse tertia die et ascendisse rursum in caelum. Haec nos sequi verba debemus, his nos convenit obtemperare dogmatibus considerantes, quid sit incarnatum esse et hominem factum dei verbum. Non enim dicimus, <O93, f. 139rb> quod dei natura conversa vel immutata facta sit caro, nec quod in totum hominem, qui859 est ex anima et corpore, transformata860 sit, sed illud magis, quod carnem animatam anima rationali861 sibi copulaverit verbum <V630, f. 241rb> substantialiter, ineffabiliter, irrepraehensibiliter, ut862 factus sit homo et nuncupatus863 sit etiam <P9629, f. 117ra> filius hominis non nudata864 tantummodo voluntate, sed865 nec assumptione sola personae, sed quod diversae quidem naturae in unum convenerint, unus866 tamen ex867 ambobus868 Christus et filius, non evacuata aut869 sublata diversitate naturarum per coniunctiones870, sed quia si<N442, f. 161rb>mul nobis effecerunt unum dominum et Christum871 et filium, id est divinitas et humanitas per arcanam illam ineffabilemque <V1341, f. 137va> copulationem ad unitatem. Itaque is, qui ante saecula omnia est872 natus ex patre, etiam ex muliere carnaliter dicitur procreatus, non quia873 divina ipsius natura de sacra virgine sumpsit exordium, nec874 quod propter875 seipsum876 opus habuit877 secundo nasci post illam nativitatem, quam habebat ex patre, est enim ineptum878 879 multum880 hoc dicere, quod is, qui ante omnia saecula est consempiternus patri secundae generationis egeret881, ut esse882 inciperet, ut883, quia propter nos et propter nostram884 salutem naturam sibi copulavit humanam et processit ex muliere, idcirco dicitur885 natus886 carnaliter. Neque enim primitus887 est homo communis de sancta virgine888 et tunc demum889 habitavit890 in eo verbum, sed in ipsa vulva uteroque virginali secum carnem891 coniunxit892 et sustinuit generationem carnalem carnis suae nativitatem893 suam894 895 faciens896. Sic897 illum dicimus et passum esse et resurrexisse, non quia deus verbum in sua natura passus sit aut clavorum898 transfixiones aut alia sustinuerit899 vulnera900. Deus namque incorporalis901 extra passionem902 est, sed quia corpus <W411, f. 228v> illud, quod903 ipsius proprium factum est, passum est, ideo haec omnia pro nobis ipse dicitur passus. Inerat enim in eo corpore, quod patiebatur, deus, qui pati904 non poterat. Simili modo et mortem ipsius intellegimus. Immortale enim et incorruptibile est naturaliter et vita905 et906 vivificans dei907 verbum, et908 quia909 corpus ipsius proprium gratia dei iuxta Pauli vocem pro omnibus mortem gustavit, idcirco ipse dicitur mortem passus esse pro nobis, non quod in910 se mortem esset expertus, quantum ad911 ipsius naturam pertinet, insania est enim hoc vel sentire vel dicere, sed quod912, ut supradiximus913, caro ipsius mortem gustavit. Ita et resurgente carne ipsius rursus resurrectionem dicimus, non quia in corruptionem ceciderat914, absit, sed quia eius surrexit915 corpus. Ita Christum et deum unum confitemur, non tamquam hominem cum verbo916 coadorantes917, ne divisionis quaedam species inducatur, sed unum iam918 et eundem adorantes, quia non est919 alienum a verbo corpus suum920, cum quo ipse etiam assidet921 patri. <V1341, f. 137vb> Nec hoc922 ita dicimus quasi duobus filiis assidentibus, sed uno cum carne per unitatem. Quia923 si talem <V630, f. 241va> copulationem factam per substantiam, aut quasi impassibilem aut quasi parum decoram voluerimus924 accipere, in id incidemus925, ut duos filios esse dicamus. Necesse est926 enim discernere et dicere hominem separatim fuisse sola filii927 appel<P9629, f. 117rb>latione honoratum, et rursum verbum, quod est ex deo et nomine et veritate filium928 dei, sed discernere in duos filios929 non debemus unum dominum Iesum Christum. Neque enim id adiuvat rectam fidei930 rationem931, licet nonnulli, nescio quam, perhibeant932 personarum distinctionem933. Non dixit enim scriptura verbum dei934 personam sibi hominis assumpsisse, sed carnem factum esse. Id autem, ut935 936 ostenderet937 dei verbum similiter ad938 nos participium939 habuisse carnis et sanguinis et corpus nostrum proprie940 suum fecisset941, et hominem ex muliere processisse, non abiecta942, non943 deposita deitate aut ge<N442, f. 161va>neratione944 illa, quam habebat ex patre, sed mansisse etiam in assumptione carnis dominum945, quod erat. Hoc ubique rectae fidei ratio protestatur, <O93, f. 139va> in tali sensu sanctos patres fuisse comperimus946. Ideo illi947 non dubitaverunt sanctam virginem dicere theotocon, non quod verbi natura deitasque de948 sancta virgine sumpsit exordium, sed quod ex ea natum sit sacrum illud corpus animatum949 anima rationali, cui substantialiter adunatum dei verbum carnaliter natum esse dicitur950.

O93, f. 139va; V630, f. 241va; N442, f. 161va; P9629, f. 117rb; W411, f. 228v; V1341, f. 137vb

1 EIUSDEM] CXI EPISTOLA EIUSDEM N442; LXIII EIUSDEM V1341

2 LEONIS] LEONIS PAPAE N442; LEONI W411

3 AGUSTUM W411

4 euthices korr. aus eutices P9629; icetis W411

5 unam W411

6 GERMANA W411

7 deitati O93; P9629; N442

8 HUMANITATIS W411

9 asserenda] ad separanda O93; N442; asseranda V1341

10 naturas N442; TURA W411

11 collectis] collectis EXPLICIUNT CAPITULA V1341

12 AGUSTO W411

13 Promisisse] Promississe me V630; V1341; Promisisse me korr. aus Promisisse N442

14 benebasilis W411

15 spiritum W411

16 clementiam] clementiam tuam N442

17 sollicita V630

18 me W411

19 quam P9629

20 fideli N442; W411

21 sanctorum W411

22 tuae N442; W411

23 suam P9629

24 clementiam] clementiam tuam N442

25 tuam N442

26 sincerissima P9629; sicenssimam W411

27 auxisse W411

28 me W411

29 intellegis et] intellegisset W411

30 terra P9629; W411

31 erebre W411

32 si W411

33 serbeat W411

34 in W411

35 Magna enim caligine se] Magnas enim caligines korr. aus Magna enim caligines N442; Magnas enim caligines W411

36 se fehlt W411

37 teneris W411

38 imperitorum] imperitorum autem P9629

39 temptavit korr. aus temptat P9629

40 Cumque V630; W411; V1341; Cumque korr. aus Cum N442

41 ipsa fehlt W411

42 recederit W411

43 luctore P9629

44 logo W411

45 tempore W411

46 cuique korr. aus cui N442; civi W411

47 adde W411

48 nihilque] nihil quem W411

49 ob V630; P9629; V1341

50 ab hoc] a duobus N442

51 opus W411

52 obstibus W411

53 priores W411

54 quae W411

55 voluerunt korr. aus voluerit V630

56 ut fehlt W411

57 praedictoribus W411

58 Anathematizatur V630; V1341; anathematizentur W411

59 hominis V630; hominis korr. aus domini N442; homini W411

60 domini tantummodo] tantummodo hominis korr. aus tantummodo V1341

61 faceret korr. aus facere N442; faceret V1341

62 Nec N442

63 cum W411

64 carnem P9629

65 seperatim W411

66 serinctim W411

67 Cum ante] Commutante V630; Cum manente korr. aus Cum te N442

68 autem V1341

69 incommutabilis korr. aus incommulabilis V630

70 verbi korr. aus vera N442

71 vera essentia] veritas sententia W411

72 cum fehlt V630

73 coaeternae W411

74 est] est ita N442; sit ita W411

75 ita fehlt P9629

76 virgine W411

77 sit factum] factum sit W411

78 per id] perit W411

79 per id quod] per korr. aus per id quod N442

80 factum V630

81 ineffabile est] ineffabile korr. aus ineffabile est N442

82 conceptu korr. aus concepto W411

83 uno V1341

84 esset et] esse set W411

85 evangelia P9629

86 ut fehlt P9629

87 Euthitices P9629

88 percellatur korr. aus percellitur N442

89 voluptatus P9629; voluntatus W411

90 apollinus W411

91 perlegit V1341

92 totum korr. aus tantum N442

93 unius korr. aus unus N442

94 verbis W411

95 deitas korr. aus deitatis V630

96 converterit korr. aus verterit N442

97 et N442; W411

98 concipiat W411

99 crucifigi korr. aus crucigi O93

100 calum W411

101 sede P9629

102 sedere ad] et W411

103 dexteram patris] patris dexteram W411

104 venire ad] unde W411

105 mortuos veniet] mortuos korr. aus mortuos veniet N442

106 veniet fehlt V630; V1341; viniet P9629; veniet] veniet consedere W411

107 divini W411

108 tantum] tatum esse W411

109 sententie W411

110 carne W411

111 veritate V630; N442; V1341

112 unigeniti korr. aus unita N442

113 naturae] natura est W411

114 passibilis W411; impassibilitas V1341

115 simul W411

116 est fehlt N442

117 incommunitabilis korr. aus incommunitablis P9629

118 unita W411

119 si] si ab korr. aus si N442

120 apollonaris W411

121 euthicianus korr. aus euthiciane P9629

122 descitcit W411

123 nec V630

124 convincatum O93

125 mortalem V630; N442; W411; V1341

126 ausus fuerit] audiet W411

127 hominum korr. aus homine P9629

128 Iesum Christum] christum iesum W411

129 simulatorem V630; W411

130 creditur P9629

131 unum W411

132 fantasticam V630; N442; fantasmaticam W411; phantasmate] fantasmati ei V1341

133 apperuisse W411

134 inpietis W411

135 catholicam W411

136 detestatur korr. aus detestantur N442

137 talium N442

138 concordibus korr. aus cocordibus N442

139 eam nos korr. aus eam N442

140 confirmat V630

141 Credimus] II Credimus V630

142 Credimus in korr. aus Credimus N442

143 dominum nostrum] dominum korr. aus dominum nostrum N442; dominum nostrum korr. ausW411 dominum

144 patre] patre unigenitum korr. aus patre N442; patre unitum W411

145 vere N442

146 vero fehlt W411

147 nostram salutem] salutem nostram W411

148 descendit korr. aus descedit P9629

149 incarnatus] in carne natus W411

150 incarnatus est korr. aus incarnatus N442

151 est fehlt V630; P9629; V1341

152 caelos W411

153 et fehlt P9629

154 videtissime W411

155 credimur P9629

156 cae W411

157 de fehlt W411

158 III V630; II fehlt V1341

159 illi sunt] illis P9629

160 obcecatio W411

161 et W411

162 verbo N442; W411

163 dei] dei a V630; W411; V1341; dei] dei a korr. aus dei N442

164 incarnationis] incarnationis humanae carnis korr. aus incarnationis N442

165 usurpente W411

166 qua korr. aus aequa N442

167 si per] sive a te W411

168 virginis partum] partus virginis W411

169 Sic P9629

170 garri W411

171 quod fehlt W411

172 non fehlt W411

173 apostolo Paulo] paulo apostolo P9629

174 in Christo mundum] mundo W411

175 reconciliatior W411

176 possit W411

177 qua V630; W411; quia] qui ab P9629; qua korr. aus quia N442; V1341

178 reprociaretur O93

179 si fehlt W411

180 omni W411

181 causa W411

182 dei] dei et W411

183 non fehlt W411

184 quia P9629

185 rationem P9629; oratione W411

186 mediatoris korr. aus mediatorem V630

187 impleret V630; W411; V1341; impleret korr. aus implet N442

188 dei] dei aequalis (aequale W411) est patri in forma (manu W411) V630; W411; V1341; dei aequalis est patri in forma korr. aus dei N442

189 esse W411

190 morti W411

191 praedicatione W411

192 solis V630

193 mortis W411

194 iusti] pro iniustis korr. aus iusti N442; pro iniustis W411

195 fuat V630

196 diabulum W411

197 retinerent korr. aus retineret W411

198 et fehlt W411

199 acciperint W411

200 iusticia W411

201 domum W411

202 quoniam P9629

203 humane P9629

204 domino V1341

205 alteri P9629

206 pretiosa iustorum mors] mors praeciosa W411

207 fuerit W411

208 coronas] cornas et korr. aus coronas N442

209 Singulares korr. aus Singures N442

210 singulis korr. aus singulos V630

211 debitum V630; N442; W411; V1341

212 cum] Cum inter V630

213 cum filius hominis] cum inter filios hominum korr. aus cum filius hominis N442

214 hominum V630; W411

215 unum P9629

216 solus] solus filius korr. aus solus N442

217 exteterit W411

218 asuscitati P9629

219 a terra] ad terram P9629

220 trahar P9629

221 etenim] etenim vera korr. aus etenim N442; etenim vera W411

222 iustos] iustos omnes korr. aus iustos P9629

223 humanitatis] humanitatis suae korr. aus humanitatis N442; humanitatis suae W411

224 tracta korr. aus retracta N442; tracta W411

225 participem korr. aus participium N442

226 aquirit W411

227 solo korr. aus solus N442; solo W411

228 bens W411

229 vestrae P9629

230 humilitatem P9629

231 quorum korr. aus quo N442

232 triumphabit W411

233 invisse W411

234 sic verae] sincerę korr. aus sic verę N442

235 fidei] fili dei W411

236 est fehlt V630

237 atque] ad quae korr. aus atque N442

238 ad quae] ad quae korr. aus ad N442; atque W411

239 sit quod caro korr. aus sit P9629

240 obvoluta N442

241 indece W411

242 declaratum] declaratum et N442; diclaratum W411

243 iuberetur korr. aus iubetur N442; uberetur W411

244 fieret V630; V1341; diceret korr. aus dieret W411

245 fili W411

246 bene fehlt W411

247 complacuit N442; W411

248 non fieret korr. aus non N442

249 reintegratio V630

250 cibi O93

251 ieiunio W411

252 esse W411

253 Postremo sine] Post remissione P9629; Post remissionem W411

254 potentia] patentia korr. aus pantia W411

255 diceret korr. aus dicere P9629; dicere W411

256 maiore W411

257 qui P9629; V1341

258 apostoli Petri] petri apostoli P9629

259 vivi filium] visibilium W411

260 credidit P9629

261 ab korr. aus in N442; ab W411

262 initio korr. aus ex N442; initio W411

263 in P9629; N442; W411; V1341

264 corpore O93; corporea korr. aus corpore N442

265 fuerit P9629

266 actionis W411

267 tamen N442

268 ut ita dicam] alibi tamen W411

269 separabiliter W411

270 sunt nulla] spiritu ulla P9629

271 defendimus V630; fudimus W411; confudimus V1341

272 cuius W411

273 qualitas W411

274 magestatis W411

275 monumento W411

276 caro fehlt W411

277 surrexit V630; V1341; resurrexit W411

278 quia] in quo korr. aus quia N442; qua W411

279 hesitionem O93; V630; V1341; hesitationem korr. aus hesitionem N442; exquisitionem W411

280 cunctantius W411

281 confutebat W411

282 dicebat V630

283 spiritus korr. aus spiritus et V630

284 carnem et ossa korr. aus et ossa carnem V1341

285 videtis korr. aus viditis N442

286 Infers W411

287 et videte manus meas et pedes fehlt V630

288 vide korr. aus videte N442; vide P9629; W411; V1341

289 Qua korr. aus Quia N442; Qua W411; V1341

290 mandatia V630

291 ut fehlt W411

292 innovanda V630; imbuenda N442; W411; innovando V1341

293 si W411

294 susciperant W411

295 Hic W411

296 obduratio N442; W411

297 ostendant korr. aus ositendant V1341

298 polliceantur korr. aus polliceatur P9629

299 eius fehlt W411

300 quia P9629

301 sed fehlt V630; W411; V1341

302 similitudinem V630; P9629; W411

303 factur P9629

304 patri fehlt W411

305 et fehlt W411

306 est fehlt W411

307 flectantur W411

308 linqua V1341

309 et korr. aus set N442; et W411

310 exaltationem N442

311 qua V630; qua korr. aus quia N442

312 si W411

313 est fehlt N442

314 exceillit W411

315 pertinere korr. aus pertine N442

316 erat] erat et N442; erat fehlt V1341

317 aumento P9629

318 patris W411

319 atque korr. aus et O93

320 sentia W411

321 nec per] nuper W411

322 mystesterium W411

323 discesserat V630; V1341; decesiserat W411

324 verbi

325 sacramentum korr. aus sacramenta V630

326 pietas V1341

327 eiecta W411; V1341

328 es W411

329 tanta uniate] tantam unitatem W411

330 et fehlt W411

331 humanita P9629

332 sine] si se P9629

333 agerentur V630; W411; agerentur korr. aus ageretur N442

334 homana W411

335 maiestatis korr. aus maiestas P9629

336 ita qui] Itaque W411

337 exaltatus korr. aus exalta N442

338 qui P9629

339 unitate korr. aus humanitate N442

340 totus V630; W411; V1341

341 carne W411

342 totus V630; W411; V1341

343 Quid W411

344 conferuntur korr. aus conferentur N442

345 indefferenter W411

346 habet] habet et W411

347 etiam fehlt V630

348 formam enim] enim formam N442

349 formam autem] autem formam N442

350 venit korr. aus veni N442

351 illum P9629

352 forma P9629; W411

353 pater habet] habet pater korr. aus pater N442

354 semetipso, sic dedit et filio habere vitam in semetipso] semetipso, sic dedit et filio vitam habere in semetipso korr. aus semetipso N442

355 habere vitam] vitam habere V630

356 mea W411

357 et idem] Eidem W411

358 quia korr. aus qui N442; quae W411

359 princio N442

360 ds O93

361 verbum caro korr. aus verbum N442

362 caro fehlt O93; V1341

363 qui W411

364 exinitio V630; exexinanitio W411

365 quae vere] quaeve V630; quęve korr. aus quę vere N442

366 vero V1341

367 forma W411

368 sevilis W411

369 dispensatio korr. aus dispensatao V630; dispensati W411

370 resolve W411

371 origenalia V630

372 nostrique N442

373 inmaculati V630

374 factum W411

375 exspectatum] ex facta dum W411

376 ne P9629

377 esse fehlt W411

378 continui W411

379 magna W411

380 sagrileo W411

381 sacrilegio se] se sacrilegio korr. aus sacrilegio N442

382 deversari N442

383 cum sub korr. aus cum N442

384 sub fehlt O93; P9629

385 denegat korr. aus denegant N442

386 religiosa V630; P9629

387 existimat korr. aus existimant N442

388 sic V630

389 Omnes W411

390 nostro W411

391 Qui W411

392 Quia V630

393 totem W411

394 portionem korr. aus portionum V630

395 heretica korr. aus hetica N442

396 impietas] impietas se V630; impietas se korr. aus impietas N442

397 existimat] extimata W411

398 quem V1341

399 hanc non korr. aus hanc N442

400 non fehlt W411

401 phetia W411

402 evangelica P9629

403 ipsae korr. aus ipsa P9629

404 christo V1341

405 ostendere fehlt W411

406 quaerant V630; Quaerat] qua erant P9629; Quaerant korr. aus Quaerat N442; Quaerat] qui erat W411

407 quod W411

408 tenebras] tenebras suas korr. aus tenebras N442

409 fugeant W411; figiant V1341

410 quo verum] querunt W411

411 veru N442

412 invenient N442

413 hoc] hoc et korr. aus hoc N442; hoc et W411

414 initio korr. aus intio V630

415 sanctorum N442; W411

416 patisse W411

417 fidem P9629

418 latitudine P9629

419 diligentię P9629

420 lupe W411

421 perspiciat N442; praescpiciat W411

422 insensabiliter P9629; V1341;incessabiliter korr. aus insensabiliter N442; incensabiliter W411

423 homine O93; P9629

424 erubendum V1341

425 corda W411

426 eorum korr. aus earum V630

427 recensetis P9629

428 nostros W411

429 quicquam W411

430 solos korr. aus solus V630

431 perstrictis korr. aus perstrinctis N442; prostrictis W411

432 inspirata tibi] in spiritalibus W411

433 preduationem V1341

434 nec] nec in korr. aus nec N442

435 confessionis W411

436 beatus ait] ait beatus P9629; beatus korr. aus beatus ait N442

437 ait fehlt W411

438 apostolus] apostolus paulus korr. aus apostolus N442

439 est] est in korr. aus est N442

440 igitur V630; igitur korr. aus dicitur N442

441 utilius] utilius est korr. aus utilius N442

442 a qua] tua N442; aequa V1341

443 psius V1341

444 sevire korr. aus servire N442

445 onctiem O93

446 temporaliter homines regis] temporali emines regno korr. aus temporaliter homines regis N442

447 III fehlt V630

448 SEQUUNTUR DEHINC] DEHINC SECUNTUR N442

449 EXSCRIPTA P9629

450 LEONI W411

451 SANCTI] SENTENTIA SANCTI N442

452 ET CONFESSORIS fehlt V630

453P9629

454 voluntatis V630; V1341

455 paternae] propter ne P9629

456 inferri N442

457 nostra est] nostre P9629

458 pater V1341

459 est fehlt P9629

460 ex virgine est] est virgine ex W411

461 consevit V630; N442; consuevit P9629; V1341

462 quem N442

463 societatem sanctificatum korr. aus societatem N442

464 ut W411

465 perdit korr. aus perit O93; perdit] per id V630; P9629; V1341

466 quod corporeum se esse voluit, conderentur, ita rursum in omnes ipse perdit fehlt P9629

467 perdit] per id V630; P9629; V1341

468 refertur N442

469 Dum P9629

470 cunctas N442

471 rependentur V1341

472 ergo fehlt V630; V1341

473 unus] unus ergo N442

474 virginis] virginis ex P9629

475 vagu P9629

476 auditus P9629

477 invisibis N442

478 haec korr. aus hac P9629

479 eguimus korr. aus egimus N442

480 assumptione V630; N442; V1341

481 unius korr. aus uni, am Rande unus N442

482 Humiliatis N442

483 ille] ille est N442

484 ex fehlt W411

485 carnem W411

486 renovatis W411

487 EIUDEM W411

488 IN fehlt O93; P9629

489 suam nescit] suam korr. aus suam nescit N442

490 quia W411

491 Iesum ut verum deum] iesum deum vel spiritum korr. aus iesum vel spiritum deum N442

492 ut fehlt W411

493 periculi res] periculares W411

494 vel spiritum deum] deum vel spiritum korr. aus vel spiritum deum N442

495 carnem V630; N442; V1341; W411

496 me coram korr. aus me W411

497 loquebatur korr. aus loqubatur N442

498 ipse N442

499 existeis W411

500 ipsud W411

501 naturis fehlt W411

502 utique V630

503 verum W411

504 quod] quod et W411

505 IN EODEM fehlt W411

506 modum korr. aus modo N442

507 Ut V1341

508 locutus W411

509 homo universa quae dei sunt, loquens deinde et gerens fehlt V1341

510 cum fehlt W411

511 LIBELLO P9629; W411; V1341

512 atque fehlt W411

513 at W411

514 quem V1341

515 mentiatur P9629

516 qua P9629

517 locuntur N442; W411

518 semetipso] se ipse W411

519 ne W411

520 ei manus] eius manet V630; V1341; W411

521 christus et korr. aus christus N442

522 sit korr. aus si P9629

523 cum N442; dum W411

524 deus] deus et W411

525 tum fehlt W411

526 et fehlt V630; P9629

527 dicturum W411

528 sacramentum V630; W411; V1341

529 in fehlt W411

530 eos P9629

531 ta P9629; totum W411

532 tempori korr. aus temporis N442

533 confiteberis korr. aus confiteres P9629

534 rursus V630

535 potius W411

536 intelleges W411

537 quis W411

538 aliud N442

539 demonstrationem] demonstrationem eius V630; W411

540 Tempore W411; temporique V1341

541 quoabtato W411

542 a O93; P9629; N442

543 alium korr. aus alienum N442

544 Nostra W411

545 agens V630; V1341; manens W411

546 secundum fehlt W411

547 tam fehlt V630; V1341; tamen N442

548 tam etsi] tamen si W411

549 rem peregerit] respes egerit W411

550 peregit V630; peregerint P9629

551 ipsas V630; W411

552 virtute V630

553 ITEM] ITEM EIUSDEM N442

554 EO W411

555 veri W411

556 resurrexit N442; V1341

557 Dispoliata W411

558 caro

559 russum V630; rursūs N442

560 christus P9629

561 idem] id est P9629

562 hominis] hominis in korr. aus hominis N442

563 mortem W411

564 tam W411

565 est] est ITEM POST PAUCA W411

566 paucis V630

567 utrius P9629

568 tractare P9629

569 meminissimus W411

570 suscipit W411

571 ipse divinitatem nequaquam amisit W411

572 EPITECTUM V630

573 CORINTHIORUM EPISCOPUM fehlt W411

574 EPISCOPUM fehlt V630

575 filius W411

576 de fehlt W411

577 et W411

578 ECCLESIAE] ECCLESIAE EX LIBRIS N442

579 fideliter korr. aus fedeliter O93; FIDELITER] FIDELITER INTER CETERA N442; FIDELETER V1341

580 deum V630; V1341

581 putem P9629

582 per fehlt P9629

583 deus V630; P9629

584 DISCRETE N442

585 deus P9629; W411

586 filium P9629

587 ITEM] ITEM EIUSDEM N442

588 am Rande vel inanes dissensiones N442

589 INANES N442; W411

590 disserationis P9629; dissetionis] de sermonibus N442; W411

591 qui W411

592 persuasione korr. aus persuasione est V630

593 nostensione W411

594 sesvemus W411

595 troque W411

596 loquitur V630; P9629; W411; V1341; loquitur korr. aus loquuntur N442

597 quae V630; W411; V1341

598 ea W411

599 INCARNATIONEM P9629

600 quia W411

601 totum W411

602 vomuerunt korr. aus volmuerunt V1341

603 perfidiae] per fidei W411

604 maiore W411

605 quia isti divinitatem domini et carnem substantiae fehlt W411

606 carnem] carnem in P9629

607 ITEM] ITEM EIUSDEM N442

608 INFRA] INFRA INTER CETERA N442

609 UT korr. aus ET V630

610 tractaque P9629

611 sed W411

612 tractaque P9629

613 sentire W411

614 SAVINUM W411

615 qui fehlt V630; W411; V1341

616 esse P9629

617 exinanivit] exinavit formam servi accipiens Quidem in forma et in plentiudine deistatis in illa perfectione divina Expressione ergo cum esset in plenitudine divinitatis et exinanivit se W411

618 humano W411

619 Si W411

620 consummationis V630; W411

621 et fehlt V630

622 hominis P9629

623 nec quo] nea o W411

624 retibus korr. aus rebus O93

625 ergo P9629; N442; W411

626 Quid est] quidem V1341

627 Respondet] Respondet et V630; Respondit W411

628 quia O93; P9629; V1341; W411

629 dei P9629

630 perfectio N442

631 dixi V630; V1341

632 hominum W411

633 similitudinem V630

634 hominum korr. aus hominem O93

635 quio P9629

636 in] in his W411

637 Unde et propheta ait: Et homo est et quis cognoscit eum? Homo secundum carnem, et ultra hominem divina operatione. Denique cum leprosum tangeret, homo videbatur fehlt V630

638 cognoscet P9629; N442; V1341

639 operationem V1341

640 cum mundaret] commundaret W411

641 Lazarum mortuum] mortuum lazarum V630

642 mortuum fehlt V630

643 flevat W411

644 vinci W411

645 et W411

646 mortuus P9629

647 SANCTI] ITEM SANCTI N442

648 AGUSTINI W411

649 IPPONI W411

650 REGIENSIS korr. aus GIENSIS P9629

651 DARDARUM P9629

652 NOLO V630

653 unde et] unde korr. aus und et N442

654 Memoriterque korr. aus Memoriter N442; moriter W411

655 recole et] recoleret P9629

656 aedit W411

657 iudicandos] iudicandos Et sicut venturus est korr. aus iudicandos N442

658 testante korr. aus et stante O93; attestante V630; V1341; testante] et stante W411

659 est ire] stetere W411

660 idem] id est N442

661 cum W411

662 immortalitate W411

663 dedit korr. aus dei N442

664 natura V630; P9629; W411; V1341

665 IN fehlt W411

666 ita fehlt W411

667 ita inter korr. aus ita O93

668 utraque W411

669 temperare W411

670 EIUS W411

671 INTER CETERA fehlt W411

672 dominus W411

673 loquitur] loquitur ut korr. aus loquitur N442

674 ut fehlt P9629

675 in fehlt W411

676 audies W411

677 ET ITERUM INFRA] ITEM EIUSDEM INFRA INTER CETERA N442

678 geminam substantiam Christi, divinam scilicet, qua aequalis est patri, humanam, qua maior est patre fehlt W411

679 humanam qua maior est patre] Qua pater humanam maior est V630

680 qua maior est patre] patre qua maior est korr. aus de patre qua maior est V1341

681 pater P9629; N442

682 duos W411

683 rationalis N442

684 Christus] christus est korr. aus christus N442

685 rationalis V630; P9629; W411; V1341; rationalis korr. aus rationabilis N442

686 in] in in O93

687 sed N442; W411

688 Quid P9629

689 ponti O93; P9629; pontii V1341

690 sed N442; W411

691 Quis non korr. aus Quis N442

692 Qui P9629

693 diligeritis P9629; W411

694 ita fehlt W411

695 Sancti] ITEM SANCTI V630; N442; ITEM UNDE SUPRA SANCTI V1341

696 cruce korr. aus crece O93

697 veniet V630; P9629; N442; V1341

698 clementiae P9629

699 clementia P9629; dementia W411

700 protur W411

701 propheta ait] prophetavit W411

702 murum P9629

703 adveniat korr. aus adveniet N442

704 haec W411

705 demonstrat V630; P9629; N442; V1341

706 thomae N442

707 illi korr. aus illis N442; illic W411

708 luorum W411

709 in fehlt W411

710 latera P9629; lateris korr. aus latere N442

711 dixit W411

712 sicut W411

713 demonstrabit V630; demonstrabit korr. aus demonstrat N442; demontrat W411

714 iurgio se] iugiosae P9629

715 separatis N442

716 iratum] iratum et N442

717 utrumque] utramquae naturam N442

718 et] et a P9629

719 Item] ITEM IN P9629

720 SCHRISTUS V630

721 miratur P9629

722 dignatas W411

723 offerebat] offerebat et quod offerebatur korr. aus offerebat N442; offerebatur W411

724 quae fehlt W411

725 fodebatur N442; fedebatur W411

726 secundum P9629

727 patrem W411

728 qui W411

729 me P9629; N442; W411

730 Quae fehlt W411

731 audivit korr. aus audiunt N442

732 ēs P9629

733 homeliae] IN EADEM HOMELIA N442

734 ut a] UTAR V630; V1341

735 fragilis fehlt W411

736 contemptempta W411

737 monstrata korr. aus monstata V630; monstata V1341

738 angeli] angeli iuxta korr. aus angeli N442

739 diu quod desiderarunt acceperunt] dium vota dederat acciperunt W411

740 diu quod desiderarunt] diu desiderata korr. aus diu quod desiderata N442

741 desideraverunt V630

742 sede dominica] sedem dominicam W411

743 gloriam W411

744 SANCTI] ITEM SANCTI N442

745 ALEXANDRINAE O93; P9629; V1341

746 EPISTOLIS V630

747 cam P9629

748 SUPER W411

749 SCUI V630; CUIUS N442; W411

750 ille qui loquitur] alloquitur W411

751 qui fehlt P9629

752 auxilium korr. aus auxium N442

753 depraecantes W411; V1341

754 tuos fehlt W411

755 loca W411

756 carne P9629

757 continente V630; P9629

758 alius W411

759 terras N442

760 et korr. aus sed N442

761 interpretationem N442

762 dispersationem P9629

763 in modum] immodum V1341

764 nos sumus] sumus nos W411

765 desiit V630; V1341

766 assumens N442

767 Quanquam korr. aus Quaquam N442

768 Iohannes korr. aus Iohann N442

769 Iohannes scribat] iohannes scriba korr. aus iohannes P9629

770 verbis fehlt V630

771 est] est aliis verbis W411

772 carne W411

773 est P9629

774 contestatur korr. aus constestatur V1341

775 co P9629

776 michi bene korr. aus michi P9629

777 conplacui N442

778 nobis W411

779 praedicantem V1341; W411

780 odio P9629

781 idem fehlt N442

782 ipse] ipse et V630; V1341

783 qua V630

784 effectus] effectus est V630

785 eiusdem] EIUSDEM IN ALIA EPISTOLA PASCHALI (PASCHALI fehlt W411) CONTRA ORIGENE INTER CETERA N442; W411

786 AUNUS V630

787 patres W411

788 a fehlt W411

789 invisibilis] invisibilis deus et visibilis korr. aus invisibilis N442

790 servilis conditus] servi absconditus est V630; V1341; servi absconditus et, interlinear vel servilis N442; servi absconditus W411

791 conditus] conditus est O93; P9629; absconditus N442

792 credendum P9629

793 conprobatur P9629

794 nomine korr. aus numine N442; nomine W411

795 natura W411

796 versata W411

797 similitudinem] similitudinem Cum (am Rande Sancti gregorii nazanzeni N442; SANCTI GREGORII EPISCOPI DE EPHIPHANIA INTER CETERA Cum W411) ergo processisset ex virgine deus in ea quam assumpserat humana natura Unum ex (et W411) duobus sibi invicem contrariis existens carne ac spiritu aliud in deum assumitur aliud deitatis gratia praestat V630; N442; W411; V1341

798 am Rande Sancti gregorii nazanzeni N442; SANCTI GREGORII EPISCOPI DE EPHIPHANIA INTER CETERA Cum W411

799 humana nature korr. aus humane nature P9629

800 et W411

801 ac korr. aus a P9629

802 ITEM] ITEM EIUSDEM N442

803 est quidem] quidem est korr. aus quidem P9629

804 et fehlt N442

805 itinere korr. aus tinere P9629

806 inde et] in die W411

807 et fehlt V630

808 contristatus korr. aus contritus N442

809 interlinear basilii capadoceni N442

810 BASILII W411

811 episcopi] EPISCOPI CAPPATHOCIE W411

812 quidam W411

813 videmus] videmus videm W411

814 videatur W411

815 quę nulli korr. aus quę P9629

816 ineffabi V1341

817 inheret P9629; here W411

818 admirationis V630; admirationis korr. aus administrationis N442; admiratione W411

819 quod P9629

820 tineat P9629

821 putat N442

822 cum nimio] commi W411

823 interlinear vel omni N442

824 reverentiam V630

825 nam W411

826 veritatis V1341

827 quem V1341

828 inlusa korr. aus inlisa O93; inlysa P9629

829 extimetur W411

830 Sancti] ITEM SANCTI N442

831 episcopi Alexandrini] ALEXANDRINI EPISCOPI V630; N442

832 natus W411

833 natura] natura deus korr. aus natura N442

834 dei] dei natura V1341

835 sanguine korr. aus saguine W411

836 Sic korr. aus Sicut N442; sic W411

837 enim fehlt P9629

838 apparuit] apparet ut W411

839 ammittens V630

840 Ig W411

841 natura W411

842 QUAE N442

843 COLIA O93; GOLIA P9629; N442; W411

844 homine W411

845 naturum O93; naturae V630; naturam P9629; W411; V1341

846 se esse] sese N442

847 servatis W411

848 certet P9629

849 inhabitare W411

850 id est] idem V1341

851 commixtionem aut commutationem] conmixtione aut conmutatione W411

852 qua W411

853 dixerat W411

854 ait fehlt W411

855 AGIT V1341

856 sancta et magna] MAGNA ET SANCTA V1341

857 ipsam W411

858 vero P9629

859 qui est korr. aus quem N442; qui est] quem V1341

860 transformata sit fehlt W411

861 rationabilis W411

862 ut fehlt W411

863 noncupatus V630

864 iuda V630; nuda P9629; W411; V1341

865 sed nec] sibi et ad W411

866 unus tamen korr. aus unta N442

867 ex ambobus] exambatur W411

868 ambabus korr. aus ambobus N442

869 aut korr. aus et P9629

870 iunctiones V630; coniunctionem N442

871 christum et korr. aus christum O93

872 est fehlt V1341

873 quia] qui ad W411

874 ne W411

875 propter] propter se V630

876 seipsam W411

877 hahabuit am Rande Sancti gregorii nazanzeni N442; SANCTI GREGORII EPISCOPI DE EPHIPHANIA INTER CETERA Cum W411

878 ineptum] ineptum est W411

879 ineptum multum] ineptum et stultum korr. aus ineptum stultum N442

880 ultum W411

881 eguerit korr. aus egeret N442; eugerit W411; egerit V1341

882 esset P9629

883 sed korr. aus ut N442; ut fehlt W411

884 nostra P9629

885 dicatur V630; P9629; V1341

886 natus] natus esse V630; W411; V1341; natus esse korr. aus natus N442

887 primitus] primum natus N442; primumtus W411

888 virginis V1341

889 demun P9629

890 inhabitavit korr. aus habitavit N442; habitabit W411

891 carne W411

892 coniuxit V630

893 nativitatēs W411

894 suāe W411

895 suam faciens] fatiens suam P9629

896 patiens W411

897 Sic] sic et W411

898 livorum W411

899 sustinuerit fehlt W411

900 vulneras V1341

901 incorporalis korr. aus incorporaris P9629

902 passionum P9629

903 qd W411

904 poti O93

905 vita et korr. aus vita N442

906 et fehlt O93; P9629

907 am Rande vel deus N442

908 sed N442

909 qui W411

910 in se] ipse N442

911 ab P9629

912 quod ut] ut quod N442

913 supradiximus] supradiximus vera korr. aus supradiximus N442

914 ceciderat] ceciderat quod korr. aus ceciderat N442

915 resurrexit N442

916 verbo korr. aus vebo V1341

917 coadhorantes korr. aus coadhorentes P9629

918 iam et korr. aus iam N442

919 est alienum] alienum est V1341

920 sum W411

921 adsedit W411

922 hoc korr. aus ho V630

923 Quia si] quasi per W411

924 noluerimus korr. aus voluerimus N442

925 dicimus W411

926 est fehlt P9629

927 filii fehlt V630; V1341

928 filius W411

929 filios] filios dei N442

930 fidei korr. aus fidi P9629

931 rationem fehlt V630; V1341

932 perhibeant] perhibeant et P9629

933 copulationem korr. aus distinctionem N442; distinctionem fehlt W411

934 dei fehlt O93

935 ut] ut autem est W411

936 ut ostenderet] est ostendere korr. aus ut ostenderet N442

937 ostendere W411

938 ac korr. aus ad N442

939 participatum W411

940 proproe W411

941 fecisse korr. aus fecisset N442

942 abiectam O93; P9629

943 nec V630; W411; V1341

944 generatione illa] generationem illam N442

945 deum N442

946 comperimos W411

947 illa W411

948 de fehlt W411

949 animatam W411

950 dicitur korr. aus dicatur V630; dicitur] dicitur EXPLICIT V1341

© 2004, 2005 Karl-Georg Schon
Dieser Text ist urheberrechtlich geschützt. Er steht unter der GNU Free Documentation License.
Demnach dürfen Sie ihn frei weiter verbreiten und bearbeiten, vorausgesetzt Sie nennen den Namen des ursprünglichen Autors und Sie geben auch anderen das Recht den von Ihnen bearbeiteten oder verbreiteten Text unter den gleichen Bedingungen weiter zu verbreiten. Im einzelnen finden Sie Bestimmungen der GNU Free Documentation License unter dem Menüpunkt Lizenz.

Zuletzt geändert am 17.9.2005