Papst Leo I. an Bischof Flavianus von Konstantinopel

Die Auflösung der Handschriftensiglen und Hinweise zur Edition finden Sie hier.

O93, f. 141rb; V630, f. 228vb; N442, f. 140vb; P9629, f. 120ra; W411, f. 233v; V1341, f. 140vb

LXVIII^¹ LEONIS^² RESCRIPTUM^³ AD^⁴ FLAVIANUM EPISCOPUM^⁵ CONTRA EUTICETIS^⁶ PERFIDIAM.

I Quod ignorantia sanctarum^⁷ scripturarum Euticen hereticum fecerit^⁸.

II Contra eos, qui in duos filios dispensationis^⁹ dominicae ministerium^¹⁰ scindere^¹¹ moliuntur.

III Contra eos, qui passibilem divinitatem unigeniti filii audeant^¹² asserere.

<N442, f. 141ra> <W411, f. 234r> IIII Contra eos, qui in^¹³ duas naturas Christi temperamentum vel confessionem^¹⁴ argumentantur.

V Contra eos, qui caelestem^¹⁵ aut alterius cuiusque^¹⁶ substantiam exsistere formam servi, quam^¹⁷ ex nobis assumpsit^¹⁸, insaniendo^¹⁹ asserunt.

VI Contra eos, qui duas quidem ante adunationem <V1341, f. 141ra> naturas domini^²⁰ delirant^²¹, unam vero post adunationem confingunt^²² ^²³.

Dilectissimo^²⁴ fratri Flaviano Leo episcopus^²⁵.

Lectis^²⁶ dilectionis tuae^²⁷ litteris, quas^²⁸ miramur fuisse tam^²⁹ seras^³⁰, sed^³¹ gestorum episcopalium ordine recensito^³² tandem, quid apud vos scandali^³³ contigerit atque contra integritatem fidei exortum fuisset, agnovimus et, quae prius videbantur^³⁴ occulta, nunc nobis reserata patuerunt^³⁵.

Quibus Eutices, qui presbyterii^³⁶ nomine <V630, f. 229ra> honorabilis videbatur, multum imprudens^³⁷ et nimis imperitus ostenditur, ut etiam^³⁸ de ipso dictum sit a propheta: Noluit intel<P9629, f. 120rb>legere, ut bene ageret, iniquitatem meditatus est in cubili suo. Quid^³⁹ autem iniquius^⁴⁰ quam impia sapere et sapientioribus doctioribusque^⁴¹ non cederet^⁴²? Sed in hanc insipientiam^⁴³ cadunt, qui, cum ad agnoscendam^⁴⁴ veritatem aliquo impediuntur obstaculo^⁴⁵, non ad propheticas voces, non ad^⁴⁶ apostolicas litteras nec ad evangelicas auctoritates^⁴⁷, <O93, f. 141va> sed ad^⁴⁸ semetipsos^⁴⁹ recurrunt, et ideo magistri erroris^⁵⁰ exsistunt, quia veritatis discipuli non fuerunt. Quam enim eruditionem de sacris novi et veteris testamenti paginis^⁵¹ acquisivit, qui nec ipsius quidem symboli initia^⁵² compraehendit^⁵³, et quod per totum mundum^⁵⁴ omnium regenerandorum^⁵⁵ voce depromitur^⁵⁶, istius adhuc senis^⁵⁷ corde non capitur?

Nesciens^⁵⁸ igitur, quid^⁵⁹ de^⁶⁰ verbo^⁶¹ et de verbi dei^⁶² incarnatione sentire, nec volens ad promerendum lumen intellegentiae in sanctarum scripturarum latitudine^⁶³ laborare, illam saltim communem et indiscretam^⁶⁴ confessionem sollicito recepisset auditu, quam fidelium universitas profitetur credere se in deum patrem omnipotentem et^⁶⁵ Iesum Christum filium eius^⁶⁶, qui natus est de^⁶⁷ spiritu sancto ex^⁶⁸ Maria virgine. Quibus tribus sententiis omnium fere hereticorum machinae^⁶⁹ destruuntur. Cum enim^⁷⁰ deus et omnipotens et pater creditur, sempiternus^⁷¹ idem^⁷² filius^⁷³ demonstratur in nullo a patre differens, quia de deo deus, de^⁷⁴ omnipotente omnipotens, de aeterno natus est coaeternus, non posterior tempore, non inferior potestate^⁷⁵, non dissimilis^⁷⁶ gloria, non divisus^⁷⁷ essentia. Idem vero sempiterni genitoris unigenitus sempiternus natus est de^⁷⁸ spiritu sancto ex Maria virgine. Quae nativitas temporalis^⁷⁹ illi nativitati divinae^⁸⁰ et sempiternae nihil minuit, nihil contulit^⁸¹, sed totam^⁸² se reparandum^⁸³ homini, qui erat deceptus, impendit, ut^⁸⁴ mortem^⁸⁵ <W411, f. 234v> vinceret^⁸⁶ et diabolum^⁸⁷, qui mortis habebat imperium, <N442, f. 141rb> sua virtute <V1341, f. 141rb> destruet^⁸⁸. Non enim superare^⁸⁹ ^⁹⁰ possemus^⁹¹ peccati et mortis auctorem, nisi naturam nostram ille susciperet et suam faceret, quem nec peccatum contaminare^⁹², nec mors potuit detinere. Conceptus quippe est de spiritu sancto intra uterum virginis matris, quae illum ita salva^⁹³ virginitate edidit, quemadmodum salva virginitate concepit. Sed si de hoc christianae fidei fonte purissimum^⁹⁴ sincerumque^⁹⁵ intellectum haurire non^⁹⁶ poterat, quia splendorem perspicuae veritatis obcaecatione^⁹⁷ sibi propria tenebrabat^⁹⁸, doctrinae evangelicae se^⁹⁹ subdidisset^¹⁰⁰ <P9629, f. 120va> dicente Matthaeo: Liber generationis Iesu Christi, filii^¹⁰¹ ^¹⁰² David, filii^¹⁰³ Abraham. Apostolicae quoque praedicationis expetisset instructum^¹⁰⁴ legens^¹⁰⁵ in epistola ad Romanos: Paulus servus Iesu Christi vocatus apostolus segregatus^¹⁰⁶ in evangelium dei, quod^¹⁰⁷ ante^¹⁰⁸ promiserat per prophetas suos <V630, f. 229rb> in scripturis sanctis de filio suo, qui factus est ei ex semine David secundum carnem. Ad propheticas quoque paginas piam sollicitudinem contulisset^¹⁰⁹, inveniens^¹¹⁰ promissionem dei ad Abraham dicentis: In semine tuo benedicentur omnes gentes. Et ne de^¹¹¹ huius seminis^¹¹² proprietate^¹¹³ dubitaret^¹¹⁴, secutus fuisset apostolum dicentem: Abrahae dictae sunt promissiones^¹¹⁵ et semini eius. Non dicit: et seminibus, quasi in multis, sed quasi in uno: et semini^¹¹⁶ tuo, quod est Christus. Isaiae quoque praedicationi^¹¹⁷ interiora^¹¹⁸ appraehendisset auditum^¹¹⁹ dicentis: Ecce^¹²⁰ virgo in utero accipiet et pariet filium, et vocabunt^¹²¹ nomen eius Emmanuel, quod est interpretatum^¹²², nobiscum deus, eiusque^¹²³ prophetae fideliter^¹²⁴ verba legisset: Puer natus est nobis, filius datus est nobis, cuius potestas super humeros eius, et vocabunt^¹²⁵ nomen eius magni consilii angelus, admirabilis consiliarius, deus fortis, princeps pacis, pater futuri^¹²⁶ saeculi. Nec frustratorie^¹²⁷ loquens ita verbum diceret^¹²⁸ carnem^¹²⁹ factum, ut editur^¹³⁰ utero virginis^¹³¹ haberet formam hominis et non haberet materni corporis veritatem. An^¹³² forte ideo putavit dominum^¹³³ nostrum Iesum Christum non nostrae esse naturae, quia missus ad beatam Mariam^¹³⁴ angelus ait: Spiritus sanctus superveniet in te et virtus altissimi obumbrabit^¹³⁵ tibi. Ideoque^¹³⁶ quod nascetur ex te sanctum, vocabitur filius dei, et^¹³⁷ quia conceptus virginis^¹³⁸ divini^¹³⁹ fuit operis, non de natura^¹⁴⁰ concipientis fuerit caro concepti^¹⁴¹? Sed non ita nobis^¹⁴² intellegenda est illa generatio singulariter mirabilis et mirabiliter singularis, ut per novitatem <V1341, f. 141va> creationis^¹⁴³ proprietas remota sit^¹⁴⁴ generis. Fecunditatem enim virginis^¹⁴⁵ spiritus sanctus dedit, veritas autem corporis sumpta^¹⁴⁶ de corpore est et aedificante^¹⁴⁷ sibi sapientia domum^¹⁴⁸ verbum <O93, f. 141vb> caro factum est et habitavit in nobis, hoc^¹⁴⁹ est in^¹⁵⁰ ea^¹⁵¹ ^¹⁵² carne, quam suscepit^¹⁵³ ex homine et quam spiritus^¹⁵⁴ vitae rationabilis^¹⁵⁵ animavit.

Salva^¹⁵⁶ igitur proprietate utriusque naturae et in unam coeunte^¹⁵⁷ personam^¹⁵⁸ <W411, f. 235r> suscepta^¹⁵⁹ ^¹⁶⁰ est a maiestate humilitas, a virtute infirmitas^¹⁶¹, ab aeternitate mortalitas. Et ad resolvendum condicionis nostrae <N442, f. 141va> debitum natura inviolabilis^¹⁶² naturae^¹⁶³ est unita^¹⁶⁴ passibili^¹⁶⁵, ut, quod divinis^¹⁶⁶ remediis congruebat, unus atque idem mediator dei et hominum homo <P9629, f. 120vb> Christus Iesus et mori posset^¹⁶⁷ ex uno et mori non posset ex altero. In integra^¹⁶⁸ ergo veri hominis perfectaque natura verus natus est^¹⁶⁹ ^¹⁷⁰ deus, totus in suis, totus in nostris. Nostra autem dicimus, quae in nobis ab initio creator condidit et quae reparata^¹⁷¹ suscepit. Nam illa, quae deceptor intulit, et homo deceptus amisit^¹⁷², nullum habuerunt in salvatore vestigium. Nec^¹⁷³ quia communionem humanarum subiit infirmitatum, ideo nostrorum fuit particeps delictorum. Assumpsit formam <V630, f. 229va> servi sine sordi^¹⁷⁴ peccati humana augens, divina non^¹⁷⁵ minuens, quia^¹⁷⁶ exinanitio^¹⁷⁷ illa, qua^¹⁷⁸ se invisibilis visibilem praebuit et creator ac dominus omnium rerum unus^¹⁷⁹ voluit esse mortalium, inclinatio fuit miserationis^¹⁸⁰, non defectio potestatis. Proinde qui manens in forma dei fecit hominem^¹⁸¹, idem in forma servi factus est homo. Tenet enim sine defectu proprietatem suam utraque natura^¹⁸² et sicut forma servi dei formam non^¹⁸³ ademit^¹⁸⁴, ita forma dei servi^¹⁸⁵ formam non minuit.

Nam quia gloriabatur diabolus hominem sua fraude^¹⁸⁶ deceptum divinis caruisse muneribus et immortalitatis dote nudatum duram^¹⁸⁷ mortis^¹⁸⁸ subisse^¹⁸⁹ sententiam seque in malis suis quoddam de praevaricatoris^¹⁹⁰ consortio invenisse solacium, deum quoque iustitiae^¹⁹¹ exigente ratione erga hominem, quem tanto^¹⁹² honore condiderat, propriam mutasse^¹⁹³ sententiam, opus fuit secreti dispensatione consilii, ut incommutabilis deus, cuius voluntas non potest sua benignitate privari, primam erga nos pietatis suae dispensationem sacramento occultiori compleret et homo diabolicae iniquitatis versutia actus^¹⁹⁴ in culpam contra dei propositum non periret.

IIII^¹⁹⁵ <V1341, f. 141vb> Ingreditur^¹⁹⁶ ergo in^¹⁹⁷ mundi infima^¹⁹⁸ filius dei de caelesti^¹⁹⁹ sede descendens et a paterna gloria non recedens^²⁰⁰, novo ordine, nova nativitate generatus. Novo ordine, quia invisibilis in suis visibilis^²⁰¹ apparuit^²⁰², incompraehensibilis voluit compraehendi, ante tempora manens esse coepit ex tempore, universitatis dominus servilem formam obumbrata maiestatis suae immensitate^²⁰³ suscepit, impassibilis deus non dedignatus est homo^²⁰⁴ esse passibilis et immortalis mortis legibus subiacere. Nova autem nativitate generatus, quia inviolata virginitas concupiscentiam nescivit et carnis materiam ministravit. Assumpta est^²⁰⁵ de matre^²⁰⁶ domini natura, non culpa^²⁰⁷, nec in domino Iesu Christo ex utero virginis genito, quia nativitas est^²⁰⁸ mirabilis, ideo nostrae est naturae dissimilis. Qui enim verus est deus, idem verus est homo, et nullum est in hac unitate mendacium, dum invicem sunt et humilitas hominis et altitudo <W411, f. 235v> deitatis. Sicut enim deus non mutatur^²⁰⁹ miseratione, ita homo^²¹⁰ non consumitur dignitate. Agit^²¹¹ enim utraque forma^²¹² cum alterius communione^²¹³, quod proprium^²¹⁴ est, verbo^²¹⁵ scilicet operante^²¹⁶, quod verbi est^²¹⁷, car<N442, f. 141vb>ne exsequente, quod carnis^²¹⁸ est^²¹⁹. Unum horum coruscat miraculis^²²⁰, aliud succumbit iniuriis^²²¹. Sicut verbum ab aequalitate^²²² paternae gloriae non recedit, ita^²²³ caro naturam nostri generis non relinquit^²²⁴. Unus enim idemque est^²²⁵, <P9629, f. 121ra> vere filius^²²⁶ dei et vere filius^²²⁷ ^²²⁸ hominis, filius^²²⁹ deus^²³⁰ per^²³¹ id, quod in principio erat verbum et verbum erat apud deum et deus erat verbum, homo per id, quod verbum^²³² caro factum est et habitavit in nobis, deus per id, quod <V630, f. 229vb> omnia per ipsum facta sunt et sine ipso^²³³ factum est nihil^²³⁴, homo per id, quod factus^²³⁵ est ex muliere, factus^²³⁶ sub lege. Nativitas carnis manifestatio est humanae naturae, partus virginis divinae est virtutis^²³⁷ indicium. Infantia parvuli ostenditur^²³⁸ humilitate cunarum^²³⁹, magnitudo altissimi declaratur vocibus^²⁴⁰ angelorum, similis est rudimentis hominum, quem Herodes impius^²⁴¹ molitur occidere, sed dominus est omnium, quem magi gaudentes suppliciter veniunt^²⁴² adorare. <O93, f. 142ra> Iam cum ad praecursoris sui Iohannis baptismum venit, ne lateret, quod carnis velamine divinitas tegeretur, vox patris de caelo intonans^²⁴³ dixit: Hic est filius meus dilectus, in quo mihi bene complacuit^²⁴⁴. Quem itaque sicut hominem diaboli^²⁴⁵ temptat astutia, eidem^²⁴⁶ sicut deo angelica famulantur officia. Esurire, sitire, <V1341, f. 142ra> lassescere atque dormire evidenter humanum est, sed quinque panibus quinque milia hominum saturare^²⁴⁷ et^²⁴⁸ largiri^²⁴⁹ Samaritanae aquam^²⁵⁰ vivam^²⁵¹, cuius haustus^²⁵² bibenti^²⁵³ praestat^²⁵⁴, ne^²⁵⁵ ultra iam sitiat, supra dorsum^²⁵⁶ maris plantis non subsidentibus^²⁵⁷ ambulare et elationes fluctuum increpata tempestate consternere, sine ambiguitate divinum est. Sicut ergo, ut multa praeteream, non eiusdem naturae^²⁵⁸ est flere miserationis affectu^²⁵⁹ amicum mortuum et eundem remoto quatriduanae^²⁶⁰ aggere^²⁶¹ sepulturae ad^²⁶² vocis imperium excitare redivivum aut in cruce pendere et in^²⁶³ noctem^²⁶⁴ luce^²⁶⁵ conversa omnia elementa^²⁶⁶ tremefacere aut clavis transfixum esse et^²⁶⁷ paradisi^²⁶⁸ portam fidei^²⁶⁹ latronis aperire, ita non eiusdem naturae est dicere: Ego et pater unum sumus, et dicere: Pater maior me est. Quamvis enim in domino Iesu Christo dei et hominis una persona sit, aliud tamen est, unde in utroque^²⁷⁰ communis est contumelia, aliud, unde communis est gloria. De nostro enim illi^²⁷¹ est minor patre humanitas, de patre illi^²⁷² est aequalis cum patre divinitas.

V^²⁷³ Propter hanc ergo unitatem personae in utraque natura intellegendam et filius hominis legitur descendisse de caelo, cum filius dei carnem de ea virgine, de qua est natus, assumpserat^²⁷⁴, <W411, f. 235r> et rursus filius dei crucifixus dicitur^²⁷⁵ ac sepultus, cum haec non in divinitate ipsa, qua^²⁷⁶ unigenitus consempiternus et consubstantialis^²⁷⁷ est patri, sed in naturae^²⁷⁸ humanae sit infirmitate^²⁷⁹ perpessus. Unde unigenitum filium^²⁸⁰ dei crucifixum et sepultum omnes etiam^²⁸¹ in symbolo^²⁸² confitemur secundum illud apostoli dictum: Si enim cognovissent, numquam dominum^²⁸³ maiestatis crucifixissent^²⁸⁴. Cum^²⁸⁵ autem^²⁸⁶ ipse <P9629, f. 121rb> dominus noster atque salvator fidem discipulorum suis interrogationibus erudiret, quem me, inquit^²⁸⁷, dicunt homines esse filium hominis^²⁸⁸? Cumque^²⁸⁹ illi diversas aliorum opiniones^²⁹⁰ retexuissent: Vos autem^²⁹¹, ait^²⁹², <N442, f. 142ra> quem me dicitis^²⁹³ esse? Me^²⁹⁴ utique, qui sum filius hominis et quem^²⁹⁵ in forma servi atque in veritate carnis aspicitis, quem me esse dicitis? Ubi beatus Petrus divinitus inspiratus et confes<V630, f. 230ra>sione sua omnibus gentibus profuturus: Tu es, inquit^²⁹⁶, filius dei vivi. Nec immerito beatus est pronuntiatus a domino et a principali^²⁹⁷ petra soliditatem^²⁹⁸ et virtutem^²⁹⁹ traxit <V1341, f. 142rb> et^³⁰⁰ nominis, qui per revelationem patris eundem et dei filium^³⁰¹ est confessus et Christum, quia unum horum sine alio receptum non proderat ad salutem et aequalis erat periculi^³⁰² dominum Iesum Christum aut deum tantummodo^³⁰³ sine homine aut sine deo solum^³⁰⁴ hominem credidisse. Post resurrectionem vero domini, quae utique veri corporis^³⁰⁵ fuit, quia non alter est resuscitatus, quam qui fuerat^³⁰⁶ crucifixus et mortuus, quid aliud quadraginta dierum mora^³⁰⁷ gestum est^³⁰⁸, quam ut fidei^³⁰⁹ nostrae integritas ab omni caligine mundaretur? Colloquens enim cum discipulis^³¹⁰ et cohabitans^³¹¹ atque^³¹² convescens^³¹³ et pertractari^³¹⁴ se diligenti curiosoque contactu^³¹⁵ ab eis^³¹⁶ ^³¹⁷, quos dubietas^³¹⁸ praestringebat^³¹⁹ assensum^³²⁰ adhibens^³²¹, ideo et clausis ianuis ad discipulos introibat^³²² et flatu suo^³²³ dabat^³²⁴ spiritum sanctum et donato intellegentiae lumine sanctarum scripturarum occulta pandebat. Et^³²⁵ rursus idem vulnus lateris, fixuras clavorum et omnia recentissimae passionis signa monstrabat^³²⁶, dicens: Videte^³²⁷ manus meas et pedes^³²⁸, quia ego sum, palpate et videte, quia spiritus carnem et ossa non habet, sicut me videtis habere, ut agnosceretur in eo proprietas divinae humanaeque naturae individua permanere et ita sciremus^³²⁹ verbum^³³⁰ non hoc esse, quod carnem, et^³³¹ unum dei filium et verbum confiteremur^³³² et carnem. Quo^³³³ fidei sacramento Eutices^³³⁴ nimium^³³⁵ aestimandus^³³⁶ est vacuus, qui^³³⁷ naturam nostram in unigenito dei nec per humilitatem mortalitatis, nec per gloriam resurrectionis agnovit^³³⁸, nec^³³⁹ sententiam beati apostoli et^³⁴⁰ evangelistae^³⁴¹ Iohannis expavit^³⁴² dicentis: Omnis spiritus, qui confite<O93, f. 142rb>tur Iesum Christum in carne venisse^³⁴³, ex deo est, et omnis spiritus, qui solvit^³⁴⁴ Iesum, ex deo non est, et hic est antichristus. Quid autem^³⁴⁵ solvere Iesum nisi humanam ab eo separare^³⁴⁶ naturam et sacramentum, per quod unum^³⁴⁷ salvati^³⁴⁸ <P9629, f. 121va> sumus, impudentissimis^³⁴⁹ evacuare^³⁵⁰ figmentis^³⁵¹? Caliginans^³⁵² vero circa naturam corporis^³⁵³ necesse est, ut etiam in passione eius eadem <W411, f. 236v> obcaecatione^³⁵⁴ dispiciat^³⁵⁵. Nam qui^³⁵⁶ crucem domini non putat falsam et susceptum^³⁵⁷ pro mundi salute supplicium verum fuisse non dubitat, cuius credit^³⁵⁸, mortem agnoscat^³⁵⁹ et carnem, nec diffiteatur nostri corporis hominem, quem^³⁶⁰ cognoscit fuisse passibilem, quoniam negatio^³⁶¹ verae^³⁶² carnis negatio^³⁶³ est etiam corporeae^³⁶⁴ passionis. Si ergo christianam^³⁶⁵ suscepit^³⁶⁶ fidem et a praedicatione <V1341, f. 142va> evangelii suum non avertit^³⁶⁷ auditum, videat, quae^³⁶⁸ natura^³⁶⁹ transfixa clavis pependerit in crucis ligno et aperto^³⁷⁰ per militis^³⁷¹ lanceam^³⁷² latere crucifixi, intellegat, unde sanguis^³⁷³ et aqua fluxerit, ut ecclesia dei et lavacro regeneretur^³⁷⁴ et poculo. Audiat et^³⁷⁵ beatum^³⁷⁶ Petrum apostolum praedicantem, <N442, f. 142rb> quod sanctificatio spiritus per aspersionem^³⁷⁷ fiat sangui<V630, f. 230rb>nis^³⁷⁸ Christi, nec transitorie legat^³⁷⁹ eiusdem^³⁸⁰ apostoli verba dicentis^³⁸¹: Scientes^³⁸² quod non corruptibilibus argento et auro redempti estis de vana vestra conversatione paternae traditionis, sed pretioso sanguine, quasi agni incontaminati et immaculati Iesu Christi. Beati quoque apostoli Iohannis testimonio non resistat dicentis: Et sanguis^³⁸³ Iesu Christi filii dei mundat^³⁸⁴ nos ab omni peccato. Et iterum: Haec est victoria, quae vincit mundum, fides nostra, et quis^³⁸⁵ est^³⁸⁶, qui vincit mundum, nisi qui credit, quoniam Iesus est filius dei? Hic est, qui venit per aquam et^³⁸⁷ sanguinem Iesus Christus, non in aqua solum, sed in aqua et sanguine, et spiritus est, qui testificatur, quoniam Christus est veritas, quia tres sunt, qui testimonium dant: spiritus^³⁸⁸, aqua et sanguis^³⁸⁹, et tres unum sunt: spiritus utique sanctificationis et sanguis^³⁹⁰ et aqua baptismatis, quae tria unum sunt et individua^³⁹¹ manent, nihilque eorum a sua^³⁹² connexione seiungitur, quia ecclesia catholica hac^³⁹³ fide vivit, hac proficit, ut in domino Iesu Christo vera^³⁹⁴ nec sine^³⁹⁵ divinitate^³⁹⁶ humanitas^³⁹⁷, nec^³⁹⁸ sine vera credatur humanitate^³⁹⁹ divinitas.

VI^⁴⁰⁰ Cum autem ad interlocutionem^⁴⁰¹ examinis^⁴⁰² vestri Eutices responderit^⁴⁰³ dicens^⁴⁰⁴: Confiteor ex duabus^⁴⁰⁵ naturis fuisse dominum nostrum ante adunationem, post^⁴⁰⁶ vero^⁴⁰⁷ adunationem^⁴⁰⁸ unam naturam confiteor; miror tam absurdam^⁴⁰⁹ tamquam^⁴¹⁰ perversam^⁴¹¹ professionem^⁴¹² ^⁴¹³ nulla iudicantium increpatione repraehensam et cernens^⁴¹⁴ nimis insipientem^⁴¹⁵ ^⁴¹⁶ ita omissum, quasi^⁴¹⁷ nihil, quod offenderet, esset auditum, cum tam impie duarum naturarum ante incarnationem unigenitus dei^⁴¹⁸ filius fuisse dicatur, quam nefarie, postquam^⁴¹⁹ verbum caro factum^⁴²⁰ est, natura^⁴²¹ in eo singularis asseritur. Quod non^⁴²² Eutices <P9629, f. 121vb> ideo vel recte vel tolerabiliter aestimet dictum, quia nulla vestra^⁴²³ ^⁴²⁴ est sententia confutatum^⁴²⁵, dilectionis tuae igitur^⁴²⁶ diligentiam commonemus^⁴²⁷, frater^⁴²⁸ carissime, et^⁴²⁹, si per inspirationem^⁴³⁰ misericordiae^⁴³¹ dei ad satisfactionem causa^⁴³² perducitur, imprudentia^⁴³³ hominis^⁴³⁴ <W411, f. 237r> imperiti etiam^⁴³⁵ ab hac sensus^⁴³⁶ sui^⁴³⁷ macula per te purgetur, qui^⁴³⁸ ^⁴³⁹ quidem, ut^⁴⁴⁰, sicut gestorum ordo patefecit, bene coeperat a sua persuasione^⁴⁴¹ discedere, cum ex^⁴⁴² vestra sententia coartatus profiteretur se dicere^⁴⁴³, quod antea^⁴⁴⁴ non dixerat, et <V1341, f. 142vb> ei fidei acquiescere, cuius prius fuisset alienus, sed cum anathematizando impio dogmati noluisset praebere consensum, intellexit eum fraternitas vestra in sua manere^⁴⁴⁵ perfidia dignumque esse, qui iudicium condemnationis^⁴⁴⁶ exciperet. De quo^⁴⁴⁷, si fideliter atque utiliter doletis^⁴⁴⁸, quam recte^⁴⁴⁹ mota sit episcopalis auctoritas, vel se recognoscat^⁴⁵⁰ vel si ad satisfactionis^⁴⁵¹ plenitudinem omnia, quae ab eo male sunt sensa, viva voce^⁴⁵² et praesenti^⁴⁵³ subscriptione^⁴⁵⁴ damnaverit^⁴⁵⁵, non erit repraehensibilis erga correctum^⁴⁵⁶ quanta<O93, f. 142va>cumque miseratio, quia dominus noster verus et bonus pastor, qui animam suam posuit pro ovibus suis, et qui^⁴⁵⁷ venit animas hominum salvare, non perdere, imitatores nos^⁴⁵⁸ vult^⁴⁵⁹ esse <V630, f. 230va> suae pietatis, ut peccantes quidem^⁴⁶⁰ iustitia coerceat^⁴⁶¹, conversos^⁴⁶² autem misericordia^⁴⁶³ non repellat. Tunc enim demum fructuosissime fides vera^⁴⁶⁴ depraehenditur^⁴⁶⁵, <N442, f. 142va> quando etiam a sectatoribus^⁴⁶⁶ suis opinio falsa damnatur. Ad omnem vero causam pie ac fideliter exsequendam^⁴⁶⁷ fratres^⁴⁶⁸ nostros Iulianum^⁴⁶⁹ episcopum et Renatum presbyterum^⁴⁷⁰, sed et filium meum^⁴⁷¹ Hilarum^⁴⁷² diaconum vice^⁴⁷³ nostra direximus, quibus Dulcitium notarium nostrum, cuius nobis fides est^⁴⁷⁴ probata, sociavimus confidentes adfuturum divinitatis auxilium, ut^⁴⁷⁵, si^⁴⁷⁶ qui erraverint^⁴⁷⁷, damnata^⁴⁷⁸ sensus^⁴⁷⁹ sui pravitate^⁴⁸⁰ salvetur^⁴⁸¹.

Dat. Id. Iun. Asterio et Protogene vv. cc^⁴⁸². aera^⁴⁸³ CCCCLXXXVI.

O93, f. 142va; V630, f. 230va; N442, f. 142va; P9629, f. 121vb; W411, f. 237r; V1341, f. 142vb

1 LXVIII fehlt V630; LXXV N442; IIII W411; LXII V1341

2 LEONIS] ITEM PREDICTI LEONIS PAPĘ N442

3 SCRIPTUM V630

4 AD] AD EUNDEM N442

5 EPISCOPUM fehlt W411

6 EUTICES O93; P9629

7 sanctorum O93; P9629; W411; sanctarum korr. aus sanctorum V1341

8 fecerunt P9629

9 dispensationis korr. aus dispensationes V630

10 misnisterium V630; misterium W411; V1341

11 scindere moliuntur] sciunt detractare W411

12 audent N442

13 in fehlt N442

14 confessionem O93; confusionem korr. aus confessionem N442

15 caeleste V630; V1341

16 cuiuscumque V630

17 quam ex korr. aus quam P9629

18 assumpsit korr. aus assumptsit V630

19 insanendo W411

20 dn. O93; deum P9629; domini] domini non N442

21 delerant W411

22 configunt W411

23 confingunt] confingunt EXPLICIUNT CAPITULA V1341

24 am Rande XCV I

25 episcopus fehlt V630; W411; V1341

26 am Rande I N442

27 tuae korr. aus suae P9629

28 quam W411

29 tamquam P9629; tanta W411

30 sera W411

31 sed] Sed et V630; et N442

32 recenseto V630; P9629

33 scandali contigerit atque] scandali korr. aus scandali contigerit atque N442

34 videbamur W411

35 paturunt W411

36 presbyteri korr. aus presbyterii N442

37 inprudent W411

38 etiam de ipso korr. aus etiam V630

39 Qui P9629

40 iniquius korr. aus iniquus N442

41 dictioribusque O93; P9629; doctioribusque korr. aus doctoribusque V630; N442; doctoribusque V1341

42 cedere V630; W411; V1341; credere P9629; credere korr. aus cedere N442

43 insapientiam V1341

44 cognoscendam P9629; agnoscendam korr. aus agnoscendum N442

45 obscuro korr. aus obstaculo N442

46 ad fehlt W411

47 auctoritates fehlt V630

48 ad korr. aus a V1341

49 semetipso W411

50 orroris W411

51 pagnis V1341

52 initia] in tua P9629

53 comprehendit korr. aus comprehenditur V1341

54 mundum fehlt W411

55 generandorum O93; P9629; V1341; regenerandorum korr. aus generandorum N442

56 deprimitur P9629

57 finis W411

58 am Rande II N442

59 qui P9629

60 de verbo et] quid deberet V630; N442

61 verbo] verbis W411

62 dei] dei in V630

63 latitudinem W411

64 indiscretam korr. aus incretam N442; incretam O93; P9629; W411; V1341

65 et] et in V630; et in korr. aus et N442

66 eius] eius unicum dominum nostrum korr. aus eius N442

67 ex V630

68 et W411

69 manicheae O93; P9629; manichę V1341

70 eni W411

71 consempiternus V630; consempiternus korr. aus sempiternus N442

72 eidem V630; N442; idem] id est P9629

73 fidelius W411

74 de fehlt W411

75 potestatem W411

76 dissimulis P9629

77 visus W411

78 de spiritu sancto fehlt W411

79 temporalis] temporalis in W411

80 divini W411

81 tulit O93; V1341; contulit korr. aus tulit V630; N442

82 totum P9629

83 reparando korr. aus parando N442

84 ut] ut et korr. aus ut N442

85 mor W411

86 vinceret korr. aus viceret N442

87 diabulum W411

88 destrueret V630; P9629; destrueret korr. aus destruet N442; destruet korr. aus destret W411

89 supare P9629; superare] superare nos korr. aus superare N442

90 superare possemus] possemus superare V630; V1341

91 possimus P9629; possemus korr. aus possim N442; possumus W411

92 contaminare korr. aus cotaminare N442; contaminaret W411

93 solva P9629

94 purissimo V630; plurissimum P9629; purissimo korr. aus purissimum N442; purissimi W411

95 sincerum V630; W411; sincerum korr. aus sincerumque N442

96 non korr. aus no N442

97 obsecratione W411

98 tenebrarat V630

99 se subdidisset] subdidisset set W411

100 subdidisset] subdidisset et korr. aus subdidisset N442

101 fili O93; P9629; V1341; filii korr. aus fili N442

102 filii David filii Abraham] fili abraham fili david W411

103 fili O93; P9629; filii korr. aus fili N442

104 instructum] instructum et korr. aus instructum N442

105 elegens W411

106 segregatus korr. aus segegatus V630

107 quia W411

108 autem P9629

109 contulisset] contulisset ei korr. aus contulisset N442

110 inveniret korr. aus inveniens N442

111 de fehlt P9629

112 feminis O93; P9629

113 proprietatem W411

114 divitaret O93; P9629; W411; dubitaret korr. aus divitaret N442

115 promissionis W411

116 semine P9629

117 praedicationem V630; V1341

118 interiore N442; interiori W411; V1341

119 auditu V630; N442; W411; V1341

120 Haeccę P9629

121 vocabitur W411

122 interpretatur P9629

123 eiusque] Eius quoque P9629; Eiusdemque korr. aus Eiusque N442

124 fideliter verba] verba fideliter V630; V1341

125 vocabitur N442

126 futuris P9629

127 frustratoriae korr. aus frustrariae P9629

128 diceret] diceret et W411

129 carne W411; V1341

130 editus V630; N442; W411; V1341

131 vingis O93; virginis] virginis christus V630; virginis christus korr. aus virginis N442

132 ante W411

133 dominum nostrum] dominum korr. aus dominum nostrum N442

134 Mariam] mariam semper virginem korr. aus mariam N442

135 obumbrabit korr. aus obumbravit N442; obumbravit W411

136 Ideoque korr. aus Ideo N442

137 ut V630

138 virginis fehlt V630

139 divini fehlt W411

140 naturam P9629

141 cepti P9629

142 a korr. aus nobis N442

143 orationis W411

144 est V1341

145 virgini korr. aus virginis N442

146 sumpto P9629

147 aedificanti V630; P9629; V1341

148 donum P9629

149 hoc korr. aus haec V630; Haec V1341

150 in ea korr. aus in N442

151 e V1341

152 ea carne] eam carnem W411

153 interlinear vel sumpsit N442

154 spiritus korr. aus spiritu N442; spiritu W411

155 rationalis V630; rationalis korr. aus rationabilis N442

156 Salva] II SALVA V630; III Salva N442; W411; V1341

157 coeuntem N442

158 personam fehlt W411

159 susceptam V630

160 suscepta est korr. aus susceptae N442

161 firmitas V1341

162 involabilis W411

163 naturae korr. aus natura V630; natura W411

164 unitas P9629

165 passibilis V630

166 nostris V630; N442; dominus W411

167 posse W411

168 integra ergo korr. aus integra P9629

169 est fehlt P9629; W411; V1341

170 est deus] deus est korr. aus deus N442

171 reparanda V630; N442

172 admisit V630; W411; V1341

173 Ne V1341

174 sorde V630; P9629; W411; V1341

175 non korr. aus no N442

176 Quia korr. aus Qua V630

177 exinanitio korr. aus exinanitia V630

178 que P9629

179 unius W411

180 miserationis korr. aus meserationis V1341

181 homine P9629

182 naturae P9629

183 non korr. aus no N442

184 adimit N442

185 servi formam] formam servi N442

186 fraude korr. aus fraudi N442

187 dura W411

188 mortalitatis W411

189 subesse W411

190 praevaricatoris korr. aus praevaricatores V1341

191 iustiae P9629

192 tanti P9629; tato W411

193 mutas W411

194 acutus W411

195 III V630

196 INGREDI V1341

197 HAEC V630; haec korr. aus in N442; HOC W411

198 infirma korr. aus infima N442; INFIRMA W411

199 celesti korr. aus celeste N442

200 cedens W411

201 visibilis apparuit fehlt W411

202 apparuit] apparuit in nostris V630; V1341; est factus in nostris korr. aus est factus N442

203 immensitate korr. aus immensitatis V630

204 homo esse korr. aus homo V630

205 esse W411

206 mare W411

207 culpa korr. aus cupa P9629

208 est korr. aus eius V630

209 mutabitur W411

210 homo fehlt W411

211 Ait O93; P9629; Agite W411

212 formam P9629

213 communio W411

214 propraū W411

215 verbi W411

216 operantem W411

217 est] est et V630

218 carnis est] carnist P9629

219 est fehlt V1341

220 mirabilis V1341

221 iniuriis] iniuriis et V630; N442

222 aequalitate korr. aus aequatate N442

223 ita] ita in W411

224 reliquit korr. aus relinquit N442

225 est] est quod sepe dicendum est V630; est quod sępe dicendum est korr. aus est N442

226 filius dei] dei filius korr. aus filius dei N442

227 filius fehlt W411

228 filius hominis] hominis filius N442

229 filius fehlt V630; N442

230 dei P9629; V1341

231 per id] perit W411

232 verbum caro factum est korr. aus verbum N442

233 ipsum P9629

234 nihil] nihil quod factum est W411

235 factum P9629; W411

236 factum W411

237 virtutis korr. aus virtus V1341

238 ostenditur korr. aus ostendite V630

239 cunctarum W411

240 vocibus] in cibus P9629; vocibus korr. aus vocibis N442

241 impii W411

242 veniunt fehlt W411

243 intonuit W411

244 complacuit korr. aus complait V630; ponplacuit W411

245 diabolica korr. aus diaboli N442; diabuli W411

246 eidem] et idem W411

247 saciar W411

248 et fehlt V1341

249 largiri korr. aus lagiri O93

250 aqua W411

251 bibam W411

252 hanstus korr. aus anstus P9629; austu W411

253 viventi W411

254 prestet W411

255 nec W411

256 dorsum korr. aus drorsum V630

257 sedentibus W411

258 natura O93

259 affectu] affectu lazarum korr. aus affectu N442; affectum V1341

260 quadriane W411

261 aggere korr. aus agere V1341

262 ad vocis] a devotis O93; P9629; ad vocis korr. aus a devotis N442

263 in noctem korr. aus innocentem V630

264 nocte W411

265 lucere W411

266 elimenta W411

267 et fehlt W411

268 paridisi P9629

269 fidei korr. aus filidei O93

270 troque O93

271 ille W411

272 ille W411

273 IIII V630; V fehlt W411

274 assumpserit V630; W411; V1341; assumpserit korr. aus assumserat N442

275 dicatur W411

276 quam P9629

277 cumsubstantialis O93; P9629; W411; consubstantialis korr. aus cosubstantialis N442

278 naturae humanae] nare humana W411

279 infirmitatem W411

280 filium dei] dei filium V630; V1341

281 etiam fehlt W411

282 simbulo P9629

283 deum V1341

284 crucifixsent P9629; crucifixissent] crucifixissent eum W411

285 Cum autem fehlt W411

286 enim V630; V1341

287 einquit O93

288 hominis korr. aus hominis vos autem quem me dicitis O93; hominis cumque illi diversas korr. aus hominis N442

289 Cumque illi diversas fehlt O93; P9629

290 opinionis P9629

291 autem fehlt V630; N442

292 ait fehlt O93; P9629; W411; V1341

293 dicitis esse] esse dicitis W411

294 Me fehlt W411

295 quem] quem me P9629; W411; V1341

296 inquit] inquit christus korr. aus inquid christus V630; inquit christus korr. aus inquit N442; inquid christus W411; inquit christus V1341

297 principale W411

298 soliditatem korr. aus solidittem N442; solidiitatem W411

299 virtutis V630; W411; virtutes korr. aus virtutem N442

300 ex N442

301 filium est confessus korr. aus est confessus filium V630

302 peculis W411

303 tantomodo P9629

304 solum korr. aus solo O93

305 interlinear vel hominis N442

306 fuerat korr. aus fugerat O93

307 ora W411

308 es W411

309 fideli P9629

310 discipulis] discipulis suis V630; discipulis suis korr. aus discipulis N442

311 cohabitans korr. aus cohabitas W411

312 et V630

313 convescens korr. aus covescens N442

314 pertractari se] pertractans W411

315 contractu P9629; contactu korr. aus cotactu N442

316 eas W411

317 eis quos korr. aus eis N442

318 dubitas O93; dubietas korr. aus dubitas N442; iduitas W411

319 praestringebat] perstringebat admittens korr. aus perstringebat assensum adhibens N442; perstringebat V630; P9629; W411; V1341

320 assensum] a se usum P9629; assensum fehlt W411

321 admittens V630; adhibens] et mittens W411

322 introiebat W411

323 so O93

324 dabit V1341

325 Et rursus idem vulnus lateris, fixuras clavorum et omnia recentissimae passionis signa monstrabat fehlt W411

326 demonstrabat V1341

327 Vide W411

328 pedes] pedes meos korr. aus pedes N442

329 sciremus] sic credimus W411

330 verbō P9629

331 ut korr. aus et N442

332 confiteremur korr. aus confitemur V630; confitemur P9629

333 Qd P9629; quod W411

334 Eutices] eutices iste V630; uthices P9629; eutices iste korr. aus eutices N442

335 stenent W411

336 exestimandum W411

337 quia V630

338 agnoscunt O93; P9629; V1341; agnovit korr. aus agnoscunt N442

339 nec] nec per W411

340 et fehlt W411

341 evangelisto W411

342 explanavit P9629

343 se W411

344 scindit P9629; V1341

345 autem] autem est V630; V1341; autem est korr. aus autem N442

346 sepaerant W411

347 unam O93

348 salvati] salvati et liberati P9629

349 inprudentissimis P9629

350 evaare P9629

351 fimentis W411

352 caligans N442; caliginabis W411

353 corporis] corporis christi korr. aus corporis N442

354 obscecatione W411

355 desipiat korr. aus dissipat V630; desipiat korr. aus dispiciat N442; V1341; despiciant W411

356 si korr. aus qui N442; si W411

357 susceptam P9629

358 credat W411

359 agnoscit P9629

360 quem fehlt W411

361 negotio W411

362 vero W411

363 negatiotio O93

364 corpore O93; P9629; corporeae] corporea et W411

365 christiana P9629

366 suscipit korr. aus suscepit V630

367 avertat W411

368 quem V1341

369 natura transfixa] naturans fixa P9629

370 apto O93; aper P9629

371 milites W411

372 laceam P9629

373 saguis V1341

374 rigaretur V630

375 et fehlt W411

376 beatum korr. aus beati P9629

377 asparsionem korr. aus aspersionem W411

378 sanguinis korr. aus sanguis N442

379 elegat W411

380 eiusdem korr. aus eiudem V630

381 Scientes quod non corruptibilibus argento et auro redempti estis korr. aus dicentis N442

382 Scientes quod non corruptibilibus argento et auro redempti estis fehlt O93; P9629

383 sanguinis W411

384 mundat korr. aus mandat V630; emundat N442

385 quis korr. aus qus V630

386 esset W411

387 et sanguinem fehlt P9629

388 spiritus] spiritus et W411

389 sanguis et tres unum sunt: spiritus utique sanctificationis et sanguis et aqua baptismatis] sanguis, et tres unum sunt: spiritus utique sanctificationis et sanguis et aqua baptismatis et aqua baptismatis korr. aus sanguis et aqua baptismatis N442

390 sanguis] sanguis redemptionis V630

391 dividua W411

392 sui korr. aus sua N442

393 haec W411

394 vera nec sine] nec vera sine V630; nec sine vera N442

395 sine vera] vera sine V630

396 divinitate korr. aus divinetate W411

397 humanitatis W411

398 nec sine vera] vera nec sine W411

399 humanitates O93; humanitate korr. aus humanitas N442; humanita W411

400 V V630; VI fehlt W411

401 interloqutionem P9629

402 exanimis P9629

403 renderit W411

404 duens V630

405 duobus W411

406 postea O93; P9629

407 vero adunationem] adunationem vero V630; V1341

408 adunationem] adunationem vero O93; adunationem korr. aus adunationem vero N442

409 obsurdam O93; P9629; W411; V1341

410 tam P9629

411 perverse V1341

412 profensionem O93

413 professionem nulla iudicantium increpatione repraehensam fehlt V1341

414 sermonem V630; N442

415 insipiente V1341

416 insipientem] insipientem nimisque blasphemum korr. aus inspicientem nimisque blasphemum V630; insipientem nimisque blasphemum korr. aus insipientem N442

417 quia P9629

418 dei fehlt W411

419 post W411

420 factus O93; P9629

421 natum V1341

422 ne W411

423 nostra W411

424 vestra est] est vestra V630; V1341

425 conputatum W411

426 igitur fehlt P9629

427 communemus P9629; W411

428 frater carissime] fratres dilectissimi W411

429 ut V630; ut korr. aus et N442

430 spirationem W411

431 misericordice W411

432 causa perducitur korr. aus causa perducitur causa perducitur V630

433 inprudentiam W411

434 omnis W411

435 etiam fehlt W411

436 sensu W411

437 sui fehlt P9629

438 Qui korr. aus Quae V630; Quia W411

439 qui quidem korr. aus quidem N442

440 ut fehlt V630; N442

441 persuasione korr. aus persuatne P9629

442 et W411

443 diceret W411

444 ante V630

445 permanere V630

446 condamptionis V630

447 quo si korr. aus quo N442

448 doletis] dolet et V630; W411; dolet et korr. aus doletis N442

449 recta P9629

450 recognoscit korr. aus recognoscat N442; recognoscet W411

451 satisfactionis korr. aus satisfactiones V630

452 voci W411

453 praesenti korr. aus praesentis V630

454 sususcriptione W411

455 dampnaverīt V630

456 correptum V630

457 qui] qui non W411

458 nos vult] vulnos W411

459 vult korr. aus ult P9629; vult korr. aus vul V1341

460 quidem] que idem W411

461 coerceat korr. aus coercet V1341

462 conversus O93

463 misericordia] misericordia dei V1341

464 vestra V1341

465 defenditur V630; W411; defenditur korr. aus depraehenditur N442

466 sectatoribus suis korr. aus sectatoribus N442

467 exsequendam] ex quandam O93; exequendam korr. aus exquendam N442; exquendam W411; V1341

468 fratres nostros] fratrem nostrum W411

469 iulium N442

470 presbyterum] presbyterum tituli sancti Clementis V630

471 nostrum W411

472 hilarium W411

473 vice nostra] vicensa O93; W411; dicensam P9629

474 est] est sepe korr. aus est N442; est se W411

475 vel V1341

476 is V630; N442; his W411

477 errraverat V630; N442; erraverant W411; V1341

478 damnata] dampnatus a V630

479 sensus sui] sui sensus P9629

480 pravitatus W411

481 habeantur O93; P9629; V1341; abetur W411

482 cc.] clarissimis consulibus korr. aus clarissimis N442

483 aera CCCCLXXXVI fehlt P9629

© 2004, 2005 Karl-Georg Schon
Dieser Text ist urheberrechtlich geschützt. Er steht unter der GNU Free Documentation License.
Demnach dürfen Sie ihn frei weiter verbreiten und bearbeiten, vorausgesetzt Sie nennen den Namen des ursprünglichen Autors und Sie geben auch anderen das Recht den von Ihnen bearbeiteten oder verbreiteten Text unter den gleichen Bedingungen weiter zu verbreiten. Im einzelnen finden Sie Bestimmungen der GNU Free Documentation License unter dem Menüpunkt Lizenz.

[Home] [Überblick] Handschriftenverzeichnis [Text] [Übersetzungen] [Capitula Angilramni] [Collectio Danieliana] [Lizenz] [Kontakt] [Links] [Impressum] [Inhalt]

[Home]
[Überblick]
Handschriftenverzeichnis
[Text]
[Übersetzungen]
[Capitula Angilramni]
[Collectio Danieliana]
[Lizenz]
[Kontakt]
[Links]
[Impressum]
[Inhalt]