Die
Auflösung der Handschriftensiglen und Hinweise zur Edition
finden Sie hier.
Papst Leo I. an die
Bischöfe in
Sizilien
O93,
f. 146va; V630, f. 244rb; N442, f. 164vb; P9629, f. 129va; W411, f.
267v; V1341, f. 161vb
LXXXVII
ITEM
LEONIS AD
EPISCOPOS PER SICILIAM
CUM
CAPITULIS SUIS.
I
Quod in
die epiphaniorum
prohibeatur baptismum celebrari.
II
Quod cuncta
nobis per
rerum
ordinem
per incarnationem domini nostri salutis sacramenta
digesta
sunt.
III
Quod in baptismo mors proveniat
interfectione
peccati et sepulturam
triduanam
imitetur
trina dimersio et ab aquis elevatio sit velut resurrectio
de sepulchro.
IIII
Quod beatus apostolus
Petrus in die pentecostes
virorum tria milia baptizarit.
V
Quod duo
haec
tantum
tempora, id
est pascha
et pentecosten
ad baptizandum a Romanis pontificibus legitima
sunt
praefixa.
VI
Quod omni tempore hi, qui necessitate mortis urgetur,
debeant
baptizari.
<O93,
f. 146vb> VII Et
de Sicilia terni semper
annis singulis episcopi
Romam sociandi synodo
indissimulanter occurrant.
EXPLICIT
CAPITULA
<P9629,
f. 129vb> Leo
universis episcopis per Siciliam constitutis in domino salutem.
Divinis
praeceptis et apostolicis monitis
informamur,
ut pro omnium
ecclesiarum statu impigro vigilemus affectu,
ac si quid usquam repraehensionem
invenitur obnoxium, celeri sollicitudine aut ab ignorantiae imperitia
aut a
praesumptionis
usurpatione revocemus. Manente
enim dominicae vocis imperio, quo beatissimus apostolus
Petrus trina repetitione
mysticae sanctionis imbuitur, ut Christi oves,
qui Christum diligit, pascat,
ipsius sedis, cui per abundantiam divinae gratiae praesumus, reverentia
cohortamur,
ut periculum desidiae,
<V630, f. 244va> quantum possumus, declinemus,
ne professio
summi apostoli, qua se
amatorem domini esse testatus est, non inveniatur in nobis, quia
neglegenter pascens
toties commendatum
dominicum
gregem convincitur summum non amare pastorem.
<N442,
f. 165ra> QUOD
IN
DIE EPIPHANIORUM
PROHIBEATUR
BAPTISMUM CELEBRARI
I
Cum ergo mihi
de caritatis vestrae
actibus fraterna affectione
sollicito certis
indiciis
innotuerit, vos in eo, quod intra
sacramenta ecclesiae principale est, ab apostolicae institutionis
consuetudine discrepare, ita ut baptismi sacramentum numerosius in die
epiphaniae
<V1341, f.
162ra> quam in
paschali tempore
celebretur,
miror vos vel
praecessores vestros tam
irrationabilem
novitatem usurpare
potuisse, ut confuso temporis <W411, f. 268r> utriusque
mysterio
nullam esse differentiam
crederetis inter diem, quo
adoratus
est Christus a
magis, et diem, quo resurrexit Christus a mortuis. Quam
culpam nullo modo potuissetis incidere, si unde consecrationem honoris
accipitis, inde legem totius observantiae
sumeretis
et beati
apostoli Petri sedes,
quae vobis
sacerdotalis mater est
dignitatis, esset
ecclesiasticae magistra
rationis. A cuius vos regulis recessisse minore posset aequanimitate
tolerari,
si aliqua
commonitionis nostrae increpatio non
praecessisset.
Nunc autem, quia non
desperatur correctio, servanda est mansuetudo, ut,
licet vix ferenda sit in sacerdotibus excusatio, <P9629, f.
130ra> quae praetendat inscientiam, malumus
tamen et censuram
necessariam temperare,
et ratione vos apertissimae veritatis instruere.
QUOD
OMNIA
NOBIS PER RERUM
ORDINEM PER
INCARNATIONEM
DOMINI NOSTRI
SALUTIS SACRAMENTA DIGESTA SUNT
II
Semper quidem in
aeterno consilio dei
mansit humani generis incommutabiliter praeordinata reparatio, sed ordo
rerum per Iesum Christum dominum nostrum temporaliter gerendarum in
incarnatione verbi sumpsit exordium. Unde aliud tempus est; quo
annuntiante angelo beata virgo
Maria fecundandam
se per spiritum
sanctum credidit
et concepit, aliud,
quo salva
integritate virginea
puer editus
exultante
gaudio
caelestium
ministrorum pastoribus indicatur, aliud, quo infans circumciditur,
aliud, quo
hostia pro eo
legalis offertur, aliud,
cum tres magi
claritate
novi sideris incitati in Bethleem ab oriente perveniunt et adoratum
parvulum
mystica
munerum
oblatione
venerantur. Nec idem sunt
dies, quibus impio Herodi ornata
divinitus in Aegyptum translatione subtractus est, vel quibus ab
Aegypto in Galilaeam persecutore
mortuo vocatus
est. Inter
has
autem dispensationum
varietates accedunt
augmenta corporea,
crescit dominus, sicut evangelista testatur, provectibus
aetatis et gratiae.
Per dies paschae in
templum Ierusalem
cum parentibus
venit et,
cum abesset a
societate <V630,
f. 244vb> redeuntium
sedens
cum senioribus et
inter admirantes magistros disputans invenitur rationemque mansionis
suae reddens: Quid est, inquit, quod quaerebatis me? Nescie<O93,
f.
147ra>batis,
quod in his,
quae <N442, f. 165rb> patris mei sunt, oportet me esse?
significans eius
esse
se filium, cuius esset et
templum. Iam vero cum in annis maioribus apertius declarandus baptismum
praecursoris sui Iohannis
expetiit,
quid deitatis eius
remansit ambiguum, quando baptizato domino Iesu spiritus sanctus in
columbae specie super eum descendit
et mansit audita
<P9629, f.
130rb> de caelis patris voce dicentis: Tu es filius meus dilectus,
in te bene
com<V1341, f.
162rb>placui?
Quae omnia ideo,
quanta potuimus brevitate, perstrinximus,
ut notum sit dilectioni vestrae
universos Christi dies innumeris
consecratos fuisse virtutibus et in cunctis eius actionibus
sacramentorum mysteria coruscasse, sed
aliter quidque
signis denuntiari,
aliter rebus impleri, <W411, f. 268v> nec quaecumque
numerantur
in operibus salvatoris ad tempus
potest pertinere baptismatis. Nam si etiam illa, quae post beati
Iohannis lavacrum a
domino gesta
cognovimus, sub indiscreto honore
colamus, omnia tempora continuatis
erunt deputanda festis, quia omnia sunt
plena miraculis. Verum quia spiritus sapientiae et intellectus ita
apostolos
et totius ecclesiae
erudivit magistros, ut in christiana observantia nihil inordinatum,
nihil pateretur esse confusa,
discernendae sunt causae solemnitatum et in omnibus institutis patrum
principumque nostrorum rationabilis
servanda districtio, quia non aliter unus grex et unus pastor sumus,
nisi, quemadmodum apostolus docet, ipsum
dicamus omnes. Simus autem perfecti in eodem sensu et in eadem sententia.
QUOD
IN BAPTISMO MORS
PROVENIAT INTERFECTIONE
PECCATI ET SEPULTURAM TRIDUANAM IMITETUR TRINA DIMERSIO ET AB AQUIS
ELEVATIO SIT VELUT RESURRECTIO
DE SEPULCHRO
III
Quamvis ergo et illa,
quae ad humilitatem, et illa, quae ad gloriam pertinent Christi, in unum
concurrant eandemque personam, totumque quod in illo et virtutis
divinae est
et infirmitatis
humanae ad nostrae reparationis tendat effectum,
proprie tamen <P9629, f. 130va> in morte crucifixi et in
resurrectione ex mortuis potentia
baptismatis novam creaturam condit et
veterem, ut in renascentibus et mors Christi operetur et vita dicente
beato apostolo: An ignoratis,
quia, quicumque baptizati sumus
in Christo Iesu, in morte ipsius baptizati sumus? Consepulti
enim sumus cum illo per baptismum in morte,
ut, quomodo resurrexit
Christus a mortuis per gloriam patris, ita et nos in novitate vitae
ambulemus. Si enim complantati
facti sumus similitudini mortis eius, simul et resurrectionis erimus,
et cetera, quae latius magister gentium ad commendandum sacramentum
O93,
f. 147ra; P9629, f. 130va
ITEM
AD HORUM
BENEVENTANUM
EPISCOPUM
Dilectissimo
fratri Doro Leo.
Iudicium,
quod de te sperabamus, dolemus esse frustratum, quando ea te commissae
perspicimus, quae omnem ecclesiasticae sanctionis
regulam culpabili novitate foedaret, cum plenissime noveris, quanta
sollicitudine per omnes domini ecclesias paternorum velimus canonum
praecepta servare et hanc maxime curam ad sacerdotes universarum
plebium pertinere, ut sanctarum constitutionum regulae nullis
corrumpatur excessibus. Unde miramur te, quem auctoritatem
apostolicae sedis observantissimum esse, cum
veneratam neglegenter ac potius insolenter
egisse, ut
traditor
tibi legum non custos
sed transgressor exsisteris. Libello etenim Pauli presbyteri tui, qui
in subditis habetur, cognovimus apud te novo ambitu foedoque colludio
presbyterii ordinem fuisse turbatum ita, ut
unius festina et immatura provectio quaedam etiam
deiectio facta sit, quorum aetas commendabat, et nulla
culpa minuebat, quod, si ambietis intentio aut imperita faventium
studio
id, quod numquam
habuit, consuetudo poscebat, ut incipiens emeritis et novellus
proferretur
antiquis tuae fuerit
industriae atque doctrinae, ut iniuste petentum desideria rationabili
auctoritate cohiberes, ut,
quem in sacerdotali propere provehebas ad iniuriam <P9629, f.
130vb> eorum, quibus sociabatur,
inciperet <O93, f. 147rb> minor, qui, si fieret, dum in
illo non
humilitatis
virtus, sed
fortioris vitium rubraret. Neque enim ignorabas dixisse dominum, quod,
qui se humiliat excaltabitur, qui autem se exaltat, humiliabitur.
Eundemque dixisse: Vos autem quaeritis de pusillo crescente
et de maiore minor esse, utrumque enim inordinatum
praeposterum esset omnis laborum fructus. Aufertur omnis meritorum
mensura, vacuatur, si tantum quis assequitur dignitas, quantum ad
electionis obtinuit, ut cupiditas eminendi non solum superbientem
minuat, sed etiam cohibentem, si vero, ut asseris,
primi secundique presbyteri circa Epicandium pium sibimet praeponendi
dum tam huic assentatio fuit, ut illum, cum sui dedecore postrent
honorari nec hoc quidem illis proprio se iudicio deicientibus tribui
debuit, quod volebant, qui tam miseri voluntate
dignius fuerat obviare quam cedere deformes autem et ignavia subiectio
bene sibi conscius et non irritam facientibus gratiam dei praeiudicare
non poterit, ut primatos suos quocumque commercio in alterutrum
transferentes subsequentium suorum minuerant
dignitatem, quia ultimum sibi anteposuerint
ceteris praemineret. Praedicti igitur, qui indignus se honori
sui
ordines sunt confessi,
licet privari etiam sacerdotio mererentur, tamen, ut eis pro
apostolicae sedis
pietate parcatur,
ultimi inter omnia ecclesia
presbyteros haec,
ut iudicii sui
sententiam ferant,
inferiores etiam
illo erant quam propria sententia sibimet pertulerunt
ceteris omnibus presbyteris in eo ordine permanentibus, quem unicuique
ordinationis suae post
ascribit, nec quisquam praedictos duos imminutae dignitatis potiatur
iniuriam, sed in eorum statu
tantummodo hoc recurrat opprobrium, qui in novello et immature ordinatio
inferiores fieri dilegerunt,
ut illam
angelicam sententiam
assentiant pertinere, qui
dicitur: Quod iudicio iudicaveritis, iudicabitur de vobis, et quam
mensura mensi fueritis eadem remicietur vobis. Paulus vero presbyter
ordinem suum, de quo laudabili firmitate non cesset, obtineat nec
ulterius aliquid in cuiusquam praesumat
iniuriam ita, ut dilectio tua, quam non immerito tota facta huius
pulsat invidia, hoc saltim remedio curares,
praebet
et ut sine
dissimulatione haec, quae decernimus, traduntur effectui nisi temerato
ad nos <P9629, f. 131ra> implorati huius
tam confugerit necesse est
verius
commovere cum his,
quae male sunt facta correctis malimus redintegrare disciplinam quam
augeri vindictam. Exsecutione vero
praeceptionum
nostrarum fratri et
coepiscopo nostro Iuliano commisisse non noveris, ut omnia illi,
quemadmodum constituimus,
roborentur.
Dat.
VIIII
Id. Mart. Postumiano.
O93, f.
147rb; P9629,
f. 130vb
|
V630,
f. 244vb; N442, f. 165rb; V1341, f. 162rb
baptismatis
disputavit, ut appareret ex huius doctrinae spiritu regenerandis filiis
hominum et
in dei filios adoptandis illum diem
et illud tempus electum, in quo per simili<N442, f.
165va>tudinem
formamque mysterii ea, quae
geruntur in membris his, quae in <V630, f. 245ra> ipso
sunt
capite gesta, congruerent,
dum in baptismatis regula et
mors intervenit interfectione peccati et sepulturam triduanam imitatur
trina dimersio,
et ab aquis
elevatio resurgentis instar
est de sepulchro. Ipsa igitur <V1341, f. 162va> operis
qualitas
docet celebrandae generaliter gratiae diem legitimum
eum esse, in quo orta est et virtus
muneris et species actionis. Ad cuius rei confirmationem plurimum
valet, quod ipse dominus Iesus Christus, posteaquam resurrexit a
mortuis, discipulis suis, in quibus omnes ecclesiarum praesules
docebantur,
et
formam et potestatem tradidit baptizandi dicens: Euntes docete omnes
gentes baptizantes eos in nomine patris et filii et spiritus sancti. De
quo utique eos, cum
etiam ante passionem
potuisset instruere, nisi proprie voluisset intellegi regenerationis
gratiam ex sua resurrectione coepisse. Additur sane huic observantiae
etiam pentecostes ex adventu sancti spiritus sacrata
<W411, f. 269r> sollemnitas, quae de paschalis
festi pendet articulo, et cum
ad alios
dies alia festa
pertineant, haec semper ad eum diem, qui resurrectionem
domini est insignis, occurrit porrigens quodammodo auxiliantis gratiae
manum et eos, quos a die paschae aut molestia infirmitatis aut
longinquitatis
itineris aut
navigationis difficultas
interclusit, invitans, ut
quibuslibet necessitatibus impediti desiderii sui effectum dono sancti
spiritus consequantur. Ipse
enim unigenitus
dei
in fide credentium et in virtute operum nullam inter se et spiritum
sanctum
voluit esse
distantiam, quia nulla est diversitas in natura dicens: Rogabo
ergo
patrem et alium
paraclitum dabit vobis, ut vobiscum sit in aeternum spiritum veritatis.
Et iterum: Cum venerit ille spiritus veritatis, ille diriget vos
<N442, f. 165vb> in omnem veritatem. Cum itaque
veritas Christi
sit et spiritus
sanctus spiritus
veritatis
nomenque paracliti utriusque
sit proprium, non dissimile est festum, ubi unum est sacramentum.
|
QUOD
BEATUS APOSTOLUS
PETRUS in die pentecosten
virorum tria milia baptizaverit.
IIII
Hoc autem nos non ex
nostra persuasione defendere, sed ex apostolica auctoritate servare,
satis idoneo probamus exemplo sequentes beatum apostolum Petrum,
qui in ipso die, quo
omnem credentium numerum promissus
sancti spiritus replevit adventus,
trium milium populorum sua praedicatione conversum lavacro baptismatis
consecravit. Quod sancta scriptura, quae apostolorum actus continet,
fidelis
historia docet dicens: His auditis compuncti sunt corde et dixerunt ad
Petrum et
reliquos apostolos:
Quid faciemus, viri fratres? Petrus vero ad illos: Poenitentiam,
inquit, agite, et baptizetur unusquisque vestrum in nomine
Iesu Christi in remissionem
peccatorum vestrorum et accipietis donum sancti
spiritus. Vobis
enim est
repromissio et filiis vestris et omnibus, qui longe sunt,
<V1341, f.
162vb> quoscumque advocaverit dominus deus noster.
Aliis etiam
pluribus verbis
testificatus est
et exhortabatur eos,
dicens: Salvamini a generatione ista prava. Qui ergo receperunt
sermonem <V630, f. 245rb> eius baptizati sunt et
appositae sunt
in illa die animae circiter tria
milia.
QUOD
HAEC DUO TEMPORA, ID
EST, <O93, f. 147va> pascha et pentecostes
ad baptizandum
a Romano
pontifice legitima
sint
praefixa.
V
Unde quia manifestissime patet baptizandis in ecclesia
electis haec duo tempora, de quibus locuti
sumus, esse legitima, dilectionem vestram monemus, ut nullos
alios dies huius
observantiae
misceatis.
QUOD
OMNI TEMPORE
HI, QUI NECESSITATE MORTIS URGENTUR, ID EST AEGRITUDINIS, OBSIDIONIS,
PERSECUTIO<P9629, f. 131rb>NIS ET
NAUFRAGII DEBEANT BAPTIZARI.
VI
Quia
sunt alia quoque
festa,
quibus multa in
honorem
dei reverentiam
debeatur, principalis tamen <W411, f. 269v> et maximi
sacramenti
custodienda nobis est
mysticae rationalis
exceptio non
interdicta licentia, qua
in baptismo
tribuenda quolibet
tempore
periclitantibus subvenitur. Ita enim ad has duas festivitates connexas
sibimet atque cognatas incolumium
<N442, f. 166ra> et in
pacis securitate
de gentium libera
vota differimus,
ut in mortis
periculo, in obsidionis discrimine, in persecutionis angustiis, in
timore naufragii, nullo tempore hoc verae salutis singulare
praesidium cuiquam
denegemus.
Si quis autem epiphaniae festivitatem, quae in suo ordine debito honore
veneranda est, ob hoc existimat privilegium habere baptismatis, quia
hoc quidam putant, quod in eadem die
dominus ad baptismum sancti Iohannis accesserit, sciat illius baptismi
aliam gratiam,
aliam fuisse
rationem nec ad eandem pertinuisse virtutem, qua
per spiritum sanctum renascuntur,
de quibus dicitur: Qui non ex sanguine, neque ex voluntate
carnis, neque ex voluntate
viri, sed ex deo nati sunt. Dominus enim nullius indigens
remissione peccati nec
quaerens remedium renascendi
sic voluit baptizari, quomodo et voluit circumcidi hostiamque pro se
emundationes
offerri, ut qui
factus erat ex muliere, sicut apostolus ait,
fieret et sub lege, quam non venerat solvere, sed implere
et implendo finire, et sicut beatus
apostolus praedicat
dicens: Finis autem
legis
Christus ad iustitiam
omni
credenti. Baptismi
autem sui in se condidit sacramentum, quia in omnibus primatum tenens se
docuit esse principium et tunc
regenerationis potentiam sanxit, quando de latere ipsius profluxerunt
sanguis <V1341, f. 163ra> redemptionis et
aqua baptismatis. Sicut ergo vetus testamentum novi testificatio fuit
et lex
per
Moysen data est, gratia autem et veritas per Iesum Christum facta est,
sicut
diversa sacrificia
unam hostiam reformaverunt
et multorum agnorum occisio
illius immolatione finita est, de quo dicitur: Ecce agnus dei, ecce,
qui tollit peccata mundi. Sic et Iohannes,
non Christus, sed
Christi praevius,
non
sponsus, sed sponsi
amicus fuit adeo fide<P9629, f. 131va>lis
<V630, f. 245va> et non sua quaerens, sed quae Iesu
Christi, ut
se profiteretur ad solvenda calciamenta pedum eius indignum, quoniam
ipse
quidem baptizarit
in aqua in
poenitentiam,
ille autem baptizaturus esset
in spiritu sancto et igni,
qui duplici potestate et vitam redderet et peccata sumeret.
His itaque, fratres carissimi, tot ac tantis exsistentibus
documentis, quibus omnia
ambiguitate submota evidenter agnoscitis in
baptizandis
electis, qui
secundum apostolicam regulam et
exorcismis
scrutandi et
ieiuniis sanctificandi et frequentibus sunt praedicationibus imbuendi,
duo tantum tempora, id est pascha et pentecosten esse servanda, hoc
vestrae indicimus caritati, ut
apostolicis institutis nullo
ulterius recedatis excessu, quia
inultum
post haec esse non
poterit, si quisquam apostolicas regulas in aliquo crediderit
neglegendas.
<W411,
f. 270r> UT
DE SICILIA TERNI SEMPER ANNIS SINGULIS DE EPISCOPIS AD
DIEM TERTIAM
KAL. OCTOBRIUM ROMAM
SOCIANDI SYNODO INDISSIMULANTER OCCURRANT.
<O93,
f. 147vb> VII
Quare
illud primitus pro custodia concordissimae unitatis exigimus,
ut, quia salubriter
<N442, f.
166rb> a sanctis patribus constitutum est binos
in annis singulis
debere esse conventus,
terni semper
ex vobis ad diem
tertium Kalendarum Octobrium Romam
fraterno
concilio sociandi
indissimulanter occurrant, quoniam adiuvante
gratia dei facilius poterit
provideri,
ut in ecclesiis
Christi nulla scandala, nulli
nascantur errores, cum coram beatissimo Petro apostolo id semper in
commune tractandum sit, ut omnia ipsius
constituta canonumque decreta apud omnes
domini sacerdotes inviolata permaneant.
Haec
autem, quae inspirante domino vobis insinuanda credidimus,
per fratres et coepiscopos nostros Vacillum et Pascasium ad vestram
notitiam volumus
pervenire. Quibus
referentibus cognoscamus, quam reverenter
vobis apostolicae sedis instituta serventur.
Datum
XII Kal. Novembr. Calapodio
et Ardabure
conss.
O93,
f. 147vb; V630, f. 245va; N442, f. 166rb; P9629, f. 131va; W411, f.
270r; V1341, f. 163ra
©
2004, 2005
Karl-Georg Schon
Dieser Text ist urheberrechtlich geschützt. Er steht unter der
GNU Free Documentation License.
Demnach dürfen Sie ihn frei weiter verbreiten und bearbeiten,
vorausgesetzt Sie nennen den Namen des ursprünglichen Autors
und Sie geben auch anderen das Recht den von Ihnen bearbeiteten oder
verbreiteten Text unter den gleichen Bedingungen weiter zu verbreiten.
Im einzelnen finden Sie Bestimmungen der GNU Free Documentation License
unter dem Menüpunkt Lizenz.
Zuletzt
geändert am 21.9.2005
|