Die
Auflösung der Handschriftensiglen und Hinweise zur Edition
finden Sie hier.
Konzil
von Antiochia
O93, f. 40va; V630,
f. 84vb; W411. f. 18r;
V1341, f. 16va; E97,
f. 254ra
INCIPIT CONCILIUM
ANTIOCENUM.
I Non licere pascha
diverso tempore facere neque cum Iudaeis celebrare.
II Non licere
communionem ecclesiae contemnere aut excommunicatis communicare.
III Non debere clericum
ad aliam ecclesiam migrantem ibi perseverare.
IIII Non licere episcopo
vel cuicumque clerico, si exauctoratus fuerit, ministrare.
V Non licere clericis
contempto episcopo semote colligere.
VI De excommunicatis.
VII Nullum peregrinum
absque epistolis suscipi.
VIII Ut epistolae a solo chorepiscopo fiant.
VIIII De metropolitanis
episcopis.
X De chorepiscopis.
XI De his episcopis vel
clericis, qui sine litteris
episcoporum <W411, f. 18v> ad imperatorem vadunt.
XII De episcopis vel
clericis depositis.
XIII Non licere
episcopis in aliena provincia clericos
ordinare.
XIIII De episcopis
accusatis.
XV De quibus supra.
XVI De episcopis
vacantibus.
XVII De episcopis, qui
accepta manus impositione non acquiescunt suscipere ministerium.
XVIII De his quibus supra.
XVIIII Non licere sine
consilio metropolitani
episcopi episcopum ordinari.
XX Ut bis in anno
synodus celebretur.
XXI Episcopum de diocesi ad diocesim non debere transire.
XXII Episcopum non
debere in alienam irruere civitatem.
XXIII Episcopum non
licere successorem sibi constituere.
XXIIII De rebus
ecclesiasticis et episcopalibus.
XXV Episcopum habere
potestatem in rebus ecclesiasticis disponendis.
<O93,
f. 40vb> Sancta et pacatissima synodus in unum congregata his , qui per singulas provincias sunt
unanimis sanctis et
consacerdotibus in domino <V630, f. 85ra> salutem.
<E97, f.
254rb> Gratia et veritas Iesu Christi domini et salvatoris
nostri
sanctam Antiocenam ecclesiam visitans
et in unum connectens per concordiam
pacatissimi spiritus multa quidem et alia perfecit, in
omnibus <V1341, f. 16vb> autem suggerente sancto et
pacifico
spiritu multa quidem et alia
perfecit, in omnibus autem suggerente sancto et pacifico spiritu etiam
hoc perfecit, ut, quae visa sunt recte constitui cum plurima
consideratione et iudicio una cum
omnibus nobis Antiochiam ex diversis provinciis
in unum collectis episcopis in vestram notitiam deferantur. Credimus autem
gratia domini et sancto
spiritui pacis, quod ipsi conspirabitis
nobis, tamquam in unam fuissetis virtutem et nobiscum
orationibus annitentes magis
autem muniti et in spiritu sancto praesentes iisdem ipsis, quae definita sunt, consentientes
et ea, quae visa sunt, recta roborantes cum sensu sancti spiritus
consignabitis. Sunt autem praefiniti canones ecclesiastici hi, qui infra sunt
scripti , quo subter inserta promulgavere
episcopi Eusebius, Niceta, Antiochus, Arcelaus, Esicius, Iacobus, Eneas,
Bassus, Moyses, Macedonius, Teurus, alius Teurus, Paulus,
Eustracius, Manicius,
Agaphius, Alexander, Patricius, Petrus, Narcissus, Siricus, Mocimus,
Etherius, Magnus, Aliphius, Tarchodi , Mantus, Petrus,
Anatolius, Cirion ex provinciis Syriae Coelen et Phoenicis veris, Arabiae,
Mesopotamiae et haec constituerunt quae
infra scripta sunt.
NON LICERE PASCHA
DIVERSO TEMPORE AGERE NEQUE CUM IUDAEIS
CELEBRARE
I Omnes, qui audent
dissolvere regulam sancti et magni concilii <W411, f.
19r>
Niceni, quod celebratum est in praesentia
dei et amantissimi Constantini imperatoris, de
sancta et salutari festivitate
paschali salvatoris nostri, excommunicatos et abiectos ab ecclesia esse
debere maxime, si perseverant studio contentionis
ad subvertenda ea, quae optime constituta sunt. Et haec quidem dicta sunt de laicis. Si autem
de
propositis ecclesiae aliqui,
id est vel episcopus vel presbyter vel diaconus, post hanc definitionem et hunc terminum
ausi fuerint in subversionem populorum et
perturbationem ecclesiarum seorsum colligere et cum
Iudaeis pascha <E97, f. 254va> voluerint celebrare, hunc
sancta synodus iam alienum ab ecclesia
esse iudicabit tamquam eum, qui non solum proprii peccati reus sit,
sed aliorum corruptae mentis conversationis supplantator
exstiterit, et non solum huiusmodi deponi a sacerdotio et ministerio
iubet, sed et eos, qui ausi fuerint his communicare post
damna<V630, f. 85rb>tionem. Depositos autem etiam honore,
qui
extrinsecus est, privari oportet, quem sanctus canon et
dei sacerdotium promeruit.
NON LICERE COMMUNIONEM ECCLESIAE
CONTEMNERE AUT EXCOMMUNICATIS COMMUNICARE
II <V1341, f.
17ra> Omnes, qui ingrediuntur ecclesiam dei et
sacras scripturas audiunt, non autem cum populo in oratione communicant,
adversantur autem sanctam
assumptionem dominici sacramenti secundum
aliquam propriam disciplinam, hos ab ecclesia abici oportet, donec
confitentes fructum poenitentiae demonstrent et deprecati fuerint, ut
data venia suscipi mereantur. Non
autem licet communicare
excommunicatis, neque cum his per domos ingredi
nec cum eis orare, qui
ecclesiae non participant in oratione, nec in alteram <O93, f.
41ra> ecclesiam recipi, qui ab alia excommunicantur. Quod si quis
fuerit depraehensus episcoporum vel
presbyterorum aut diaconorum vel
etiam, qui in canone detinentur excommunicatis communicare, et hunc communione privari
tamquam ecclesiae regulas confundentem.
NON DEBERE CLERICUM AD
ALIAM ECCLESIAM MIGRANTEM IBI PERSEVERARE
III Si quis presbyter
vel diaconus vel quilibet clericus deserta sua ecclesia ad aliam
transeundum esse crediderit et
ibi paulatim temptet, quo migravit, perpetuo permanere, ulterius
ministrare non debet, praesertim si ab episcopo suo ad
revertendum fuerit exhortatus. Quod si et post evocationem sui
episcopi non oboedierit, sed inoboediens perseveraverit,
omnimodis ab officio suo
deponi debere nec aliquando spem restitutionis habere. Si vero propter hanc
culpam depositum alius episcopus
susceperit et ipse a communi synodo
poenam merebitur increpationis tamquam ecclesiastica iura dissolvens.
NON LICERE EPISCOPO VEL
CUICUMQUE CLERICO, <W411, f. 19v> SI EXAUCTO<E97,
f.
254vb>RATUS FUERIT, MINISTRARE
IIII Si quis episcopus a synodo fuerit
depositus vel presbyter vel diaconus a proprio episcopo condemnatus, et
praesumpserit sacerdotii seu sacri ministerii
quippiam, non ei amplius liceat neque in alia synodo spem
restitutionis habere neque assertionis alicuius locum, sed et
communicantes ei abici omnes ab ecclesia et maxime, si,
postquam cognoverunt sententiam adversus eum fuisse prolatam, ei contumaciter
communicaverunt.
NON LICERE CLERICIS
COMTEMPTO EPISCOPO SEMOTE COLLIGERE
V Si quis presbyter
aut diaconus contempto episcopo seipsum ab
ecclesia segregaverit et privatim apud se collectis populis altare
erigere ausus fuerit et nihilominus episcopo suo exhortante et semel et
iterum revocante inoboediens exstiterit, hunc modis omnibus deponendum,
<V1341, f. 17rb> nec aliquando consequi curationem aut
proprium
honorem recipere speret. Quod si etiam <V630, f. 85va>
perseveraverit perturbans cunctam ecclesiam,
quae foris est, tamquam
seditiosum corripi oportet.
DE EXCOMMUNICATIS
VI Si quis a proprio episcopo
excommunicatus est, non eum prius ab aliis debere suscipi, nisi aut a suo fuerit receptus
episcopo aut concilio facto episcopis occurrat et
respondeat, et si synodo satisfecerit
et statuerit sub alia eum sententia, recipi. Quod
etiam circa laicos et presbyteros et diaconos et
omnes, qui in clero sunt, convenit observari.
NULLUM PEREGRINUM ABSQUE
EPISTOLIS SUSCIPI DEBERE
VII Nullum absque formata, quod Graeci epistolam dicunt,
peregrinorum clericorum suscipi oportet.
UT EPISTOLAE A SOLO CHOREPISCOPO FIANT
VIII Neque presbyter ad
regiones longinquas formatas, id est canonicas, epistolas, nisi ad
episcopos finitimos simplices
epistolas mittere praesumat, vicariis vero episcopis, qui a Graecis
chorepiscopi appellantur,
formatas facere liceat.
DE METROPOLITANIS
EPISCOPIS
VIIII Per singulas
provincias episcopos singulos scire oportet episcopum metropolitanum,
qui praeest, curam et sollicitudinem totius provinciae suscepisse.
Propter quod ad metropolitanam civitatem ab his;
qui causas habent, concurratur. Quapropter placuit
eum et honore praecellere et nihil ultra sine
ipso reliquos episcopos agere
secundum <E97, f.
255ra> antiquum patrum nostrorum canonem, nisi hoc
tantum, quae uniuscuiusque
ecclesiae per suam diocesim competit. Unumquemque enim
oportet episcopum habere suae diocesis potestatem, ut regat et
gubernet secundum competentem singulis reverentiam et providentiam gerat omnis regionis,
quae sub ipsius est civitate ita, ut etiam ordinare ei presbyteros et
diaconos probabili iudicio
<O93, f. 41rb>
liceat et de singulis
ipsius regionis causis
moderatione <W411, f. 20r> et pondere disceptare. Ultra
autem nihil agere permittitur citra metropolitani
episcopi conscientiam, nec metropolitanus
sine ceterorum aliquid gerat consilio sacerdotum.
DE CHOREPISCOPIS, QUI IN VICIS ET VILLIS
CONSTITUTI SUNT
X Chorepiscopi, qui manus impositionem
ab episcopis susceperunt et ut episcopi sunt
consecrati, tamen placuit
sanctae synodo eos modum proprium
retinere et gubernare adiacentes sibi ecclesias et esse contentos
propria sollicitudine et gubernatione, quam susceperunt. Constituere autem
his permittitur
lectores et sub<V1341, f.
17va>diacones atque exorcistas, quibus
sufficiat istorum tantum graduum licentiam accepisse. Non autem presbyterum, non diaconum audeant
ordinare
praeter conscientiam episcopi civitatis vel
ecclesiae, cui adiacens invenitur seu ipse seu regio, in qua praeesse
dinoscitur. Quod si quis praevaricare ausus fuerit
<V630, f. 85vb> constituta, deponi eum et dignitate, qua
praeditus est, debere
privari. Chorepiscopus autem ab episcopo civitatis
vel loci, cui idem adiacet, ordinandus
est.
DE HIS EPISCOPIS VEL
CLERICIS, QUI SINE LITTERIS EPISCOPORUM AD IMPERATOREM
VADUNT
XI Si quis episcopus
vel presbyter vel omnis omnino, qui est sub ecclesiastica regula constitutus,
praeter consilium vel litteras eorum episcoporum, qui sunt intra
provinciam, et maxime metropolitani ad imperatorem perrexerit, hunc abdicari et eici non solum
de communione, sed etiam propria
dignitate privari tamquam molestum et importunum
imperialibus auribus contra ecclesiastica constituta. Si autem
necessitas cogit ad imperatorem
excurrere propter aliquam actionem, cum deliberatione et consilio
metropolitani ipsius provinciae
episcopi et ceterorum conscientia episcoporum , qui in eadem
provincia sunt, atque cum eorum <E97,
f. 255rb> litteris ire debebit.
DE EPISCOPIS VEL
CLERICIS DEPOSITIS
XII Si quis a proprio
episcopo depositus presbyter vel
diaconus aut etiam si a synodo quilibet episcopus fuerit
exauctoratus, molestiam imperialibus auribus inferre non praesumat, sed
ad maiorum episcoporum synodum
sese convertat, et quae se putat habere iusta in eorum concilio
alleget, atque ab his de se exspectet, quae fuerit deprompta, sententia. Quod si
deficiens pusillanimitate hoc noluerit facere,
sed imperatori fuerit importunus, huiusmodi nullam veniam habeat, neque
locum ullius assertionis suae
nec spem recipiendi gradus habeat in futurum.
NON LICERE EPISCOPIS IN
ALIENA PROVINCIA CLERICOS
ORDINARE
XIII Nullum episcopum
audere debere ex alia
provincia ad aliam transitum facere et
ordinare aliquos in ecclesiis aut proferre ad sacrum
ministerium, nec alios illuc
attrahat episcopos, nisi forte per litteras rogatus abierit, non solum
autem a metropolitano,
sed ab his, qui cum eo sunt, omnibus ipsius provinciae
episcopis. Quod si nullo invitante <W411, f. 20v>
inordinate
superveniat et aliquos vel
ordinare praesumpserit vel quoslibet actus illi ecclesiae
competentes, qui ad se minime pertinent,
usurpare temptaverit, vacua quidem et
inania erunt omnia, quae gesserit, ipse vero huius indisciplinati ausus
et irrationabilis coepti dignas causas expendat, tamquam depositus
a sancta synodo et propter
huiuscemodi praesumptionem iam praedamnatus.
<V1341,
f. 17vb> DE EPISCOPIS ACCUSATIS
XIIII Si quis episcopus
de aliquibus causis criminalibus in iudicio episcoporum fuerit
accusatus, contingat autem de ipsis episcopis provinciae, qui
convenerunt, diversas habere sententias et alios quidem innocentem eum
pronuntiare, alios reum. Propter huiusmodi itaque controversiam
amputandam placuit sanctae synodo metropolitanum episcopum alterius
vicinae provinciae <V630, f. 86ra> advocari et aliquantos cum eo episcopos
alios, qui pariter residentes, quaecumque fuerint, dirimant quaestionem propter hoc, ut firmum sit
iudicium, quod ab unius provinciae episcopis fuerit promulgatum.
DE QUIBUS SUPRA
XV Si quis episcopus
criminaliter accusatus ab omnibus, qui sunt intra provinciam, episcopis
exceperit <E97, f. 255va> unam consonamque sententiam,
<O93,
f. 41va> ab aliis ulterius iudicari non poterit, sed manere circa
eum oportet tamquam convenientem, quae ab omnibus prolata est, firmam
ratamque sententiam.
DE EPISCOPIS VACANTIBUS
XVI Si quis episcopus
vacans in ecclesiam vacantem supervenerit, et hanc obripienter praeter
plenariam synodum occupandam esse crediderit, hunc abici oportet,
quamvis eum plebs, quam
diripuit, velit sibi episcopum retinere. Illa autem dicitur synodus plenaria,
in qua etiam episcopus metropolitanus affuerit.
DE EPISCOPIS, QUI
ACCEPTA MANUS IMPOSITIONE NON ACQUIESCUNT
SUSCIPERE MINISTERIUM
XVII Si quis episcopus
suscepta manus impositione
et deputatus populis praeesse non
suscipiat ministerium sacerdotii, nec consentiat habere ecclesiam, in qua
fuerat ordinatus, hunc incommunicabilem
esse debere, donec coactus consentiat plebem suscipere sibimet deputatam aut provinciae
plenaria synodus episcoporum de eo aliquid statuat.
DE HIS QUIBUS SUPRA
XVIII Si quis episcopus
ordinatus non abierit in parrochiam, cui ordinatus est, si non suo vitio, sed
plebis forsitan contradictione, hic honorem susceptum
retinere debebit et
sacerdotio fungi ita, ut nihil molestiae afferat ecclesiae illi, in qua
fuerat constitutus. Exspectare autem eum oportet provinciae plenariam
synodum, donec de eo, quod competit, statuatur.
NON LICERE SINE
CONSILIO METROPOLITANI EPISCOPI EPISCOPUM
ORDINARE
XVIIII Episcopum non
ordinandum <W411, f. 21r> sine consilio et
praesentia metropolitani
episcopi, cui melius erit, si ex omni provincia congregentur episcopi.
Quod si fieri non potest, hi, qui adesse non
possunt, propriis litteris consensum suum de ipso designent, et tunc demum post
plurimorum sive per praesentiam sive
per litteras sententia consona ordinetur.
Quod si aliter, quam statuta sunt, fiat nihil valere huiusmodi
ordinationem. Si vero
etiam secundum
definitas regulas ordinatio
<V1341, f. 18ra> celebratur, contradicant autem aliqui
propter
proprias et domesticas simultates his contemptis sententia de eo
obtineat plurimorum.
UT BIS IN ANNO
CONCILIUM CELEBRETUR
XX Propter
ecclesiasticas causas et, quae
exsistunt, controversias dissolvendas sufficere visum est bis in anno
per singulas provincias episcoporum con<V630, f.
86rb>cilium fieri, semel quidem
post tertiam hebdomadam paschalis festivitatis ita, ut in quarta
hebdomada, quae consequitur, id est media pentecoste, concilium
compleatur. Admoneant autem provinciales episcopos hi, qui in
amplioribus, id est, in metropolitanis
civitatibus degunt. Secundum vero concilium Idibus Octobribus habeatur, qui dies
apud Graecos Hyperberiti mensis decimus invenitur. In ipsis autem
conciliis et presbyteros et diaconos praesentes esse oportet et omnes,
quotquot se laesos existimant, et synodicam
exspectare sententiam. Nec liceat aliquibus apud semetipsos concilia
sine metropolitanorum episcoporum conscientia facere, quibus de
omnibus causis constat permissum esse iudicium.
EPISCOPUM DE DIOCESI AD
DIOCESIM NON DEBERE TRANSIRE
XXI Episcopum de diocesi ad
diocesim alteram non debere transire, neque si
seipsum ingesserit neque si a populis fuerit violenter attractus neque si etiam hoc
eis ab episcopis
suadeatur. Manere autem
eum debere in
ecclesia dei, quam ab initio sortitus est, et non ab ea alibi demigrare
secundum regulam super hoc olim a patribus constitutam.
EPISCOPUM NON DEBERE IN
ALIENAM IRRUERE CIVITATEM
XXII Episcopum non debere in
alienam irruere civitatem,
quae illi probatur non
esse subiecta neque in regionem, qui ad eius curam
minime noscitur pertinere ad
aliquid ordinandum, neque presbyteros aut diaconos constituere ad alios
episcopos pertinentes, nisi forte cum voluntate et testimonio
propriae regionis episcopi. Quod si quispiam horum tale facere voluerit,
irrita quidem erit huiusmodi
ordinatio et, quae male usurpaverit, a
synodo arguantur. Nam si ordinare non
potuerit, nullatenus alterius parrochianum iudicare praesumat.
EPISCOPO NON LICERE SUCCESSOREM SIBI
CONSTITUERE
XXIII Episcopum non licere tamquam successorem
sibi futurum constituere alterum, quamvis circa vicinia mortis habeatur.
<O93, f. 41vb> Quod si tale aliquid <E97, f.
256ra> factum
fuerit, irrita sit <W411, f. 21v> huismodi ordinatio.
Custodire
autem debet ecclesiastica constituta, quae ita se continent, non posse
aliter episcopum fieri, nisi in concilio et cum consensu
episcoporum, eorum dumtaxat, qui post obitum eius, qui
praecessit, habuerint potestatem eum, qui dignus fuerit, provehendi.
<V1341,
f. 18rb> DE REBUS
ECCLESIASTICIS ET EPISCOPALIBUS
XXIIII Quaecumque res
ecclesiae sunt, convenit cum omni
diligentia et bona fide, quae deo debetur, qui
omnia praevidet atque iudicat, quaeque gubernare oportet et
dispensari cum iudicio et potestate episcopi, cui totius plebis animae
videntur esse commissae. Manifesta
autem esse oportet, quae
ecclesiae competunt cum notiti<V630, f.
86va>a eorum presbyterorum et diaconorum, qui circa ipsum sunt,
ut ipsi non ignorent nec eos aliquid lateat eorum, quae sunt propria ecclesiae, ut, si
contigerit episcopum de hac vita migrare, manifestae sint et notae res
ecclesiasticae, ne intercidant atque depereant.
Sed nec res propriae episcopi tamquam obnoxiae rerum
ecclesiasticarum occasione ullius pulsentur
iniuriae, quia iustum et acceptum est apud deum et homines, quae propria sunt
episcopi, quibus ipse iudicaverit derelinqui, et quae ecclesiae sunt, ipsi reservari. Ita enim fit ut
nec ecclesia damno aliquo
affligatur, nec episcopus
occasione rerum
ecclesiasticarum proscribatur, neque pertinentes
ad eum in causas incurrant atque post mortem memoria
eius maledictis aliquibus oneretur.
EPISCOPUM HABERE POTESTATEM
IN REBUS ECCLESIASTICIS DISPONENDUM
XXV Episcopum habere
oportet rerum ecclesiasticarum
potestatem ad dispensandum omnibus indigentibus cum omni timore et
reverentia dei. Ipsum quoque ex eis percipere atque uti debere, quibus
indiget, si tamen indiget,
vel ad suas necessarias
expensas vel fratrum, qui apud eum hospitalitatis gratia commorantur,
ut nulla ex parte per inopiam
defraudetur secundum apostolum
dicentem: Habentes victum cotidianum et tegumentum corporis his
contenti sumus. Quod si his minime contentus
atque sufficiens tranferat in necessitates
domesticas ecclesiasticas res
vel commoda quaelibet ecclesiae aut
agrorum <E97, f. 256rb> ecclesiasticorum fructus sine conscientia
presbyterorum apud se redigat et
domesticis suis vel etiam affinibus aut
fratribus aut filiis earum rerum tribuat potestatem, ut per eorum
secretam diligentiam ecclesiasticae laedi videantur,
reatum hunc, qui huiusmodi est, apud metropolitanum provinciae
praestare debebit. Quod si taliter repraehendatur episcopus vel hi, qui cum ipso sunt,
presbyteri, quo dicantur haec, quae
ad ecclesiam
pertinent, sive de agris sive de aliis
quibuscumque ecclesiasticis causis, eos sibimet usurpare,
pauperes vero necessitate et penuria opprimi, atque ex hoc ipso <W411, f.
22r> non solum ecclesiasticae rationi, verum etiam
dispensatoribus
eius maledicta repraehensio
augeatur. Hunc enim correptionem oportet mereri, idque condecet sancta
synodo cognoscente.
Eusebius
omnibus quae constituta sunt praesens
subscripsit. Theodorus, Niceta, Macedonius,
Anatolius, Tharcodi , Mantus, Etherius, Narcissus,
Eustachius, Esicius, Manicius,
<V1341, f. 18va> Paulus et ceteri, quorum nomina in
Graeco iam
superius continentur, consenserunt et
subscripse<V630, f. 86vb>runt.
EXPLICIUNT ANTIOCENUM CONCILIUM.
O93,
f. 41vb; V630, f.
86vb; W411, f. 22r; V1341, f. 18va;
E97, f. 256rb
©
2004-2006
Karl-Georg Schon
Dieser Text ist urheberrechtlich geschützt. Er steht unter der
GNU Free Documentation License.
Demnach dürfen Sie ihn frei weiter verbreiten und bearbeiten,
vorausgesetzt Sie nennen den Namen des ursprünglichen Autors
und Sie geben auch anderen das Recht den von Ihnen bearbeiteten oder
verbreiteten Text unter den gleichen Bedingungen weiter zu verbreiten.
Im einzelnen finden Sie Bestimmungen der GNU Free Documentation License
unter dem Menüpunkt Lizenz.
Zuletzt
geändert am 8.1.2006
|