Die Auflösung der Handschriftensiglen und Hinweise zur Edition finden Sie hier.

Konzil von Ephesus

O93, f. 43rb; V630, f. 89ra; W411, f. 26r; B132, f. 21ra; V1341, f. 20vb; E97, f. 258vb

INCIPIT SYNODUS EPHESINA¹ PRIMA² DUCENTORUM EPISCOPORUM HABITA ADVERSUS NESTORIUM CONSTANTINOPOLITANUM EPISCOPUM, qui purum hominem ex sancta virgine Maria natum asseruit, ut aliam personam carnis, aliam faceret deitatis, nec unum Christum in verbo dei et carne³ sentiret, sed separatim⁴ atque⁵ seiunctim⁶ alterum filium dei, alterum hominis praedicaret.

Convenit autem haec synodus⁷ Theodosio iuniore tertio decies⁸ et Valentiniano⁹ tertio consulibus era CCCCLXVIII¹⁰, cui synodo praesedit beatissimus quondam Cyrillus Alexandriae episcopus, qui cum omni concilio ad eundem Nestorium haec synodalia decreta transmisit:

Religioso et¹¹ deo amabili¹² consacerdoti Nestorio Cyrillus vel quicumque¹³ sunt <E97, f. 259ra> apud Ephesi¹⁴ synodum¹⁵.

Cum salvator noster aperte pronuntiet: Qui diligit patrem aut matrem super me, non est me dignus, et¹⁶ qui diligit filium aut filiam super me, non est me dignus, quid¹⁷ nos patiemur¹⁸, qui deposcimur¹⁹ a tua religione²⁰, ut te super Christum salvatorem omnium diligamus²¹? Quid enim nobis in die²² iudicii proderit, aut quam satisfactionem repperire poterimus²³ propter tam diuturnum²⁴ silentium de prolatis²⁵ a te²⁶ contra eum blasphemiis? Et si quidem²⁷ te tantummodo laederes²⁸ docens ista vel sentiens, sollicitudo nobis minor exsisteret. Cum vero totam scandalizaveris ecclesiam et fermentum insolitae pravitatis et novae heresis miscueris in populis, nec tantum ibidem positis, sed ubique consistentibus. Nam tuarum expositionum libri per²⁹ cuncta vulgati³⁰ sunt, quae^{31 32} pro nostro³³ silentio ratio³⁴ ultra vel excusationis sermo sufficiat, aut quomodo non necesse sit meminisse Christi domini sic³⁵ dicentis: Non putetis, quod venerim pacem mittere in terram³⁶, non³⁷ veni pacem mittere, sed gladium, veni enim separare³⁸ hominem adversus patrem suum, et filiam³⁹ adversus matrem suam. Nam cum laeditur fides, parentum reverentia velut inutilis et periculosa⁴⁰ despicitur, et amor⁴¹ erga filios fratresque vitatur. Ad postremum etiam super ipsam vitam mors potius a piis viris eligitur, ut meliorem resurrectionem, sicut scriptum est, consequantur⁴². Ecce itaque te⁴³ simul cum sancta⁴⁴ synodo, quae apud amplam⁴⁵ urbem Romam congregata est, praesidente sanctissimo et venerantissimo patre⁴⁶ et consacerdote nostro Caelestino⁴⁷ episcopo his scriptis synodicis te iam tertio <V630, f. 89rb> convenimus <W411, f. 26v> consilium dantes, ut a tam pravis abstineas⁴⁸ dogmatibus, quae et sentire cognosceris et docere. Recipias vero fidem rectam ecclesiis per beatissimos apostolos et evange<B132, f. 21rb>listas ab initio traditam⁴⁹, qui et oculis inspexerunt et ministri verbi <V1341, f. 21ra> fuisse monstrantur. Quod si hoc <O93, f. 43va> religio⁵⁰ tua facere distulerit, iuxta dilationem⁵¹ litteris praefinitam sanctissimi et venerantissimi consacerdotis⁵² nostri Romanae praesulis ecclesiae Caelestini, scias te nullam sortem habere nobiscum nec locum aut convivium⁵³ vel⁵⁴ colloquium cum dei sacerdotibus et episcopis obtinere. <E97, f. 259rb> Non enim fas est contemnere⁵⁵ ecclesias ita turbatas et scandalizatos⁵⁶ populos⁵⁷ fidemque rectissimam violatam, dissipatum⁵⁸ quin etiam gregem, quem custodire debueras, siquidem iuxta nos amator recti dogmati⁵⁹ exstitisses⁶⁰ sanctorum patrum vestigia pia consectans. Omnes itaque, quos propter fidem tua religio⁶¹ a communione removit aut ab ordine suo deposuit laicos et⁶² clericos⁶³ in nostram⁶⁴ communionem recepimus⁶⁵. Non enim iustum est eos tuis decretis opprimi, qui noverunt recta sentire, qui⁶⁶ etiam benefacientes tibi prudentissime restiterunt. Hoc idem namque in epistola, quam misisti⁶⁷ ad praesulem amplae Romae, sanctum et coepiscopum nostrum Caelestinum, significare curasti. Non autem sufficit⁶⁸ solummodo fidei symbolum confiteri, quod expositum est per idem tempus sancti⁶⁹ spiritus largitate a⁷⁰ venerando et magno concilio apud Niceam congregato. Hoc enim nec intellexisti nec recte interpretatus es, quin immo perverse⁷¹, licet sono vocis eadem verba protuleris. Sed⁷² consequens est et iureiurando fateri te, quod⁷³ anathematizes⁷⁴ quidem tua⁷⁵ polluta et profana dogmata, sentias autem et doceas, quae nos universi per orientem seu per occidentem episcopi et magistri praesulesque populorum credimus et docemus⁷⁶. Epistolis autem ab Alexandrina tuae religioni⁷⁷ directis⁷⁸ ecclesia consensum praebuit, tam⁷⁹ ea⁸⁰, quae apud urbem Romam convenit sancta synodus, quam etiam nos omnes velut recte irrepraehensibiliterque conscriptis. Subdidimus autem his nostris, quae te⁸¹ sentire oporteat⁸² et docere, et⁸³ ea⁸⁴, a⁸⁵ quibus abstinere conveniat. Haec est⁸⁶ enim⁸⁷ fides catholicae ecclesiae, cui cuncti⁸⁸ consentiunt orthodoxi⁸⁹ per⁹⁰ orientem⁹¹ occidentemque pontifices:

Credimus⁹² in⁹³ unum deum patrem omnipotentem, omnium visibilium et invisibilium⁹⁴ conditorem et in unum dominum Iesum Christum filium dei natum de patre unigenitum, hoc est de⁹⁵ substantia patris, deum ex deo, lumen ex lumi<V630, f. 89va>ne, <W411, f. 27r> deum verum ex deo vero, natum, non factum, homousion⁹⁶ patris, hoc est unius cum patre substantiae, per quem omnia facta sunt in caelo et in terra, qui propter nos <V1341, f. 21rb> <E97, f. 259va> homines et propter nostram salutem descendit⁹⁷ et incarnatus est et homo factus passus est, et resurgens tertia die ascendit in caelos, inde venturus est⁹⁸ <B132, f. 21va> iudicare vivos et mortuos, et in spiritum sanctum. Eos autem, qui dicunt: Erat tempus, quando non erat, et antequam nasceretur, non erat, et quia ex nullis exsistentibus⁹⁹ factus est, aut ex alia¹⁰⁰ substantia vel essentia dicunt¹⁰¹ esse, aut¹⁰² convertibilem vel^{103 104} commutabilem dei filium, anathematizat catholica et apostolica ecclesia.

Sequentes itaque per¹⁰⁵ omnia¹⁰⁶ sanctorum patrum confessiones, quas loquente in eis sancto¹⁰⁷ spiritu protulerunt¹⁰⁸, et unitioni¹⁰⁹, quae est in eorum intellectibus, aequis vestigiis inhaerentes atque iter ambulantes regium profitemur, quod¹¹⁰ ipsum unigenitum dei verbum natum ex ipsa patris essentia¹¹¹, de deo vero deus verus, lumen de lumine, per quem omnia facta sunt, sive in caelis sive in terra, salutis¹¹² nostrae causa descendens ad exinanitionem sese¹¹³ dignatus est inclinare, natus¹¹⁴ autem et homo factus, id est carnem de virgine sancta suscipiens eamque propriam faciens, nativitatem nostram ex vulva sustinuit homo de muliere procedens nec¹¹⁵, quod erat, abiciens. Nam licet factus sit in assumptione carnis et sanguinis, tamen servat¹¹⁶, quod erat, deus natura scilicet et veritate persistens. Nec carnem itaque dicimus in naturam deitatis esse¹¹⁷ conversam, nec¹¹⁸ substantiam carnis in¹¹⁹ inseparabilem^{120 121} dei verbi essentiam¹²² commutatam. Inconvertibilis est¹²³ enim et incommutabilis idemque ipse iuxta scripturas iugiter permanens. Visus est¹²⁴ autem et parvulus¹²⁵ positus adhuc¹²⁶ in cunabulis¹²⁷ et¹²⁸ in¹²⁹ sinibus genitricis virginis constitutus universam creaturam replebat ut deus genitori¹³⁰ suo¹³¹ indivisus¹³² exsistens¹³³. Quod divinum est enim sine quantitate et sine mole cognoscitur, nec¹³⁴ ullis terminis continetur. Unitum^{135 136} ergo carni verbum dei secundum subsistentiam¹³⁷ confitentes, unum adoramus filium et dominum Iesum Christum, <O93, f. 43vb> non seorsum ponentes et determinantes hominem et deum velut invicem sibi dignitatis et auctoritatis unitate <E97, f. 259vb> coniunctum¹³⁸. Hoc enim novitas vocis est et aliud nihil¹³⁹, nec item Christum specialiter¹⁴⁰ nominantes deum¹⁴¹ verbum, quod ex deo est, nec alterum¹⁴² similiter Christum specialiter, qui de muliere natus est, sed unum solummodo¹⁴³ Christum¹⁴⁴ dei¹⁴⁵ patris verbum cum propria carne cognoscimus. Tunc enim etiam iuxta nos <V630, f. 89vb> unctus¹⁴⁶ est, quamvis spiritum dignis¹⁴⁷ ipse contulerit et non ad mensuram, sicut beatus¹⁴⁸ evangelista Iohannes asseruit¹⁴⁹. Sed nec illud dicimus, <W411, f. 27v> quod dei verbum velut in¹⁵⁰ homine communi, qui de sancta virgine natus est, habitaverit¹⁵¹, ne¹⁵² deum homo Christus habitatorem possidere credatur. Quamvis enim verbum¹⁵³ habitaverit¹⁵⁴ in nobis et dictum sit in¹⁵⁵ Christo habitare omnem¹⁵⁶ plenitudinem deitatis corporaliter¹⁵⁷, tamen¹⁵⁸ <B132, f. 21vb> <V1341, f. 21va> intellegimus eum, quod¹⁵⁹ caro factus, non sicut in sanctis habitare dicatur, nec talem¹⁶⁰ in ipso habitationem¹⁶¹ factam definire temptabimus¹⁶², sed unitus iuxta naturam nec in carnem penitus commutatus talem sibi fecit habitationem, qualem et anima hominis habere creditur ad proprium corpus. Unus igitur est Christus, filius et dominus, non velut coniunctionem quamlibet in unitate dignitatis et auctoritatis hominis¹⁶³ habentis¹⁶⁴ ad deum. Non enim potest unire naturam¹⁶⁵ sola dignitatis aequalitas. Denique Petrus et Ioannes aequalis¹⁶⁶ sunt ad¹⁶⁷ alterutrum dignitatis, propter quod¹⁶⁸ apostoli et sancti discipuli esse monstrantur, verumtamen uterque non unus est, nec iuxta collationem vel connexionem modum coniunctionis advertimus. Hoc enim ad unitatem non sufficit naturalem nec secundum participationis effectum, sicut¹⁶⁹ nos etiam adhaerentes¹⁷⁰ domino unus cum eo spiritus sumus¹⁷¹, immo potius coniunctionis nomen¹⁷² evitamus tamquam¹⁷³ non exsistens idoneum¹⁷⁴, quod significet unitatis arcanum. Sed neque deum aut dominum Christi verbum dei patris asserimus, ne¹⁷⁵ iterum manifestius in duo dividamus unum Christum, filium et dominum, et in crimen sacrilegii¹⁷⁶ recidamus, deum illi¹⁷⁷ seipsum facientes¹⁷⁸ et dominum, unitus quippe, sicut superius diximus, deus verbum carni secundum subsistentiam¹⁷⁹ deus quidem est omnium et dominatur¹⁸⁰ universitatis. Verumtamen nec servus est sibi ipse nec dominus, <E97, f. 260ra> quia ineptum est vel¹⁸¹ potius impium hoc sentire vel dicere. Quamvis enim deum suum¹⁸² patrem¹⁸³ dixerit, cum¹⁸⁴ deus sit etiam ipse¹⁸⁵ natura et de¹⁸⁶ illius essentia, tamen nullatenus¹⁸⁷ ignoramus, quod manens deus homo quoque factus sit, qui sub deo iuxta¹⁸⁸ debitam legem naturae humanitatis exsisteret, ipse vero sibi, quomodo vel deus poterit esse vel dominus? Ergo sicut homo, quantum decenter exinanitionis mensurae congruit, sub deo se¹⁸⁹ nobiscum esse asseruit¹⁹⁰, hoc etiam modo¹⁹¹ sub lege factus est, quamvis ipse promulgaverit legem et legislator ut deus exstiterit¹⁹². Cavemus^{193 194} de Christo dicere: propter assumentem veneror assumptum <V630. f. 90ra> et propter invisibilem adoro visibilem. Horrendum vero super hoc etiam illud dicere: is, qui susceptus est, cum eo, qui suscepit¹⁹⁵, nuncupatur deus. Qui enim haec dicit, dividit iterum in duos Christos eum, qui unus est¹⁹⁶, hominem seorsum in parte et deum similiter in parte constituens. Evidenter enim denegat unitatem, secundum quam non¹⁹⁷ alter cum altero coadoratur¹⁹⁸ aut conuncupatur¹⁹⁹ deus, sed unus intellegitur Christus Iesus, filius dei unigenitus, <B132, f. 22ra> <W411, f. 28r> una servitute cum propria carne venerandus. Confitemur etiam, quod idem ipse, qui ex deo patre natus <V1341, f. 21vb> est filius unigenitus deus, licet iuxta naturam suam expers²⁰⁰ passionis exstiterit, pro nobis tamen secundum scripturas carnem perpessus sit et erat in crucifixo corpore propriae carnis impassibiliter ad se referens passionem²⁰¹. Gratia vero dei pro omnibus²⁰² gustavit²⁰³ mortem tradens et²⁰⁴ proprium corpus, quamvis²⁰⁵ naturaliter ipse vita²⁰⁶ sit et resurrectio mortuorum. Nam²⁰⁷ ut mortem ineffabili potentia proculcaret²⁰⁸ ac prius in sua carne primogenitus ex mortuis fieret et primitiae dormientium viamque faceret humanae naturae ad incorruptionis recursum, gratia dei, sicut supra<O93, f. 44ra>dictum est, pro omnibus gustavit mortem et tertia²⁰⁹ die resurgens exspoliavit infernum. Idcirco quamvis dicatur, quod per hominem facta sit resurrectio mortuorum, tamen intellegimus hominem factum verbum, quod ex deo est, et per ipsum mortis imperium fuisse destructum²¹⁰. Veniet autem temporibus praefinitis, sicut est unus filius et dominus in gloria patris, ut iudicet <E97, f. 260rb> orbem terrarum in aequitate, sicut scriptura²¹¹ testatur. Necessarie igitur et hoc²¹² adicimus: annuntiantes enim secundum carnem mortem unigeniti filii dei, id est, Iesu Christi et resurrectionem eius et in caelis ascensionem pariter confitentes, incruentam celebramus in ecclesiis sacrificii servitutem. Sic²¹³ etiam ad mysticas benedictiones accedimus²¹⁴ et sanctificamur participes sancti corporis et pretiosi sanguinis Christi omnium²¹⁵ nostrorum redemptoris effecti, non ut communem carnem percipientes, quod absit, nec ut viri sanctificati et verbo coniuncti secundum²¹⁶ dignitatis unitatem aut sicut divinam possidentis habitationem, sed²¹⁷ vere vivificatricem et ipsius verbi propriam factam. Vita²¹⁸ enim naturaliter ut deus exsistens, quia proprie carni unitus est, vivificatricem eam esse professus est. Et ideo quamvis dicat ad nos: Amen, amen dico vobis, nisi manducaveritis carnem filii²¹⁹ hominis et biberitis eius sanguinem, non tamen eam ut hominis²²⁰ unius²²¹ ex nobis existimare debemus. Quomodo enim iuxta naturam suam vivificatrix <V630. f. 90rb> esse caro hominis poterit? sed ut vere propriam eius factam, qui propter nos filius hominis²²² est²²³ factus et vocatus. Eas autem voces, quas salvator noster²²⁴ in evangeliis protulit, non in duabus substantiis²²⁵ aut personis omnino partimur²²⁶. Non enim duplex est unus Christus et deus²²⁷ solus, quamvis ex duabus diversisque rebus ad unitatem cognoscitur²²⁸ individuam²²⁹ convenisse²³⁰, sicut homo quoque ex anima constat²³¹ et corpore non duplex potius, sed unus est ex utraque²³². <V1341, f. 22ra> Humanas ergo <W411, f. 28v> et²³³ divinas²³⁴ insuper voces ab uno Christo dictas animadvertentes recte sentimus. Cum enim de duobus²³⁵ dignissime loquitur de seipso: Qui me videt²³⁶, videt²³⁷ et patrem, et ego et pater unum sumus, divinam eius intellegimus ineffabilemque naturam, secundum quam unus est cum patre suo propter <B132, f. 22rb> unam eandemque²³⁸ substantiam, imago et caracter splendorque gloriae eius exsistens. Cum vero humanae naturae mensuram nullatenus ignorans Iudaeos alloquitur²³⁹: Nunc me quaeritis occidere hominem, qui veritatem vobis locutus²⁴⁰ sum, item non minus <E97, f. 260va> eum, qui in similitudinem²⁴¹ et aequalitatem patris est, deum verum etiam²⁴² in mensuris humanitatis eius²⁴³ agnoscimus. Si autem necessario creditur, quod²⁴⁴ natura deus²⁴⁵ exsistens factus sit caro, immo potius homo animatus anima rationali²⁴⁶, quae causa est, ut²⁴⁷ in eius quilibet²⁴⁸ vocibus erubescat²⁴⁹, si eas homine²⁵⁰ dignas effatus est²⁵¹? Quod si sermones homini congruentes abicit, iuxta nos hominem fieri²⁵², quis²⁵³ coegit? Cum vero se propter nos ad exinanitionem spontaneam misericorditer inclinaverit, quam ob causam dignos exinanitione²⁵⁴ sermonis²⁵⁵ effugerit? Uni igitur personae cuncta²⁵⁶ eius in evangelio adscribimus²⁵⁷, uni substantiae verbi, scilicet incarnati, quia²⁵⁸ unus est dominus Iesus Christus, ut scriptum est: appellatum vero ab²⁵⁹ apostolo pontificem confessionis nostrae, tamquam sacrificantem²⁶⁰ deo et patri fidei nostrae confessionem, quae a nobis ipsis²⁶¹ per^{262 263} ipsum deo et patri incessanter²⁶⁴ offertur²⁶⁵. Iterum eum²⁶⁶ dicimus, qui ex deo secundum naturam filius²⁶⁷ unigenitus, nec homini praeter eum alteri²⁶⁸ sacerdotii nomen et officium deputamus. Factus²⁶⁹ est enim mediator dei et hominum et reconciliator ad pacem semetipsum deo et patri pro nobis offerens in odorem suavitatis, ideoque dicebat: Sacrificium et oblationem noluisti, holocausta pro peccato non tibi placuerunt, corpus autem perfecisti²⁷⁰ mihi, tunc dixi: Ecce venio. In capite libri scriptum est de me, ut faciam, deus, voluntatem tuam. Obtulit²⁷¹ enim proprium corpus non pro se, sed pro nobis in odorem suavitatis. Nam qua pro se oblatione vel sacrificio indigeret²⁷², ab omni peccato liber, ut deus exsistens? Quod si omnes <V630, f. 90va> peccaverunt et egent²⁷³ gloria dei secundum hoc²⁷⁴, quod sumus, <O93, f. 44rb> ad mutabilitatis excessum²⁷⁵ proniores²⁷⁶ effecti²⁷⁷. Peccatis aegrotavit humana natura, ipse vero non ita, ideoque²⁷⁸ nos gloria eius egemus²⁷⁹. Cur erit ultra iam dubium, quod agnus verus pro nobis sit immolatus? Qui dicit autem, quia se²⁸⁰ ipsum tam pro se quam pro nobis obtulerit, nullatenus impietatis crimen²⁸¹ effugiet, cum nihil prorsus <V1341, f. 22rb> iste²⁸² deliquerit²⁸³, nec ullum fecerit omnino <W411, f. 29r> peccatum. Qua²⁸⁴ igitur egeret²⁸⁵ oblationes²⁸⁶ nullo suo exstante facinore? <E97, f. 260vb> Pro quo²⁸⁷, si²⁸⁸ esset satis admodum, convenienter²⁸⁹ offerret? De spiritu quoque, cum dicit: Ille me clarificabit²⁹⁰, hoc rectissime sentientes²⁹¹, unum Christum et filium, non velut alterius egentem <B132, f. 22va> gloria, confitemur ab²⁹² spiritu sancto gloriam consecutum, quia spiritus eius nec melior nec superior ipso est. Sed quia humana opera faciens ad demonstrationem suae deitatis virtute proprii spiritus utebatur, ab ipso glorificari dicitur²⁹³, quod virtus sua vel²⁹⁴ disciplina quaelibet unumquemque clarificet²⁹⁵. Quamvis enim in sua sit substantia spiritus eius²⁹⁶ et intellegatur in persona proprietas iuxta id, quod spiritus est, et non filius, attamen alienus non²⁹⁷ est ab illo. Nam spiritus appellatus est veritatis²⁹⁸ et veritas Christus est, unde²⁹⁹ et ab isto similiter sicut ex deo patre procedit. Denique hic ipse spiritus etiam per sanctorum manus apostolorum miracula gloriosa perficiens dominum glorificavit Iesum Christum, postquam ascendit in caelum. Nam creditus est Christus natura deus exsistens per suum spiritum virtutes³⁰⁰ efficiens, ideoque dicebat: De meo accipiet et annuntiabit³⁰¹ vobis. Nequaquam vero participatione³⁰² alterius idem³⁰³ spiritus sapiens aut potens dicitur, quia per omnia perfectus est et nullo prorsus indigens bono. Nam paternae virtutis et sapientiae, id³⁰⁴ est, filii spiritus creditur, et ideo ipsa re et subsistenti³⁰⁵ virtus et sapientia comprobatur. Igitur quia³⁰⁶ deum carni³⁰⁷ unitum iuxta subsistentiam³⁰⁸ sancta³⁰⁹ virgo corporaliter peperit, idcirco eam dei genitricem esse profitemur, non quod verbi natura exsistendi principium de carne sortita sit, erat enim³¹⁰ in principio verbum³¹¹ et deus erat verbum et verbum erat apud deum, et ipse est³¹² conditor saeculorum patri coaeternus et universitatis conditor³¹³. Sed quod³¹⁴ superius diximus, iuxta subsistentiam³¹⁵ sibimet uniens³¹⁶ humanam³¹⁷ naturam nativitatem sustineret³¹⁸ ex ipsa vulva corporea, non quod eguerit necessario³¹⁹ propter suam naturam nativitate³²⁰, quae est in extremis saeculi facta temporibus, sed ut ipsas benediceret substantiae nostrae primitias, et dum deum³²¹ carni³²² unitum mulier³²³ edidisset, illa, quae adversus omne <V630, f. 90vb> genus humanum maledictio fuerat prolata <E97, f. 261ra> desineret³²⁴, nec iam morti nostra corpora destinaret. Illud quoque, quod dictum est: In tristitia paries filios, ipse dissolvens verum esse monstraret, quod prophetae voce praedixerat³²⁵: Absorta³²⁶ est mors in victoria³²⁷, et iterum: <B132, f. 22vb> Abstulit deus omnem lacrimam ab omni facie. Propter hanc enim causam dicimus eum dispensatorie³²⁸ et ipsis bene<V1341, f. 22va>dixisse tunc nuptiis <W411, f. 29v> cum in Chana³²⁹ Galileae cum sanctis vocatus³³⁰ apostolis^{331 332} adesse³³³ dignatus est. Haec sapere sumus edocti³³⁴ a sanctis apostolis et evangelistis et ab omni scriptura divinitus inspirata³³⁵, nec non et a beatis patrum confessionibus veritatis³³⁶ subnexis³³⁷. His omnibus etiam³³⁸ religionem³³⁹ concordare³⁴⁰ et praeter aliquem dolum consentire³⁴¹ convenit³⁴². Quae vero religioni³⁴³ tuae anathematizare necesse est, huic epistolae nostrae subiecta³⁴⁴ sunt:

I³⁴⁵ Si quis non confitetur deum esse³⁴⁶ veraciter Emmanuel et propterea dei genitricem sanctam virginem peperit enim secundum carnem³⁴⁷ factum dei verbum, secundum quod scriptum³⁴⁸ est: Verbum caro factum est, anathema sit.

II³⁴⁹ Si quis non confitetur carni³⁵⁰ secundum substantiam³⁵¹ unitum³⁵² dei patris³⁵³ verbum unumque esse Christum cum propria carne eundem scilicet³⁵⁴, deum simul et hominem, anathema sit.

III³⁵⁵ Si quis in uno³⁵⁶ Christo dividit subsistentias^{357 358} post³⁵⁹ unitatem sola³⁶⁰ eas³⁶¹ connexione coniungens ea, quae secundum dignitatem vel etiam auctoritatem aut potestatem ac non potius conventu³⁶² qui per unitatem factus est naturalem³⁶³, anathema sit.

<O93, f. 44va> IIII³⁶⁴ Si quis personis³⁶⁵ duabus³⁶⁶ vel subsistentiis³⁶⁷ eas voces, quae in apostolicis scriptis continentur³⁶⁸ et evangelicis, dividit vel, quae de Christo dicuntur³⁶⁹ a sanctis vel ab ipso, et aliquas quidem ex his velut homini, qui praeter dei verbum specialiter intellegatur aptaverit, illas³⁷⁰ autem tamquam³⁷¹ dignas deo³⁷² soli³⁷³ dei patris verbo deputaverit, anathema sit.

V³⁷⁴ Si quis audeat³⁷⁵ dicere Christum hominem theophron³⁷⁶, id³⁷⁷ est deum fortem³⁷⁸, ac non potius deum esse veraciter dixerit tamquam³⁷⁹ filium per naturam, secundum quod verbum caro factum est³⁸⁰ et³⁸¹ communicavit similiter ut nos carni³⁸² et sanguini, anathema sit.

VI³⁸³ Si quis dicit deum esse vel dominum³⁸⁴ Christi dei patris verbum et non magis eundem ipsum³⁸⁵ confitetur <E97, f. 261rb> deum simul et hominem, proptera quod verbum caro factum est secundum scripturas, anathema sit.

VII³⁸⁶ Si quis velut hominem Iesum, operante³⁸⁷ deo verbo <B132, f. 23ra> dicit adiutum et unigeniti gloriam tamquam alteri praeter <V630, f. 91ra> ipsum existenti tribuit, anathema sit.

VIII³⁸⁸ Si quis audet dicere assumptum hominem coadorandum deo verbo et conglorificandum³⁸⁹ et conuncupandum deum tamquam³⁹⁰ alterum cum altero, nam con³⁹¹ sillaba³⁹² semper³⁹³ adiecta hoc³⁹⁴ cogit intellegi³⁹⁵, ac non potius una supplicatione³⁹⁶ veneratur Emmanuel unamque³⁹⁷ ei glorificationem dependit, iuxta quod verbum caro factum est, anathema sit.

<V1341, f. 22vb> VIIII³⁹⁸ Si quis unum dominum Iesum Christum glorificatum dicit ab spiritu sancto tamquam³⁹⁹, qui aliena virtute per eum usus fuerit⁴⁰⁰ et ab eo acceperit⁴⁰¹ efficaciam⁴⁰² contra immundos spiritus, posse et coram⁴⁰³ hominibus⁴⁰⁴ divina signa perficere⁴⁰⁵ ac non potius⁴⁰⁶ proprium fatetur eius spiritum⁴⁰⁷, per quem divina signa explevit⁴⁰⁸, anathema sit.

<W411, f. 29*r> X⁴⁰⁹ Pontificem et apostolum confessionis nostrae factum esse Christum divina scriptura commemorat. Obtulit enim⁴¹⁰ semetipsum pro nobis in odorem suavitatis deo et patri. Si quis ergo pontificem et apostolum nostrum dicit factum non ipsum dei verbum, quando caro factum est et iuxta nos hominem⁴¹¹, sed velut alterum praeter ipsum specialiter hominem ex muliere, aut qui⁴¹² dicit, quod⁴¹³ pro se obtulisset⁴¹⁴ semetipsum oblationem et non⁴¹⁵ potius pro nobis solis, non enim⁴¹⁶ eguit⁴¹⁷ oblatione, qui peccatum omnino nescivit, anathema sit.

XI⁴¹⁸ Si quis non confitetur carnem domini vivificatricem esse et propriam⁴¹⁹ ipsius verbi dei patris, sed velut alterius praeter ipsum coniuncti eidem⁴²⁰ per dignitatem aut quasi divinam habentis habitationem ac non⁴²¹ potius vivificatricem esse, quia facta est propria verbi⁴²² vivificare valentis, anathema sit.

XII⁴²³ Si quis non confitetur dei verbum passum carne et⁴²⁴ crucifixum carne et mortem carne gustasse factumque⁴²⁵ primogenitum ex mortuis, secundum quod vita est et vivificator ut⁴²⁶ deus, anathema sit.

<B132, f. 23rb> INCIPIT ALIA AD EUNDEM NESTORIUM DE⁴²⁷ HERETICIS⁴²⁸ EPISTOLA

Ait^{429 430 431} igitur sancta magna synodus: Ipsum, qui est ex deo patre naturaliter natus, filium unigenitum, deum de deo vero, lumen de lumine, <E97, f. 261va> per quem et cum quo⁴³² omnia fecerit pater⁴³³, hunc descendisse⁴³⁴ confitetur⁴³⁵, incarnatum esse et hominem factum passum esse et⁴³⁶ resurrexisse tertia die, ascendisse rursus in caelos. Haec nos sequi verba⁴³⁷ debemus, his nos convenit obtemperare dogmatibus, considerantes, quid sit <V630, f. 91vb> incarnatum esse et hominem factum dei verbum. Non enim dicimus, quod dei natura conversa vel immutata⁴³⁸ sit, sed magis, quod carnem animatam anima rationabili⁴³⁹ sibi copulaverit verbumque⁴⁴⁰ substantialiter, ineffabiliter et irrepraehensibiliter⁴⁴¹ factus sit homo et nuncupatus sit⁴⁴² etiam filius hominis, non nuda⁴⁴³ tantummodo voluntate, sed nec assumptione sola personae, sed quod diversae quidem naturae in unum convenerint, unus tamen ex ambobus⁴⁴⁴ Christus et filius non evacuata vel⁴⁴⁵ sublata diversitate naturarum⁴⁴⁶ <V1341, f. 23ra> per⁴⁴⁷ coniunctiones⁴⁴⁸, sed⁴⁴⁹ quia simul nobis effecerunt, unum deum et Christum et⁴⁵⁰ filium, id⁴⁵¹ est divinitas⁴⁵² et humanitas per arcanam <O93, f. 44vb> illam ineffabilemque⁴⁵³ copulationem ad humanitatem. Itaque is⁴⁵⁴, qui ante saecula omnia natus⁴⁵⁵ est ex patre, etiam ex muliere carnaliter est⁴⁵⁶ procreatus, non quia divina ipsius natura de⁴⁵⁷ sacrata⁴⁵⁸ virgine sumpsit exordium, nec quod⁴⁵⁹ propter seipsum⁴⁶⁰ opus habuit secundo nasci post illam nativitatem, quam habebat⁴⁶¹ ex patre. Est enim ineptum et stultum hoc dicere, quod is, qui ante omnia saecula est consempiternus patri, secundae generationis eguerit, <W411, f. 29*v> ut esse inciperet, sed quia propter nostram salutem <B132, f. 23va> naturam sibi copulavit humanam et processit ex muliere, idcirco dicitur natus esse carnaliter. Neque enim primum natus est homo communis de sancta virgine et tunc⁴⁶² demum inhabitavit in eo verbum, sed in ipsa vulva uteroque virginali secum carnem⁴⁶³ coniunxit et sustinuit generationem carnalem carnis suae nativitatem suam⁴⁶⁴ faciens. Sic illum dicimus et passum esse et resurrexisse, non quia deus verbum in sua natura passus sit aut plagas aut clavos⁴⁶⁵ transfixionis⁴⁶⁶ aut alia vulnera susceperit⁴⁶⁷, deus namque incorporalis et⁴⁶⁸ extra passionem⁴⁶⁹ est, sed quia corpus illud, quod ipsius proprium⁴⁷⁰ factum est⁴⁷¹, <E97, f. 261vb> haec^{472 473} sustinuit, ideo haec omnia pro nobis ipse dicitur passus, inerat enim in eo corpore, quod patiebatur deus, qui pati non poterat. Simili modo et mortem ipsius⁴⁷⁴ intellegimus, immortale⁴⁷⁵ enim et incorruptibile est naturaliter et vita et vivificans deus verbum. Sed quia⁴⁷⁶ per⁴⁷⁷ corpus ipsius proprium gratia dei iuxta Pauli vocem pro omnibus mortem gustavit, idcirco ipse dicitur mortem passus esse pro nobis, non quod ipse mortem esset⁴⁷⁸ expertus, quantum ad ipsius naturam pertinet, insania enim est hoc vel sentire⁴⁷⁹ vel dicere, sed quod, ut diximus, vera caro ipsius mortem gustavit, ita et resurgente carne ipsius rursus resurrectionem dicimus, non quia in corruptionem ceciderat⁴⁸⁰, absit, sed qui<V630, f. 91va>a eius surrexit⁴⁸¹ corpus. Ita Christum unum⁴⁸² et dominum confitemur, non tamquam hominem⁴⁸³ cum verbo coadorantes, ne⁴⁸⁴ divisionis⁴⁸⁵ quaedam species inducatur, sed unum iam et eundem adorantes⁴⁸⁶, quia non est alienum a verbo corpus suum, cum quo ipse⁴⁸⁷ etiam assidet⁴⁸⁸ patri. Nec hoc ita dicimus quasi duobus filiis assidentibus, sed uno cum carne per unitatem, quia⁴⁸⁹ si talem copulationem factam per substantiam⁴⁹⁰ aut quasi impassibilem aut quasi parum decoram noluerimus⁴⁹¹ accipere, in id incidemus⁴⁹², ut duos filios esse dicamus. Necesse est enim discernere et dicere hominem separatim fuisse sola filii appellatione honoratum⁴⁹³ rursus verbum⁴⁹⁴, quod est ex⁴⁹⁵ deo in⁴⁹⁶ homine⁴⁹⁷ <V1341, f. 23rb> in⁴⁹⁸ veritate filium⁴⁹⁹ dei, sed discernere in duos filios non debemus unum dominum⁵⁰⁰ Iesum Christum, neque enim id⁵⁰¹ iuvat rectam fidei rationem, licet nonnulli copulationem, nescio <B132, f. 23vb> quam, perhibeant personarum. Non dixit⁵⁰² enim scriptura⁵⁰³ verbum dei personam sibi hominis assumpsisse, sed carnem factum esse. Id autem est ostendere⁵⁰⁴ dei verbum similiter ac nos participium^{505 506} habuisse carnis et sanguinis, et corpus nostrum proprie suum fecisse et hominem ex muliere processisse non abiecta nec deposita deitate, ut generationem⁵⁰⁷ illam amitteret⁵⁰⁸, quam habebat⁵⁰⁹ ex patre, sed mansisse etiam in assumptione⁵¹⁰ carnis deum, quod⁵¹¹ erat. Hoc ubique <W411, f. 30r> rectae⁵¹² fidei ratio protestatur. <E97, f. 262ra> In tali sensu sanctos⁵¹³ patres fuisse comperimus; ideo illi non dubitaverunt⁵¹⁴ sanctam virginem dicere theotocon⁵¹⁵, non quia verbi natura deitasque in sancta virgine sumpsit exordium, sed quod ex ea natum sit sacrum illud corpus animatum anima rationabili⁵¹⁶, cui substantialiter adunatum⁵¹⁷ dei verbum carnaliter esse⁵¹⁸ natum dicitur. Haec igitur pro⁵¹⁹ caritate in Christo scribo⁵²⁰ tibi quaerens tamquam fratrem et contestans coram deo et electis angelis, ut haec nobiscum et sentias⁵²¹ et doceas, ut ecclesiarum pax salva servetur, et concordiae caritatisque vinculum indissolubile⁵²² <O93, f. 45ra>maneat sacerdotibus⁵²³.

O93, f. 45ra; V630, f. 91va, W411, f. 30r; B132, f. 23vb; V1341, f. 23rb; E97, f. 262ra