Die
Auflösung der Handschriftensiglen und Hinweise zur Edition
finden Sie hier.
Konzil
von Chalkedon
O93, f. 45ra; V630,
f. 91va; W411, f. 30r; B132, f. 23vb; V1341, f. 23rb; E97, f. 262ra
INCIPIT
CALCIDONENSIS SYNODUS SEXCENTORUM
TRIGINTA EPISCOPORUM HABITA CONTRA OMNES HERESES MAXIME ADVERSUS
EUTICEN ET DIOSCORUM VALENTINIANO SEPTIES ET AHINO CONSS. ERA
CCCCLXXXVIIII.
Consulatu piissimi et amatoris Christi Flavii Marciani perpetui augusti
die Idus Octobris synodus facta in
Calcido<V630, f. 91vb>nense civitate, metropoli
provinciae Bithiniae, <B132, f. 24ra> ex decreto synodorum et fidelissimorum
verborum imperatorum
Valentini et Marciani,
convenientibus in ecclesia sanctae ac
triumphatricis martyris Euphemiae gloriosissimis principibus, id est
magnificentissimo et glorificentissimo magistro militum expraefecto et
exconsule patricio Anatholio et magnificentissimo et gloriosissimo
praefecto sacri praetorii
praefecturae Palladio et magnificentissimo
et gloriosissimo praefecto urbis Tatiano et magnificentissimo et
gloriosissimo magistro divini officii Vincemalo et
magnificentissimo et gloriosissimo magistro Martiale et gloriosissimo et
mag<V1341, f. 24ra>nificentissimo comite domesticorum
Sporacio et magno comite
rerum privatarum Genetholio,
appositis etiam ex glorioso senatu, id est magni et gloriosi expraefecto
praetorii sexies exconsule ordinario et patricio
Florentio et magnifico et glorioso et magistro exconsule
ordinario et patricio senatore et
magnificentissimo et glorioso et magistro exconsule
ordinario patricio Nomo
<E97, f. 262rb> et magnificentissimo et gloriosissimo expraefecto et
consule ordinario et patricio
Protogeno et magnificentissimo et gloriosissimo
expraefecto Zoilo et magno et gloriosissimo expraefecto urbis
Apollonio et magnificentissimo expraeposito urbis Artaxersi, et magnificentissimo
et gloriosissimo comite largitorum Marcialio et magnificentissimo
et gloriosissimo comite domesticorum Spatio et magno comite rerum
privatarum Genatolio appositis etiam ex glorioso senatu, id est, et magno
<W411, f. 30v> et glorioso expraetore, exconsule et
patricio Florentio magistro exconsule et
patricio senatore et magno et glorioso et magistro et
exconsule patricio Nomo et magno et glorioso
expraefecto et consule patricio Protogenio et magno et glorioso
exprafecto
Gallo et magno et glorioso expraefecto urbis Appollio et magno et
magistro exproposito Artaxersi
concilio autem totius orbis
secundum divinum praeceptum in Calcidona civitate
congregato, id est, Paschasio et Lucentio
episcopis et Bonifacio presbytero, convenientibus legatis venerabilis et sancti archiepiscopi antiquae Romae
Leonis conveniente et Anatholio sancto archiepiscopo magnificen<B132,
f. 24rb>tissimo Constantinopolitano novae Romae et reliquis sanctissimis et
reverentissimis sexcentis triginta episcopis ecce advenientibus
omnibus ante cancellos sancti altaris cum
magnificentissimo et eximio senatu, adveniente etiam
piissimo imperatore Marciano in supradicta sanctissima basilica,
praesente etiam zelo divino, calore fidei
accensa piissima et fide<V630, f. 92ra>lissima regina
augusta Pulcheria, sanctam
synodum allocutus est haec:
Cum
primum per electionem in regnum decreto dei provecti sumus inter tantas
publicas utilitates nullum magis nos
constrinximus ad negotium quam
rectam et veram fidem Christianorum, quae sancta et veneranda
consistit, indubitatam omnibus declarare. Manifestum est enim, quod ex
avaritia vel vano studio hi , qui praecedentibus
temporibus diversa habuerunt et docuerunt,
populum pro id, quod eis expedit, non prout
convenit, neque quod veritas aut doctrina patrum exquirit, multi ad errorem seducti sunt. Unde sanctam synodum
<E97, f. 262va> scilicet ad istam fieri perfectionem
properavimus et laborem vobis
arbitrati sumus imponere, ut omni errore caliginis deterso,
secundum quod ipsa divinitas hominibus se fieri manifestam voluit et patrum
demonstravit doctrinam, <V1341, f.
23vb> sic fides nostra, quae pura et sancta consistit in omnium
ingrediens animas, propriae veritatis effulgeat luce. De cetero audeat
nemo de nativitate domini et salvatoris nostri Iesu Christi aliud disputare,
praeter quod apostolorum proemium trecentorum
<O93, f. 45rb> decem et octo sanctorum patrum consonans
huic
doctrinae tradidisse noscitur, sicut sanctissimi
papae Leonis, qui apostolicum
gubernat thronum ad sanctae memoriae Flavianum regiae urbis
Constantinopolitanae quondam episcopum testatur litterae. Nos enim ad
confirmandam fidem non ad ostendendam virtutem et exemplo imperatoris Constantini adesse
synodo excogitavimus, ne in posterum
multitudo populi institutionibus pravis attracta inveniatur
dissentiens, facile enim simplicitas quorundam commentis ceu locuti sumus usque nunc delusa est,
manifeste , quoniam <B132,
f. 24va> di<W411, f. 31r>versorum pravis doctrinis
discordiae
et hereses ostensae sunt. Nobis autem omne studium adhibendum est, ut populum propter
veram sanctamque doctrinam idipsum sentientem uni
rectae applicare ecclesiae, et ideo veram fidem catholicam etiam exponere
secundum patrum doctrinam,
concordantibus animis vestris,
vestra properet reverentia, ut, qualiter in
Nicena synodo usque in hoc
tempore absciso errore vera fides
est hominibus cognita, sic et nunc per
hanc sanctam synodum deposita nebula, quae in eis paucis annis, ut superius
diximus, ex pravitate et avaritia quorundam visa est exoriri, semper
serventur, quae statuta
<V630, f. 92rb> sunt. Erit quidem
divinae providentiae, quod pie fieri volumus, in saecula hoc conservare firmissime.
Et
post recta haec verba omnes
episcopi clamaverunt: Marciano novo Constantino
multis annis, regi si multi anni reginae
orthodoxis, multi anni Marciani amatoris Christi regnum in
saecula permaneat, digni orthodoxi fide, amatoris <E97, f.
262vb> Christi, sit a vobis procul
invidia. Et post haec Aetius, archidiaconus
Constantinopolitanae novae Romae et
primicerius notariorum dixit: Nutu supernae gratiae et zelo divino
serenitatis vestrae, piissimi, quibus a deo omnes regere concessum est, imperatores, circa sanctionem
vestram congregata haec sancta et magna
totius mundi synodus, cum plurima multorum
dierum vacatione et divina
diligentia omnem quidem in praeterito, quomodo exorta est contra rectam
et inviolabilem catholicam nostram fidem verbo veritatis discordiam
effugavit, omnem abigendo innovationem, sicut in scriptis per singula, quae subsequuntur, acta demonstrant.
Terminum vero simplicem statuit divinarum <V1341, f.
24ra>
scripturarum virtute munitum et sanctorum ac beatissimorum in ipso conservant sententiam ad veram
quidem scientiam sincere
legentium et ad longaevam coronam vestri imperii. Et
habeo ipsum prae manibus, et si videtur nutu <B132, f.
24vb> vestrae serenitatis, perlegam. Piissimus et
fidelissimus imperator indixit: Perlege. Aetius archidiaconus
perlegit:
Sancta
et magna et venerabilis
synodus, quae secundum gratiam dei et decreto piissimorum imperatorum
Valentiniani et Marciani augustorum congregata est in Calcedonense civitate metropoli
provinciae Bithiniae in basilica sanctae ac triumphatricis martyris
Euphemiae statuit, quae subter compraehensa sunt.
Dominus et salvator noster Iesus Christus, fidei agnitione proprios
confirmans discipulos ait: Pacem meam do vobis, pacem meam relinquo
vobis, ut ne nulla fidei dissensio in proximos
oriatur, sed aequo veritatis
praedicatio ostendatur. Sed quia non desinit malignus in ipsis pietatis seminibus zizania
sua inserere et novi aliquid adversus veritatem
<W411, f. 31v> semper excogitare, idcirco dominus noster
humano
generi solite cupiens
providere, piissimum hunc et fidelissimum
imperatorem erexit ad ze<V630, f. 92va>lum, qui undique
sacerdotum pontifices ad se convocavit ut gratia domini nostri Iesu Christi cooperante
omnem mendacii pestilentiam ab
ovibus Christi removeat easque veritatis germinibus reficiat. Quod et communi decreto
peregimus erroris quidem
sectas abicientes et patrum rectam fidem <E97, f. 263ra>
renovantes trecentorum decem et octo
symbolum omnibus praedicantes, et
velut horum domesticos centum quinquaginta patres, qui Constantinopolim convenerunt huic
piissimo titulo adscripsimus, quoniam et ipsi eandem fidem
subsignaverunt. Statuimus igitur
<O93, f. 45va> ordinem et omnes fidei formulas
custodientes etiam sanctam
synodum Ephesi factam, cuius
fuerunt auctores venerabilis memoriae Caelestinus Romanae urbis et Cyrillus
Alexandrinae ecclesiae sacerdotes, ut praefulgeat
quidem rectae et inculpabilis fidei expositio trecentorum decem et octo
sanctorum, qui in Nicea sub
Constantino piae memoriae imperatore convenerunt. Contineatur et centum
quinquaginta sanctorum patrum in urbe
Constantinopolitana decretum ad peremptionem quidem sectarum tunc
pullulantium, confirmationem vero ipsius catholicae
atque apostolicae nostrae fidei.
Symbolum
trecentorum decem et octo
sanctorum patrum, qui in Nicea convenerunt.
<V1341,
f. 24rb> Credimus in unum deum, patrem omnipotentem, omnium
visibilium et invisibilium
conditorem et in unum dominum Iesum Christum filium dei de patre natum, hoc est de substantia
patris, unigenitum, deum verum de deo vero, natum, non factum, homousion patris, hoc est eiusdem
cum patre substantiae, per
quem omnia facta sunt quae in caelo et quae in terra, qui propter nos
et propter nostram salutem descendit et incarnatus est,
homo factus passus est et resurrexit
tertia die et ascendit in caelos, inde venturus est iudicare vivos et
mortuos et in spiritum
sanctum. Eos autem, qui dicunt: Erat, quando non erat, et antequam
nasceretur, non erat, et quia ex nullis exstantibus factus est aut ex
alia subsistentia vel substantia,
dicunt esse aut convertibilem filium dei,
anathematizat catholica et apostolica
ecclesia.
Et
idipsum centum quinquaginta
sanctorum patrum symbolum.
Credimus
in unum deum, patrem omnipotentem, factorem caeli et terrae, visibilium
et invisibilium
conditorem et in unum dominum Iesum Christum, filium dei unigenitum, ex
patre natum ante omnia saecula, deum de deo, lumen de lumine, deum
verum de deo vero, natum, non factum, homousion patri, hoc <V630, f.
92vb> est eiusdem cum patre substantiae, per quem omnia
<E97, f.
263rb> facta sunt, quae in caelo sunt et quae in terris,
qui propter nos et propter nostram salutem descendit et incarnatus est
de spiritu sancto <W411, f. 32r> et Maria virgine, homo
factus passus est sub Pontio Pilato,
sepultus tertia die
resurrexit, ascendit in caelos, sedet ad dexteram patris, iterum
venturus iudicare vivos et mortuos,
cuius regni non erit finis, et in spiritum sanctum, dominum et
vivificatorem ex patre
procedentem, cum patre et filio adorandum et glorificandum, qui locutus
est per prophetas, unam catholicam
atque apostolicam
ecclesiam. Confitemur
unum baptisma, in
remissionem peccatorum. Exspectamus resurrectionem
mortuorum et vitam futuri saeculi.
Sufficeret quidem ad plenissimam
pietatis agnitionem et confirmationem cautissimum hoc et salutare
divinae gratiae symbolum. De patre
enim et filio et spiritu sancto doctrinam perfectam edocet et
incarnationem dominicam fideliter suscipientibus manifestat. Sed
quoniam hi, qui praedicationem
veritatis destruere conantur, quasdam propriae hereseos
novitates parturiunt, quidam
enim mysterium pro nobis actum divinae dispensationis audent corrumpere
et vocem illam divini partus factam ad
virginem denegant, alii temperamentum confusionemque inducentes et unam esse <V1341, f.
24va> naturam carnis et deitatis insensate componentes,
passibilem
unigeniti divinam naturam tali confusione prodigiose divulgant, idcirco
omnem adversus veritatem opponendam ab ipsis
machinationem volens excludere sancta et magna universalis synodus hanc praedicationem
immobilem docens, statuit praecipue
trecentorum decem et octo
sanctorum patrum fidem incontaminatam manere. Et propter eos, qui
spiritui sancto adversantur, centum quinquaginta patrum paulo
posteriore tempore in urbe Constantinopolitana convenientium de
substantia spiritus sancti traditam doctrinam corroborat, quam etiam
illi omnibus insinuaverunt, non
quod in praecedentibus aliquid deesset
adicientes, sed de spiritu eorundem intellectum, adversus eos, qui
deitatis eius dominationem nituntur demergere scripturarum
testimoniis plenius manifestantes. Propter
eos <O93, f. 45vb> sane, qui dispensationis mysterium <E97, f.
263va> temptant corrumpere et purum hominem esse, qui ex sancta virgine Maria natus est, impudenter
divulgant, beatissimi quondam Cyrilli
Alexandrinae ecclesiae sacerdotis synodicas epistolas tam ad
Nestorium quam ad ceteros per orientem congruas et sibi
consentientes suscepit ad confutationem quidem <V630, f.
93ra> Nestorianae amentiae et ad interpretationem eorum, qui
religioso zelo salutaris symboli cupiunt intellectum, quibus et
epistolam sancti ac beatissimi primae sedis archiepiscopi Leonis
scriptam ad Flavianum sanctae recordationis archiepiscopum ad
perimendam <W411, f. 32v> Euticetis malignitatem, quaeque magni Petri
confessioni concordante communem quandam pugnam
exsistentem contra eos, qui non
recte glorificant ad confirmationem catholicae religionis evidenter
subiunxit. Nam eos, qui in duos
filios dispensationis dominicae mysterium scindere moliuntur, exsecrati et eos, qui
passibilem divinitatem unigeniti filii audent asserere, de concilio
sacerdotum repellit, et eis, qui in duabus naturis Christi
permixtionem vel confusionem argumentantur,
adversatur , et qui caelestem
aut alterius cuiusque
substantiam exsistere formam servi, quam ex nobis assumpsit,
insaniendo asserunt, procul abicit, et eos, qui duas ante adunationem
naturas domini delirant,
unam vero post
adunationem confingunt, anathematizat. Consentientes sanctis patribus
unum eundemque filium confiteri
dominum nostrum Iesum Christum consona voce pariter edocemus, perfectum eundem
in deita<V1341, f. 24vb>te, deum
et hominem, verum eundem ex anima rationali et corpore, secundum
divinitatem unius cum patre naturae, secundum humanitatem eundem unius
naturae nobiscum, per omnia similem nobis absque peccato, ante saecula
quidem ex patre natum secundum divinitatem, in novissimis vero diebus
eundem propter nos et
propter nostram salutem hunc unum eundemque
Christum filium dominum unigenitum in duas naturas inconfuse,
immutabiliter, indivise, inseparabiliter cognoscendum, <E97, f.
263vb> in nullo naturarum differentias propter unitatem
perimendas,
magis autem salva utriusque naturae proprietate et in una coeunte
persona unoque statu concurrente, non in duabus personis partiendum vel dividendum, sed unum eundemque
filium unigenitum deum verbum dominum Iesum Christum,
sicut ab exordio prophetae de eo, et ipse nos
erudivit, et pro nobis tradidit symbolum. His itaque cum omni undique subtilitate
et diligentia a nobis ordinatis, statuit sancta et universalis synodus
aliam fidem nulli licere
profiteri aut scribere aut
docere aut dicere aliter. Qui autem audent
exponere aliam fidem aut proferre aut docere aut tradere aliud symbolum volentibus
converti ad scientiam veritatis
ex gentilibus, ex Iudaeis vel hereticis quibuscumque, si quidem
episcopi aut clerici fuerint, <V630, f. 93rb>
alienos esse episcopos ab episcopatu et
clericos a clero, si vero monachi vel laici fuerint, anathema fieri.
INCIPIT REGULA SUPRASCRIPTI
CONCILII CALCIDONENSIS.
I De canonibus
uniuscuiusque concilii conservandis.
II
Quod non oporteat episcopos aut quoslibet ex clero per
pecunias ordinari.
III
Quod non oporteat episcopos, clericos et monachos praedia
saecularia vel causas suscipere.
IIII
De honore monachis
competente, et ut nullus eorum
temptet ecclesiastica aut saecularia inquietare negotia, nec alienum
servum praeter conscientiam domini eius suscipere.
V
Quod <W411, f. 33r> non liceat episcopum vel quemlibet ex clero de alia ad
aliam transire civitatem.
VI
Quod non oporteat absolute quoslibet ordinari.
VII
De clericis et monachis non manentibus in suo proposito.
VIII
De clericis, qui sunt in ptotiis, monasteriis atque
martyriis, quae sub potestate episcoporum uniuscuiusque civitatis
exsistunt.
VIIII Quod non
oporteat clericos praetermisso episcopo ad saecularia iudicia commeare.
<V1341,
f. 25ra> X Quod non liceat clericos in duabus ecclesiis
ministrare.
<O93,
f. 46ra> XI Quod oporteat egenis epistolam tribui, honestiores
autem
commendaticiis litteris approbare.
XII
Quod nequaquam in duobus metropolitanis provincia dividatur.
XIII Quod non oporteat
extraneos clericos sine commendaticiis litteris ministrare.
XIIII
Quod non liceat clerico uxorem sectae alterius accipere, nisi forte
spondeat se ad veram fidem
venire.
<E97,
f. 264ra> XV De diaconissis mulieribus, quod nisi quadragenarias
non liceat ordinari.
XVI
De monachis vel puellis deo
dicatis, quod non liceat eis nuptias iungi.
XVII De ecclesiis in
parrochiis per XXX annos ab episcopo habitis vel de renovatis urbibus.
XVIII
De conspiratione clericorum, quod Graeci fratras dicunt.
XVIIII Quod oporteat
per provincias bis in anno concilia fieri.
XX
Quod minime clericis in aliam civitatem
transmigrare liceat nisi eis, qui pro persecutione proprias amiserint civitates.
XXI
De episcoporum aut clericorum accusatoribus, quales debeant suscipi in
accusationem.
XXII Quod non liceat
clericis post mortem sui episcopi res ad eum pertinentes diripere.
XXIII
De clericis et monachis excommunicandis, qui praeter
voluntatem sui episcopi ad urbem regiam veniunt.
<V630,
f. 93va> XXIIII Quod non liceat monasteria, quae consecrata sunt,
diversoria secularia fieri.
XXV
Quod non oporteat post obitum episcopi
ordinationem alterius episcopi differre.
XXVI
De oeconomis, id est
dispensatoribus, singulis ecclesiis habendis.
XXVII
De his, qui sibi rapiunt
uxores.
FINIUNT CAPITULA SEQUUNTUR
REGULAE
I Regulas a sanctis patribus in
unaquaque synodo usque nunc
prolatas proprium robur obtinere statuimus.
II
Si quis episcoporum
accepta pecunia ordinationem fecerit et super pretium deduxerit
inpretiabilem gratiam atque ordinaverit per pecunias episcopum sive
chorepiscopum seu presbyterum seu diaconum aut
quaecumque alium, qui
connumeratur <V1341, f.
25rb> inter clericos, aut accepta pecunia ordinaverit oeconomum,
id est defensorem sive
panamonarium, quicumque ergo haec meditaverit <W411, f.
33v> sive
convictus fuerit, ipse quidem subeat gradus sui periculum, et qui sic ordinatus fuerit, nullum
habeat fructum ex huiusmodi mercimonio et creatione probrosa, sed sit alienus et
dignitatis et sollicitudinis eius, quam per pecunias intravit.
Sed et ille, qui tam turpibus et
illicitis intercessor apparuit, siquidem clericus fuerit, de proprio
decidat gradu, si vero
laicus sive monachus fuerit, anathema sit.
III
Pervenit in sanctam synodum, quia de his, qui in clero
connumerantur, quidam propter turpis lucri gratiam maiorum possessionum conductiones
<E97, f. 264rb> et causas saeculares suscipiant et
seipsos quidem
a ministeriis sanctis per desidiam separant, ad domos autem saecularium
concurrant et substantiarum eorum gubernationes avaritiae causa suscipiunt. Decrevit igitur
sancta et magna synodus neminem deinceps eorum, hoc
est non episcopum sive
clericum aut monachum, conducere possessiones aut
misceri saecularibus
procurationibus, nisi forte, qui
legibus ad minorum aetatum tutelas sive curationes
inexcusabiles attrahuntur, aut cui ipsius civitatis episcopus ecclesiasticarum
rerum commiserit
gubernacula vel orphanorum aut viduarum, quae indefensae sunt aut
earum personarum, quae maxime ecclesiastico indigent adminiculo propter timorem
dei. <V630, f.
93vb> Si quis vero
transgressus fuerit statuta, correptioni ecclesiasticae
subiaceat.
IIII
Qui vere et pure
solitariam eligunt vitam, digni sunt
convenienti honore. Qui tamen quidam monachi habitu utentes
indifferenter per civitates,
necnon et monasteria
seipsos praesumptione propria commendantes, placuit neminem
aut aedificare aut constituere monasteria aut oratorii domum sine
conscientia ipsius civitatis episcopi. Eos vero, qui per singulas
civitates seu possessiones in monasteriis sunt, subiectos esse debere episcopo et quieti operam
dare atque observare ieiunia et orationes in locis, in quibus semel deo
se devoverunt <O93, f.
46rb> permanentes, et neque communicare ecclesiasticas neque saeculares
aliquas attrectare actiones relinquentes propria monasteria, nisi forte
iubeantur propter urguentes necessitates ab ipsius civitatis
episcopo et neminem servorum suscipi in monasterium, ut sit cum eis
monachus, nisi cum domini proprii
conscientia. <V1341, f. 25va> Praetereuntem vero haec
de<W411, f. 34r>crevimus extra communionem esse, ne nomen domini
blasphemetur. Convenit vero civitatis episcopo
curam sollicitudinemque necessariam monasteriis
exhibere.
V
Propter eos episcopos sive
clericos, qui de civitate ad civitatem
transeunt, placuit definitiones <E97, f.
264va> datas a sanctis patribus habere propriam firmitatem.
VI
Neminem absolute ordinari presbyterum vel
diaconum nec quemlibet in
ecclesiastica ordinatione constitutum, nisi manifeste in
ecclesia civitatis sive possessionis aut in martyrio aut
in monasterio hi, qui ordinatur, mereatur
ordinationis publicatae vocabulum. Eorum, qui absolute
ordinantur, decrevit sancta synodus
vacuam habere manus impositionem et nullum tale factum valere ad iniuriam ipsius,
qui eum ordinavit.
VII
Eos, qui semel in clero
taxati fuerint sive in monasteriis
deputati, decrevimus neque ad militiam neque
ad honores saeculares venire. Eos autem, qui hoc ausi
fuerint facere et non actum rei poenitere maluerint, ut ad
hoc idem revertantur, quod ante obtentu dei proposuerunt sibi, anathematizari.
VIII
Clerici in ptotiis, monasteriis aut
martyriis constituti sub potestate sint eius, qui in ea est civitate
episcopus, secundum traditionem sanctorum patrum nec per praesumptionem
recedant a suo episcopo. Eos vero, qui ausi fuerint rescindere
huiusmodi institutionem quocumque modo vel si noluerint subiacere
proprio episcopo, si quidem
fuerint clerici, personarum
ordinatione subiaceant
condemnationibus canonum, <V630, f.
94ra> si vero laici vel monachi fuerint, communione priventur.
VIIII
Si clericus adversus
clericum habeat negotium, non
relinquat suum episcopum et ad saecularia <E97, f. 264vb>
iudicia
concurrat, sed prius negotium agitetur
apud episcopum proprium, vel certe, si fuerit
iudicium ipsius episcopi, apud arbitros ex utraque parte
electos audiatur negotium. Si quis
vero contra haec fecerit, canonum
subiaceat correptionibus. Et
si clericus adversus suum seu alium episcopum habeat causam, apud
audientiam synodi provinciae conquiratur. Si vero contra ipsius provinciae metropolitanum
episcopum episcopus sive clericus habeat controversiam, pergat ad ipsius <W411,
f. 34v> diocesis primatem aut certe ad
Constantinopolitanae regiae civitatis sedem, ut eorum ibi proprium
negotium exquiratur.
X
<V1341, f. 25vb> Non licere clericum in
ecclesiis duarum civitatum ordinari, sed in ea, in qua ab initio
ordinatus est, et cuius expetitio erat ante
perfugium, et si propter vanae gloriae desiderium contigerit, ut post ad
ecclesiam maiorem confugerit, eum indubitanter
revocari debere ad eam, in qua ab exordio ordinatus est, et ibi
tantummodo ministrare. Si vero quis iam
translatus est ab alia in aliam ecclesiam,
nihil habeat commune cum priore ecclesia, sive sub ecclesia
constitutis martyribus sive in ptotiis vel exsynodicis aut eorum negotiis. Eos vero, qui ausi fuerint
post ordinationem huius magnae et universalis synodi agere, quae
prohibita sunt, statuit sancta synodus cadere de proprio gradu.
XI
Omnes pauperes et
indigentes ecclesiasticis auxiliis, cum proficiscuntur sub probatione epistolii sive pacificis, quae dicuntur
ecclesiasticae, tantummodo
commendari statuimus et non
commendaticiis epistolis, quia commendaticiis, quas dicimus,
epistolas eos tantum accipere convenit, qui in opere non sunt clariores, ut eis tantummodo
praebeantur.
XII
Pervenit ad nos eo, quod quidam
praeter ecclesiasticos ordines affectantes potentiam per
pragmaticam formam unam
provinciam in duas dividant ita ex hoc inveniuntur duo metropolitani
episcopi in eadem una esse provincia.
<O93, f. 46va> Statuit igitur sancta synodus deinceps
nihil tale
attemptari a quolibet episcopo, eos vero, qui aliquid tale
temptaverint, cadere de proprio
gradu. Si quae vero antea civitates per
pragmaticum imperialem metropolitani nominis honore decoratae
<V630, f. 94rb> sunt, nomine <E97, f.
265ra> solo fruantur,
et qui ecclesiam eius regit episcopus, privilegio metropolitano
episcopo iure proprio reservato.
XIII
Extraneum clericum et lectorem extra suam
civitatem sine commendaticiis litteris proprii
episcopi nusquam penitus liceat ministrare.
XIIII
Quia in quibusdam
provinciis conceditur psalmistis et lectoribus uxores accipere, statuit
sancta synodus prorsus non licere cuiquam ex his alterius
sectae accipere uxorem. Si quis vero praevenit
et habet iam de tali connubio filios, si
forte <W411, f. 35r> praevenerit eos iam apud
hereticos baptizari, debet eos offerre sanctae ecclesiae catholicae, ut ibi
communicent. Qui vero adhuc baptizati non sunt,
omnimodo non posse eos in heretica ecclesia baptizari, nec matrimonio
iungi heretico, Iudaeo vel pagano, nisi forte spoponderit se venire ad
orthodoxam fidem, dum <V1341, f. 26ra> coniungitur
personae orthodoxae. Si quis
vero hanc definitionem sanctae synodi
praeterierit, regularum condemnationibus subiaceat.
XV
Diaconissam non debere ante
quadraginta annos ordinari et hoc cum diligenti
probatione. Si vero susceperit ordinationem et
quantocumque tempore observaverit ministerium et postea se nuptiis tradiderit iniuriam
faciens dei gratiae, haec anathema sit cum eo, qui in illius nuptiis convenerit.
XVI
Si qua virgo se dedicaverit deo,
similiter monachus, non
licere eis iungi nuptiis. Si vero
inventi fuerint hoc facientes,
maneant excommunicati. Statuimus vero posse in eis facere humanitatem,
si ita probaverit loci episcopus.
XVII
Per singulas ecclesias
rusticanas, parrochias sive possessiones manere immobiles apud eos,
qui eas retinent episcopos et maxime, qui eas
sine violentia iam per triginta annos
tenentes gubernaverunt. Si vero intra triginta annos facta fuerit aut
fiat de his altercatio, licere eis, qui se
dixerint laesos, propter eas movere apud synodum
provinciae certamen. Si quis vero putaverit se a proprio metropolitano
gravari, apud primatem dioceseos aut apud
Constantinopolitanae civitatis sedem agat iudicium, sicut dictum est. Si vero quaelibet civitas per
auctoritatem imperialem renovata est aut si renovetur <E97, f.
265rb> in posterum civilibus et publicis
ordina<V630, f. 94va>tionibus, etiam ecclesiarum
parrochitanarum sequatur ordinatio.
XVIII
Coniurationum et conspirationum
crimen, quod apud Graecos dicitur fratrea, publicis etiam
legibus certum est penitus inhiberi, hoc multo magis in sancta dei
ecclesia, ne fiat, convenit abdicari. Si
qui vero clerici seu
monachi inventi fuerint coniurantes aut fratrias vel factiones componentes aliquas
suis episcopis aut aliis clericis, omnimodo cadant de proprio gradu.
XVIIII
Pervenit ad nostras aures, quod
in provinciis constituta episcoporum <W411, f. 35v>
concilia
minime celebrentur. Ex hoc probatur, quod
multae, quae correctione opus habeant,
ecclesiasticae res neglegantur. Statuit igitur haec sancta synodus
secundum patrum regulas bis in anno in unum convenire per singulas
provincias episcopos, ubi singula, quae emerserint, corrigantur. Qui vero noluerint
convenire episcopi constituti in suis civitatibus, et hoc maxime cum
sui corporis sanitate consistentes etiam hominibus aliis <V1341,
f.
26rb> urguentibus et inexcusabilibus negotiis liberi sunt, licere eos
fraternae caritatis admonitionibus corripi.
XX
Clericos in singulis ecclesiis
constitutos, sicut iam definivimus, non licere in alterius
civitatis ecclesiis ordinari, sed acquiescere in ea, in qua ab initio ministrare meruerunt, exceptis
illis, qui proprias civitates perdiderunt et ex necessitate ad alias ecclesias
migraverunt. Si vero quicumque
episcopus post <O93, f. 46vb> definitionem istam ad alium
episcopum pertinentem clericum susceperit, placuit sanctae
synodo et hunc, qui suscepit,
et eum, qui susceptus est, tamdiu excommunicatos manere, quamdiu
ipse clericus ad propriam revertatur ecclesiam.
XXI
Clericos sive laicos, qui
accusaverint episcopum aut clericos,
temere atque indifferenter, non debere suscipi in
accusationem, nisi prius eorum
opinio fuerit perscrutata.
XXII
Non licere clericis
post mortem sui episcopi rapere pertinentes ad eum res, sicuti iam praecedentibus
regulis statutum habetur. Si vero haec
fecerint, periclitari se noverint a proprio gradu.
<E97,
f. 265va> XXIII Pervenit ad aures sanctae synodi, quia
clerici quidam et monachi nihil sibi habentes iniunctum a proprio
episcopo, interdum vero etiam illi, qui ab eo fuerant excommunicati,
veniant ad regiam civitatem
Constantinopolitanam et multis temporibus
in ea consistentes perturbationes <V630, f. 94vb>
tranquillitati ecclesiasticae
ferant et diversorum domos corrumpant. Statuit sancta synodus hos
quidem primum commonere per defensorem Constantinopolitanae sanctae
ecclesiae, ut exeant <W411, f. 36r> de regia civitate. Si
autem
in eodem proposito improbe perduraverint,
etiam invitos eos ipse expellat defensor,
ut ad sua loca perveniant.
XXIIII
Quae semel consecrata
fuerant monasteria cum
iudicio sui episcopi maneant perpetuo et pertinentes ad ea res conservari ipsis monasteriis
decrevimus nec ulterius posse ea
fieri saecularia habitacula. Qui vero permiserint haec fieri,
subiaceant his
condemnationibus, quae per canones constitutae sunt.
XXV
Quoniam quidam
metropolitanorum, sicut ad nos perlatum est, neglegunt creditum sibi gregem, et
differunt ordinationes facere episcoporum,
placuit sanctae synodo intra tres menses fieri ordinationes
episcoporum, nisi forte inexcusabilis necessitas coegerit
ordinationis tempus amplius
propagari. Si autem quis episcoporum haec non
observaverit, <V1341, f. 26va> ipsum debere
ecclesiasticae
condemnationi subiacere. Reditus vero eiusdem
viduatae ecclesiae integros reservari apud oeconomum eiusdem ecclesiae
placuit.
XXVI
Quia in quibusdam
ecclesiis, sicut ad nos pervenit,
sine oeconomo episcopi res
ecclesiasticas tractant, placuit omnes ecclesias episcopos habentes
habere et oeconomos de proprio clero, qui gubernent ecclesiae res cum
arbitrio sui episcopi, ut non sine testimonio sit gubernatio ipsarum
rerum ecclesiasticarum et ex hoc deveniat dispergi eiusdem
ecclesiae res et sacerdotali
dignitati obtrectatio generetur. Si vero
quis haec non observaverit, divinis subiaceat regulis.
XXVII
Eos, qui sibi rapiunt
uxores, vel eos, qui eis <E97, f.
265vb> auxilium praestiterint, statuit sancta synodus,
siquidem clerici fuerint, cadere de proprio gradu, si vero laici fuerint, anathema esse.
EXPLICIUNT
REGULAE SECUNTUR SUBSCRIPTIONES EPISCOPORUM
Paschasius
episcopus civitatis Lautanae, vicem agens
beatissimi episcopi Leonis, definiens subscripsit. Lucensius episcopus civitatis
Ausculitanae, idem vicem agens
sanctissimi episcopi Leonis
definiens subscripsit. Bonifacius presbyter urbis Romae vicem agens
apostolicae sedis definiens
subscripsit. <V630. f. 95ra> Astonius episcopus
Constantinopolitanae civitatis novae Romae definiens subscripsit.
Maximus episcopus
Antiochenus definiens subscripsit. Iuvenculus episcopus
Hierosolymitanus definiens subscripsit. Quintilius episcopus
Cappadociae Caesariensis definiens subscripsit. <W411, f.
35v>
Calasindus episcopus Heracliae
Macedoniensis vicem agens
sanctissimi viri Anastasii civitatis Thessalonicensis definiens
subscripsit. Stephanus episcopus Ephesinus definiens
subscripsit. <O93, f. 47ra> Lucianus episcopus Bizensis vicem agens
sanctissimi episcopi Quiriaci Heracliae Thraciensis,
definiens subscripsit. Eusebius episcopus Galaciae Anquirensis
definiens subscripsit. Diogenes episcopus Quizensis definiens
subscripsit. Petrus episcopus Coritensis definiens subscripsit. Florus
episcopus Sardinensis definiens subscripsit.
Eunomius episcopus Nicomedensis definiens
subscripsit. Anastasius episcopus Nicensis
definiens subscripsit. Eleutherius episcopus
Calcidonensis definiens subscripsit. Idem omnes episcopi DCXXX
definientes subscripserunt.
<V1341,
f. 26vb> Postquam recitata est, piissimus imperator ad sanctum
concilium dixit: Dicat sanctum concilium,
si ex consensu omnium episcoporum definitio, quae nunc lecta est,
prolata sit. Omnes reverentissimi episcopi responderunt: Omnes sic credimus, una fides, una sententia,
omnino idem faciamus, omnes
consentientes subscripsimus, omnes orthodoxi sumus, haec fides patrum,
haec fides apostolorum, haec recte credentium, haec est fides, quae
orbem terrarum salvat. Marciano,
novo Constantino, novo Paulo, novo David,
<E97, f. 266ra> imperator, piissimae dominae
augustae, vita eius. Et post has voces
piissimus et fidelissimus imperator ad sanctum synodum dixit:
Veneranda catholica fides a sancta et universali synodo secundum
patrum expositionem manifesta est. Et si laborem vestrae reverentiae
et convicium fecimus, maximas
gratias agimus omnipotenti deo, salvatori nostro, quia multorum
errantium circa fidem amputata discordia in unam eandemque fidem omnes
nunc convenimus sperantes celebrem vestris precibus et
meliorem super omnes nos partem a deo donari. Sancta synodus
iterum exclamavit: Haec digna vestri imperii, haec propria vestri
imperii, haec correctio vestri imperii, digna Christo, digna imperii fidei, propterea
pacificatur orbis terrae. Et
post has voces
piissimus et fidelis<V630, f. 95rb>simus imperator ad
sanctam synodum dixit:
Venerandam catholicam fidem sanctae universali synodo secundum patrum
expositionem manifestam iuxta legem et
convenientem esse vestra tranquillitas probet, omnem in posterum
contentionis occasionem circa suam fidem
amputari. Si quis igitur idiota vel militaris seu clericus publice turbam congregans
sub obtentu dispositionis tumultum fecerit, siquidem idiota,
praescriptus expellatur a regia
urbe, militaris vero seu clericus
gradus sui periculum sustinebit <W411, f.
37r> et aliis poenis subiacebit.
INCIPIT
EDICTUM IMPERATORIS IN CONFIRMATIONE CONCILII
CALCIDONENSIS.
Imperatores
Valentinus Marcianus augusti universis populis.
Tandem aliquando, quod summis votis atque studiis optabamus venit, remota est de orthodoxa christianorum lege
contentio, tandem remedia
culpabilis erroris inventa sunt et discors populorum sententia in unum
consensum concordiamque convenit. Ab universis enim
provinciis religiosissimi sacerdotes
Calcedona venerunt iuxta nostra praecepta, et quid observari in
religione <V1341, f.
27ra> debeat perspicua definitione docuerunt.
Discessit igitur iam profana contentio, nam vere impius
atque sacrilegus est, qui post tot sacerdotum
sententiam opinioni <E97,
f. 266rb> suae aliquid tractandum
reliquit. Extremae quippe dementiae est in medio et
perspicuo die commenticium
lumen inquirere. Quisquis enim post veritatem repertam aliquid ulterius
discutit, mendacium quaerit. Nemo itaque vel clericus vel militans et
alterius cuiuslibet condicionis de fide christiana publice terminata coadunatis et audientibus
tractare conetur in posterum, ex hoc
tumultus et perfidiae occasionem requirens. Nam
iniuriam facit iudicio religiosissimae synodi, si quis
semel iudicata recte disposita revolvere et
publice dispu<O93, f. 47rb>tare contendit, cum ea, quae nunc de
christiana fide statuta sunt, iuxta apostolicas expositiones et instituta
sanctorum patrum CCCXVIII et centum quinquaginta definita esse noscantur. Nam in
contemptoribus huius legis poenam non deerit, quia
non solum contra fidem bene
compositam veniunt, sed etiam Iudaei et pagani et huiuscemodi
certamina profanant veneranda
mysteria. Igitur si clericus erit, <V630, f. 95va> qui
publice
tractare de religione ausus fuerit, a
consortio clericorum removebitur, si vero militia praeditus sit, cingulo
exspoliabitur, ceteri etiam huius
criminis rei de hac sanctissima urbe pellantur pro vigore
iudiciario, etiam
competentibus suppliciis subiugandi. Constat enim hereticae insaniae
exordia fomitemque nutriri, dum
publice quidam disputant atque contendunt. Universa ergo, quae a sancto synodo Calcedone constituta sunt,
custodiri debebunt, nihil
postea dubitaturi. Hoc itaque nostrae commoniti sinceritatis edicto obsistente profanis
vocibus ulterius desinite de divinis disputare, quod
nefas est, quia non solum divino iudicio peccatum hoc, prout credimus, punietur, verum
etiam legum et iudicum auctoritate
coercebitur. EXPLICIT. PROPOSITA IIII KL. FEBRUARIAS
CONSTANTINOPOLIM CESPATRICIO CONSULE.
<W411,
f. 37v> <V1341, f. 27rb> INCIPIT SACRUM VALENTINI ET MARCIANI
AUGUSTORUM POST CONCILIUM CALCIDONENSE EDICTUM IN AFFIRMATIONE EIUSDEM <E97, f.
266va> CONCILII ET DAMNATIONE HERETICORUM.
<B132,
f. 48va> IMPERATORES VALENTINIANUS ET MARTIANUS AUGUSTI PALLADIO PRAEFECTO
PRAETORII.
Divinae
semper potentiae referendae atque agendae sunt gratiae, quia auctores heresisque occulta nec latere
concedit nec durare impunita permittit. Quorum unum malorum legendi habet plurimam
facultatem, alterum praecavendi ceteris praestat exemplum. Curae
igitur esse divinitati hominum actus et
maxime reverentia religionis, proxime in
confirmanda catholica fide evidenter apparuit, cum Euticen, sceleratorum
dogmatum sectatorem, neglegere, quod diu latuerat, sinit, nec patefacto
scelere passa est poenam sceleris evitare. Sententiis itaque divinis
humanisque damnatus synodicum decretum, ut merebatur, excepit, reus
divinitati, cui faciebat iniuriam, reus hominibus, quos decipere
conabatur. Proxime etenim innumerabiles ex toto pene orbe beatissimi
episcopi Calcedone congregati improba praedicti Euticetis
una cum synodo eius causa habita expulere commenta, sicuti sanctorum
definita maiorum, quae vel apud Niceam a trecen<V630, f.
95vb>tis
decem et octo constituta sunt vel in hac postea alma urbe a centum quinquaginta
sunt episcopis declarata vel apud
Ephesum, cum Nestorii est error exclusus,
praesidentibus Caelestino Romanae urbis et Cyrillo Alexandrinae civitatis episcopis. Ea igitur, quae
sunt iuxta pristinam disciplinam a venerabili synodo Calcedonense definita illa fide,
qua deum colimus, per omnia servanda censuimus atque censemus, quia
valde consequens est viginti sacerdotum pura
mente deum colentium definita, quae pro orthodoxorum fide sacrosancta
secundum patrum regulas praecesserunt, una cum
veneratione conservare. Quoniam principalis providentiae est omne malum inter initia
opprimere et serpentem morbum legum medicina resecare, hac lege decernimus
eos, qui Euticetis errore <E97, f. 266vb> decipiuntur ad
exemplum
Appollinariorum, <V1341, f. 27va> quos Eutices secutus
est, quos
venerabiles patrum regulae, id est ecclesiastici canones et dei forum principum
sacratissimas sanctiones
condemnant, nullum episcopum, nullum presbyterum, nullos creare vel
appellare clericos, ipsumque Euticen nomine presbyteri, quod indigne utens exspoliatus est, in totum
carere. Si quis tamen <O93, f. 47va> contra definita
nostra
episcopos, presbyteros <W411, f. 38r> ceterosque clericos ausi
fuerint ex his creare, tam
factos quam facientes vel
praesumentes sibi cleri<B132, f.
48vb>corum, bonorum amissione periculo subiacere exilii perpetui praecipimus congregandi autem monachos aut
aedificandi monasteria nullum eorum iubemus habendi
licentiam, loca, in qua forte ausi convenire aliquando temptaverint
confiscari, si tamen domino loci sciente
convenerint. Quod si ignorante auctore convenerint conductores loci fustibus
caesos deportatione subire censemus,
ipsos praeterea nihil ex testamento cuiusquam capere, nihil eis, qui
eiusdem erroris sint, relinquere per testamenta, ad
nullam eos patimur spirare militiam, nisi
forte ad cohortalinam vel limitaneam. Si quis etiam extra praedictam militiam inventi
fuerint militare, vel quia ignorabatur eius in religione perversitas, vel
quia post adeptum cingulum ad hunc devenit errorem, solutus militia infidelitatis suae
fructum hunc habeat, ut optimorum et palatii communione privetur, nec
alibi quam in quo natus est vico vel
civitate versetur. Quod si quis eorum in hac alma urbe, quod
credi nefas est, geniti sunt, tam de hac civitate
venerabili quam sacratissimo comitatu et omni excludantur
metro<V630, f. 96ra>politana civitate. Et
haec quidem generaliter circa omnes
constituimus, qui hac clade
pollutionis polluti sunt vel
polluuntur. Eos autem, qui ante hoc clerici
orthodoxorum fidei et monachi quidem, qui Eutices habitavere
diversorium, quod neque monasterium
dicendum est eo, quod religionis habuit
inimicos, qui adhuc usque in
tantam insaniam recesserunt, ut relicto venerabilis
religionis cultu et synodico
decreto, quod totius pene orbis Calcedonico adunati definivere
sacerdotes, infaustam Euticetis <E97, f. 267ra> secuti sunt assertionem,
qui vera luce deserta
tenebras eligendas esse crediderunt,
omnibus poenis, quae vel praecedentibus legibus adversus
hereticos definita sunt, iubemus
teneri, immo extra Romanum expelli solum, sicut praecedentes religiosissimae constitutiones de
Manichaeis constituere, ne eorum venenatis fraudibus
sceleratisque commentis innocentum <V1341, f. 27vb> vel
infirmorum animi decipiantur. Comperimus
praeterea quaedam eos in contumeliam
religionis et invidiam
venerabilis synodicae definitionis fuisse
mentitos, conscriptisque libris et chartarum tomis plura finxisse, quae eorum insaniam
adversus veram fidem aperte <B132, f. 49ra> signarent,
atque ideo
praecipimus ubicumque huiusmodi scriptura reperta fuerit, ignibus
concremari, eos vero, qui vel
scripserint vel aliis legenda
tradiderint docendi <W411, f.
38v> studio vel discendi censemus
deportatione puniri. Delenda est
enim haec infausta heresis, sicut pridem edictis serenitatis nostrae continetur.
Omnibus adimimus facultatem, quia
ultimo supplicio coercebuntur, qui illicita
docere temptaverint, eos vero, qui sequendi
studio audierint sic scelerata
discernentem denarum librarum auri multatione compescimus. Ita enim
materia subtrahetur erroris, si
peccatorum et doctor defuerit
et auditor, Palladi parens carissime
atque amantissime. Illustris itaque et magnifica
auctoritas tuae dilectis praepositis omnibus
faciant nota, quae
iussimus, ut cognoscentibus
moderatoribus provinciarum
eorumque officiis, defensoribus etiam civitatum. Quod sanctam veramque fidem
sancto proposito custodiendam esse censemus, quam, si neglexerint aut
permiserint temerari, denarum librarum auri multatione percussi , ut religionis legumque proditores
etiam de aestimatione laborabunt. Data
XV Kal. Aug. Constantinopoli
Aspirato et qui fuerit
nuntiatus cons.
INCIPIT ALIA MARTIANI
AUGUSTI ADVERSUS SUPRA MEMO<V630, f. 96vb>RATOS HERETICOS.
IMPERATOR
MARCIANUS AUGUSTUS PALLADIO PRAETORI.
Licet sacratissimam constitutionem
mansuetudinis <E97, f. 267rb> meae cautum ac definitum sit, quia in eos severitas exercenda sit, qui
Euticetis vel Apollinaris hereticam
perversitatem secuti a religione et fide catholica
deviarunt, Alexandrinae tamen urbis cives atque habitatores
<O93, f.
47vb> tantis Apollonaris infecti sunt venenis, ut
necessarium fuerit ea, quae ante sanximus, repetita etiam
nunc lege decernere. Oportet
enim, ut numerosa severitas sit sanctionum, ubi est
licentia crebra culparum. Custodiendae praeterea
orthodoxae fidei cura tanto a serenitate mea adhiberi impensior
debet, quanto res humanas divina <V1341, f.
28ra> praecedunt. Quicumque ergo vel
in hac sacra urbe vel in Alexandrina civitate vel in
omni Aegyptiaca diocesi <B132, f.
49rb> et diversis aliis
provinciis Euticetis profanam perversitatem secuntur et ita non
credunt, ut CCCXVIII sancti patres
tradiderunt catholicam fidem in Nicea civitate fundantes, vel ita ut centum
quinquaginta alii venerabiles episcopi, qui in hac alma urbe
Constantinopolitana postea convenerunt,
sicut Athanasius et Theophilus et Cyrillus sanctae
recordationis episcopi Alexandrinae civitatis credebant, quos etiam Ephesiana synodus, cui beatae
memoriae Cyrillus praefuit, in qua
Nestorii error expulsus est,
universos secuta est, quos et nuper venerabilis Calcedone synodus
est secuta, prioribus conciliis sacerdotum ex omni
prorsus parte
consentientibus, nihilque adimens a sacrosancto symbolo neque adiciens, sed
Euticetis dogma<W411, f.
39r>ta funesta condemnans, sciant se esse hereticos.
Apollinaris enim
facinorosissimam sectam Eutices et Dioscorus mente sacrilega sunt consecuti. Ideoque hi omnes, qui
Apollinaris vel Euticetis
perversitatem sequuntur, illis poenis, quas divorum retro principum
constitutionibus contra Apollinaristas <E97, f.
267va> vel serenitatis nostrae postmodum sanctio contra
Euticianistas vel hac ipsa augustissima lege contra eosdem
decreta sunt, noverint se esse plectendos. Idcirco Apollinaristas, hoc est
Euticianistas, quibus, etsi est
in appellatione diversitas, est tamen in heresis pravitate coniunctio
et dispar quidem nomen, sed idem <V630, f. 96va>
sacrilegium sive
in hac alma urbe diversisque provinciis vel in Alexandrina civitate
sive intra Aegyptiacam diocesim sunt, neque ita credunt,
sicut praedicti
venerabiles patres credebant, neque
viro reverentissimo
Alexandrinae urbis antistiti Proterio fidem orthodoxam
tenenti communicant, secundum sacratissimas divorum retro
principum constitutiones, quae de Apollinaristis promulgatae sunt,
non habeant potestatem faciendi testamentum nec condendae ultimae
voluntatis, neque id acquirant, quod ipsis ex testamento
cuiusquam fuerit derelictum, nihil etiam ex donatione aliqua
consequantur, sed si quid ipsis vel libera<B132,
f. 49va>litate acciderit aut viventis vel
morientis fuerit voluntate collatum, id protinus fisco nostro
addicatur, ipsi vero in nullos
aliquid ex facultatibus suis donationis titulo et iure transfundant.
Episcopos vero vel presbyteros
aliosque clericos illis creare et ha<V1341, f. 28rb>bere
non
liceat, scientes tam his Euticianistis vel Apollinaristis, qui ausi fuerint
cuiquam episcopi vel presbyteri vel clerici nomen
imponere, quam his, qui conati fuerint
impositum nomen saccrdotale retinere, poenam se exilii cum facultatum
suarum amissione subituros. Eos vero, qui de hac catholica Roma ecclesiarum clerici
vel orthodoxae fidei monachi fuerant derelicto vero orthodoxo et
omnipotentis dei cultu, Apollinaris vel Euticetis
heresim et dogmata abominanda sectati sunt vel post haec
sectabuntur, omnibus poenis,
quae vel prioribus legibus adversus hereticos constitutae sunt, iubemus
teneri et extra ipsum quoque Romani
imperii solum pelli, sicut de Manichaeis praecedentium legum instituta sanxerunt. Universi
praeterea Apollinaristae vel Euticianistae
non ecclesias, non monasteria sibi
construant neque sinaxis et con<E97, f.
267vb>venticula tam diurna quam nocturna contra<O93, f.
48ra>hant, neque ad domum neque ad
possessionem cuiusquam neque ad monasterium vel ad
quemcumque per alterius locum
operatores sectae <W411, f.
39v> funestissimae congregentur. Quod si fecerint,
et hoc factum fuisse domino volente constiterit, postremo in examinatione
iudicis approbatum domus vel
possessio, in qua convenerint, fisco sine dilatione societur,
monasterium vero eius civitatis orthodoxae ecclesiae, in cuius
territorio est, iubemus addici. Si vero ignorante
domino sciente vero, qui
dispensationis domus exigit vel
conductore <V630, f. 96vb> vel procuratore vel auctore praedii parasinaxis
haec conventicula interdicta convenerint, conductor vel procurator sive auctor vel quicumque in
domum vel possessionem vel monasterium receperint ac passi fuerint eo illicita parasinaxis conventusque
celebrari, si vilis et abiectae condicionis sunt,
fustibus publice et in poenam suam et in aliorum exerceantur exemplum.
Si honestae vero personae sunt, decem libras auri multati nominis fisco
nostro cogantur inferre. <B132,
f. 49vb> Nullum praeterea Apollinaristam vel Euticianistam
ad aliquam iubemus aspirare militiam, nisi ad cohortalinam vel
limitaneam. Si quis vero extra
cohortalinam vel limitaneam inventi fuerint
militare, soluto cingulo honestorum omnium et palatii communione
privetur, nec in aliquam in ea, in qua nati
sunt civitate vel vico ac regione versentur. Si quis vero in hac alma
urbe nati sunt, tam sacratissimo
comitatu quam omni per provinciam
metropolitana civitate pellentur. Nulli insuper
Euticianistae vel <V1341, f.
28va> Apollinaristae publice vel
privatim advocandi coetus et circulos contrahendi et errore heretico
disputandi aut perversitatem facinorosi dogmatis asserendi tribuatur
facultas. Nulli etiam contra venerabilem Chalcedonensem synodum liceat
aliquid vel dictare vel scribere vel legere atque emittere. Nemo
huiusmodi habere libros et sacrilegas scripturas audeant monumenta servare. Quod si qui in his criminibus
fuerint inventi, perpetua deportatione damnentur. Eos vero, qui discendi studio audierint de
infausta heresi disputantes, <E97, f. 268ra> decem
librarum auri,
quae fisco nostro
inferendae sunt, iubemus subire dispendium. Omnes vero huiuscemodi
chartae ac libri, qui funestum Euticetis hoc est Apollinaris fuerint dogma
complexi, incendio concrementur, ut facinorosa semper perversitatis vestigia ipsa
flammis ambusta depereant. Aequum namque est, ut
immanissima sacrilegia par poenae magnitudo
percellat, parens carissime.
Illustris igitur et magnifica auctoritas tua, quae hac sacratissima
constitutione decrevimus in hac alma urbe diversisque provinciis ac
praecipua in Alexandrina
civitate et per universam Aegyptiacam diocesim edictis ex more
propositis, ad omnium notitiam faciat pervenire, ut cuncta,
<W411,
f. 40r> quae statuimus in eos, qui rei fuerint
depraehensi, severitas protinus
exerceatur, scientibus
moderatoribus provinciarum eorumque apparitoribus, qui legis
<V630, f. 97ra> huius, quae religiosissima sanctione
custodienda decrevimus, aut neglexerit aut aliqua
permiserit temeritate violari,
denarum <B132, f. 50ra> librarum auri multatus fisco cogantur inferre, insuper
etiam existimationis suae periculum sustinebunt. Ea quoque, quae de paganis per omne Romanum imperium
aequaliter valitura perennitatis nostrae elegimus, instantissime in
eos exerceantur, quos constiterit profanos ritus ac
simulacrorum impios cultus et interdicta sibi sacrilegia celebrare. Data
sub die Kal. Aug. Constantinopoli divo Valentiniano VIII et Antemio viris consulibus.
INCIPIT EPISTOLA
FORMATA ATTICI EPISCOPI CONSTANTINOPOLITANI
<O93,
f. 48rb> Graeca elementa litterarum numeros etiam exprimere
nullus, qui vel tenuiter Graeci sermonis
notitiam habet, ignorat. Ne igitur in faciendis
epistolis canonicis, quas mos latinus formatas appellat,
aliqua fraus falsitatis temere praesumeretur, hoc a patribus
CCCXVIII Nicea congregatis
saluberrime inventum est et constitutum, ut formatae epistolae hanc
calculationis seu supputationis habeant rationem,
id est, <E97, f. 268rb> ut assumantur in
supputationem prima Graeca
elementa, patris et filii et
spiritus sancti, hoc est Π, Y, A: quae elementa octogenarium et quadringentesimum et primum
significant numerum. Petri quoque apostoli prima littera, id est Π, qui numerus
octogenarium significat, eius quoque, qui
scripsit epistolam, prima littera, cui scribitur secunda
littera, accipientis tertia
littera, civitatis quoque, de qua scribitur, quarta et indictionis
quaecumque est temporis, idem , qui fuerit numerus
assumatur atque ita his omnibus Graecis litteris, quae, ut diximus,
numeros exprimunt in unum
ductis, unam quaecumque
collecta fuerit summam epistola teneat, hanc, qui
suscipit, omni cum cautela requirat
expresse , addat praeterea
separatim in epistola etiam nonagenarium et
nonum numerum qui
secundum Graeca elementa significat valete in domino.
HUCUSQUE GRAECORUM
CONCILIA.
O93, f. 48rb; V630, f.
97ra; W411, f. 40r; B132, f. 50ra; V1341, f. 28va; E97, f. 268rb
©
2004-2006
Karl-Georg Schon
Dieser Text ist urheberrechtlich geschützt. Er steht unter der
GNU Free Documentation License.
Demnach dürfen Sie ihn frei weiter verbreiten und bearbeiten,
vorausgesetzt Sie nennen den Namen des ursprünglichen Autors
und Sie geben auch anderen das Recht den von Ihnen bearbeiteten oder
verbreiteten Text unter den gleichen Bedingungen weiter zu verbreiten.
Im einzelnen finden Sie Bestimmungen der GNU Free Documentation License
unter dem Menüpunkt Lizenz.
Zuletzt
geändert am 9.1.2006
|