Die
Auflösung der Handschriftensiglen und Hinweise zur Edition
finden Sie hier.
3.
Konzil
von Karthago
O93, f. 49vb; V630f.
99vb; W411, f. 45r; B132, f. 53ra; V1341, f. 31va; E97, f. 271ra
INCIPIT
CONCILIUM CARTHAGINENSE TERTIUM HABITUM AB
EPISCOPIS NUMERO XCVII ERA CCCCXXXV
<E97,
f. 271rb> I Ut comprovinciales episcopi de pascha
suum primatem inquirant.
II Ut per singulos
annos concilium fiat.
III Ut episcopus
priusquam ordinetur, canones agnoscat.
IIII
Ut levitae et virgines ante XXV annos non consecrentur.
V Ut sacramentum
caticuminis non praebeatur.
VI
Ut mortuis baptismum vel eucharistia non
detur.
VII
Ut episcopus
accusatus, ubi vel infra quod tempus examinetur.
VIII De presbyteris et
diaconibus, quanti episcopi eos audiant.
VIIII
Ut clerici publica iudicia non appellent.
X
Si a quoquam ab aliis
iudicibus ecclesiasticis ad alios iudices ecclesiasticos
maioris auctoritatis
provocatum fuerit, non obesse prioribus diversas sententias
proferentibus.
<O93,
f. 50ra> XI Ut filii clericorum ad spectacula non accedant.
XII
Ut clericorum matrimoniis infideles non socientur.
XIII Ut clerici de rebus
suis nihil infidelibus conferant.
XIIII Ut clerici filios
suos a sua potestate exire non sinant, nisi aetate et
moribus comprobatis.
XV Ut clerici non sint conductores vel
negotiatores.
XVI Ut clerici non sint
usurarii.
XVII
Ut cum clericis extraneae feminae non cohabitent.
XVIII
Ut clerici non ordinentur, nisi omnes, qui cum eis sunt, fideles exsistant.
XVIIII Ut clerici, cum ad pubertatem
venerint, aut coniugium aut
castitatem profiteantur.
XX Ut plebes alienas
alius episcopus non usurpet.
XXI
Ut nullus episcopus alienum clericum audeat retinere vel ordinare.
XXII
Ut nullus clericus ordinetur, nisi fuerit probabilis.
XXIII De precibus et
orationibus.
XXIIII Ut in
sacrificio tantum panis et calix offeratur.
XXV
Ne clerici vel
continentes ad viduas vel virgines
soli habeant accessum.
XXVI Ut primae sedis
episcopus princeps sacerdotum non appelletur.
XXVII Ut clerici
tabernas non ingrediantur.
XXVIII
Ut episcopus sine formata metropolitani longius non proficiscatur.
<W411,
f. 45v> XXVIIII Ut missa a ieiunis celebretur.
<V630, f. 100ra>
XXX Ut nullus in ecclesia convivetur.
XXXI
Ut poenitentibus iuxta peccatum modus poenitentiae
detur.
XXXII
Ut presbyter praeter iussa vel absentiam
episcopi non reconciliet <V1341, f. 31vb> poenitentem.
XXXIII De custodia
sacrarum virginum.
<B132, f. 53rb>
XXXIIII De baptizandis aegrotis, qui iam loqui non possunt.
XXXV
Ut apostaticis vel a Spania conversis
poenitentia non negetur.
XXXVI Ut presbyter
chrisma non conficiat.
XXXVII
Ut clerici sine necessitate in aliena civitate non
immorentur.
XXXVIII
Ut non liceat fieri
translationes episcoporum.
XXXVIIII
Ut non praesumant duo
episcopi ordinare pontificem.
XL
Ut dum episcopus
eligitur, si contradictores habeat, quinque sacerdotes
conveniant.
XLI
Ut per singulos annos
convenientes episcopi ad concilium etiam de paschali
solemnitate a primate suo informentur.
<E97,
f. 271va> XLII Ut non accipiat alium
episcopum plebs, quae in diocesim semper subiacebit.
XLIII
Ut qui plebe sua
contempta ad concilium venire
detrectant et plebem et
honorem amittant.
XLIIII
Ut clericum alienum
nullus sibi praesumat
episcopus ordinare.
XLV
Ut episcopus, qui
plures habet clericos, ei, qui eget, ad ordinandum postulatus largiatur.
XLVI
Ut episcopus in
diocesi factus solum eam teneat plebem, quae exstitit ordinatus.
XLVII
Ut praeter scripturas
canonicas nihil in ecclesia legatur sub nomine divinarum scripturarum.
XLVIII
De baptizatis a
Donatistis.
XLVIIII Ut gesta concilii
episcoporum subscriptionibus confirmentur.
<V1341,
f. 32ra> CAESARIO ET ATTICO VIRIS CLARISSIMIS
CONSULIBUS KAL. SEPTEMBR.
CARTHAGINE IN SECRETARIO BASILICAE RESTITUTAE, CUM AURELIUS EPISCOPUS UNA CUM EPISCOPIS SUIS CONSEDISSET,
ADSTANTIBUS ETIAM DIACONIBUS CONSTITUTA SUNT
HAEC, QUAE PRAESENTI CONCILIO DEFINITA SUNT.
I Placuit igitur in principio
propter errorem, qui saepe solet oboriri, ut omnes Africanae
provinciae episcopi
observationem paschalem ab ecclesia
Carthaginensi curent accipere.
II
Similiter placuit, ut propter
causas ecclesiasticas, quae ad perniciem plebium saepe veterescunt <V630, f.
100rb> singulis quibusque annis concilium convocetur, ad quod omnes
provinciae, quae primas sedes habent
de conciliis suis binos, aut quantos
elegerint, episcopos legatos mittant, ut et minus invidiosi minusque
hospitibus sumptuosi exsistant, ut congregato conventu
plena possit esse auctoritas. De
Tripoli autem propter
inopiam episcoporum episcopus unus veniat.
<W411,
f. 46r> III Item placuit, ut
ordinandis episcopis vel
clericis prius ab
ordinatoribus suis decreta conciliorum auribus eorum inculcentur, ne se aliquid
contra statuta concilii fecisse poeniteant.
IIII
<O93, f. 50rb>
Item placuit, ut ante
viginti quinque annos aetatis nec diaconi ordinentur nec
virgines consecrentur, et ut lectores populum non salutent.
V
Item placuit per solemnissimos paschales dies
sacramentum caticuminis non detur, nisi solitum sal, quia, si fideles per illos
dies sacramenta <E97, f.
271vb> non mutant, nec caticuminis
oportet mutare.
VI
Item placuit, ut
corporibus defunctorum eucharistia non detur, dictum est enim a domino:
Accipite et edite. Cadavera autem nec accipere possunt
nec edere. Cavendum est, ne
mortuos etiam baptizari posse fratrum infirmitas credat, quibus nec
eucharistiam dari licitum est.
VII
Aurelius episcopus dixit:
Quisquis episcoporum
accusatur, ad primates provinciae ipsius
causam deferat accusator, nec a communione suspendatur, cui crimen intenditur,
nisi ad causam suam dicendam electorum iudicum die statuta litteris
evocatus minime occurrerit, hoc est infra spatium mensis ex
ea die, qua eum litteras accepisse constiterit. Quod si aliquas veras
necessitatis causas probaverit,
quibus eum occurrere <B132, f. 53vb> non potuisse <V1341, f.
32rb> manifestum sit, causae suae dicendae intra alterum mensem
integram habeat facultatem,
verum tamdiu post mensem
secundum non communicet, donec purgetur. Si
autem ad concilium
<V630, f. 100va> universale anniversarium occurrere
noluerit, ut vel ibi causa
eius terminetur, ipse in se damnationis sententiam dixisse
iudicetur. Tempore sane, quo non communicat, nec in sua ecclesia vel
parrochia communicet. Accusator autem eius, si numquam diebus causae
dicendae defuerit, a communione non
removeatur. Si vero aliquando defuerit
subtrahens se, restituto in communionem episcopo ipse removeatur a
communione accusator ita tamen, ut nec ipsi adimatur facultas causae
peragendae, si se ad diem occurrere non noluisse, sed non potuisse
probaverit. Illud vero placuit, ut, cum agere coeperit in
episcoporum iudicio, si fuerit accusatoris persona culpabilis, ad
arguendum non admittatur nisi proprias
causas, non tamen ecclesiasticas asserere voluerit.
<W411,
f. 46v> DE PRESBYTERIS VEL
CLERICIS ACCUSATIS
VIII
Si autem presbyteri vel diaconi fuerint accusati,
adiuncto sibi ex vicinis locis
proprius episcopus legitimo numero collegarum,
quos ab eodem accusati
petierint, id est, una secum in presbyteri
nomine episcopi sex, in diaconi tres, qui ipsorum causas discutiant, eadem dierum et
dilationum et a communione remotionum et discussione
<E97, f. 272ra> personarum inter accusatores et eos, qui
accusantur, forma servata. Reliquorum
autem clericorum causas etiam solus episcopus
loci agnoscat et finiat.
VIIII De diversis ordinibus
ecclesiae servientibus, ut, si quis in causam criminis incurrerit et
abnuerit iudicium ecclesiasticum, debeat periclitari, et ut filii
sacerdotum spectacula saecularia non adeant. Item placuit, quisquis episcoporum,
presbyterorum et diaconorum seu
clericorum, cum in ecclesia ei crimen fuerit intentum vel civilis causa
fuerit commota, si derelicto ecclesiastico iudicio publicis iudiciis
purgari voluerit, etiamsi pro ipso fuerit prolata
sententia, locum suum
amittat, et hoc in criminali
actione. In civili vero
perdat, quod evicit, si locum suum
obtinere maluerit. Si quidem enim ad eligendos
iudices undique ecclesiae consortio iudicat , qui de universa ecclesia male
sentiendo de iudicio
saeculari poscit auxilium, cum privatorum causas
apostolus etiam ad ecclesiam deferri atque ibi
determinari praecipiat.
X
<V630, f. 100vb> Hoc etiam placuit, ut a quibuscumque
iudicibus <B132, f. 54ra> ecclesiasticis ad alios iudices
ecclesiasticos, ubi est maior auctoritas, fuerit
provocatum, non eis obsit, quorum fuerit soluta sententia, si
convinci non potuerint vel inimico animo
iudicasse <V1341, f. 32va> vel aliqua cupiditate aut gratia depravati. Sane si ex
consensu partium iudices electi fuerint, etiam a pauciore numero, quam
constitutum est, non liceat provocari.
XI
Ut filii sacerdotum
vel clericorum spectacula saecularia non
exhibeant, sed nec spectent, quamquam quidem ab spectaculo et omnes laici
prohibeantur. Semper
enim christianis omnibus hoc interdictum est, ut,
ubi blasphemi sunt, non accedant.
<O93,
f. 50va> XII Item placuit, ut filii
vel filiae episcoporum vel quorumlibet clericorum gentilibus vel
hereticis aut schismaticis matrimonio non iungantur.
XIII Ut episcopi vel
clerici in eos, qui catholici christiani non sunt, etiamsi consanguinei fuerint, per
donationes rerum suarum nihil conferant.
XIIII Ut episcopi vel
clerici filios suos a sua potestate per emancipationem exire non sinant,
nisi <E97, f. 272rb> de moribus eorum fuerint et aetate securi, <W411, f.
47r> ut possint ad eos iam propria pertinere peccata.
XV Item placuit, ut
episcopi, presbyteri et diaconi vel clerici non sint conductores aut
procuratores neque ullo turpi
vel inhonesto negotio victum quaerant, quia respicere debent scriptum
esse: Nemo militans deo implicat se negotiis saecularibus.
XVI Ut nullus clericorum
amplius recipiat, quam accommodaverit: si pecuniam, pecuniam accipiat, si
speciem, eandem speciem, quantum dederit, accipiat,
et quicquid aliud tantum, quantum dederit, recipiat.
XVII
Ut cum omnibus omnino clericis
extraneae feminae non cohabitent, sed solae matres, aviae et materterae, amitae, sorores et filiae fratrum aut
sororum et quaecumque ex familia
domestica necessitate, etiam antequam ordinarentur, iam cum eis
habitabant, vel si filii eorum
iam ordinatis parentibus uxores acceperunt, aut servis non
habentibus in domo quas ducant, aliunde ducere necessitas
fuerit.
XVIII
Ut episcopi et presbyteri et diaconi non
ordinentur, priusquam omnes, qui sunt in domo eorum christianos
catholicos <V630, f. 101ra>
fecerint.
<B132,
f. 54rb> XVIIII Placuit, ut lectores, cum ad annos pubertatis
venerint, cogantur aut uxores ducere aut
continentiam profiteri.
XX
Placuit, ut a nullo episcopo
usurpentur plebes alienae, nec aliquis episcoporum
supergrediatur in diocesim collegam suum.
XXI
Ut clericum alienum
nisi concedente eius episcopo nemo audeat vel
retinere vel promovere in ecclesia sibi credita. Clericorum autem nomen etiam lectores et
psalmistae et
ostiarii retinent.
XXII
Ut nullus ordinetur
clericus nisi probatus vel episcoporum
examine vel populi testimonio.
XXIII
Ut nemo in precibus
vel patrem pro filio vel filium pro patre nominet, et cum ad altare assistitur, semper
ad patrem dirigatur oratio. Et
quascumque sibi preces aliquis describit, non eis
utatur, nisi prius eas
instructiones fratribus
contulerit.
XXIIII
Ut in sacramentis
corporis et sanguinis domini nihil amplius offeratur, quam ipse dominus
tradidit, hoc est panis et vinum aquae mixtum, nec amplius
in sacrificiis offeratur quam de uvis <E97, f.
272va> et frumentis.
XXV
<W411, f. 47v> Ut clerici vel
continentes ad viduas vel virgines nisi
ex iussu vel permissu episcoporum aut presbyterorum non
accedant. Et hoc non soli faciant, sed cum clericis vel
cum his, cum quibus
episcopus aut presbyter iusserit. Nec episcopi aut
presbyteri soli habeant accessum ad huiusmodi feminas, sed ubi aut
clerici praesentes sunt aut graves aliqui christiani.
XXVI
Ut primae sedis episcopus non appelletur princeps
sacerdotum aut summus sacerdos aut aliquid huiusmodi, sed tantum primae
sedis episcopus.
XXVII
Ut clerici edendi vel
bibendi causa tabernas non ingrediantur nisi peregrinationis necessitate compulsi.
XXVIII
Item placuit, ut episcopi trans mare non
proficiscantur nisi consulto primae sedis
episcopo sive cuiusque provinciae primate, ut ab eo praecipue
possit sumere formatam vel commendationem.
XXVIIII
<V630, f. 101rb>
Ut sacramenta altaris
non nisi a ieiunis hominibus
celebrentur excepto uno die
anniversario, quo cena domini celebratur. Nam, si aliquorum pro meridiano tempore
defunctorum sive episcoporum sive ceterorum <B132, f.
54va>
commendatio facienda est, solis orationibus fiat, si illi, qui faciunt, iam pransi
inveniantur.
XXX
Ut nulli episcopi vel
clerici in ecclesia conviventur, nisi forte transeuntes
hospitiorum necessitate illic reficiant. Populi etiam ab huiusmodi
conviviis, quantum fieri potest,
prohibeantur.
XXXI
Ut poenitentibus
secundum differentiam peccatorum episcopi arbitrio poenitentiae tempora
decernantur.
<V1341,
f. 33ra> XXXII Ut presbyter
inconsulto episcopo non reconciliet poenitentem, nisi absente episcopo
necessitate cogente. Cuiuscumque poenitentis
publicum <O93, f. 50vb>
et
vulgatissimum crimen est, quod universam ecclesiam commoverit, ante
apsidam manus ei imponatur.
XXXIII
Ut virgines sacrae, si
a parentibus, a
quibus custodiebantur, privatae fuerint, episcopi providentia vel
presbyteri, ubi episcopus absens est, in monasterio virginum
vel gravioribus feminis commendentur, ut simul
habitantes invicem se custodiant, ne passim vagantes
ecclesiae laedant opinionem.
<E97,
f. 272vb> XXXIIII Ut aegrotantes, si pro
se respondere non possunt, cum voluntatis eorum
testimonium sui dixerint, baptizentur. <W411, f.
48r> Similiter et de poenitentibus
agendum est.
XXXV
Ut scenicis atque
histrionibus ceterisque
huiusmodi personis vel apostaticis conversis vel reversis ad deum
gratia vel reconciliatio non negetur.
XXXVI
Ut presbyter inconsulto episcopo virgines
non consecret, chrisma vero numquam conficiat.
XXXVII Ut clerici in aliena
civitate non immorentur, nisi causas eorum iustas episcopi loci vel presbyteri
locorum perviderint .
XXXVIII Illud autem suggerimus
mandatum nobis, quod etiam in Capuensi plenaria synodo videtur
statutum, ut non liceat fieri
rebaptizationes, reordinationes vel
translationes episcoporum. Nam Crisconius Villaregiensis
episcopus plebe sua derelicta Tuburniensem invasit ecclesiam
et usque hodie commonitus,
secundum quod statutum <V630, f. 101va> fuerat,
relinquere eandem, quam invaserat,
plebem, contempsit
adversus statuta, quae pronuntiata
fuerant. Confirmata quidem audivimus, sed
petimus, secundum quod nobis mandatum est, ut dignemini dare fiduciam, quo neces<B132, f.
54vb>sitate ipsa cogente liberum nobis sit rectorem
provinciae secundum statuta gloriosissimorum principum adversus illum
adire, ut qui miti admonitioni sanctitatis vestrae acquiescere
noluit et emendare illicitum,
auctoritate iudiciaria protinus
excludatur. Aurelius episcopus dixit: Servata forma disciplinae non
existimabitur appetitus, si vestra caritate modeste conventus recedere
detractaverit, cum fuerit suo contemptu et contumacia
faciente etiam auctoritate iudiciaria conventus . Honoratus et Urbanus episcopi
dixerunt: Hoc ergo omnibus placet.
XXXVIIII Honoratus et Urbanus episcopi dixerunt: Et illud
nobis manda<V1341, f.
33rb>tum , ut, quia proxime
fratres nostri Numidiae duo
episcopi ordinare praesumpserunt pontificem, non nisi a duodecim
censeatis episcoporum celebrari ordinationes.
Aurelius episcopus dixit: Forma antiqua servabitur, ut non minus quam
tres sufficiant, qui fuerint a metropolitano directi ad episcopum
ordinandum. Propterea,
quia in Tripoli forte et Arguze interiacere videntur barbarae
gentes. <E97, f. 273ra> Nam in Tripoli, ut
asseritur, episcopi sunt quinque tantummodo et possunt forte de ipso
numero vel duo necessitate <W411, f. 48v> aliqua
occupari. Difficile est
enim, ut de quolibet numero omnes
possint occurrere. Numquid debet hoc ipsum
impedimento esse ecclesiasticae utilitati? Nam et in ecclesiam, ad quam dignata
est sanctitas vestra convenire crebro ac pene per diem dominicam
ordinandos habemus. Numquid nam frequenter potero duodecim vel
decem vel non multo minus advocare episcopos? Sed facile est mihi duos adiungere meae parvitati vicinos, quapropter cernit
mecum caritas vestra hoc ipsum observari non posse.
XL Et illud est
statuendum, ut quando ad eligendum episcopum
convenerimus, si qua contradictio fuerit oborta, quia talia facta
sunt apud nos, non praesumant ad purgandum eum, qui
ordinan<B132, f.
55ra>dus est, tres iam, sed postulentur <V630, f.
101vb> ad
numerum supradictorum duo vel tres et in eadem plebe, cui ordinandus est, discutiantur primo personae contradicentium, postremo illa
etiam, quae obiciuntur,
pertractentur. Et cum purgatus
fuerit sub conspectu publico, ita demum
ordinetur. Si hoc cum vestrae sanctitatis animo concordat, <O93,
f.
51ra> roboretur vestrae dignitatis responsione. Ab universis episcopis dictum est: Satis placet.
XLI Honoratus et Urbanus episcopi
dixerunt: Quoniam de concilio quaedam tractata noscuntur, adicimus
etiam de die paschae nobis esse mandatum, ut de ecclesia semper Carthaginensi, sicuti praedictum est,
instruamur et non sub angusto temporis spatio. Aurelius episcopus
dixit: Si sanctitati vestrae videtur, quoniam nos spopondisse iam superius
meminimus , ut singulis
quibusque annis ad tractandum conveniamus et, cum
convenerimus in unum, tunc divulgabitur sanctus paschae dies per legatos, qui
affuerint concilio. Honoratus et Urbanus episcopi dixerunt: Nunc de
praesenti coetu petimus, ut litteris provinciam vestram de hac die
informare dignemini. Aurelius episcopus dixit: Ita fiat necesse est.
<E97,
f. 273rb> XLII Epigonius episcopus dixit:
Multis in conciliis hoc
statutum est <V1341, f.
33va> a coetu sacerdotali, ut plebes, quae in diocesibus ab
episcopis retinentur, quae episcopos
numquam habuerunt, non nisi cum voluntate eius episcopi, a quo
tenentur, proprios accipiant rectores,
id est episcopos. At vero, quia nonnulli dominatu quodam
adepto communionem fratrum abhorrent,
vel certe cum elevati fuerint, quasi in
quadam arce tyrannicam sibi dominationem vindicant, quod plerique stolidi
adversus episcopos suos cervices erigunt presbyteri vel conviviis sibi conciliantes
plebem, ut persuasu maligno et illicito eosdem velint sibi
collocare <W411, f. 49r> <B132, f. 55rb>
rectores, quod
quidem insigne mentis tuae tenemus votum, frater religiose Aureli, quia haec
saepe oppressisti non curando tales petitiones, sed propter eorum
malos cogitatus et prave concinnata concilia
hoc dico: Non debere rectorem accipere eam plebem, quae in
diocesi semper subiacuit, nec umquam
proprium episcopum habuit. Quapropter,
si
universo sanctissimo complacet concilio, hoc, quod prosecutus
<V630, f. 102ra>
sum, confirmetur.
Aurelius episcopus dixit:
Fratris et consacerdotis
nostri, prosecutioni non obsisto, sed hoc me et fecisse et
facturum esse profiteor.
XLIII Circa eos sane, qui
fuerint concordes non solum
circa ecclesiam Carthaginensem, sed circa omne
sacerdotale consortium, sunt enim plerique conspirantes cum plebibus
propriis, quas decipiunt, ut
dictum est, earum scalpentes aures ad seducendum,
vitiosae vitae homines vel certe inflati et ab hoc consortio separati,
qui putant propriae plebi incubandum et nonnumquam
conventi ad concilium venire detractant, sua forte ne prodantur
flagitia metuentes. Dico, si placet, circa hos non tantum dioceses non
esse servandas, verum etiam et de propria ecclesia,
quae illis male faverit, omnimodo
annitendum, ut etiam auctoritate publica reiciantur atque ab ipsis
principalibus cathedris <E97, f.
273va> removeantur. Oportet enim, ut, qui universis fratribus ac
toto concilio inhaeserit, non solum suam iure integro, sed et dioceses
possideat. At vero, qui sibimet putant plebes suas
sufficere fraterna dilectione contempta, non tantum dioceses amittant, sed, ut dixi,
etiam propriis publica careant auctoritate ut
rebelles. Honoratus et Urbanus episcopi dixerunt: Summa provisio
sanctitatis tuae cohaesit mentibus singulorum et puto omnium
responsione ea, quae prosequi dignatus es,
reprobanda. Universi episcopi
dixerunt: Placet, placet.
XLIIII <V1341, f.
33vb> Epigonius episcopus dixit: In
multis conciliis <B132, f. 55va> hoc statutum est, etiam
nunc hoc
confirmatum est vestra prudentia,
fratres beatissimi, ut clericum alienum nullus sibi praeripiat episcopus praeter
eius arbitrium, cuius fuerit clericus. Dico autem Iulianum, qui ingratus est dei beneficiis per meam parvitatem
in se collatis, ita temerarium et audacem
exstitisse, ut eum, qui a me
baptizatus est, et cum esset puer
egentissimus, mihi ab eodem
commendatus, cumque multis
annis a me aleretur atque incresceret, hunc, ut dixi, baptizatum in ecclesia mea per
manum parvitatis meae constat, id
est, in diocesi Appabensi lector esse
coeperat, immo annis ferme duobus legerat, <V630, f.
102rb> nescio <W411, f.
49v> quo contemptu humilitatis meae, idem Iulianus
arripuit, quem dicit quasi proprium civem sui loci Vazaritani me inconsulto usurpare. Nam et diaconum
illum ordinavit, hoc, si licet, pateat, haec licentia vobis, beatissimi
fratres, sin minus tam impudens cohibeatur, ne se
misceat <O93, f. 51rb>
communioni
cuiusquam. Numidius episcopus dixit: Si non postulata neque consulta
tua dignatione id videtur fecisse
Iulianus, iudicamus omnes inique factum atque
indigne. Quapropter nisi idem Iulianus correxerit errorem suum et cum
satisfactione eundem clericum, quem fuit ausus ordinare,
revocaverit tuae plebi contra statuta concilii
faciens, contumacia sua separatus a
nobis excipiet iudicium. Epigonius
episcopus
dixit: Aetate pater et ipsa promotione
antiquissimus, vir laudabilis, frater et collega noster <E97, f.
273vb> Victor vult hanc petitionem generalem omnibus effici.
XLV Aurelius episcopus dixit:
Sermonem meum admittite,
fratres. Contingit nonnumquam, ut
postulentur ab ecclesiis, quae propositis egent vel
presbyteris vel episcopis, et
tamen memor statutorum id sequor, ut conveniam episcopum
eius atque ei inculcem, quod eius clericus a qualibet ecclesia
postuletur. Sed forte in hodierno non
reluc<B132, f. 55vb>tati sunt et, ne quando contingat, ut
reluctentur, cum fuerint a me in hac causa postulati, quem scitis multarum
ecclesiarum et ordinandorum curam sustinere. Iustum est ergo, ut quemlibet consacerdotum conveniam cum
duobus e consortio nostro
vel tribus testibus. Si vero indevotus exstiterit, quod censet caritas vestra
faciendum? Ego enim cunctarum
ecclesiarum dignatione dei, ut scitis, fratres, sollicitudinem
sustineo. Numidius episcopus dixit: Fuit haec semper licentia huic
sedi, ut, unde vellet, et de cuius
nomine fuisset conventus, pro desiderio cuiusque ecclesiae ordinaret episcopum.
Epigonius episcopus dixit: Bonitas sequestrat possibilitatem. Minus
enim praesumis, frater, cum te bonum et clementem omnibus reddis, habes
enim hoc in arbi<V1341,
f. 34ra>trio. Satis est, ut satisfaciat personae
uniuscuiusque episcopi in prima tantummodo conventione. Si autem, quod licet huic sedi,
vindicandum <V630, f.
102va> fuerit sibi arbitratus, necesse
habes tu omnes ecclesias suffulcire. Unde tibi non potestatem damus, sed tuam assignamus, ut
liceat voluntati tuae et semper tenere, quem voles, ut
praepositos plebibus vel ecclesiis
constituas, qui postulati fuerint, et unde voles. Postumianus episcopus
dixit: Deinde qui unum habuerit, numquid debet illi unus ipse presbyter
auferri? <W411, f. 50r> Aurelius episcopus dixit: Sed
episcopus
unus esse potest, per quem dignatione divina presbyteri multi constitui
possunt, unus autem
episcopus difficile invenitur constituendus. Quapropter, si
necessarium episcopatui quis habuerit
presbyterum et unum, ut dixisti, frater, habuerit, etiam ipsum ad
promotionem dare debebit. Postumianus episcopus dixit: Ergo si habet
alios abundantes
clericos, debet mihi alia plebs <B132, f. 56ra>
<E97, f.
274ra> subvenire? Aurelius episcopus dixit: Sane quomodo tu ecclesiae alteri subveneris,
persuadebitur illi, qui plures habet clericos, ut unum tibi ordinandum largiatur.
XLVI Honoratus et Urbanus episcopi
dixerunt: Audivimus constitutum, ut dioceses non
mereantur episcopi accipere, nisi cum consensu eius, sub
quo fuerant constitutae. Sed
in provincia nostra, cum aliqui forte in diocesi concedente eo episcopo, in cuius
potestate fuerant constitutae,
ordinati sunt episcopi, etiam dioceses sibi vindicant. Hoc et corrigi caritatis vestrae iudicio et inhiberi de cetero
debet. Epigonius
episcopus dixit: Singulis episcopis servatum est, quod decebat, ut ex massa diocesium nulla
carperetur, ut proprium episcopum habuisset, nisi
ipse consensum adhibuisset concedendi. Sufficiat enim, si
consenserit, ut eadem diocesis
permissa proprium tantum episcopum
habeat et ceteras sibi non
vindicent dioceses, quae exempta de fasce multarum sola meruit honorem episcopatus suscipere. Aurelius
episcopus dixit: Non dubito caritati vestrae omnium placere eum, qui in diocesi concedente
episcopo, qui matricem tenuit, solam eandem retinere plebem, in qua fuerit ordinatus.
XLVII
Item placuit, ut praeter
scripturas canonicas nihil in ecclesia legatur sub nomine
divinarum scripturarum. Sunt autem <V630, f. 102vb>
canonicae
scripturae, id est Genesis, II Exodus,
III Leviticus, IIII Numeri, V Deuteronomii, VI Iesu Nave, VII Iudicum,
VIII Ruth, VIIII Regnorum libri IIII, Paralipomenon libri II, Iob, Psalterium
Davidicum, Salomon libri V, <V1341,
f. 34rb> libri XII prophetarum, Esaias, Hieremias, Ezechiel, Daniel, Tobias, Iudith, Esther, Esdrae libri II,
<B132, f. 56rb> Machabaeorum libri II. <O93, f.
51va> Novi
autem testamenti XXVII Evangeliorum libri IIII, Actuum
apostolorum liber I, Pauli apostoli epistolae XIII, eiusdem ad
Hebraeos I, Petri apostoli II, Ioannis apostoli III, Iudae apostoli I et Iacobi I,
apocalypsi Ioannis liber I.
quod fiunt XXVII. Hoc etiam fratri et
consacerdoti nostro Bonifacio vel aliis earum partium episcopis
pro confirmando <E97, f. 274rb> isto canone innotescat,
quia a patribus ista
accepimus in ecclesia legenda. Liceat etiam legi passiones martyrum,
cum anniversarii dies eorum celebrantur.
XLVIII Placuit , ut consulamus fratres <W411,
f. 50v> et consacerdotes nostros Siricium et Simplicianum de
solis
infantibus, qui baptizantur penes eosdem, ne quod suo non fecerint iudicio, cum ad
ecclesiam dei salubri proposito fuerint conversi, parentum
illis error impediat, ne provehantur sacri altaris
ministri. Quibus insertis Honoratus et Urbanus episcopi, legati provinciae
Mauritaniae Sitifensis, dixerunt: Iam dudum cum apud
sanctitatem vestram allegaremus scripta, dilati sumus ea
contemplatione, quod fratres nostri advenire possent de Numidia legati,
sed quia non parvi dies sunt, quibus exspectati minime venerunt, ultra
praetermittere, quae nobis mandata sunt a nostris coepiscopis non
oportet atque ideo,
fratres, suggestionem nostram libenter admittite. De fide enim Niceni tractatus audivimus, verum et de sacrificiis
inhibendis post prandium, ut a
ieiunis, sicut dictum est,
offerantur, et tunc et nunc confirmatum est.
XLVIIII Placuit, ut episcopi, presbyteri, diaconi vel quicumque
clerici, qui nihil habentes
ordinantur, et tempore episcopatus vel clericatus sui
agros vel quaecumque praedia nomine suo
comparant, tamquam <V630, f. 103ra>
rerum dominicarum invasionis <B132, f. 56va> crimine
teneantur, nisi admoniti ecclesiae eadem ipsa contulerint.
Si autem ipsis proprie aliquid libertate alicuius vel
successione cognationis venerit, faciant inde, quod
eorum praeposito congruit. Quod si a
suo praeposito retrorsum
exorbitaverint, honore ecclesiastico indigni tamquam reprobi iudicentur.
L Aurelius episcopus dixit:
Quoniam igitur universa arbitror fuisse tractata, si omnia cum animo
vestro convenerunt, sermone vestro cuncta roborate. Universi
episcopi dixerunt: Omnibus haec placuerunt et
haec nostra subscriptione firmamus. Et subscripserunt: Aurelius
episcopus ecclesiae
Carthaginensis <V1341, f.
34va> huic decreto consensi et relecto subscripsi,
Epigonius episcopus plebis Bullensis regionis subscripsi,
Augustinus episcopus plebis
Hipponensium regionum subscripsi. Similiter et omnes
episcopi XLIIII subscripserunt.
O93,
f. 51va; V630, f. 103ra; W411, f. 50v; B132, f. 57va; V1341, f. 34va;
E97, f. 274rb
©
2004-2006
Karl-Georg Schon
Dieser Text ist urheberrechtlich geschützt. Er steht unter der
GNU Free Documentation License.
Demnach dürfen Sie ihn frei weiter verbreiten und bearbeiten,
vorausgesetzt Sie nennen den Namen des ursprünglichen Autors
und Sie geben auch anderen das Recht den von Ihnen bearbeiteten oder
verbreiteten Text unter den gleichen Bedingungen weiter zu verbreiten.
Im einzelnen finden Sie Bestimmungen der GNU Free Documentation License
unter dem Menüpunkt Lizenz.
Zuletzt
geändert am 10.1.2006
|