Die
Auflösung der Handschriftensiglen und Hinweise zur Edition
finden Sie hier.
4.
Konzil
von Karthago
O93, f. 51va; V630,
103ra; B132, f. 57va; W411, f. 50v; V1341, f. 34va; E97, f. 274va
CONCILIUM
CARTAGINIS AFRICAE QUARTUM HABITUM AB
EPISCOPIS NUMERO CCXIIII ERA CCCCXXXVI
I
Quales debeant ordinari episcopi.
II
Qualiter consecrentur episcopi.
III
Qualiter presbyteri ordinentur.
IIII Quemadmodum
diacones constituantur.
V
Quemadmodum subdiaconi ordinentur.
VI
Quemadmodum acoliti ordinentur.
VII
Qualiter exorcistae constituantur.
VIII
Qualiter lectores fiant.
VIIII
Qualiter ostiarii ordinentur.
<B132, f.
57vb>
X Qualiter psalmistae.
XI
Qualiter virgines sanctaemoniales.
XII
Qualiter viduae vel
sanctaemoniales ad baptisterium
ordinentur.
XIII
Qualiter <W411, f. 51r> sponsi et sponsae benedicantur.
XIIII De cellula
sacerdotis.
XV
De victu et habitu
sacerdotis.
XVI
Ut episcopus libros gentilium
non legat.
XVII
Ut episcopus indigentium curam per presbyteros et
diaconos agat.
XVIII
Ut episcopus per testamentum tuitionem non impendat.
XVIIII
Ut episcopi pro rebus secularibus non litigent.
<V630, f.
103rb>
XX Ut episcopus tantum spiritalibus debeat esse intentus.
XXI Ut episcopus
aegrotans pro se legatum ad synodum mittat.
XXII
Ut episcopus sine testimonio clericorum et plebis clericos non instituat.
XXIII Ut episcopus
causas clericis praesentibus audiat.
XXIIII Ut quando
episcopus verbum facit, nullus discedat.
<O93, f.
51vb>
XXV De discordantibus episcopis.
XXVI
Ut episcopus dissidentes concordare
compellat.
XXVII
De episcopo vel clerico in alio loco non transferendum.
XXVIII
De damnatione episcoporum a synodo
retractanda.
XXVIIII
De episcopo, qui alicui crimen obiecerit.
XXX
Quod irrita sit episcoporum sententia in
absentem.
XXXI Qualiter ab
episcopo res ecclesiae habeantur.
XXXII
De irritis districtionibus episcoporum.
XXXIII
De episcopis atque presbyteris, ut a cuiusquam ecclesia in ordine suo
recipiantur.
XXXIIII
De primatu consessus presbyterorum cum episcopo.
XXXV
De consessu presbyterorum cum episcopo in
ecclesia.
XXXVI
Ut presbyteri parrochitani aut per se aut per eos, qui sacra
tractant, accipiant chrisma.
<V1341,
f. 34vb> XXXVII De oboedientia diaconorum et erga presbyteros.
XXXVIII Ut
diaconus
eucharistiam presbyteri iussu ministret.
XXXVIIII Ut
diaconus
iubente presbytero sedeat.
XL Ut diaconus
coram
presbytero interrogatus respondeat.
<E97,
f. 274vb> XLI Ut diaconus tempore tantum officii albam induat.
XLII De clericis,
qui
pro fide temptati sunt.
XLIII De his, qui pro fide
persecutiones ab infidelibus
passi sunt.
XLIIII De tonsura
clericorum.
XLV
De habitu clericorum.
XLVI De
continentia
clericorum.
XLVII De incessu
clericorum.
XLVIII
De clericis, qui extra necessitatem ad nundinas vadunt.
<B132, f.
58ra>
XLVIIII De vigiliis clericorum.
L De clericis ab
officio declinantibus.
LI De clericis, ut
artificio victum quaerant.
LII De clericis,
qualiter sibi victum et vestitum
quaerant.
LIII Ut legant clerici, qui orare non possunt.
LIIII De clericis invidis.
LV De clericis
accusatoribus.
LVI De clericis
adulatoribus et proditoribus.
LVII De clericis
maledicis.
LVIII De clericis
frequenter litigantibus.
LVIIII De discordantibus
clericis.
LX De clericis
turpiloquis sive vagis.
LXI De clericis per
creaturas iurantibus.
LXII De clericis inter
epulas cantantibus.
LXIII De clericis sanis ieiunia
polluentibus.
LXIIII De his, qui studiose dominico ieiunant.
LXV De pascha suo tempore celebrando.
<V630,
f. 103va> LXVI Ut clericus ab
episcopo iniuste damnatus recurrat
ad synodum.
LXVII De seditionariis aut usurariis, ne
clerici fiant.
LXVIII Ut ex poenitentibus
ordinatus clericus deponatur.
LXVIIII Ut episcopus viduae
vel repudiatae maritum ad clerum promovens
deponatur.
LXX Ut clericus
hereticorum convivia vel consortia fugiat.
<W411,
f. 51v> LXXI Quod hereticorum
coetus non ecclesia, sed conciliabulum sit.
LXXII Quod cum hereticis
nec orandum sit nec psallendum.
LXXIII Ut cum
excommunicatis communicans vel
orans excommunicetur.
LXXIIII De poenitentium lege.
LXXV De negligentioribus
poenitentibus.
LXXVI De poscentibus
poenitentiam, si postea obmutescant.
LXXVII De poenitentibus,
ut in morte viaticum accipiant.
LXXVIII De poenitentibus,
si post viaticum supervivant.
<V1341,
f. 35ra> LXXVIIII De poenitentibus, si casu aliquo moriantur.
LXXX De manus
impositione super poenitentes.
LXXXI Ut poenitentes mortuos efferant et sepeliant.
LXXXII Ut poenitentes
semper genua flectant.
LXXXIII De senibus
honorandis.
LXXXIIII Ut fideles pro audienda ratione in ecclesia usque
ad missam stent.
<O93,
f. 52ra>
<E97, f. 275ra> LXXXV Ut, qui baptizandi
sunt, nomen dent et <B132, f. 58ra> a vino et a carne abstineant.
LXXXVI Ut nuper baptizati
caste et continenter vivant.
LXXXVII De catholicis, qui causas apud infideles
proponunt.
LXXXVIII De his, qui
ecclesia praetermissa ad spectacula pergunt.
LXXXVIIII De his, qui
auguriis vel incantationibus vel iudaicis
superstitionibus serviunt.
XC De inergumenis.
XCI Item de inergumenis.
XCII De victu
inergumenorum.
XCIII Ut oblationes
discordantium non recipiantur.
XCIIII Ut oppressorum pauperum oblationes
non suscipiantur.
XCV De his, qui
oblationes defunctorum ecclesiis fraudant.
XCVI De accusatore et
accusato.
XCVII De eo, qui
religiosis feminis praeficitur, ut probetur.
XCVIII Ut laicus
praesentibus clericis non doceat.
XCVIIII Ut mulieres publice
docere non praesumant.
C Ut mulieres
baptizare non praesumant.
CI De viduis
adolescentulis et infirmis.
CII Ne clerici viduarum familiaritate
associentur.
CIII De viduis, quae ecclesiae
stipendiis sustentantur.
CIIII De viduis, quae
professae continentiam praevaricaverunt.
HONORIO
AUGUSTO QUARTO ET EUTICIANO CONSULIBUS VI ID. NOVEMBRIS, cum Aurelius
episcopus in concilio universali Carthagine in secretario cum
omnibus consacerdotibus suis consedisset,
placuit cum eo cunctis, qui fuerunt in eadem sancta synodo constituere
haec, quae ad ordines ecclesiasticos
canonicis sunt necessaria
disciplinis, ubi in principio constitutum est, qualis debeat ordinare episcopus.
I Qui episcopus
ordinandus est, antea examinetur, si
natura sit prudens, si
docibilis, si moribus
temperatus, si vita castus, si sobrius, si semper sui negotii cavens, si humilis, si affabilis, si
misericors, si litteratus, si in lege domini instructus, si in
scripturarum sensibus cautus, si in dogma<W411, f.
52r>tibus
ecclesiasticis exercitatus, et ante omnia, si
fidei documenta verbis simplicibus <B132, f.
58rb> asserat, id est patrem et filium<V1341, f.
35rb> et
spiritum sanctum unum deum esse confirmans totamque trinitatis deitatem
coessentialem et <E97, f. 275rb> consubstantialem et
coaeternalem
et coomnipotentem praedicans, si singulas quasque in trinitate personas plenum deum et totas tres personas unum deum, si incarnationem
divinam non in patre neque in spiritu sancto factam, sed in filio
tantum credat, ut, qui erat in divinitate dei patris filius, ipse
fieret in homine hominis matris filius, deus verus ex patre et homo verus ex matre, carnem ex matris
visceribus habens et animam humanam rationalem simul in eo utriusque naturae, id est deus et homo, una persona, unus
filius, unus Christus, unus dominus, creator omnium, quae sunt,
et auctor dominus, et rector cum patre et
spiritu sancto omnium creaturarum, qui passus sit vera carnis
passione, mortuus vera corporis sui morte, resurrexit vera carnis suae receptione et vera animae
resumptione, in qua veniet iudicare vivos et
mortuos. Quaerendum etiam ab eo, si novi et veteris testamenti, id est
legis et prophetarum et apostolorum unum eundemque credat auctorem et
deum, si diabolus non per condicionem, sed per arbitrium
factus sit malus. Quaerendum etiam ab eo, si credat huius,
<V630, f.
104ra> quam gestamus, et non alterius
carnis resurrectionem, si credat iudicium
futurum et recepturos singulos pro his, quae in hac carne gesserunt,
vel poenas vel praemia, si nuptias non prohibeat , si secunda
matrimonia non damnet, si carnium
perceptionem non culpet, si
poenitentibus reconciliatis communicet, si in baptisma omnia peccata, id
est tam illud originale <B132, f.
58vb> contractum quam illa, quae voluntarie admissa sunt dimittantur, si extra ecclesiam
catholicam nullus salvetur. Cum in his omnibus examinatus inventus fuerit plene instructus, tunc
<O93, f. 52rb> cum consensu clericorum
et laicorum et conventu totius
provinciae episcoporum, maximeque metropolitani vel auctoritate vel
praesentia ordinetur episcopus, suscepto in nomine Christi episcopatu, non suae
dilectationi nec suis motibus,
sed his patrum definitionibus acquiescat. Dehinc disponitur qualiter
ecclesiastica officia ordinentur.
II
Episcopus cum ordinatur, duo
episcopi ponant et teneant evangeliorum codicem super caput et cervicem
eius et uno super eum fundente
benedictionem reliqui omnes episcopi, qui adsunt manibus
suis caput eius tangant.
<V1341,
f. 35va> III <E97, f. 275va> Presbyter cum ordinatur,
episcopo eum benedicente et manum super caput eius
tenente etiam omnes presbyteri,
qui praesentes sunt, manus suas iuxta manum
episcopi super caput illius teneant.
IIII
<W411, f. 52v> Diaconus cum ordinatur, solus episcopus,
qui eum benedicit, manus super caput
illius ponat, quia non ad sacerdotium, sed ad ministerium consecratur.
V
Subdiaconus cum ordinatur, quia manus impositionem non accipit, patenam de manu
episcopi accipiat vacuam et calicem vacuum. De manu vero archidiaconi
accipiat urceolum cum aqua et aquamanile ac manutergium.
VI
Acolitus cum ordinatur, ab
episcopo quidem doceatur, qualiter in officio suo
agere debeat, sed ab archidiacono
accipiat ceroferarium cum cereo, ut sciat
se ad accendenda ecclesiae luminaria
mancipari. Accipiat et urceolum vacuum ad
suggerendum <B132, f.
59ra> vinum in eucharistiam sanguinis Christi.
VII
Exorcista cum ordinatur, accipiat de <V630, f. 104rb>
manu
episcopi libellum, in quo scripti sunt exorcismi, dicente sibi
episcopo: Accipe et commenda memoriae et habeto
potestatem imponendi manus super inergumenum, sive baptizatum sive
caticuminum.
VIII
Lector cum ordinatur, faciat de illo verbum episcopus ad plebem,
indicans eius fidem ac vitam atque ingenium. Post haec spectante plebe tradat ei
codicem, de quo lecturus est, dicens ad eum:
Accipe et esto relator verbi dei
habiturus, si fideliter et utiliter impleveris officium, partem cum
eis, qui verbum dei ministraverint.
VIIII Ostiarius cum
ordinatur, postquam ab
archidiacono instructus fuerit, qualiter in domo dei debeat conversari,
ad suggestionem archidiaconi tradat ei episcopus claves ecclesiae de
altario dicens ei: Sic age quasi redditurus deo rationem pro
his rebus, quae istis clavibus recluduntur.
X
Psalmista, id est cantor, potest absque scientia episcopi sola iussione
presbyteri officium suscipere cantandi dicente sibi presbytero: Vide, ut, quod ore cantas,
corde credas, et quod corde credis, operibus probes.
XI
Sanctaemonialis virgo, cum ad
consecrationem suo episcopo offeratur, in talibus
vestibus applicetur, <E97, f. 275vb> qualibus semper usura est,
professioni et sanctimoniae
aptis.
XII Viduae vel
sanctimoniales, quae ad ministerium baptizandarum mulierum eliguntur,
instructae sint ad officium, ut possint aperto et sano
sermone docere imperitas et rusticas mulieres tempore, quo baptizandae sunt,
<V1341, f. 35vb> qualiter baptiza<B132, f.
59rb>tori interrogatae respondeant, et qualiter
accepto baptismate vivant.
XIII Sponsus et sponsa, cum
benedicendi sunt a sacerdote, a parentibus suis vel a paranymphis offerantur, qui cum benedictionem acceperint, eadem
nocte pro reverentia ipsius benedictionis in virginitate
permaneant.
XIIII Ut episcopus non
longe ab ecclesia hospitiolum habeat.
XV Ut episcopus vilem
supellectilem et mensam ac victum pauperem habeat et
dignitatis suae auctoritatem fide et vitae meritis
quaerat.
XVI Ut episcopus libros gentilium non
legat, hereticorum autem pro necessitate et tempore.
XVII <V630, f.
104va> Ut episcopus gubernationem viduarum et pupillorum ac
peregrinorum non per se ipsum, sed per archipresbyterum aut per
archidiaconem agat.
<W411,
f. 53r> XVIII Ut episcopus
tuitionem testamentorum non suscipiat.
XVIIII Ut episcopus nec
provocatus pro rebus transitoriis litiget.
XX Ut episcopus nullam rei
familiaris curam ad se revocet, sed ut lectioni et orationi et verbo praedicationis tantummodo vacet.
XXI Ut episcopus ad
synodum ire sine satis gravi
necessitate inhibeatur, sic tamen ut in
persona sua legatum mittat suscepturus salva fidei veritate quicquid
synodus statuerit.
XXII Ut episcopus sine consilio clericorum suorum clericos non
ordinet, ita ut civium conhibentiam et testimonium
quaerat.
XXIII <O93, f.
52va> Ut episcopus nullius causam audiat
absque praesentia clericorum suorum,
alioquin irrita erit sententia episcopi, nisi praesentia clericorum confirmetur.
XXIIII Sacerdote verbum in ecclesia faciente, qui egressus de
auditorio fuerit,
excommunicetur.
XXV Dissidentes episcopos, si non
timor dei, synodus reconciliet.
XXVI Studendum est <B132, f.
59va> episcopis, ut dissidentes
fratres, sive clericos sive laicos, ad pacem magis
quam ad <E97, f. 276ra> iudicium cohortentur.
XXVII Ut episcopus de
loco ignobili ad nobilem per ambitionem non transeat, nec quisquam
inferioris ordinis clericus. Sane si pro utilitate ecclesiae faciendum
poposcerit, decreto pro eo clericorum et
laicorum episcopis porrecto in praesentiam synodi transferatur,
nihilominus alio in loco eius episcopo subrogato. Inferioris vero
gradus sacerdotes vel alii clerici concessione suorum episcoporum
possunt ad alias ecclesias transmigrare.
XXVIII <V1341, f.
36ra> Irritam esse iniustam
episcoporum damnationem, idcirco a synodo retractandam.
XXVIIII Episcopus si clerico vel laico crimen
imposuerit, deducatur ad
probationem in synodum.
XXX Caveant iudices
ecclesiae, ne absente eo, cuius causa ventilatur, sententiam proferant,
quia irrita erit, immo et causam in synodo pro facto dabunt.
XXXI <V630, f.
104vb> Ut episcopus rebus ecclesiae tamquam commendatis non
tamquam propriis utatur.
XXXII Irrita erit
episcoporum donatio vel
venditio vel commutatio rei ecclesiasticae absque conhibentia et subscriptione
clericorum.
XXXIII Episcopi vel presbyteri, si
causa visitandae ecclesiae alterius episcopi ad ecclesiam venerint, in gradu suo
suscipiantur et tam ad verbum faciendum,
quam ad oblationem consecrandam invitentur.
XXXIIII Ut episcopus in
quolibet loco sedens stare presbyterum non patiatur.
XXXV Ut episcopus in
ecclesia in consessu presbyterorum sublimior sedeat,
intra domum vero collegam se
presbyterorum esse cognoscat.
XXXVI Presbyteri, qui per dioceses
ecclesias regunt non a quibuslibet episcopis, sed a suis nec per
iuniorem clericum, sed omni anno aut per se ipsum aut per
illum, qui sacrarium tenet, ante paschae solemnitatem chrisma petant.
<B132,
f. 59vb> XXXVII Ut diaconus ita se
presbyteri ut episcopi ministrum esse
cognoscat.
XXXVIII Ut diaconus
praesente presbytero eucharistiam corporis Christi populo,
<W411, f.
53v> si necessitas cogit, iussus eroget.
XXXVIIII Ut diaconus quolibet loco iubente
presbytero sedeat.
XL Ut diaconus in
conventu presbyterorum interrogatus
loquatur.
XLI Ut diaconus tempore tantum
oblationis et lectionis alba utatur.
XLII Clericum inter
temptationes officio suo
incubantem gradibus
sublimandum.
<E97,
f. 276rb> XLIII Christianum
catholicum, qui pro catholica fide tribulationes patitur, omni honore a
sacerdotibus honorandum, etiam et per diaconum victus ei
ministretur.
XLIIII Clericus nec comam
nutriat nec barbam radat.
XLV Clericus
professionem suam etiam habitu et incessu probet, et ideo nec
vestibus nec calciamentis decorem quaerat.
XLVI Clericus cum
extraneis mulieribus non habitet.
XLVII Clericus per
plateas et andronas nisi certa et
maxima officii sui necessitate non ambulet.
XLVIII Clericus, qui non
pro emendo aliquid <V630,
f. 105ra> in
nundinis vel in foro
deambulat, ab officio suo degradetur.
XLVIIII <V1341, f.
36rb> Clericus qui absque corpusculi sui inaequalitate vigiliis
deest, stipendio privatus excommunicetur.
L Clericum inter
temptationes ab officio declinantem vel
neglegentius agentem ab ipso officio removendum.
LI Clericus quamlibet verbo dei eruditus
artificio victum quaerat.
LII Clericus victum et
vestimentum sibi artificiolo vel agricultura
absque officii sui dumtaxat detrimento praeparet.
LIII Omnes clerici, qui
ad operandum validi sunt, <B132, f.
60ra> et artificiola et litteras discant.
LIIII Clericus invidens
fratrum profectibus, donec in vitio
est, non promoveatur.
LV Ut episcopus accusatores fratrum
excommunicet, et si emendaverint
vitium, recipiat eos ad communionem,
non ad clerum.
LVI Clericus qui adulationibus et proditioni vacare depraehenditur, degradetur ab
officio.
LVII Clericus maledicus maximeque in
sacerdotibus cogatur ad postulandam veniam. Si
noluerit, degradetur nec umquam ad officium absque
satisfactione revocetur.
LVIII Eius, qui
frequenter litigat et ad accusandum facilis est, testimonium
<O93, f. 52vb> nemo absque grandi examine recipiat.
LVIIII Discordantes
clericos episcopus vel ratione vel potestate ad concordiam trahat,
inoboedientes synodus per audientiam damnet.
LX Clericum scurrilem
et verbis turpibus iocularem
ab officio retrahendum.
LXI Clericum per
creaturas iurantem acerrime obiurgandum. Si perstiterit in vitio, excommu<E97, f.
276va>nicandum.
LXII Clericum inter
epulas cantantem supradictae
sententiae severitate coercendum.
LXIII Clericum, qui tempore
indicti ieiunii absque inevitabili necessitate
ieiunium rumpit, minorem habendum.
<W411,
f. 54r> LXIIII Qui dominico die
studiose ieiunat, non credatur catholicus.
LXV Paschae solemnitas uno die et tempore
celebranda.
<V630,
f. 105rb> LXVI Clericus, qui
episcopi circa se districtionem iniustam putat, recurrat ad synodum.
LXVII Seditionarios numquam ordinandos
clericos sicut nec usurarios vel iniuriarum suarum ultores.
LXVIII Ex poenitentibus,
quamvis sit bonus, <B132, f.
60rb> clericus non ordinetur. Si
per
ignorantiam episcopi factum fuerit, deponatur
<V1341, f. 36va> a clero, quia se ordinationis
tempore non prodidit fuisse poenitentem. Si autem sciens episcopus
ordinaverit talem, etiam ipse ab episcopatu sui ordinandi
dumtaxat potestate privetur.
LXVIIII Simili sententiae subiacebit
episcopus, si sciens ordinaverit
clericum eum, qui viduam aut repudiatam uxorem habuit aut secundam.
LXX Clericus
hereticorum aut scismaticorum tam convivia quam sodalitates evitet aequaliter.
LXXI Conventicula
hereticorum non ecclesia, sed conciliabula
appellanda.
LXXII Cum hereticis neque orandum est nec psallendum.
LXXIII Qui communicaverit
vel oraverit eum excommunicato sive clericus sive laicus
excommunicetur.
LXXIIII Ut sacerdos poenitentiam
imploranti absque personae acceptione
poenitentiae leges iniungat.
LXXV Ut neglegentiores
poenitentes tardius reconcilientur.
LXXVI Is, qui
poenitentiam in infirmitate petit, si casu, dum ad eum sacerdos
invitatus venit, oppressus in infirmitate
obmutuerit vel in frenesin versus
fuerit, dent testimonium, qui
eum audierunt et accipiat poenitentiam. Et si continuo creditur moriturus,
reconcilietur per manus impositionem et infundatur ori eius eucharistia. Si supervixerit,
admoneatur a supradictis testibus petitioni suae satisfactum et subdatur statutis
poenitentiae legibus, quamdiu sacerdos, qui
poenitentiam dedit, probaverit.
LXXVII Poenitentes, qui in infirmitate sunt, viaticum accipiant.
LXXVIII Poenitentes, qui in infirmitate
viaticum eucharistiae acceperint, non se credant absolutos sine <E97, f.
276vb> manus impositione, si supervixerint.
LXXVIIII <V630, f.
105va> Poenitentes, qui attente leges
poeni<B132, f. 60va>tentiae exsequuntur, si casu in
itinere vel
in mari mortui fuerint, ubi
eis subvenire non possit, memoria eorum et
orationibus et oblationibus commendetur.
LXXX Omni tempore
ieiunii manus poenitentibus a sacerdotibus imponantur.
LXXXI Mortuos ecclesiae poenitentes
efferant et sepeliant.
LXXXII Poenitentes etiam
diebus remissionis genua
flectent.
LXXXIII <V1341, f.
36vb> Pauperes et senes ecclesiae plus ceteris honorandos.
LXXXIIII Ut episcopus nullum
prohibeat ingredi in ecclesiam et audire
verbum dei, sive gentilem sive hereticum sive Iudaeum, usque ad missam
caticuminorum.
LXXXV Baptizandi nomen
suum dent, et diu sub abstinentia vini et carnium ac
manus impositione <W411, f.
54v> crebra examinatione baptismum percipiant.
LXXXVI Neofiti aliquamdiu
et lautioribus epulis et spectaculis vel coniugibus abstineant.
LXXXVII Qui causam suam
catholicus sive iustam sive iniustam ad iudicium alterius fidei iudicis
provocat, excommunicetur.
LXXXVIII Qui die solemni
praetermisso ecclesiae conventu ad spectacula vadit,
excommunicetur.
LXXXVIIII Auguriis vel
incantationibus servientem a conventu
ecclesiae separandum, similiter et iudaicis superstitionibus vel feriis
inhaerentem.
XC Omni die exorcistae
inerguminos manus imponant.
XCI Pavimenta domorum
dei inergumini verrant.
XCII Inerguminis in domo
dei assedentibus victus cotidianus per exorcistas opportuno tempore
ministretur.
XCIII Oblationes
dissidentium fratrum neque in
sacrario neque in gazophilacio recipiantur.
<O93,
f. 53ra> XCIIII Eorum, qui pauperes
opprimunt, <B132, f. 60vb> dona a sacerdotibus refutanda.
XCV Qui oblationes
defunctorum aut negant ecclesiis aut cum difficultate reddunt, tamquam egentium necatores excommunicentur.
XCVI Quaerendum in
iudicio, cuius sit conversationis
et fidei is, qui accusat et is qui accusatur.
XCVII <V630, f.
105vb> Qui religiosis feminis proponendus est, ab episcopo
loci probetur.
XCVIII Laicus praesentibus
clericis nisi ipsis rogantibus docere non audeat.
XCVIIII Mulier, quamvis
docta et sancta, viros in conventu docere
non praesumat.
<E97,
f. 277ra> C Mulier baptizare
non praesumat.
CI Ut viduae
adulescentes, quae corpore
debiles sunt, sumptu ecclesiae, cuius viduae sunt, sustententur.
CII Ad reatum episcopi
pertinet vel presbyteri, qui parrochiae praeest, si
sustentandae vitae praesentis
causa adulescentiores viduae vel
sanctimoniales aliquorum familiaritatibus
subiciantur.
CIII Viduae, quae
stipendio ecclesiae
sustentantur, tam assiduae
<V1341, f. 37ra> in dei opere esse debent, ut et meritis et
orationibus suis ecelesiam adiuvent.
DE VIDUIS, QUAE
PROFESSAE CONTINENTIAM VELATAE SUNT
CIIII Sicut bonum est
castitatis praemium, ita et maiori
observantia et praeceptione
custodiendum est, ut, si quae viduae, quamlibet adhuc in minoribus
annis positae et matura aetate a viro
relictae, se devoverunt deo et veste
laicali abiecta sub testimonio
episcopi et ecclesiae religioso habitu apparuerunt, postea vero ad
nuptias saeculares transierunt, secundum apostolum
damnationem habebunt, quoniam fidem
castitatis, quam deo voverunt, <B132, f.
61ra> irritam facere ausae sunt. Tales ergo
personae sine christianorum communione maneant , quae etiam nec in convivio cum christianis
communicent. Nam si adulterae coniuges reatu sunt suis viris
obnoxiae, quanto magis
viduae, quae religiositatem mutaverunt crimine
adulterii notabuntur, si
devotionem, quam deo sponte obtulerunt,
libidinosa voluptate corruperunt atque ad secundas
nuptias transitum fecerunt, <W411, f.
55r> quae, etsi violentia irruente ab aliquo
praereptae fuerint ac postea
delectatione libidinis permanere in
coniugium raptori vel violenti viro consenserint,
damnatione superius comprehensa teneantur obnoxiae. De talibus ait apostolus: Cum enim luxuriatae fuerint, nubere volunt
habentes damnationem, quia primam fidem irritam fecerunt.
Aurelius
episcopus ecclesiae Carthaginensis subscripsi; Donatianus
Taleptensis primae sedis
subscripsi; Augustinus Ippone regis subscripsi. Similiter omnes
episcopi subscripserunt.
O93,
f. 53ra; V630, f. 105vb; W411, f. 55r; B132, f. 61ra;
V1341, f.
37ra; E97, f. 277ra
©
2004-2006
Karl-Georg Schon
Dieser Text ist urheberrechtlich geschützt. Er steht unter der
GNU Free Documentation License.
Demnach dürfen Sie ihn frei weiter verbreiten und bearbeiten,
vorausgesetzt Sie nennen den Namen des ursprünglichen Autors
und Sie geben auch anderen das Recht den von Ihnen bearbeiteten oder
verbreiteten Text unter den gleichen Bedingungen weiter zu verbreiten.
Im einzelnen finden Sie Bestimmungen der GNU Free Documentation License
unter dem Menüpunkt Lizenz.
Zuletzt
geändert am 11.1.2006
|