Die Auflösung der Handschriftensiglen und Hinweise zur Edition finden Sie hier.

5. Konzil von Karthago

O93, f. 53ra; V630, f. 106ra; W411, f. 55r; B132, f. 61ra; V1341, f. 37ra; E97, f. 277ra

CONCILIUM^{1 2} CARTAGINENSE³ AFRICAE QUINTUM HABITUM AB EPISCOPIS LXXIIII⁴ ERA CCCCXXXVIII

INCIPIUNT⁵ TITULI⁶

I⁷ De accusatoribus⁸.

II⁹ De clericis pro crimine suo damnatis¹⁰, ut a quolibet non defensentur¹¹.

<E97, f. 277rb> III¹² De sacerdotibus et levitis, ut ab uxoribus se contineant¹³.

IIII^{14 15} De clericis ad testimonium non pulsandis.

V¹⁶ De rebus ecclesiae sine¹⁷ consulto¹⁸ metropolitani episcopi¹⁹ non alienandis.

VI²⁰ Ut nullus episcopus relicta cathedra in diocesi resideat.

VII²¹ De his, qui nullo testimonio se baptizatos noverunt²², ut baptizentur. Similiter²³ de consecratione ecclesiarum faciendum²⁴ est.

VIII²⁵ De tempore paschali seu concilii.

VIIII²⁶ De intercessoribus, ne cathedram morientis episcopi diu retineant²⁷, <V1341, f. 37rb> sed infra annum sacerdotem²⁸ provideant.

<B132, f. 61rb> X²⁹ De³⁰ defensore³¹ ecclesiarum a³² principe postulando.

XI³³ Ut episcopi ad diem concilii occurrant.

XII³⁴ Ut lapsis sacerdotibus³⁵ manus eis sicut laicis non imponatur³⁶.

XIII³⁷ De clericis excommunicatis, quamdiu³⁸ eis³⁹ asserere⁴⁰ liceat.

XIIII⁴¹ De clericis vel monachis ab alio episcopo ordinatis.

XV⁴² De basilicis, quae sine martyrum reliquiis dedicatae sunt.

XVI⁴³ De idolatriis destruendis⁴⁴.

<O93, f. 53rb> POST⁴⁵ CONSULATUM⁴⁶ placuit^{47 48}, ut⁴⁹ die VI⁵⁰ Kal. Iul. Carthagine⁵¹ in secretario basilicae restitutae subter⁵² inserta statuerentur, cum Aurelius episcopus unacum episcopis⁵³ suis consedisset adstantibus diaconibus constituta sunt haec, quae in subsequente⁵⁴ concilio definita sunt:

I⁵⁵ In principio statuendum est⁵⁶, ut accusatoribus⁵⁷ de inimici domo prodeuntibus, vel qui cum inimicis morantur, non credatur, nec ab accusatis recipiantur, dein⁵⁸ qui forte in ecclesia quamlibet causam iure apostolico ecclesiis imposito agere voluerit et fortasse discissio⁵⁹ clericorum uni parti⁶⁰ displicuerit, non liceat clericum in⁶¹ iudicium ad testimonium devocari eum, qui cognitor vel praesens fuit⁶² et⁶³ nulla⁶⁴ ad testimonium dicendum ecclesiastici⁶⁵ cuiuslibet persona⁶⁶ pulsetur.

II Et⁶⁷ illud statuendum⁶⁸, ut⁶⁹ nullae accusationes a iudicibus audiantur ecclesiasticis, quae legibus saeculi prohibentur, et ut, si quis cuiuslibet honoris clericus iudicio episcoporum⁷⁰ quocumque crimine fuerit damnatus, non liceat eum sive ab ecclesiis, quibus praefuit⁷¹, sive a quolibet homine defensari⁷², interposita⁷³ poena <V630, f. 106rb> damni pecuniae atque honoris⁷⁴, quo⁷⁵ nec aetatem nec sexum excusandum esse praecipimus⁷⁶.

III Praeterea⁷⁷, cum⁷⁸ de quorumdam clericorum quamvis erga uxores proprias⁷⁹ incontinentia referretur, <E97, f. 277va> placuit episcopos et presbyteros et diaconos secundum priora statuta etiam ab uxoribus continere, quod, nisi fecerint, ab ecclesiastico removeantur officio. Ceteros autem <W411, f. 55v> clericos ad hoc non cogi⁸⁰, sed secundum uniuscuiusque⁸¹ ecclesia⁸² consuetudinem⁸³ observari⁸⁴ debere⁸⁵.

IIII Placuit etiam, ut rem ecclesiae nemo vendat. Quod si aliqua necessitas cogit, hanc insinuandam⁸⁶ esse primati provinciae, ut cum statuto⁸⁷ numero⁸⁸ episcoporum, utrum faciendum sit, arbitretur. Quod si tanta urguet necessitas ecclesiae, ut non possit⁸⁹ ante⁹⁰ consulere, saltem⁹¹ post factum curiositatem habeat⁹² et⁹³ vicinis episcopis⁹⁴ hoc ante⁹⁵ indicare et ad⁹⁶ concilium referre eas⁹⁷ ecclesiae necessitates⁹⁸. Quod si non fecerit, reus concilii venditor teneatur⁹⁹.

V Placuit, ut nemini¹⁰⁰ sit facultas relicta¹⁰¹ principali cathedra, ad aliquam ecclesiam in diocesi constitutam se¹⁰² conferre vel in¹⁰³ re propria diutius, quam oportet, constitutum curam vel frequentationem propriae cathedrae neglegere.

VI Placuit de¹⁰⁴ infantibus, quoties non inveniuntur certissimi testes, qui eos baptizatos esse sine dubitatione testentur, neque ipsi sunt per aetatem idonei de traditis sibi¹⁰⁵ sacramentis respondere absque ullo scrupulo¹⁰⁶ eos¹⁰⁷ esse baptizandos¹⁰⁸, ne ista trepidatio eos faciat sacramentorum purgatione privari. Hinc enim legati¹⁰⁹ Maurorum fratres nostri consuluerunt¹¹⁰, quia multos¹¹¹ tales¹¹² a barbaris redimunt. Similiter¹¹³ et de ecclesiis, quotiens super earum consecratione hesitatur¹¹⁴, agendum est, id est, ut sine ulla trepidatione consecrentur.

VII Placuit, ut dies¹¹⁵ venerabilis paschae formatarum subscriptione¹¹⁶ omnibus intimetur, dies vero concilii XI Kal. Novembris servetur et scribendum ad singularum quarumque provinciarum primates¹¹⁷, ut, quando <V630, f. 106va> apud se concilium congregant, istum diem non impediant.

VIII Item constitutum est, ut nulli intercessori licitum¹¹⁸ sit cathedram¹¹⁹, cui intercessor datus est, quibuslibet populorum studiis¹²⁰ vel seditionibus¹²¹ retinere, sed dare operam, ut intra¹²² annum eisdem episcopum¹²³ praevideat. Quod¹²⁴ si neglexerit, anno exempto¹²⁵ <E97, f. 277vb> interventor alius tribuatur¹²⁶.

VIIII Ab¹²⁷ imperatoribus universis visum est¹²⁸ postulandum propter afflictionem¹²⁹ pauperum, quorum molestiis sine intermissione fatigatur¹³⁰ ecclesia, ut defensores eis adversus potentias divitum cum episcoporum provisione¹³¹ delegentur¹³².

X Item^{133 134} placuit, ut¹³⁵, quotiescumque concilium congregandum est, episcopi, qui neque aetate neque¹³⁶ aegritudine neque alia graviori necessitate impediuntur, competenter occurrant primatibusque suarum¹³⁷ provinciarum¹³⁸ intimetur, ut de universis episcopis vel duae vel tres turmae fiant¹³⁹ ac^{140 141} de singulis turmis vicissim, quotquot electi fuerint, ad diem concilii instantissime occurrant. Quod si non potuerint occurrere, excusationes suas in tractatoria¹⁴² subscribant¹⁴³, vel si post adventum tractatoriae¹⁴⁴ aliquae¹⁴⁵ necessitates repente¹⁴⁶ forsitan <V1341, f. 37vb> ortae fuerint, nisi rationem impedimenti sui apud suum primatem¹⁴⁷ reddiderint¹⁴⁸, ecclesiae¹⁴⁹ communione debere¹⁵⁰ esse contentos¹⁵¹.

<O93, f. 53va> XI Item confirmatum¹⁵² est, <W411, f. 56r> ut, si quando presbyteri¹⁵³ vel diaconi¹⁵⁴ in aliqua graviori¹⁵⁵ culpa convicti fuerint, qua¹⁵⁶ eos a ministerio necesse sit removeri¹⁵⁷, non eis¹⁵⁸ manus tamquam¹⁵⁹ poenitentibus vel tamquam fidelibus laicis imponatur¹⁶⁰, neque umquam permittendum¹⁶¹, ut¹⁶² rebaptizati ad clericatus gradum¹⁶³ promoveantur.

XII Rursus constitutum est, ut quoties clericis convictis¹⁶⁴ et confessis¹⁶⁵ in aliquo crimine vel propter eorum¹⁶⁶, quorum¹⁶⁷ verecundiae¹⁶⁸ parcitur vel propter ecclesiae opprobrium aut insolentem¹⁶⁹ insultationem¹⁷⁰ hereticorum atque gentilium, si forte causae suae adesse voluerint¹⁷¹ et innocentiam suam asserere, intra annum excommunicationis hoc faciant. <V630, f. 106vb> Si vero¹⁷² intra annum causam suam purgare contempserint¹⁷³, nulla eorum vox¹⁷⁴ penitus audiatur.

XIII Item placuit, ut, si¹⁷⁵ quis de alterius monasterio repertum¹⁷⁶ vel ad clericatum promovere voluerit, vel in¹⁷⁷ suo monasterio maiorem monasterii constituere, episcopus, qui hoc fecerit, a ceterorum communione <E97, f. 278ra> seiunctus, suae tantum plebis¹⁷⁸ communione¹⁷⁹ contentus sit et ille neque clericus neque praepositus perseveret¹⁸⁰.

XIIII¹⁸¹ Item placuit, ut altaria¹⁸², quae passim per agros aut vias tamquam memoriae martyrum constituuntur¹⁸³, in quibus nullum corpus aut reliquiae¹⁸⁴ martyrum conditae probantur, ab¹⁸⁵ episcopis, qui eisdem locis praesunt, si fieri potest, evertantur. Si autem hoc propter¹⁸⁶ tumultus¹⁸⁷ populares non¹⁸⁸ sinitur, plebes tamen admoneantur¹⁸⁹, ne illa loca frequentent, ut¹⁹⁰, qui recte sapiunt, nulla ibi superstitione devincti¹⁹¹ teneantur. Et omnino nulla memoria martyrum probabiliter¹⁹² acceptetur, nisi ubi¹⁹³ corpus aut aliquae reliquiae¹⁹⁴ sunt aut origo alicuius habitationis¹⁹⁵ vel¹⁹⁶ possessionis vel passionis fidelissima origine¹⁹⁷ traditur¹⁹⁸. Nam quae¹⁹⁹ per somnia et²⁰⁰ per inanes quasi revelationes quorumlibet hominum ubicumque constituuntur altaria, omnimodo reprobentur²⁰¹.

XV²⁰² Item placuit ab imperatoribus gloriosissimis peti²⁰³, ut reliquiae²⁰⁴ idolatriae non solum in simulacris, sed in quibuscumque locis vel lucis²⁰⁵ vel²⁰⁶ arboribus omnimodo deleantur.

Aurelius episcopus ecclesiae Carthaginis²⁰⁷ supra compraehensis in nostro concilio statutis subscripsi; similiter LXXII episcopi subscripserunt.

O93, f. 53 va; V630, f. 106vb, W411, f. 56r; V1341, f. 37vb; E97, f. 278ra

© 2004-2006 Karl-Georg Schon
Dieser Text ist urheberrechtlich geschützt. Er steht unter der GNU Free Documentation License.
Demnach dürfen Sie ihn frei weiter verbreiten und bearbeiten, vorausgesetzt Sie nennen den Namen des ursprünglichen Autors und Sie geben auch anderen das Recht den von Ihnen bearbeiteten oder verbreiteten Text unter den gleichen Bedingungen weiter zu verbreiten. Im einzelnen finden Sie Bestimmungen der GNU Free Documentation License unter dem Menüpunkt Lizenz.

Zuletzt geändert am 11.1.2006