Die Auflösung der Handschriftensiglen und Hinweise zur Edition finden Sie hier.

2. Konzil von Arles

O93, f. 58ra; V630, f. 114va; W411, f. 69r; V1341, f. 45vb

INCIPIT¹ CONCILIUM² ARELATENSE SECUNDUM.

INCIPIUNT³ TITULI EIUSDEM CONCILII

I De neophitis clerici⁴ non⁵ ordinandis.

II Qualiter coniugati⁶ ad sacerdotium promoveantur⁷.

III Ut nullus clericus aut diaconus in solacio suo extraneam habeat mulierem.

IIII Ut nullus clericus in cellario vel in⁸ secreto intromittat puellam.

V Ut episcopus, cum ordinatur, cum consensu⁹ metropolitani tres eum ordinent episcopi.

<V630, f. 114vb> VI De episcopo, qui sine conscientia metropolitani fuerit ordinatus.

VII De his, qui seipsos abscidunt.

VIII De his, qui excommunicatos alterius suscipiunt.

VIIII Ut Novatiani in communionem¹⁰ non recipiantur.

X De his, qui in persecutione praevaricati sunt.

<O93, f. 58rb> XI De his, qui poenis victi sacrificare compulsi¹¹ sunt.

<W411, f. 69v> XII De his, qui¹² in poenitentia¹³ positi vitam excesserunt.

XIII Ut ne quis qualibet necessitate suam relinquat ecclesiam.

XIIII Ne clericus usuras accipiat.

XV Ne diaconus coram presbytero sedeat vel eucharistiam tradat.

XVI Ut Fotini¹⁴ et Paulianistae baptizentur.

XVII¹⁵ Ut heretici¹⁶, qui in trinitate baptizati sunt, cum chrismate¹⁷ et manus impositione recipiantur.

XVIII¹⁸ Ut metropolitani arbitrio synodus congregetur.

XVIIII Ut nulli episcopo liceat a synodo abesse¹⁹ vel ante peracta^{20 21} synodo discedere²².

XX De aurigis et theatricis fidelibus.

XXI Si post acceptam poenitentiam quis nupserit.

XXII Ut poenitentia coniugatis ex consensu²³ detur.

XXIII De sacerdotibus qui idolatriam²⁴ non everterint²⁵.

XXIIII De accusatoribus fratrum.

XXV De apostatis, si non revertuntur²⁶.

SYNODUS HABITA²⁷ ARELATO GESTA²⁸ AB EPISCOPIS DIVERSARUM PROVINCIARUM, QUORUM²⁹ NOMINA SUBTER³⁰ TENENTUR INSERTA

Ex Sicilia civitate³¹ Syracusanorum Sixtus episcopus et Florus³² diaconus, ex provincia Campaniae civitatis Capuensium³³ Pronius³⁴ episcopus³⁵, Agrippa et³⁶ Tutus diaconi³⁷, ex provincia Apulia civitatis³⁸ Alpiensium Pardus episcopus et Crescens³⁹ diaconus, ex provincia Dalmatia⁴⁰ civitatis⁴¹ Aquilegiensium Theodorus episcopus it Agaton diaconus, ex urbe Roma, quos Silvester episcopus misit, Claudianus⁴² et Abitus⁴³ presbyteri⁴⁴, Eugenius et Quiriacus diaconi⁴⁵, ex provincia Italiae civitatis⁴⁶ Mediolanensium Erodes⁴⁷ episcopus, et Severus diaconus, ex provincia Viennensi civitatis Massiliensium Oresius⁴⁸ episcopus, Nazareus lector ex provincia Viennensium civitatis <V1341, f. 46ra> Arelas Marinus episcopus, Salamas presbyter, Nicetius⁴⁹ Afer, Ursinus et Petrus diacones, ex provincia qua supra⁵⁰, civitatis^{51 52} Viennensium⁵³ Verus episcopus, Beclas exorcista, ex provincia⁵⁴ qua supra civitatis Vasianae⁵⁵ Dafnas⁵⁶ episcopus, Victor exorcista, ex provincia⁵⁷ qua supra civitatis Arausicorum⁵⁸ Faustinus⁵⁹ presbyter, ex Portunicensi⁶⁰ Innocentius diaconus, Agapius exorcista, ex provincia Gallia⁶¹ civitatis Remorum Imbethanius⁶² episcopus, Prigenius diaconus, ex civitate Rotomagensium Avidanus⁶³ episcopus, Nicetius diaconus, ex civitate Augustodunensium⁶⁴ Reticius episcopus, Amandus presbyter, Filomatius⁶⁵ diaconus, ex civitate Lugdunensium⁶⁶ Betius episcopus, Pitulinus⁶⁷ exorcista, ex civitate Agrippinensium⁶⁸ Maternus episcopus, <V630, f. 115ra> Macrinus⁶⁹ diaconus, ex provincia Aquitanica civitatis Gabalum⁷⁰ Genialis⁷¹ episcopus, ex civitate Burdegalensium⁷² Orientalis episcopus, Flavianus⁷³ diaconus, ex civitate Treverorum⁷⁴ Agroetius⁷⁵ episcopus, Felix exorcista, ex civitate Tolosa Mamertinus⁷⁶ episcopus, Leontius diaconus, ex provincia Britannia⁷⁷ civitatis⁷⁸ Tuburriacensium Eburius episcopus, ex civitate Clunia Adelfius episcopus, ex civitate Romanorum Liberius episcopus, Flonetius⁷⁹ diaconus, ex provincia⁸⁰ Hispaniae civitatis Emeritae Liberius episcopus et Florentius diaconus, civitatis⁸¹ Beticae Sabinus presbyter, civitate⁸² Ursolensium Natalis presbyter et Citerius diaconus, civitatis⁸³ Terracone Probatius⁸⁴ presbyter, Castorius diaconus, ex civitate Caesaraugustanae⁸⁵ Clementius presbyter, Rufinus⁸⁶ exorcista, ex civitate Bastigentiensium⁸⁷ Termasius⁸⁸ presbyter et⁸⁹ Victor diaconus⁹⁰, ex provincia Maurita<W411, f. 70r>niae⁹¹ civitatis⁹² Caesariensium Fortunatus⁹³ episcopus, Deuterius diaconus, ex provincia Sardiniae⁹⁴ civitatis⁹⁵ Caralis Quintus episcopus, Ammonius⁹⁶ presbyter, ex provincia Africae⁹⁷ civitatis⁹⁸ Cartaginis Caecilianus⁹⁹ episcopus et¹⁰⁰ Sperantius diaconus, ex civitate Onina Lampadius¹⁰¹ episcopus, ex civitate Uticea¹⁰² Victor episcopus, ex civitate Beneventina Anatasius episcopus, ex civitate Tuburbitana¹⁰³ Faustus episcopus, ex civitate Cocofeltis Surgentius episcopus, ex civitate¹⁰⁴ Numidia¹⁰⁵ Victor episcopus, ex civitate Virensium Vitalis episcopus, ex portu¹⁰⁶ urbis¹⁰⁷ Romae Gregorius episcopus, ex Centumcellis Epitectus¹⁰⁸ episcopus, ex civitate Ostensi¹⁰⁹ Leontius et Marcharius¹¹⁰ presbyteri¹¹¹.

I Ordinari ad diaconatus vel¹¹² ad¹¹³ sacerdotii officium neophitum non debere.

II Assumi aliquem ad sacerdotium non posse in coniugii vinculo constitutum, nisi fuerit praemissa¹¹⁴ conversio.

III¹¹⁵ Si quis de¹¹⁶ clericis a gradu diaconatus in solacio suo mulierem praeter aviam, matrem, sororem, filiam, neptem¹¹⁷ vel conversam secum uxorem habere praesumpserit, a communione alienus habeatur. Pari¹¹⁸ quoque et mulierem, si se separare noluerit, poena percellat¹¹⁹.

IIII¹²⁰ Nullus diaconus vel presbyter vel episcopus ad cellarii secretum intromittat puellam¹²¹ vel ingenuam vel ancillam.

V <V1341, f. 46rb> Nullus¹²² episcopus sine metropolitani¹²³ permissu nec episcopus¹²⁴ metropolitanus¹²⁵ sine¹²⁶ tribus episcopis¹²⁷ comprovincialibus praesumat¹²⁸ episcopum ordinare, ita ut alii comprovinciales epistolis¹²⁹ admoneantur, ut se suo responso consensisse significent. Quod si inter partes aliqua¹³⁰ fuerit dubitatio, maiori numero metropolitanus in electione¹³¹ consentiat.

VI Illud autem ante omnia claret¹³², quod¹³³ eum, qui¹³⁴ sine conscientia metropolitani constitutus fuerit episcopus iuxta magnam synodum esse episcopum non debere.

VII Hi¹³⁵, qui se carnali vitio¹³⁶ repugnare nescientes abscidunt, ad clerum¹³⁷ pervenire non¹³⁸ posse¹³⁹.

VIII Si quis excommunicatum alterius sive clericum <V630, f. 115rb> sive saecularem recipere post interdictum praesumpserit, noverit se reum fraternitatis factum, causam in concilio redditurum¹⁴⁰.

VIIII Novatianum in communionem¹⁴¹ recipi non debere, nisi suscepta poenitentiae incredulitatis¹⁴² praeteritum damnet errorem.

X De his, qui in persequutione praevaricati sunt, si voluntarie fidem negaverunt, hoc de eis Nicena synodus statuit, ut quinque annis¹⁴³ inter caticuminos exeant, et duos inter discommunicantes, ita ut communionem inter poenitentes non praesumant. In potestate tamen vel arbitrio erit episcopi, ut¹⁴⁴ si eos ex animo errorem deflere et agere poenitentiam viderit, si¹⁴⁵ ad communionem in¹⁴⁶ propriam¹⁴⁷ ecclesiam¹⁴⁸ velit¹⁴⁹ humanitate¹⁵⁰ suscipere¹⁵¹.

XI Si qui¹⁵² vero dolore victi et pondere persecutionis negare et¹⁵³ sacrificare compulsi sunt, duobus annis inter caticuminos et¹⁵⁴ triennio inter poenitentes habeantur a communione suspensi.

XII De his, qui in poenitentia¹⁵⁵ positi¹⁵⁶ vitam¹⁵⁷ <W411, f. 70v> excesserunt, placuit nullum communione vacuum debere dimitti, sed pro eo, quod honoravit poenitentiam, oblatio illius recipiatur.

XIII Nullus¹⁵⁸ cuiusque ordinis clericus, non diaconus, non presbyter, non¹⁵⁹ episcopus quacumque occasione¹⁶⁰ faciente, propriam relinquat ecclesiam, sed omnimodis¹⁶¹ aut excommunicetur aut redire cogatur. Quod si aliquis¹⁶² commorationis¹⁶³ tempore invito episcopo suo in aliena¹⁶⁴ ecclesia habitans ab episcopo loci clericus fuerit ordinatus, huiusmodi ordinatio irrita habeatur.

XIIII Si quis clericus pecuniam dedit¹⁶⁵ ad usuram aut conductor alienae rei voluerit esse aut turpis lucri gratia genus aliquod negotiationis¹⁶⁶ exercuerit, depositus a clero a communione alienus fiat.

XV <V1341, f. 46va> In secretario diaconos¹⁶⁷ inter presbyteros sedere non liceat, vel corpus Christi praesente presbytero tradere non praesumant¹⁶⁸. Quod si fecerint¹⁶⁹, ab¹⁷⁰ officio diaconatus abscedant¹⁷¹.

XVI Fotinianos¹⁷² vero¹⁷³ sive Paulianistas secundum patrum statuta baptizari¹⁷⁴ oportet.

XVII Bononianos¹⁷⁵ autem ex eodem¹⁷⁶ errore venientes, quos sicut Arrianos baptizari in trinitate manifestum est, dum interrogati fidem nostram ex toto corde confessi fuerint, cum chrismate et manus impositione in ecclesia recipi sufficit.

XVIII Ad Arelatensis¹⁷⁷ episcopi arbitrium¹⁷⁸ synodus est¹⁷⁹ congreganda, ad quam <O93, f. 58vb> urbem ex omnibus mundi <V630, f. 115va> partibus sub sancti Marini tempore legimus celebratum fuisse concilium atque conventum. Si quis commonitus infirmitatis causa defuerit, personam vice sua dirigat.

XVIIII¹⁸⁰ Si quis autem adesse neglexerit aut coetum¹⁸¹ fratrum, antequam concilium dissolvatur, crediderit deserendum¹⁸², alienatum se a fratrum communione cognoscat, nec eum recipi liceat nisi in sequenti synodo fuerit absolutus.

XX De agitatoribus sive theatricis¹⁸³, qui fideles sunt, placuit eos, quamdiu agunt, a communione separari.

XXI Poenitentes, quae defuncto viro aliis nubere praesumpserint vel suspecta vel interdicta familiaritate cum extraneo vixerint¹⁸⁴, cum eodem ab ecclesiae liminibus arceantur¹⁸⁵. Haec¹⁸⁶ etiam et de viro in poenitentia posito placuit observari.

XXII Poenitentiam coniugatis¹⁸⁷ nonnisi ex consensu dandam.

XXIII Si in alicuius presbyterio infideles aut faculas¹⁸⁸ accenderint aut arbores fontesve¹⁸⁹ vel saxa venerantur, si hoc eruere¹⁹⁰ neglexerit, sacrilegii reum se esse cognoscat. Dominus autem¹⁹¹ ordinator rei ipsius, si admonitus emendare noluerit, communione privetur.

XXIIII Eos qui falsa fratribus capitalia obiecisse convicti fuerint, placuit eos usque ad exitum non communicare, sicut magna synodus ante constituit¹⁹², nisi digna satisfactione poenituerint¹⁹³.

XXV Hi¹⁹⁴, qui post sanctam¹⁹⁵ religionis¹⁹⁶ professionem¹⁹⁷ apostatant et ad saeculum redeunt <W411, f. 71r> et postmodum poenitentiae remedia non requirunt¹⁹⁸, sine poenitentia communionem penitus non accipiant. Quos etiam iubemus ad clericatus officium non admitti, et quicumque ille sit¹⁹⁹, <V1341, f. 46vb> post poenitentiam habitum saecularem²⁰⁰ non praesumat. Quod si praesumpserit, ab ecclesia alienus habeatur.

O93, f. 58vb; V630, f. 115va; W411, f. 71r; V1341, f. 46vb

© 2004-2006 Karl-Georg Schon
Dieser Text ist urheberrechtlich geschützt. Er steht unter der GNU Free Documentation License.
Demnach dürfen Sie ihn frei weiter verbreiten und bearbeiten, vorausgesetzt Sie nennen den Namen des ursprünglichen Autors und Sie geben auch anderen das Recht den von Ihnen bearbeiteten oder verbreiteten Text unter den gleichen Bedingungen weiter zu verbreiten. Im einzelnen finden Sie Bestimmungen der GNU Free Documentation License unter dem Menüpunkt Lizenz.

Zuletzt geändert am 12.1.2006