[Home]
[Überblick]
Handschriftenverzeichnis

Handschriftenbeschreibungen
[Text]
[Übersetzungen]
[Capitula Angilramni]
[Collectio Danieliana]
[Lizenz]
[Kontakt]
[Links]
[Impressum]
[Inhalt]

Projekt Pseudoisidor

Pseudoisidor

Capitula Angilramni

Collectio Danieliana

Pseudoisidor Teil I

Pseudoisidor Teil II

Pseudoisidor Teil III

Konzil von Vaison

Inhaltsverzeichnis

Konzil von Orléans

Die Auflösung der Handschriftensiglen und Hinweise zur Edition finden Sie hier.

Konzil von Agde

O93, f. 61va; V630, f. 119vb; W411, f. 78v; V1341, f. 51ra

INCIPIT1 CONCILIUM AGATENSE XXV EPISCOPORUM HABITUM ERA DXXIIII2

TITULI3 INCIPIUNT PRAEFATI4 CONCILII

<W411, f. 79r> I De digamis clericis, ut non ministrent.

II De contumacibus clericis et ad officium tardis.

III De episcopis, qui vel innocentes5 vel pro minimis causis aliquos excommunicant.

IIII De his, qui suas vel propinquorum6 oblationes ecclesiae fraudant.

V Si clericus furtum ecclesiae fecerit.

VI Si episcopo a7 quibuslibet quicquam fuerit derelictum.

VII De rebus ecclesiae, quomodo ab episcopis habeantur, et de servis ecclesiae, qualiter ab episcopo manumittantur.

VIII De clericis, qui8 ad saeculares confugiunt.

VIIII De presbyteris et diaconibus, qui ad coniugalem9 coitum revertuntur.

X Ut nullus clericorum cum extraneis feminis habitet.

XI Ut nullus clericus in cellario vel secretario10 feminam intromittat.

XII Ut omni11 quadragesimae12 sabbato13 ieiunetur.

XIII Ut symbolum ante octo14 dies paschae competentibus praedicetur.

XIIII Ut altare et ungueatur15 et benedicatur.

XV Qualiter maiores, qualiter minores poenitentiam accipiant.

XVI Qua aetate diacones ordinentur.

XVII De qua aetate episcopi vel presbyteri16 consecrentur17.

XVIII De laicis, quibus temporibus communicare debeant.

XVIIII De sanctimonialibus18, qua aetate velentur.

XX De clericis, qui comam nutriunt.

XXI Ut sollemnitates maiores in civitatibus celebrentur.

<V1341, f. 51rb> XXII Ut non liceat presbytero19 aut clerico rem ecclesiae vendere aut donare.

XXIII Ut clericus iunior seniori non proponatur20.

XXIIII De expositis inventis.

XXV De saecularibus, qui suas uxores21 derelinquunt.

XXVI Ut si clericus22 voluntarie damnum ecclesiae fecerit et satisfaciat23 et24 excommunicetur.

XXVII Ut monasterium inconsulto episcopo nullus construat de monachis25.

XXVIII Ut monasterium puellarum procul a monachis construatur26.

<V630, f. 120ra> XXVIIII De libertis, ut in necessitate ab ecclesia tueantur.

XXX Ut post antiphonas27 orationes dicantur.

XXXI De his, qui propter28 odium ad pacem non revertuntur.

XXXII Ut clericus29 inconsulto episcopo ad iudicem saecularem non pergat.

XXXIII Si episcopus heredes non habens ecclesiam, cui praefuit, heredem non fecerit.

XXXIIII De Iudaeis, qui converti cupiunt, qualiter suscipiantur.

XXXV Si episcopus a30 metropolitano admonitus pro synodo vel ordinatione31 episcopali venire distulerit.

XXXVI Ut stipendia clericorum iuxta meritum distribuantur.

XXXVII De homicidis32 vel falsis testibus.

XXXVIII Ut sine epistola episcopi sui non liceat clericum vel monachum proficisci33, et de monachis vel abbatibus.

<O93, f. 61vb> XXXVIIII Ut clerici34 nuptialia35 vitent convivia36.

XL Ut clericis37 vetetur ebrietas.

XLI De sortilegis38 vel auguriatoribus39, ut ab ecclesia separentur40.

XLII Ne de poenitentibus clericus ordinetur, et ut presbyter altare non erigat.

XLIII Ne presbyter benedictionem vel poenitentiam in ecclesia dare praesumat.

XLIIII Ut episcopus exiguum aliquid sine clericorum41 conhibentia42 non43 destruat44.

<W411, f. 79v> XLV Ut servos ecclesiae fugitivos liceat vendere episcopo.

XLVI Ut ante missam expletam egredi populus non praesumat.

XLVII De rebus ecclesiae propriis vel acquisitis.

XLVIII De non alienandis ab episcopo rebus ecclesiae et de libertis45.

XLVIIII46 De clericis, qui sine epistolis sui pontificis proficiscuntur47.

L48 De presbyteris parrochitanis49 res ecclesiae distrahentibus50.

LI51 De eisdem, ut, quicquid emerint52, in nomine ecclesiae comparent.

LII53 Ut sacerdotes54 et levitae canibus55 ad venandum et accipitribus56 non utantur.

LIII57 De venditionibus58, quas abbates facere praesumunt.

LIIII59 Ne unus abba duobus cenobiis praeponatur.

LV60 Ne monasterium sine notitia61 episcopi62 construatur.

LVI63 De rebus ecclesiae usui64 collatis, ut praescriptionis65 tempore non defendantur66.

LVII67 De lapsis, qui de catholica fide in heresim68 transeunt.

LVIII69 De incestis coniugiis.

LVIIII70 De his, qui servos suos extra iudicem necant.

LX71 De laicis, qui in sollemnitatibus maioribus ad civitatem non concurrunt72.

LXI73 De clericis, qui ab ecclesiae officio diebus sollemnibus desunt.

LXII74 De levitis75, ne76 sine iussu presbyteri sedeant.

<V1341, f. 51va> LXIII77 De ministris, ne in secretarium78 ingrediantur.

LXIIII79 De catholicis, ne hereticorum connubiis copulentur.

LXV80 De levitis et clericis, ne magi vel incantatores sint.

LXVI81 De seditionariis clericis.

LXVII82 De scurris83 et iocularibus84 clericis.

<V630, f. 120rb> LXVIII85 De synodo annis singulis congreganda86.

INCIPIT87 SYNODUS88 AGATENSIS

SYNODUS89 HABITA IN CIVITATE AGATENSI SUB DIE III ID. SEPTEMBR. MESALA90 CONSULE

Cum in dei91 nomine in civitate Agatensi convenissemus et92 in sancti Andreae basilica consedissemus93, de disciplina et ordinationibus clericorum atque pontificum vel de ecclesiarum utilitatibus tractaturi in primo id placuit, ut canones et statuta patrum per ordinem legerentur94.

DE95 DIGAMIS CLERICIS, UT NON MINISTRENT

I Placuit96 de digamis aut internuptiarum97 maritis, quamquam aliud patrum statuta decreverunt98, ut, qui hucusque ordinati sunt, habita miseratione presbyteri99 vel diaconi100 nomen tantum obtineant, officium vero consecrandi presbyteri101 et ministrandi huiusmodi102 diacones non praesumant.

DE103 CONTUMACIBUS CLERICIS ET AD OFFICIUM TARDIS

II Contumaces vero clerici104, prout dignitatis ordo permiserit ab episcopis corrigantur, et si qui prioris gradus elati105 superbia communionem fortasse contempserint aut ecclesiam frequentare vel officium suum implere neglexerint, peregrina eis communio106 tribuatur ita, ut, cum eos <W411, f. 80ra> poenitentia107 correxerit, rescripti in matricula gradum suum dignitatemque recipiant108.

DE109 110 EPISCOPIS, QUI VEL INNOCENTES VEL PRO MINIMIS CAUSIS111 ALIQUOS EXCOMMUNICANT

III112 Episcopi vero, si sacerdotali moderatione postposita innocentes aut minimis causis culpabiles excommunicare praesumpserint113 aut114 ad gratiam festinantes recipere fortasse noluerint, a vicinis episcopis cuiuslibet provinciae litteris moneantur et si parcere noluerint, communio115 illis116 usque117 ad tempus synodi a reliquis episcopis denegetur, ne fortasse propter118 excommunicatoris <O93, f. 62r> peccatum excommunicati longo tempore morte praeveniantur.

DE119 HIS, QUI SUAS VEL PROPINQUORUM120 OBLATIONES ECCLESIAE FRAUDANT

IIII121 Clerici etiam vel saeculares, qui oblationes parentum aut donatas aut testamento relictas122 retinere perstiterint123 aut id, quod ipsi donaverint124, ecclesiis vel monasteriis credi>V1341, f. 51vb>derint auferendum, sicut synodus sancta125 constituit, velut necatores pauperum, quousque reddant, ab ecclesiis excludantur.

SI126 CLERICUS FURTUM ECCLESIAE FECERIT

V127 Si quis128 clericus furtum ecclesiae fecerit, peregrina ei communio tribuatur.

SI129 EPISCOPO A130 QUIBUSLIBET QUICQUAM FUERIT DERELICTUM

VI131 Pontifices vero, quibus in summo sacerdotio constitutis ab extraneis dumtaxat aliquid aut cum ecclesia aut sequestratim aut dimittitur aut donatur, quia132 hoc ille, qui donat, pro redemptione animae suae, non pro commodo sacerdotis probatur offerre, non quasi suum proprium, sed quasi133 dimissum ecclesiae inter facultates134 ecclesiae computabunt, quia iustum est, ut, sicut sacerdos habet, quod ecclesiae dimissum135 est, ita et136 ecclesia137 habeat, quod relin<V630, f. 120va>quitur138 sacerdoti139. Sane140 quicquid per fideicommissum aut sacerdoti aut ecclesiae fortasse dimittitur, cuicumque alii141 postmodum profuturum, id inter facultates suas ecclesia computare aut retinere non poterit.

DE142 REBUS ECCLESIAE, QUOMODO AB143 EPISCOPIS HABEANTUR, ET144 DE SERVIS145 ECCLESIAE; QUALITER AB EPISCOPO MANUMITTANTUR

VII146 Casellas147 vero vel mancipiola ecclesiae episcopi, sicut prisca canonum praecepit auctoritas, vel vasa ministerii quasi commendata fideli proposito in integro ecclesiae iure possideant, id est, ut neque vendere neque per quoscumque contractus148 res, unde pauperes vivunt, alienare praesumant. Quod si necessitas149 compulerit, ut pro ecclesiae150 necessitate aut utilitate vel151 usufructuum152 vel indirecta venditione aliquid distrahatur, apud duos vel tres comprovinciales vel vicinos episcopos causa, qua153 necesse sit vendendi, <W411, f. 80v> primitus comprobetur, ut154 habita discussione sacerdotali eorum subscriptione, quae facta fuerit venditio, roboretur. Aliter facta venditio vel transactio non155 valebit. Sane si quos de servis ecclesiae bene156 meritos sibi episcopus libertati157 donaverit, collatam libertatem a successoribus placuit custodiri cum hoc158, quod eis manumissor in libertate contulerit, quod tamen iubemus viginti solidorum numeri modum in terrula, vineola vel hospitiolo159 tenere. Quod amplius datum fuerit, post manumissoris mortem ecclesiae160 revocetur161. Minus utiles peregrinis vel clericis162 salvo iure ecclesiae in usum praestare permittimus.

DE163 CLERICIS, QUI AD SAECULARIUM164 DEFENSIONE165 CONFUGIUNT

VIII166 Id167 etiam placuit, ut clericus, si relicto officio suo propter <V1341, f. 52ra> discriptionem168 ad169 saecularem fortasse confugerit et is170, ad quem recurrit, solacium ei171 defensionis172 impenderit, cum eodem de ecclesiae communione pellatur.

DE173 PRESBYTERIS174 ET DIACONIBUS, QUI AD CONIUGALEM175 COITUM REVERTUNTUR

VIIII176 Placuit etiam177, ut178, si presbyteri179 vel diaconi coniugati ad torum uxorum suarum180 redire voluerint, papae Innocentii181 ordinatio vel Siricii182 episcopi auctoritas conservetur. Quod si183 ad aliquos formula illa ecclesiasticae184 vitae pariter et disciplinae, quae a Siricio episcopo ad provincias commeavit non probabitur pervenisse, eis185 ignorationis venia186 remittetur ita, ut de cetero penitus incipiant187 abstinere et ita gradus188 suos, in quibus inventi fuerint, sic retineant, ut ad potiora eis non liceat ascendere. Quibus in beneficio esse debet, quod189 locum190 ipsum, quem retinent, non amittunt. Si qui191 autem scisse formam vivendi192 missam193 a sancto Siricio episcopo deteguntur neque statim cupiditates194 libidinis195 abiecisse, illi sunt modis omnibus submovendi, eo196 quod post admonitionem cognitam proponendam197 arbitrati sunt voluptatem198.

UT199 NULLUS CLERICORUM CUM EXTRANEIS FEMINIS HABITET200

X201 Id etiam ad custodiendam vitam et famam speciali ordi<V630, f. 120vb>natione praecipimus, ut nullus clericorum extraneae mulieri qualibet collatione aut202 familiaritate iungatur203, et non solum in domo <O93, f. 62rb> illius extranea mulier non accedat, sed nec ipse frequentandi ad extraneam mulierem habeat potestatem, sed cum matre tantum204, sorore, filia et205 nepte206, si habuerit aut voluerit207, vivendi liberam habeat potestatem. De quibus nominibus nefas est aliud, quam natura constituit, suspicari208.

UT209 NULLUS CLERICUS IN CELLARIO VEL SECRETO FEMINAM INTROMITTAT

XI210 Ancillas vel libertas a211 cellario vel212 secreto ministerio et ab eadem mansione, in qua clericus manet, placuit removeri.

<W411, f. 81ra> UT213 OMNI214 QUADRAGESIMAE215 SABBATO IEIUNETUR

XII216 Placuit etiam, ut omnes ecclesiae exceptis diebus dominicis in quadragesima217, etiam die sabbato218, sacerdotali oratione et discretionis219 comminatione220 ieiunent.

UT221 SYMBOLUM ANTE OCTO DIES PASCHAE COMPETENTIBUS PRAEDICETUR

XIII222 Symbolum etiam placuit ab omnibus ecclesiis una die, id est ante octo dies dominicae resurrectionis publice in ecclesia competentibus praedicare223.

UT224 ALTARE ET225 UNGUATUR226 ET BENEDICATUR

XIIII227 Altaria228 placuit non solum unctione chrismatis, sed etiam sacerdotali benedictione sacrari.

QUALITER229 MAIORES POENITENTIAM230 ACCIPI<V1341, f. 52rb>ANT, QUAE MINORIBUS NON FACILE COMMITTENDA EST

XV231 Poenitentes tempore, quo poenitentiam petunt, impositionem manuum232 et cilicium super capita233 a sacerdote, sicut ubique constitutum est, consequantur. Si234 aut235 236 comas non deposuerint aut vestimenta non mutaverint, abiciantur, et nisi digne poenituerint, non recipiantur. Iuvenibus etiam poenitentia non facile committenda est propter aetatis fragilitatem, viaticum tamen omnibus in morte positis non negandum.

QUA237 AETATE DIACONES ORDINENTUR

XVI238 Episcopus239 benedictionem240 diaconatus minoribus quam241 viginti et quinque annorum penitus non committat. Sane si242 coniugati iuvenes consenserint ordinari, etiam uxorum voluntas ita requirenda est, ut sequestrato mansionis cubiculo religione243 praemissa244, posteaquam pariter conversi fuerint, ordinentur.

QUA245 AETATE EPISCOPI VEL PRESBYTERI246 CONSECRENTUR

XVII247 Presbyterum vero vel episcopum ante triginta annos, id est, antequam ad viri perfecti aetatem perveniat248, nullus metropolitanorum ordinare praesumat, ne per aetatem, quod aliquoties evenit, aliquo errore culpentur.

DE249 LAICIS, QUIBUS TEMPORIBUS COMMUNICARE DEBEANT250

XVIII251 Saeculares252, qui natale domini, pascha, pentecosten253 non communicaverint, catholici254 non credantur nec inter catholicos habeantur.

DE255 SANCTIMONIALIBUS, QUA AETATE VELENTUR

XVIIII256 Sanctimoniales, quamlibet vita earum257 et mores probati sint258, ante annum aetatis suae quadragesimum259 non velentur.

DE260 CLERICIS, QUI COMAM NUTRIUNT

XX261 Clerici, qui comam nutriunt262, ab archidiacono263, etiamsi noluerint, inviti detondantur. Vestimenta vel calceamenta etiam eis, nisi, quae religionem264 deceant, uti aut habere <V630, f. 121ra> non liceat.

UT265 SOLLEMNITATES MAIORES IN CIVITATIBUS CELEBRENTUR

XXI266 Si quis etiam extra parrochias, in quibus legitimus est ordinariusque conventus, oratorium267 in agro habere voluerit, reliquis268 festivitatibus, ut ibi269 missas teneat propter fatigationem familiae iuxta ordinem270 <W411, f. 81v> permittimus. Pascha vero, natale domini, epiphaniam, ascensionem domini, pentecosten et natale sancti Iohannis Baptistae, et si quae271 maximae dies in festivitatibus habentur, non nisi in civitatibus aut in parrochiis teneant. Clerici vero, si qui in his272 festivitatibus, quas273 supradiximus, in oratoriis274 nisi iubente aut permittente episcopo facere aut tenere voluerint, <V1341, f. 52va> a communione pellantur.

UT275 NON LICEAT PRESBYTERO VEL CLERICO REM ECCLESIAE VENDERE AUT276 DONARE

XXII277 Et licet278 superfluum sit de re nota et antiquis canonibus prohibita iterato279 aliquid definire, tamen280 ut281 facilius cupiditas <O93, f. 62v> aut improbitas reprimatur, id statuimus, quod omnes iubent, ut282 civitatenses283 sive diocesani284 presbyteri285 vel clerici salvo iure ecclesiae, rem ecclesiae, sicut permiserint episcopi, teneant, vendere aut donare286 penitus non praesumant. Quod si fecerint, et facta venditio non valebit et de facultatibus, si quas habent proprias, indemnem287 ecclesiam reddant et communione priventur.

UT288 CLERICUS IUNIOR SENIORI NON PRAEPONATUR

XXIII289 Episcoporum290 etiam, quorum291 vita non repraehenditur, posteriorem priori nullus praeponat, nisi fortasse elatus superbia292, quod pro necessitate ecclesiae episcopus iusserit, implere contemnat293. Sane si officium archidiaconatus294 propter simpliciorem naturam implere aut expedire nequiverit, ille295 loci sui nomen teneat et ordinationem296 ecclesiae, quem elegerit episcopus, praeponendum297.

DE298 EXPOSITIS INVENTIS

XXIIII299 De expositis inventis id observandum, quod iam dudum synodus sancta300 constituit.

DE301 SAECULARIBUS, QUI SUAS UXORES302 DERELINQUUNT

XXV303 Hi304 vero saeculares, qui coniugale consortium nulla305 culpa graviore dimittunt vel etiam dimiserunt306, et nullas causas discidii probabiliter proponentes propterea sua matrimonia dimittunt307, ut aut illicita308 aut aliena praesumant, si antequam apud episcopum comprovinciales309 310 discidii311 causas dixerint et prius uxores, quam iudicio damnentur, abiecerint, a communione ecclesiae et312 sancto populi coetu pro eo, quod fidem et coniugia maculant, excludantur.

UT313 SI VOLUNTARIE CLERICUS DAMNUM ECCLESIAE FECERIT ET314 SATISFACIAT ET315 EXCOMMUNICETUR

XXVI316 Si quis317 de clericis documenta, quibus ecclesiae possessio firmatur, aut supprimere aut negare aut adversariis fortasse tradere damnabili et punienda obstinatione praesumpserit318, quicquid per absentiam319 documentorum damni ecclesiae illatum est320, de propriis facultatibus reddant321 et communione <W411, f. 82r> priventur322. Hi323 etiam324, qui in damno ecclesiae impie sollicitati a traditoribus aliquid325 susceperint, superiori326 sententia teneantur327.

UT328 MONASTERIUM INCONSULTO EPISCOPO NULLUS CONSTRUAT

XXVII329 <V630, f. 121ra> Et330 de monachis monasterium331 novum nisi episcopo aut permittente aut probante nullus <V1341, f. 52vb> incipere aut fundare praesumat. Monachi etiam vagantes332 ad officium clericatus, nisi eis testimonium abbas suus dederit nec in civitatibus nec in parrochiis ordinentur. Monachum, nisi abbatis sui aut permissu aut voluntate ad alterum monasterium commigrantem nullus abba333 suscipere aut retinere praesumat, sed ubicumque fuerint abbati suo auctoritate canonum revocetur334. Si enim335 necesse fuerit clericum336 de monachis ordinari, cum consensu et voluntate abbatis praesumat episcopus.

UT337 MONASTERIUM PUELLARUM PROCUL A MONACHIS CONSTRUATUR

XXVIII338 Monasteria puellarum longius a monasterio339 monachorum aut propter insidias diaboli aut propter oblocutiones hominum collocentur.

DE340 LIBERTIS, UT IN NECESSITATE AB ECCLESIA TUEANTUR

XXVIIII341 Libertos legitime a dominis suis factos ecclesia, si necessitas exegerit, tueatur. Quod342 si quis ante audientiam aut pervadere aut exspoliare praesumpserit343, ab ecclesia repellatur344.

UT345 POST ANTIPHONAS346 ORATIONES DICANTUR

XXX347 Et quia convenit ordinem348 ecclesiae ab omnibus aequaliter custodiri349, studendum est, ut, sicut350 ubique fit351, post antiphonas352 collectiones353 per ordinem ab episcopis354 vel presbyteris dici355 et hymnos356 matutinos vel vespertinos diebus omnibus decantari, et in357 conclusione matutinarum vel vespertinarum358 missarum post hymnos capitella de psalmis dici, et plebem collecta oratione ad vesperam ab episcopo cum benedictionc dimitti.

DE359 HIS, QUI PER ODIUM AD PACEM NON REVERTUNTUR

XXXI360 Placuit etiam361, ut, sicut plerumque fit, quicumque odio aut longinqua <O93, f. 62vb> inter se lite dissenserint362 et363 ad pacem revocare364 diutina vel365 intentione nequiverint, a civitatis primitus sacerdotibus arguantur. Qui si inimicitias deponere perniciosa intentione noluerint, de ecclesiae coetu iustissima excommunicatione366 pellantur.

UT367 CLERICUS INCONSULTO EPISCOPO AD IUDICEM SAECULAREM NON PERGAT

XXXII368 Clericum369 nullus praesumat apud saecularem iudicem episcopo non permittente pulsare, sed si pulsatus fuerit, non370 respondeat nec371 proponat372 nec audeat criminale negotium in iudicio <W411, f. 82v> saeculari proponere373. Si quis vero saecularium per calumniam ecclesiam aut clericum fatigare temptaverit et victus fuerit374, ab375 ecclesiae liminibus et a376 catholicorum377 communione, nisi digne poenituerit, coerceatur378.

SI379 EPISCOPUS HEREDES NON HABENS380 ECCLESIAM, <V1341, f. 53ra> CUI PRAEFUIT, HEREDEM NON FECERIT

XXXIII381 Episcopus, qui filios aut nepotes non habens alium382 quam ecclesiam reliquit383 heredem, si quid de ecclesia, non in ecclesiae causa aut necessitate praesumpsit, quod distraxit aut donavit, irritum habeatur. Qui384 vero filios habet, de bonis, quae relinquit385, ab386 heredibus eius indemnitatibus ecclesiae consulatur.

DE387 IUDAEIS, QUI CONVERTI CUPIUNT, QUALITER SUSCIPIANTUR

XXXIIII388 Iudaei, quorum perfidia frequenter ad vomitum redit, si ad legem catholicam venire389 voluerint, octo menses inter caticuminos ecclesiae limen introeant, <V630, f. 121va> et si pura fide390 venire noscuntur, tunc demum baptismatis gratiam mereantur. Quod si391 casu aliquo392 periculum393 infirmitatis intra praescriptum tempus incurrerint394 et desperati395 fuerint396, baptizentur397.

SI398 EPISCOPUS A METROPOLITANO ADMONITUS399 PRO SYNODO VEL ORDINATIONE EPISCOPALI400 VENIRE DISTULERIT

XXXV401 Si episcopus402 metropolitanus ad comprovinciales episcopos epistolas403 direxerit, in quibus eos404 ad405 ordinationem summi pontificis aut406 ad synodum invitet, postpositis omnibus excepta gravi infirmitate corporis ac407 408 praeceptione regia ad constitutum409 diem adesse non differant. Quod410 si defuerint, sicut prisca canonum praecepit auctoritas, usque ad proximum411 synodum a caritate fratrum412 et413 ecclesiae communione priventur414.

UT415 STIPENDIA CLERICORUM IUXTA MERITUM DISTRIBUANTUR

XXXVI416 Clerici etiam omnes, qui ecclesiae fideliter vigilanterque deserviunt, stipendia sanctis laboribus debita secundum servitii sui meritum vel ordinationem417 canonum418 a sacerdotibus consequantur.

DE419 HOMICIDIS420 ET421 FALSIS TESTIBUS

XXXVII422 Itaque censuimus homicidas et falsos testes a communione ecclesiastica submovendos, nisi poenitentiae satisfactione crimina admissa423 diluerint.

UT424 SINE EPISTOLA425 EPISCOPI SUI NON LICEAT CLERICUM VEL426 MONACHUM PROFICISCI, ET DE MONACHIS VEL ABBATIBUS

XXXVIII427 Clericis sine commendatitiis epistolis episcopi sui licentia428 non pateat evagandi, in monachis quoque praesentis429 sententiae forma servetur. Quod430 si verborum increpatio non emendaverit, etiam verberibus statuimus coerceri. Servandum quoque de monachis, ne eis ad solitarias cellulas liceat a431 congre<W411, f. 83r>gatione discedere, nisi forte probatis post emeritos432 labores aut propter infirmitatis433 necessitatem <V1341, f. 53rb> asperior434 abbatis regula remittatur. Quod435 ita demum fiet, ut intra eadem monasterii septa manentes, tamen sub abbatis potestate, separatas habere cellulas permittant436. Abbatibus quoque singulis diversas cellulas aut plura monasteria habere non liceat, nisi tantum propter incursum hostilitatis437 intra muros receptacula438 collocare.

UT439 CLERICI NUPTIALIA440 VITENT CONUBIA441, NE442 SACER VISUS AUT OBTUTUS POLLUI POSSIT443

XXXVIIII444 Presbyteri, diacones, subdiacones vel deinceps, quibus ducendi uxores licentia non est, etiam alienarum nuptiarum evitent <O93, f. 63ra> convivia, nec445 his coetibus misceantur, ubi amatoria cantantur et turpia aut obsceni446 motus447 corporum, choris et saltationibus efferuntur448, ne auditus449 et obtutus450 sacris mysteriis deputatus turpium spectaculorum451 atque verborum452 contagione polluantur453.

UT454 CHRISTIANI IUDAEORUM VETENT455 CONVIVIA

XL456 Omnes deinceps clerici sive457 laici Iudaeorum convivia458 evitent, nec eos ad convivium quisquis excipiat, quia cum apud christianos cibis communibus non utantur, indignum est atque sacrilegum eorum cibos459 a460 christianis sumi, cum ea, quae apostolo permittente nos su<V630, f. 121vb>mimus, ab illis iudicentur immunda, ac sic inferiores incipiant461 esse christiani quam Iudaei, si nos, quae ab illis apponuntur, utamur, illi vero a nobis oblata contemnant.

XLI462 Ante463 464 omnia clericis465 vetetur ebrietas, quae omnium vitiorum fomes ac nutrix est. Itaque eum, quem466 ebrium fuisse constiterit, ut ordo patitur, aut XXX dierum spatio a467 communione statuimus submovendum aut corporali subdendum supplicio.

XLII468 Ac469 ne470 id fortasse videatur omissum, quod maxime fidem catholicae religionis471 infestat, quod aliquanti clerici sive472 laici student auguriis473 et sub nomine fictae religionis474 per475 eas, quas sanctorum sortes vocant476, divinationis scientiam profitentur477 aut quarumcumque scripturarum inspectione futura478 promittunt. Hoc quicumque clericus vel laicus detectus479 fuerit vel consulere vel docere, ab ecclesia habeatur extraneus.

NE480 DE POENITENTIBUS CLERICUS ORDINETUR, ET UT PRESBYTER ALTARE481 NON ERIGAT

XLIII482 De poenitentibus id placuit observari483, quod sancti patres nostri484 synodali485 sententia statuerunt, ut nullus de his clericus ordinetur et, qui iam sunt per ignorantiam ordinati, aut sicut <V1341, f. 53va> bigami aut internuptiarum486 maritos487 locum teneant. Ministrare diaconis488 aut consecrare altare presbyter non praesumat.

NE489 PRESBYTER BENEDICTIONEM490 VEL POENITENTIAM IN ECCLESIA DARE PRAESUMAT

XLIIII491 Benedictionem super plebem in ecclesia fundere aut poenitentem <W411, f. 83v> in ecclesia benedicere492 presbytero penitus non licebit.

UT493 EPISCOPUS EXIGUUM ALIQUID SINE CLERICORUM494 CONHIBENTIA495 DISTRAHAT

XLV496 Terrulas aut vineolas exiguas497 ecclesiae minus utiles aut longe positas parvas episcopus sine consilio fratrum, si necessitas fuerit, distrahendi habeat potestatem.

UT498 499 SERVOS ECCLESIAE FUGITIVOS LICEAT VENDERE EPISCOPO

XLVI500 Fugitivos501 domos suas aut familias deserentes, qui, etiamsi revocati502 fuerint, teneri503 non possunt, simili ratione ab episcopis, si voluerint aut si ita illi meruerint, distrahantur.

UT504 ANTE MISSAM EXPLETAM EGREDI POPULUS NON PRAESUMAT

XLVII505 Missas die dominica506 saecularibus totas tenere speciali ordine praecipimus ita, ut ante507 benedictionem sacerdotis egredi populus non praesumat. Qui si fecerint, ab episcopo publice confundantur.

XLVIII508 Ut de rebus episcopi propriis vel acquisitis vel509 quicquid episcopus de suo proprio habet, heredibus510 suis, si voluerit, derelinquat. Quicquid511 vero de provisione ecclesiae suae fuerit512 sive de agris sive de frugibus sive de oblationibus, omnia in iure ecclesiae reservare513 censuimus.

DE514 NON ALIENANDIS AB EPISCOPO REBUS ECCLESIAE ET515 DE LIBERTIS

XLVIIII516 Diaconi517 vel presbyteri in parrochia constituti de rebus ecclesiae sibi creditis nihil audeant commutare, vendere vel donare, quia res sacratae deo esse noscuntur. Similiter et sacerdotes nihil de rebus ecclesiae sibi commissae518, ut superius compraehensum est, alienare519 praesumant. Quod si fecerint520, convicti521 in concilio et ab honore depositi, de suo proprio522 aliud523 tantum restituant, quantum visi sunt praesumpsisse. Sane si quis pro qualibet524 condicione de rebus ecclesiae aliquid alienare praesumpserit, si de suo proprio tantum ecclesiae contulerit, quantum visus <V630, f. 122ra> est abstulisse, tunc demum istud525 stare licebit. Libertos526 tamen, quos sacerdotes vel527 diaconos de ecclesia sibi commissa facere voluerint, actus ecclesiae prosequi iubemus. Quod si facere contempserint, placuit eos ad proprium reverti servitium528.

DE529 CLERICIS, QUI CRIMEN CAPITALE COMMISERINT

L530 Si episcopus, presbyter aut diaconus capitale531 crimen commiserint aut <O93, f. 63rb> cartam falsaverint aut testimonium falsum dixerint, ab officii532 honore depositi in monasterium retrudantur et ibi tantum<V1341, f. 53vb>modo, quamdiu vixerint, laicam communionem accipiant.

DE533 EPISCOPIS, QUI PER TESTAMENTUM DE REBUS ECCLESIIS534 ALIQUID CONTULERINT

LI535 Si episcopus condito536 testamento aliquid de ecclesiastici iuris proprietate legaverit537, aliter non valebit, nisi tantum de iuris proprii facultate suppleverit.

<W411, f. 84r> DE538 CLERICIS, QUI SINE EPISTOLA539 SUI PONTIFICIS540 PROFICISCUNTUR541

LII542 Presbyter aut diaconus vel clericus sine antistitis543 sui epistolis ambulans communionem ei544 nullus impendat.

DE545 PRESBYTERIS PARROCHITANIS546 RES ECCLESIAE DISTRAHENTIBUS547

LIII548 Quicquid parrochiarum presbyter de ecclesiastici iuris possessione distraxerit, inane habeatur et vacuum venditore549 comparantis et550 actione vendentis551.

DE552 EISDEM, UT, QUICQUID EMERINT, IN NOMINE ECCLESIAE COMPARETUR

LIIII553 Presbyter dum diocesim554 tenet, de his, quae emerit ad ecclesiae nomen555, scripturam556 faciat aut ab eius, quam tenet557, ecclesiae558 ordinatione discedat.

UT559 SACERDOTES ET LEVITAE CANES AD VENANDUM ET ACCIPITRES NON HABEANT560

LV561 Episcopis562, presbyteris, diaconibus563 canes ad venandum aut accipitres habere non liceat. Quod si quis talium personarum in hac voluntate detectus fuerit564, si episcopus est, tribus mensibus se565 a communione suspendat, presbyter566 duobus mensibus se567 abstineat, diaconus568 uno ab omni officio vel communione cessabit.

DE569 VENDITIONIBUS, QUAS ABBATES FACERE PRAESUMUNT

LVI570 In571 venditionibus, quas abbates facere praesumunt572, haec forma servetur, ut quicquid sine episcopi notitia venditum fuerit, ad potestatem episcopi revocetur. Mancipia vero monachis donata ab573 abbate574 non licet575 manumitti. Iniustum enim putamus, ut monachis cotidianum rurale opus facientibus servi eorum libertatis otio576 potiantur.

LVII577 Unum578 abbatem duobus monasteriis interdicimus praesidere579.

LVIII580 Cellulas581 novas aut congregatiunculas monachorum absque episcopi notitia prohibemus institui.

LVIIII582 Clerici583 quilibet584 quaecumque585 diuturnitate temporis de ecclesiae remuneratione possederint586, in ius proprium praescriptione temporis non vocetur, dummodo pateat ecclesiae rem fuisse, ne videantur etiam episcopi administrationes587 prolixas588 aut precatorias589, cum ordinati sunt, facere debuisse aut diu retentas facultates in590 ius proprietatis suae posse transcribere.

LX591 Lapsis592, id est, qui in catholica fide baptizati sunt593, si594 <V630, f. 122rb> praevaricatione damnabili post in heresim595 transierint596, grandem redeundi difficultatem sanxit antiquitas, quibus nos <V1341, f. 54ra> annorum multitudinem597 breviatam poenitentiam biennii598 condicione infrascriptae observationis <W411, f. 84v> imponimus, ut praescripto biennio tertio599 sine relaxatione ieiunent et ecclesiam studeant frequentare, in poenitentum600 loco standi et orandi humilitatem601 noverint observandam, ut etiam ipsi602, cum caticumini egredi commonentur, abscedant. Hoc si observare voluerint constituto tempore admittendis ad altarium603 observatio relaxetur. Quod si ardua vel dura forte604 putaverint605, statuta praeteritorum canonum implere debebunt.

DE606 INCESTIS CONIUGIIS

LXI607 De incestis coniunctionibus nihil prorsus veniae reservamus, nisi cum adulterium separatione sanaverint. Incestos vero nullo coniugii nomine deputandos, quos etiam designare funestum est. Hos enim esse censemus, si quis relictam fratris, quae608 pene prius soror exstiterat, carnali coniunctione polluerit609, si quis frater610 germanam uxorem acceperit611 612, si quis novercam duxerit, <O93, f. 63va> si quis consobrinae613 614 se sociaverit, si615 quis relictae vel filiae avunculi misceatur aut patrui filiae vel privignae suae aut, qui ex propria consanguinitate aliquam aut, quam consanguineus habuit, concubitu polluat aut duxerit uxorem. Quas omnes et olim atque sub hac constitutione incestos616 esse non dubitamus et inter caticuminos usque ad legitimam satisfactionem manere et orare praecipimus, quod ita praesenti tempore prohibemus, ut617 ea, quae sunt hactenus618 instituta, non dissolvamus619. Sane quibus coniunctio illicita interdicitur, habebunt ineundi melioris coniugii libertatem.

DE620 HIS, QUI SERVOS SUOS EXTRA IUDICEM NECANT

LXII621 Si quis servum proprium sine conscientia iudicis occiderit, excommunicatione vel poenitentia biennii622 reatum sanguinis emundabit.

LXIII623 Ut624 cives, qui625 superiorum sollemnitatum, id626 est, paschae ac natalis domini vel627 pentecostes festivitatibus628 episcopis interesse neglexerint, in quibus civitatibus positos629 se630 accipiendae communionis vel benedictionis desiderio noverint, qui hoc facere neglexerint, triennio a communione priventur ecclesiae.

LXIIII631 Si632 quis in clero constitutus ab ecclesia633 sua diebus sollemnibus defuerit, id est nativitate domini634, epiphania, pascha vel pentecoste635, dum potius singularis636 lucri studeant637 quam servitio suo parere638, convenit639, ut triennio a communione suspendatur640. Similiter diaconus <V630, f. 122va> vel presbyter, si tres ebdomadas ab ecclesia sua defuerint641, huic642 damnationi succumbant643.

DE644 LEVITIS645 <V1341, f. 54rb> SINE IUSSU PRESBYTERI NON646 SEDEANT

LXV647 Quoniam non oportet diaconem sedere praesente648 presbytero, sed ex iussione presbyteri sedeat649. Similiter autem honorificetur diaconus a ministris inferioribus <W411, f. 85r> et omnibus clericis.

LXVI650 Quoniam651 non oportet in652 sacratos ministros licentiam habere in secretarium, quod Graeci diaconicon653 appellant, ingredi et contingere654 vasa dominica.

LXVII655 Quoniam656 non oportet cum omnibus657 hereticis miscere connubia et vel filios vel filias dare, sed potius accipere, si tamen se profitentur christianos658 futuros esse659 catholicos.

LXVIII660 Quoniam661 non oportet ministros altaris662 aut clericos magos et663 incantatores esse aut facere, quae dicuntur filacteria, quae sunt magna obligamenta animarum. Hos autem, qui talibus utuntur, proici ab ecclesia iussimus.

LXVIIII664 Seditionarios665 numquam ordinandos clericos, sicut nec usurarios vel iniuriarum suarum ultores.

LXX666 Clericum667 scurrilem et verbis turpibus iocularem ab officio retrahendum.

DE668 SYNODO ANNIS SINGULIS CONGREGANDA669

LXXI670 Synodum etiam secundum constituta patrum annis singulis placuit congregari, quoniam671 cum pace dimittimur672, gratias deo agimus orantes eius clementiam, ut haec eadem facere in honorem673 domini per multos annos possimus.

Ego Caesarius in Christi nomine episcopus iuxta id674, quod universis sanctis coepiscopis meis, qui mecum scripserunt675, placuit instituta patrum secutus, his definitionibus annuens676 sub die V Kal. Septembr. subscripsi. Similiter et alii677 subscripserunt numero678 triginta679 tres.

O93, f. 63va.; V630, f. 122va; W411, f. 85r; V1341, f. 54rb


1 INCIPIT fehlt W411

2 D W411

3 TITULI INCIPIUNT PRAEFATI CONCILII fehlt V630; TITULI INCIPIUNT PRAEFATI CONCILII] TITULI W411

4 PRĘFATI korr. aus PRĘFATIO V1341

5 innocentes vel korr. aus innocentes V1341

6 propincorum W411

7 a fehlt W411

8 qui ad korr. aus qui W411

9 coniugalem coitum] coniugale coitu W411

10 secreto V630; W411; V1341

11 omnibus W411

12 quadragensime W411

13 sapato W411

14 ta W411

15 ungatur V1341

16 presbiteres W411

17 consecrentur korr. aus consecretur V630

18 sanctismonialibus V630

19 presbytero aut clerico] presbyterum aut clericum V630; presbyter aut clericus V1341

20 praeponatur V630; W411; V1341

21 coniuges V1341

22 clericus voluntarie] voluntarie clericus V630; W411; V1341

23 satisfecerit W411

24 et fehlt V1341

25 mundis W411

26 constituatur V630; construuntur W411

27 antifanas W411

28 praeter O93; per W411

29 clericum W411

30 a fehlt W411

31 ordinationem W411

32 homicidiis W411

33 profisci korr. aus proficiscere O93; proficiscere V630; W411; V1341

34 cleric W411

35 nuptiali W411; nuptialia korr. aus nuptiali V1341

36 coniugia O93; convivia korr. aus conviva V1341

37 clerici W411

38 sortilegis korr. aus sortislegis V1341

39 aguriatoribus W411

40 separantur V630

41 clericorum] clericorum etiam W411

42 convenientia W411

43 non fehlt W411

44 distruat W411; distrahat V1341

45 libertis] libertis.

XLVIIII De clericis qui crimen capitale commiserint.

L De episcopis qui per testamentum de rebus eclesie aliquibus contulerint W411

46 LI W411

47 proficiscunt W411

48 LII W411

49 parrocianis W411

50 distruentibus W411

51 LIII W411

52 demerint W411

53 LIIII W411

54 sacerdotibus O93

55 canes W411

56 accipitres W411

57 LV W411

58 venditionibus korr. aus benedictionibus O93; vindictionibus W411; benedictionibus V630; V1341

59 LVI W411

60 LVII W411

61 nutiva W411

62 episcopo W411

63 LVIII W411

64 usui korr. aus usu O93; usu V630; W411; V1341

65 praescriptionis tempore] prescriptionem temporis W411

66 devendantur W411

67 LVIIII W411

68 heresem W411

69 LX W411

70 LXI W411

71 LXII W411

72 occurrunt V630; V1341

73 LXIII W411

74 LXIIII W411

75 levitis ut korr. aus levitis V630

76 ne] ut non V630; ne fehlt V1341

77 LXV W411

78 secretario W411

79 LXVI W411

80 LXVII W411

81 LXVIII W411

82 LXVIIII W411

83 scurrilibus V630

84 ioculatoribus W411

85 LXX W411

86 congregando W411

87 INCIPIT SYNODUS AGATENSIS fehlt W411

88 SYNODO V1341

89 SYNODUS HABITA IN CIVITATE AGATENSI] ANNO VINCENSIMO SECUNDO ALARICI REGIS W411; SYNODUS AGATENSIS HABITA IN CIVITATE V1341

90 MESALA CONSULE fehlt W411

91 dei nomine] nomine domini W411

92 et fehlt W411

93 consedimus W411

94 legerentur] legerentur quibus lectis W411

95 Rubrik fehlt V630

96 Placuit] Placuit ut W411; V630

97 internumtarum W411; internuptarum V1341

98 decreverint W411; V1341

99 presbiterii W411

100 diaconus W411; diaconis V1341

101 presbiteris W411

102 usu modes W411

103 Rubrik fehlt V630

104 clerici korr. aus cleri V630

105 elati superbia] elatis pervia W411

106 communione O93

107 paenitentia korr. aus paenitentiae V1341

108 recipiat W411

109 DE] III DE korr. aus DE O93

110 Rubrik fehlt V630

111 CAUSIS fehlt W411

112 IIII O93

113 praesumpserint korr. aus praesumpserit O93

114 et W411

115 communioni W411

116 illius W411; illius korr. aus illis O93

117 qui W411

118 in W411

119 Rubrik fehlt V630

120 PROPINCORUM W411

121 V O93

122 relictos V1341

123 prestiterint W411

124 donaverunt W411

125 nostra W411

126 Rubrik fehlt V630

127 VI O93

128 quis fehlt W411

129 Rubrik fehlt V630

130 A fehlt W411

131 VII O93

132 qua W411

133 quasi korr. aus quasi suum V630

134 facultates korr. aus facultatis V1341

135 dimissum korr. aus dimissus V1341

136 et fehlt V1341

137 ecclesiae V630

138 relinquunt W411

139 sacerdotes W411

140 Sane quicquid per fideicommissum aut sacerdoti fehlt W411

141 alii fehlt W411

142 Rubrik fehlt V630

143 AB korr. aus AD V1341

144 ET DE fehlt W411

145 urbis W411

146 VIII O93

147 am Rande rem aeclesię O93

148 contractos W411

149 necessitas] necessitas certa V1341

150 ecclesiae] ecclesię aut W411

151 vel] vel in W411; V1341

152 usufructum W411

153 quae W411; V1341

154 et W411

155 non valebit] convalebit W411

156 mene W411

157 libertate V1341

158 id W411

159 hospiciola W411

160 ecclesia V1341

161 revocentur W411

162 clericis fehlt W411

163 Rubrik fehlt V630

164 SAECULARIUM DEFENSIONE] SECULARES W411

165 DEFENSIONEM V1341

166 VIIII O93

167 Idem W411

168 districtionem V1341

169 a W411

170 is korr. aus s O93

171 ei fehlt W411; V1341

172 offensionis W411

173 Rubrik fehlt V630

174 PRBIS O93

175 CONIUGALEM COITUM] CONIUGALE COITU W411

176 X O93

177 etiam ut si fehlt W411

178 aut O93

179 presbyteri vel diaconi] diaconi aut presbiteri W411

180 suorum V630

181 innocenti W411

182 syri W411

183 si ad korr. aus si O93; V630

184 ecclesiastica W411

185 his W411

186 venia korr. aus veni V1341

187 incipiatur W411

188 grados W411

189 quod] quod hunc W411

190 locum ipsum] ipsum locum W411

191 qua W411

192 veniendi W411

193 dimissam W411

194 cupiditates libidinis] cupiditatis libidines W411

195 libidines V1341

196 eo quod] qui W411

197 pręponendam V630; W411; V1341

198 voluntatem W411

199 Rubrik fehlt V630

200 HABITAT W411

201 XI O93

202 ut O93

203 iungantur W411

204 tantum] tantum et W411

205 aut V630

206 nepote W411

207 noluerit W411

208 suspicare W411

209 Rubrik fehlt V630

210 XII O93

211 a korr. aus ad V630; ad W411

212 vel] vel ad W411

213 Rubrik fehlt V630

214 OMNI] OMNIBUS DIEBUS W411

215 QUADRAGESIMAE] QUADRAGENSIMA DIE W411

216 XIII O93

217 quadragensima W411

218 sabbati korr. aus sabbato V630; sabbati W411; V1341

219 districtionis V1341

220 comminatione korr. aus commotione O93

221 Rubrik fehlt V630

222 XIIII O93

223 tradi W411

224 Rubrik fehlt V630

225 ET fehlt W411

226 UNGUEATUR V630, W411; UNGATUR V1341

227 XV O93

228 Altaria] Altaria vero W411

229 Rubrik fehlt V630

230 POENITENTIAM ACCIPIANT, QUAE MINORIBUS NON FACILE COMMITTENDA EST] QUALITER minores pęnitentiam accipiunt W411

231 XVI O93

232 manum W411

233 caput V630; W411; V1341

234 Si aut] et sicut W411

235 interlinear vel autem V630

236 autem korr. aus aut V1341

237 Rubrik fehlt V630

238 XVII O93

239 Episcopus] Episcopus vero W411

240 benedictione V630

241 am W411

242 si fehlt W411

243 relegione W411

244 praemissum W411

245 Rubrik fehlt V630

246 PRESBYTERIS O93; PRESBITERES W411; V1341

247 XVIII O93

248 perveniant V1341

249 Rubrik fehlt V630

250 debent W411

251 XVIIII O93

252 Saeculares] Saeculares vero W411; V1341

253 pentecosten] pentecosten qui W411

254 catholice W411

255 Rubrik fehlt V630

256 XX O93

257 eorum O93; earum korr. aus eorum V630; eorum V1341

258 sunt W411

259 quadragensimum W411

260 Rubrik fehlt V630

261 XXI O93

262 nutriunt fehlt W411

263 arcediacono W411

264 relegione W411

265 Rubrik fehlt V630

266 XXII O93

267 oratorum W411

268 reliquibus W411

269 ibi korr. aus ubi V630

270 ordinationem W411; ordine V1341

271 qua W411

272 his fehlt V630

273 qua W411

274 oratoriis] oratoriis his W411

275 Rubrik fehlt V630

276 VEL V1341

277 XXIII O93

278 liceat W411

279 iterato korr. aus itera co V1341

280 tam V1341

281 quod W411

282 aut V1341

283 civitanenses V630; V1341; civitenses W411

284 deocesani korr. aus diocesiani O93; deocesani V630

285 presbiteris W411

286 dare W411

287 indemnem] in damnum W411

288 Rubrik fehlt V630

289 XXIIII O93

290 Episcopus W411

291 quorum vita] vita quorum V1341

292 superbiae korr. aus superbia V630

293 contemnit W411

294 arcediaconatus W411

295 illius V630; ille korr. aus illi V1341

296 ordinationi W411

297 praeponatur W411

298 Rubrik fehlt V630; V1341

299 XXV O93

300 nostra W411

301 Rubrik fehlt V630

302 coniuges W411

303 XXVI O93

304 Hii W411

305 nulla fehlt V630; W411; V1341

306 admiserunt V630

307 admittunt V630

308 illicitę O93

309 conprovincialem W411

310 conprovintiales discidii korr. aus conprovintiales V1341

311 discidii causas] causas discidii W411

312 et] et a fehlt V630; V1341

313 Rubrik fehlt V630

314 ET korr. aus UT V1341

315 ET fehlt O93

316 XXVII O93

317 quis] quis vero W411

318 praesumpserunt W411

319 abstinentiam V630

320 est] est et W411

321 reddat korr. aus reddant V1341

322 privetur korr. aus priventur V1341

323 Hi fehlt W411

324 etam W411

325 aliquid fehlt W411

326 superiori sententia teneantur fehlt W411

327 tenantur V1341

328 Rubrik fehlt V630

329 XXVIII O93

330 Et fehlt W411

331 masterium V1341

332 vacantes W411

333 abbas V1341

334 revocentur W411

335 enim fehlt W411

336 clericus W411

337 Rubrik fehlt V630

338 XXVIIII O93

339 monasterium W411

340 Rubrik fehlt V630

341 XXX O93

342 Quos V1341

343 praesumpserint V1341

344 repellantur W411

345 Rubrik fehlt V630

346 ANTIFANAS W411

347 XXXI O93

348 ardinem W411

349 custodire W411

350 sicut ubique] ubique sicut V630

351 fit] fit et V630; W411; V1341

352 antifanas W411

353 collectionis W411

354 episcopos W411

355 dicantur W411

356 hymnos matutinos vel vespertinos] hymnus matutinus vel vespertinus W411

357 in conclusionem] inclusionem W411

358 vespertinarium W411

359 Rubrik fehlt V630

360 XXXII O93

361 etiam ut korr. aus etiam V1341

362 dissenserrit V630

363 aut W411

364 revocari korr. aus revocare V630

365 vel fehlt V630; W411; V1341

366 intentione W411

367 Rubrik fehlt V630

368 XXXIII O93

369 Clericum nullus] Clericus nec quemquam V630; V1341; Clericum nullus korr. aus Clericus nec quemquam O93; Clericus nequaquam W411

370 non fehlt W411

371 nec proponat fehlt W411

372 praeponat V1341

373 proponere. Ut nullus ecclesiam aut clericum fatigare praesumat korr. aus proponere O93

374 fuerit ab korr. aus fuerit O93

375 ab fehlt W411; V1341

376 ad W411

377 cathilicorum W411

378 arceantur W411

379 Rubrik fehlt V630

380 HABUERIT W411

381 XXXIIII O93

382 alium quam] aliquam W411

383 relinquit W411

384 Qui vero filios habet, de bonis, quae reliquit, ab heredibus eius indemnitatibus ecclesiae consulatur fehlt V630

385 reliquit V630; W411

386 ab heredibus] habere diebus W411

387 Rubrik fehlt V630

388 XXXV O93

389 redire W411

390 fide venire korr. aus devenire V630

391 si casu] causa W411

392 aliquo] aliquo quis W411

393 periculo W411

394 incurrerit W411

395 disperatus W411

396 fuerit W411

397 baptizetur W411

398 Rubrik fehlt V630

399 AMONITUS W411

400 EPISCOPUS W411

401 XXXV korr. aus XXXVI O93

402 episcopus metropolitanus] metropolitanus episcopus W411; V1341

403 epistolam W411

404 eos ad] eos aut ad korr. aus eos aut V1341

405 aut V630; W411

406 aut ad korr. aus aut V1341

407 aut V630; W411; V1341

408 ac korr. aus ad O93

409 constitutam O93; W411

410 qui W411

411 proximam W411; proximam korr. aus proximum V1341

412 fratrum et korr. aus fratrum V1341

413 et fehlt V630

414 privetur W411

415 Rubrik fehlt V630

416 XXXVII O93

417 ordinatione W411

418 canonum fehlt V630

419 Rubrik fehlt V630

420 HOMICIDIIS W411

421 VEL W411

422 XXXVIII O93

423 admissa fehlt V630

424 Rubrik fehlt V630

425 EPISTULA W411

426 VEL MONACHUM fehlt W411

427 XXXVIIII O93

428 licentiam V1341

429 praesenti W411

430 Quos V630; V1341

431 a fehlt W411

432 meritos W411; emeritos korr. aus meritos V1341

433 infirmitatis necessitatem] infirmitate W411

434 asperior] asperior ab korr. aus asperior a W411; asperior ab V1341

435 Quod] Quod si V630; V1341

436 permittantur V630; W411; V1341

437 hospitalitatis W411

438 receptaculo V630

439 Rubrik fehlt V630

440 NUPTIALIA korr. aus NUPTIALI V1341

441 CONVIVIA W411

442 NE SACER VISUS AUT OBTUTUS POLLUI POSSIT fehlt W411

443 POSSET V1341

444 XL O93

445 nec his coetibus] neque scientibus W411

446 osceni W411; obsceni korr. aus osceni V1341

447 motus] motos et W411

448 effruantur W411

449 aditus W411

450 obtatus W411

451 expectaculorum W411

452 verborum korr. aus verberum V630

453 pulluantur W411

454 Rubrik fehlt V630

455 VITENT W411; V1341

456 XLI O93

457 vel W411

458 convivia korr. aus convia W411

459 cibus W411

460 a fehlt W411

461 incipiant korr. aus accipiant O93; incipient W411

462 XLII Inter omnia clericis vetetur ebrietas, quae omnium vitiorum fomes ac nutrix est. Itaque eum quem ebrium fuisse constiterit, ut ordo patitur, aut XXX dierum spatio a communione statuimus submovendum aut corporali subdendum supplicio. XLIII korr. aus XLII O93

463 Inter O93

464 Ante omnia] UT W411

465 CLERICI W411

466 quem fehlt W411

467 a fehlt V630

468 XLIII O93

469 Vor AC] DE SORTILEGIS vel aguriam servantibus ut ab ecclesia separentur W411; DE SORTILEGIS VEL AUGURIATORIBUS UT AB ECCLESIA SEPARENTUR V1341

470 ne id] dei W411

471 relegionis W411

472 vel V1341

473 aguriis W411

474 religionis per eas korr. aus religionis O93

475 per eas fehlt V630; W411; V1341

476 vocant fehlt W411

477 profitetur W411

478 futura fehlt V630

479 detectus fuerit korr. aus detectus V1341

480 Rubrik fehlt V630

481 ALTARE korr. aus ALTARE ALTARE V1341

482 XLIIII O93

483 observare W411

484 nostri] nostri in W411

485 synodali sententia korr. aus synodali V1341

486 internuptorum V630; V1341; intermubtarum W411

487 mariti W411

488 diaconus W411; diaconus korr. aus diaconis V1341

489 Rubrik fehlt V630

490 BENEDITIONEM V1341

491 XLV O93

492 benedicere fehlt W411

493 Rubrik fehlt V630

494 CLERICORUM] clericorum etiam W411

495 convenientia W411; CONIBENTIA NON V1341

496 XLVI O93, XLV korr: aus XV V1341

497 exiguas] exiguas et W411

498 Rubrik fehlt V630

499 UT] UT SI W411

500 XLVII O93; XLVI korr. aus XVI V1341

501 Fugitivos] Fugitivos etiam W411

502 revocantes W411

503 teneri non possunt, simili ratione ab episcopis, si voluerint fehlt V630; V1341

504 Rubrik fehlt V630

505 XLVIII O93; XLVII korr. aus XVII V1341

506 dominica] dominico a W411; V1341

507 ante fehlt W411

508 XLVIIII O93

509 vel fehlt W411

510 hededibus suis] ad heredes suos W411

511 quid W411

512 fuerit fehlt W411

513 reservari korr. aus reservare W411

514 Rubrik fehlt V630

515 ET DE LIBERTIS fehlt W411

516 L O93

517 Diaconi vel presbyteri] Diaconus presbyter W411

518 commissis W411; V1341

519 emulare W411

520 fecerint] facere voluerint W411

521 convincti O93; convicti korr. aus convincti V630

522 proprio fehlt V630

523 aliud tantum korr. aus aliud V1341

524 quolibet W411

525 illut W411

526 Libertos tamen] Ita tamen libertos W411

527 vel diaconos] presbiter diaconus W411; presbiteres diacones V1341

528 servium W411

529 Rubrik fehlt V630

530 LI O93

531 capitale crimen] crimen capitale W411

532 officio W411

533 Rubrik fehlt V630

534 eclesie W411; ECCLESIAE V1341

535 LII O93

536 condito korr. aus condicto V1341

537 ligaverit W411

538 Rubrik fehlt V630

539 EPISTOLIS W411

540 PONTIFICI W411

541 PROFICISCUNT W411

542 LIII O93

543 antistis O93; antistitis korr. aus antistis V630

544 eis V630

545 Rubrik fehlt V630

546 PARROCIANIS W411

547 distruentibus W411

548 LIIII O93

549 venditori V1341

550 et fehlt W411

551 vertente W411

552 Rubrik fehlt V630

553 LV O93

554 diocesem W411

555 nomine W411

556 scripturam faciat korr. aus scripturam V630

557 tenuit W411

558 ecclesiae fehlt W411

559 Rubrik fehlt V630

560 utantur W411

561 LVI O93

562 Episcopis, presbyteris, diaconibus] Episcopus presbiter diaconus W411

563 diaconis V1341

564 fuerit fehlt W411; V1341

565 se a communione suspendat] abstineat W411

566 presbyter duobus mensibus se abstineat fehlt W411

567 se fehlt V1341

568 diaconus uno] una diaconus W411

569 Rubrik fehlt V630

570 LVII O93

571 In venditionibus] Venditiones W411

572 praesumserint W411

573 ab fehlt W411

574 abbates W411

575 liceat V630; W411; V1341

576 otium W411

577 LVIII O93

578 Vor Unum] NE UNUS ABBA duobus cenobiis preferatur W411

579 praesidere korr. aus praesididere O93

580 LVIIII O93

581 Vor Cellulas] NE MONASTERIUM SINE notitia episcopi construatur W411

582 LX O93

583 Vor Clerici] DE REBUS ECLESIE usu conlatis ut prescriptione temporis non vendantur W411

584 quilibet] quolibet etiam W411

585 quantacumque W411

586 possiderint W411

587 administrationis W411

588 prolixe W411

589 praevaricatorias V630

590 in ius fehlt W411

591 LXI O93

592 Lapsis, davor] DE LAPSIS qui de catholica fide in heresem transeunt W411

593 sunt si fehlt W411

594 si fehlt V1341

595 heresem W411

596 transierunt W411

597 multitudinem breviatam] multitudine breviata W411

598 bienni W411

599 tertio] tertia die W411

600 penitendum W411

601 humilitatem] humilitatem ita V630

602 ipsi cum] episcopum W411

603 latario W411

604 ferte W411

605 putaverint korr. aus putaverit W411

606 Rubrik fehlt V630

607 LXII O93

608 quae fehlt W411

609 voluerit W411

610 fratris W411

611 accipiat W411

612 acceperit, si quis novercam duxerit, si quis consobrinę se sociaverit korr. aus acceperit W411; V1341

613 consobrinae korr. aus consobrinae sobrinę O93

614 consobrinae] consobrine que W411

615 si quis relictae vel filiae avunculi misceatur aut patrui filiae vel privignae suae aut, qui ex propria consanguinitate aliquam aut, quam consanguineus habuit, concubitu polluat aut duxerit uxorem. Quas omnes et olim atque sub hac constitutione incestos esse non dubitamus et inter caticuminos usque ad legitimam satisfactionem manere et orare praecipimus fehlt W411

616 incertos V1341

617 ut] ut ita W411

618 hactenus] ante nos W411

619 dissolvamus] disolvamus si quis relicte vel filie avunculi misceatur aut patris filię vel pro virgine sue concubitu polluatur W411

620 Rubrik fehlt V630

621 LXIII O93

622 bienni W411

623 LXIIII O93

624 Vor Ut] DE LAICIS QUI IN SOLEMNITATIBUS MAIORIBUS AD CIVITATEM NON CONCURRUNT W411

625 qui fehlt W411

626 id est] noti W411

627 vel pentecostes fehlt W411

628 festivitate W411

629 positus W411

630 se fehlt W411; V1341

631 LXV O93; LXIIII korr. aus LXVIIII W411

632 Vor Si] DE CLERICIS QUI AB ECLESIĘ OFFICIO DIEBUS SOLEMNIBUS DESUNT W411

633 ecclesia sua korr. aus ecclesia O93

634 domini] domini sanctum W411

635 pentecosten W411; pentecostes V1341

636 saecularis W411

637 student W411

638 parare W411

639 convenit ut korr. aus convenit V630

640 suspendantur V630; W411

641 defuerit V630; W411

642 huic damnationi] huius damnationis W411

643 subcombat W411

644 Rubrik fehlt V630

645 LEVITIS] LEVITES NE W411; LEVITIS UT V1341

646 NON fehlt W411; V1341

647 LXV fehlt O93; LXV kor.. aus LXIIII W411

648 presentem W411

649 seat W411

650 LXVII O93

651 Vor Quoniam] DE MINISTRIS NE IN SECRETARIO INGREDIANTUR W411

652 in sacratos ministros licentiam habere in secretarium] ministros licentiam habere in secretario W411

653 diaconecon W411

654 contingere] contingeredi et contingere W411

655 LXVIII O93

656 Vor Quoniam] DE CATHOLICIS NE HERETICORUM CONUBIIS COPULETUR W411

657 hominibus W411

658 christianos] christianos fieri W411

659 esse] esse et V630

660 LXVIIII O93

661 Vor Quoniam] DE LEVITIS ET CLERICIS NE MAGI VEL INCANTATORES SINT W411

662 altaris korr. aus alteris V1341

663 aut W411

664 LXX O93

665 Vor Seditionarios] DE SEDICIONARIIS CLERICIS W411

666 LXXI O93

667 Vor Clericum] DE SCURRIBUS et iocularibus clericis W411

668 Rubrik fehlt V630

669 CONGREGANDA] congregando W411

670 LXXII O93

671 quoniam fehlt W411

672 dimittitur W411

673 honore W411

674 id fehlt W411

675 subscripserunt W411; V1341

676 annues W411

677 aliis V1341

678 numero fehlt V630

679 triginti V1341

© 2004-2006 Karl-Georg Schon
Dieser Text ist urheberrechtlich geschützt. Er steht unter der GNU Free Documentation License.
Demnach dürfen Sie ihn frei weiter verbreiten und bearbeiten, vorausgesetzt Sie nennen den Namen des ursprünglichen Autors und Sie geben auch anderen das Recht den von Ihnen bearbeiteten oder verbreiteten Text unter den gleichen Bedingungen weiter zu verbreiten. Im einzelnen finden Sie Bestimmungen der GNU Free Documentation License unter dem Menüpunkt Lizenz.

Zuletzt geändert am 14.1.2006