[Home]
[Überblick]
Handschriftenverzeichnis

Handschriftenbeschreibungen
[Text]
[Übersetzungen]
[Capitula Angilramni]
[Collectio Danieliana]
[Lizenz]
[Kontakt]
[Links]
[Impressum]
[Inhalt]

Projekt Pseudoisidor

Pseudoisidor

Capitula Angilramni

Collectio Danieliana

Pseudoisidor Teil I

Pseudoisidor Teil II

Pseudoisidor Teil III

Konzil von Elvira

Inhaltsverzeichnis

Konzil von Gerona

Die Auflösung der Handschriftensiglen und Hinweise zur Edition finden Sie hier.

Konzil von Tarragona

O93, f. 66ra; V630, f. 127ra; W411, f. 92v; V1341, f. 58va

CONCILII1 TERRACONENSIS2 DECEM EPISCOPORUM HABITI3 ERA CLIIII4.

INCIPIUNT5 TITULI

I Ut etiam ad proximas sanguinis clerici cum testimonio vadant.

II Ut clericis6 emendi7 vilius8 vel vendendi carius non permittatur licentia9.

III10 Ut clerici11, si solidum praestiterint, sine usura recipiant.

IIII12 Ut nullus episcopus vel quis13 infra positus die dominico causas iudicare praesumat14.

V15 Ut qui in metropolitana16 civitate episcopus non ordinatur17, post duos menses se metropolitano praesentet.

VI18 Ut episcopus qui19 a metropolitano commonitus ad synodum non venerit, excommunicetur.

VII20 Ut diocesani21 clerici septimanas teneant et die sabbati omnes in unum22 conveniant.

VIII23 Ut annis singulis episcopi diocesem24 visitent et25 non plus quam tertiam partem26 de parrochiis accipiant.

VIIII27 De clericis et ostiariis, qui28 adulteris29 mulieribus admiscentur30, ut proiciantur31.

X32 Ut nullus episcopus pro iudiciis munera accipiat.

XI33 Ut monachus missus alicubi ministerium clericatus agere non praesumat nec negotiator34 exsistat.

XII35 Ut si episcopus intestatus obierit, inventarium de rebus eius clerici36 faciant, et nullus exinde aliquid auferat.

XIII37 Ut episcopus diocesianos38 presbyteros et quosdam ex laicis convenire litteris ad synodum moneat.

In nomine Christi habita synodus Terracona anno sexto Theoderici39 regis consulatu Petri sub die octavo40 Idus Novembris.

Antiquorum41 patrum statuta de his censuisse42 videntur, quae in tempore aut ad illos relicta43 pervenerunt44 aut certe acta testimonio45 proprio comprobaverunt. Cuius rei et nos sequentes exemplum illa, quae non fiunt, placuit observanda decernere, ut praeterita absque ambage custodiantur et46 praesentia hac47 observatione sint firma. Igitur, cum in unum pariter convenissemus in urbem Terraconensem, quae est metropolitana observantissime48 fundata, titulos subter annexos conscripsimus observandos.

I De49 his, quibus cura properante50 proximitate51 habere permittitur52, ut ea cautela earum necessitates sustentent53, <V1341, f. 58vb> ut pietatis beneficia, quae eis sunt necessaria54, a longius praebeant55. Ipsi vero pro visendis eis, cum ingressi fuerint, clerici56 salutatione recurrant nec inibi57 faciant mansionem. Qui tamen, cum ad earum visitationem pergunt, testem solacii sui fide et actione58 ante probatum59 adhibeant secum. Si quis haec a nobis statuta contempserit60, si clericus est, loci sui dignitate privetur, si61 vero religiosus62 vel monachus, in cella monasterii reclusus poenitentiae lamentis <V630, f. 127rb> incumbat, ubi singulari63 afflictione64 panis et aquae victum ex abbatis ordinatione percipiat.

II <W411, f. 93r> Canonum65 statutis66 firmatum est, ut67, quicumque in clero esse voluerit, <O93, f. 66rb> emendi vilius vel vendendi68 carius studio69 non utantur. Certe si voluerit exercere, cohibeatur a clero.

III Si70 quis71 clericus in72 necessitate solidum praestiterit, hoc73 de vino vel frumento accipiat, quod mercandi causa tempore74 statuto decretum fuerit75 venundare76. Ceterum si speciem non habuerit necessariam, ipsum77, quod dedit, sine ullo augmento78 recipiat79.

IIII Ut80 nullus episcoporum aut presbyterorum vel clericorum die dominico praepositum cuiuscumque causae negotium audeant vindicare, nisi hoc tantum, ut deo statuta sollemnia peragant. Ceteris vero diebus cohibentibus81 personis illa, quae82 iusta sunt, habeant licentiam iudicandi excepto criminalia83 negotia.

V Ut qui84 in metropolitana civitate episcopus non ordinatur, post duos menses se metropolitano praesentet85. Si quis in metropolitana86 civitate non fuerit episcopus ordinatus, posteaquam suscepta benedictione per metropolitani litteras honorem fuerit episcopi87 adeptus, id optimum esse decrevimus, ut postmodum statuto tempore, id est impletis duobus mensibus, se metropolitani sui praesentet88 aspectibus, ut ab illo monitis ecclesiasticis instructus plenius, quid observare debeat, recognoscat. Quod si forte haec89 implere neglexerit, in synodo increpatus a fratribus corrigatur. Et90 si forte infirmitate aliqua, ne91 hoc impleat, fuerit impeditus92, hoc suis litteris metropolitano indicare93 procuret.

VI Si94 quis episcoporum95 commonitus a metropolitano ad synodum nulla gravi intercedente necessitate corporali venire contempserit, sicut statuta96 patrum senserunt97, usque ad futurum concilium cunctorum episcoporum98 caritatis communione privetur.

VII <V1341, f. 59ra> De99 diocesanis100 ecclesiis vel clero id placuit definiri, ut presbyteri vel diaconi, qui inibi constituti sunt, cum clericis septimanas101 observent, id est102, presbyter unam103 faciat hebdomadam, qua104 expleta succedat ei diaconus105 similiter, ea106 scilicet condicione servata107, ut omnis clerus die sabbati ad vesperam108 sit paratus, quo109 facilius die dominico sollemnitas cum omnium <W411, f. 93v> praesentia celebretur ita tamen, ut omnibus diebus vesperas110 vel111 matutinos celebrent112, quia desistente113 clero, quod est pessimum, comperimus in basilicis nec luminaria ministrari. Si qui114 sane neglegentiae115 vitio haec implere noluerint, <V630, f. 127va> noverint se secundum statuta canonum pro modo116 personarum canonicae disciplinae subdendos.

VIII Multorum117 causa118 experientia magistrante reperimus nonnullas119 diocesanas120 esse ecclesias distitutas121. Ob quam rem hac122 constitutione decrevimus, ut antiquae123 consuetudinis ordo servetur et annuis vicibus ab episcopo dioceses visitentur et, si qua forte basilica reperta fuerit destituta, ordinationi124 ipsius reparare praecipiatur, quia tertia ex omnibus125 antiqua traditione, ut accipiatur ab126 episcopis, novimus statutum.

VIIII Si127 quis lectorum adulterae mulieris128 voluerit misceri vel adhaerere consortio, aut relinquat adulteram aut a129 clero habeatur extraneus. Simili sententia ostiariorum manebit scola130.

X Observandum131 quoque decrevimus, ne quis sacerdotum vel clericorum more saecularium iudicum132 audeat accipere pro impensis patrociniis munera, nisi forte in ecclesia oblata gratuita, quae non favore133 muneris videantur accepta, sed collatione devotionis illata. Quod134 si quaesita135 probatur accipere, veluti exactor136 fenoris aut usurarum possessor137 secundum statuta patrum se noverit138 degradandum139.

XI Monachi140 a monasterio foras141 egredientes, ne aliquod ministerium ecclesiasticum praesumant agere, prohibemus142 nisi forte cum abbatis imperio. Similiter, ut nullus eorum, id est monachorum, forensis negotii susceptor vel exsecutor143 exsistat nisi id, quod monasterii exposcit utilitas, abbate sibi nihilominus imperante, <O93, f. 66va> canonum ante omnia Gallicanorum144 de his constitutione servata.

XII Si145 146, ubi defunctus fuerit episcopus intestatus, post definitionem147 eius a presbyteris et148 diaconibus de rebus ipsius brevis149 fideliter conscribatur a minimo <W411, f. 94r> usque ad maximum, <V1341, f. 59rb> id est de utensilibus vel omni supellectile150 ita tamen, ut, si quis exinde vel praesumpsisse151 aliquid152 vel occulte fuerit tulisse convictus153, secundum furti tenorem restituat universa.

XIII154 Epistolae155 tales per patres156 a metropolitano sunt dirigendae, ut non solum a cathedralibus ecclesiae presbyteris, verum etiam157 diocesanis ad concilium trahant et158 aliquos de filiis ecclesiae159 saecularibus160 secum adducere debeant.

XIIII161 Iohannes in Christi nomine episcopus Terraconensis civitatis constitutionibus162 a nobis conscriptis163 subscripsi. Paulus in Christi nomine episcopus subscripsi. Ector164 episcopus subscripsi165. Frotinianus166 subscripsi. Agricius subscripsi. Orontius subscripsi. Vincentius subscripsi. Ursus subscripsi. <V630, f. 127vb> Cinidius subscripsi. Nibridius subscripsi.

O93, f. 66va; V630, f. 127vb; W411, f. 94r; V1341, f. 59rb


1 CONCILIUM V630; W411

2 TERRACONENSE W411

3 HABITUM V630, W411

4 DLIIII W411

5 INCIPIUNT TITULI fehlt V630; INCIPIUNT fehlt W411; INCIPIUNT TITULI] TITULI INCIPIUNT V1341

6 clerici W411

7 emenda W411

8 vilias W411

9 licentia fehlt W411

10 III Ut clerici, si solidum praestiterint, sine usura recipiant fehlt V630; V1341

11 clerici si] clericis W411

12 III V630; V1341

13 qui V630; V1341; quis fehlt W411

14 praesumant W411

15 IIII V630; V1341

16 metropolitane W411

17 ordinantur W411

18 V V630; V1341

19 qui a korr. aus qui W411

20 VI V630; V1341

21 diocesesani W411; diocesiani korr. aus diocesini V1341

22 unam W411

23 VII V630; V1341

24 diocesim V630

25 et] et ut W411

26 partem fehlt V630; W411; V1341

27 VIII V630; V1341

28 quę W411

29 adulteriis W411

30 admiscuntur W411

31 prohibeantur V630

32 VIIII V630; V1341

33 X V630; V1341

34 negotiator] negotiator nec exsecutor W411

35 XI V630; V1341

36 cleri W411

37 XII V630; XI korr. aus XIII V1341

38 diocesanos V630; V1341; deocesanos W411

39 THEUDERICI W411; TEUDErici V1341

40 octabo W411

41 antiqui W411

42 discensuise W411

43 relata W411

44 pervenerunt korr. aus perverunt W411

45 testimonia W411

46 et fehlt W411

47 hac fehlt W411

48 observantiae W411

49 Vor De] UT ETIAM AD PROXIMAS SANGUINIS TESTIMONIO VADANT W411

50 properantile W411

51 proximitatem V630

52 promittitur W411

53 substentent W411

54 necesiaria W411

55 preveant W411

56 celeri W411

57 ibi V630

58 actione fehlt W411

59 probitum W411

60 contempserunt W411

61 sin W411

62 relegiosus W411

63 singulari korr. aus singularia V630

64 afflictione panis korr. aus afflictione V630

65 Canonum] Sicut canonum, davor UT CLERICI EMENDI VILIUS VEL VENDENDI CARIUS NON PERMITTATUR W411

66 statuta W411

67 ut fehlt W411

68 vindendi korr. aus vendendi W411

69 istudium W411

70 Vor Si] UT CLERICI SI SOLIDUM PRESTITERINT SINE USURA RECICIPIANT W411

71 quis] quis vero W411

72 in necessitate solidum] solidum in necessitate V630; W411; V1341

73 Hoc korr. aus Haec V1341

74 tempus W411

75 est V630

76 venundari W411

77 Ipsut W411

78 augmento korr. aus argumento O93; argumento V630; W411; V1341

79 recipi O93

80 Vor Ut] UT NULLUS EPISCOPUS VEL INFRA POSITUS DIE DOMINICO CAUSAS INDICARE PRESUMAT W411

81 conibentibus W411

82 quae fehlt W411

83 criminalia negotia] criminali negotio korr. aus criminalia negotia V630

84 qui in korr. aus qui V1341

85 presentet] present et W411

86 metropolitana civitate] metropolitanam civitatem W411

87 episcopus W411

88 representet W411

89 hoc V630

90 quod W411

91 ne hoc] nec W411

92 predictus W411

93 indicare korr. aus iudicare V630

94 Vor Si] UT EPISCOPUS QUI IN METROPOLITANO COMMONITUS AD SINODUM NON VENERIT EXCOMMUNICETUR W411

95 episcoporum] episcopus corporum W411

96 statuta korr. aus statu V630

97 sanserunt W411

98 episcoporum] episcopus corporum W411

99 Vor De] UT DIOCESEANI CLERICI SEPTIMANAS TENEANT ET DIE SABBAT OMNES (korr. aus HOMINES W411) IN UNUM CONVENIANT W411

100 diocesianis O93; diocesenis V1341

101 septimanos W411

102 est] est ut V630; W411; V1341

103 unam korr. aus unum V630; V1341

104 qui W411

105 diacnus W411

106 eai W411

107 servata ut] servat aut W411

108 vespera W411

109 quod W411

110 vespera W411

111 et V630; W411; V1341

112 celebrentur W411

113 desistentes W411

114 quis O93

115 nelegentiae] neglegenti et W411

116 modum W411

117 Vor Multorum] UT ANNIS SINGULIS EPISCOPI DIOCESEM VISITENT ET UT NON PLUS QUAM TERTIAM DE PARROCIIS ACCIPIANT W411

118 casus W411

119 nonnullus O93

120 diucesanas W411

121 destitutas V1341

122 hac korr. aus haec V630; hac] Id quia W411

123 antiquae consuetudinis] antiques consuetudines W411

124 ordinatione korr. aus ordinationi V630

125 omnibus] omnibus per W411

126 ad W411

127 Vor Si] DE CLERICIS ET OSTIARIIS QUI ADULTERUS MULIERIBUS ADMISCUNTUR UT PROICIANTUR A CLERO W411

128 mulieri W411

129 a fehlt W411

130 sententia V630

131 Vor Observandum] UT NULLUS EPISCOPUS PRO IUDICIIS MUNERA ACCIPIAT W411

132 iudicium O93

133 fabore W411

134 quia W411

135 quaesita] quis ista W411

136 exactores W411

137 possessores W411

138 noverint W411

139 degradandos W411

140 Vor Monaci] UT MONACHUS MISSUS ALICUBI MINISTERIORUM CLERICATUS AGERE NON PRESUMAT NEC NEGOTIATOR NEC EXSECUTOR EXSISTAT W411

141 foris W411

142 prohbemus W411

143 exsecutor korr. aus secutor O93

144 galliconorum V630

145 Vor Si] UT SI EPISCOPUS INTESTATUS OBIERIT INVENTURUM DE REBUS EIUS CLERICI FACIANT ET NULLUS EXINDE ALIQUID AUFERAT Si W411

146 Sic korr. aus Si V630

147 defunctionem W411; defunctionem korr. aus definitionem V1341

148 et fehlt W411

149 presbyteris W411

150 superlectile W411

151 praesumpsisse korr. aus praesumpsis V1341

152 aliquid fehlt W411

153 convinctus W411

154 XIII fehlt V630

155 Vor Epistule] UT EPISCOPUS DIOCESANUS PRESBYTERES ET QUOSDAM EX LAICUS CONVENIRE LITTERIS AD SINODUM MONEAT W411

156 fratres W411

157 etiam] etiam de W411; V1341

158 et fehlt W411

159 ecclesiae] ecclesie saeculae W411

160 saecularibus] saeculae saecularibus W411

161 XIIII fehlt V630; W411

162 constitutionis W411

163 conscriptas W411

164 ectore W411

165 subscripsi korr. aus subscriptor V1341

166 Frotinianus korr. aus Fortinianus V630

© 2004-2006 Karl-Georg Schon
Dieser Text ist urheberrechtlich geschützt. Er steht unter der GNU Free Documentation License.
Demnach dürfen Sie ihn frei weiter verbreiten und bearbeiten, vorausgesetzt Sie nennen den Namen des ursprünglichen Autors und Sie geben auch anderen das Recht den von Ihnen bearbeiteten oder verbreiteten Text unter den gleichen Bedingungen weiter zu verbreiten. Im einzelnen finden Sie Bestimmungen der GNU Free Documentation License unter dem Menüpunkt Lizenz.

Zuletzt geändert am 15.1.2006