Die
Auflösung der Handschriftensiglen und Hinweise zur Edition
finden Sie hier.
1.
Konzil
von Toledo
O93, f. 68ra; V630, f. 130ra; W411, f. 99r;
V1341, f. 61vb; E97, f. 303ra
TOLETANI CONCILII DECEM ET OCTO EPISCOPORUM INCIPIUNT TITULI.
I De presbyteris et diaconibus, si post
ordinationem filios
genuerint.
II Ut poenitens, si necessitas cogat, lector aut ostiarius fiat.
III De his, qui viduas acceperint, ne diaconi efficiantur.
IIII Ut subdiaconus, si defuncta uxore aliam
duxerit,
ostiarius fiat.
V Ut, si cuiuslibet ordinis clericus tardius ad ecclesiam venerit,
deponatur.
VI Ut religiosa puella virorum familiaritatem non habeat.
VII Ut clericus, cuius uxor peccaverit, praeter necem potestatem
habeat
distringendi eam et cum ea cibum non sumat.
VIII De eo, qui post baptismum militaverit, ut ad
diaconatum non permittatur.
VIIII Ut nulla professa vel vidua absente sacerdote in domum suam
sacerdotale
officium vel lucernale impleat.
X Ut nullus obligatum cuiquam absque consensu domini vel patroni clericum faciat.
XI Ut, si quis potentium quemlibet exspoliaverit
et
admonente episcopo non reddiderit, excommunicetur.
XII Ut nullus clericus ab episcopo suo recedat et ad alium se transferat.
XIII De his, qui in ecclesiam intrant et non communicant, ut excommunicentur.
<V1341, f.
62ra> XIIII De eo, qui acceperit eucharistiam et non
sumpserit, ut
sacrilegus repellatur.
XV De his, qui excommunicantur a sacerdotibus, ut nullus ad eos accedat.
<V630, f.
130rb> XVI Ut devota, si adulteraverit, decem annos
poeniteat, si
maritum duxerit, non permittendam ad poenitentiam, nisi maritus discesserit.
XVII De eo, qui uxorem habet, si concubinam habuerit, non communicet.
XVIII Si sacerdotis vel diaconi filia religiosa peccaverit, in finem tantum communicet.
XX Ut praeter episcopum nullus chrisma conficiat.
XXI De regulis fidei catholicae contra Priscillianos.
INCIPIT CONSTITUTIO CONCILII EPISCOPORUM XVIII
TOLETO HABITA ARCADII ET HONORII TEMPORIBUS SUB DIE VII IDUUM SEPTEMBRIUM
STILICONE V. C. <E97, f. 303rb> CONSULE
Convenientibus episcopis in ecclesia Toleto, id est Patronus, Marcellus, Alicianus, Afrodosius, Iocundus, Olimpius, Severus, Articius,
Leonas,
Asturius, Helarius, Lampius, Serenus, Florus, Leporius, Eustocius,
Aurelianus,
Lampadius, Exsuperantius de Gallicia Lucencius is conventus municipii Celenis actus est, omnes decem et novem, isti sunt, qui et in aliis gestis adversus Priscilliani sectatores et heresem, quam adstruxerat, libellarem <W411, f. 99v> dedere sententiam. Consedentibus presbyteris,
adstantibus
diaconibus et ceteris, qui intererant concilio congregatis, Patronus episcopus dixit: Quoniam singuli coepimus in ecclesiis nostris facere
diversa, et
inde tanta scandala sunt, quae usque ad schisma perveniunt, si placet, communi consilio
decernamus, quid ab omnibus episcopis in ordinandis clericis
sit
sequendum. Mihi autem placet constitutum primitus concilii Niceni perpetuum <O93, f. 68rb> esse servandum, nec ab hoc esse recedendum. Universi episcopi dixerunt: Hoc nobis placet, ita ut, si quis cognitas gestas concilii Niceni aliud, quam statutum est, facere praesumpserit
et non in
eo perseverandum putaverit, tunc excommunicatus habeatur, nisi per
correptionem fratrum emendaverit errorem.
I Placuit diacones, si vel integri vel casti sint et continentis vitae, etiam si uxores habeant, in ministerio
constituantur, ita tamen ut, si qui etiam ante interdictum, quod priores ante nos episcopus constitutum est, <V1341, f.
62rb> inconti<V630,
f. 130va>nenter cum uxoribus vixerint, presbyteri honore non cumulentur. Si quis vero ex presbyteris ante interdictum
filios
susceperit, de presbytero ad episcopatum non admittatur.
II Item placuit, ut poenitentes non admittantur ad clerum, nisi tantum, si necessitas aut usus
exegerit,
inter ostiarios deputentur vel inter lectores, ita ut evangelia et apostolum non legant. Si quis autem ante ordinati sunt subdiacones, inter
subdiacones habeantur, ita ut manum non imponant nec sacra contingant. Ex eo vero poenitente dicimus, qui post baptismum aut pro homicidio aut pro
diversis
criminibus gravissimisque peccatis publicam poenitentiam gerens sub
cilicio divino fuerit reconciliatus altario.
III Item constituit sancta synodus, ut lector
fidelis, si viduam alterius uxorem acceperit, amplius
nihil <E97,
f. 303va> sit, sed semper lector habeatur aut forte subdiaconus.
IIII Subdiaconus autem defuncta uxore, si aliam duxerit uxorem, ab officio, in
quo
ordinatus fuerit, removeatur et habeatur inter ostiarios vel
inter
lectores, ita ut evangelium et apostolum non legat, propterea neque ecclesiae servierit, publicis officiis servire
videatur. Qui vero
tertiam, quod nec
dicendum est, acceperit, abstentus biennio postea inter laicos reconciliatus per poenitentiam
communicet.
V Presbyter vel diaconus vel subdiaconus vel
quislibet ecclesiae deputatus clericus, si intra
civitatem fuerit
vel in loco, in quo ecclesia est aut castelli aut vicis aut villae, si ad ecclesiam aut sacrificium cotidianum non venerit,
<W411, f.
100r> clericus non habeatur, si castigatus per satisfactionem
veniam
ab episcopo noluerit promereri.
VI Itemque puella dei nec familiaritatem habeat cum confessore aut cum quolibet laico sanguinis alieni aut convivium sola, nisi ubi sit seniorum aut honestorum aut viduarum honestarumque
frequentia, ubi
honeste consessor quilibet cum plurimorum testimonio testium convivio interesse possit, cum
lectoribus autem
in ipsorum domibus non admittendas penitus nec videndas, nisi forte si consanguinea soror sit vel uterina.
VII Placuit, ut, si quorumcumque clericorum uxores peccaverunt, ne forte licentiam peccandi plus habeant, accipiant mariti earum hanc potestatem
praeter necem
<V1341, f. 62va> custodiendi, ligandi in domo sua, ad
ieiunia
salutaria non mortifera eas cogentes, ita ut invicem sibi clerici pauperes
auxilium
ferant, si servitia non habeant; cum uxoribus autem ipsis, quae peccaverunt, nec cibos sumant, nisi forte ad timorem dei
acta
poenitentia revertantur.
VIII Si quis post baptismum militaverit et
chlamidem
sumpserit ad cingulum ad necandum fideles, etiam si gravia non admiserit, si ad clerum admissus fuerit, diaconii non accipiat dignitatem.
VIIII Nulla professa vel vidua absente episcopo vel
presbytero in
domo sua antiphonas cum confessore vel servo suo faciat.
Lucernarium vero
nisi in ecclesia non legatur, aut si legatur, in villa praesente episcopo vel presbytero vel diacono legatur.
X <E97, f. 303vb> Clericos, si quid obligati sunt vel per aequationem vel genere alicuius domus, non ordinandos nisi probatae vitae fuerint et patronorum concessus accesserit.
XI Si quis de potentibus clericum aut quemlibet pauperiorem <O93, f.
68va> aut
religiosum exspoliaverit et mandaverit eum ad se venire episcopus, ut audiatur, et contempserit, invicem mox scripta
percurrant per
omnes provinciae episcopos et quoscumque audire potuerint, ut excommunicatus habeatur ipse, donec oboediat, ut reddat aliena.
XII Item ut liberum nulli clero sit discedere ab episcopo suo et alteri episcopo communicare,
nisi forte
ei, quem episcopus alius libenter habeat de hereticorum schismate
descedentem et ad fidem catholicam revertentem. Si quis autem de catholicis discesserit et communione eorum vel palam vel occulte cum eis, qui vel excommunicati sunt vel per sententiam iam
notati fuerint inventi, habeant illorum, ad quos ire voluerunt, etiam in damnatione consortium.
<W411, f.
100v> XIII De his, qui intrant in ecclesiam et
depraehenduntur numquam communicare, admoneantur, quod, si non communicant, ad poenitentiam accedant. Si communicant, non
semper
abstineant, si non fecerint, abstineantur.
XIIII Si quis autem acceptam a sacerdote
eucharistiam non
sumpserit, velut sacrilegus propellatur.
XV De his, qui excommunicantur a sacerdotibus, ut
nullus ad
eos accedat
Si quis laicus abstinetur, ad domum <V1341, f. 62vb> eius
vel clericorum vel religiosorum nullus accedat, similiter et clericus, si
abstinetur, a clericis devitetur. Si quis cum illo colloqui aut convivare fuerit depraehensus, etiam ipse abstineatur.
Sed hoc
pertineat ad eius clericos, qui eius episcopi et ad omnes, qui commoniti fuerint de
eo, qui
abstinetur, sive laico quolibet sive clerico.
XVI Devotam peccantem non recipiendam in ecclesia, nisi peccare <V630, f. 131ra>
desierit, et si desinens egerit aptam poenitentiam decem
annis, recipiat
communionem. Prius autem, quam in ecclesia admittatur ad
orationem, ad
nullius convivium christianae mulieris accedat. Quod
si admissa fuerit, etiam haec, quae eam receperit
habeatur in absentia. Corruptorem etiam par poena constringat. Quae autem
maritum acceperit, non admittatur ad poenitentiam, <E97, f.
304ra> nisi adhuc vivente ipso marito caste vivere coeperit aut postquam ipse discesserit.
XVII Si quis habens uxorem fidelis, si concubinam
habeat, non
communicet. Ceterum is, qui non habet uxorem et pro uxore concubinam
habet, a communione non repellatur, tantum ut unius
mulieris
aut uxoris aut concubinae, ut ei placuerit, sit coniunctione contentus. Alias vero abiciatur, donec desinat et ad poenitentiam
revertatur.
XVIII Si qua vidua episcopi aut presbyteri aut diaconi maritum
acceperit,
nullus clericus, nulla religiosa cum ea convivium sumat, numquam communicet,
morienti
tantum ei sacramentum subveniat.
XVIIII Episcopi sive presbyteri sive diaconi filia, si devota fuerit et peccaverit et maritum
duxerit, si eam
pater vel mater in affectum receperint, a communione habeantur alieni, pater vero
causas in
concilio se noverit praestaturum, mulier autem non admittatur ad communionem, nisi marito defuncto egerit
poenitentiam. Si autem
vivente eo secesserit et poenituerit nullo modo nisi vitae deficiens accipiat communionem.
XX Quamvis pene utique custodiatur, ut absque episcopo chrisma nemo conficiat,
tamen quia
in aliquibus locis vel provinciis presbyteri dicuntur
chrisma
conficere, placuit ex hac die nullum alium nisi episcopum chrisma facere et per dioceses destinare, ita ut de singulis
eccle<V1341, f.
63ra>siis ad episcopum ante diem paschae diaconi destinentur aut
subdiaconi, qui confectum chrisma ab episcopo <W411, f. 101r>
destinatum ad diem
paschae possint ad tempus deferre. Episcopo sane certum est, quod om<O93, f.
68vb>ni tempore
licet chrisma conficere, sine conscientia autem episcopi nihil penitus
presbyteri agere praesumant. Statutum vero est diaconum non chrismare, sed presbyterum absente
episcopo,
praesente vero, nonnisi ab ipso fuerit praeceptum. Huiusmodi
constitutionem
meminerit semper archidiaconus vel praesentibus vel absentibus
episcopis suggerendam, ut eam episcopi custodiant et presbyteri non relinquant.
Patruinus episcopus
subscripsi; Marcellus episcopus <E97, f.
304rb> subscripsi; Afrodius episcopus subscripsi; Licinianus episcopus subscripsi; Iocundus episcopus subscripsi; Severus episcopus subscripsi; Leonas episcopus subscripsi; Hilarius <V630, f. 131rb>
episcopus subscripsi; Olimpius episcopus subscripsi; Ortigius episcopus subscripsi; Asturius episcopus subscripsi; Lampius episcopus subscripsi; Serenus episcopus subscripsi; Florus episcopus subscripsi; Leporius episcopus subscripsi; Aurelianus episcopus subscripsi; Eustotius episcopus subscripsi; Lampadius episcopus subscripsi; Exuperantius episcopus subscripsi.
EXPLICIT CONSTITUTIO
CONCILII TOLETANI
INCIPIT REGULA FIDEI CATHOLICAE CONTRA OMNES HERESES, quam maxime contra Priscillianistas, episcopi Terraconenses, Carthaginenses, Lusitani et Betici fecerunt ex praecepto papae urbis Leonis et ad Balconium episcopum Galliciae transmiserunt.
Ipsi etiam et superscripta viginti canonum capitula statuerunt in
concilio Toletano.
Credimus in unum verum deum
patrem et
filium et spiritum sanctum, visibilium et invisibilium factorem, per
quem creata sunt omnia in caelo et in terra, unum deum et unam esse
divinae substantiae trinitatem. Patrem autem non esse filium ipsum, sed habere filium, qui pater non sit,
filium non
esse patrem, sed filium dei de patris esse natura, spiritum quoque esse paraclitum, qui nec
pater sit ipse
nec filius, sed a patre filioque procedens. Est ergo ingenitus pater,
genitus filius, non genitus paraclitus, sed a patre filioque procedens.
Pater est, cuius vox haec est audita de caelis: Hic est filius meus, in quo mihi complacuit, ipsum audite. Filius
est, qui ait: Ego a patre exivi et a deo veni in hunc mundum.
Paraclitus spiritus est, de quo filius ait: Nisi <V1341, f.
63rb> abiero
ego ad patrem, paraclitus non veniet. Hanc trinitatem personis
distinctam, substantia unitam, virtute et potestate et maiestate indivisibilem, indifferentem, praeter hanc
nullam
credimus divinam esse naturam vel angeli vel spiritus vel virtutis
alicuius, quae deus esse credatur. Hunc igitur filium dei deum natum a
patre ante
omne omnino principium sanctificasse uterum virginis Mariae, atque ex ea verum hominem sine virili generatum semine suscepisse, <E97, f.
304va>
duabus dumtaxat naturis, id est deitatis et carnis, in unam
convenientibus omnino personam, id est dominum nostrum Iesum Christum; nec imaginarium corpus <W411, f. 101v> aut
fantasmatis alicuius in
eo fuisse, sed solidum atque verum, hunc et esurisse et
sitisse et
doluisse et flevisse et omnis corporis iniurias pertulisse, postremo a
Iudaeis
crucifixum et sepultum et tertia die resurrexisse, conversatum
postmodum cum discipulis suis et quadragesima post resurrectionem die ad caelum ascendisse, hunc filium hominis
etiam dei
filium et filium dei hominis filium appellamus. Resurrectionem vero futuram humanae credimus
carnis, animam autem hominis non divinae esse substantiae aut dei patris, sed crea<V630, f. 131va>turam
dicimus dei voluntate creatam.
I Si quis autem dixerit aut crediderit a deo
omnipotente
mundum hunc factum non fuisse atque eius omnia instrumenta, anathema sit.
II Si quis dixerit atque crediderit deum patrem
eundem esse filium vel paraclitum, anathema sit.
III Si quis dixerit vel crediderit filium eundem esse <O93, f. 69ra>
patrem vel paraclitum, anathema sit.
IIII Si quis dixerit vel crediderit paraclitum vel patrem esse vel filium, anathema sit.
V Si quis dixerit vel crediderit carnem tantum
sine anima
a filio dei fuisse susceptam, anathema sit.
VI Si quis dixerit vel crediderit Christum
innascibilem
esse, anathema sit.
VII Si quis dixerit vel crediderit deitatem
nascibilem esse, anathema sit.
VIII Si quis dixerit vel crediderit deitatem
Christi
convertibilem fuisse vel passibilem, anathema sit.
VIIII Si quis dixerit vel crediderit alterum deum
esse priscae
legis, alterum evangeliorum, anathema sit.
X Si quis dixerit vel crediderit ab altero deo
mundum
fuisse factum et non ab eodem, quo scriptum est: <V1341, f. 63va> In principio fecit deus caelum et
terram,
anathema sit.
XI Si quis dixerit vel crediderit corpora humana
non
resurgere post mortem, anathema sit.
XII Si quis dixerit vel crediderit animam humanam
dei
portionem vel dei esse substantiam, anathema sit.
XIII Si quis dixerit vel crediderit alias
scripturas, praeter
quas ecclesia catholica recipit, in auctoritate habendas vel esse venerandas, anathema sit.
<E97, f.
304vb> XIIII Si quis dixerit vel crediderit deitatis et carnis unam in Christo esse naturam, anathema sit.
XV Si quis dixerit vel crediderit esse aliquid,
quod se
extra divinam trinitatem possit extendere, anathema sit.
XVI Si quis astrologiae vel mathesi existimat esse credendum, anathema sit.
XVII Si quis dixerit vel crediderit coniugia
hominum, quae
secundum legem divinam licet habere, exsecrebilia esse, anathema sit.
XVIII Si quis dixerit vel crediderit carnes avium
seu pecudum, quae ad escam dandae sunt, non tantum pro castigatione corporum abstinendas, sed exsecrandas esse, anathema sit.
<W411, f.
102r> XVIIII Si quis in erroribus Priscilliani sectam sequitur vel profitetur, ut aliud in
salutari baptismo contra sedem sancti Petri faciat, anathema sit.
O93, f. 69ra; V630, f. 131va; W411. f. 102r;
V1341, f. 63va; E97, f.
304vb
©
2004-2006
Karl-Georg Schon
Dieser Text ist urheberrechtlich geschützt. Er steht unter der
GNU Free Documentation License.
Demnach dürfen Sie ihn frei weiter verbreiten und bearbeiten,
vorausgesetzt Sie nennen den Namen des ursprünglichen Autors
und Sie geben auch anderen das Recht den von Ihnen bearbeiteten oder
verbreiteten Text unter den gleichen Bedingungen weiter zu verbreiten.
Im einzelnen finden Sie Bestimmungen der GNU Free Documentation License
unter dem Menüpunkt Lizenz.
Zuletzt
geändert am 15.1.2006
|