Die Auflösung der Handschriftensiglen und Hinweise zur Edition finden Sie hier.

2. Konzil von Toledo

O93, f. 69ra; V630, f. 131va; W411, f. 102r; V1341, f. 63va; E97, f. 304vb

XXXVIII¹ INCIPIT² TOLETANA SYNODUS SECUNDA OCTO EPISCOPORUM.

TITULI³ EIUSDEM⁴ SANCTAE SYNODI INCIPIUNT.

I De his, quos parentes ab infantia in clericatus officio⁵ manciparunt, si postea voluntatem habent nubendi.

II⁶ De clerico, qui ad aliam ecclesiam transit, et qui eum receperit⁷.

<V630, f. 131vb> III⁸ Ut nullus⁹ a subdiaconatu¹⁰ et supra extraneam¹¹ habeat mulierem.

IIII¹² Ut quicquid¹³ de iure ecclesiae clerici tenuerint, post obitum eorum ad ecclesiam revertatur¹⁴.

V¹⁵ De his, qui proximis¹⁶ suis se¹⁷ copulant, ut a communione¹⁸ Christi separentur.

IN¹⁹ NOMINE DOMINI NOSTRI²⁰ IESU CHRISTI INCIPIT²¹ SYODUS HABITA IN CIVITATE TOLETANA APUD MONTANUM EPISCOPUM SUB DIE SEXTA DECIMA KL. IUN. ANNO V AMALARICI REGIS ERA DLXV²²

Cum in voluntate domini apud Toletanam urbem sanctorum episcoporum praesentia convenissent²³ et de institu<V1341, f. 63vb>tis²⁴ patrum canonumque²⁵ decretis commemoratio haberetur²⁶, nobis in unum positis placuit, ut, si qua in antiquis canonibus minime commemorata sunt, salubri tractatu²⁷ ac diligenti consideratione²⁸ instituantur. Si qua vero in anterioribus sunt neglecta²⁹, redivivam³⁰ ordinationis censuram³¹ obtineant³², quatenus, dum³³ usque³⁴ in conciliis³⁵ sunt decreta sed abusione temporum hactenus dimissa³⁶ et ad cultum fidei pertinent, studium religiosae³⁷ observationis <E97, f. 305ra> impendimus, dei³⁸ nostri³⁹ misericor<O93, f. 69rb>diam facilius impetremus.

I De his, quos voluntas parentum a primis infantiae annis in⁴⁰ clericatus officio⁴¹ vel⁴² monachi⁴³ pariter⁴⁴ statuimus observandum, ut mox⁴⁵, cum⁴⁶ detonsi vel ministerio electorum⁴⁷, contraditi⁴⁸ fuerint, in domo ecclesiae sub episcopali praesentia a praeposito sibi debeant erudiri⁴⁹, at⁵⁰ ubi octavum decimum⁵¹ aetatis suae compleverint annum, coram totius cleri plebisque conspectu⁵² voluntas eorum de expetendo coniugio⁵³ ab episcopo suo⁵⁴ perscrutetur⁵⁵. Quibus si gratia castitatis deo inspirante placuerit et promissionem castimoniae suae absque coniugali necessitate⁵⁶ responderint servaturos, hi⁵⁷ tamquam appetitores artissimae viae lenissimo domini iugo subdantur ac primo⁵⁸ subdiaconatus ministerium⁵⁹ habita probatione professionis⁶⁰ suae a vicesimo⁶¹ anno suscipiant. Quod si inculpabiliter ac inoffense vicesimum⁶² et quintum annum aetatis suae peregerint⁶³, ad diaconatus⁶⁴ officium, si scientes⁶⁵ implere posse ab episcopo comprobantur⁶⁶, promoveri debent⁶⁷. Cavendum tamen est his⁶⁸, ne <W411, f. 102v> quando suae⁶⁹ sponsione⁷⁰ immemores ad terrenas nuptias aut avortivos⁷¹ concubitus⁷² ultra⁷³ recurrant⁷⁴. Quod si forte fecerint, ut sacrilegio rei ab ecclesia habeantur extranei⁷⁵. His autem, quibus voluntas propria interrogationis⁷⁶ tempore desiderium nubendi persuase<V630, f. 132ra>rit, concessam ab apostolis⁷⁷ sententiam⁷⁸ auferre non possumus, ita ut, cum provectae⁷⁹ aetatis in coniugio positi renuntiaturos⁸⁰ se pari cum^{81 82} suo operibus carnis spoponderint⁸³, ad sacratos⁸⁴ gradus aspirent.

II Similiter placuit custodire⁸⁵, ne quis⁸⁶ ex eis, qui tali educatione⁸⁷ imbuuntur, qualibet occasione cogente propriam relinquentes⁸⁸ ecclesiam ad <V1341, f. 64ra> aliam transire praesumant⁸⁹. Episcopus vero, qui eum suscipere absque conscientia proprii⁹⁰ sacerdotis fortasse praesumpserit, totius fraternitatis reum⁹¹ esse se noverit, quia durum est, ut eum, quem alius rurali⁹² sensu ac⁹³ scelari⁹⁴ infantia⁹⁵ exuit⁹⁶, alius suscipere aut⁹⁷ vindicare⁹⁸ praesumat.

III Illud vero⁹⁹ praeterea speciali ordinatione decrevimus¹⁰⁰, quod nec antiqua concilia in universis¹⁰¹ canonibus siluerunt, ut nullus clericorum <E97, f. 305rb> a gradu subdiaconatus et supra in consortii¹⁰² familiaritatis¹⁰³ habeat mulierem¹⁰⁴ vel ingenuam vel libertam¹⁰⁵ aut ancillam, sed si sunt ei huiuscemodi servitia, matri vel sorori aliaeque¹⁰⁶ propinquae¹⁰⁷ contradat¹⁰⁸ et quicquid suis manibus perfecerint¹⁰⁹, proprio¹¹⁰ domino¹¹¹ deferatur; aut si propinquitatis¹¹² memoria deest, alterius¹¹³ domus vel¹¹⁴ herentis habitaculum requiratur, dummodo¹¹⁵ nulla occasio introeundi¹¹⁶ domum clerici feminae¹¹⁷ permittatur, unde¹¹⁸ aliquem¹¹⁹ possit incurrere¹²⁰ noxialis famae¹²¹ innocentis^{122 123} portas¹²⁴ iniuria. Sane si¹²⁵ deinceps postulatam¹²⁶ hanc admonitionem¹²⁷ quisquis¹²⁸ earum¹²⁹ consortio frui voluerit, noverit se non solum a clericatus officio retrahi¹³⁰ vel ecclesiae foribus expelli¹³¹, sed etiam omnium¹³² catholicorum clericorum vel laicorum communione privari, nulla prorsus vel colloquii¹³³ consolatione relicta, quatenus malae consuetudinis abrasa¹³⁴ rubigo in posteris¹³⁵ radicis¹³⁶ suae veneno serpere¹³⁷ non possit.

IIII Si quis sane clericorum agella¹³⁸ vel vineolas¹³⁹ in terris¹⁴⁰ ecclesiae sibi¹⁴¹ fecisse probatur¹⁴² sustentandae vitae causa¹⁴³, usque ad diem obitus sui possideat, post¹⁴⁴ suum vero de hac luce discessum iuxta¹⁴⁵ priorum canonum constitutiones¹⁴⁶ ius¹⁴⁷ suum ecclesiae sanctae restituat, nec testamentario¹⁴⁸ ac successorio iure cuiquam heredum aut¹⁴⁹ proheredum relinquat, nisi forsitan¹⁵⁰ cui episcopus¹⁵¹ pro servitiis ac praestatione ecclesiae largiri¹⁵² voluerit.

<O93, f. 69va> V¹⁵³ Nam et¹⁵⁴ haec salubriter¹⁵⁵ praecavenda <W411, f. 103r> sancimus¹⁵⁶, ne quis fidelium propinquam sanguinis sui usquequo affinitatis lineamenta¹⁵⁷ generis successione cognoscit, in matrimonio sibi desideret copulari, quoniam scriptum est: Omnis homo ad proximam sanguinis sui non accedat¹⁵⁸, ut revelet¹⁵⁹ turpitudinem eius¹⁶⁰ nec sine denuntiatione sit¹⁶¹ sententiae, nam pau<V630, f. 132rb>lo post infert¹⁶² et dicit: Anima, quae fecerit de abominationibus istis quippiam, peribit de medio populi sui. Si¹⁶³ quis ergo huius decreti <V1341, f. 64rb> temerator exstiterit ac vetitum¹⁶⁴ violare praesumpserit, tantum¹⁶⁵ graviori se multandum sententia¹⁶⁶ recognoscat, quanto eam propinquiorem, cui copulari¹⁶⁷ se maluit, suae¹⁶⁸ originis¹⁶⁹ esse non ambigit¹⁷⁰, tantoque annosi¹⁷¹ horis excommunicationis tempore¹⁷² Christi corpore¹⁷³ et fraternitatis <E97, f. 305va> consortio sequestretur, quanto¹⁷⁴ fuerit propinquioris sanguinis contagione pollutus.

Huius institutionis regulam, qui subscribimus¹⁷⁵ irrefragabili¹⁷⁶ auctoritate nos spondemus servaturos. Si quis autem tam¹⁷⁷ nostrum¹⁷⁸ vel¹⁷⁹ eorum, qui nunc sanctae synodo ex hac provincia defuerunt, huic¹⁸⁰ tam salubri ordinationi¹⁸¹ obviare¹⁸² praesumpserit vel sollerter¹⁸³ adimplere neglexerit, convictus¹⁸⁴ totius fraternae¹⁸⁵ caritatis aliquamdiu¹⁸⁶ habeatur¹⁸⁷ extraneus.

Sane iuxta¹⁸⁸ priorum canonum decreta concilium apud fratrem nostrum Montanum episcopum, si dominus voluerit, futurum pronuntiamus. Itaque statuimus¹⁸⁹, ut frater et coepiscopus noster Montanus, qui in metropoli est, ad¹⁹⁰ comprovinciales nostros domini sacerdotis¹⁹¹ litteras de congreganda synodo adveniente tempore debeat destinare.

Nunc ergo in nomine domini finitis¹⁹² his, quae in consultationem¹⁹³ venerunt, gratias agimus omnipotenti deo, deinde domino glorioso¹⁹⁴ Amalrico¹⁹⁵ regi¹⁹⁶ divinam clementiam postulantes, ut¹⁹⁷ innumeris annis¹⁹⁸ regni eius ea, quae ad cultum fidei perveniunt¹⁹⁹, peragendi nobis licentiam praestet.

Montanus in Christi nomine episcopus his constitutionibus acquievi, relegi et subscripsi die et anno quo²⁰⁰ supra. Pancarius episcopus his constitutionibus acquievi et relegi et subscripsi. Canonius²⁰¹ episcopus subscripsi. Paulus episcopus subscripsi. Domitianus episcopus subscripsi. Marracianus²⁰² episcopus subscripsi. Nibridius episcopus subscripsi. Iustus²⁰³ in Christi nomine ecclesiae²⁰⁴ catholicae Urgellitanae²⁰⁵ episcopus hanc constitutionem consacerdotum meorum²⁰⁶ in Toletana^{207 208} urbe habitam, cum post aliquantum temporis advenissem, salva auctoritate priscorum canonum relegi, probavi et subscripsi.

O93, f. 69va; V630, f. 132rb; W411, f. 103r; V1341, f. 64rb; E97, f. 305va

© 2004-2006 Karl-Georg Schon
Dieser Text ist urheberrechtlich geschützt. Er steht unter der GNU Free Documentation License.
Demnach dürfen Sie ihn frei weiter verbreiten und bearbeiten, vorausgesetzt Sie nennen den Namen des ursprünglichen Autors und Sie geben auch anderen das Recht den von Ihnen bearbeiteten oder verbreiteten Text unter den gleichen Bedingungen weiter zu verbreiten. Im einzelnen finden Sie Bestimmungen der GNU Free Documentation License unter dem Menüpunkt Lizenz.

Zuletzt geändert am 15.1.2006